18 1.6.4. Η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής Οικονομίας με βάση το Ε.Σ.Μ.Α. Το δημοφιλέστερο και απλούστερο μέτρο αποτίμησης του βιοτικού επιπέδου είναι το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Α.Ε.Π.). Στο Διάγραμμα 3 κατατάσσονται οι εξεταζόμενες κατά Ε.Σ.Μ.Α. χώρες βάσει των προβλέψεων της Eurostat, για το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π., το 2007. Παρατηρείται ότι η Ελλάδα κατατάσσεται 14 η στις 27 χώρες της Ε.Ε., ανάμεσα στην Ιταλία και στην Κύπρο, έχοντας, έτσι κερδίσει μία θέση, σε σχέση με το 2006. Την ίδια θέση καταλαμβάνει η χώρα και αν εξεταστεί η επίδοσή της ως προς ένα ευρύτερο δείκτη ποιότητας ζωής, όπως αυτός που δημοσιεύεται σε ετήσια βάση, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών στο πλαίσιο της έκθεσής του για την ανάπτυξη (Human Development Report -HDI), (Διάγραμμα 4). Παρατηρείται φθίνουσα κατάταξη και για τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Τουρκία και Κροατία. Η Ελλάδα, το 2005, κατατάσσεται 14 η στην ΕΕ-27, ανάμεσα στην Γερμανία και στη Σλοβενία, και 24 η, στις 175 συνολικά. Αξιοποιώντας τα στοιχεία του Ε.Σ.Μ.Α. από την τελευταία πενταετία για τις 29 χώρες που παρακολουθεί, η Ελλάδα, με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 4,2%, βρίσκεται, σαφώς, πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο (2,6%) και κερδίζει έδαφος (το 2003 το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. της βρισκόταν στο 92,7% του Μ.Ο. των ΕΕ-27). Από την άλλη πλευρά, πολλές από τις νέες χώρες-μέλη καταγράφουν ρυθμούς μεγέθυνσης κατά πολύ υψηλότερους των Ελληνικών με χαρακτηρι- Διάγραμμα 3: Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (2007) σε ισοδύναμη αγοραστική αξία (ΕΕ-27=100)
Κεφάλαιο 1ο: Η έννοια και οι διαστάσεις της ανταγωνιστικότητας 19 στικότερες περιπτώσεις της Λετονίας 10 και της Εσθονίας που αναπτύσσονται, με μέσους ρυθμούς 10,4%. Διάγραμμα 4: Κατάταξη Ελλάδας κατά Δείκτη HDI - 2005 1.7. Σύνοψη Κεφαλαίου 1 Η σχετικά χαμηλή κατάταξη της χώρας σε όρους ανταγωνιστικότητας εντοπίζεται μεταξύ άλλων βασικών προκλήσεων και στο γεγονός ότι οι αναπτυξιακές επιδόσεις τα τελευταία χρόνια δεν έχουν μεταφραστεί σε πόρους και οριζόντιες πολιτικές που με την σειρά τους ενισχύουν τα «τελικά αποτελέσματα» της αναπτυξιακής διαδικασίας σε όρους προϋποθέσεων. Με απαραίτητη την ύπαρξη των προϋποθέσεων, οι οριζόντιες πολιτικές και εισροές συμβάλλουν στην επίτευξη των «ενδιάμεσων αποτελεσμάτων» της ανταγωνιστικότητας, τα οποία με τη σειρά τους συντελούν στην ικανοποίηση των «τελικών αποτελεσμάτων» της αναπτυξιακής διαδικασίας, που δεν είναι άλλα από αυτά που περιγράφει ο ορισμός κατά το Εθνικό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης (ΕΣΑΑ) για την ανταγωνιστικότητα που δόθηκε στο κεφάλαιο αυτό (ενότητα 1.3). Τέλος ο αναγνώστης πρέπει να λάβει υπόψη του ότι όλα τα στοιχεία που αναφέρονται και αφορούν τις τιμές και τους δείκτες έχουν βιβλιογραφική αναφορά στην τελευταία μέχρι και την κυκλοφορία της παρούσας έκδοσης ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 2007 του ΕΣΑΑ. 10. Επισημαίνεται ότι η χώρα αυτή στην παρούσα φάση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης πτώχευσε το 2009.
42 Παράρτημα Κεφαλαίου 3 1. Ερωτηματολόγιο Έρευνας ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ενότητα Α. Στοιχεία Ταυτότητας Επιχείρησης 1. Επωνυμία Επιχείρησης... 2. Τίτλος Ξενοδοχείου... 3. Έτος Ίδρυσης... 4. Νομική Μορφή (επιλέξτε με ) Α.Ε. Μ.Α.Ε. Ε.Π.Ε. Μ.Ε.Π.Ε. Ο.Ε. Ε.Ε. Ατομική 5. Έδρα της επιχείρησης (επιλέξτε με ) Ν. Θεσσαλονίκης Ν. Χαλκιδικής Ν. Κιλκίς Ν. Πιερίας Ν. Σερρών Ν. Πέλλας 6. Κατηγορία Μονάδας 5***** 4**** 3*** 2** 1* Ενότητα Β. Δημόσιος Τομέας και Επιχειρηματικότητα 7. Πόσο θεωρείτε ότι επηρεάζει η ύπαρξη γραφειοκρατίας από πλευράς Δημοσίου τη λειτουργία της επιχείρησης σας; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ Εξαιρετικά
66 2. Descriptive statitistics Ενότητα Α. Στοιχεία Ταυτότητας Επιχείρησης Από το διάγραμμα Α1 διαπιστώνεται ότι ποσοστό περίπου 32% των επιχειρήσεων που έλαβαν μέρος στην έρευνα έχουν ιδρυθεί τη δεκαετία του 1960, ποσοστό 8,5% τη δεκαετία του 1970, 17% τη δεκαετία του 1980, 20% τη δεκαετία του 1990 και ποσοστό περίπου 29% μετά το 2000. 2000-μετά 2 Διάγραμμα Α1. Έτος Ίδρυσης Επιχείρησης 1960-1970 31,43% 1990-2000 20,00% 1980-1990 17,14% 1970-1980 8,57% Από το διάγραμμα Α2 προκύπτει ότι ποσοστό 40% των επιχειρήσεων που έλαβαν μέρος στην έρευνα έχουν την έδρα τους στο Νομό Θεσσαλονίκης και περίπου 35% στο Νομό Χαλκιδικής. Ποσοστό 8,5% των επιχειρήσεων που έλαβαν μέρος στην έρευνα έχουν την έδρα τους στους Νομούς Πέλλας και Σερρών, ενώ ποσοστό περίπου 3% των επιχειρήσεων έχουν την έδρα τους στους Νομούς Ημαθίας και Κιλκίς. Διάγραμμα Α2. Έδρα Επιχείρησης ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 40,00% ΧΑΛΙΚΙΔΙΚΗΣ 34,29% ΠΕΛΛΑΣ ΣΕΡΡΩΝ 8,57% 8,57% ΠΙΕΡΙΑΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΚΙΛΚΙΣ 0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4
Κεφάλαιο 4ο: Κατασκευή του δείκτη «Com.Scor.MODEL-Index - C.S.M.I.» 67 Σύμφωνα με το διάγραμμα Α3 μία στις πέντε από τις επιχειρήσεις που έλαβαν μέρος στην έρευνα είναι 5* και δυο στις πέντε 4*. Επιπλέον ποσοστό περίπου 38% των επιχειρήσεων είναι 3*, ενώ 2* είναι το 3% των επιχειρήσεων. Διάγραμμα Α3. Έτος Ίδρυσης Επιχείρησης 5* 20,00% 2* 3* 37,14% 4* 40,00% Ενότητα Β. Δημόσιος Τομέας και Επιχειρηματικότητα Στον πίνακα Β1 δίνεται το ποσοστό ικανοποίησης των επιχειρήσεων από διάφορους παράγοντες, ενώ στο διάγραμμα Β1 παρουσιάζονται οι θετικές και οι αρνητικές γνώμες των επιχειρήσεων από αυτούς τους παράγοντες. Διαπιστώνεται ότι περίπου πέντε στις έξι επιχειρήσεις θεωρούν ότι η γραφειοκρατία από πλευράς δημοσίου επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό (πολύ και πάρα πολύ και εξαιρετικά) τη λειτουργία της επιχείρησης και τρεις στις πέντε επιχειρήσεις θεωρούν ότι η ισχύουσα εργατική νομοθεσία λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό ανασταλτικά για τη διαδικασία πρόσληψης προσωπικού. Επιπλέον, λιγότερες από μία στις τέσσερις επιχειρήσεις θεωρούν, σε μεγάλο βαθμό, ικανοποιητικό το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο σε σχέση με τη λειτουργία επιχειρήσεων στον τομέα του τουρισμού. Αντίστοιχο ποσοστό των επιχειρήσεων θεωρούν επαρκείς τις υποδομές και ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη τους. Να σημειωθεί ότι περίπου 15% των επιχειρήσεων θεωρούν σε μεγάλο βαθμό απλή τη διαδικασία ένταξης της επιχείρησης σε ένα πρόγραμμα επιχορήγησης μέσω Ευρωπαϊκής Ένωσης.
68 Πίνακας Β1. Ικανοποίηση από Λειτουργία Δημόσιου Τομέας και Επιχειρηματικότητας Παράγοντας καθόλου Λίγο πολύ πάρα πολύ εξαιρετικά Πλήθος γραφειοκρατία δημοσίου και λειτουργία επιχείρησης (επηρεασμός) 2.86 14.29 25.71 25.71 31.43 35 εργατική νομοθεσία και διαδικασία πρόσληψης προσωπικού (ανασταλτικά) νομοθετικό πλαίσιο και λειτουργία επιχείρησης (ικανοποίηση) υποδομές και ανάπτυξη επιχείρησης (επάρκεια) διαδικασία ένταξης σε πρόγραμμα επιχορήγησης μέσω ΕΕ 14.29 25.71 28.57 14.29 17.14 35 8.57 68.57 22.86 0.00 0.00 35 37.14 40.00 11.43 8.57 2.86 35 48.57 37.14 11.43 0.00 2.86 35 Διάγραμμα Β1. Βαθμός Ικανοποίησης από Λειτουργία Δημόσιου Τομέα και Επιχειρηματικότητας διαδικασία ένταξης σε πρόγραμμα επιχορήγησης μέσω ΕΕ υποδομές και ανάπτυξη επιχείρησης (επάρκεια) 85,71 77,14 14,29 22,86 νομοθετικό πλαίσιο και λειτουργία επιχείρησης (ικανοποίηση) 77,14 22,86 εργατική νομοθεσία και διαδικασία πρόσληψης προσωπικού (ανασταλτικά) 40,00 60,00 γραφειοκρατία δημοσίου και λειτουργία επιχείρησης (επηρεασμός) 17,14 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 82,86 πολύ + πάρα πολύ + εξαιρετικά καθόλου + λίγο Όσον αφορά τις επιχορηγήσεις από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους, 30 επιχειρήσεις απάντησαν ότι έλαβαν επιχορήγηση από τις οποίες οι 29 είχαν υπαχθεί στον Αναπτυξιακό Νόμο 3299/2004 και 1 σε κάποιο άλλο πρόγραμμα, ενώ 5 επιχειρήσεις απάντησαν ότι δεν έχουν λάβει επιχορήγηση.
Κεφάλαιο 4ο: Κατασκευή του δείκτη «Com.Scor.MODEL-Index - C.S.M.I.» 69 Ενότητα Γ. Επισκεψιμότητα Μονάδας Στο διάγραμμα Γ1 δίνεται το ποσοστό επηρεασμού της λειτουργίας της επιχείρησης από τη διαμόρφωση συναλλαγματικών ισοτιμιών. Τρεις στις δέκα περίπου επιχειρήσεις θεωρούν ότι δεν τις επηρεάζει καθόλου και δύο στις πέντε λίγο. Αντίθετα μια στις πέντε επιχειρήσεις θεωρούν ότι τις επηρεάζει πολύ, μία στις είκοσι πάρα πολύ και περίπου το 3% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι τις επηρεάζει εξαιρετικά. Διάγραμμα Γ1. Διαμόρφωση Συναλλαγματικών Ισοτιμιών και Λειτουργία της Επιχείρησης πάρα πολύ 5,71% εξαιρετικά πολύ 20,00% καθόλου 31,43% λίγο 40,00% Ενότητα Δ. Απασχολησιμότητα Μονάδας Στον πίνακα Δ1 παρουσιάζονται τα περιγραφικά στατιστικά του πλήθους των εργαζόμενων που απασχολούν οι επιχειρήσεις σε σχέση με τον τύπο απασχόλησης. Προκύπτει ότι σε 30 επιχειρήσεις εργάζονται υπάλληλοι με πλήρη απασχόληση και το μέσο πλήθος τους είναι 1.533 άτομα. Επιπλέον, σε 15 επιχειρήσεις εργάζονται υπάλληλοι με μερική απασχόληση και το μέσο πλήθος τους είναι 1.067 άτομα, ενώ σε 19 επιχειρήσεις εργάζονται υπάλληλοι με εποχιακή απασχόληση και το μέσο πλήθος τους είναι 2.211 άτομα.