Προς τον : Γ.Γ ΥΠΕΚΑ, κ. Κ.Μαθιουδάκη. Μεσογείων 119, Τ.Κ 10192 Αθήνα Κοιν. : Υπουργό ΥΠΕΚΑ, κ. Ε.Λιβιεράτο. Αθήνα 15.10.2012 Αξιότιμε κ. Γενικέ, Σε συνέχεια της συζήτησής μας της 18 Σεπτεμβρίου 2012 και όπως συμφωνήσαμε, σας στέλνουμε κατ'αρχήν ορισμένες απόψεις μας σχετικές με την εκτέλεση σεισμικών μη αποκλειστικής χρήσης στο Ιόνιο και Νότια της Κρήτης που θα κάνει η Εταιρία PGS. Οι απόψεις αυτές - προϊόν της εμπειρίας μας έχουν σκοπό να βοηθήσουν τις προσπάθειες του ΥΠΕΚΑ ώστε να εξασφαλισθεί η όσο το δυνατόν καλύτερη παρακολούθηση της πιο πάνω Εταιρίας απο το επιστημονικό προσωπικό. Πιο κάτω σας εκθέτουμε τις απόψεις μας σχετικά με το ποιά προσόντα χρειάζονται απο έναν ειδικό για να παρακολουθήσει, να επιβλέψει και να ελέγξει εάν χρειασθεί- απο Ελληνικής πλευράς, αυτές τις εργασίες ( έλεγχος ποιότητας quality control ). Συγχρόνως ποιές εργασίες πρέπει να γίνουν πρίν, κατά και μετά την εκτέλεση των εργασιών για να εξασφαλισθεί η αρτιότητα των παραλαμβανομένων στοιχείων καθώς και η συμβατότητά τους με τα προϋπάρχοντα δεδομένα. Παράλληλα με τις απόψεις μας για το πιο πάνω ερευνητικό πρόγραμμα θα θέλαμε να σας εκφράσουμε τις απόψεις μας και για τον τρόπο αξιοποίησης και αναβάθμισης του αρχείου των Υδρογονανθράκων, που αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στο μέλλον, αφού τα περιεχόμενα του θα χρησιμοποιηθούν και θα συνδυαστούν με τα νεώτερα δεδομένα για να καθορίσουν τους επόμενους στόχους για την ανεύρεση αξιοποιήσιμων αποθεμάτων.
Ι. ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΓΕΩΦΥΣΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Α. ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΠΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ (NAVIGATION) Απαιτήσεις για τον επιβλέποντα. 1. Να έχει εμπειρία και ώρες εργασίας σε θέματα πλοήγησης επάνω σε γεωφυσικά σκάφη και θαλάσσια γεωτρύπανα (navigation- positioning). 2. Να έχει σύγχρονες και πανεπιστημιακού επιπέδου γνώσεις οχι μόνον της ειδικότητάς του αλλά και της εφαρμοσμένης σε τέτοιου είδους έργα. 3. Επι πλέον να μπορεί να επικοινωνεί άμεσα με : - Τοπικούς αλιείς και άλλα σκάφη της περιοχής. - Λιμενικές αρχές - Περιφέρεια - ΥΠΕΚΑ - Τρίτους ώστε να διευκολύνεται η έρευνα και να αποφεύγονται καθυστερήσεις. Απαιτήσεις για την προεργασία 1. Να υπάρχουν κατάλληλοι και ενημερωμένοι ναυτικοί χάρτες που να περιέχουν φάρους, πεδία βολής, ξέρες, καλώδια, τεχνικά έργα κλπ. 2. Να εκδοθούν έγκαιρα οι απαιτούμενες προαγγελίες προς τους ναυτιλομένους και τα παραπλέοντα σκάφη για το είδος και την διάρκεια των ερευνών. 3. Να υπάρχει πλήρης συνεργασία και σύνδεσμοι με ΥΕΘΑ, ΥΠΕΞ, ΥΠΕΚΑ. 4. Να υπάρχουν διαδικασίες ενημέρωσης κλιμακίων για ατυχήματα, δυσκολίες κλπ. 5. Να έχει γίνει βαθμονόμηση (calibration) του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού που να συνοδεύεται απο τα κατάλληλα πιστοποιητικά. 6. Να υπάρχει δυνατότητα παραλαβής των αρχικών (raw) αλλά και των επεξεργασμένων (post data) σε κατάλληλα γεωδαιτικά συστήματα για την περίπτωση συγκρισιμότητας με παλαιότερα στοιχεία που έχουν γίνει στην περιοχή των ερευνών. 7. Να συνταχθούν κατάλληλα φύλλα ημερήσιας παραγωγής και παρακολούθησης των χρησιμοποιούμενων παραμέτρων. 8. Να υπάρχει ενεργοποιήση των καταλλήλων λιμανιών για περίπτωση έκτακτου ελλιμενισμού και παροχής έκτακτης βοήθειας. 9. Να υπάρξει έλεγχος των χρησιμοποιουμένων βυθομέτρων, βαρυτημέτρων, μαγνητομέτρων κλπ. καθώς και σύνδεσή τους με τις εθνικές βάσεις. 10. Να εξασφαλίζεται η παράδοση των post data ει δυνατόν και σε γεωδαιτικό σύστημα ΕΓΣΑ 87 ( Εθνικό σύστημα).
Απαιτήσεις για την παρακολούθηση Κατά την εκτέλεση του προγράμματος να υπάρχει δυνατότητα να ελέγχονται : 1. Η θέση του σκάφους, των ηχητικών πηγών, του συστήματος των υδροφώνων, της γωνίας απόκλισης του καλωδίου των υδροφώνων (feathered angle) καθώς και του βαθμός ακρίβειας του προσδιορισμού των θέσεων μέσω παραμέτρων όπως π.χ του GDOP κ.α. 2. Παρακολούθηση και των δύο συστημάτων πλοήγησης για τον έλεγχο της ταύτισης των αποτελεσμάτων. 3. Καταγραφές των τμημάτων του προγράμματος που εκτελέστηκαν με χαμηλότερες προδιαγραφές. 4. Παρακολούθηση της θέσης του σκάφους σε σχέση με τα 6 μίλια, ΑΟΖ και τις υπο παραχώρηση περιοχές απο τον διαγωνισμό του open door. 5. Απαίτηση λεπτομερούς και αξιόπιστης βυθομετρικής καταγραφής για την δημιουργία ακριβούς βυθομετρικού χάρτη της περιοχής. 6. Προσαρμογή των δεδομένων και διορθώσεις με βάση τα παλιρροιακά δεδομένα και τις υψομετρικές, βαρυτομετρικές και μαγνητικές αφετηρίες. 7. Εκτέλεση των γραμμών βάσει του σχεδιασθέντος προγράμματος. Β. ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΓΕΩΦΥΣΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Απαιτήσεις για τον επιβλέποντα 1. Να έχει εμπειρία και ώρες εργασίας ως επιβλέπων γεωφυσικών εργασιών επάνω σε γεωφυσικά σκάφη. 2. Να έχει σύγχρονες και Πανεπιστημιακού επιπέδου γνώσεις όχι μόνον της ειδικότητάς του αλλά της εφαρμοζόμενης σε τέτοιου είδους εργασίες. 3. Επι πλέον δε θα μπορεί να επικοινωνεί άμεσα με : - Τοπικούς αλιείς και αλλα σκάφη της περιοχής. - Λιμενικές αρχές - ΥΠΕΚΑ - Περιφέρεια - Τρίτους για την διευκόλυνση και επιτάχυνση της έρευνας. 4. Να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να εξασφαλίζει κλίμα συνεργασίας με τους εργολάβους. Απαιτήσεις για την προεργασία 1. Συνεργασία για την συνδιαμόρφωση εύρους συχνοτήτων ηχητικών πηγών για την αποτροπή επίδρασης στον βιότοπο. 2. Εξασφάλιση καταγραφής και των raw αλλά και των post data σε κατάλληλα format ( π.χ SEG D, SEG Y κλπ.) αναλόγων με τα υπάρχοντα παλαιότερα γεωφυσικά στοιχεία για συγκρισιμότητα και συνεκτίμηση, καθώς και στα κατάλληλα συγχρονα καταγραφικά μέσα ( ταινίες τύπου IBM 4590 κλπ.).
3. Εξασφάλιση των κατάλληλων μηχανημάτων ανάγνωσης και σύγχρονου λογισμικού για περεταίρω επεξεργασία απο τεχνικούς του ΥΠΕΚΑ. Απαιτήσεις για την παρακολούθηση 1. Το φάσμα των συχνοτήτων (ηχητικών πηγών-γεωφώνων και υδροφώνων) να είναι βάσει σχεδιασθέντων προδιαγραφών για την επίτευξη των στόχων και την προστασία του περιβάλλοντος (χερσαίου θαλάσσιου) θηλαστικά κλπ. 2. Υπάρχει η κατάλληλη περιοχή επικάλυψης ώστε τελικά να καλυφθεί με τις ίδιες προδιαγραφές όλη η περιοχή. 3. Παρακολούθηση της λειτουργίας των γεωφώνων και προσδιορισμός του αριθμού που κάθε φορά μένουν ενεργά καθώς και όλων των παραμέτρων της καταγραφής. 4. Δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών κατά την διάρκεια της έρευνας για την κάλυψη ευρύτερων περιοχών που ενδιαφέρουν την Ελλάδα. ΙΙ. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Κατά την αποψή μας μεταξύ άλλων χρειάζονται τα εξής: Α. Οδηγίες για μια σωστή λειτουργία του αρχείου Να υπάρχει χαραγμένη στρατηγική οργάνωσης και χρήσης. Τα αρχεία πρέπει να είναι διαχειρίσιμα με αποτελεσματικότητα και ταχύτητα. Κάλυψη από Νομοθεσία Οδηγίες γνωστές σε όλους. Ενημέρωση για την εξέλιξη της τεχνολογίας και συνεχής προσαρμογή σε αυτήν. Συλλογή και ταξινόμηση σύμφωνα με τα διεθνή standards. Συνεργασία με διεθνείς Οργανισμούς που καθορίζουν μεταξύ άλλων και τα Standards ( Energistics, SEG, OGP κλπ.) Αξιοποίηση της τεχνολογίας για νέα αποθήκευση και διάθεση. Διαδικασίες και πρότυπα που καθορίζονται με οδηγίες νομοθετημένες. Διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου. Συνεργασία με Κρατικούς φορείς για αλληλοενημέρωση. Σχεδιασμένη αποθήκευση του συνολικού αρχείου (Σεισμικά και δείγματα). Β. Ποιότητα των δεδομένων Για να εξασφαλισθεί η ποιότητα των δεδομένων θα πρέπει : Να υπάρχει εμπιστοσύνη στην αξιοπιστία των στοιχείων. Να υπάρχει πληρότητα έχοντας όλα τα σχετικά δεδομένα που αφορούν ένα θέμα. Να υπάρχει συμβατότητα με άλλες πηγές της βάσης δεδομένων. Να μην υπάρχει πολλαπλότητα για τα ίδια στοιχεία για αποφυγή σύγχυσης στην πρόσληψη.
Να είναι ακριβή και σωστά για να έχουν κύρος. Γ. Διαχείριση του Αρχείου Να παρέχονται όλες οι πληροφορίες που υπάρχουν αναφορικά με την πετρελαϊκή δραστηριότητα στην Ελλάδα. Να υπάρχει συμφωνία σε τυποποιημένες ρουτίνες αναφορών με βάση διεθνή πρότυπα. Ο διαχειριστής του αρχείου να λαμβάνει μέρος σε όλες τις επιτροπές αδειοδότησης που έχουν σχέση με την εκτέλεση μιάς γεώτρησης η τις σεισμικές έρευνες. Να επιδιωχθεί η σύνταξη και τήρηση κανονισμού ασφάλειας και πρόσβασης στα δεδομένα καθώς και ο χαρακτηρισμός ασφαλείας αυτών ( Απόρρητα προς διάθεση). Να συνταχθούν κανόνες για την διαχείριση των δεδομένων για τα δεδομένα ( Συλλογή Ανάπτυξη ) Να δομηθεί αυτό με πλήρη ψηφιακή μορφή και οργάνωση σύμφωνη με τα Διεθνή πρότυπα ( Data bases, formats etc.) Να υπάρχει διαθεσιμότητα σε άλλους Δημόσιους φορείς, Εταιρίες και επιστημονικά ιδρύματα (είδος-τρόπος-ταχύτητα-κόστος). Να υπάρξει τυποποίηση εντύπων καθώς και έκδοση οδηγιών & κανόνων. Στ. Αποθήκευση Ο τρόπος αποθήκευσης να είναι τέτοιος ώστε να μπορούν να προσεγγίζονται τα δεδομένα αναλόγως των απαιτήσεων των ερευνητών. Ητοι: Ζ. Διάθεση Ανά είδος (σεισμικά, στοιχεία γεωτρήσεων, διαγραφίες, στοιχεία παραγωγής μελέτες ερμηνείας, γεωλογικές εργασίες κλπ.). Ανά περιοχή ( ξηρά-θάλασσα ). Ανά μέσο αποθήκευσης ( χαρτί, φίλμ, κασέτες, ταινίες, CD κλπ.) Ανά επίπεδο διαθεσιμότητας ( π.χ σε Δημόσιες υπηρεσίες, σε ιδιώτες ). Ανά χρονική περίοδο ( έτος, μήνα, περίοδος κλπ.). Ανά Εταιρία. Η διάθεση των δεδομένων θεωρείται κίνητρο για αφύπνιση της επιστημονικής έρευνας στα επιστημονικά ιδρύματα αλλά και για τις Εταιρίες που τα ζητούν, αρκεί να ληφθεί μέριμνα για τους κανόνες, τον χρόνο διάθεσης, το είδος των στοιχείων κλπ. Όπως π.χ : Σεισμικά για μη διατιθέμενες περιοχές. Σεισμικές καταγραφές και προφίλ σε ξηρά και θάλασσα. Στοιχεία γεωτρήσεων ( γεωλογικά, γεωτρητικά, πυρήνες, εργαστηριακές αναλύσεις, τεστ παραγωγής κλπ.) Γεωλογικές συνθετικές μελέτες. Δεδομένα υψηλής ποιότητας. Περιβαλλοντικά δεδομένα. Δεδομένα παραγωγής και αποθήκευσης υδρογονανθράκων.
Είναι προφανές ότι σε μία επιστολή δεν μπορούν να καλυφθούν όλα τα θέματα που είναι χρήσιμα για την αντιμετώπιση των δύο πιο πάνω θεμάτων που αρχίζουν να παίζουν ένα σημαντικό ρόλο, πολύ περισσότερο δε των θεμάτων που θα προκύψουν στο επόμενο στάδιο με την προκήρυξη νέου ερευνητικού κύκλου και διάθεση νέων περιοχών. Το ΕΛΛΙΝΥ διαθέτει δυναμικό που μπορεί και να παρακολουθήσει και να αναλάβει δραστηριότητες που θα βοηθήσουν το ΥΠΕΚΑ να αντιμετωπίσει πιθανές δυσκολίες. Μετά τα πιο πάνω, όπως έχουμε ήδη συζητήσει, είμαστε στη διάθεσή σας ( γνωρίζουμε ήδη τον τρόπο συνεργασίας ) για να συναντηθούμε και να καθορίσουμε απο κοινού άμεσο τρόπο υλοποίησης των επόμενων ενεργειών. Με εκτίμηση, το Δ.Σ του ΕΛΛΙΝΥ