1. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΙ ΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Α ΦΑΣΗ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Γενικά στοιχεία ανάθεσης της µελέτης Αναφέρονται τα στοιχεία ανάθεσης της µελέτης (φορέας ανάθεσης, στοιχεία σύµβασης, οµάδα µελέτης). ίνεται συνοπτικά το ιστορικό προστασίας της περιοχής (εφόσον υπάρχει), µε απλή χρονολογική αναφορά σε νοµοθετικές πράξεις, διοικητικές πράξεις και λοιπές αποφάσεις από δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς ή πρόσωπα, που αποσκοπούσαν αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στη διατήρηση της φύσης στην περιοχή. 1.2. Αναγνώριση - οριοθέτηση της περιοχής µελέτης και της ευρύτερης περιοχής Για την περιοχή µελέτης δίνονται τα ακόλουθα στοιχεία: Γεωγραφική θέση, διοικητική υπαγωγή, πλησιέστερο (-α) αστικό (-α) κέντρο (-α), εκτίµηση έκτασής της, σύντοµη περιγραφή ορίων µε αναφορά στους αντίστοιχους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σύντοµη αναφορά στο γενικό χαρακτήρα του τοπίου και των χρήσεων γης. Για την ευρύτερη περιοχή µελέτης δίνονται τα ακόλουθα στοιχεία: Εκτίµηση έκτασης, σύντοµη περιγραφή ορίων µε αναφορά στους αντίστοιχους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σύντοµη αναφορά στο γενικό χαρακτήρα του τοπίου και των χρήσεων γης, δηµογραφικά στοιχεία, θεσµοθετηµένες ζώνες. 1.3. Πλαίσιο για την εκπόνηση της µελέτης 1.3.1. Θεσµικό πλαίσιο Αναφέρονται επιγραµµατικά, οι σηµαντικότερες διατάξεις που αφορούν στην περιοχή µελέτης ή τµήµα αυτής, καθώς επίσης και στην ευρύτερη περιοχή και σχετίζονται µε το καθεστώς προστασίας της φύσης βάσει της Ελληνικής νοµοθεσίας ή/και σε εφαρµογή σχετικών ιεθνών Συµβάσεων ή Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αναφορά αυτή είναι εκτενέστερη στις περιπτώσεις που το καθεστώς προστασίας αφορά αποκλειστικά την περιοχή µελέτης ή την ευρύτερη περιοχή. 1
1.3.2. Εκπονηθείσες στο παρελθόν µελέτες και έρευνες 1.4. Σκοποί και διάρθρωση της µελέτης Γίνεται αναφορά στο στοιχείο ή τα στοιχεία της περιοχής, η ύπαρξη του οποίου ή των οποίων καθιστά αναγκαία την προστασία και διατήρησή της και που αποτελεί το έναυσµα για την εκπόνηση της ΕΠΜ. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 1: Υφιστάµενη κατάσταση, όπου παρουσιάζεται τεκµηριωµένη πρόταση οριοθέτησης της περιοχής µελέτης και της ευρύτερης περιοχής, αποτυπώνοντάς τες σε χάρτη κλίµακας πρωτογενούς ακρίβειας 1:5.000 µε βάση τα τοπογραφικά διαγράµµατα Γ.Υ.Σ. ή δορυφορική εικόνα υψηλής ακρίβειας. Στο χάρτη αυτό θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο οδικό δίκτυο, τα θεσµοθετηµένα όρια οικισµών, τα θεσµοθετηµένα όρια των Προστατευόµενων Περιοχών, τα όρια Αρχαιολογικών Χώρων, ΖΟΕ, κ.λπ. και τα διοικητικά όρια των ήµων. 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ 2.1. Αβιοτικό περιβάλλον ίνονται συνοπτικά εκείνα τα στοιχεία του αβιοτικού περιβάλλοντος της περιοχής που σχετίζονται µε τη διατήρηση του προστατευτέου(ων) αντικειµένου (ων), και ενδέχεται να αποτελέσουν κριτήριο για τον χαρακτηρισµό της περιοχής, τον καθορισµό ζώνης/ ζωνών προστασίας και τον καθορισµό όρων και περιορισµών στις χρήσεις και δραστηριότητες. Η παρουσίαση των στοιχείων ανά θεµατική ενότητα, λόγω της κλίµακας των διαθέσιµων στοιχείων, γίνεται σε επίπεδο ευρύτερο της περιοχής µελέτης, µε διάκριση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, αν υπάρχουν, της περιοχής µελέτης καθεαυτής. 2.1.1. Γεωµορφολογία - Τοπίο Περιγραφή αναγλύφου και τοπίου ή των διαφόρων ενοτήτων τοπίου. Προσδιορισµός επιµέρους θέσεων µε αξιόλογα τοπία ή υψηλή ποικιλότητα τοπίων ή τοπίων µε ιδιαίτερο φυσικό κάλλος γενικά. 2.1.2.Γεωλογία - Στοιχεία εδαφών Προσδιορισµός τυχόν ευάλωτων ή/και ενδιαφερόντων γεωλογικών σχηµατισµών. Προσδιορισµός περιοχών διάβρωσης/υποβαθµισµένων εδαφών. Αναφορά παρουσίας ορυκτών κοιτασµάτων µε οικονοµική αξία, λατοµικών ζωνών, κ.λπ. 2
2.1.3. Υδρολογία - Ποιότητα Νερών Στοιχεία ποιότητας των επιφανειακών νερών (φυσικοχηµικά και βιολογικά χαρακτηριστικά, γενική οικολογική κατάσταση), εφόσον είναι δηµοσιευµένα και διαθέσιµα. Χρήσεις και δραστηριότητες που σχετίζονται µε τα επιφανειακά νερά. 2.1.4. Κλιµατολογικά στοιχεία Στοιχεία ανάλυσης από τους πλησιέστερους µετεωρολογικούς σταθµούς (θα αναφέρονται τα στοιχεία των σταθµών όπως θέση, υψόµετρο, διάρκεια λήψης στοιχείων), µε βάση τα οποία θα υπολογιστούν τα ακόλουθα µεγέθη: τύπος κλίµατος, µέση ετήσια, ελάχιστη και µέγιστη θερµοκρασία, µέση ετήσια βροχόπτωση. Ανάλυση της επίδρασης των κλιµατικών παραµέτρων στο βιοτικό περιβάλλον. 2.1.5. Στοιχεία ποιότητας ατµόσφαιρας - ηχορύπανση Αναφέρονται στοιχεία για πηγές ατµοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και για την ηχορύπανση, εφόσον παρατηρούνται αντίστοιχα προβλήµατα, από υφιστάµενες εργασίες και επιστηµονικές µλέτες. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στους Χάρτη 2 Χάρτη 7 αντίστοιχης θεµατολογίας µε τα υποκεφάλαια 2.1.1. 2.1.5. και κατάλληλης κλίµακας. Στους χάρτες αυτούς θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και τα επίπεδα πληροφορίας που σχετίζονται µε τα επιµέρους υποκεφάλαια. 2.2. Βιοτικό περιβάλλον ίνονται συνοπτικά εκείνα τα στοιχεία του βιοτικού περιβάλλοντος της περιοχής που αποτελούν το προστατευτέο αντικείµενο ή σχετίζονται άµεσα µε τη διατήρησή του και συνεπώς αποτελούν το βασικότερο κριτήριο για τον χαρακτηρισµό της περιοχής, τον καθορισµό ζώνης/ ζωνών προστασίας και τον καθορισµό όρων και περιορισµών στις χρήσεις και δραστηριότητες. Η παρουσίαση των στοιχείων ανά θεµατική ενότητα γίνεται στο επίπεδο της περιοχής µελέτης και, όπου απαιτείται, γίνεται ειδική αναφορά και σύνδεση, βάσει της κλίµακας των κάθε φορά διαθέσιµων στοιχείων, µε αντίστοιχα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής µελέτης. 2.2.1. Βλάστηση Αναφέρονται οι επί µέρους φυτικές διαπλάσεις που απαντώνται στην περιοχή µελέτης. Για την περιγραφή και διάκριση τους χρησιµοποιείται το σύστηµα ταξινόµησης των τύπων οικοτόπων, σύµφωνα µε την Παλαιαρκτική Ταξινόµηση της Βλάστησης (Ιεραρχηµένος κατάλογος ΕΚΒΥ,1996). 3
Για κάθε τύπο οικοτόπου περιγράφεται το υψόµετρο (υψοµετρικό εύρος), η θέση και η έκταση, η κατάσταση διατήρησής του, η δοµή της βλάστησης, τα κυριότερα είδη φυτών µε εκτίµηση της σχετικής αφθονίας τους, η απόκλιση από την εν δυνάµει βλάστηση (klimax), οι δραστηριότητες και πιέσεις που επιδρούν στην κατάσταση διατήρησής του (πυρκαγιές, βόσκηση, δασοπονία, γεωργικές καλλιέργειες, δόµηση κλπ.). Τα αποτελέσµατα θα παρουσιαστούν µε µορφή Πίνακα. Στον Πίνακα αυτόν γίνεται ειδική διάκριση στους τύπους οικοτόπων του Παραρτήµατος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΚ καθώς και στους τύπους οικοτόπων που έχουν τοπική ή περιφερειακή ή εθνική ιδιαιτερότητα, ή είναι σπάνιοι στην περιοχή µελέτης ή την ευρύτερη περιοχή (χωρίς κατ ανάγκη να περιλαµβάνονται στην παραπάνω Κοινοτική Οδηγία). Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στις αζωνικές διαπλάσεις. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 8: Βλάστηση. Στο χάρτη αυτόν θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και η κατανοµή των τύπων οικοτόπων. 2.2.2. Χλωρίδα Στο κεφάλαιο αυτό θα γίνει καταγραφή της χλωρίδας (φυτοκατάλογος) από υφιστάµενες επιστηµονικές εργασίες και µελέτες µε ιδιαίτερη έµφαση στα ενδηµικά, σπάνια, απειλούµενα και γενικότερα σηµαντικά είδη χλωρίδας. Ως σηµαντικά είδη χλωρίδας θεωρούνται τα προστατευόµενα είδη βάσει της εθνικής και ευρωπαϊκής νοµοθεσίας, τα λοιπά ενδηµικά της Ελλάδος, καθώς και τοπικά ενδηµικά είδη και λοιπά είδη που περιλαµβάνονται σε επιστηµονικές αναφορές ως σπάνια, ευάλωτα ή απειλούµενα µε εξαφάνιση είδη. Στο κείµενο σχολιάζεται η ύπαρξη και η κατάσταση διατήρησης των πληθυσµών των σηµαντικών ειδών στις διάφορες τοποθεσίες της περιοχής µελέτης καθώς και η σχέση τους µε την πανίδα, τη βλάστηση και τα αβιοτικά χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 9: Εξάπλωση Σηµαντικών Ειδών Χλωρίδας. Στο χάρτη αυτόν θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και η εξάπλωση των σηµαντικών ειδών χλωρίδας. 2.2.3. Πανίδα Αναφέρονται τα είδη της πανίδας που έχουν καταγραφεί (σηµειώνονται οι περιπτώσεις που η ύπαρξη δεν είναι βέβαιη). Τα είδη αναφέρονται µε το επιστηµονικό και το κοινό τους όνοµα (ιδιαίτερες τοπικές ονοµασίες 4
αναφέρονται χωριστά). Η καταγραφή της πανίδας γίνεται σε Πίνακες µε βάση τον παρακάτω διαχωρισµό: Ασπόνδυλα, Αµφίβια, Ερπετά, Ορνιθοπανίδα, Θηλαστικά. Στους ως άνω Πίνακες αναφέρονται το επιστηµονικό και κοινό όνοµα του είδους, το καθεστώς προστασίας τους (ενδηµικά, απειλούµενα σπάνια, λοιπά προστατευόµενα είδη), η σχέση µε την περιοχή και τον οικότοπο κλπ. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 9: Ενδιαιτήµατα Σηµαντικών Ειδών Πανίδας. Στο χάρτη αυτόν θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και η εξάπλωση των ενδιαιτηµάτων των σηµαντικών ειδών πανίδας. 2.3. Ανθρωπογενές περιβάλλον 2.3.1. ιοικητική και οικιστική δοµή Όρια οικισµών και επεκτάσεων, πυκνότητα οικισµών, όροι δόµησης, µέγεθος κατάτµησης γης, θεσµικό καθεστώς γης. 2.3.2. Κάλυψη και χρήσεις γης Καταγραφή υφιστάµενων χρήσεων γης και συγκρούσεων µεταξύ των επί µέρους χρήσεων γης. ιερεύνηση των χωροταξικών προβληµάτων και εξειδίκευση ή διαφοροποίηση σύµφωνα µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (προβλήµατα και λειτουργικές συγκρούσεις από ασύµβατες χρήσεις γης, υπερεκµετάλλευση και κερδοσκοπία γης, δόµηση εκτός σχεδίου κλπ.). Το κεφάλαιο αυτό εστιάζεται στα χαρακτηριστικά των χρήσεων που είναι δυνατόν να επηρεάσουν το προστατευτέο αντικείµενο άµεσα, δηλαδή είτε µε απευθείας χρήση των ειδών χλωρίδας και πανίδας, είτε µε κατάληψη ή καταστροφή των φυσικών οικοτόπων και των ενδιαιτηµάτων των ειδών, ή/ και εµµέσως µε υποβάθµιση των τελευταίων, π.χ. µε ρύπανση. Αναφέρονται τα σχέδια ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή (παρεµβάσεις και ρυθµίσεις στις χρήσεις γης και στους φυσικούς πόρους, που ενδέχεται να έχουν αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις στην περιοχή µελέτης, ανεξάρτητα από την περιοχή όπου υλοποιείται η παρέµβαση). Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στα σχέδια που σχετίζονται µε τα επιφανειακά, υπόγεια και παράκτια νερά. Επίσης αναφέρονται οι παρεµβάσεις που έχουν προγραµµατιστεί σε σχέση µε περιοχές προστασίας της φύσης και σηµαντικούς βιότοπους, στην ευρύτερη περιοχή µελέτης και στην περιοχή µελέτης (διαχειριστικά σχέδια, θεσµοθέτηση περιοχών ή επέκταση υφιστάµενων), καθώς και ο συνολικός περιβαλλοντικός σχεδιασµός που ενδέχεται να επηρεάσει θετικά το προστατευτέο αντικείµενο. 5
2.3.3. ίκτυα τεχνικής και κοινωνικής υποδοµής Υπάρχοντα δίκτυα, χρήση, κατάσταση, επίπεδο κάλυψης αναγκών, διερεύνηση προβληµάτων, τρόποι αντιµετώπισης αναγκών. Αναφέρονται τα σχέδια ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή (προγραµµατιζόµενα έργα που ενδέχεται να έχουν αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις στην περιοχή µελέτης, ανεξάρτητα από την περιοχή όπου υλοποιείται η παρέµβαση). Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στα σχέδια που σχετίζονται µε τα επιφανειακά, υπόγεια και παράκτια νερά. 2.3.4. Οικονοµικές δραστηριότητες και τάσεις Εντοπισµός των οικονοµικών δραστηριοτήτων και των τάσεών τους, η χωρική τους διάσταση, η δυναµική τους µε βάση συγκεκριµένα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά καθώς και τα στοιχεία απασχόλησης. Το κεφάλαιο αυτό εστιάζεται στα χαρακτηριστικά των δραστηριοτήτων που είναι δυνατόν να επηρεάσουν το προστατευτέο αντικείµενο άµεσα, είτε µε κατάληψη ή καταστροφή των φυσικών οικοτόπων και των ενδιαιτηµάτων των ειδών, ή/ και εµµέσως µε υποβάθµιση των τελευταίων, π.χ. µε ρύπανση. 2.3.5. Πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία Καταγραφή των πολιτιστικών χαρακτηριστικών και επισήµανση περιοχών ή και στοιχείων που έχουν ιδιαίτερη σηµασία ή και χρήζουν ιδιαίτερης αντιµετώπισης (αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικά µνηµεία ή χώροι κλπ). Στο κείµενο του κεφαλαίου αυτού προσδιορίζεται η σχέση του προστατευτέου αντικειµένου µε τα υπάρχοντα στοιχεία της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς (εφόσον υπάρχουν). Επισηµαίνονται οι περιοχές και τα στοιχεία µε ιδιαίτερη σηµασία ή που χρειάζονται ιδιαίτερη αντιµετώπιση. 2.3.6. Κοινωνικά χαρακτηριστικά και τάσεις Ιδιαίτερη αναφορά απαιτείται στη στάση και τις σχέσεις των κατοίκων µε την περιοχή µελέτης και την προστασία του περιβάλλοντος σε αυτήν. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 9: Χρήσεις γης και δραστηριότητες και στο Χάρτη 10: Πολιτιστικά, Ιστορικά και Κοινωνικά χαρακτηριστικά. Στους χάρτες αυτούς θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και τα επίπεδα πληροφορίας που σχετίζονται µε τα επιµέρους υποκεφάλαια 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ 6
3.1. Αξιολόγηση του φυσικού περιβάλλοντος και εντοπισµός κρίσιµων φυσικό - βιολογικών παραµέτρων Αξιολογείται το φυσικό περιβάλλον µε βάση τα στοιχεία του κεφαλαίου 2 και παρουσιάζονται οι τοποθεσίες που έχουν ιδιαίτερη ανάγκη προστασίας και διατήρησης λόγω της παρουσίας προστατευόµενων τύπων οικοτόπων και ειδών χλωρίδας και πανίδας, ή/ και προστατευτέων γεωλογικών σχηµατισµών ή /και προστατευτέων τοπίων. Σχολιάζονται οι οικολογικές απαιτήσεις των ειδών και των οικοτόπων, που θα πρέπει να ληφθούν ιδιαίτερα υπόψη στις προτάσεις χρήσεων του χώρου, ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση των φυσικών στοιχείων της συγκεκριµένης περιοχής. 3.2. Αλληλεπιδράσεις µε την ευρύτερη περιοχή Εκτίµηση και προσδιορισµός πιθανών παρεµβάσεων που θα πρέπει να υπάρξουν στην ευρύτερη περιοχή µελέτης για τη διαχείριση και διατήρηση του προστατευτέου αντικειµένου (π.χ. αντιµετώπιση πηγών ρύπανσης). Αν η διατήρηση του προστατευτέου αντικειµένου απαιτεί τη διατήρηση συγκεκριµένων φυσικών στοιχείων στην ευρύτερη περιοχή, τα στοιχεία αυτά περιλαµβάνονται εδώ. 3.3. Προβλήµατα και επιπτώσεις στο περιβάλλον από το οικονοµικό - κοινωνικό σύστηµα Σχολιάζονται οι κύριες απειλές που έχουν καταγραφεί για τους προστατευτέους τύπους οικοτόπων, τα σηµαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας, τους γεωλογικούς σχηµατισµούς και το τοπίο (εντοπιζόµενες στην περιοχή µελέτης και στην ευρύτερη περιοχή). Αναζητώνται και εκτιµώνται τα κίνητρα που υποστηρίζουν την ύπαρξη και συνέχιση των απειλών αυτών καθώς και τα µέχρι σήµερα χρησιµοποιούµενα µέσα για την αίρεση των επιπτώσεων από αυτές. Ειδικότερα διερευνούνται οι τάσεις, οι συγκρούσεις στις χρήσεις γης και τα χωροταξικά προβλήµατα (προβλήµατα και λειτουργικές συγκρούσεις από ασύµβατες χρήσεις γης, υπερεκµετάλλευση γης, κατάτµηση ιδιοκτησιών, δόµηση εκτός σχεδίου κλπ.). 3.4. Φυσικές και Αναπτυξιακές δυνατότητες για την περιοχή Προσδιορίζονται οι, συµβατοί µε τη διατήρηση του προστατευτέου αντικειµένου, τρόποι εκµετάλλευσης των φυσικών πόρων και οι δυνατότητες οικονοµικής ανάπτυξης της περιοχής µελέτης µέσω της αξιοποίησης των συνιστωσών της βιολογικής ποικιλότητας και του τοπίου. Εκτιµώνται συνολικά οι πιθανές επιπτώσεις από τα ήδη γνωστά σχέδια έργων ή δραστηριοτήτων (στην περιοχή µελέτης και στην ευρύτερη περιοχή) στο 7
προστατευτέο αντικείµενο καθώς και η δυνατότητα ανάκαµψης του µε την εφαρµογή µέτρων προστασίας ή / και την εφαρµογή ειδικών διαχειριστικών µέτρων. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 10: Συνολική εκτίµηση προστατευτέου αντικειµένου. Στο χάρτη αυτόν θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και ιεραρχηµένη η χωρική αξιολόγηση του φυσικού περιβάλλοντος. Β ΦΑΣΗ 4. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ 4.1. Σκοπιµότητα και στόχοι προστασίας Με βάση τα στοιχεία του προηγούµενου κεφαλαίου, αξιολογείται και τεκµηριώνεται η σηµασίας της περιοχής σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο καθώς και η ανάγκη λήψης µέτρων προστασίας. Οι στόχοι εκτός από τη διασφάλιση της διατήρησης του προστατευτέου αντικειµένου περιλαµβάνουν επίσης τη συµβατή µε τη διατήρηση υποστήριξη της ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή του προστατευτέου αντικειµένου. 4.2. Προτεινόµενο θεσµικό πλαίσιο για την προστασία Τεκµηρίωση ένταξης του προστατευτέου αντικειµένου στις κατηγορίες του άρθρου 18 του Ν. 1650/ 86 σύµφωνα µε τα κριτήρια του άρθρου 19 του ίδιου Νόµου, όπως αυτά έχουν αντικατασταθεί και ισχύουν από το άρθρο 4 και το άρθρο 5 αντίστοιχα του Ν.3937/31.3.2011 ΦΕΚ 60 Α για την «ιατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις». Στην ένταξη θα ληφθούν υπόψη και θα προσαρµοστούν τυχόν υφιστάµενες προτάσεις, ρυθµίσεις ή δεσµεύσεις ένταξης του προστατευτέου αντικειµένου στις παρακάτω κατηγορίες που απορρέουν από Κοινοτικές Οδηγίες (79/409,92/43), ιεθνείς Συµβάσεις (Βέρνης, Βόννης κ.α.) ή την Εθνική Νοµοθεσία. 4.3. Καθορισµός ζωνών και όρων προστασίας Για τον καθορισµό των ζωνών προστασίας του προστατευτέου αντικειµένου απαιτείται ο ακριβής καθορισµός της έκτασης και των ορίων της περιοχής του προστατευτέου αντικειµένου και των τυχόν διαβαθµιζοµένων ζωνών της περιοχής προστασίας µε κατά το δυνατόν σταθερά φυσικά ή τεχνητά γραµµικά στοιχεία του εδάφους (π.χ. δρόµοι, κοίτες ποταµών, αναχώµατα, κανάλια κλπ.) ή νοητές πολυγωνικές γραµµές που συνδέουν σηµεία οριζόµενα από προσεγγιστικές γεωγραφικές συντεταγµένες επί χάρτου (φ,λ) ή καρτεσιανές συντεταγµένες επί χάρτου (χ,ψ). Η οριοθέτηση πραγµατοποιείται σε υπόβαθρα ΓΥΣ κλίµακας 1:25.000 8
(προερχόµενα από τα υπόβαθρα 1:5.000). Για την εργασία οριοθέτησης χρησιµοποιούνται επίσης ορθοφωτοχάρτες καθώς και πρόσφατες αεροφωτογραφίες (για όσες περιοχές υπάρχουν), ενώ το τελικό χαρτογραφικό αποτέλεσµα αποτυπώνεται στο σύστηµα ΕΓΣΑ 87. Ο καθορισµός των ζωνών προστασίας συνοδεύεται από την διατύπωση των όρων, περιορισµών και απαγορεύσεων άσκησης δραστηριοτήτων, χρήσεων γης και πραγµατοποίηση έργων που πρέπει να ισχύουν µέσα στις ζώνες της περιοχής προστασίας. Αιτιολόγηση ενός εκάστου των προτεινόµενων όρων, περιορισµών και απαγορεύσεων κατά διαβαθµισµένη ζώνη προστασίας στην βάση της αξιολόγησης, τεκµηρίωσης και αποτύπωσης του προστατευτέου αντικειµένου και των συνολικών αποτιµήσεων της µελέτης. 4.4. ιοίκηση και διαχείριση της Προστατευόµενης Περιοχής Θα επιλεγεί ένα από τα σχήµατα διοίκησης που αναφέρονται στα εδάφια α, β ή γ της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του ν. 2742/1999 (Φορέας ιαχείρισης, Σύµβαση ιαχείρισης, ανάθεση σε ΝΠ ) και θα τεκµηριωθεί η επιλογή. Ειδικότερα θα αναλυθούν και τεκµηριωθούν τα ακόλουθα: η επιλογή οργανωτικού σχήµατος, η οργάνωση του φορέα διαχείρισης, οι οικονοµικοί πόροι και βιωσιµότητα, ο οικονοµικός και διαχειριστικός έλεγχος του φορέα διαχείρισης, τα µέτρα οργάνωσης και λειτουργίας, το Κανονισµό ιοίκησης και Λειτουργίας. Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 11: Οριοθέτηση προστατευτέου αντικειµένου - ζωνών προστασίας. Στο χάρτη αυτόν θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο και τα όρια των Ζωνών Προστασίας 5. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζονται θέµατα διαχείρισης που συµπληρώνουν τους προτεινόµενους γενικούς όρους και περιορισµούς του προηγούµενου κεφαλαίου και κρίνονται απαραίτητα για την διατήρηση και προστασία του προστατευτέου αντικειµένου, καθώς και την οργάνωση και λειτουργία της προστατευόµενης περιοχής. Οι προτάσεις αυτές που αφορούν δράσεις προστασίας, διατήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης, κ.λπ. θα πρέπει να περιγραφούν µε συνοπτικό τρόπο, να χωροθετηθούν ως περιοχές παρέµβασης ενώ για κάθε µία από αυτές να γίνει συνοπτική τεχνική περιγραφή, τεκµηρίωση σκοπιµότητας, χρονοδιάγραµµα υλοποίησης, ενδεικτικός προϋπολογισµός, προτεινόµενος φορέας υλοποίησης, χρηµατοδοτικό µέσο, διαδικασία υλοποίησης. Εάν απαιτείται περαιτέρω επιστηµονική και τεχνική διερεύνηση, τα συµπεράσµατα αποτελούν κατεύθυνση για την εκπόνηση επιµέρους Ειδικών Σχεδίων ιαχείρισης. 9
Ειδικότερα εξετάζεται η αναγκαιότητα / σκοπιµότητα εφαρµογής ειδικών διαχειριστικών µέτρων µε σκοπό τη διατήρηση ή αναβάθµιση της "κατάστασης διατήρησης" των προστατευόµενων τύπων οικοτόπων και των ειδών εντός της περιοχής, ως ακολούθως: Σχέδιο Ελέγχου & Παρακολούθησης για την προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος (monitoring) Σχέδιο ιαχείρισης των δασικών οικοσυστηµάτων Σχέδιο Επόπτευσης / Φύλαξης Σχέδιο ιαχείρισης ιακίνησης επισκεπτών ιαχείριση κινδύνων από φυσικές καταστροφές Στοιχεία σχετικά µε το κεφάλαιο αυτό περιλαµβάνονται στο Χάρτη 12: Προτάσεις ιαχείρισης. Στο χάρτη αυτόν θα αποτυπώνονται κατ ελάχιστο οι ισοϋψείς ανά 4µ., το υδρογραφικό δίκτυο, το κύριο και δευτερεύον οδικό δίκτυο, τα όρια των Ζωνών Προστασίας και η χωρική απεικόνιση των Προτάσεων ιαχείρισης. 6. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ Η φωτογραφική τεκµηρίωση γίνεται µε έγχρωµες λήψεις από σηµεία που σηµειώνονται σε χάρτη και περιλαµβάνει τα σηµαντικότερα στοιχεία της µελέτης, δηλαδή: Απόψεις από τις περιοχές που προτείνονται για προστασία, απόψεις από τους σηµαντικούς οικοτόπους και τους οικοτόπους των σηµαντικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, και από τα είδη καθ' αυτά, κατά το δυνατόν Απόψεις από τα χαρακτηριστικά προβλήµατα περιβάλλοντος της περιοχής µελέτης που σχετίζονται µε το προστατευτέο αντικείµενο Απόψεις µε τα σηµαντικά στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Απόψεις από τα αριθµηµένα σηµεία αναγνώρισης του τοπίου Οι φωτογραφίες παραδίδονται σε εκτύπωση και σε µαγνητικό µέσο. 7. ΧΑΡΤΕΣ Σε όλους τους χάρτες θα είναι σηµειωµένα τα όρια περιοχής µελέτης, τα όρια ευρύτερης περιοχής (υποχρεωτικό µόνον για το Χάρτη 1, στους υπόλοιπους µόνον εφόσον κρίνεται σκόπιµο) και τα όρια οικισµών. 10
Τα σύµβολα, συγκεκριµένο χρωµατολόγιο, η µορφή και τα περιεχόµενα των υποµνηµάτων καθώς και επί µέρους σχεδιαστικές λεπτοµέρειες των χαρτών θα ακολουθήσουν την υπάρχουσα πρακτική της επιβλέπουσας υπηρεσίας. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να παραχθούν οι παρακάτω χάρτες µε τις αντίστοιχες πληροφορίες 8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γ ΦΑΣΗ ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΧΕ ΙΟΥ ΠΡΟΕ ΡΙΚΟΥ ΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ Ή/ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ι. ΣΥΝΟΨΗ ΕΠΜ ΙΙ. ΣΧΕ ΙΟ ΠΡΟΕ ΡΙΚΟΥ ΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ Στην αρχική διαµόρφωση πρότασης σχεδίου Π.. περιλαµβάνονται, κατά σειρά, τα παρακάτω στοιχεία: Χαρακτηρισµός και ακριβής περιγραφή εξωτερικών ορίων του προστατευόµενου αντικειµένου (φυσικά/ τεχνητά όρια και συντεταγµένες). Ονοµασία ή και επιµέρους χαρακτηρισµός και ακριβής περιγραφή ορίων των διαβαθµισµένων ζωνών προστασίας (φυσικά/ τεχνητά όρια και συντεταγµένες), εντός του χαρακτηριζόµενου προστατευόµενου αντικειµένου, εφόσον υπάρχουν. Ονοµασία και ακριβής περιγραφή ορίων των διαβαθµισµένων ζωνών προστασίας (φυσικά/ τεχνητά όρια και συντεταγµένες), γειτονικά του χαρακτηριζόµενου προστατευόµενου αντικειµένου, εφόσον υπάρχουν. Επιτρεπόµενες υπό όρους χρήσεις γης και δραστηριότητες στο σύνολο της έκτασης του χαρακτηριζόµενου αντικειµένου Επιτρεπόµενες υπό όρους χρήσεις γης και δραστηριότητες, ειδικότερα ανά ζώνη, εφόσον υπάρχουν. Προτεινόµενο σύστηµα διοίκησης της προστατευόµενης περιοχής µε την απαραίτητη εξειδίκευση ρυθµίσεων που απαιτούνται σύµφωνα µε το άρθρο 15 του ν. 2742/1999. Ρυθµίσεις σχετικά µε τις κατά περίπτωση αρµόδιες υπηρεσίες για την εφαρµογή των κανονισµών διοίκησης και λειτουργίας. 11
ΙΙΙ. ΕΚΘΕΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Αιτιολογείται η συγκεκριµένη οριοθέτηση σε επίπεδο προστατευόµενης περιοχής καθώς και σε επίπεδο ζωνών (εάν προτείνονται). Αιτιολογείται κάθε ένας από τους προτεινόµενους όρους, περιορισµούς και απαγορεύσεις στο σύνολο της χαρακτηρισµένης έκτασης και κατά διαβαθµισµένη ζώνη προστασίας µε βάση την περιγραφή και αξιολόγηση και συνολική εκτίµηση των αναγκών προστασίας του προστατευτέου αντικειµένου. ΧΑΡΤΕΣ Χάρτες απεικόνισης των ορίων της προστατευόµενης περιοχής και των ζωνών προστασίας κλίµακας 1:25.000 σε αντίστοιχο υπόβαθρο ΓΥΣ. 12