ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ EC-ASE: Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας
«Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας» Επικεφαλής Εταίρος: Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας Ελλάδα Εταίροι: Academy of Humanities and Economics in Lodz Πολωνία Mo.D.A.V.I. - Onlus (Movement of Voluntary Associations Italian) Ιταλία University of Economics in Krakow Πολωνία Το έργο «Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας» υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Leonardo Da Vinci και χρηματοδοτείται από την ευρωπαϊκή ένωση και το πρόγραμμα Δια Βίου Μάθηση Το παρόν δεσμεύει μόνο τον συντάκτη και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτό. Απρίίλιος 2009 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Σκοπός της Αξιολόγησης 4 2. Σημεία Αξιολόγησης 4 3. Η διαδικασία της αξιολόγησης 6 4. Ενδεικτική μεθοδολογία προσέγγισης του έργου 7 5. Παραδοτέα Εξωτερικού Αξιολογητή 7 6. Επιλογή Αξιολογητή και Κόστος Αξιολόγησης 8 7. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 9 3
1. Σκοπός της Αξιολόγησης Στόχος της εξωτερικής αξιολόγησης είναι η αποτύπωση της πορείας του έργου «EC-ASE: European Certification for Advisors/ Educators of Social Economy» και η πρόταση για ανάληψη διορθωτικής δράσης σε περίπτωση που δεν εκπληρώνονται οι τεθέντες στόχοι. Συγκεκριμένα οι δραστηριότητες της αξιολόγησης αποσκοπούν στην: Παρακολούθηση της διαδικασίας ανάπτυξης των σχεδιασθέντων δράσεων σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό. Εξέταση της αποτελεσματικότητας της υλοποίησης των σχεδιασθέντων δράσεων από την άποψη της διαδικασίας και του αποτελέσματος. Αποτίμηση των τελικών προϊόντων κάθε Δράσης και του Έργου συνολικά. Συγκρότηση και υποβολή συγκεκριμένων επισημάνσεων που ενδεχομένως θα συνέβαλαν στην αποτελεσματικότερη και αρτιότερη εφαρμογή του Έργου. Καταγραφή και διάχυση διάδοση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν, τόσο για την ευαισθητοποίηση των εμπλεκομένων φορέων στην υλοποίηση των δράσεων, όσο και για τη δρομολόγηση μέτρων και παρεμβάσεων επόμενης γενιάς. 2. Σημεία Αξιολόγησης Η αξιολόγηση του έργου «EC-ASE: European Certification for Advisors/ Educators of Social Economy»αναφέρεται σε όλες τις φάσεις του από την έναρξη, την εξέλιξη έως και την λήξη του. Η αξιολόγηση του έργου διακρίνεται σε ενδιάμεση και τελική αξιολόγηση. Η ενδιάμεση αξιολόγηση αποτελεί ένα μέσο για τη βελτίωση της ποιότητας και της ορθότητας του προγραμματισμού. Προσφέρει μια ευκαιρία για τον εντοπισμό των σημείων του προγραμματισμού που ενδεχομένως χρειάζονται αναπροσανατολισμό, για να εξασφαλισθεί η επίτευξη των αρχικών στόχων. Αποτελεί βασική πηγή στοιχείων για την ενδιάμεση αναθεώρηση καθώς θα παρέχει τις κατάλληλες πληροφορίες, στοιχεία και εκτιμήσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα και τις αρχικές επιπτώσεις των υλοποιούμενων δράσεων. Επιπλέον επιτρέπει την διαμόρφωση έγκυρης και αντικειμενικής εικόνας τόσο για τον βαθμό που επιτυγχάνονται σταδιακά οι προβλεπόμενοι στόχοι όσο και για την επικαιρότητά τους. Η ενδιάμεση αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί μετά το τέλος του πρώτου χρόνου του έργου. Η τελική αξιολόγηση έχει ως στόχο την ανάλυση σχετικά με τη χρήση των πόρων, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των δράσεων του έργου και των επιπτώσεων τους. Αποτελεί βασικό εργαλείο αποτίμησης όλων των βασικών παραμέτρων του έργου και δίνει χρήσιμα συμπεράσματα τόσο για τις ενέργειες συνέχισης του έργου αλλά και την δρομολόγηση μέτρων επόμενης γενιάς. Η τελική αξιολόγηση ολοκληρώνεται με την λήξη του έργου. 4
Η κάθε αξιολόγηση (ενδιάμεση και τελική) θα πραγματοποιηθεί σε επίπεδο ΠΑΚΕΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ και ΣΥΝΟΛΟΥ ΕΡΓΟΥ, για κάθε επίπεδο θα αξιολογηθούν οι εξής δείκτες: συνάφεια αποτελεσματικότητα αποδοτικότητα καινοτομία επιπτώσεις και τα αποτελέσματα Το σχήμα που ακολουθεί απεικονίζει τα σημεία στα οποία θα επικεντρωθεί η αξιολόγηση. Έναρξη Έργου Σκοπός και στόχοι του έργου Εξέλιξη Έργου Προγραμματισμός Εταιρικότητα Πόροι Προϋπολογισμός κλπ Λήξη Έργου Σημεία Αξιολόγησης Outputs (αναμενόμενα προϊόντα) Outcomes (αναμενόμενα αποτελέσματα) Πλαίσιο αξιολόγησης του έργου Η αξιολόγηση θα πρέπει να καλύψει σημαντικά ερωτήματα τα οποία θα κρίνουν τον βαθμό εκπλήρωσης του σκοπού και των στόχων του έργου. Ενδεικτικά ερωτήματα ζωτικής σημασίας αναφέρονται στην συνέχεια: Τηρήθηκαν οι κρίσιμες προθεσμίες του έργου σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα; Τι καθυστερεί την εξέλιξη του έργου; Ποια διορθωτικά μέτρα πρέπει να ληφθούν; Είναι η διαχείριση του έργου αποτελεσματική; Χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί ο σχεδιασμός του έργου; Είναι αποτελεσματικό το σχέδιο διάδοσης; 5
Έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι; Έχουν επιτευχθεί τα αναμενόμενα αποτελέσματα; Ποιος είναι ο αντίκτυπος του έργου; Ποια είναι τα οφέλη για τους εμπλεκομένους στο έργο; Είναι η συνολική προσέγγιση του έργου αποτελεσματική; Τι θα πρέπει να γίνει διαφορετικά; 3. Η διαδικασία της αξιολόγησης Ο πίνακας που ακολουθεί περιγράφει τα απαιτούμενα βήματα για την διαδικασία της αξιολόγησης. Βήματα Διαδικασίας Λήψη Απόφασης Ποιος είναι ο γενικός σκοπός της αξιολόγησης; 1. Προσδιορισμός στόχων αξιολόγησης 2. Προσδιορισμός απαραίτητων κριτηρίων και προδιαγραφών 3. Σχεδίαση αξιολόγησης 4. Επιλογή και ανάπτυξη μεθόδων συλλογής δεδομένων 5. Συλλογή σχετικών πληροφοριών 6. Επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων 7. Αντιπαράθεση στοιχείων με τα κριτήρια αξιολόγησης 8. Αναφορά αποτελεσμάτων και feedback Τι πρόκειται να αξιολογηθεί; Γιατί ποιος είναι ο στόχος? Τι πρόκειται να αξιολογηθεί; Ποια σημεία αναφοράς και μέτρα θα χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση της εξέλιξης του έργου; Ποια είναι τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν; Τι είναι εφικτό από άποψη προϋπολογισμού, χρόνου, διαθέσιμων πόρων και εμπειρογνωμοσύνη; Τι πληροφορίες θα συλλεχθούν; Από ποιους; Με ποιους; Με ποιο τρόπο; Πώς θα αναλυθούν τα δεδομένα, πως θα ερμηνευθούν και από ποιόν; Με ποιο τρόπο να καταγραφούν τα αποτελέσματα Σε ποιόν; Μέχρι πότε; Πώς θα αξιολογηθεί η αξιολόγηση; 9. Αξιολόγηση της αξιολόγησης Πώς θα αξιολογηθεί ο σχεδιασμός? Πώς θα διαπιστωθεί η ακολουθία της αξιολόγησης με βάση τον αρχικό σχεδιασμό 6
Με ποιο τρόπο θα κριθεί η συνολική αξιολόγηση Σε όλα τα βήματα Πώς θα γίνει η διαχείριση της αξιολόγησης σε σχέση με την κατανομή των καθηκόντων, των πόρων, το προσωπικό κλπ; 4. Ενδεικτική μεθοδολογία προσέγγισης του έργου Για την εκπόνηση της αξιολόγησης ο Αξιολογητής θα χρειαστεί να : διεξάγει Έρευνα Γραφείου και Βιβλιογραφική Έρευνα (Desk Research). Η έρευνα γραφείου ως εργαλείο για την εκτέλεση των εργασιών, θα αφορά στην εξέταση και ανάλυση ήδη υφιστάμενων πηγών που σχετίζονται με το πρόγραμμα και με το σχέδιο δράσης. προβεί σε έρευνα πεδίου με τη συμπλήρωση εργαλείων αξιολόγησης από τους συμμετέχοντες φορείς και άτομα. πραγματοποιήσει κύκλο επαφών o με τον Συντονιστή Φορέα o τον Υπεύθυνο Δημοσιότητας, o τον Διαχειριστή, o τους εταίρους των οποίων ο ρόλος στην επιτυχή υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης συμπεριλαμβανομένου και του Σχεδίου Δημοσιότητας του έργου, κρίνεται ως σημαντικός, o εκπροσώπους των ομάδων στόχου 5. Παραδοτέα Εξωτερικού Αξιολογητή Τα παραδοτέα του εξωτερικού αξιολογητή περιλαμβάνουν μια έκθεση για την ενδιάμεση αξιολόγηση και μια έκθεση για την τελική αξιολόγηση. Κάθε έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει κατ ελάχιστο τα εξής: Εξώφυλλο Περιεχόμενα Εισαγωγή Μεθοδολογία Γενική αναφορά: στο αντικείμενο και τους στόχους του έργου και στο σχήμα υλοποίησης του έργου Κύριο μέρος αποτελεσμάτων αξιολόγησης Συμπεράσματα Προτάσεις και συγκεκριμένες επισημάνσεις Βιβλιογραφία Παράρτημα: εργαλεία αξιολόγησης Οπισθόφυλλο 7
Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην τήρηση των κανόνων δημοσιότητας. Ο πίνακας που ακολουθεί αποτυπώνει συνοπτικά τα παραδοτέα του εξωτερικού αξιολογητή, τα οποία υποβάλλονται στην Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος (ΙΚΥ) μέσω του Συντονιστή Εταίρου (ΙΝ.ΑΝ.ΕΠ). Παραδοτέο 1 η Έκθεση Αξιολόγησης Περιγραφή του παραδοτέου Αποτίμηση της εξέλιξης του έργου κατά την διάρκεια του πρώτου χρόνου. Ημερομηνία παράδοσης 30-08-2009 2 η Έκθεση Αξιολόγησης Συνολική αποτίμηση του έργου 30-10-2010 6. Επιλογή Αξιολογητή και Κόστος Αξιολόγησης Η δραστηριότητα αξιολόγησης θα ανατεθεί σε εξωτερικό αξιολογητή προκειμένου να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα εξαιτίας της μη εμπλοκής με την ομάδα υλοποίησης του έργου. Για την επιλογή του εξωτερικού αξιολογητή θα ακολουθηθεί η διαδικασία υποβολής προσφορών στην οποία θα πρέπει να εκδηλώσουν ενδιαφέρον τουλάχιστον τρεις (3) φορείς. Η τελική αξιολόγηση θα ανατεθεί στον ενδιαφερόμενο που θα διαθέτει εμπειρία σε συναφή αντικείμενα και θα καταθέσει την πιο συμφέρουσα προσφορά από οικονομικής άποψης. Το συνολικό κόστος της αξιολόγησης δεν μπορεί να ξεπερνά το ποσό των 6.000 και θα καταβληθεί σε δύο ισόποσες δόσεις, μία μετά την παράδοση της κάθε έκθεσης. Οι επιμέρους δαπάνες που σχετίζονται με την αξιολόγηση είναι: Αμοιβή της ομάδας εξωτερικής αξιολόγησης Δαπάνες εκτύπωσης Κόστη μετακίνησης Έξοδα γραφείου 8
7. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Δραστηριότητες Σχεδίαση Αξιολόγησης Συλλογή Στοιχείων Ανάλυση Δεδομένων Επιμέρους Ενέργειες Επαφή με τους σχετικούς φορείς για τον προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής Οριστικοποίηση των στόχων και των κριτηρίων αξιολόγησης Ολοκλήρωση σχεδίου αξιολόγησης Διενέργεια διαδικασιών για την συλλογή των απαραιτήτων πληροφοριών Ταξινόμηση δεδομένων Εισαγωγή και κωδικοποίηση δεδομένων Διεξαγωγή ανάλυσης Αναφορά Ερμηνεία δεδομένων Προετοιμασία και οριστικοποίηση ενδιάμεσης αναφοράς Προετοιμασία και οριστικοποίηση τελικής αναφοράς ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ & ΤΕΛΙΚΗ) 9
10