Δράση 15 : Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην ομάδα στόχο

Δικαιούχος: Αναπτυξιακή Σύμπραξη (Α.Σ.) «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» Πράξη: «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ Πρωτοβουλία απασχόλησης & επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν. Ξάνθης» Δράση 15 : Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην ομάδα στόχο Υποδράση 15.4 : Δράσεις συμβουλευτικής επιχειρηματικότητας - Σχεδιασμός επιχειρηματικών σχεδίων - Ευνοϊκά μοντέλα χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων - Προώθηση στην επιχειρηματικότητα Επιχειρηματικό σχέδιο (Business plan) Φορείς Υλοποίησης (Εταίροι): Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό & Ερευνητικό Κέντρο Αθηνών (Ε.Π.Ε.Κ.Α.) Η Πράξη «Δημοκρίτεια -Πρωτοβουλία απασχόλησης & επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν. Ξάνθης» υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης 7:«Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας», της Κατηγορίας Παρέμβασης 1:Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 3:«Διευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή: Λίγα λόγια για την Α.Σ. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» και τη δράση 15 - «Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην ομάδα στόχο», υποδράση 15.4 - «Δράσεις συμβουλευτικής επιχειρηματικότητας-σχεδιασμός επενδυτικώνευνοικά μοντέλα χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων/προώθηση στην επιχειρηματικότητα»...3 2. Άνεργοι & Ευπαθείς Κοινωνικά Ομάδες - Νέες μορφές επιχειρηματικότητας προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ανέργων & μελών ευπαθών κοινωνικά ομάδων: Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση -Κοιν.Σ.Επ. του Ν.4019/2011...7 3. Τι είναι το επιχειρηματικό σχέδιο και πώς να το καταρτίσετε...18 4. Βασικοί στόχοι επιχειρηματικού σχεδίου......21 5. Δέκα βήματα για ένα επιτυχημένο επιχειρηματικό σχέδιο.......24 6. Ιδέες σχετικά με τομείς δραστηριότητας Κοιν.Σ.Επ...25 7. Περιεχόμενο (περίγραμμα επιχειρηματικού σχεδίου)...28 8. Παρουσίαση του σχεδίου...40 9. Επίτευξη έγκρισης....41 10.Πηγές...44 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: Ερωτηματολόγιο Αυτοαξιολόγησης...45 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β: Κατάλογος προγραμμάτων επιδότησης απασχόλησηςεπιχειρηματικότητας ανέργων & μελών ευπαθών κοινωνικά ομάδων......46 2

1. Εισαγωγή: Λίγα λόγια για την Α.Σ. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» και τη δράση 15 -«Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην ομάδα στόχο», υποδράση 15.4 - «Δράσεις συμβουλευτικής επιχειρηματικότητας-σχεδιασμός επενδυτικών-ευνοικά μοντέλα χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων/προώθηση στην επιχειρηματικότητα» Δικαιούχος της πράξης είναι η Αναπτυξιακή Σύμπραξη (Α.Σ.) «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ», υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης 7: «Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας», της Κατηγορίας Παρέμβασης 1: Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 3:«Διευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). Κύριος Στόχος της παρέμβασης είναι να ενδυναμώσει, να ενθαρρύνει, να συνηγορήσει και να δώσει προοπτική στους ανθρώπους που είναι άνεργοι, εγγεγραμμένοι στα Μητρώα του ΟΑΕΔ, καθώς και τους δυνητικούς ωφελούμενους, νέους επιστήμονες και ασφαλισμένους στον ΟΓΑ, που πληρούν τις προϋποθέσεις της πρόσκλησης και που κατοικούν στην περιοχή παρέμβασης, και που βρίσκονται σε κατάσταση ανεργίας και να τους δώσει «ακτίνα» προοπτικής μέσα από την συνεργασία, αλληλεγγύη και την εξωστρέφεια. Ο κύριος άξονας είναι η κοινωνική οικονομία με εργαλείο τον νέο νόμο 4019/2011 που δίνει την δυνατότητα της ίδρυσης κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων. Αντικείμενο της πράξης είναι η ενεργοποίηση και η κινητοποίηση των τοπικών Φορέων, με στόχο την εξασφάλιση της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης για άνεργα μέλη της Ομάδας Στόχου, ως αποτέλεσμα διάγνωσης εξειδικευμένων τοπικών αναγκών και ανάδειξης των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της Περιοχής Παρέμβασης. Ως παραγόμενα προϊόντα προσδοκάται η προώθηση δημιουργίας θέσεων απασχόλησης ή η δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε τομείς της Κοινωνικής Οικονομίας. Μέσα από το σχέδιο επιχειρείται η ενίσχυση της απασχολησιμότητας των ωφελούμενων ανέργων, η δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος, η δυνατότητα ανάπτυξης ίσων ευκαιριών για ανάπτυξη μορφών απασχόλησης από ομάδες ανθρώπων που ουσιαστικά λόγω προσωπικών δυσκολιών (π.χ. έλλειψη ικανών κεφαλαίων, μη επαρκής αυτοπεποίθηση κλπ), δεν θα μπορούσαν ή δεν θα τολμούσαν να αυτενεργήσουν. 3

Στο πλαίσιο της ανωτέρω Πράξης υλοποιείται η δράση 15 -«Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στην ομάδα στόχο» που περιλαμβάνει την υποδράση 15.7-«Δράσεις συμβουλευτικής επιχειρηματικότητας- Σχεδιασμός επενδυτικών σχεδίων-ευνοικά μοντέλα χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων/προώθηση στην επιχειρηματικότητα». Η υποδράση συνίσταται στην ολοκληρωμένη στήριξη και παροχή πληροφοριών στους ωφελούμενους σε θέματα που άπτονται στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την προώθηση στην αυτοαπασχόληση, με ιδιαίτερη ευαισθησία στην ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας στον τομέα αυτό. Υλοποιείται από στελέχη του σχεδίου με γνώσεις και εμπειρία ως συμβούλων οι σε θέματα επιχειρηματικότητας και προώθησης στην απασχόληση ευπαθών κοινωνικά ομάδων και θα παρέχεται με τη μορφή συνεδριών. Στοπ πλαίσιο της υποδράσης προβλέπεται και η ανάπτυξη επιχειρηματικών σχεδίων (business plan). Πρόκειται για εξατομικευμένα ή ομαδικά σχέδια ανάπτυξης επιχειρήσεων που βασίζονται στις ιδιαίτερες ικανότητες και δεξιότητες των ωφελούμενων σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο αντίστοιχα. Τα σχέδια ακολουθούν αναγνωρισμένα πρότυπα και οδηγούς βέλτιστης διαδρομής επιχειρηματικότητας. Στη συνολική, δε, εκπόνηση των σχεδίων συμβάλλουν τα στελέχη και οι σύμβουλοι επιχειρηματικότητας, οι ίδιοι οι ωφελούμενοι και λοιποί φορείς και εταίροι της Α.Σ. που δραστηριοποιούνται στην κατάρτιση, πληροφόρηση και συμβουλευτική της ομάδας στόχου σε θέματα επιχειρηματικότητας, καθώς γνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες της ομάδαςστόχου στον τομέα αυτό. Η επιτυχία των σχεδίων καθορίζεται όχι μόνο βάσει του συστήματος βέλτιστης ανάπτυξης των επιχειρήσεων αλλά και του μηχανισμού βιωσιμότητάς τους που θα αποτελέσει την βασική προϋπόθεση για την χρηματοδοτική τους στήριξη και τη συνέχιση της λειτουργίας τους με ιδία χρηματοοικονομικά μέσα. Επίσης, μέσων των στελεχών επιχειρηματικότητας, τα υποψήφια μέλη, διευκολύνονται στην προώθηση των προϊόντων τους, τη συμμετοχή σε εκθέσεις, φόρουμ επιχειρηματικότητας/επιχειρηματικές συναντήσεις κλπ. συναφείς ενέργειες, την ανάπτυξη συνεργασιών τους με άλλες επιχειρήσεις κλπ. συναφείς ενέργειες. Παράλληλα, η ενέργεια αποσκοπεί στην ανάπτυξη χρηματοδοτικών μοντέλων για την ανάληψη επιχειρηματικών σχεδίων από τους ωφελούμενους, 4

προσαρμοσμένων στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες της ομάδας στόχου και λοιπών ευπαθών κοινωνικά ομάδων. Ειδικότερα, προωθείται και στηρίζεται η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των ωφελούμενων σε τρία (3) επίπεδα: Επίπεδο συμβουλευτικών υπηρεσιών Επίπεδο τεχνικών υπηρεσιών Επίπεδο χρηματοδοτικής υποστήριξης για τις κατασκευές πρότυπων μοντέλων νέων προϊόντων ή συστημάτων. Τέλος, πραγματοποιείται παραπομπή σε φορείς ανάπτυξης επιχειρηματικότητας για την υποστήριξη πρωτοβουλιών δημιουργίας και λειτουργίας επιχειρήσεων που αφορούν άτομα ή συνεταιρισμούς αποκλεισμένων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Καθ όλη τη διάρκεια της υποδράσης, εξασφαλίζεται ενημέρωση /πληροφόρηση των υποψήφιων επιχειρηματιών ως εξής: - Πληροφόρηση και παροχή γνώσεων σχετικά με την εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων για τη δημιουργία επιχειρήσεων, τις διαδικασίες προετοιμασίας των απαραίτητων εγγράφων και συμπλήρωσης εντύπων, τις προϋποθέσεις επιτυχίας και βιωσιμότητας μια επιχείρησης με παράλληλη ενδυνάμωση, εμψύχωση, τόνωση της αυτοπεποίθησης των ωφελούμενων και ενεργό προτροπή τους στην ανάπτυξη αυτοδύναμων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και τη δημιουργία δική τους επιχείρησης. Στο σημείο αυτό, επιχειρείται αναλυτική ενημέρωση και υποστήριξη για τις διαδικασίες και τα βήματα ίδρυσης και λειτουργίας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Κοιν.Σ.Επ. στο Μητρώο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. - Παροχή αναλυτικών πληροφοριών και γνώσεων σε θέματα αυτοαπασχόλησης, ίδρυσης και συντήρησης μιας επιχείρησης, έναρξης επαγγέλματος και φορολογικού μητρώου, ρύθμισης ασφαλιστικών εισφορών και αμοιβών μισθοδοσίας. - Παροχή διευκρινήσεων για τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής στα προγράμματα επιχορήγησης Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών του Ο.Α.Ε.Δ. 5

- Ανάπτυξη σχέσεων προώθησης, διαμεσολάβησης και διασύνδεσης των ωφελούμενων με τοπικές επιχειρήσεις, ως δράση προετοιμασίας και δημιουργίας προπαρασκευαστικών επαφών πριν την ίδρυση της δικής τους επιχείρησης Επίσης, αναπτύσσονται ειδικές δράσεις προώθησης και τόνωσης της επιχειρηματικότητας προς τις γυναίκες - ωφελούμενες, οι οποίες αναλύονται στα εξής: - Παροχή διευκρινήσεων για την ανάπτυξη και λειτουργία γυναικείων συνεταιρισμών, τα πλεονεκτήματα της αυτοαπασχόλησης, τις τεχνικές προώθησης των προϊόντων - Τόνωση της γυναικείας αυτοπεποίθησης, ενδυνάμωση και εμψύχωση για την προώθηση της επαγγελματικής ανεξαρτησίας, την ανάληψη οικονομικής πρωτοβουλίας, τη δημιουργία προϋποθέσεων ανατροφής και στήριξης των παιδιών τους μέσα στην Οικογένεια. Το παρόν «Επιχειρηματικό σχέδιο» συνιστά εργαλείο/προϊόν της ενέργειας μέσω του οποίου επιχειρείται η αποτύπωση των στοιχείων που σχετίζονται με την ίδρυση και λειτουργία επιχείρησης (κυρίως Κοιν.Σ.Επ.), όπως περιγράφονται στη συνέχεια. 6

2. Άνεργοι, ευπαθείς κοινωνικά ομάδας & επιχειρηματικότητα- Νέες μορφές επιχειρηματικότητας προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ανέργων & μελών ευπαθών κοινωνικά ομάδων : Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση - Κοιν.Σ.Επ. του Ν. 4019/2013 Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της Μελέτης Ανάλυσης Τοπικής Αγοράς Εργασίας του Έργου, διαπιστώνεται ότι, το 2011, ο Νομός Ξάνθης, εμφάνισε υψηλό ποσοστό ανεργίας, συνάδοντας με αυτόν τον τρόπο απόλυτα με την γενική εικόνα ανεργίας που επικρατεί σε ολόκληρη τη χώρα, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, η ανεργία στην Ξάνθη έφτασε και ξεπέρασε το 25%, ενώ συνεχίζει να αυξάνεται με δραματικό ρυθμό. Η ύφεση στην ελληνική οικονομία, τα λουκέτα σε πολλά καταστήματα και οι μειώσεις προσωπικού από επιχειρήσεις και η έλλειψη δράσεων ανάπτυξης στην περιοχή της Ξάνθης, επιτείνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτή την κατάσταση. Επιπλέον, την αναφερόμενη περίοδο στην Ξάνθη το ποσοστό ανεργίας των ανδρών φτάνει το 19%, ενώ των γυναικών εκτινάσσεται στο 28%. Κατά ομάδες ηλικιών, στην περιοχή της Ξάνθης, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας καταγράφηκε στους νέους 17-26 ετών (40%) και 27-36 ετών (18%). Με βάση τη γεωγραφική κατάταξη του πληθυσμού της Ξάνθης, οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών πλήττονται περισσότερο, καθώς η ανεργία αγγίζει το 28% λόγω της δραματικής πτώσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Ακολουθεί η πεδινή περιοχή με ποσοστό 23%, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά εντοπίζονται στους κατοίκους της Ξάνθης όπου το ποσοστό ανεργίας υπολογίζεται στο 19%. Αναφορικά με τη διάρθρωση της απασχόλησης και του ΑΕΠ στην ευρύτερη Περιφέρεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας μελέτες, αναδεικνύεται η σημασία του Πρωτογενούς τομέα (αγροτικός τομέας από άποψη γενικών χρήσεων) που καλύπτει το 96% της συνολικής έκτασης αυτής. Ο νομός Ξάνθης ειδικότερα, εξειδικεύεται σε εντατικές βιομηχανικές καλλιέργειες, όπως, το βαμβάκι, το καλαμπόκι, ο καπνός, τα σιτηρά, η βιομηχανική ντομάτα, κλπ. Αλλά και στο Δευτερογενή τομέα, η κύρια ώθηση προέρχεται από την έντονη κατασκευαστική και μεταποιητική δραστηριότητα λόγω της παροχής ισχυρών επενδυτικών κινήτρων μέσω των αναπτυξιακών νόμων της τελευταίας δεκαπενταετίας, καθώς και την αξιοποίηση σημαντικών ενεργειακών και μεταλλευτικών αποθεμάτων. 7

Σε ότι αφορά, δε τον Τριτογενή τομέα, η θέση του εμπορίου στην Περιφέρεια, είναι σημαντική, δεδομένου ότι καταλαμβάνει περίπου το 10% της απασχόλησης, ακολουθώντας και για το Νομό Ξάνθης ανάλογα πρότυπα. Ωστόσο, η υφιστάμενη τουριστική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ξάνθης, εκτιμάται ότι δεν αντιστοιχεί στους αξιόλογους φυσικούς και ανθρωπογενείς πόρους που συγκεντρώνει. Το πρότυπο του μαζικού, κυρίως θαλάσσιου τουρισμού που κυριαρχεί στην χώρα δεν ανταποκρίνεται στις ευρύτερες δυνατότητες του Νομού Ξάνθης, για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Εντούτοις, η πολιτιστική δραστηριότητα της περιοχής παρουσιάζεται έντονη και ποικιλόμορφη, με αξιόλογη ανάπτυξη των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στον τομέα αυτό αποτελεί η διοργάνωση του παραδοσιακού Αποκριάτικου Καρναβαλιού στην Ξάνθη που ενισχύει σημαντικά την τοπική οικονομία. Κατά τα ανωτέρω, διαπιστώνεται ότι η συμβολή της Ξάνθης, στην δημιουργία οικονομικού αποτελέσματος σε εθνικό επίπεδο κρίνεται ως αρκετά σημαντική. Η ευρύτερη περιοχή κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο συμμετοχής στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του πρωτογενή τομέα με ποσοστό 33,4% του εθνικού συνόλου, ιδίως λόγω του Νομού Ξάνθης που περίπου το 63% αφορά αγροτικές περιοχές, ενώ έπεται μόνο της Αττικής στο μερίδιο συμμετοχής στον δευτερογενή (26%) και τον τριτογενή (22,3%) τομέα αντίστοιχα. Ωστόσο, τόσο το βιοτικό επίπεδο, όσο και οι συνθήκες στην αγορά εργασίας υπολείπονται και είναι δυσχερέστερες στην Περιφέρεια σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο, παρουσιάζοντας την ίδια εικόνα και στο Νομό Ξάνθης. Ειδικότερα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αναλογεί στο 93% του μέσου όρου της χώρας και στο 74% του μέσου όρου της ΕΕ-25, ενώ και το διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο ανέρχεται μόλις στο 87,2% του αντίστοιχου εθνικού μέσου όρου (Στοιχεία έτους 2003, EUROSTAT.). Στην ευρύτερη περιφέρεια, το ποσοστό του πληθυσμού που διατρέχει κίνδυνο φτώχειας πριν τις κοινωνικές παροχές (% πληθυσμού με διαθέσιμο εισοδήματος κάτω από το όριο κινδύνου φτώχειας, που θεωρείται το 60% του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος σε εθνική βάση) ανέρχεται σε 32,20%. Πρόκειται, για την περιφέρεια με το μεγαλύτερο δείκτη φτώχειας, μικρότερο του εθνικού μέσου όρου. Ειδικότερα, ο Νομός Ξάνθης, μαστίζεται από κοινωνικές ανισότητες, 8

ανεργία, χαμηλούς μισθούς και ανασφάλεια, ενώ εκτιμάται ότι το 43% των κατοίκων του ζουν στα όρια της φτώχειας. Επομένως παρουσιάζεται επιτακτικά η ανάγκη για διασύνδεση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων με διαφοροποιημένο και πιο ανταγωνιστικό τρόπο για την ανάδειξη της ταυτότητας και ιδιαιτερότητας της περιοχής παρέμβασης. Με την κατάλληλη εξωτερική παρέμβαση και στήριξη, η Περιοχή παρέμβασης θα μπορούσε να οδηγηθεί σε ασφαλή ανάπτυξη και εξέλιξή της σε αυτοδύναμη κοινωνικά και οικονομικά ζώνη, αξιοποιώντας θετικά τομείς που τείνουν ή εμφανίζονται υποσχόμενοι για το μέλλον. Ένας από τους δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας, που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ιδιαίτερα, είναι αυτός της κοινωνικής οικονομίας, δηλαδή ο χώρος της οικονομίας που βρίσκεται ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα της οικονομίας και στον οποίο διεξάγονται οικονομικές δραστηριότητες με κοινωνικούς σκοπούς και στόχους. Ειδικότερα, στην Περιοχή της Ξάνθης, υπάρχει επιτακτική ανάγκη για νέες επενδύσεις και συνεπώς για ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας. Η εκτίμηση για το μέλλον της κοινωνικής οικονομίας είναι αισιόδοξη, όπου αναμένεται αυξητική τάση λόγω: της ολοένα πιο απαιτητικής και αυστηρής κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, της συνεχιζόμενης ευρωπαϊκής χρηματοδότησης σε έργα σχετικά με αυτήν και του γεγονότος ότι οι οικονομικές δραστηριότητες στον εν λόγω τομέα αποτελούν επενδύσεις έντασης εργασίας και δημιουργούν πολλαπλές θέσεις. Παράλληλα, για την αισιόδοξη εξέλιξη που αναμένεται να έχει ο κλάδος της κοινωνικής οικονομίας, προϋποτίθεται ότι ο κλάδος αυτός θα πρέπει να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες αδυναμίες της σύγχρονης αγοράς, όπως μεταξύ άλλων είναι και ο χαμηλός βαθμός σχετικής ενημέρωσης και εξειδίκευσης του συνόλου του πληθυσμού της Περιοχής Υλοποίησης. Η δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης σε δυναμικούς κλάδους στην περιοχή παρέμβασης σε σχέση πάντοτε με τις δυνατότητες των εν λειτουργία επιχειρήσεων, προκύπτει από την οικονομική φυσιογνωμία της περιοχής σε συνδυασμό με τα στοιχεία απασχόλησης, σύμφωνα, δε, και με όσα 9

αναφέρθηκαν ανωτέρω, στην ευρύτερη περιοχή παρέμβασης θα μπορούσε να αναπτυχθεί ο κλάδος της Κοινωνικής Οικονομίας που εξασφαλίζει ανταγωνιστικό περιβάλλον, ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην τοπική αγορά εργασίας καθώς και νέα βιώσιμα πεδία επιχειρηματικής δραστηριότητας στους περισσότερους τομείς της τοπικής οικονομίας, με έμφαση στον πρωτογενή τομέα, τις δραστηριότητες συλλογικού και παραγωγικού σκοπού, τον τουρισμό, τον πολιτισμό, την πρόνοια-κοινωνική φροντίδα κλπ. Ομοίως διαπιστώνεται ότι πρωταρχική ανάγκη της ομάδας στόχου σε αντιστοίχιση με την εικόνα της τοπικής αγοράς εργασίας, αναδεικνύεται η ανάγκη για απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων σε θέματα άμεσα συνδεδεμένα με την τοπική αγορά εργασίας, όπως οι καινοτόμες δραστηριότητες στον πρωτογενή τομέα έτσι ώστε να μπορέσουν να ενσωματωθούν ομαλά στη τοπική κοινωνία ή δυναμικούς τομείς της κοινωνικής οικονομίας (π.χ. αγροτικός τομέας, τομέας τουρισμού, τομέας κοινωνικής φροντίδας, κλπ). Με αυτόν τον τρόπο δύνανται να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και να γίνουν εύκολα αποδεκτοί από την τοπική κοινωνία, κατά τρόπο ώστε να αναγνωρισθεί η συμβολή τους στην ανάπτυξη της οικονομίας της περιοχής και κατά συνέπεια στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Επιπλέον, οι δεξιότητες των ωφελούμενων, με τους κατάλληλους χειρισμούς, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν κατάλληλα είτε μέσω απασχόλησης σε υφιστάμενες συναφείς επιχειρήσεις είτε μέσα από την ίδρυση επιχειρήσεων που σχετίζονται με τους ανωτέρω επιχειρηματικούς τομείς. Κατά συνέπεια θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία σταθερή σχέση εργασίας με βάση τον ενεργό πληθυσμό της ομάδας στόχου στην περιοχή και συνεπώς να ευνοηθεί η τοπική οικονομία. Προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν σήμερα το σύνολο της κοινωνίας και των θεσμικών πολιτικών του κράτους που προωθούν μέτρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των αδύναμων κοινωνικά ομάδων συμπεριλαμβανομένων και της ομάδας στόχου του σχεδίου. Μία από τις πολιτικές αυτές είναι και ο Νόμος για την Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα. 10

Προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν σήμερα το σύνολο της κοινωνίας και των θεσμικών πολιτικών του κράτους που προωθούν μέτρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Μία από τις πολιτικές αυτές είναι και ο Νόμος για την Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα με το Ν.4019/2011 θεσμοθετήθηκε μια νέα μορφή επιχειρήσεων προσαρμοσμένων στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες των ευπαθών κοινωνικά ομάδων την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΚοινΣΕΠ. Πρόκειται για μια μορφή κοινωνικής επιχειρηματικότητας διαμορφωμένης κατά τρόπο ώστε να μπορεί να επιτυγχάνει τη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος, τη δυνατότητα ανάπτυξης ίσων ευκαιριών για ανάπτυξη επιχείρησης από ομάδες ανθρώπων που ουσιαστικά λόγω προσωπικών δυσκολιών (π.χ. έλλειψη ικανών κεφαλαίων, όχι επαρκή αυτοπεποίθηση κλπ), δεν θα μπορούσαν ή δεν θα τολμούσαν να αυτενεργήσουν. Επιτυχημένα παραδείγματα Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο καταδεικνύουν ότι προσφέρουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους να εργάζονται μαζί και να συστήνουν βιώσιμες επιχειρήσεις, οι οποίες δημιουργούν θέσεις εργασίας και προάγουν την ευημερία της κοινωνίας. Ειδικότερα, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) είναι αστικός συνεταιρισμός κοινωνικού σκοπού με περιορισμένη ευθύνη των μελών του και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. Διοικείται ισότιμα από τα μέλη της και η λειτουργία της βασίζεται στην επιδίωξη συλλογικού οφέλους, ενώ το κέρδος της προκύπτει από δράσεις που εξυπηρετούν αποκλειστικά το κοινωνικό συμφέρον. Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό που εξυπηρετούν οι Κοιν.Σ.Επ. διακρίνονται σε (3) κατηγορίες : -Κοιν.Σ.Επ. ΕΝΤΑΞΗΣ : Αποσκοπούν στην ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού, δηλαδή άτομα με αναπηρίες (σωματικές ή ψυχικές ή νοητικές ή αισθητηριακές), εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι / αποφυλακισμένοι και ανήλικοι παραβάτες). Σε μια Κοιν.Σ.Επ Ένταξης 40% κατ 11

ελάχιστο των εργαζομένων θα πρέπει να ανήκει υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. -Κοιν.Σ.Επ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ : Αποσκοπούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού προνοιακού χαρακτήρα που απευθύνονται σε ομάδες πληθυσμού, όπως ηλικιωμένοι, βρέφη, παιδιά, άτομα με αναπηρία και άτομα με χρόνιες παθήσεις. -Κοιν.Σ.Επ. ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ: Αποσκοπούν στην προαγωγή του τοπικού και συλλογικού συμφέροντος, στην προώθηση της απασχόλησης, στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Αφορούν στην παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών σε τομείς όπως ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η οικολογία, η εκπαίδευση, οι παροχές κοινής ωφέλειας, η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.α. Τα γενικά χαρακτηριστικά των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων είναι τα εξής: μια Κοιν.Σ.Επ πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον πέντε μέλη ή επτά μέλη για τις Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ μπορεί να είναι είτε φυσικά πρόσωπα, είτε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η συμμετοχή των νομικών προσώπων στην Κοιν. Σ.Επ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 1/3 των μελών της δεν μπορούν να συμμετέχουν ως μέλη Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν μπορούν να συμμετέχουν ως μέλη ΝΠΔΔ που υπάγονται σε ΟΤΑ με εξαίρεση τις Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης και υπό την προϋπόθεση ύπαρξης προηγούμενης έγκρισης από το φορέα που εποπτεύει το ΝΠΔΔ. κάθε μέλος πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον μία υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα και έως πέντε προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, όλα τα μέλη έχουν δικαίωμα μιας ψήφου ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνεταιριστικών μερίδων που διαθέτουν κάθε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής να είναι υποχρεωτικά και μέλος της επιχείρησης. μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα μέλους εταίρου, σε Κοιν.Σ.Επ., δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις μέλος μίας Κοιν.Σ.Επ δεν μπορεί να μετέχει σε άλλη Κοιν.Σ.Επ που έχει έδρα στην ίδια Περιφερειακή ενότητα και τον ίδιο καταστατικό σκοπό 12

τα κέρδη της Κοιν.Σ.Επ. δεν διανέμονται στα μέλη της, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και είναι εργαζόμενοι σε αυτή η διανομή των κερδών διατίθεται ποσοστιαία, ετησίως, ως ακολούθως : -5% για το σχηματισμό αποθεματικού -έως 35% διανέμεται στους εργαζομένους ως κίνητρο παραγωγικότητας -το υπόλοιπο (τουλάχιστον 60%) διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Σε ότι αφορά την ευθύνη των μελών, πέραν του ποσού που καταβάλλει για απόκτηση της συνεταιριστικής μερίδας, το μέλος της Κοιν.Σ.Επ. δεν έχει καμία άλλη ευθύνη έναντι των δανειστών της. Τα βασικότερα κίνητρα ίδρυσης και λειτουργία ΚοινΣΕΠ είναι τα εξής: H Κοιν.Σ.Επ δεν υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος για τα κέρδη της Το ποσοστό των κερδών της Κοιν.Σ.Επ. που διανέμεται στους εργαζόμενους, οι οποίοι ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού, υπόκειται σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος, σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα φορολογικό συντελεστή του πρώτου, μετά το αφορολόγητο ποσό κλιμακίου εισοδήματος. Οι εργαζόμενοι στις Κοιν.Σ.Επ, οι οποίοι ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού και λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή οποιαδήποτε άλλη παροχή, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές αυτές ταυτόχρονα με την αμοιβή τους. Οι Κοιν.Σ.Επ έχουν πρόσβαση στο υπό σύσταση Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας Οι Κοιν.Σ.Επ μπορούν να εντάσσονται σε προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας, σε προγράμματα του ΟΑΕΔ για τη στήριξη της εργασίας και σε ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης Οι Κοιν.Σ.Επ μπορούν να συνάπτουν Προγραμματικές Συμβάσεις με το Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους ΟΤΑ α και β βαθμού. Οι Κοιν.Σ.Επ δύνανται να εντάσσονται κατά την έναρξη της λειτουργίας τους σε συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα που υλοποιούνται από την Γ.Γ. Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων, τον ΟΑΕΔ και άλλους συναρμόδιους φορείς. Τα βασικά όργανα της Κοιν.Σ.Επ. είναι η Γενική Συνέλευση και η Διοικούσα Επιτροπή. Η Γενική Συνέλευση των μελών συνέρχεται με σχετική απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής της Κοιν.Σ.Επ. τακτικώς, μια τουλάχιστον φορά κάθε χρόνο, και μέσα 13

σε διάστημα τριών μηνών από τη λήξη της οικονομικής χρήσης. Η Γενική Συνέλευση των μελών συνέρχεται εκτάκτως εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα με συγκεκριμένο θέμα προς τη Διοικούσα Επιτροπή της Κοιν.Σ.Επ. από το 1/3 των μελών η με απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής της Κοιν.Σ.Επ. Η Διοικούσα Επιτροπή αποτελεί το Εκτελεστικό Διοικητικό Όργανο της Κοιν.Σ.Επ. και εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση. Αποτελείται τουλάχιστον από τρία μέλη και απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και τα μέλη της, ενώ σε περίπτωση τριμελούς επιτροπής, οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία των δύο μελών. Η διάρκεια της θητείας των μελών ορίζεται με το καταστατικό και δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των πέντε ετών και μικρότερη των δύο. Η Διοικούσα Επιτροπή συνεδριάζει τακτικά μια τουλάχιστον φορά το μήνα, ή όποτε κριθεί αναγκαίο από το 1/3 των μελών της. Σε ότι αφορά τις διαδικασίες σύστασης μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης, απαιτούνται ουσιαστικές ενέργειες σχεδιασμού έναρξης και ανάπτυξης των δραστηριοτήτων της, καθώς και τυπικές διαδικασίες ίδρυσης. Οι τυπικές - υποχρεωτικές διαδικασίες ίδρυσης περιλαμβάνουν τα βήματα που απαιτούνται για την εγγραφή στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας. Το Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, είναι Δημόσιο Βιβλίο που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή και στο οποίο η πρόσβαση γίνεται ατελώς από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Με την εγγραφή τους στα επιμέρους Μητρώα, οι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα χρηματοδοτικά εργαλεία του άρθρου 9 του ν.4019/2011. Στις ουσιαστικές ενέργειες σχεδιασμού ανήκουν τόσο η προπαρασκευή διαφόρων επιχειρηματικών εργαλείων, όπως είναι η έρευνα αγοράς και το επιχειρηματικό σχέδιο, όσο και η κινητοποίηση και ενημέρωση των πιθανών εταίρων της με στόχο τη δημιουργία του αρχικού πυρήνα της επιχείρησης και την προσέλκυση και άλλων ατόμων ή φορέων που πιθανόν ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. Ειδικότερα, σχετικά με την εγγραφή στο ανωτέρω Μητρώο, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 1 του Ν.4019/2011, συστήνεται Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, το οποίο είναι Δημόσιο Βιβλίο που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή. Το Μητρώο τηρείται στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας της Διεύθυνσης 14

Κοινωνικής Προστασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και η πρόσβαση σε αυτό γίνεται ατελώς από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Το Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας αποτελείται από δύο επιμέρους μητρώα: Ι. Μητρώο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά: α) οι Κοιν.Σ.Επ. οι οποίες συστήνονται με βάση τον Ν.4019/2011 και β) οι Κοι.Σ.Π.Ε. του Ν. 2716/1999 ΙΙ. Ειδικό Μητρώο άλλων Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας, στο οποίο εγγράφονται προαιρετικά οι υφιστάμενες νομικές μορφές, οι οποίες πληρούν σωρευτικά τα ειδικά κριτήρια που περιγράφονται στo άρθρο 14 παρ. 1 του Ν. 4019/2011. Το Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής; Οικονομίας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, είναι αρμόδιο για την τήρηση και λειτουργία του Γενικού Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας. Το Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, είναι Δημόσιο Βιβλίο που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή και στο οποίο η πρόσβαση γίνεται ατελώς από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Με την εγγραφή τους στα επιμέρους Μητρώα, οι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα χρηματοδοτικά εργαλεία του άρθρου 9 του ν.4019/2011. Επισημαίνεται ότι μέχρι την έναρξη λειτουργίας του ηλεκτρονικού Μητρώου, οι απαιτούμενες διαδικασίες για την εγγραφή και πιστοποίηση των Κοιν.Σ.Επ., των Κοι.Σ.Π.Ε. και των άλλων φορέων Κοινωνικής Οικονομίας σε αυτό δύνανται να διενεργούνται και χειρόγραφα από το Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας. Τα βήματα/στάδια που ακολουθούνται σχετικά με την εγγραφή της Κοιν.Σ.Επ. στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας έχουν ως εξής: Πριν την επίσκεψη του των υποψήφιων επιχειρηματικών στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας, θα πρέπει να συνταχθεί το καταστατικό της Κοιν.Σ.Επ. για το οποίο δε, υπάρχει δυνατότητα χρήσης πρότυπου υποδείγματος που περιλαμβάνεται ως παράρτημα στην Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 2.9621/οικ.4.1200 (ΦΕΚ Β /1360/25-04-2012). Στάδιο 1ο: Υποβολή αιτήματος εγγραφής Η υποψήφια Κοιν.Σ.Επ. υποβάλλει στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας τα ακόλουθα έγγραφα: το καταστατικό της Κοιν.Σ.Επ. υπογεγραμμένο από τα ιδρυτικά μέλη 15

αίτηση εγγραφής συμπληρωμένη υπεύθυνη δήλωση περί τήρησης του κριτηρίου απασχόλησης ατόμων από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού σε ποσοστό τουλάχιστον 40% (μόνο οι Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης) άλλα σχετικά δικαιολογητικά (όπου απαιτείται). Το Τμήμα Μητρώου ελέγχει τα υποβληθέντα στοιχεία και προβαίνει σε: εγγραφή της Κοιν.Σ.Επ. στο Μητρώο έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής η οποία ισχύει μόνο για έναρξη δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ. σήμανση του καταστατικού και αποστολή του στην Κοιν.Σ.Επ. Με την εγγραφή στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, η Κοιν.Σ.Επ. αποκτά νομική μορφή και εμπορική ιδιότητα. Στάδιο 2ο: Υποβολή πρόσθετων στοιχείων Η Κοιν.Σ.Επ. υποβάλλει στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας τα ακόλουθα πρόσθετα δικαιολογητικά : αίτηση καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων (ακριβή διεύθυνση της έδρας της, τη Δ.Ο.Υ στην οποία υπάγεται, Α.Φ.Μ. και Κ.Α.Δ., το ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων και τη σύνθεση της Διοικούσας Επιτροπής) βεβαίωση Έναρξης Δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ. πρακτικό συγκρότησης σε σώμα της Διοικούσας Επιτροπής τα σχετικά δικαιολογητικά για την τεκμηρίωση της απασχόλησης εργαζομένων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (μόνο οι Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης). Το Τμήμα Μητρώου ελέγχει τα υποβληθέντα στοιχεία και προβαίνει σε: έγκριση του αιτήματος καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων. έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής (ισχύει έως την υποβολή του πρώτου Ετήσιου Προγράμματος Δραστηριοτήτων και Απολογισμού, οπότε αντικαθίσταται από το Πιστοποιητικό Μέλους του Μητρώου). Με την ολοκλήρωση του δεύτερου σταδίου στη διαδικασία εγγραφής της Κοιν.Σ.Επ. στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας (έγκριση του αιτήματος καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων και έκδοση βεβαίωσης Εγγραφής), ολοκληρώνεται η σύσταση της επιχείρησης. 16

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία μιας ΚοινΣεπ είναι τα εξής: α) Οι επιχειρηματίες δύνανται να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας το οποίο συστήνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με την περίπτωση γ της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Άρθρου Δεύτερου του Ν. 3912/2011. β) Επίσης, δύνανται να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης. γ) Τέλος, δύνανται να εντάσσονται στο Ν. 3908/2011, για την «Ενίσχυση των Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη, την Επιχειρηματικότητα και την Περιφερειακή Συνοχή». Για πληροφορίες σχετικά με τα απαιτούμενα για την εγγραφή στο Μητρώο δικαιολογητικά οι ενδιαφερόμενοι δύνανται να απευθύνονται στα εξής στοιχεία: Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας, Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας και Κοινωνικής Συνοχής, Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας, γραφείο 105, Σταδίου 29 40, Τ.Κ. 10110 Αθήνα, τηλέφωνα: 2131516480, 2131516596 και 2131516483, e-mail: kgeormas@ypakp.gr 17

3. Τι είναι το επιχειρηματικό σχέδιο και πώς να το καταρτίσετε; Α) Τι είναι το Επιχειρηματικό Σχέδιο; Κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει επιχειρηματική δραστηριότητα ως κύρια ή συμπληρωματική οικονομική ενέργεια. Για να μπορέσει όμως να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά θα πρέπει να κατανοήσει και να καταστρώσει ένα σχέδιο δράσης το οποίο θα τον βοηθήσει αφενός να αποφασίσει αν και κατά πόσο η προσπάθειά του αξίζει θυσίες και τον κόπο και αφετέρου να προγραμματίσει τις ενέργειες στις οποίες θα πρέπει να προβεί. Αυτό ισχύει και για τους υποψήφιους επιχειρηματίες ανέργους ή μέλη ΕΚΟ καθώς και για την περίπτωση της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης καθώς διαθέτει εμπορική ιδιότητα. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι η πρώτη βασική ενέργεια (βήμα) πριν από την εκκίνηση της επιχείρησης είναι η δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι συμβόλαιο του επιχειρηματία με τον εαυτό του. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά κάθε συμβολαίου. Δηλαδή έχει: Τη βάση της αμοιβαιότητας, σύμφωνα με την οποία ο επιχειρηματίας δίνει για να πάρει, αποτελεί δηλαδή δοσοληψία Δεσμεύει τον επιχειρηματία, δηλαδή τον υποχρεώνει να ακολουθήσει τους όρους που τίθενται. Προβλέπει τους όρους και τη διαδικασία αναθεώρησης των όρων. Προβλέπει του όρους και τη διαδικασία αποχώρησης από το σχέδιο. Έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα για την εκπλήρωση του κάθε όρου. Είναι σαφές και ακριβές, ώστε να μπορεί ακόμη να μεταβιβαστεί σε άλλους. Δεν έχει καταστατικό χαρακτήρα, δηλαδή δεν απαιτείται ιδιαίτερος τύπος για την μεταβολή των όρων του, αλλά συναίνεση των μερών. Με άλλα λόγια το επιχειρηματικό σχέδιο είναι μια δεσμευτική υπόσχεση του επιχειρηματία (ή της ομάδας των επιχειρηματιών, ή των βασικών στελεχών μιας Δημόσιας Επιχείρησης ή Οργανισμού) ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα της επιχείρησης που διοικεί θα γίνει σύμφωνα με συγκεκριμένους όρους, με 18

συγκεκριμένη διαδοχή, με συγκεκριμένο τρόπο λήψης κι υλοποίησης αποφάσεων και θα οδηγεί σε προβλεπόμενο επίπεδο κερδών. B) Πώς να το καταρτίσετε; Στις παρακάτω σελίδες δίνεται ένα προτεινόμενο περιεχόμενο του υλικού που πρέπει να συμπεριλάβετε στο επιχειρηματικό σας σχέδιο. To περιεχόμενο αυτό είναι βασισμένο σε πρακτικές και κανόνες βέλτιστης διαδρομής επιχειρηματικότητας. Ωστόσο, το τελικό σας σχέδιο θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες σας και ενδέχεται από να διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση, λόγω των ιδιαίτερων απαιτήσεων του δανειστή σας. Πόσες σελίδες; Το επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να είναι όσο το δυνατό μικρότερο. Συνήθως, 20-40 σελίδες είναι ένας καλός αριθμός. Αναμφίβολα στην εποχή μας, με τη ροή τόσου μεγάλου όγκου πληροφοριών, τα περισσότερα στελέχη έχουν ήδη αρκετό διάβασμα. Αν τους προσθέστε κι άλλο, το πιθανότερό είναι δεν θα δώσουν την πρέπουσα σημασία στο σχέδιό σας. Από την άλλη πλευρά, είναι δύσκολο να περιορίσετε το σχέδιό σας στο ιδανικό μέγεθος. Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που θέλετε να πείτε όταν περιγράφετε τη μελλοντική σας επιχείρηση! Πρέπει να δώσετε την τεκμηρίωση και τις πληροφορίες που χρειάζονται οι αναγνώστες σας. Πρέπει να τους δώσετε αρκετά για να πάρουν τις απαραίτητες αποφάσεις ή να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες. Μερικές φορές πρέπει να τους δώσετε κάτι παραπάνω από το ελάχιστο για να δείξετε ότι έχετε κάνει σωστό σχεδιασμό. Σε άλλες περιπτώσεις πρέπει να κρατήσετε και κάτι για τον εαυτό σας, ώστε να δίνετε την εντύπωση ότι ξέρετε περισσότερα απ όσα γράφετε. Η λύση είναι να συμπεριλάβετε όλες τις πληροφορίες, χωρισμένες σε ενότητες ώστε να μην χρειάζεται να διαβαστεί ολόκληρο. Προσδιορίστε τι πρέπει να μάθει ο αναγνώστης, τίνα είναι εντελώς απαραίτητο για το σχέδιο κα μετά τεκμηριώστε το με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Βάλτε πολλές και σαφείς επικεφαλίδες, και μέσα σε αυτές δώστε τις απαραίτητες λεπτομέρειες. Έτσι, ο αναγνώστης μπορεί να είναι επιλεκτικός και ν αποχωρήσει στις λεπτομέρειες μόνο σε θέματα που τον αφορούν ειδικά. 19

Ποια είναι τα Οφέλη; Κάθε επιχείρηση μπορεί να επωφεληθεί από ένα προσεκτικά καταρτισμένο σχέδιο. Υπάρχουν δυο βασικοί σκοποί για την κατάρτιση του επιχειρηματικού σας σχεδίου: 1. Να λειτουργήσει ως οδηγός κάθ όλη τη διάρκεια ζωής της επιχείρησης. Είναι ο "μπούσουλας" της επιχείρησής σας και θα σας παρέχει χρήσιμα εργαλεία για αναλύσεις και μετατροπές. 2. Ένα επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί προϋπόθεση αν σχεδιάζετε να ζητήσετε δάνειο. Θα παράσχει στους πιθανούς δανειστές σας αναλυτικές πληροφορίες για όλες τις πτυχές των προηγούμενων και τρεχουσών συναλλαγών της εταιρείας σας και επίσης θα δώσει τη δυνατότητα για μελλοντικές προβλέψεις. 20

4. Βασικοί στόχοι ενός επιχειρηματικού σχεδίου Τα επιχειρηματικά σχέδια εξυπηρετούν πολλούς και διάφορους σκοπούς. Κατά βάση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελούν: Επίσημη έκφραση της διαδικασίας σχεδιασμού Πλαίσιο έγκρισης Αίτηση χρηματοδότησης Εργαλείο λειτουργικής επιχειρηματικής διοίκησης Τι από όλα είναι το σχέδιό σας; Στην ιδανική περίπτωση θα πληρεί και τους τέσσερις αυτούς στόχους. Αξίζει όμως να δούμε τον καθένα πιο αναλυτικά. Επίσημη τεκμηρίωση Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός μη τεκμηριωμένου κι ενός τεκμηριωμένου σχεδίου. Η άσκηση σύνταξης του σχεδίου στο χαρτί συμβάλλει στον εντοπισμό ευκαιριών και κινδύνων και στην αποκάλυψη λαθών. Επιπλέον, μετά την επισημοποίηση, το επιχειρηματικό σχέδιο παρέχει έναν οδηγό λειτουργίας και αντίδρασης σε πραγματικά γεγονότα. Η σύνταξη ενός σχεδίου δεν πρέπει να αποτελεί απλά μια γραφειοκρατική άσκηση, αυτό δεν βοηθάει κανέναν. Αν, όμως, όσο το δυνατόν περισσότερο άνθρωποι ασχοληθούν με την ανάπτυξη και την αναθεώρηση, τόσο πιθανότερο είναι να καταλάβει τελικά η ομάδα διεύθυνσης τον στόχο του, να έχει ένα καλύτερο κοινό όραμα και αίσθηση σκοπού. Χρηματοδότηση Πίσω από ένα σχέδιο κρύβεται πάντα ένα κίνητρο χρηματοδότησης. Το σχέδιο μπορεί να χρησιμεύσει για να συγκεντρωθεί κεφάλαιο για μια νέα επιχείρηση, πρόσθετη αυτοχρηματοδότηση για μια υπάρχουσα επιχείρηση, δανειακό κεφάλαιο για μια αναπτυσσόμενη επιχείρηση ή ακόμα και εμπορική πίστωση. Μπορεί να έχει σκοπό να ενθαρρύνει τη συμμετοχή σε κοινοπραξία με έναν επιχειρηματικό συνεργάτη, π.χ. έναν προμηθευτή. Μπορεί να σχεδιαστεί για να υποστηρίξει μια συγχώνευση ή μια εξαγορά. Αφετέρου, μπορεί να χρησιμεύσει για να δικαιολογήσει την παροχή εσωτερικών πόρων (π.χ. παρακρατηθέντων κερδών) σε συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα. Αν η χρηματοδότηση επιμερίζεται με τον τρόπο αυτό, υπάρχει 21

κόστος ευκαιρίας σε σχέση με την επένδυση του άλλου. Μπορεί για παράδειγμα, να είναι οικονομικά συνετό να διακόψετε τις λειτουργίες και να επενδύσετε το κεφάλαιο σε τραπεζική κατάθεση. Το επιχειρηματικό σχέδιο σας βοηθάει να καταλάβετε αν αυτό είναι το σωστό, και αν ναι συνήθως καταδεικνύει τους λόγους για τους οποίους συμφέρει να αγνοήσετε τη βραχυπρόθεσμη χρηματοοικονομική απώλεια προς όφελος του μακροπρόθεσμου κέρδους ή κάποιου άλλου στόχου. Απ όπου κι αν προέρχεται η χρηματοδότηση γενικά, το επιχειρηματικό σχέδιο μπορεί να σας χρησιμεύσει επιπλέον για να δικαιολογήσετε έναν μεγάλο προϋπολογισμό. Εγκρίσεις Περιττό να πούμε ότι ένα τεκμηριωμένο σχέδιο παρέχει το πλαίσιο για την έγκριση. Ο ιδιοκτήτης μιας μικρής επιχείρησης που κάνει τον κόπο να τεκμηριώσει ένα επιχειρηματικό σχέδιο είναι πιθανότατα και αυτός που θα το εγκρίνει. Πιο σύνηθες είναι το σχέδιο να εγκρίνεται από το διοικητικό συμβούλιο ή μια επιτροπή ως συλλογική δήλωση πρόθεσης. Μπορεί όμως και ένας υπεύθυνος αποφάσεων να εγκρίνει μόνος του το σχέδιο κάποιου άλλου. Οι εγκρίσεις και οι διαδικασίες χρηματοδότησης είναι κατά κάποιον τρόπο στενά συνδεδεμένες. Σε μια εταιρεία, για παράδειγμα, έγκριση του σχεδίου σημαίνει συνήθως έγκριση της χρηματοδότησης. Το αντίστροφο δεν ισχύει πάντα. Ο επενδυτής που εγκρίνει μια αίτηση χρηματοδότησης με βάση ένα επιχειρηματικό σχέδιο δεν λέει απαραίτητα ότι το σχέδιο είναι σωστό. Οι ιδιοκτήτες και τα στελέχη της επιχείρησης δεν παύουν να είναι υπεύθυνα για το πώς διοικείται η επιχείρηση. Εκτελεστική διοίκηση Το επιχειρηματικό σχέδιο προσφέρει το πλαίσιο για τη διοίκηση μιας επιχείρησης, καθορίζοντας μια μέθοδο για τα πάντα, από τη συλλογική στρατηγική μέχρι τις κατευθυντήριες γραμμές για τις καθημερινές δραστηριότητες. Το επίπεδο λεπτομέρειας διαφέρει ανάλογα με τον απαιτούμενο βαθμό μέτρησης και ελέγχου. Σε αυτό το συγκείμενο, το χρηματοοικονομικό μέρος του σχεδίου που ξεκίνησε ως δικαιολόγηση της χρηματοδότησης γίνεται λειτουργικός προϋπολογισμός. Ως εργαλείο, το επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί μέτρο σύγκρισης. Καθορίζει όρια και στόχους, με βάση τους οποίους μετράται η 22

πραγματική απόδοση. Αν αυτά ξεπεραστούν ή χαθούν, υπάρχει χρόνος για την τροποποίηση του σχεδίου, τη στρατηγική ή, μερικές φορές και των ίδιων των στόχων. Πολύ συχνά οι διοικητικές και ελεγκτικές πτυχές του σχεδίου υποτιμούνται. Ύστερα από ξέφρενη δραστηριότητα, το επιχειρηματικό σχέδιο απλά συγκεντρώνει τη σκόνη σε ένα φαράσι. Οι διευθυντές παρασύρονται πολύ εύκολα από τις καθημερινές απαιτήσεις των πωλήσεων, της εφεύρεσης καινοτομιών ή διαφόρων άλλων πραγμάτων και ξεχνούν ότι η διαδικασία σχεδιασμού έχει σημαντικότερο σκοπό από την ικανοποίηση των ετήσιων απαιτήσεων του αφεντικού, ης τράπεζα ή των μετοχών. 23

5. Δέκα βήματα για ένα επιτυχημένο επιχειρηματικό σχέδιο Εκκίνηση: Τι σχεδιάζετε; Γιατί; 1. Καθορίστε τις επιχειρηματικές σας δραστηριότητες 2. Καθορίστε την τρέχουσα κατάσταση της επιχείρησης 3. Καθορίστε την εξωτερική αγορά, τον ανταγωνισμό και την τοποθέτησή σας στην αγορά 4. Καθορίστε τους βασικούς σας στόχους 5. Αναπτύξτε στρατηγική για την επίτευξη των στόχων αυτών 6. Εντοπίστε τους κινδύνους και τις ευκαιρίες 7. Αναπτύξτε στρατηγική για τον περιορισμό των κινδύνων και την εκμετάλλευση ευκαιριών 8. Διαμορφώστε τις στρατηγικές σε αποτελεσματικά σχέδια 9. Προβάλλετε δαπάνες, κέρδη, ταμειακή ροή 10. Ολοκληρώστε τα σχέδια 24

6. Ιδέες σχετικά με τομείς δραστηριότητας Κοιν.Σ.Επ. Στη συνέχεια παρατίθενται προτεινόμενες ιδέες σχετικά με τομείς δραστηριότητας Κοιν.Σ.Επ., με γνώμονα Α) το περιεχόμενου τους εγκριθέντος σχεδίου της πράξης Β) τις καλές πρακτικές και την εμπειρία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε Ελλάδα, Ευρώπη και διεθνώς: 1. Διαχείριση απορριμμάτων, αποβλήτων και υδάτινων πόρων αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών για την παραγωγή βιομάζας κλπ. προστασία του περιβάλλοντος από ρίπους αφαλάτωση υπογείων και θαλάσσιων υδάτων αξιοποίηση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων με τη μετατροπή τους σε εναλλακτικό καύσιμο αξιοποίηση πρώτης ύλης για άλλες δραστηριότητες και εμπορεύσιμα παραπροϊόντα κλπ. 2. Παραγωγή - Πώληση Τοπικών Παραδοσιακών & Βιολογικών προϊόντων. αξιοποίηση αγροκτημάτων και παραγωγή ποιοτικών τοπικών προϊόντων π.χ. αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, βότανα, μέλι, λικέρ, κρασί, ρακί, παραδοσιακά ζυμαρικά, παραδοσιακά γλυκά, καλλιέργεια και συλλογή φυσικής μαστίχας κλπ. 3. Υπηρεσίες κηποτεχνίας, εξωραϊσμός καθαρισμός εξωτερικών χώρων και παροχή συναφών εργασιών κατασκευή, διαμόρφωση και συντήρηση κήπων και αποκαταστάσεις (παραδοσιακών) κτιρίων αποψιλώσεις μεγάλων εκτάσεων συσσώρευση και απομάκρυνση άχρηστων υλικών κλπ. 4. Κατασκευή και Λειτουργία Θερμοκηπίων ανάπτυξη καλλιέργειας σαλιγκαριών, μανιταριών, βιολογικών λαχανικών και φρούτων κλπ. 25

5. Αλιευτικές επιχειρήσεις μεταποίηση, τυποποίηση, παραγωγή και εκμετάλλευση αλιευτικών προϊόντων κλπ. 6. Κοινωνικά παντοπωλεία, κοινωνικά εστιατόρια, κοινωνικά ιατρεία-φαρμακεία λειτουργία κοινωνικών δομώ/επιχειρήσεων μέσω προσφοράς θέσεων εργασίας σε υποψήφιους ωφελούμενους και συγχρόνως παροχή υπηρεσιών πρώτης ανάγκης και κοινωνικής-ψυχολογικής συμβουλευτικής υποστήριξης σε άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας ή απειλούνται από αυτή, ανέργους, αστέγους κλπ. 7. Καλλιτεχνικό εργαστήρι για την προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς χειροτεχνία - δερματοτεχνία, αγγειοπλαστική-κεραμική-ζωγραφική, υφαντουργία, εκμάθηση παραδοσιακών μουσικών οργάνων και κατασκευή παραδοσιακών στολών, κατασκευή και παλαίωση ξύλινων εικόνων, κατασκευή εκκλησιαστικού και καλλιτεχνικού κεριού, κατασκευή ευχετήριων καρτών, ανθοσύνθεσης-ανθοδετικής κλπ. 7. Ήπιες Μορφές Τουρισμού: Αγροτουρισμός Οικοτουρισμός οργάνωση-διαχείριση πακέτων εναλλακτικών μορφών τουρισμού π.χ. περιπατητικός ποδηλατικός τουρισμός, συνεδριακός, αθλητικός, πολιτιστικός κλπ. Φωτοβολταϊκά συστήματα μεταφορά τεχνογνωσίας σε άλλους φορείς ανάπτυξη εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών κλπ. 8. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας -ανάπτυξη ήπιων μορφών ενέργειας, όπως η αιολική, η ηλιακή, η γεωθερμική, η βιομάζα κλπ. -ενδεικτική εφαρμογή της κοινωνικής οικονομίας που προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών ως καθοριστικού παράγοντα για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών 26

δύναται να εφαρμοσθεί σε συνδυασμό με το σύστημα των εγγυημένων τιμών, του συνεταιριστικού μοντέλου και των σωστών χρηματοδοτικών εργαλείων, ως μέσο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης και δίοδο ανάκαμψης των τοπικών οικονομιών. Αξιοποίηση πηγής: Σύνδεσμος (ιστοσελίδα) OIKOSOCIAL www.oikosocial.gr, Ιδέες & καλές πρακτικές των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων 27

7. Περιεχόμενο (περίγραμμα) επιχειρηματικού σχεδίου I. Εξώφυλλο Είναι η σελίδα με τον τίτλο του επιχειρηματικού σας σχεδίου. Πρέπει να περιέχει τα ακόλουθα: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «..» Λογότυπο Επιχείρησης (αν υπάρχει) Στοιχεία επαφών Επιχείρησης Τηλέφωνο & fax εταιρείας (μαζί με τον κωδικό κλήσης της περιοχής) E-mail & URL (αν υπάρχουν) Διεύθυνση αλληλογραφίας Ονόματα, τίτλοι, διευθύνσεις & τηλέφωνα των ιδιοκτητών (μαζί με τον κωδικό κλήσης της περιοχής) Μήνας και έτος έκδοσης του σχεδίου Όνομα του συντάκτη 28

II. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Είναι η σελίδα που αναγράφονται τα περιεχόμενα του Επιχειρηματικού σας σχεδίου. Ως ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ έχουν αναγραφεί όσα προτείνονται στη συνέχεια ως Κεφάλαια ενός επιχειρηματικού βέλτιστης διαδρομής. 1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείμενο επιχείρησης - περιγραφή Σκοποί Κεφάλαιο/ Λοιπές πηγές χρηματοδότησης Λόγοι επιτυχίας 2 - Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Νομική μορφή Προϊόντα ή υπηρεσίες Τοποθεσία Διοίκηση Προσωπικό Μέθοδος αρχειοθέτησης Ασφάλιση Ασφάλεια 3 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Αγορά στόχος/ Ανταγωνισμός Μέθοδοι διανομής Διαφήμιση Τιμολόγηση Σχεδιασμός προϊόντος Χρονική στιγμή ένταξης στην αγορά Τοποθεσία Τάσεις κλάδου 4 - ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ Πηγές και χρήσεις των κεφαλαίων Κατάσταση ταμειακής ροής (προϋπολογισμός) Τριετής πρόβλεψη εισοδήματος Ανάλυση νεκρού σημείου Ισολογισμός Κατάσταση κερδών και ζημιών 5 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ Προσωπικό βιογραφικό Προσωπική και οικονομική κατάσταση Εκθέσεις πιστώσεων Αντίγραφα των μισθωτηρίων Συστατικές επιστολές Συμβάσεις Νομικά έγγραφα Διάφορα έγγραφα 29

1 - Περίληψη Είναι η περίληψη του επιχειρηματικού σας σχεδίου. Χρησιμοποιήστε τις λέξεις κλειδιά (ποιος, τι, πού, πότε, γιατί, πώς και πόσο πολύ) για να περιγράψετε σύντομα τα ακόλουθα: Αντικείμενο επιχείρησης - περιγραφή Σκοποί Κεφάλαιο/ Λοιπές πηγές χρηματοδότησης Λόγοι επιτυχίας 2 - Η Επιχείρηση Το κεφάλαιο αυτό καλύπτει τις λεπτομέρειες της επιχείρησής σας. Περιλαμβάνει πληροφορίες γενικότερα για τον κλάδο σας και ειδικότερα για την επιχείρησή σας. Ασχοληθείτε με τα ακόλουθα: Νομική μορφή - Αναφέρετε τι είδους επιχείρηση και ποια νομική δομή επιλέξατε (κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση -Κοιν.Σ.Επ. Υπουργείου Εργασίας ή άλλη ) και τους βασικούς λόγους της επιλογής σας. 30

Προϊόντα ή υπηρεσίες Δώστε μια αναλυτική περιγραφή των προϊόντων σας, από τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιείτε έως και τα έτοιμα είδη. Μιλήστε για τη διαδικασία κατασκευής που εφαρμόζετε. Εάν παρέχετε υπηρεσία, πείτε τι είδους υπηρεσία είναι, τον τρόπο με τον οποίο παρέχεται και επεξηγήστε γιατί είναι μοναδική. Απαριθμήστε τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που σχεδιάζετε να προσφέρετε στο μέλλον. \ 31

Τοποθεσία Περιγράψτε τις εγκαταστάσεις σας και εξηγήστε γιατί αυτές επιλέχθηκαν. (Εάν η τοποθεσία είναι σημαντική για το σχέδιο μάρκετινγκ που καταρτίσατε, εστιάστε στο συγκεκριμένο θέμα στην ενότητα για το μάρκετινγκ.) Διοίκηση Περιγράψτε ποιος βρίσκεται πίσω από την επιχείρηση. Μιλήστε για τις ευθύνες και τις ικανότητες κάθε ιδιοκτήτη. Παρουσιάστε βιογραφικά. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ (ΣΧΕΔΙΟ) Ονοματεπώνυμο στελέχους: Ημερομηνία και τόπος γέννησης: Σπουδές: Επαγγελματική εμπειρία: 32

Προτεινόμενη θέση του και συμβολή του στη συγκεκριμένη επιχείρηση: Προσωπικό - Ποιοι θα είναι οι υπάλληλοί σας, αν απαιτείται να είναι εξειδικευμένοι, ποιος είναι ο μισθός τους, ποιες είναι οι ευθύνες τους; Μέθοδος αρχειοθέτησης Τι είδους λογιστικό σύστημα θα χρησιμοποιήσετε; Ποιος έχει αναλάβει την αρχειοθέτησή σας; Υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο θα σας βοηθήσει να χρησιμοποιείτε τα αρχεία σας για την επιχείρησή σας; Ασφάλιση Τι είδους ασφάλιση χρειάζεστε; Πόσο αυτή θα κοστίσει και ποιο φορέα θα επιλέξετε; Ασφάλεια Ασχοληθείτε με το θέμα της ασφάλειας ως προς τον έλεγχο απογραφής και την κλοπή πληροφοριών ή παραβίαση προσωπικών δεδομένων. 33

3 - Μάρκετινγκ Το κεφάλαιο αυτό καλύπτει τις λεπτομέρειες του σχεδίου μάρκετινγκ. Περιλαμβάνει πληροφορίες για το σύνολο της αγοράς δίνοντας έμφαση στην αγορά στόχο σας. Αναγνωρίστε τους πελάτες σας και μιλήστε για τα μέσα με τα οποία θα διαθέσετε στους πελάτες σας το προϊόν ή την υπηρεσία σας. Αγορά στόχος/ Ανταγωνισμός Αναγνωρίστε τα χαρακτηριστικά των πελατών σας. Μιλήστε για τον τρόπο με τον οποίο καταλήξατε στα αποτελέσματά σας. Υποστηρίξτε τις πληροφορίες ακόμη και με συγκεκριμένα δημογραφικά στοιχεία, εάν έχετε. Προβλέψτε το μέγεθος της αγοράς σας/ Αξιολογήστε τον ανταγωνισμό ως προς την αγορά της τοποθεσίας σας και το ιστορικό της επιχείρησής σας. Δείξτε ότι είστε σε θέση να ανταγωνιστείτε. Αναφέρετε συγκεκριμένα στοιχεία για τους ανταγωνιστές σας, ποιοι είναι, αριθμό πωλήσεών τους και αντίστοιχο μερίδιο που σημειώνουν στην τοπική αγορά(εάν έχετε τέτοια στοιχεία). 34

Μέθοδοι διανομής Μιλήστε για τον τρόπο με τον οποίο θα διανείμετε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας στους πελάτες σας. Αναφέρετε συγκεκριμένα παραδείγματα. Διαφήμιση Πώς θα προσαρμόσετε τη διαφήμισή σας στην αγορά στόχο σας; Συμπεριλάβετε ενδεικτικά προωθητικό υλικό (μέσα) και χρονοδιάγραμμα για τη διαφημιστική εκστρατεία σας. Τιμολόγηση Η τιμολόγηση θα καθοριστεί ως ένα αποτέλεσμα της έρευνας αγοράς και της κοστολόγησης του προϊόντος ή της υπηρεσίας σας. Περιγράψτε πώς καταλήξατε στη δομή τιμολόγησής σας και υποστηρίξτε αυτή την απόφαση με υλικό από την έρευνά σας (τιμολόγηση με υπολογισμό του κόστους / τιμολόγηση με βάση τον ανταγωνισμό / τιμολόγηση με βάση τη ζήτηση) Σχεδιασμός προϊόντος Απαντήστε σε ερωτήσεις κλειδιά που αφορούν το σχεδιασμό και τη συσκευασία του προϊόντος. 35

Χρονική στιγμή ένταξης στην αγορά Αναφέρετε πότε σχεδιάζετε να ενταχθείτε στην αγορά και πώς καταλήξατε στην απόφασή σας. Τοποθεσία Εάν η επιλογή της τοποθεσίας σχετίζεται με την αγορά στόχο, καλύψτε το συγκεκριμένο θέμα στην ενότητα που αφορά το επιχειρηματικό σας σχέδιο. Αλλιώς, περιγράψτε εδώ. Τάσεις κλάδου Αναφέρετε τις τρέχουσες τάσεις, προβλέψτε τις αλλαγές στην αγορά και περιγράψτε τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζετε να τις αντιμετωπίσετε. 4 - Χρηματοοικονομικά έγγραφα Είναι τα αρχεία που χρησιμοποιούνται για τα προβλεπόμενα οικονομικά στοιχεία σας ή τα τρέχοντα και προηγούμενα στην περίπτωση που υφίσταται ήδη η επιχείρησή σας. Τα παρακάτω είναι τα σημαντικότερα έγγραφα που πρέπει να συμπεριλάβετε στο επιχειρηματικό σας σχέδιο. Για να διευκολυνθείτε, ακολουθήστε τη σειρά με την οποία παρουσιάζονται. Πηγές και χρήσεις των κεφαλαίων (τρόπος κατανάλωσης χρημάτων δανείων και άλλων πηγών σε επίπεδο τριετίας) Λειτουργικά κόστη για την επόμενη τριετία Δαπάνες 1 ο Έτος 2 ο Έτος 3 ο Έτος Αμοιβές προσωπικού Κόστος αγοράς πρώτων υλών / εμπορευμάτων Γενικά έξοδα (ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ.) Αμοιβές τρίτων (λογιστές, εξωτερικοί συνεργάτες κλπ.) Τόκοι και δάνεια Έξοδα προβολής και διαφήμισης Άλλο / Προσδιορίστε ΣΥΝΟΛΟ Αποτελέσματα επιχείρησης την επόμενη τριετία Έσοδα 1 ο Έτος 2 ο Έτος 3 ο Έτος 36