ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

Σχετικά έγγραφα
1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; ΘΩΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. 2. Ποιες είναι οι κατηγορίες γονιδίων με κριτήριο το προϊόν της μεταγραφής τους;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2.

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ στο 2 ο κεφάλαιο

Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Ενδεικτικές απαντήσεις

Ημερομηνία: Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013

Βιολογία προσανατολισμού

Βιολογία Προσανατολισμού

ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α! " # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α

8. Σε στέλεχος του βακτηρίου E.coli δε λειτουργεί το γονίδιο που παράγει τον καταστολέα του οπερόνιου της λακτόζης. Ποιο είναι το αποτέλεσμα σε σχέση

Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 24 Μαΐου Απαντήσεις Θεμάτων

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : Αντιγραφή Έκφραση και Ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ

Σελίδες 372 Αντιγραφή Μεταγραφή Ρύθμιση της Γενετική πληροφορίας

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου

Θέματα Πανελλαδικών

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου Απαντήσεις Θεμάτων

Το πλεονέκτημα της χρήσης του DNA των φάγων λ, ως φορέα κλωνοποίησης είναι ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε σε αυτόν μεγαλύτερα κομμάτια DNA.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Α1. Β. Α2. Δ. Α3. Α. Α4. Δ. Α5. Α. 1. Οι σωστές απαντήσεις είναι:

) 4 x 10 5 ) 2 x 10 5

Α Τ Υ Ο Τ Ο Ι Π Ι Λ Π Α Λ Σ Α ΙΑ Ι Ζ Α Ε Ζ ΤΑ Τ Ι

γραπτή εξέταση στo μάθημα ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

4. σε μια θέση έναρξης αντιγραφής η σύνθεση στη μια αλυσίδα είναι συνεχής, όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα T C C Α Α Τ A T T A A G G

Α3) Στα νουκλεοτίδια του γονιδίου, έχουν νόημα 120 x 3 x 2 = 720 νουκλεοτίδια Στα 100 Υ = ;

Bιολογία προσανατολισμού

ΟΡΟΛΟΓΙΑ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

σύγχρονο προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. & Group µαθητικό φροντιστήριο Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. α Α3. α Α4. γ Α5. β. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. Γ 2. Β 3. Ε 4. Α 5. Δ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥ

Γ1. Το γνώρισμα για το μέγεθος των φτερών ελέγχεται από αυτοσωμικό γονίδιο.

ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ korifeo.gr. Μάθημα: Βιολογία Προσανατολισμού Εξεταζόμενη ύλη: 1o,2o κεφάλαιο ΘΕΜΑ 1 Ο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Β2. Η εικόνα αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Στους προκαρυωτικούς οργανισμούς το mrna αρχίζει να μεταφράζεται σε πρωτεΐνη πριν ακόμη

ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ

5 GTG CAC CTG ACT CCT GAG GAG 3 3 CAC GTG GAC TGA GGA CTC CTC 5

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 A ΦΑΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν:

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου Απαντήσεις Θεμάτων

Μεθοδολογία Ασκήσεων ΚΕΦ. 2ο

28/11/2010 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. (10 μόρια)

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β

Πανελλαδικές εξετάσεις 2016

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

Φάσμα group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.

Ημερομηνία: Σάββατο 29 Δεκεμβρίου Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

Βιολογία ομάδας προσανατολισμού θετικών σπουδών. Πανελλαδικές εξετάσεις

Θέματα Πανελλαδικών

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 18 ΜΑΙΟΥ 2011

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Α ΦΑΣΗ

Βιολογία προσανατολισμού

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΘΕΜΑ Γ. Α1. δ. Α2. γ. Α3. β. Α4. γ. Α5. β Β1. Η σωστή σειρά είναι: 4,2,1,6,3,5. Β2. α. DNA πολυμεράση. β. Πριμόσωμα. γ.

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση:

Transcript:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ον. ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ. 1. Τη δομή της δίκλωνης έλικας πάρα πολύ καλά. 2. Τους δεσμούς υδρογόνου μεταξύ των συμπληρωματικών βάσεων και την επίπτωσή τους στη σταθερότητα του μορίου. 3. Τι είναι τα ένζυμα, ποιος ο ρόλος τους γενικά, και τους παράγοντες που επηρεάζουν την δράση τους. 4. Τις θέσεις που βρίσκεται το γενετικό υλικό στα προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά κύτταρα. 5. Τον τρόπο σύνδεσης των νουκλεοτιδίων στις πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες (δεσμό και προσανατολισμό). 6. Τις λειτουργίες του γενετικού υλικού συνοπτικά, και τον τρόπο μέτρησης της ποσότητας του γενετικού υλικού. 7. Τα είδη του RNA συμμετέχουν στην πρωτεϊνοσύνθεση και τον τρόπο τους. 8. Τι είναι γενετικός κώδικας και ποιες είναι τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα. 9. Τα γεγονότα που συμβαίνουν κατά την μεσόφαση και αν είναι δυνατόν με την χρονική σειρά που αυτά συμβαίνουν. 10. Τον ορισμό του γονιδίου σαν μονάδα αποθήκευσης της γενετικής πληροφορίας. 11. Ότι κάθε ινίδιο χρωματίνης (καταχρηστικά χρωμόσωμα ) περιέχει περισσότερα από ένα γονίδια. 12. Διαφοροποίηση εμφανίζεται και σε κυτταρικό επίπεδο.( άσκηση 10,1 ου κεφ). 13. Τι είναι κυτταροκαλλιέργεια, τι είναι αποικία. 14. Που βρίσκονται τα ριβοσώματα και τι σχέση έχουν με το ενδοπλασματικό δίκτυο και το σύστημα Golgi.( προσοχή στα προκαρυωτικά κύτταρα). 15. Την κατασκευή της πυρηνικής μεμβράνης και το ρόλο της. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ον ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΩ. 1. Τι είναι ημισυντηρητικός μηχανισμός αντιγραφής (να σχεδιάζω, να υπολογίζω κλώνους και νουκλεοτίδια που θα υπάρχουν ή θα έχουν χρησιμοποιηθεί μετά από κάποιες αντιγραφές ). 2. Να μπορώ να σχεδιάζω 2 θυγατρικά μόρια DNA μετά από μια αντιγραφή που θα γινόταν υποθετικά, με συντηρητικό μηχανισμό. 3. Ότι ο μηχανισμός της αντιγραφής είναι ίδιος για όλα τα κύτταρα, αλλά μελετήθηκε πρώτα στα προκαρυωτικά επειδή το γενετικό τους υλικό είναι απλούστερο σε κατασκευή και μικρότερο σε ποσότητα. 4. Σε ποια φάση του κυτταρικού κύκλου γίνεται η αντιγραφή, σε ποια σημεία στο κύτταρο γίνεται, και τι χρειάζεται για την πραγματοποίησή της. 5. Τι είναι θέση έναρξης της αντιγραφής και γιατί υπάρχει μια στα προκαρυωτικά ενώ πολλές στα ευκαρυωτικά κύτταρα. 6. Τα ένζυμα και τα σύμπλοκα ενζύμων που συμμετέχουν στην αντιγραφή, τη σειρά με την οποία δρουν και το ρόλο του καθενός. Προσοχή στο ότι υπάρχουν περισσότερες από μια DNA πολυμεράσες και ενώ κάθε είδος έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο, θεωρούμε ότι όλες συμμετέχουν σε όλες τις λειτουργίες. 7. ΠΡΟΣΟΧΗ στο γεγονός ότι στην συνεχή αλυσίδα έχουμε ένα πρωταρχικό τμήμα σε κάθε θέση έναρξης και προς κάθε μια κατεύθυνση, ενώ στην ασυνεχή αλυσίδα ένα πρωταρχικό τμήμα σε κάθε κομμάτι αυτής της αλυσίδας. 8. Ποια ένζυμα κατά την αντιγραφή έχουν την ικανότητα να δημιουργούν, ποια να καταστρέφουν φωσφοδιεστερικούς δεσμούς και ποια μπορεί να κάνουν άλλοτε τη μια και άλλοτε την άλλη διαδικασία.( η παρατήρηση αυτή θα συμπληρωθεί και για όλες τις φάσεις έκφρασης του γενετικού υλικού). 9. Προσοχή στα επιδιορθωτικά ένζυμα: αν διόρθωναν όλα τα λάθη δεν θα υπήρχαν μεταλλάξεις,και, η ικανότητα δράσης τους επηρεάζεται από μεταλλαξογόνους παράγοντες. 10. Όλους τους λόγους για τους οποίους η αντιγραφή είναι συνεχής στον ένα κλώνο και ασυνεχής στον άλλο. 11. Να σχεδιάζω την διχάλα της αντιγραφής και να σημειώνω τον τρόπο με τον οποίο σχηματίζεται κάθε νέο- δημιουργούμενος κλώνος. 12. Τα λάθη που δεν διορθώνει η DNA πολυμεράση λέμε ότι ενσωματώνονται (πρόσκαιρα) λάθος, ενώ αυτά που δεν διορθώνουν τα επιδιορθωτικά ένζυμα λέμε ότι παραμένουν (μόνιμα) ενσωματωμένα λάθος. 13. Ένζυμα που συμμετέχουν στην αντιγραφή μπορεί να συμμετέχουν και σε άλλες διαδικασίες. Π.χ η DNA δεσμάση στην δημιουργία του ανασυνδυασμένου DNA. Για το ένζυμο αυτό να προσέξω τη διαφορά δράσης του στα προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά κύτταρα, λόγω του διαφορετικού αριθμού θέσεων έναρξης αντιγραφής. 14. Η έκφραση της γενετικής πληροφορίας περιλαμβάνει τις διαδικασίες μεταγραφής και μετάφρασης και υπόκειται σε έλεγχο και ρύθμιση. 15. Το κεντρικό δόγμα της Βιολογίας στην αρχική και τελική του μορφή καθώς και τους λόγους που επέβαλλαν την τροποποίησή του. 16. ΠΡΟΣΟΧΗ. Το ένζυμο αντίστροφη μεταγραφάση το έχουν οι ιοί,αλλά η διαδικασία της αντίστροφης μεταγραφής πραγματοποιείται στα κύτταρα που προσβάλλουν οι ιοί. 17. Η RNA πολυμεράση και η αντίστροφη μεταγραφάση είναι ένζυμα που βοηθούν στην δημιουργία φωσφοδιεστερικών δεσμών 3 5. 18. Να προσέξω στη σημερινή μορφή του κεντρικού δόγματος ότι είναι αδύνατη η απευθείας σύνθεση πρωτεϊνών από DNA. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 2 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

19. Τι είναι γονίδιο, τις κατηγορίες στις οποίες διακρίνονται τα γονίδια ανάλογα με το προϊόν της μεταγραφής τους, τον αριθμό των γονιδίων στον άνθρωπο και το γεγονός ότι σε όλους τους οργανισμούς τα γονίδια είναι ένα πολύ μικρό μέρος του γενετικού τους υλικού. 20. Ένα γονίδιο που μεταγράφεται σε mrna δεν μεταφράζεται σε όλο το μήκος του, αφού υπάρχουν τα εσώνια, το κωδικόνιο λήξης και οι αμετάφραστες 3 και 5 περιοχές. 21. Το γενετικό υλικό που δεν έχει την δυνατότητα έκφρασης χαρακτηρίζεται και σαν άχρηστο γενετικό υλικό. Νάχω μια πρώτη ιδέα για την πιθανή προέλευσή του και για το πολύ σπουδαίο ρόλο του.(λεπτομέρειες στο κεφ.6). 22. Όλα τα σωματικά κύτταρα ενός πολυκύτταρου οργανισμού περιέχουν τα ίδια ακριβώς γονίδια, συνθέτουν όμως διαφορετικές πρωτεΐνες επειδή διαφορετικά γονίδια εκφράζονται σε διαφορετικά κύτταρα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές αλλά και σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. 23. Να σκέφτομαι από τώρα ότι αφού το κάθε χρωμόσωμα στους διπλοειδείς οργανισμούς υπάρχει δυο φορές άρα θα υπάρχουν και δυο αλληλόμορφα κάθε γονιδίου. (κεφ.5 Ομόζυγα και ετερόζυγα άτομα). 24. Τα είδη του RNA που προκύπτουν από την μεταγραφή του DNA, το ρόλο του καθενός και το είδος του κυττάρου που συναντάμε το καθένα από αυτά. 25. Να προσέξω από το παράθεμα τη διαφορά στο μέγεθος και στη συχνότητα εμφάνισης του κάθε είδους RNA και να κάνω υπολογισμούς για το μήκος των γονιδίων από τα οποία προκύπτουν με μεταγραφή. 26. Την ομοιότητα στην κατασκευή της χρωματίνης, του ριβοσώματος και των ριβονουκλεοπρωτεϊνικών σωματιδίων. 27. Σε ποια φάση του κυτταρικού κύκλου και σε ποια οργανίδια του κυττάρου γίνεται η μεταγραφή καθώς και τι χρειάζεται για την πραγματοποίησή της. Σύγκριση με την αντιγραφή. 28. Η αντιγραφή και η μεταγραφή δεν μπορεί να πραγματοποιούνται μαζί, μάλιστα κατά τον κυτταρικό κύκλο προηγείται η μεταγραφή της αντιγραφής. 29. Την θέση και το ρόλο τόσο του υποκινητή όσο και των αλληλουχιών λήξης της μεταγραφής. 30. Την διαφορά μεταξύ προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών κυττάρων στα είδη RNA πολυμεράσης που περιέχουν. 31. Τι είναι οι μεταγραφικοί παράγοντες, ποιος ο ρόλος τους κατά την μεταγραφή και μια πρώτη ιδέα για τη σπουδαιότητά τους στο καθορισμό των γονιδίων που θα μεταγραφούν. 32. Την ομοιότητα στη δράση της RNA πολυμεράσης με:α) την DNA ελικάση β) με την DNA πολυμεράση. 33. Την αδυναμία της RNA πολυμεράσης να διορθώνει λάθη κατά την μεταγραφή και γιατί αυτό δεν είναι σημαντικό για το κύτταρο. 34. Τι είναι η κωδική και τι η μεταγραφόμενη αλυσίδα του γονιδίου και με ποιους τρόπους μπορώ να τις διακρίνω σε ένα δίκλωνο μόριο DNA. 35. Nα θυμάμαι ότι το RNA είναι: αντιπαράλληλο και συμπληρωματικό της μεταγραφόμενης (μη κωδικής) καθώς και παράλληλο και με την ίδια αλληλουχία βάσεων με την κωδική (αντί της ουρακίλης υπάρχει θυμίνη). 36. Τους λόγους για τους οποίους το mrna μπορεί να μεταφράζεται πριν την ολοκλήρωση της μεταγραφής στα προκαρυωτικά, ενώ αυτό δεν γίνεται στα ευκαρυωτικά. 37. Ότι η ωρίμανση του mrna περιλαμβάνει και την απομάκρυνση των εσωνίων και την συρραφή των εξωνίων. 38. Ότι τα ριβονουκλεοπρωτεϊνικά σωματίδια και δημιουργούν και καταστρέφουν φωσφοδιεστερικούς δεσμούς. 39. Ότι τι ώριμο mrna έχει μικρότερο μήκος από το πρόδρομο, και ότι δεν μεταφράζεται σε όλο το μήκος του (αμετάφραστες 3 και 5 περιοχές). 40. Στα ευκαρυωτικά κύτταρα μεταγραφή γίνεται στον πυρήνα, στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες, αλλά ωρίμανση μόνο στον πυρήνα. 41. Tι είναι γενετικός κώδικας και πως αριθμητικά προέκυψε η αντιστοιχία 3νουκλεοτίδια 1 αμινοξύ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 3 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

42. Σε ποιες ιδιότητες του γενετικού κώδικα συνολικά οφείλεται το γεγονός ότι ο αριθμός νουκλεοτιδίων στο m-rna, από το κωδικόνιο έναρξης μέχρι και το κωδικόνιο λήξης, είναι τριπλάσιος του αριθμού των αμινοξέων στην πεπτιδική αλυσίδα. 43. Τι είναι τα συνώνυμα κωδικόνια και την σημασία τους (γονιδιακές μεταλλάξεις που δεν γίνονται αντιληπτές). 44. Ότι το κωδικόνιο AUG έχει δυο πληροφορίες, ενώ τα κωδικόνια λήξης δεν έχουν καμία. 45. Να μην ξεχάσω ποτέ ότι τα κωδικόνια λήξης δεν μεταφράζονται και δεν υπάρχουν αντικωδικόνια για αυτά. 46. Η μετάφραση είναι μια διαδικασία που γίνεται στα ριβοσώματα τα οποία στα προκαρυωτικά είναι ε- λεύθερα στο κυτταρόπλασμα ενώ στα ευκαρυωτικά βρίσκονται στο αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο του κυτταροπλάσματος, στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες. 47. Στα ριβοσώματα των μιτοχονδρίων και των χλωροπλαστών μεταφράζεται mrna που έχει προκύψει από τη μεταγραφή του δικού τους γενετικού υλικού (θυμηθείτε την ημιαυτονομία). 48. Η περιοχή του trna (αντικωδικόνιο),που προσδένεται στο mrna (κωδικόνιο), είναι απόλυτα χαρακτηριστική για κάθε μόριο trna άρα υπάρχουν 61 διαφορετικά μόρια trna όσα είναι και τα διαφορετικά κωδικόνια που αντιστοιχούν σε αμινοξέα. 49. Επειδή κάθε μόριο trna μεταφέρει ένα μόνο αμινοξύ, συμπεραίνουμε ότι: ένα αμινοξύ (εκτός της μεθειονίνης και της τρυπτοφάνης) μπορεί να μεταφέρεται από περισσότερα του ενός διαφορετικά μόρια trna 50. Από τι αποτελείται το σύμπλοκο έναρξης. 51. Ότι η μετάφραση αρχίζει πάντοτε από το πρώτο AUG που συναντά το ριβόσωμα από το 5 άκρο του mrna 52. Ενώ ένα μόριο trna μεταφέρει μόνο ένα αμινοξύ, μπορεί να συγκρατεί από ένα ως και όλα τα αμινοξέα μιας πεπτιδικής αλυσίδας. 53. Στα ριβοσώματα γίνεται μετάφραση που οδηγεί στο σχηματισμό ενός πεπτιδίου και όχι πρωτεϊνοσύνθεση αφού υπάρχουν πρωτεΐνες που αποτελούνται από περισσότερες της μιας πολυπεπτιδικές αλυσίδες. 54. Ένα μόριο mrna μπορεί να μεταφραστεί μία ή περισσότερες φορές και αυτό μπορεί να γίνεται είτε από ένα ριβόσωμα κάθε φορά, είτε από πολλά ριβοσώματα ταυτόχρονα(πολύσωμα). 55. Ότι στα προκαρυωτικά κύτταρα όλες οι πρωτεΐνες έχουν για πρώτο αμινοξύ την μεθειονίνη, ενώ στα ευκαρυωτικά αυτό δεν συμβαίνει γιατί η πεπτιδική αλυσίδα που θα προκύψει από την μετάφραση θα υποστεί τροποποιήσεις για να μετατραπεί σε λειτουργική πρωτεΐνη και μια από αυτές είναι η αφαίρεση αμινοξέων από το αμινικό άκρο. 56. Η μη τροποποίηση των πεπτιδικών αλυσίδων στα προκαρυωτικά κύτταρα οφείλεται στην απουσία οργανιδίων όπως το ενδοπλασματικό δίκτυο και το σύστημα Golgi, και είναι το κύριο πρόβλημα στη χρησιμοποίηση βακτηρίων για την παραγωγή ανθρώπινων πρωτεϊνών (τεχνική ανασυνδυασμένου DNA). 57. Οι τροποποιήσεις μπορεί να αφορούν αφαίρεση αμινοξέων από το αμινικό άκρο, αφαίρεση ενδιαμέσων πεπτιδίων, προσθήκη μη πρωτεϊνικών τμημάτων καθώς και σύνδεση δυο η περισσοτέρων πεπτιδικών αλυσίδων προκειμένου να δημιουργηθεί το πρωτεϊνικό μόριο. 58. ΠΡΟΣΟΧΗ. Κάθε γονίδιο έχει την πληροφορία για μια πολυπεπτιδική αλυσίδα και όχι για μια πρωτεΐνη. 59. Ένα τμήμα DNA κωδικοποιεί ένα πεπτίδιο αν κατά την κατεύθυνση 5-3 περιέχει και κωδικόνιο έναρξης και κωδικόνιο λήξης. Η διαδρομή από το κωδικόνιο έναρξης ως αυτό της λήξης μπορεί να γίνεται με βήμα τριπλέτας ή όχι ανάλογα με το αν δεν υπάρχει ή υπάρχει εσώνιο (α). 60. Η ικανότητα μετάφρασης του m RNA ενός οργανισμού από τα κύτταρα ενός άλλου, οφείλεται τόσο στη καθολικότητα του γενετικού κώδικα, όσο και στην ικανότητα των ριβοσωμάτων να μεταφράζουν οποιοδήποτε m RNA ανεξάρτητα από πού προέρχεται αυτό. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 4 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

61. Τα βακτήρια για να παράγουν την ίδια πρωτεΐνη με ένα ευκαρυωτικό κύτταρο πρέπει να δέχονται ώ- ριμα mrna. Στην περίπτωση που εισάγονται σε αυτά πρόδρομα μόρια ή δεν θα παράγουν πρωτεΐνη, ή θα παράγουν διαφορετική πρωτεΐνη με μεγαλύτερο αριθμό αμινοξέων. 62. Για να μπορώ να συσχετίσω τα αμινοξέα μιας πολυπεπτιδικής αλυσίδας με τα νουκλεοτίδια του αντίστοιχου γονιδίου, πρέπει να ξέρω τι μέρος του γονιδίου περιέχεται στα εσώνια και στις αμετάφραστες περιοχές. 63. Επειδή, ένα γονίδιο μπορεί να μεταγραφεί πολλές φορές και ένα mrna μπορεί να μεταφραστεί πολλές φορές, από ένα γονίδιο μπορεί να σχηματιστεί μεγάλος αριθμός αντιγράφων ενός πεπτιδίου. 64. Η δημιουργία πεπτιδικού δεσμού μεταξύ δυο αμινοξέων γίνεται ανάμεσα στην καρβοξυλομάδα του πρώτου και την αμινομάδα του δεύτερου με ταυτόχρονη αποβολή ενός μορίου νερού (μηχανισμός συμπύκνωσης). 65. Η επιμήκυνση του πεπτιδίου γίνεται από το αμινικό προς το καρβοξυλικό άκρο. 66. Συμπληρωματικότητα βάσεων εμφανίζεται και δεσμοί υδρογόνου αναπτύσσονται κατά την αντιγραφή, την μεταγραφή, την αντίστροφη μεταγραφή, και στην μετάφραση: α) ανάμεσα στο κωδικόνιο και το αντικωδικόνιο καθώς και β) ανάμεσα στο mrna και το rrna της μικρής υπομονάδας κατά την πρόσδεση του πρώτου στη δεύτερη. 67. Για το γενετικό κώδικα μπορούμε να λέμε ότι έχει τρία μηνύματα: αμινοξέα, έναρξη και λήξη. 68. Εκτός από το άχρηστο γενετικό υλικό να προσέξω ότι υπάρχουν και άλλες αλληλουχίες νουκλεοτιδίων του DNA που δεν μεταφράζονται, όπως: τα γονίδια για τα άλλα είδη RNA πλην του mrna, οι υποκινητές και οι αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής, τα εσώνια, τα κωδικόνια λήξης, οι χειριστές των οπερονίων, οι αλληλουχίες που αντιστοιχούν στις αμετάφραστες περιοχές. 69. Τις γνώσεις που οδήγησαν στην βεβαιότητα ύπαρξης ενός προγράμματος ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης σε όλα τα κύτταρα. 70. Το ρόλο της ρύθμισης της γονιδιακής έκφρασης στα βακτήρια. 71. Τι είναι κυτταρική διαφοροποίηση στους πολυκύτταρους οργανισμούς, πότε συμβαίνει και ποιος ο ρόλος της.( από την άσκηση 10 του 1 ου κεφ να θυμάμαι ότι διαφοροποίηση στο επίπεδο των λειτουργιών μπορεί να γίνεται και στα ευκαρυωτικά κύτταρα). 72. Ποιοι λόγοι επιβάλλουν να γίνεται σε πολλά επίπεδα η ρύθμιση των γονιδίων στα ευκαρυωτικά κύτταρα. 73. Τον ορισμό του οπερονίου, το γεγονός ότι οπερόνιο υπάρχει μόνο στα προκαρυωτικά κύτταρα και τι περιέχει κάθε οπερόνιο. 74. Ο αριθμός των δομικών γονιδίων διαφέρει από οπερόνιο σε οπερόνιο, είναι όμως πάντοτε μεγαλύτερος του ένα. 75. Από τι αποτελείται το οπερόνιο της λακτόζης στο βακτήριο E. coli, και πότε λειτουργεί. 76. Το ρόλο του ρυθμιστικού γονιδίου και του προϊόντος της έκφρασης του. 77. Και το ρυθμιστικό γονίδιο όπως και κάθε αυτόνομο γονίδιο έχει τον υποκινητή του. 78. Γιατί λέμε ότι η λακτόζη είναι ο επαγωγέας της διάσπασής της. 79. Ότι στην περίπτωση των οπερονίων, ένα mrna προκύπτει από την μεταγραφή περισσοτέρων του ενός γονιδίων και ότι από τη μετάφρασή του θα προκύψουν περισσότερες της μιας πεπτιδικές αλυσίδες. 80. Όταν από ένα mrna προκύπτουν περισσότερες από μία πεπτιδικές αλυσίδες, αυτό σημαίνει ότι περιέχει κωδικόνιο έναρξης και λήξης για κάθε μια από αυτές. 81. Τι σχέση έχουν οι μηχανισμοί ρύθμισης της έκφρασης των γονιδίων με την δημιουργία καρκινικών κυττάρων. 82. Πως οι μεταγραφικοί παράγοντες και οι συνδυασμοί τους στα ευκαρυωτικά κύτταρα μπορούν να ρυθμίζουν ποια γονίδια θα μεταγραφούν. 83. Τι περιλαμβάνει το επίπεδο ρύθμισης μετά την μεταγραφή σε σχέση με την ωρίμανση του mrna. 84. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την έκφραση κατά την μετάφραση. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 5 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

85. Να θυμάμαι ότι ενώ το mrna και κάθε είδος RNA αποικοδομείται, αυτό δεν ισχύει για το DNA το οποίο είναι σταθερό ακόμα και μετά από πολλά εκατομμύρια χρόνια. 86. Ποιες διαδικασίες περιλαμβάνει η ρύθμιση μετά την μεταγραφή και ποιος είναι ο στόχος αυτών των διαδικασιών. 87. Συνολικά με ποιες προϋποθέσεις ένα γονίδιο θα παράγει ένα πρωτεϊνικό μόριο σε ένα ευκαρυωτικό κύτταρο. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 6 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε