1. Υφιστάμενη Κατάσταση: Το περιβάλλον των Μεταφορών & των Logistics στην Ελλάδα

1. Υφιστάμενη Κατάσταση: Το περιβάλλον των Μεταφορών & των Logistics στην Ελλάδα Τα βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν το περιβάλλον των μεταφορών στην Ελλάδα είναι ότι, η χώρα βρίσκεται στην περιφέρεια της Ευρώπης και δεν διατηρεί φυσικά σύνορα με τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ. Μεγάλο μέρος των διασυνοριακών μετακινήσεων πραγματοποιείται μέσω θαλασσίων οδών. Η Ελλάδα έχει γενικά αραιό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο. Βασικοί τύποι μεταφοράς είναι ο οδικός (38,451 χλμ. που περιλαμβάνουν 700 χλμ. αυτοκινητοδρόμων και 9,210 χλμ. βασικών δρόμων) και ο θαλάσσιος (210 λιμάνια με 430 πλοία με σχεδιασμένες θαλάσσιες υπηρεσίες 251 επιβατικά φέρρυ, 97 επιβατικά πλοία, 76 καταμαράν και μόνο 6 ναυλωμένα εμπορευματικά πλοία). Μετά το άνοιγμα της ΕΕ προς τα Ανατολικά, και ακριβώς λόγω της θέσης της Ελλάδας ως κόμβος της θαλάσσιας μεταφοράς και της αερομεταφοράς στη Ανατολική Μεσόγειο, έχει αυξηθεί η διεθνής της σημασία. Ειδικότερα, η σημασία της Ελλάδας σήμερα στο Ευρωπαϊκό σύστημα Μεταφορών έχει αλλάξει ριζικά. Η Ελλάδα βρίσκεται στη διασταύρωση 4 μεγάλων γεωπολιτικών περιοχών με αυξανόμενο ρόλο και επιρροή (ΕΚΕΤΑ ΙΜΕΤ, 2013): Προς τα Δυτικά, είναι οι αναπτυγμένες χώρες (παλιά) μέλη της ΕΕ της οποίας η Ελλάδα ήταν (για 20 και πλέον χρόνια) το ανατολικότερο και πιο «απομονωμένο» μέλος. Προς τον Βορρά, είναι οι νέες χώρες μέλη της ΕΕ (οι χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης) που είναι εν δυνάμει στην άμεση περιοχή επιρροής της Ελλάδας τόσο οικονομικά όσο και στις μεταφορές και τα logistics. Προς την Ανατολή, είναι η ταχύτατα αναπτυσσόμενη Τουρκία, στην οποία η Ελλάδα αποτελεί φυσική πύλη εισόδου προς τη Δυτική ΕΕ. Προς νότο, είναι: i. οι χώρες του Αραβικού τόξου πού βρέχονται από την Ανατολική Μεσόγειο, όπου συντελούνται κοσμογονικές αλλαγές στο πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. ii. η Κύπρος και το Ισραήλ των οποίων η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει stepping stone για την Ευρώπη, και τέλος είναι iii. η διώρυγα του Σουέζ από την οποία περνούν όλες σχεδόν οι θαλάσσιες ροές από Ασία Ινδία και Αυστραλία προς Ευρώπη περιλαμβανομένης της Ρωσίας Μαύρης θάλασσας. Άρθρο εφημερίδα Ημερησία (22/2/2017) Μεγάλη ανάπτυξη στο κλάδο των logistics, προβλέπει για την επόμενη 5ετία έρευνα της Εθνικής Τράπεζας. Σύμφωνα μάλιστα με τη μελέτη οι επιχειρήσεις χερσαίων υπηρεσιών διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) ανέβασαν τη συνεισφορά τους στο ελληνικό ΑΕΠ στο 2,9% το 2016 από 2,5% που ήταν πριν την κρίση, το 2008.

Η θετική μακροοικονομική εικόνα του κλάδου των χερσαίων logistics επιβεβαιώνεται από την έρευνα πεδίου της ΕΤΕ σε δείγμα 1.200 ΜμΕ. Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτής, ο κλάδος αυτός υπερέχει του λοιπού εταιρικού τομέα σε όλους τους κρίσιμους δείκτες (ζήτηση, εξωστρέφεια, απασχόληση), αξιοποιώντας ως βασική κινητήριο δύναμη τις τεχνολογικές εξελίξεις. Παράλληλα, η χρηματοοικονομική του εικόνα είναι παρόμοια του ευρωπαϊκού μέσου όρου σε όρους ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, κερδοφορίας και μόχλευσης. Ανομοιογένειες Ωστόσο, αυτή η συνολικά θετική εικόνα κρύβει έντονες ανομοιογένειες τόσο (i) σε επίπεδο μεγεθών επιχειρήσεων όσο και (ii) σε επίπεδο επιμέρους τομέων δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τα μεγέθη, οι μεσαίες επιχειρήσεις ξεχωρίζουν έντονα έναντι των μικρών σε όρους βασικών λειτουργικών μεγεθών (όπως πωλήσεις και επενδύσεις) και αριθμοδεικτών (απόδοση ενεργητικού και επίπεδο μόχλευσης). Όσον αφορά τις επιμέρους δραστηριότητες, βελτίωση παρουσίασε ο τομέας διαχείρισης φορτίων (αποθήκευση, συσκευασία, τιμολόγηση κτλ.) και επιδείνωση ο τομέας μεταφορών. Συγκεκριμένα, η διαχείριση φορτίων βελτιώθηκε σε όρους όγκου (αυξανόμενος κατά 59% κατά την τελευταία οκταετία), αλλά και σε όρους ποιότητας (με την απόκλιση επιπέδου ανταγωνιστικότητας από τα ευρωπαϊκά δεδομένα να περιορίζεται στο 11% το 2016 από 19% το 2012, βάσει του Logistics Performance Index της World Bank).

Από την άλλη πλευρά, η μεταφορά φορτίων δέχθηκε ισχυρή πίεση από τις μειωμένες εθνικές μεταφορές (κατά 33% την τελευταία οκταετία), η οποία αντισταθμίστηκε μόνο μερικώς από τις ανοδικές διεθνείς μεταφορές (κατά 16%). Πέρα από τη συσταλτική συγκυρία ζήτησης, οι μεταφορές επιβαρύνονται και από μία ιδιάζουσα διαρθρωτική κατάσταση η οποία έχει αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της Ελλάδας αλλά και του θεσμικού πλαισίου των οδικών μεταφορών. Συγκεκριμένα, το κλειστό μέχρι πρότινος επάγγελμα των ιδιοκτητών φορτηγών ΔΧ οδήγησε στη δημιουργία ενός μεγάλου στόλου παλιών και σχετικά μικρών φορτηγών ΙΧ - με την Ελλάδα να ξεχωρίζει ως η ευρωπαϊκή χώρα με τη χαμηλότερη διείσδυση των εξειδικευμένων επιχειρήσεων logistics στον τομέα της χερσαίας μεταφοράς φορτίων (21% των φορτίων έναντι 70% στην ΕΕ). Σε υψηλές ταχύτητες η δυναμική Εστιάζοντας στη μελλοντική προοπτική του κλάδου, η δυναμική του διατηρείται σε υψηλές ταχύτητες. Συγκεκριμένα, καθώς ποσοστό άνω του 10% των βιομηχανικών και εμπορικών ΜμΕ δηλώνει πρόθεση ανάθεσης των εργασιών logistics σε εξειδικευμένες εταιρείες (με το ποσοστό να φτάνει το 15% για τις μεσαίες επιχειρήσεις), η ζήτηση για τις υπηρεσίες του κλάδου αναμένεται να αυξηθεί κατά 30%-40% κατά την επόμενη πενταετία. Επιπλέον, σχεδόν το ½ του τομέα των ΜμΕ εμφανίζει σημαντικό κενό ενημέρωσης όσον αφορά τα οφέλη και τις επιλογές που προσφέρουν οι εξειδικευμένες επιχειρήσεις logistics το οποίο σε περίπτωση κάλυψής του θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη δυνητική ζήτηση στον κλάδο. Καθώς ο κλάδος αυτός αποτελεί κρίσιμο κρίκο της παραγωγικής και της εξαγωγικής διαδικασίας, η πραγμάτωση της δυναμικής του μπορεί να ενισχύσει την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων πελατών γεγονός που διαφάνηκε στο ερωτηματολόγιο μας από τη διαφορά απόδοσης των βιομηχανικών/εμπορικών ΜμΕ που έχουν κάνει ανάθεση των υπηρεσιών logistics σε εξειδικευμένη εταιρεία σε σχέση με αυτές που τις διενεργούν εσωτερικά.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, πέρα από την αυξημένη ζήτηση από τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι χερσαίες υπηρεσίες logistics εκτιμάται ότι θα ευνοηθούν και από μια σειρά εξωγενών παραγόντων. Κατά πρώτον, βάσει της έρευνάς μας, η συμμετοχή σε ευρύτερα δίκτυα 4PL και η αναβαθμισμένη παρουσία της COSCO θα λειτουργήσουν ως επιταχυντές για τον κλάδο κατά την επόμενη πενταετία. Κατά δεύτερον, η έρευνά εμφάνισε το θεσμικό πλαίσιο ως παράμετρο-κλειδί για να απελευθερωθεί η δυνητική ανάπτυξη του κλάδου. Συγκεκριμένα, αν και η συνεισφορά των νομοθετικών αλλαγών των τελευταίων ετών κρίνεται συνολικά θετική, ωστόσο δε θεωρείται επαρκής. Το 40% του τομέα δηλώνει ότι το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του κλάδου συνεχίζει να δρα ανασχετικά (με το ποσοστό αυτό να ανέρχεται στο 59% στις μεσαίες επιχειρήσεις), ενώ ως σημαντική ευκαιρία για το μέλλον ξεχωρίζει η περαιτέρω απελευθέρωση των οδικών μεταφορών. Το βασικό αίτημα είναι η απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου, το οποίο θα πρέπει να είναι σταθερό και ενιαίο για όλες τις άδειες ΔΧ (παλιές και νέες). Η αναγκαία ανανέωση του στόλου θα μπορούσε να υλοποιηθεί μέσω συμμετοχής σε προγράμματα ευρωπαϊκών κονδυλίων με άξονες (i) την παροχή κινήτρων στους επαγγελματίες του κλάδου για εκσυγχρονισμό του ΔΧ στόλου τους και (ii) την παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για απόσυρση των ΙΧ φορτηγών τους.

2 Εξέλιξη του αριθμού φορτηγών σε κυκλοφορία στην Ελλάδα Στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας βρίσκονται σε κυκλοφορία 1.322.604 φορτηγά αυτοκίνητα (ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, ενώ το 9,6% (127.852) αυτών βρίσκεται σε κυκλοφορία στην Κρήτη. Πίνακας : Φορτηγά που βρίσκονται στην κυκλοφορία στην Ελλάδα το έτος 2015 Περιοχή Σύνολο Ιδιωτικής Χρήσης Δημοσίας Χρήσεως ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ 1.322.604 1.286.109 36.495 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 435.984 421.595 14.389 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 163.899 160.300 3.599 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 29.303 28.562 741 ΗΠΕΙΡΟΣ 46.287 44.912 1.375 ΘΕΣΣΑΛΙΑΑ 104.228 101.585 2.643 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 303.069 293.659 9.410 ΘΡΑΚΗ 46.081 45.311 770 ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ 65.901 64.171 1.730 ΚΡΗΤΗ 127.852 126.014 1.838 ΗΡΑΚΛΕΙΟ 59.866 58.970 896 ΛΑΣΙΘΙ 22.245 21.971 274 ΡΕΘΥΜΝΟ 18.444 18.239 205 ΧΑΝΙΑ 27.297 26.834 463 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Η εξέλιξη του αριθμού των φορτηγών που βρίσκονται σε κυκλοφορία κατά την τελευταία δεκαετία απεικονίζεται στο γράφημα που ακολουθεί. Όπως φαίνεται από το γράφημα ο αριθμός των φορτηγών που βρίσκονται σε κυκλοφορία στην Ελλάδα μετά από μια μεγάλη ανοδική πορεία κατά τα έτη 2001-2008 έχει σταθεροποιηθεί την τελευταία πενταετία κοντά στο 1.320.000 φορτηγά.

104.456 107.799 111.433 115.843 119.464 120.826 122.378 122.990 123.167 123.440 124.054 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1.085.811 1.109.137 1.131.027 1.159.137 1.186.483 1.219.889 1.255.945 1.289.525 1.302.430 1.318.768 1.321.296 1.318.918 1.315.836 1.317.945 Γράφημα : Φορτηγά σε κυκλοφορία στην Ελλάδα 2001-2014 Γράφημα : Φορτηγά σε κυκλοφορία στην Κρήτη 2004-2014 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

718 844 953 1.059 1.167 1.242 1.305 1.321 1.335 1.343 1.354 2.318 2.543 2.734 2.934 3.104 3.216 3.336 3.381 3.418 3.429 3.480 Πίνακας : Ελκυστήρες που κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα κατά το τέλος των ετών 1990-2014 ΠΕΡΙΟΧΗ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΕΛΛΑΣ 14.153 15.642 17.132 18.844 20.380 21.421 22.021 22.419 22.384 22.542 ΑΤΤΙΚΗ 4.563 4.917 5.259 5.707 6.053 6.305 6.510 6.638 6.606 6.614 ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ, 1.296 1.445 1.611 1.786 1.899 1.992 2.022 2.045 2.067 2.084 ΚΡΗΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ 4.276 4.734 5.225 5.770 6.349 6.703 6.892 7.030 7.016 7.046 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 4.018 4.546 5.037 5.581 6.079 6.421 6.597 6.706 6.695 6.798 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Γράφημα: Ελκυστήρες, Ημιεπικαθήμενα και Επικαθήμενα σε κυκλοφορία στην Κρήτη 2004-2014 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ημιεπικαθήμενα και επικαθήμενα Ελκυστήρες Πίνακας : Ημιεπικαθήμενα και επικαθήμενα οχήματα που κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα κατά το τέλος των ετών 1990-2014 ΠΕΡΙΟΧΗ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΕΛΛΑΣ 36.833 39.751 42.779 45.873 48.535 50.564 51.675 52.505 52.419 52.692 ΑΤΤΙΚΗ 11.411 12.073 12.758 13.554 14.142 14.600 14.898 15.111 15.060 15.039 ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΚΡΗΤΗ 3.774 4.058 4.366 4.674 4.872 5.034 5.104 5.166 5.201 5.277 ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 11.394 12.353 13.335 14.284 15.243 15.974 16.367 16.649 16.569 16.660 10.254 11.267 12.320 13.361 14.278 14.956 15.306 15.579 15.589 15.716 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία

3 Εξέλιξη Κλάδου των εμπορευματικών μεταφορών Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας για την εξέλιξη του κλάδου των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2015, παρατηρείται αύξηση του βάρους των φορτίων /εμπορευμάτων που διακινήθηκαν με φορτηγά οχήματα ταξινομημένα στην Ελλάδα, το έτος 2015 σε σχέση με το 2014. Συγκεκριμένα, το βάρος των φορτίων που διακινήθηκαν το έτος 2015 με φορτηγά εθνικών μεταφορών1 ιδιωτικής χρήσεως ανήλθε σε 332.442,05 χιλιάδες τόνους και τα τονοχιλιόμετρα σε 6.770.076,26 χιλ. σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2014 κατά 7,47% και 2,30% αντίστοιχα. Το βάρος των φορτίων που διακινήθηκαν με φορτηγά εθνικών μεταφορών δημοσίας χρήσεως ανήλθε σε 84.159,41 χιλ. τόνους και τα τονοχιλιόμετρα σε 8.213.743,44 χιλ. σημειώνοντας μείωση 7,64% και 3,34% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2014. Το βάρος των φορτίων που διακινήθηκαν με φορτηγά διεθνών μεταφορών δημοσίας χρήσεως ανήλθε σε 3.403,78 χιλ. τόνους και τα τονοχιλιόμετρα σε 4.779.820,30 χιλ. καταγράφοντας αύξηση 18,30% και 16,38% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2014 (Πίνακας 1, Γράφημα1). Πίνακας 1: Αριθμός φορτηγών οδικών εμπορευματικών μεταφορών, εθνικών και διεθνών, ταξινομημένων στην Ελλάδα, κατά είδος ιδιοκτησίας, και μεταφορικό έργο σε τόνους και τονοχιλιόμετρα, έτους 2015 Είδη φορτηγών εμπορευμετικών μεταφορών Αριθμός φορτηγών Βάρος μεταφερθέντων εμπορευμάτων (χιλ. τον) Τονοχιλιόμετρα (χιλ. τχμ) 2015 2014 Μετ. % 2015 2014 Μετ. % 2015 2014 Μετ. % Ι.Χ. Φορτηγά που εκτέλεσαν που εκτέλεσαν εθνικές μεταφορές Δ.Χ. Φορτηγά που εκτέλεσαν εθνικές μεταφορές 65.536 61.058 7,33 332.442 309.334 7,47 6.770.076 6.618.001 2,3 16.967 16.838 0,77 84.159 91.120 7,64 8.213.743 8.497.891 3,34 Δ.Χ. Φορτηγά που εκτέλεσαν διεθνείς μεταφορές 1.930 1.644 17,4 3.404 2.877 18,3 4.779.820 4.106.990 16,3 8 Σύνολο φορτηγών 84.433 79.540 6,15 420.005 403.330 4,13 19.763.640 19.222.883 2,81 Τονοχιλιόμετρα = βάρος μεταφερθέντων εμπορευμάτων x διανυθείσα απόσταση Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Δελτίο Τύπου 23/1/2017

Γράφημα 1: Βάρος μεταφερθέντων εμπορευμάτων κατά είδος φορτηγού 2014 2015 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ι.Χ. Φορτηγά που εκτέλεσαν που εκτέλεσαν εθνικές μεταφορές Δ.Χ. Φορτηγά που εκτέλεσαν εθνικές μεταφορές Δ.Χ. Φορτηγά που εκτέλεσαν διεθνείς μεταφορές Σε ό,τι αφορά στον τύπο φορτίου (είδος συσκευασίας μεταφοράς εμπορευμάτων) το έτος 2015 έναντι του έτους 2014 παρατηρείται αύξηση 144,91% στην κατηγορία «Λοιπές κατηγορίες συσκευασίας» και 45,67% στην κατηγορία «Υγρά χύμα». Μείωση παρουσιάζεται στην κατηγορία «Στερεά χύμα» κατά 16,50% και στην κατηγορία «Εμπορευματοκιβώτια» κατά 11,41% (Πίνακας 2, Γράφημα 2). Πίνακας 2: Μεταφορές προϊόντων/εμπορευμάτων με φορτηγά οδικών εμπορευματικών μεταφορών, βάρος σε τόνους και τονοχιλιόμετρα, κατά τύπο φορτίου (συσκευασία μεταφοράς), έτους 2015 Τύπος φορτίου 1. Μεταφορές με τόπο φόρτωσης στην Ελλάδα Βάρος μεταφερθέντων Εμπορευμάτων (χιλ. τόνοι) Μετ. 2015 2014 % Τονοχιλιόμετρα (χιλ. τχμ) 2015 2014 Μετ. % 418.460 401.964 4,1 17.634.905 17.261.424 2,16 Στερά χύμα (χωρίς μονάδα εμπορευμάτων) 313.325 345.925 9,42 7.911.608 9.475.522 16,50 Εμπορεύματα σε παλέτες 27.079 23.963 13,01 5.806.088 5.337.882 8,77 Υγρά χύμα (χωρίς μονάδα εμπορευμάτων) 21.117 17.378 21,51 1.654.059 1.135.455 45,67 Εμπορευματοκιβώτια 42.509 7.385 475,6 429.342 484.646 11,41 Κινητές, αυτοκινούμενες μονάδες 4.580 1.554 194,72 238.587 176.557 35,13 Λοιπές κατηγορίες συσκευασίας 9.850 5.760 71,02 1.595.220 651.362 144,91

2. Μεταφορές με τόπο φόρτωσης εκτός Ελλάδας (όλοι οι τύποι φορτίου) 1.545 1.366 13,12 2.128.735 1.961.459 8,53 ΣΥΝΟΛΟ 420.005 403.330 4,13 19.763.640 19.222.883 2,81 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Δελτίο Τύπου 23/1/2017 Γράφημα 2: Μεταφορές προϊόντων / εμπορευμάτων με φορτηγά οδικών εμπορευματικών μεταφορών κατά τύπο φορτίου 2014 2015 0% 20% 40% 60% 80% 100% Στερά χύμα (χωρίς μονάδα εμπορευμάτων) Υγρά χύμα (χωρίς μονάδα εμπορευμάτων) Κινητές, αυτοκινούμενες μονάδες Εμπορεύματα σε παλέτες Εμπορευματοκιβώτια Λοιπές κατηγορίες συσκευασίας Οι Πίνακες 3 και 4 εμφανίζουν τα περιφερειακά στοιχεία φορτώσεων και εκφορτώσεων, που πραγματοποιήθηκαν με φορτηγά εθνικών και διεθνών εμπορευματικών μεταφορών, σε τόνους και τονοχιλιόμετρα. Από την άποψη του βάρους των φορτωθέντων και εκφορτωθέντων αγαθών, στις εθνικές μεταφορές, παρατηρείται ότι οι περισσότερες φορτώσεις και εκφορτώσεις πραγματοποιήθηκαν στην Δυτική Μακεδονία και ακολουθούν κατά φθίνουσα σειρά, η Αττική και Κεντρική Μακεδονία. Σε ό,τι αφορά στο βάρος των φορτίων που διακινήθηκαν με οχήματα διεθνών μεταφορών παρατηρείται ότι οι περισσότερες φορτώσεις πραγματοποιήθηκαν στην Κεντρική Μακεδονία και ακολούθως στην Αττική ενώ στις εκφορτώσεις προηγείται η Αττική και ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία. Πίνακας 3: Φορτώσεις οχημάτων οδικών εμπορευματικών μεταφορών (εθνικών και διεθνών) κατά τόπο φόρτωσης, βάρος φορτίου και τονοχιλιόμετρα, έτους 2015 Μεγάλη γεωγραφική περιοχή (NUTS 1) Τόπος φόρτωσης Περιφέρεια (NUTS 2) Βάρος φορτίων και τονοχιλιόμετρα - Σύνολο εθνικών και διεθνών μεταφορών τόνοι τονοχιλιό μετρα Βάρος φορτίων και τονοχιλιόμετρα - Φορτηγών εθνικών μεταφορών τόνοι ΙΧ και ΔΧ τονοχιλιόμε τρα Βάρος φορτίων και τονοχιλιόμετρα - Φορτηγών διεθνών μεταφορών τόνοι ΔΧ τονοχιλιό μετρα

ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 9.407 965.831 9.321 827.744 86 138.087 57.998 4.224.324 57.381 3.175.720 617 1.048.604 134.746 1.196.812 134.741 1.192.433 5 4.379 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΗΠΕΙΡΟΣ 11.284 1.159.183 11.266 1.136.046 18 23.138 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 21.242 1.296.220 21.099 1.077.292 143 218.929 ΙΟΑΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 586 32.977 586 32.977 0 0 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 45.733 1.287.010 45.511 1.048.667 222 238.343 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 22.933 1.419.288 22.769 1.256.491 164 162.796 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 22.872 1.466.609 22.706 1.248.891 166 217.718 ΑΤΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ 67.059 3.910.097 66.676 3.394.524 383 515.573 ΝΗΣΟΙ ΑΙΓΑΙΟΥ & ΚΡΗΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 4.056 25.549 4.056 25.549 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 9.413 232.814 9.411 230.584 1 2.230 ΚΡΗΤΗ 11.131 418.190 11.078 336.902 53 81.288 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 418.460 17.634.905 416.601 14.983.820 1.858 2.651.085 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Δελτίο Τύπου 23/1/2017 Γράφημα 3: Φορτώσεις οχημάτων εθνικών μεταφορών κατά βάρος και περιφέρεια φόρτωσης ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 1% ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 2% ΑΤΤΙΚΗ 16% ΚΡΗΤΗ 3% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ 2% ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 14% ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 5% ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 6% ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 32% ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 11% ΙΟΑΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 0% ΘΕΣΣΑΛΙΑ 5% ΗΠΕΙΡΟΣ 3%

Πίνακας 4: Εκφορτώσεις οχημάτων οδικών εμπορευματικών μεταφορών (εθνικών και διεθνών) κατά τόπο εκφόρτωσης, βάρος φορτίου και τονοχιλιόμετρα, έτους 2015 Τόπος εκφόρτωσης Μεγάλη γεωγραφικ ή περιοχή (NUTS 1) Περιφέρεια (NUTS 2) Βάρος φορτίων και τονοχιλιόμετρα - Σύνολο εθνικών και διεθνών μεταφορών τόνοι τονοχιλιόμε τρα Βάρος φορτίων και τονοχιλιόμετρα - Φορτηγών εθνικών μεταφορών τόνοι ΙΧ και ΔΧ τονοχιλιόμ ετρα Βάρος φορτίων και τονοχιλιόμετρα - Φορτηγών διεθνών μεταφορών τόνοι ΔΧ τονοχιλιό μετρα ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 8.698 664.346 8.667 624.330 31 40.016 58.288 4.092.546 57.834 3.395.103 454 697.443 133.754 1.013.210 133.748 1.001.236 7 11.974 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΗΠΕΙΡΟΣ 10.852 916.617 10.801 863.661 51 52.957 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 21.704 1.236.419 21.684 1.203.672 20 32.747 ΙΟΑΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 1.608 223.384 1.604 221.598 4 1.786 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 44.659 1.199.631 44.579 1.112.028 80 87.603 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 20.828 1.252.753 20.781 1.197.007 47 55.746 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣ ΟΣ 22.832 1.037.428 22.797 988.581 35 48.847 ΑΤΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ 69.997 4.786.234 69.236 3.763.052 761 1.023.182 ΝΗΣΟΙ ΑΙΓΑΙΟΥ & ΚΡΗΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 4.210 31.130 4.210 31.130 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 9.377 222.423 9.377 222.423 ΚΡΗΤΗ 11.322 430.524 11.284 360.000 39 70.525 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 418.131 17.106.645 416.601 14.983.820 1.530 2.122.826 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Δελτίο Τύπου 23/1/2017 Τα γραφήματα 4 και 5 παρουσιάζουν την εξέλιξη του κλάδου των οδικών εμπορευματικών μεταφορών στην Ελλάδα, για τα έτη 2011 2015, από την άποψη του βάρους των μεταφερθέντων εμπορευμάτων και των πραγματοποιηθέντων τονοχιλιομέτρων.

Γράφημα 4: Βάρος μεταφερθέντων εμπορευμάτων, έτη 2011-2015 Όπως προκύπτει από τα γραφήματα αυτά ο κλάδος των των οδικών εμπορευματικών μεταφορών στην Ελλάδα εμφανίζει σταθεροποιητικές τάσεις τα τελευταία δύο χρόνια. Γράφημα 5: Πραγματοποιθέντα τονοχιλιόμετρα, έτη 2011-2015

Πίνακας 5: Αριθμός φορτώσεων φορτηγών οδικών εμπορευματικών μεταφορών κατά τόπο φόρτωσης, είδος χρήσης, βάρος φορτίου, σε εθνικές και διεθνείς μεταφορές, για την Περιφέρεια Κρήτης (2012-2015) Έτος Αριθμός φορτώσεων, φορτία σε τόνους και τονοχιλιόμετρα, φορτηγών εθνικών μεταφορών Αριθμός φορτώσεων, φορτία σε τόνους και τονοχιλιόμετρα, φορτηγών διεθνών μεταφορών Ιδιωτικής χρήσης (Ι.Χ.) Δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) Δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) Φορτ ώσεις Τόνοι Τονοχιλιόμε τρα Φορτ ώσεις Τόνοι Τονοχιλιόμε τρα Φορτ ώσεις Τόνοι Τονοχιλιόμε τρα 2012 22.834 14.465.061 342.046.380 5.003 4.893.975 352.359.488 44 44.730 49.500.308 2013 30.836 21.411.413 462.101.675 4.245 3.738.021 290.194.570 42 43.795 64.024.100 2014 26.926 17.988.781 252.059.378 3.029 2.746.876 185.300.860 53 52.560 75.754.379 2015 16.785 8.113.514 207.605.244 3.249 2.964.580 129.297.030 48 53.090 81.288.134 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Δελτίο Τύπου 23/1/2017 Γράφημα 6: Αριθμός φορτώσεων στην Περιφέρεια Κρήτης για τα έτη 2012-2015 5.003 4.245 3.029 3.249 44 42 53 48 2012 2013 2014 2015 Δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) Φορτώσεις Δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) -Διεθνείς μεταφορές Φορτώσεις

Γράφημα 7: Αριθμός φορτώσεων (φορτία σε τόνους) στην Περιφέρεια Κρήτης για τα έτη 2012-2015 4.893.975 3.738.021 2.746.876 2.964.580 44.730 43.795 52.560 53.090 2012 2013 2014 2015 Δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) Τόνοι Δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) -Διεθνείς μεταφορές Τόνοι 4 Δείκτης Κύκλου Εργασιών μεταφορών Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεί της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας (δελτίο τύπου 8/12/2016)ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στις χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών του Γ τριμήνου 2016, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Γ τριμήνου 2015, παρουσίασε αύξηση 3,3%, έναντι μείωσης 8,9% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2015 προς το 2014. Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στις χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών του Γ τριμήνου 2016, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Β τριμήνου 2016, δεν παρουσίασε μεταβολή 0,0%, έναντι μείωσης 8,0% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2015 (Πίνακας Χ, Γράφημα Χ). Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στην αποθήκευση και στις υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες του Γ τριμήνου 2016, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Γ τριμήνου 2015, παρουσίασε αύξηση 18,6%, έναντι μείωσης 3,6% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2015 προς το 2014. Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στην αποθήκευση και στις υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες του Γ τριμήνου 2016, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Β τριμήνου 2016, παρουσίασε αύξηση 5,3%, έναντι μείωσης 5,0% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2015.

Πίνακας: Δείκτης κύκλου εργασιών στις χερσαίες μεταφορές & μεταφορές μέσω αγωγών Έτος Τρίμηνο Δείκτης y-o-y Μεταβολή q-o-q Μεταβολή 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Q1 104,5-12,00% -29,90% Q2 99,3-14,80% -5,00% Q3 95,5-8,80% -3,80% Q4 100,7-32,40% 5,40% Ετήσιος Μέσος 100,00-18,20% Q1 86,3-17,40% -14,30% Q2 100,8 1,50% 16,80% Q3 109 14,10% 8,10% Q4 97,2-3,50% -10,80% Ετήσιος Μέσος 98,3-1,70% Q1 87,3 1,20% -10,20% Q2 104,3 3,50% 19,50% Q3 96,2-11,70% -7,80% Q4 92,7-4,60% -3,60% Ετήσιος Μέσος 95,1-4,00% Q1 83,2-4,70% -10,20% Q2 90,6-13,10% 8,90% Q3 91,5-4,90% 1,00% Q4 99,8 7,70% 9,10% Ετήσιος Μέσος 91,3-3,30% Q1 81,3-2,30% -18,50% Q2 88,9-1,90% 9,30% Q3 85,3-6,80% -4,00% Q4 93,5-6,30% 9,60% Ετήσιος Μέσος 87,3-4,40% Q1 78,1-3,90% -16,50% Q2 84,5-4,90% 8,20% Q3 77,7-8,90% -8,00% Q4 88-5,90% 13,30% Ετήσιος Μέσος 82,1-6,00% Q1 75,5-3,30% -14,20% Q2 80,3-5,00% 6,40% Q3 80,3 3,30% 0,00% Ετήσιος Μέσος 80,3 3,30% Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Δελτίο Τύπου 8/12/2016

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1995=100 Γράφημα Χ: Εξέλιξη του δείκτης κύκλου εργασιών στις χερσαίες μεταφορές & μεταφορές μέσω αγωγών 5 Η σημασία και ο ρόλος των εμπορευματικών μεταφορών στην ΕΕ Στο γράφημα που ακολουθεί απεικονίζεται η ανάπτυξη του τομέα των μεταφορών (επιβατών και αγαθών) στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών μελών (ΕΕ-28) σε σχέση με την μεταβολή του ΑΕΠ. 145 140 Γράφημα Χ: Μεταβολή Μεταφορών Επιβατών - Αγαθών σε Επιβάτες (pkm) Αγαθά (tkm) ΑΕΠ (2005) 135 130 125 120 115 110 105 100

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Από το παραπάνω γράφημα προκύπτει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (από το 2004-2007) οι μεταφορέα αγαθών αναπτυσσόταν με μεγαλύτερο ρυθμό από το ΑΕΠ. Όπως προκύπτει από το παρακάτω γράφημα οι οδικές εμπορευματικές μεταφορές είναι ο σημαντικότερος πυλώνας με εμπορευματικών μεταφορών στην ευρωπαϊκών ένωση των 28 κρατών μελών. Γράφημα: EU28 - Ανάπτυξη εμπορευματικών μεταφορών ανά μέσο μεταφοράς 1995-2014 σε εκατ. τονοχιλιόμετρα (Eurostat 2016) 2.200 2.000 Οδικές Σιδηροδρομικές γραμμές Αγωγός πετρελαίου Θαλάσσιες Εσωτερικές πλώτες μεταφορές Αεροπορικές 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0