Συµβουλεύοµαι τα χρονολόγια των κεφαλαίων της Ενότητας και δηµιουργώ ένα δικό µου µε τα σηµαντικά, κατά την κρίση µου, γεγονότα του 19 ου αιώνα.

15 Συµβουλεύοµαι τα χρονολόγια των κεφαλαίων της Ενότητας και δηµιουργώ ένα δικό µου µε τα σηµαντικά, κατά την κρίση µου, γεγονότα του 19 ου αιώνα. 16 Ποια είναι τα κυριότερα ζητήµατα που αντιµετωπίζει το ελληνικό κράτος κατά το 19 ο αιώνα; Γράφω τι άλλο θα ήθελα να µάθω για την Ελλάδα του 19 ου αιώνα. 39

Η Ελλάδα στον 20 ό αιώνα 1 Κατατάσσω τα µέτρα εκσυγχρονισµού του ελληνικού κράτους, στις αρχές του 20 ού αιώνα, στους παρακάτω διαφορετικούς τοµείς. αναδιοργάνωση του στρατού ενίσχυση της δικαιοσύνης ψήφιση εργατικών νόµων καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας ρύθµιση του ωραρίου εργασίας ίδρυση αγροτικών συνεταιρισµών κατοχύρωση των α- τοµικών ελευθεριών βελτίωση των οικονοµικών του κράτους 2 Αναζητώ στον τόπο µου την ιστορία ενός εργοστασίου και συγκεντρώνω πληροφορίες σχετικά µε τη λειτουργία του. ονοµασία: έτος ίδρυσης: ιδιοκτήτης/ες: είδος εργοστασίου: αριθµός εργαζοµένων: παραγόµενα προϊόντα: σηµερινή κατάσταση/χρήση: 40

3 Συµβουλεύοµαι το σηµερινό χάρτη της Ελλάδας και καταγράφω τις πόλεις που ενσωµατώνονται στο ελληνικό κράτος µετά τους Βαλκανικούς πολέµους... 4 Κατατάσσω τις πόλεις, οι οποίες ενσωµατώνονται στο ελληνικό κράτος µετά τους Βαλκανικούς πολέµους, σύµφωνα µε τον πληθυσµό τους. Πόλεις που ενσωµατώνονται στην Ελλάδα µε τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου Βέροια 13.812 ράµα 12.903 Έδεσσα 8.846 Ηράκλειο 25.185 Θεσσαλονίκη 157.889 Ιωάννινα 16.804 Καβάλα 23.378 Καστοριά 7.800 Κατερίνη 7.393 Κοζάνη 9.408 Νάουσα 9.681 Ρέθυµνο 9.086 Σέρρες 18.668 Φλώρινα 10.155 Χανιά 24.399 Πηγή: Ιστορία της Ελλάδας του 20 ού αιώνα. Οι απαρχές 1900-1922, Αθήνα 2002, τ.β 1, σ. 136-1377 α/α πόλη πληθυσµός 41

5 ιακρίνω και καταγράφω τα αίτια του Α Παγκόσµιου πολέµου. αναζήτηση νέων ζωνών επιρροής οικονοµική πολιτική των Η.Π.Α. σύγκρουση οικονο- µικών συµφερόντων διαµάχη του Ε. Βενιζέλου µε το βασιλιά Κωνσταντίνο οικονοµικός ανταγωνισµός οικονοµική πολιτική της Γερµανίας οι Βαλκανικοί πόλε- µοι 6 Καταγράφω τις περιοχές που διεκδικεί η Ελλάδα στο Συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι, το 1919. Συµβουλεύοµαι και τις πηγές [5.26] και [5.27]. 7 Παρατηρώ την πηγή [5.26] και καταγράφω ό,τι γνωρίζω σχετικά µε τις χρονολογίες. 42

8 Σηµειώνω τις χώρες οι οποίες διεκδικούν, µετά το τέλος του Α Παγκοσµίου πολέµου, τα µικρασιατικά παράλια. Αγγλία Γαλλία Ιταλία Ελλάδα Ισπανία 9 Μελετώ το χάρτη της Μικράς Ασίας, καταγράφω τα ελληνικά ονόµατα πόλεων και τα αντιστοιχίζω µε τα τουρκικά..... 10 ηµιουργώ το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειάς µου. γέννηση διαµονή 43

11 Αντιστοιχίζω ονόµατα πόλεων και συνοικιών του ελληνικού κράτους µε αντίστοιχα ονόµατα στη Μικρά Ασία. Ποιο είναι το συµπέρασµά µου; Νέα Σµύρνη Νέα Μουδανιά Νέα Φώκαια Νέα Κίος Νέα Αρτάκη Νέα Ιωνία 12 Μελετώ τον πίνακα της πληθυσµιακής σύνθεσης των µεγάλων αστικών κέντρων της Ελλάδας, σύµφωνα µε την απογραφή του 1928. Καταγράφω τις πέντε πόλεις όπου εγκαθίσταται ο µεγαλύτερος αριθµός προσφύγων. Πληθυσµός των µεγάλων πόλεων σύµφωνα µε την απογραφή του 1928 πόλεις σύνολο πρόσφυγες Αθήνα 459.211 129.380 Βόλος 47.892 13.773 ράµα 32.186 22.601 Ερµούπολη 21,416 3.032 Ηράκλειο 39.231 14.069 Θεσσαλονίκη 244.680 117.041 Ιωάννινα 21.503 3.117 Καβάλα 50.852 28.927 Καλαµάτα 28.961 3.587 Κέρκυρα 34.193 1.064 Κοµοτηνή 31.551 10.745 Λάρισα 25.861 4.400 Μυτιλήνη 31.661 14.820 Ξάνθη 35.912 14.867 Πάτρα 64.636 6.967 Πειραιάς 251.659 101.185 Σέρρες 29.640 14.950 Χανιά 32.239 6.925 Χίος 26.167 9.357 Πηγή: Kayser B., Ανθρωπογεωγραφία της Ελλάδος, ΕΚΚΕ, Αθήνα 44

13 Μελετώ το χάρτη [5.50] και διακρίνω τις χώρες της Ευρώπης, σ αυτές που έ- χουν δηµοκρατικό πολίτευµα και σε αυτές που έχουν φασιστικό - δικτατορικό καθεστώς, κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέµου..... 14 Μελετώ τον αριθµό των γυναικών βουλευτών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο µετά την αποκατάσταση της ηµοκρατίας, το 1974. Καταγράφω το συµπέρασµά µου για τη συµµετοχή των γυναικών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. 1974 1977 1981 1985 1989 1990 1993 1996 2000 2004 6 12 11 12 20 15 17 19 31 38 294 288 289 288 280 285 283 281 269 262 εκλογές γυναίκες άνδρες 15 Καταγράφω τις οµάδες εργαζοµένων, που αναφέρονται στις πηγές [5.55-5.57]. 45

16 Μελετώ το χάρτη, καταγράφω τις υνάµεις Κατοχής και τις περιοχές που ε- λέγχει η κάθε ύναµη στη διάρκεια του Β Παγκόσµιου πολέµου. 17 Με βάση τα στοιχεία της πηγής [5.65] υπολογίζω ξεχωριστά το σύνολο των ανθρώπινων απωλειών των Συµµαχικών υνάµεων και των υνάµεων του Άξονα. Έπειτα υπολογίζω το γενικό σύνολο των ανθρώπινων απωλειών, κατά τη διάρκεια του Β Παγκόσµιου πολέµου. 46

18 Καταγράφω τις αντιµαχόµενες πλευρές στις παρακάτω πολεµικές συγκρούσεις. Α Βαλκανικός πόλεµος (1912-1913) Β Βαλκανικός πόλεµος (1913) Α Παγκόσµιος πόλεµος Ελληνοϊταλικός πόλεµος (1940-1941) Εµφύλιος πόλεµος (1946-1949) 19 Σκέπτοµαι και αιτιολογώ την αύξηση των θανάτων και τη µείωση των γεννήσεων στην Αθήνα κατά το 1942. Γεννήσεις και θάνατοι Αθήνα Πειραιάς, 1941-1944 έτος γεννήσεις θάνατοι 1941 13.152 27.205 1942 11.250 45.650 1943 17.950 15.073 1944 22.352 16.853 20 Μελετώ τον πίνακα του πληθυσµού των µεγάλων αστικών κέντρων της Ελλάδας, στο δεύτερο µισό του 20 ού αιώνα και καταγράφω την αύξηση του πληθυσµού ενός απ αυτά ανά δεκαετία. Μεταβολές πληθυσµού των µεγάλων αστικών κέντρων της Ελλάδας πόλεις 1951 1961 1971 1981 1991 Αθήνα 1.378.586 1.852.709 2.540.241 3.027.331 3.072.921 Θεσσαλονίκη 302.124 380.654 557.360 706.180 749.048 Πάτρα 86.267 103.941 120.847 154.596 170.452 Ηράκλειο 54.758 69.983 84.710 110.958 126.907 Βόλος 73.817 80.846 88.096 107.407 116.031 Λάρισα 41.016 55.391 72.336 102.048 113.090 Πηγή: Clogg R., Συνοπτική ιστορία της Ελλάδας 1770, Κάτοπτρο, Αθήνα 2003, σ. 296 1951-1961 1961-1971 1971-1981 1981-1991 47

21 Συµβουλεύοµαι τον πίνακα και καταγράφω τις χώρες προορισµού των Ελλήνων/Ελληνίδων µεταναστών/µεταναστριών. Σύνολο µεταναστών Ελληνική µετανάστευση 1955-1967 Υπερπόντιες Αυστραλία ΗΠΑ Καναδάς χώρες Ευρωπαϊκές χώρες Γερµανία 657.234 222.295 108.533 45.811 47.403 408.386 328.709 Πηγή : Ματζουράνης Γ., Έλληνες εργάτες στη Γερµανία, Αθήνα 1974, σ. 37 22 Καταγράφω συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα που κατοικούν στο εξωτερικό. Μαθαίνω τους λόγους της εγκατάστασής τους εκεί. 48

23 Καταγράφω τους τρόπους µε τους οποίους το στρατιωτικό καθεστώς επιβάλλει τη δικτατορία στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1967-1974. λογοκρισία ελευθεροτυπία συλλήψεις βασανιστήρια εξορίες διαδηλώσεις εκλογές 24 Καταγράφω τους τρόπους µε τους οποίους συµµετέχουν οι Έλληνες στο εξωτερικό, στον Αγώνα εναντίον της δικτατορίας στην Ελλάδα. ιαδήλωση στο Μόναχο εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα Επιστολικό δελτάριο Αντιδικτατορική αφίσα που κυκλοφόρησε στο εξωτερικό 49

25 Συµπληρώνω το χρονολόγιο της ιστορίας της Κύπρου, στο β µισό του 20 ού αιώνα. 1955 1960 1974 2004 26 Καταγράφω τους παράγοντες που εµπλέκονται στη λύση του κυπριακού ζητή- µατος. κυπριακό ζήτηµα ιεθνής κοινότητα Ελλάδα Σουηδία Τουρκία Ιταλία Αγγλία - Αίγυπτος 27 Σηµειώνω ποια πρόσωπα εικονίζονται στα κέρµατα του ευρώ. Με ποια περίοδο της ελληνικής ιστορίας συνδέεται το καθένα; 50

28 Αντιστοιχίζω τα κέρµατα του ευρώ µε τη χώρα κυκλοφορίας τους. 1 Μιγκέλ ντε Θερβάντες, ο συγγραφέας του ον Κιχώτη 2 Η Μαριάννα, προσωποποίηση της Γαλλικής ηµοκρατίας 3 Λεπτοµέρεια από τη «Γέννηση της Αφροδίτης» του Μποτιτσέλι 4 Η κουκουβάγια από αρχαίο αθηναϊκό νόµισµα 29 Καταγράφω ποια από τα επιτεύγµατα της τεχνολογίας χρησιµοποιώ καθηµερινά......... 51

30 Καταγράφω τις µετακινήσεις που κάνω µε τα πόδια και τις µετακινήσεις που κάνω µε το αυτοκίνητο. 31 Καταγράφω για ποιους λόγους χρησιµοποιώ το αυτοκίνητο. 32 Καταγράφω τις εκποµπές που παρακολουθώ στην τηλεόραση. 33 Καταγράφω αρνητικά και θετικά στοιχεία από τη χρήση της τεχνολογίας. 52

34 Μελετώ το χρονολόγιο των σύγχρονων Ολυµπιακών Αγώνων και συζητώ τους λόγους για τους οποίους δεν διεξάγονται Ολυµπιακοί Αγώνες το 1916, το 1940 και το 1944. 1896: Αθήνα (Ελλάδα) 1900: Παρίσι (Γαλλία) 1904: Σεν Λούις (Η.Π.Α.) 1908: Λονδίνο (Μ. Βρετανία) 1912: Στοκχόλµη (Σουηδία) 1916: - 1920: Αµβέρσα (Βέλγιο) 1924: Παρίσι (Γαλλία) 1928: Άµστερνταµ (Ολλανδία) 1932: Λ. Άντζελες (Η.Π.Α.) 1936: Βερολίνο (Γερµανία) 1940: - 1944: - 1948: Λονδίνο (Μ. Βρετανία) 1952: Ελσίνκι (Φιλανδία) 1956: Μελβούρνη (Αυστραλία) 1960: Ρώµη (Ιταλία) 1964: Τόκιο (Ιαπωνία) 1968: Μεξικό (Μεξικό) 1972: Μόναχο (Γερµανία) 1976: Μόντρεαλ (Καναδάς) 1980: Μόσχα (Ε.Σ.Σ..) 1984: Λ. Άντζελες (Η.Π.Α.) 1988: Σεούλ (Ν. Κορέα) 1992: Βαρκελώνη (Ισπανία) 1996: Ατλάντα (ΗΠΑ) 2000: Σίδνευ (Αυστραλία) 2004: Αθήνα (Ελλάδα) 35 Σηµειώνω ποια από τα παρακάτω αγωνίσµατα των αρχαίων Ολυµπιακών Αγώνων διεξάγονται και στους σύγχρονους Ολυµπιακούς Αγώνες. αγώνας δρόµου ιπποδροµίες άλµα σε µήκος παγκράτιο 36 Αναφέρω σε ποιο ιστορικό γεγονός οφείλει την ονοµασία του ο Μαραθώνιος δρόµος. 37 Σηµειώνω πολιτιστικές εκδηλώσεις που έχω παρακολουθήσει. συναυλία ελληνικού τραγουδιού συναυλία συµφωνικής ορχήστρας παράσταση λυρικού θεάτρου θεατρική παράσταση προβολή κινηµατογραφικής ταινίας έκθεση φωτογραφίας έκθεση ζωγραφικής παράσταση χορού έκθεση γλυπτικής 53

38 Καταγράφω χώρους πολιτισµού στον τόπο µου. Σηµειώνω εκδηλώσεις που πραγµατοποιούνται σ αυτούς. 39 Γράφω, µε δικά µου λόγια, ποιες είναι οι σηµαντικές αλλαγές στην Ελλάδα και στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 20 ού αιώνα. Γράφω τι άλλο θα ήθελα να µάθω για την Ελλάδα στον 20 ό αιώνα. 54

ªÂ applefiê ÛË ÙË ÏÏËÓÈÎ ÚÓËÛË Ù È ÎÙÈÎ È Ï ÙÔ ËÌÔÙÈÎÔ, ÙÔ ÌÓ Û Ô Î È ÙÔ ÎÂ Ô Ù appleòóôóù È applefi ÙÔÓ ÚÁ ÓÈÛÌfi Î fiûâˆ È ÎÙÈÎÒÓ µè Ï ˆÓ Î È È Ó ÌÔÓÙ È ˆÚÂ Ó ÛÙ ËÌfiÛÈ ÔÏÂ. È Ï ÌappleÔÚÂ Ó È Ù ıâóù È appleúô appleòïëûë, fiù Ó Ê ÚÔ Ó È ÏÈfiÛËÌÔ appleúô applefi ÂÈÍË ÙË ÁÓËÛÈfiÙËÙ ÙÔ. ıâ ÓÙ Ù appleô appleô È Ù ıâù È appleúô appleòïëûë Î È ÂÓ Ê ÚÂÈ È ÏÈfiÛËÌÔ, ıâˆúâ Ù È ÎÏ ٠appleô Î È Ô apple Ú ÙË ÈÒÎÂÙ È Û ÌÊˆÓ Ì ÙÈ È Ù ÍÂÈ ÙÔ ÚıÚÔ 7 ÙÔ fiìô 1129 ÙË 15/21 ª ÚÙ Ô 1946 (º 1946, 108, ) µπµ π ª apple ÁÔÚ ÂÙ È Ë Ó apple Ú ÁˆÁ ÔappleÔÈÔ appleôùâ ÙÌ Ì ÙÔ ÙÔ ÙÔ È Ï Ô, appleô Î Ï appleùâù È applefi ÈÎ ÈÒÌ Ù (copyright), Ë Ú ÛË ÙÔ Û ÔappleÔÈ appleôùâ ÌÔÚÊ, ˆÚ ÙË ÁÚ appleù ÂÈ ÙÔ È ÁˆÁÈÎÔ πóûùèùô ÙÔ.