Προς το ΥΠΕΚΑ Ειδική Γραµµατεία ασών Γραφείο Ειδικού Γραµµατέα ΥΠΟΜΝΗΜΑ Της Οµάδας Κοινωνικής Εγρήγορσης Email:oke.parembasi@yahoo.gr ----------------------------- Αθήνα 3 Μαρτίου 2011 Ύστερα από την υπ αριθ. πρωτ. 115845/110/27-1-11 πρόσκλησή σας, για υποβολή προτάσεων, σχετικά µε την αναθεώρηση και κωδικοποίηση της δασικής νοµοθεσίας, θα επιθυµούσαµε να σας γνωρίσουµε τα εξής: Η οµάδα µας, εδώ και πολλά χρόνια, διεξάγει έναν επίµονο αγώνα για τα ζητήµατα της προστασίας του περιβάλλοντος, µε αποτέλεσµα να έχει εµπλουτίσει τις εµπειρίες της, σχετικά µε τα συµβαίνοντα, στον ιδιαίτερα ευαίσθητο δασικό χώρο. Θεωρούµε σαν ένα από τα σοβαρότερα θέµατα της δασοπροστασίας, το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δασών, το οποίο θα έπρεπε να έχει µπει, εδώ και πολλά χρόνια, σε πρώτη προτεραιότητα, προς αντιµετώπιση, από τις κατά καιρούς ηγεσίες του Υπουργείου αλλά και σαν ένα από τα πιο σηµαντικά ζητήµατα, που έπρεπε να απασχολούν την ελληνική κοινωνία. Έχουµε την τύχη να φιλοξενούµε ορισµένα από τα ωραιότερα δασικά οικοσυστήµατα της Ευρώπης, που, λόγω των απελευθερωτικών αγώνων και των επί µέρους συνθηκών, ανήκουν ως επί το πλείστον στο ελληνικό ηµόσιο και ευρύτερα, στην κοινοκτηµοσύνη των Ελλήνων πολιτών. Την περιουσία λοιπόν αυτή των Ελλήνων πολιτών, που θα έπρεπε να προστατεύουµε «ως κόρη οφθαλµού», µε διάφορα τεχνάσµατα, διάφοροι επιτήδειοι, σε βάθος χρόνου, προσπαθούν και συνήθως τα καταφέρνουν, µε πλάγιους, όχι και τόσο σύννοµους τρόπους, να ιδιοποιηθούν, σε βάρος της ελληνικής κοινωνίας και των συµφερόντων του ηµοσίου. Ένας από τους πιο διαδεδοµένους, απλούς και νοµιµοφανείς τρόπους είναι το να πετύχουν οι διεκδικητές δηµόσιας δασικής γης, την απόκτηση ψευδεπίγραφων τίτλων, µέσω των αποφάσεων ικαστηρίων.
2 Με µια απλή αναγνωριστική αγωγή κατά του ηµοσίου, από αυτές που κατατίθενται, ήδη πλέον, κατά εκατοντάδες, διεκδικούν µια τεράστια δηµόσια δασική έκταση, εµβαδού µέχρι πενήντα χιλιάδων στρεµµάτων και πετυχαίνουν, µε διάφορους τρόπους, να κερδίζουν την υπόθεση, στα ικαστήρια, αφού το ηµόσιο τους αντιµετωπίζει, συνήθως, χωρίς όπλα και «γυµνό» από αποδεικτικά στοιχεία. Ένας µόνον υπάλληλος, από πλευράς υπηρεσίας, ασχολείται µε την υποστήριξη εκατοντάδων τέτοιων υποθέσεων, δισεκατοµµυρίων ευρώ η κάθε µια, µε συνέπεια οι υποθέσεις αυτές να χάνονται στα ικαστήρια, µε ευρεία χρήση ψευδοµαρτύρων, καθόσον, δεν διεξάγεται πραγµατική έρευνα, από πλευράς ηµοσίου και µε αυτό τον απλό τρόπο, ο φάκελος της δικογραφίας παραµένει, πάντα, άδειος από αποδεικτικά στοιχεία. Έτσι ο ιδιώτης αποκτά κίβδηλους µεν αλλά έγκυρους τίτλους, µε την σφραγίδα της ελληνικής ανευθυνότητας. Θα αρκούσε µια προσεκτική έρευνα στο Γενικό Αρχείο του Κράτους, για να ανακαλύψει το ηµόσιο αυτά τα στοιχεία και να κερδίσει αυτές τις υποθέσεις, πράγµα, όµως, που δεν γίνεται και µε αυτό τον τρόπο, χωρίς ευθύνη των ικαστών, οι «διάτρητοι τίτλοι» µετατρέπονται σε ισχυρούς. Η έρευνα της οµάδας µας έδειξε, πως όλο αυτό το σκηνικό δεν είναι καθόλου τυχαίο και ότι, πίσω απ όλες αυτές τις ανεπάρκειες, υπάρχει ένα ισχυρότατο κύκλωµα, από τις ενδείξεις που έχουµε, που έχει προσκοµίσει δισεκατοµµύρια ευρώ, σε βάρος του δηµόσιου συµφέροντος. Στην πρόσφατη εργασία του συνταξιούχου πρώην Γενικού ιευθυντή ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, Λευτέρη Φραγκιουδάκη, µε τίτλο «δασοπροστασία εφ όλης της ύλης», που περιέπεσε στην αντίληψή µας, θίγεται, µε πολύ ενδελεχή και αναλυτικό τρόπο, το ζήτηµα και δίνεται µε πολύ εµπεριστατωµένο τρόπο, το ιστορικό των ελληνικών δασών, από την επανάσταση του 1821, µέχρι σήµερα. Θα θέλαµε να τονίσουµε, τις εξής πιο κάτω προτάσεις, του εκλεκτού αυτού δασολόγου, γι αυτό το ζήτηµα, που τις υιοθετούµε πλήρως. Για κάθε δίκη, που ανοίγει µε το ηµόσιο, ύστερα από αγωγή τρίτων και για εκτάσεις ιδιαίτερης οικονοµικής αξίας είτε λόγω θέσης είτε για εµβαδόν άνω των εκατό στρεµµάτων, να συστήνεται τριµελής επιτροπή συγκέντρωσης στοιχείων αντίκρουσης της αγωγής, µε Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών ΠΕΚΑ και Οικονοµικών, τα οποία στοιχεία θα πρέπει να υποβάλλονται από την επιτροπή µέσα σε µια τακτή προθεσµία,
3 στο Νοµικό Συµβούλιο του Κράτους, µε σχετική αιτιολογηµένη έκθεση της επιτροπής (υπό την καθοδήγηση Νοµικού Συµβούλου του Κράτους). Επίσης, προτείνει, τα µέλη της επιτροπής να αµείβονται, µε εφ άπαξ αποζηµίωση ανάθεσης έργου και η επιτροπή να αποτελείται, από έναν δασολόγο, ένα νοµικό και έναν τοπογράφο, ελεύθερους επαγγελµατίες (και πρόσωπα εγνωσµένης εντιµότητας και γνώσεων) λέµε εµείς. Στις περιπτώσεις, που ανοίγουν δίκες, για περιοχές, όπου το ηµόσιο, δια των υπηρεσιών του, υποστηρίζει ότι αείποτε ήσαν άγριες, βραχώδεις ή δασικού χαρακτήρα ή χορτολιβαδικής µορφής εκτάσεις, υποχρεωτικά, µε τροποποίηση και του Κώδικα Πολιτικής ικονοµίας, για αυτές ειδικά τις περιπτώσεις, να απαιτείται προδικαστικά να κρίνεται αυτό το ζήτηµα και να αναστέλλεται η διαδικασία εκδίκασης του ιδιοκτησιακού, µέχρι έκδοσης τελικής απόφασης, επί του δασικού ή µη χαρακτήρα. Με όλες αυτές τις προτάσεις συµφωνούµε και εµείς και προτείνουµε να συµπεριληφθούν στην δασική νοµοθεσία. O µακαρίτης, πρώην Προϊστάµενος Αισθητικών ασών ρυµών & Θήρας και πρώην ασάρχης Πάρνηθας, ο Γιώργος ο Ντούρος, µας είχε επισηµάνει και τις απόψεις του, απ ότι γνωρίζουµε, τις υιοθετούσε και ο συνδικαλισµός, ότι υπάρχει ένα σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση της ασικής Υπηρεσίας, µε πλάγιο τρόπο, της υπηρεσίας που προστατεύει τη µεγαλύτερη δηµόσια περιουσία και µας είχε εκφράσει την αγωνία του, για τις προθέσεις της Κεντρικής ιοίκησης. Έλεγε, ότι, µε τη µεταφορά των ασαρχείων στις Περιφέρειες, µε την περίφηµη διοικητική αποκέντρωση του 1997, υπάρχει µια διχοτόµηση των υπηρεσιών και ότι είναι ένα σχήµα σε πλήρη αποτυχία, καθώς, τώρα δεν είναι προϊστάµενος το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και η Γενική Γραµµατεία ασών αλλά το Υπουργείο Εσωτερικών. Παλιά, έλεγε, ότι οι υπηρεσίες λειτουργούσαν σαν σώµα, ενώ, τώρα, τα ασαρχεία δεν απαντούν ούτε στα έγγραφα του Υπουργείου και ότι ορισµένοι Περιφερειάρχες δίνουν ακόµα και έγγραφες εντολές, να µην επικοινωνούν οι Περιφερειακές ασικές Υπηρεσίες και τα ασαρχεία, µε την Κεντρική Υπηρεσία, µε αποτέλεσµα να µη µπορεί να γίνει χάραξη δασικής πολιτικής, αφού δεν υπάρχουν ούτε καν στατιστικά στοιχεία. Επίσης, ότι η στελέχωση του Υπουργείου, δεν είναι η σωστή, καθώς έρχονται απευθείας, νέοι υπάλληλοι, στην ασική Υπηρεσία, χωρίς να έχουν προηγούµενη εµπειρία και χωρίς προϋπηρεσία στα ασαρχεία,
4 όπως παλιά και έτσι δεν τροφοδοτείται η Κεντρική Υπηρεσία, µε έµπειρα στελέχη, από τις Περιφερειακές ασικές Υπηρεσίες. Συµµεριζόµαστε και εµείς αυτή την άποψη, αφού στην ουσία, µε τις διοικητικές αυτές ρυθµίσεις, έχουν δηµιουργηθεί δέκα τρία παραρτήµατα της ασικής Υπηρεσίας και επικρατεί πολύ µεγάλη διοικητική αναρχία και θεωρούµε, την άµεση επαναφορά όλων των Περιφερειακών ασικών Υπηρεσιών, στον Υπουργό ΠΕΚΑ, σαν µια επιβεβληµένη κίνηση. Επίσης ζητάµε την άµεση υπαγωγή των Επιθεωρητών ασών στον Υπουργό και όχι στον Περιφερειάρχη, όπου υπάγονται, τώρα, µε τις ίδιες ρυθµίσεις, για να διασφαλιστούν αδιάβλητες συνθήκες ελέγχου, καθώς, πριν υπήρχαν επτά Περιφερειακοί Επιθεωρητές και τρεις Γενικοί Επιθεωρητές του Υπουργείου ενώ τώρα, ναι µεν υπάρχουν κάποιοι Επιθεωρητές στις Περιφέρειες, όµως µε το ισχύον σύστηµα, ελέγχων και ελεγχόµενος είναι το ίδιο, αφού πλέον οι Επιθεωρητές υπάγονται στον Περιφερειάρχη. Οι Επιτροπές Επιλύσεως ασικών Αµφισβητήσεων είναι µια ακόµα θλιβερή ιστορία, του Ελληνικού συστήµατος δασοπροστασίας, που αρχή έχει από την ψήφιση του Νόµου 998 το 1979. Ο τότε νοµοθέτης θεσµοθέτησε τη σύνθεση αυτών των επιτροπών, µε έναν δικαστικό, έναν δασικό και έναν γεωπόνο. Η ύπαρξη αυτού του τελευταίου είναι εκ του πονηρού και ανατρέπει την όλη ισορροπία της επιτροπής, αφού καταλήγει ο δασολόγος, που θα έπρεπε να έχει τον κύριο λόγο, για το αν µια περιοχή είναι δασική ή όχι, καθώς µόνο αυτός ξέρει να διαβάζει τους δασικούς χάρτες, να είναι και η µειοψηφία και κάπως έτσι έχουν αποχαρακτηριστεί πάρα πολλές χιλιάδες στρέµµατα δάσους, σε όλη την επικράτεια. Η πρόταση της οµάδας µας προς το Υπουργείο, από πολύ παλιά, ήταν η νοµοθετική αντικατάσταση του γεωπόνου, µε έναν, ακόµα, δασολόγο, για να αποκατασταθεί και το περιβαλλοντικό κριτήριο, που τώρα έχει συνθλιβεί κάτω από τα ατελεύτητα τερτίπια του σύγχρονου, δαιδαλώδους γραφειοκρατικού βασιλείου. Με το άρθρο 18, του Νόµου 3889/2010 θεσµοθετούνται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων, για τους δασικούς χάρτες, στα πρότυπα των πιο πάνω Επιτροπών Επιλύσεως ασικών Αµφισβητήσεων, κατά ακόµη πιο δυσµενή για τα συµφέροντα του ηµοσίου τρόπο, αφού αντικαθίσταται ο ικαστής, από ένα µέλος του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους ή από έναν δικηγόρο!!!
5 Ζητούµε την άµεση νοµοθετική επανόρθωση, αυτού του διοικητικού ολισθήµατος, για να εξασφαλιστεί η ορθοδικία, και η αδιάβλητη κρίση. Επίσης, θα πρέπει να διορθωθούν άµεσα, οι διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 13, του πιο πάνω Νόµου, µε τις οποίες, κατ ουσίαν, έχουν τεθεί εκτός χαρτογράφησης και βέβαια εκτός της δασοπροστασίας, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις, οι φρυγανώδεις και οι βραχώδεις εκτάσεις, στις ορεινές, ηµιορεινές και νησιωτικές περιοχές, που είτε παρεµβάλλονται ενδιάµεσα στα δάση και τις δασικές εκτάσεις είτε βρίσκονται µακριά από τις δασοσκεπείς περιοχές. Αυτό συµβαίνει, γιατί για τον προσδιορισµό των δασικών περιοχών, λαµβάνονται στοιχεία µόνο από αεροφωτογραφίες του 1945 ή του 1960, και αγνοούνται τα στοιχεία παλαιότερων χαρτογραφήσεων, αυτοψιών, εκθέσεων κ.λπ.,που έχει στη διάθεσή της η διοίκηση, πριν από τη λήψη των αεροφωτογραφιών, κατά παράβαση της παραγρ. 3, του άρθρου 117, του ισχύοντος Συντάγµατος. Οι εκτάσεις αυτές, που προστατεύονταν, ανέκαθεν, από τις ασικές Υπηρεσίες, διαχειριστικά και ιδιοκτησιακά, θεωρούνταν σαν εθνικοί ή ιδιωτικοί βοσκότοποι, κυρίως, όµως, θεωρούνταν σαν οι περιοχές, όπου επεκτείνονταν, σταδιακά και φυσικά, δασικά οικοσυστήµατα, αυτοφυώς (π.χ. στη νήσο Μήλο σε τέτοια εδάφη αναπτύχθηκαν αυτοφυώς, σε βάθος χρόνου, άρκευθοι - κέδροι). Επίσης, µε την διατύπωση του άρθρ.20, σε αντίθεση µε τις αποφάσεις του Ανώτατου ιοικητικού ικαστηρίου (ΣτΕ) και µε το άρθρο 24 του Συντάγµατος, θεωρούνται ότι δεν είναι δασικές, οι δασικές εκτάσεις, που έχουν δασωθεί, από την έναρξη εφαρµογής του Νόµου 998 το 1979 µέχρι την κύρωση των δασικών χαρτών, καθώς επίσης και οι εκτάσεις, που θα δασώνονται µετά την κύρωση των δασικών χαρτών, καθόσον λαµβάνεται (αόριστα) πρόνοια να προστατεύονται µε την αναµόρφωση των δασικών χαρτών, δεν ορίζεται, όµως, ρητά, πότε ή κάθε πότε θα γίνεται αυτό, µε κίνδυνο να µην γίνεται ποτέ και οπωσδήποτε οι διατάξεις αυτές θέλουν άµεση διόρθωση. Θα πρέπει, επίσης να γίνει άµεση νοµοθετική παρέµβαση, στο ζήτηµα της ξύλευσης των δασών ώστε να µπουν σαφή όρια στις δραστηριότητες των δασικών συνεταιρισµών και να προβλέπεται υποχρεωτικά, µόνο ένας συνεταιρισµός ανά Νοµό, όπως επίσης να προβλέπονται πόσα µέλη του συνεταιρισµού (άτοµα) µπορούν να βγάλουν το λήµµα (ξύλο) που πρέπει να είναι 25 µε 30.
6 Τα δασοτεχνικά έργα, θα πρέπει να προβλεφθεί να χρηµατοδοτούνται και θα πρέπει να καταργηθούν οι εργολαβίες και να επανέλθει η µέθοδος της αυτεπιστασίας του Υπουργείου, µε νοµοθετικές ρυθµίσεις αλλά όπως και να έχει το πράγµα, θα πρέπει να επανέλθει το καθεστώς της εποπτείας του Υπουργείου, σε όλο το πλέγµα των έργων, που αφορούν το δάσος. Όσον αφορά το θέµα των δασωµένων αγρών και των δασικών κλήρων θα θέλαµε να τονίσουµε ότι εδώ καλλιεργείται από χρόνια, µια αδικία, σε βάρος νοµίµων ιδιοκτητών, που έχουν νόµιµους τίτλους, που ναι µεν έχει σαν αφετηρία τη συνταγµατική επιταγή αλλά σαν απώτερο στόχο έχει την δηµιουργία κλίµατος δυσαρέσκειας, κατά των ασαρχείων, για τους γνωστούς λόγους. Νοµίζουµε ότι οι άνθρωποι αυτοί θα πρέπει να διευκολυνθούν, καθώς οι περισσότεροι απ αυτούς, βρίσκονται εν δικαίω, γι αυτό προτείνουµε, για να καµφθεί και ο συνταγµατικός περιορισµός, όλα αυτά τα νόµιµα οικόπεδα, που απλώς, µε την πάροδο του χρόνου έχουν αποκτήσει µερικά δέντρα, να αποδεσµεύονται, µέσω χωροταξίας και θα πρέπει να υπάρξει νοµοθετική πρόβλεψη ώστε να µην καθυστερεί η χωροταξία, σε τέτοιου είδους περιοχές. Όσον αφορά τα θέµατα θήρας, καλό θα ήταν, κατ αρχήν, να υπάρξει ένας εκσυγχρονισµός του ισχύοντος νοµικού πλαισίου, καθώς, επίσης και µια αλλαγή του τρόπου επιβολής κυρώσεων, δίνοντας την δυνατότητα επιβολής προστίµου, στα κρατικά όργανα, µε παράλληλη ενίσχυση των ελεγκτικών µηχανισµών και την διασφάλιση, ότι τα έσοδα, από την θήρα, θα διατίθενται για την αειφορία του θηραµατικού κεφαλαίου. Ο οικονοµικός έλεγχος της Γενικής Συνοµοσπονδίας Κυνηγετικών Συλλόγων θα πρέπει να θεσµοθετηθεί να γίνεται από ορκωτούς λογιστές, το πόρισµα των οποίων θα πρέπει να υποβάλλεται στο ΥΠΕΚΑ. Επίσης, να υπάρξει νοµοθετική µέριµνα, να απαγορεύεται αυτοδίκαια το κυνήγι, στις καµένες δασικές περιοχές, όπως και να καθορισθεί ότι οι χορηγούµενες, κατ έτος, άδειες κυνηγίου να συµβαδίζουν σε ποσόστωση, µε τα αποτελέσµατα επιστηµονικών ερευνών, όσον αφορά τα πραγµατικά αποθέµατα, των θηρευτικών ειδών (πανίδας). Θα πρέπει επίσης να απλουστευθεί και η διαδικασία έκδοσης αδειών θήρας, µέσα από την τήρηση µηχανογραφηµένου µητρώου κυνηγών και αγορών ειδικών σηµάτων, που θα εκδίδονται µε µέριµνα του Πράσινου Ταµείου ( Ειδικού Φορέα ασών).
7 Τέλος, υπενθυµίζουµε, ότι µε την υπ αριθ.πρωτ.204262/4545/23-11-10 εγκύκλιό του, ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ Αθανάσιος Μωραϊτης επιχειρεί κατ ουσίαν να νοµοθετήσει, χωρίς να έχει προς τούτο εξουσιοδότηση Νόµου, καλλιεργώντας τη σύγχυση και την ασάφεια, µε νέες, πολύ ελαστικές και κατάφορα αντισυνταγµατικές ερµηνείες του ορισµού του δάσους, παρά τις ρητές δεσµεύσεις, της Υπουργού ΠΕΚΑ, περί του αντιθέτου. Η εγκύκλιος αυτή πρέπει, άµεσα, να αποσυρθεί και στη θέση της να υπάρξει αναφορά, µέσα στο Νόµο, που να διευκρινίζει ότι για τις έννοιες αυτές θα εφαρµόζεται η σχετική επιστηµονική βιβλιογραφία, σε θέµατα δασικής οικολογίας. Επίσης χρήζει άµεσης ανάκλησης η υπ αριθ.πρωτ.97870/2248/7-5-09 εγκύκλιος Χατζηγάκη, που υποτίθεται ότι ρύθµιζε ιδιοκτησιακά θέµατα δάσους και που λίγους µήνες µετά την υπόθεση Βατοπεδίου, ενίσχυε τη θέση των ιδιωτών έναντι του ηµοσίου, ανοίγοντας «παράθυρο», για να περιέλθουν στα χέρια ιδιωτών, δηµόσια κτήµατα και δηµόσιες δασικές εκτάσεις, χιλιάδων στρεµµάτων και αυτή η εγκύκλιος βρίσκεται ακόµα σε ισχύ! Μετά τιµής Βασίλης Κ. Αναστασόπουλος τηλ. 6972803818 Koινοποιήσεις: 1) Γραφείο Υπουργού ΠΕΚΑ, Τίνας Μπιρµπίλη 2) Γραφείο Υφυπουργού ΠΕΚΑ, Θανάση Μωραϊτη 3) Πρόεδρο της Επιτροπής για την Αναµόρφωση της ασικής Νοµοθεσίας, Αφροδίτη Κουτούκη 4) ιεύθυνση Προστασίας ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, ηµήτρη Ντινόκα 5) ιεύθυνση ιαχείρισης ασών και ασικού Περιβάλλοντος, Αλέκα Λακαφώση 6) ιεύθυνση ασικών Χαρτών, Κώστα ιαµαντίδη 7) ιεύθυνση Αισθητικών ασών ρυµών και Θήρας, Κώστα ηµόπουλο
8