ΕΕΥΕΜ NEWSLETTER Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ, 2 0 1 8 Το παρόν έντυπο αποτελεί περιοδική έκδοση με χρήσιμα νέα και άρθρα του Εργαστηρίου Εκπαιδευτικού Υλικού & Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας (ΕΕΥΕΜ) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Το Εργαστήριο Εκπαιδευτικού Υλικού & Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας (ΕΕΥΕΜ) λειτουργεί από την ίδρυσή του (Ν2552_1997) ως ανεξάρτητη μονάδα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), το μοναδικό Πανεπιστήμιο εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Αποστολή του ΕΕΥΕΜ είναι η αποτελεσματική εφαρμογή καινοτόμων δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη έντυπου και ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού, την υιοθέτηση και εφαρμογή μεθόδων για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών υπηρεσιών με χρήση ΤΠΕ. Το ΕΕΥΕΜ καινοτομεί, υιοθετεί βέλτιστες πρακτικές, εφαρμόζει σύγχρονες μεθοδολογίες και τεχνολογιές για την εξ αποστάσεως διδασκαλία, επιδιώκει την αριστεία και μεγιστοποιεί τα κοινωνικά οφέλη. Το ΕΑΠ στην συνάντηση 6th EADTU-EU Summit Β ρ υ ξ έ λ λ ε ς 1 7 Α π ρ ι λ ί ο υ 2 0 1 8 Στις 17 Απριλίου 2018, μέλη της ομάδας που έχει οριστεί για την εκπροσώπηση του ΕΑΠ στο European MOOC Consortium (EMC) από το ΕΕΥΕΜ συμμετείχαν στην συνάντηση Innovations in blended and online education and virtual mobility της European Association of Distance Teaching Universities (EADTU) σε συνεργασία με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η οποία έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες. Στην συνάντηση συμμετείχαν ο Δ/ντης του ΕΕΥΕΜ, Eπικ. Kαθ. της ΣΘΕΤ του ΕΑΠ, κ. Θεοφάνης Ορφανουδάκης συνοδευόμενος από τον Υπεύθυνο του Τομέα Δημιουργίας και Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Μαθημάτων του ΕΕΥΕΜ, κ. Χριστόφορο Καραχρήστο. Μεταξύ άλλων συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις και οι νέες γραμμές πολιτικής που αφορούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα πρακτικά και οι παρουσιάσεις έχουν αναρτηθεί στον σύνδεσμο https://goo.gl/wngcz5. Στο περιθώριο της συνάντησης έγινε η απονομή των σημάτων E-xcellence Associates Label σε 3 ιδρύματα συμπεριλαμβανομένου του ΕΑΠ. Η με αυξανόμενους ρυθμούς διάδοση των MOOC ως εκπαιδευτικό μέσο καταγράφηκε έντονα σε πολλές από τις παρουσιάσεις της ημερίδας. Επικοινωνία: Καλαβρύτων 52-56, 263 34 Πάτρα 2610367739 info@ecomet.eap.gr http://eeyem.eap.gr
Οδηγός αξιολόγησης της ποιότητας για την ηλεκτρονική μάθηση (E-xcellence) της EADTU Εκτός από τις ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της παραπάνω συνάντησης αξίζει επίσης να χρησιμοποιηθεί ως αναφορά η 3η έκδοση του Οδηγού Αξιολόγησης Ποιότητας των προσφερομένων εξ αποστάσεως προγραμμάτων σπουδών που περιγράφεται στον σύνδεσμο https://goo.gl/9wffwe. Η αντίστοιχη δράση για την αξιολόγηση της ποιότητας Μαζικών Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων (MOOC), τα οποία έχουν άλλη στόχευση και κανόνες σχεδίασης, έχει συμπεριλάβει τα αποτελέσματά της στον αντίστοιχο οδηγό που έχει αναρτηθεί στον σύνδεσμο: https://goo.gl/cymeg2. Το ΕΕΥΕΜ στο Εργαστήρι "Διαχείριση Εκπαιδευτικών Πόρων Συστημάτων Μάθησης" του ΕΚΔΔΑ Στις 23 Μαΐου 2018 ο Δ/ντης του ΕΕΥΕΜ Επικ. Καθ. ΣΘΕΤ/ΕΑΠ, κ. Θεοφάνης Ορφανουδάκης, και ο Υπεύθυνος του Τομέα Δημιουργίας & Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Μαθημάτων του ΕΕΥΕΜ, κ. Χριστόφορος Καραχρήστος, συμμετείχαν σε διημερίδα -εργαστήρι που διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Δημόσας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Εκ μέρους του ΕΕΥΕΜ παρουσιάστηκαν μεθοδολογίες και τεχνολογικά μέσα για την ανάπτυξη ηλεκτρονικών μαθημάτων, με γενικό τίτλο: "Σχεδιασμός Μαθημάτων & Εργαλεία συγγραφής για τη δημιουργία αλληλεπιδραστικού περιεχομένου στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση". Οι παρουσιάσεις της διημερίδας είναι διαθέσιμες στον σύνδεσμο: https://goo.gl/qur5if. Το ΕΕΥΕΜ στο Εκπαιδευτικό Φεστιβάλ SpoudaseFest 18 στην Τεχνόπολη Αθηνών Τo EEYEM συμμετείχε στο SpoudaseFEST 18 παρουσιάζοντας δράσεις επιμόρφωσης μαθητών και εκπαιδευτικών σε Scratch και Arduino που διοργανώθηκαν στα πλαίσια πρόσφατων έργων του ΕΕΥΕΜ. Οι συντελεστές των έργων Junior Coding Academy και Scratch Coding διοργάνωσαν εργαστήρι με σκοπό την εισαγωγή στην ανάγκη απόκτησης δεξιοτήτων προγραμματισμού. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν επιμορφωτικές δράσεις του ΕΑΠ που εισάγουν βασικές έννοιες προγραμματισμού σε μαθητές και καθηγητές, αξιοποιώντας σύγχρονες μεθοδολογίες και τεχνολογίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Έπίσης έγινε μια σύντομη εισαγωγή στο Scratch και το Arduino μέσω σύντομων project. Η Scratch είναι μια γλώσσα οπτικού προγραμματισμού όπου μπορεί κανείς να προγραμματίζει μετακινώντας κατάλληλα πλακίδια και να αναπτύσσει ακόμα και σύνθετες εφαρμογές αλλά και να ενεργοποιεί αισθητήρες, κινητήρες και διόδους που συνδέονται σε πλακέτες Arduino. Χρήσιμοι σύνδεσμοι: http://scratchcoding.eap.gr, https://juniorcodingacademy.gr.
Το ΕΕΥΕΜ στην 5η Έκθεση Μεταφοράς Τεχνογνωσίας Patras IQ 2018 Το ΕΕΥΕΜ συμμετείχε για 5η συνεχή φορά στην 5η Έκθεση Μεταφοράς Τεχνογνωσίας Patras IQ 2018 η οποία έλαβε χώρα μεταξύ 27 έως 29 Απριλίου 2018, στο Εθνικό Κλειστό Γυμναστήριο «Δημήτριος Τόφαλος», στην Πάτρα. Παρουσιάστηκαν Καινοτόμες Υπηρεσίες και Εργαλεία Ανοικτής & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Ενηλίκων, που αφορούν: Το σχεδιασμό και την υλοποίηση Μεθοδολογιών εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Τις Τεχνολογίες Πληροφοριών & Επικοινωνίας για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας Την ανάπτυξη ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού Τις υπηρεσίες υποστήριξης και εκπαίδευσης Τη διαχείριση και ανάλυση εκπαιδευτικών δεδομένων Στο ΕΕΥΕΜ "Σκοράρουμε για το Χαμόγελο του Παιδιού" Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο συμμετείχε στο 1ο Παναχαϊκό Παιδικό Ποδοσφαιρικό Τουρνουά «Σκοράρουμε για το Χαμόγελο του Παιδιού» που διοργάνωσε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αχαΐας με συνδιοργανωτές το Χαμόγελο του Παιδιού, την Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας, το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αχαΐας, την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας, τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Αχαΐας, την Ομάδα Φυσικής Αγωγής, τη Γέφυρα Α.Ε. και άλλους φορείς. Οι εκδηλώσεις διεξάγονταν καθημερινά από τις 29 Μαΐου έως την 1η Ιουνίου 2018 και ώρες 8:30-12:00 & 16:00-20:00 στις αθλητικές εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Πατρών, στον χώρο του στίβου, με παράλληλες εκπαιδευτικές, ενημερωτικές και ψυχαγωγικές δράσεις και τη συμμετοχή ποδοσφαιρικών ακαδημιών και μαθητών δημοτικών σχολείων όλου του Νομού Αχαΐας. Χιλιάδες παιδιά από την Αχαΐα συμμετείχαν σε αυτή την αθλητική γιορτή, παίζοντας μπάλα για τα χιλιάδες παιδιά που στηρίζει το Χαμόγελο του Παιδιού. Είμασταν όλοι εκεί για να στηρίξουμε τα παιδιά και τον εθελοντισμό! Δίνοντας το παρόν, το EEYEM συμμετείχε παρουσιάζοντας τις πρόσφατες εκπαιδευτικές του δράσεις για την εκμάθηση βασικών αρχών και εννοιών προγραμματισμού, και οργάνωσε ένα μικρό εργαστήρι για την ανάπτυξη εφαρμογών και δραστηριοτήτων σε Scratch και Arduino. Επιπρόσθετα, το εργαστήριο Κινητού και Διάχυτου Υπολογισμού, Ποιότητας και Περιρρέουσας Νοημοσύνης παρουσιάσε ένα εικονικό κόσμο με τη μορφή παιγνίου που στοχεύει να προετοιμάσει τα παιδιά στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κινδύνων μέσα από βιωματικές δραστηριότητες μάθησης, ενώ παράλληλα παρουσίασε ένα σύστημα δημιουργίας απλών εφαρμογών Διαδικτύου των Πραγμάτων.
Ανάπτυξη και Αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών του ΕΑΠ Ο Τομέας Ανάπτυξης Εκπαιδευτικού Υλικού και Περιεχομένου Προγραμμάτων Σπουδών (ΤΟΜΑΠΣ) του ΕΕΥΕΜ συνεχίζει την υποστήριξη των συντελεστών ανάπτυξης εκπαιδευτικού υλικού για την ανάπτυξη και αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών από το ΕΑΠ, σε συνεργασία με το Γραφείο Ανάπτυξης Διδακτικού Υλικού (ΓΑΔΥ) και τις Κοσμητείες των Σχολών του ΕΑΠ. Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών (ΝΠΣ) του ΕΑΠ προσφέρονται ψηφιακά μέσω της πλατφόρμας https://courses.eap.gr και ακολουθούν τις πιο σύγχρονες αρχές διαδραστικής και συνεργατικής μάθησης που εφαρμόζονται στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Κατόπιν σειράς συσκέψεων με τους εκπροσώπους της Ακαδημαϊκής κοινότητας του ΕΑΠ, το ΕΕΥΕΜ σχεδιάζει τις μελλοντικές ενέργειες για την ανάπτυξη και πιστοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού που θα χρησιμοποιηθεί στα νέα προγράμματα σπουδών αξιοποιώντας πολλαπλές πηγές, με ψηφιοποίηση υλικού, όποτε αυτό απαιτείται, ή σχεδιασμό και ανάπτυξη νέου υλικού και αξιοποίηση νέων τεχνολογικών μέσων για την αξιοποίηση σε μέγιστο βαθμό των δυνατοτήτων της πλατφόρμας ηλεκτρονικής διαχείρισης μάθησης του ΕΑΠ. Για την υποστήριξη των ΝΠΣ, το ΕΕΥΕΜ έχει συμβάλει ουσιαστικά: στην προτυποποίηση διαδικασιών δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού με χρήση διεθνών προτύπων, στην ανάπτυξη κατευθυντήριων οδηγών και παραδειγμάτων για τον τρόπο υλοποίησης και εκπαιδευτικού σχεδιασμού των ΘΕ, στην εφαρμογή εκπαιδευτικών στρατηγικών και μεθοδολογιών της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για την ανάπτυξη και επικαιροποίησης εκπαιδευτικού υλικού, στην εφαρμογή εκπαιδευτικών στρατηγικών και μεθοδολογιών της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για την ανάπτυξη και επικαιροποίησης εκπαιδευτικού υλικού, στην ορθή εφαρμογή και έλεγχο της συνέπειας μεταξύ εκπαιδευτικών στόχων, εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και ασκήσεων αυτοαξιολόγησης, στην ανάπτυξη αναλυτικών οδηγών μελέτης για την καθοδηγησή των φοιτητών, στην ανάπτυξη αναλυτικών οδηγών για την καθοδήγηση και την υποστήριξη των μελών ΣΕΠ αναφορικά με την εκπαιδευτική διαδικασία και την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, και στην ανάπτυξη αναλυτικών οδηγών χρήσης της εκπαιδευτικής πλατφόρμας και εκτέλεσης των δραστηριοτήτων στην αξιολόγηση των προγραμμάτων με ερωτηματολόγια συμπεριλαμβάνοντας ερωτήσεις ανοικτού τύπου για την ποιοτική ανάλυση των αποτελεσμάτων.
Ποιοτική Αξιολόγηση των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών του ΕΑΠ Με τη βοήθεια των μελών του ΕΕΥΕΜ κ. Ρ. Καλαντζή, Δ. Σιδέρη και Ν. Σπυροπούλου συντάχθηκε εκτενής αναφορά με χρήσιμα συμπεράσματα που ανατροφοδοτήθηκαν στις Ακαδημαϊκές Επιτροπές Εποπτείας (ΑΕΕ) και οδήγησαν σε βελτιωτικές τροποποιήσεις και αναπροσαρμογές της διάρθρωσης των ΝΠΣ. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν τα 88 τμήματα των 6 Νέων Μεταπτυχιακών ΠΣ που σχηματίστηκαν το πρώτο εξάμηνο 2016-17. Στο ερωτηματολόγιο απάντησαν συνολικά 1026 φοιτητές και αποτελούν 40,11% των φοιτητών που φοίτησαν στο Α' εξάμηνο των ΜΠΣ (2558 συνολικά). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο νέος τρόπος δόμησης των Θεματικών Ενοτήτων βοηθάει στην καθοδήγηση και την Το ΕΕΥΕΜ μελετά τα αποτελέσματα της αξιολόγησης με στόχο τη βελτίωση των υπηρεσιών που προφέρει το ΕΑΠ στους φοιτητές του. οργάνωση της μελέτης των φοιτητών που σπουδάζουν εξ αποστάσεως. Οι φοιτητές εκφράστηκαν κυρίως με θετικά σχόλια για την ένταξη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στις εβδομάδες μελέτης και δήλωσαν πως αυτές είχαν πολύ θετική συμβολή στην εκπαιδευτική διαδικασία. Παράλληλα, πρότειναν βελτιώσεις που αφορούσαν κυρίως τον όγκο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και τον τρόπο διάθεσης του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού. Οι προσδοκίες των φοιτητών από την φοίτησή τους στο εκάστοτε ΜΠΣ αφορούν κυρίως την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων και η πλειονότητα των φοιτητών δήλωσε πως σύμφωνα με την μέχρι τώρα εμπειρία φοίτησής τους, το ΜΠΣ ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους. Χρήσιμα συμπεράσματα δημοσιεύθηκαν σε διεθνές συνέδριο αναδεικνύοντας την πολύτιμη συνεισφορά των ψηφιακών μέσων στην εκπαιδευτική διαδικασία (https://goo.gl/hb2wih) χωρίς όμως να παραγνωρίζεται η θεμελιώδης ανάγκη επιλογής κατάλληλης και ποιοτικής βιβλιογραφίας ανά επιστημονικό αντικείμενο από τις ΑΕΕ, ενώ επίσης θα πρέπει να εξασφαλίζεται ταυτόχρονα η δυνατότητα πρόσβασης σε εκτυπωμένα εκπαιδευτικά εγχειρίδια, εφόσον απαιτείται (https://goo.gl/iu4h6a). Χρήση Skype for Business σε ΗΛΕ-Τμήματα του ΕΑΠ To Skype για Επιχειρήσεις (Skype for Business) δίνει τη δυνατότητα τηλεδιασκέψεων μεταξύ χρηστών που βρίσκονται σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Φέτος χρησιμοποιήθηκε από το ΕΑΠ για την υλοποίηση των Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων (ΟΣΣ) των Τμημάτων Ηλεκτρονικής Παρακολούθησης (ΗΛΕ). Για την αξιοποίηση του, φοιτητές και διδάσκοντες θα πρέπει να έχουν συνδεθεί μέσω του ακαδημαϊκού τους λογαρισμού στο Microsoft Office 365. Τα παραδείγματα χρήσης του Skype for Bussiness προέρχονται από την αποδελτίωση online ενημερώσεων που έγιναν από τον Αλέξη Καπόρη, μέλος ΣΕΠ της ΠΛΗ30, προς διάφορες ομάδες μελών ΣΕΠ του ΠΣ "Πληροφορική". Εντοπίστηκαν τα ενδιαφέροντα σημεία στις ενημερώσεις και ξαναπαρουσιάστηκαν, χωρίς ακροατήριο, για να είναι πιο συνοπτικά και πιο εύχρηστα. Μια καλή πρακτική είναι η αξιοποίηση της λειτουργίας "κοινή χρήση ενός παραθύρου" για τη σχεδίαση και τη φυσικό γραφή με εφαρμογές ζωγραφικής (πχ Paint), παρουσίαση εγγράφων (πχ.pdf ή.doc), κ.α. Δείτε στον σύνδεσμο https://goo.gl/u6kg7y. Χρήση δύο καμερών μπορεί να προσφέρει ταυτόχρονη προβολή (διαφάνειες, παράθυρο, επιφάνεια εργασίας) καθώς και εικόνας από κάμερα (hd usb ή ενσωματωμένη) σε 2ο ΗΥ που είναι στραμμένη στο λευκό πίνακα του γραφείου του διδάσκοντα. Απαιτείται απομακρυσμένη πρόσβαση στον 2ο ΗΥ μέσω Remote Desktop, TeamViewer ή RealVNC. Δείτε στον σύνδεσμο https://goo.gl/a9mcdq. Η χρήση usb γραφίδας ή ενός tablet με οθόνη αφής κάνει πιο εύχρηστο το πρόγραμμα γραφικών/ζωγραφικής
Tin Can API (aka xapi) * Το Experience API (ή xapi ή Tin Can API) αποτελεί μια νέα προδιαγραφή για την ηλεκτρονική μάθηση η οποία καθιστά δυνατή τη συλλογή δεδομένων σχετικά με το ευρύ φάσμα εμπειριών ενός ατόμου διαδικτυακά και μη. Μέσω του xapi δίνεται η δυνατότητα να καταγράφονται δεδομένα σε μια συνεπή μορφή σχετικά με τις δραστηριότητες ενός ατόμου ή μιας ομάδας όπως προκύπτουν από την αλληλεπίδραση του με διάφορες τεχνολογίες. Αποτελεί βελτίωση του προτύπου SCORM για την ηλεκτρονική μάθηση με τη βασική διαφορά πως δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη κάποιου συστήματος διαχείρισης μάθησης (LMS) για την καταγραφή των σχετικών με τις δραστηριότητες πληροφοριών. Διαφορετικά συστήματα μπορούν να επικοινωνούν με ασφάλεια καταγράφοντας και μοιράζοντας τη ροή των δραστηριοτήτων χρησιμοποιώντας το απλό λεξιλόγιο της προδιαγραφής xapi. Δραστηριότητες όπως οι προσομοιώσεις, οι εικονικοί κόσμοι και τα serious games μπορούν πλέον να αναγνωριστούν και να επικοινωνήσουν καλά με το API Experience. Πώς λειτουργεί το Experience API; Η προδιαγραφή αξιοποιεί την ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν από τις αλληλεπιδράσεις με άλλα άτομα καθώς και με περιεχόμενο το οποίο μπορεί να προσφέρεται διαδικτυακά και μη. Αυτές οι ενέργειες μπορούν να συμβούν οπουδήποτε και να σηματοδοτήσουν την ύπαρξη μάθησης. Το xapi έχει τη δυνατότητα να καταγράφει όλη αυτή τη δραστηριότητα. Όταν μια δραστηριότητα ορίζεται σαν δραστηριότητα προς καταγραφή, η εφαρμογή στέλνει ασφαλείς δηλώσεις της μορφής "ουσιαστικό, ρήμα, αντικείμενο" όπως για παράδειγμα "Ο μαθητής Α παρακολούθησε το youtube video B" σε ένα σύστημα καταγραφής μάθησης (Learning Record Store - LRS). Έτσι τα Learning Record Stores μπορούν καταγράφουν όλες τις δηλώσεις που έγιναν. Ένα LRS μπορεί να μοιράζεται αυτές τις δηλώσεις με άλλα LRS, να υπάρχει μόνο του ή ενσωμματωμένο μέσα σε ένα LMS. Στην εικόνα βλέπουμε την ολοκλήρωση μιας δραστηριότητας και την καταγραφής της σε ένα LRS, πληροφορία που μπορεί να υποστεί περεταίρω επεξεργασία. Περισσότερες πληροφορίες στο https://xapi.com/overview/ * από τον Χριστόφορο Καραχρήστο