ΑΡΧΗ lησ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ' ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΘΕΜΑΑ Γι τις προτάσεις Α1 ές κι Α5 ν γράψετε στο τετράδιό σς τον ριθμό της πρότσης κι δίπλ το γράμμ που ντιστοιχεί στη σστή επιλογή. Α1. Ποι πό τις πρκάτ ενώσεις δίνει την ντίδρση Fehling; δ. HC=CCH 3 Α2. Πολλές ουσίες με σημντική φρμκευτική δράση μπορεί ν δημιουργήσουν ζεύγη συζυγών οξέν-βάσεν. Ποιο πό τ πρκάτ ζεύγη ποτελεί συζυγές ζεύγος οξέος-βάσης;. H 2 C0 3 Ι Cο~β. HCO; Ι co~γ. δ. Η ο+ /ΟΗ- 3 Η 3 Ρ0 4 /ΡΟ~- Α3. Ποιο πό τ πρκάτ υδτικά διλύμτ είνι όξινο (θ=25 C):. CH3NH2(aq) β. KN03(aq) γ. (CH3)2NH2Cf(aq) δ. CH3COONa(aq) ΤΕΛΟΣ lησ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ Α4. Δίνετι η ένση: Η Η 1 1 H-C-C=C-C=C-H 1 1 Η Η Η ένση περιλμβάνει τον κόλουθο ριθμό σ (σίγμ) κι π (πι) δεσμών:. 10σ,2π β. 9σ, 5π γ. 9σ, 1π δ. 10σ,3π Α5. Δίνετι η ένση γλυκερόλη (1,2,3-προπνοτριόλη), η οποί ποτελεί την πρώτη ύλη γι την πρσκευή του εκρηκτικού νιτρογλυκερίνη. β CH 2 0H 1 CHOH 1 β CH 2 0H Ποιοι ριθμοί οξείδσης ντιστοιχούν στ άτομ άνθρκ κι β;. ** β *β*β β. γ. δ. ο ο +1 +1 ο -1 ΘΕΜΑ Β 81. Δίνοντι τ στοιχεί 12Mg (μγνήσιο) κι 5 8 (βόριο).. Ν βρείτε την περίοδο κι την ομάδ στην οποί νήκει κάθε στοιχείο. (μονάδες 2) β. Ν ιτιολογήσετε ποιο πό υτά έχει μεγλύτερη τομική κτίν. (μονάδες 2) Έστ Χ έν πό τ δύο στοιχεί. Δίνοντι οι πέντε πρώτες ενέργειες ιοντισμού του στοιχείου Χ: Ei1 = 800 kj/mol, Ei2 = 2427 kj/mol, Ei3 = 3659 kj/mol, Ei4 = 25025 kj/mol, Eis = 32826 kj/mol γ. Ν εξηγήσετε ποιο πό τ δύο στοιχεί (Mg ή Β) είνι το στοιχείο Χ. (μονάδες 3) δ. Σε ποι υποστιβάδ βρίσκετι το ηλεκτρόνιο που πομκρύνετι ευκολότερ πό το χημικό στοιχείο Χ; (μονάδ 1) ε. Ν εξηγήσετε γιτί Εί1 < Εί2 (μονάδες 2) Μονάδες 10 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ 82. Μι βιομηχνική μέθοδος πρσκευής της μεθνόλης είνι η υδρογόνση του μονοξειδίου του άνθρκ σύμφν με την ντίδρση: CO(g) + 2 Η 2 (9)-< _ C Η 3 OH(g), ΔΗ <Ο Στο διάγρμμ δίνοντι οι κμπύλες ντίδρσης τν δύο ντιδρώντν:. Σε ποιο ντιδρών ντιστοιχεί κάθε κμπύλη; (μονάδ 1) β. Ν ιτιολογήσετε την πάντησή σς. (μονάδες 2) γ. Στο κόλουθο διάγρμμ δίνετι η μετβολή της συγκέντρσης της μεθνόλης, συνρτήσει του χρόνου σε δύο διφορετικές θερμοκρσίες Τ1 κι Τ2 με τις υπόλοιπες συνθήκες στθερές. [CH 3 0H] (mol/l) t (s) ί. Ν ιτιολογήσετε ποι θερμοκρσί είνι μεγλύτερη. (μονάδες 3) ίί. Με βάση το διάγρμμ, εξηγήστε γιτί υπάρχει διφορά στους χρόνους ποκτάστσης της ισορροπίς στις δύο θερμοκρσίες. (μονάδες 3) Μονάδες 9 83. Γι την πολύμνση τν πληγών χρησιμοποιείτι υδτικό διάλυμ υπεροξειδίου του υδρογόνου H202(aq), το οποίο δισπάτι σύμφν με την ντίδρση: 2H 2 0 2 (aq) 2Η 2 0(1) + 0 2 (9), ΔΗ= -196 kj ντίδρση (1) ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ Η ίδι ντίδρση μπορεί ν πργμτοποιηθεί κτλυτικά με την προσθήκη στγόνν υδτικού διλύμτος Kl(aq) σύμφν με τη χημική εξίσση 2 H 2 0 2 (aq) κι(aq) 2 Η 2 0(1) + 0 (9) ντίδρση (2) 2. Ν εξηγήσετε ν η κτάλυση είνι ομογενής ή ετερογενής (μονάδες 2) β. Ποιο πό τ κόλουθ 4 διγράμμτ περιγράφει ορθότερ τις ντιδράσεις (1) κι (2); (μονάδ 1) γ. Ν εξηγήσετε την πάντησή σς. (μονάδες 3) -..., ~... (2) πορεί ντίδρσης Σχήμ 1 πορεί ντίδρσης Σχήμ 2 -..., ~... ( 1) (2) ---~- - - - - - - - - - - - - πορεί ντίδρσης πορεί ντίδρσης Σχήμ 3 Σχήμ 4 Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Δίνετι το μονοκόρεστο ελϊκό οξύ: ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ το οποίο είνι το οξύ σε μεγλύτερη νλογί στο πρθένο ελιόλδο. Αυτό μπορεί ν ντιδράσει με διάφορ ντιδρστήρι. Στο πρκάτ διάγρμμ σς δίνοντι τ ντιδρστήρι ή προϊόντ. Θ! περίσσει NaOH λκοολικό διάλυμ 1 Η 2/κτλύτης Br 2 /CCf 4, δεν ντιδρ HCfl + @ CH 3CH20H/H @ +Η 2 Ο CH 3 (CH 2 ) 7 CH 2 CH(CH 2 ) 7 COOH ι ΟΗ!κΜnΟ4/Η+ lch 3 MgBr 1Η 20. Ν γράψετε τους συντκτικούς τύπους τν οργνικών προιοντν Α,Β,Γ,Δ,Ε,Ζ,Θ,Ι,Κ,Λ κι ν βρείτε τ ντιδρστήρι Χ κι Ψ. (μονάδες 12) β. Ποιο πό τ πρπάν ντιδρστήρι χρησιμοποιείτι γι ένν πλό εργστηρικό έλεγχο κορεστότητς; (μονάδ 1) γ. Ν γρφεί η πλήρης ντίδρση της ένσης Μ με το KMn04/H+ γι ν πρχθεί η ένση Ε. (μονάδες 4) κθώc κι τnν (μονάδες 2) Μονάδες 19 Γ2. Σε 141 g ελϊκού οξέος προσθέτουμε 800rnl διλύμτος Br2 σε CCf4 με C=1 Μ κι προκύπτει το διάλυμ Δ.. Πόσ g του προϊόντος προσθήκης πράγοντι; (μονάδες 3) β. Ν βρεθεί ο όγκος του ερίου C2H4 μετρημένος σε STP που πρέπει ν προστεθεί στο διάλυμ Δώστε ν ποχρμτιστεί το διάλυμ. (μονάδες 3) ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 6ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ Δίνοντι: Mr ελϊκού οξέος=282 κι Ar(Br)=80 Μονάδες 6 ΘΕΜΑΔ Δ1. Το CH4 είνι το κύριο συσττικό του φυσικού ερίου κι έχει πολλές χρήσεις. Ένς τρόπος σύνθεσής του περιγράφετι με την κόλουθη ντίδρση: Σε κλειστό δοχείο όγκου 1 οι εισάγοντι ισομορικές ποσότητες C(s) κι Η 2(9), οπότε σε θερμοκρσί Τ ποκθίσττι η πρπάν ισορροπί με στθερά Kc=O, 1. Η πόδοση της ντίδρσης είνι 50%. Ν υπολογίσετε τ ρχικά mol τν ντιδρώντν που εισήχθησν στο δοχείο. Μονάδες 6 Δ2. Μί πό τις χρήσεις του CH4(g) είνι η πρσκευή του τοξικού υδροκυνίου (HCN), το οποίο συντίθετι σύμφν με την ντίδρση: _CH4(g)+ _NH3(g)+_02(g)-_HCN(g)+_H20(g). Ν μετφέρετε τη χημική εξίσση στην κόλλ σς συμπληρώνοντς τους συντελεστές. (μονάδες 3) β. Ποσότητ ερίου HCN πομονώνετι κι χρησιμοποιείτι γι την πρσκευή ισομορικής ποσότητς μεθνικού ντρίου (HCOONa). Το HCOONa διλύετι σε νερό κι πρσκευάζετι διάλυμ Δ1 όγκου 2L. Από το διάλυμ Δ1 λμβάνετι ποσότητ 20 ml, η οποί εξουδετερώνετι πλήρς ότν ντιδράσει με 20 ml διλύμτος HCI (aq) συγκέντρσης 0,2 Μ. ί) Ν προσδιορίσετε τη συγκέντρση του διλύμτος του HCOON (μονάδες 4) ίί) Ν υπολογίσετε το ph του διλύμτος που προέκυψε πό την εξουδετέρση. Δίνετι Ka(HCOOH)=1 ο- 4. (μονάδες 5) ίίί) Ν υπολογίσετε σε L τον όγκο του ερίου HCN (μετρημένο σε STP) που χρησιμοποιήθηκε γι την πρσκευή του διλύμτος Δ1. (μονάδες 4) Μονάδες 16 ΤΕΛΟΣ 6ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ - Δ' ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ Δ3. Στο υδτικό διάλυμ του HCOONa έχει ποκτστθεί η ισορροπί: Ν εξηγήσετε, χρίς υπολογισμούς, τι επίδρση θ έχει στη συγκέντρση τν ιόντν του Δίνετι HCoo- της κτάστσης ισορροπίς:. η προσθήκη μικρής ποσότητς HCI (g) β. η προσθήκη μικρής ποσότητς NaOH (s) γ. η ύξηση του όγκου του δοχείου. Μονάδες 3 ότι: Όλ τ διλύμτ βρίσκοντι σε θερμοκρσί θ=25 C. K=10-14 Τ δεδομέν του προβλήμτος επιτρέπουν τις γνστές προσεγγίσεις. ΟΔΗΓΙΕΣ (γι τους εξετζομένους) 1. Στο εξώφυλλο ν γράψετε το εξετζόμενο μάθημ. Στο εσώφυλλο πάνπάν ν συμπληρώσετε τ τομικά στοιχεί μθητή. Στην ρχή τν πντήσεών σς ν γράψετε πάν-πάν την ημερομηνί κι το εξετζόμενο μάθημ. Ν μην ντιγράψετε τ θέμτ στο τετράδιο κι ν μη γράψετε πουθενά στις πντήσεις σς το όνομά σς. 2. Ν γράψετε το ονομτεπώνυμό σς στο πάν μέρος τν φτοντιγράφν, μέσς μόλις σς πρδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σς πάν στ θέμτ δεν θ βθμολογηθούν σε κμί περίπτση. Κτά την ποχώρησή σς, ν πρδώσετε μζί με το τετράδιο κι τ φτοντίγρφ. 3. Ν πντήσετε στο τετράδιό σς σε όλ τ θέμτ μόνο με μπλε ή μόνο με μύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. 4. Κάθε πάντηση επιστημονικά τεκμηριμένη είνι ποδεκτή. 5. Διάρκει εξέτσης: τρεις (3) ώρες μετά τη δινομή τν φτοντιγράφν. 6. Χρόνος δυντής ποχώρησης: 10.00 π.μ. ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 7ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ