ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η Eξεταστέας Ύλης ακαδημαϊκού έτους 2009 2010 ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Αθήνα, 27/01/2010 Αριθ. Πρωτ. 20 Καθηγητής Αντώνης Μωυσίδης Μάθημα (510013): Αγροτικός Χώρος και Αγροτική Πολιτική στη Σύγχρονη Ελλάδα Ο Αγροτικός Χώρος στην Κοινωνία και την Οικονομία. Ο Αγροτικός Χώρος στις Προκαπιταλιστικές Κοινωνίες και στον Καπιταλισμό. Εθνικό Κράτος και Αγροτική Πολιτική. Κράτος και Αγροτική Πολιτική στην Ελλάδα. Η Γέννηση του Ελληνικού Εθνικού Κράτους και το Ζήτημα των Εθνικών Γαιών. Κράτος και μεγάλη γαιοκτησία. Το Θεσσαλικό Ζήτημα. Το Αγροτικό Ζήτημα και η μεγάλη Αγροτική Μεταρρύθμιση. Κράτος και Θεσμική Αγροτική Πίστη. Ο ρόλος του Κράτους στη διαμόρφωση Υποδομής για την ανάπτυξη του Αγροτικού Τομέα στο πρώτο ήμισυ του 20 ου αιώνα. Αναπτυξιακή Στρατηγική και η θέση του Αγροτικού Τομέα στο Μεταπολεμικό Μοντέλο Ανάπτυξης. Η Μορφολογία του σύγχρονου Αγροτικού Χώρου. Συνθετικοί προβληματισμοί για το Σύγχρονο Αγροτικό Χώρο. Μάθημα (510006): Οικονομική και Κοινωνική Ιστορία της Ευρώπης - Οι κύριες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνιστώσες του φεουδαρχικούδουλοπαροικικού κοινωνικού-οικονομικού συστήματος. Η εσωτερική λειτουργία του Φέουδου και του τιμαρίου. Σχέσεις Παραγωγής και οι μορφές Γαιοπροσόδου. Οι Πόλεις και η ανάπτυξη της αστικής οικονομίας. Πρώτη φάση γεωγραφικήςαποικιοκρατικής εξάπλωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Η παρακμή του δουλοπαροικικού /φεουδαρχικού συστήματος. - Η Εμποροκρατική περίοδος: Το ζήτημα της μετάβασης (οι αναγκαίες κοινωνικέςοικονομικές- παραγωγικές πολιτικές και φιλοσοφικές/διανοητικές μεταβολές).βασικές εξελίξεις: Πληθυσμός, Γεωργία και οι αλλαγές και εξέλιξη στη μεταποίηση. Η Παραγωγή με ανάθεση. Εδαφική επέκταση και διεθνές εμπόριο. Ανακαλύψεις, αποικιοποίηση των Νέων Χωρών και το μακρινό εμπόριο. Παρακμή της Εμποροκρατικής Περιόδου.
- Ανάπτυξη του Καπιταλιστικού Τρόπου Παραγωγής. Η Βιομηχανική Επανάσταση και οι κύριες προϋποθέσεις της: Στην Αγροτική Παραγωγή, Βιομηχανία, Τεχνολογία, στις Μεταφορές και στην Οργάνωση της Επιχείρησης και της Εργασίας. Η Ευρώπη στον 19 ο αι.:- Οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των Προλεταρίων. Το Εργατικό Κίνημα και η γέννηση της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Η επέκταση/ανάπτυξη του Καπιταλιστικού Τρόπου Παραγωγής. Οι μεγάλες μεταναστεύσεις και η Νέα Αποικιοκρατία. Ο Στρατιωτικός και Οικονομικός Ιμπεριαλισμός μέχρι και τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθηγητής Σάββας Ρομπόλης Μάθημα (510005): Εισαγωγή στην Οικονομική Θεωρία Μεθοδολογικά ζητήματα της Οικονομικής Θεωρίας. Το βασικό οικονομικό πρόβλημα. Οι παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας. Το οικονομικό κύκλωμα και οι λειτουργίες του οικονομικού συστήματος. Ο ρόλος του Κράτους. Τιμές και μορφές αγοράς. Η προσφορά των αγαθών. Τιμές και παραγωγή σε πλήρη ανταγωνισμό. Τιμές και παραγωγή σε συνθήκες μονοπωλίου. Τιμές και παραγωγή στο ολιγοπώλιο. Τιμές και παραγωγή στο μονοπωλιακό ανταγωνισμό. Οι δημόσιες δαπάνες. Τα έσοδα των δημόσιων φορέων. Ο Κρατικός Προϋπολογισμός. Διεθνείς οικονομικές σχέσεις-η θεωρητική θεμελίωση του διεθνούς εμπορίου. Ευρωπαϊκή Ένωση. Η «παγκοσμιοποίηση». Μάθημα (510073): Οικονομικά της Κοινωνικής Ασφάλισης και της Κοινωνικής Πρόνοιας Εννοιολογικές αποσαφηνίσεις. Το ιστορικό πλαίσιο διαμόρφωσης του συστήματος κοινωνικής προστασίας (Κοινωνική ασφάλιση - Κοινωνική Πρόνοια). Παροχές της Κοινωνικής ασφάλισης και της Κοινωνικής Πρόνοιας. Οικονομία και Κοινωνική προστασία (κοινωνική ασφάλιση και Κοινωνική Πρόνοια). Τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης και της Κοινωνικής Πρόνοιας. Θεμελιώδεις αρχές αντιμετώπισης της κρίσης και αναμόρφωσης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και Πρόνοιας. Κοινωνική και Ιδιωτική ασφάλιση. Χρηματο-οικονομικοί όροι βιωσιμότητας της κοινωνικής προστασίας.
Σύγκριση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας της Ε.Ε. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Όλγα Στασινοπούλου Μάθημα (510038): Κοινωνική Πολιτική και Τοπική Αυτοδιοίκηση 1. Θεωρητικό πλαίσιο: Πρότυπα άσκησης κοινωνικής πολιτικής, τύποι κρατών προνοίας και θεωρίες ανάπτυξης της κοινωνικής πολιτικής στο τοπικό επίπεδο. Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης στα συστήματα άσκησης κοινωνικής πολιτικής 2. Βασικές έννοιες: Τοπικό, κοινότητα, τοπική κοινωνία, τοπικό κράτος, συμμετοχή, ενδυνάμωση. Αποσυγκέντρωση, αποκέντρωση, αυτοδιοίκηση. 3. Ορισμός της Τ.Α. Συνταγματική κατοχύρωση, ιστορική πορεία, βαθμίδες. 4. Η Αυτοδιοίκηση Α και Β βαθμού στην Ελλάδα, συλλογικά όργανα- οργάνωση, πόροι, αρμοδιότητες στην κοινωνική πολιτική. 5. Η κοινωνική πολιτική στο φάσμα της Αυτοδιοίκησης Αναφορά στις δομές. Τομείς (υγεία, φροντίδα, περιβάλλον, πολιτισμός, καταπολέμηση κοινωνικού αποκλεισμού). 6. Σύγχρονες προκλήσεις για την Τ.Α. Μετανάστευση, ανεργία, φροντίδα, πρόληψη παραβατικότητας, καταπολέμηση μορφών κοινωνικού αποκλεισμού.7.η Ευρωπαϊκή διάσταση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Όργανα, συμβολή στην Ευρωπαϊκή ενοποίηση και στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής. 8.Η κοινωνική πολιτική της Τ.Α. στο πλαίσιο της «Νέας Διακυβέρνησης» - η προοπτική της μητροπολιτικής αυτοδιοίκησης η σημασία των δικτύων και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Μάθημα (510071): Εισαγωγή στην Κοινωνική Πολιτική 1. Ο χαρακτήρας της κοινωνικής πολιτικής ως διεπιστημονικού και εφαρμοσμένου αντικειμένου. 2. Βασικές έννοιες ( ανθρώπινες ανάγκες, κοινωνικά δικαιώματα, κοινωνικά προβλήματα κ.α.) 3. Ορισμός και οριοθέτηση της κοινωνικής πολιτικής Κύρια Πρότυπα άσκησης της κοινωνικής πολιτικής, θεσμικές και οικονομικές συνιστώσες. 4. Θεωρητικό υπόβαθρο και κύριες προσεγγίσεις της κοινωνικής πολιτικής και του Κράτους Πρόνοιας. 5. Το Κράτος Πρόνοιας, Ορισμός και ιστορική εξέλιξη ανάπτυξής του στην Ευρώπη και την Ελλάδα, διαφορετικοί τύποι κρατών προνοίας. 6. Η συμβολή της οικογένειας στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής, σχέσεις οικογένειας και κράτους πρόνοιας, η έμφυλη διάσταση της φροντίδας 7. Η κοινωνία των πολιτών και ο τρίτος τομέας στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής - η συμβολή του οργανωμένου εθελοντισμού. 8. Οι υπερεθνικές διαστάσεις της κοινωνικής πολιτικής: Η κοινωνική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί, η ανάπτυξη της παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών. 9. Το παρόν και το μέλλον της κοινωνικής πολιτικής σύγχρονες προκλήσεις και προοπτικές.
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μαρία Καραμεσίνη Μάθημα (510101): Οικονομικά της εργασίας Εργατικό δυναμικό και αγορά εργασίας. Η διάρθρωση και η λειτουργία της αγοράς εργασίας. Νεοκλασική θεωρία της προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Θεωρία του ανθρώπινου κεφαλαίου και των διακρίσεων στην αγορά εργασίας. Εξισωτικές μισθολογικές διαφορές, ατελής πληροφόρηση και γεωγραφική και επαγγελματική κινητικότητα. Εργατικά συνδικάτα, συλλογικές διαπραγματεύσεις και μισθοί. Θεσμικές και ριζοσπαστικές προσεγγίσεις της αγοράς εργασίας. Εσωτερικές αγορές εργασίας και θεωρίες του δυϊσμού και της κατάτμησης της αγοράς εργασίας Μάθημα (510127): Ανεργία και πολιτικές απασχόλησης Ορισμός, μέτρηση και ετερογένεια της ανεργίας. Κίνδυνος ανεργίας του εργατικού δυναμικού και απασχολησιμότητα των ανέργων. Στατική και δυναμική αναπαράσταση της ανεργίας. Τυπολογία της ανεργίας ανάλογα με τα αίτιά της και τις ατομικές παγγελματικές διαδρομές. Θεωρητικές ερμηνείες της ανεργίας (νεοκλασικοί, μονεταριστές, Κέυνς, νεο-κευνσιανοί, Μαρξ, Σουμπέτερ). Πολιτική απασχόλησης και πολιτικές αγοράς εργασίας, τα διαφορετικά είδη πολιτικών αγοράς εργασίας και τα εργαλεία τους, η πολιτική απασχόλησης ως οικονομική και ως κοινωνική πολιτική και η ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση. Αναπληρωτής καθηγητής Ιορδάνης Ψημμένος Μάθημα (510145) Κοινωνιολογία της Εργασίας Ι Α) Θεωρητικές προσεγγίσεις της Εργασίας Απασχόλησης Β) Συστήματα Οργάνωσης της Παραγωγής Γ) Συστήματα Οργάνωσης των Εργαζομένων Δ) Η έννοια της Εργασίας για τους Εργαζόμενους Ε) Κοινωνικός καταμερισμός Εργασίας Χαμηλού Κύρους και «βρώμικα» επαγγέλματα (dirty jobs) Μάθημα (510020) Μετανάστευση και Μεταναστευτική Πολιτική
Α) Κοινωνιολογικές Σχολές ανάλυσης της Μετανάστευσης Β) Ιστορικές διαδρομές: συστήματα εξαναγκαστικής και εθελοντικής μετανάστευσης Γ) Σύγχρονη Μετανάστευση και διαφορές με τις ροές μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο Δ) Η έρευνα στην Ελλάδα για τη μετανάστευση Ε) Οικιακή εργασία και χωρικές στρωματώσεις των μεταναστών/τριών στην Αθήνα Αναπληρωτής καθηγητής Ιωάννης Κουζής Μάθημα (510095): ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ - Εννοια των συλλογικών εργασιακών σχέσεων - Ιστορική πορεία του συνδικαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα - Τα σύγχρονα χαρακτηριστικά του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος(μισθωτή εργασία και συνδικαλισμός, πυκνότητα, σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, κρατικός ρόλος, τρόπος σύστασης συνδικάτου, οργανωτική δομή, ενιαία οργανωτική έκφραση και πολυκερματισμός, οικονομική εξάρτηση, παραταξιοποίηση, ευρωπαικός προσανατολισμός) - Συνδικάτα και πολιτική - Η εξέλιξη της συνδικαλιστικής πυκνότητας. Αιτίες - Εννοια και ρόλος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας - Το θεσμικό πλαίσιο της συλλογικής διαπραγμάτευσης στην Ελλάδα(περιεχόμενο, είδη, ικανότητα διαπραγμάτευσης, νομικές δεσμεύσεις και εφαρμογή, ο ρόλος του ΟΜΕΔ, μεσολάβηση και διαιτησία) - Εννοια της απεργίας - Είδη και μορφές απεργίας - Οροι νομιμότητας της απεργίας και καταχρηστική απεργία - Η ανταπεργία - Οροι αποτελεσματικότητας της απεργίας - Η εξέλιξη του απεργιακού φαινομένου - Η συζήτηση για το μέλλον των συνδικάτων Μάθημα (510131): ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ - Εννοια των εργασιακών σχέσεων - Εννοια των ατομικών εργασιακών σχέσεων - Εργασιακές σχέσεις και κοινωνική πολιτική - Ο ρόλος και οι πηγές του εργατικού δικαίου
- Η έννοια του μισθωτού και του εργοδότη - Εξαρτημένη εργασία και συναφείς έννοιες - Διακρίσεις των μισθωτών - Η έναρξη της εργασιακής σχέσης - Βασικοί όροι της εργασιακής σχέσεις(δικαιώματα και υποχρεώσεις) - Κατηγορίες της μισθωτής και εξαρτημένης εργασίας - Ο ρόλος, το περιεχόμενο και η προστασία του μισθού - Χρόνος και ωράριο εργασίας(νόμιμο,συμβατικό,πραγματικό, άδειες,αργίες,υπερεργασία, υπερωρία, διευθέτηση) - Διαθεσιμότητα - Επίσχεση εργασίας - Μεταβολή των όρων εργασίας - Μεταβολή του προσώπου του εργοδότη - Ιση μεταχείρηση και διακρίσεις - Η λήξη της εργασιακής σχέσης(ατομικές και ομαδικές απολύσεις) Επίκουρη καθηγήτρια Γεωργία Πετράκη Μάθημα (510134): Παγκοσμιοποίηση και νέα κοινωνικά κινήματα Εισαγωγή στη θεωρία των κοινωνικών κινημάτων Θεωρίες Παγκοσμιοποίησης Νέα Κοινωνικά Κινήματα Μάθημα (510093): ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΙ: Μεταβιομηχανισμός και Εργασία «Μεταβιομηχανική Κοινωνία» : Προσεγγίσεις και όψεις Η Οργάνωση της Εργασίας Οι Νέες Μορφές Οργάνωσης της Εργασίας Τα Μετατεϊλορικά μοντέλα οργάνωσης της εργασίας Η εφαρμογή των Νέων Μορφών Οργάνωσης της Εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Επίκουρη καθηγήτρια Δέσποινα Παπαδοπούλου ΜΑΘΗΜΑ (510099): Κοινωνική Ένταξη και Κοινωνικός Αποκλεισμός
Η ύλη του εξεταζόμενου μαθήματος περιλαμβάνει τον ορισμό, τη γέννηση, την καταγωγή και τις διαστάσεις του φαινομένου του κοινωνικού αποκλεισμού και της κοινωνικής ένταξης. Περιλαμβάνει το διαχωρισμό της έννοιας από το φαινόμενο, τον τρόπο προσέγγισης της έννοιας του αποκλεισμού και τα χαρακτηριστικά της. Επίσης περιλαμβάνει την προσέγγγιση του φαινομένου μέσω των τριών αξόνων : αναπαραγωγή των κοινωνικών ανισοτήτων, αδυναμία άσκησης των κοινωνικών δικαιωμάτων και διάρρηξη του κοινωνικού δεσμού. Εξετάζονται πολλά εμπειρικά παραδείγματα μέσα από την καθημερινή πραγαμτικότητα. ΜΑΘΗΜΑ (510112): Κοινωνιολογία της Κοινωνικής Μεταβολής Η ύλη του μαθήματος περιλαμβάνει το σύνολο της μελέτης της θεματικής ενότητας Κοινωνιολογία της Κοινωνικής Μεταβολής. Εξετάζονται οι διαδικασίες, τα στοιχεία της Κοινωνικής Μεταβολής και των παραγόντων που την προκαλούν. Επίσης ζητείται ο ορισμός της Κοινωνικής Μεταβολής και η συστηματική ανάλυση των στοιχείων του ορισμού. Οι ενότητες κατανέμονται ως εξής: Σταθερότητα και Μεταβολή, Η Θεωρία της Εξέλιξης, Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμός, Παράγοντες της Κοινωνικής Μεταβολής και Κατευθύνσεις της Κοινωνικής Μεταβολής. Η Κοινωνική Μεταβολή σε σχέση με τους σύγχρονους θεσμούς της Εκπαίδευσης, της Εργασίας, της Οικογένειας, της Υγείας και Ασφάλισης, της Εκκλησίας και άλλα εμπειρικά παραδείγματα κατανόησης του φαινομένου. Επίκουρος καθηγητής Κανάκης Λελεδάκης Μάθημα (510089): Κλασικές κοινωνικές θεωρίες Οι θεματικές του μαθήματος είναι αυτές που ακολουθούν παρακάτω (1-8). Για τις εξετάσεις ζητείται η απάντηση σε τέσσερις θεματικές. Οι τρείς αφορούν τους Marx, Durkheim και Weber (ενότητες 5,6 και 7). Η τέταρτη μπορεί να αφορά κάποιον άλλο θεωρητικό/ θεματική της επιλογής σας. Όταν μία θεματική αναφέρεται σε δύο θεωρητικούς, διαλέγετε τον ένα. Η βιβλιογραφία για κάθε θεματική βρίσκεται στο περίγραμμα του μαθήματος που έχει διανεμηθεί (και θα αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα του τμήματος). 1. Η σύγχρονη έννοια του κοινωνικού ως προς τις θεωρίες κοινωνικού συμβολαίου 2. Θετικισμός: J.S. Mill και A. Comte 3. Ερμηνευτικές προσεγγίσεις: G. Vico, W. Dilthey 4. Η κοινωνία ως οργανισμός: H. Spencer 5. K. Marx 6. E. Durkheim 7. M. Weber 8. V. Pareto.
Επίκουρος καθηγητής Χρίστος Μπάγκαβος Μάθημα (510027): Εισαγωγή στη Δημογραφία Η δημογραφία και οι κλάδοι της. Δημογραφικοί δείκτες και μελέτη του συνολικού πληθυσμού. Η αναπαραγωγή του πληθυσμού: η μελέτη της γεννητικότητας και της γονιμότητας. Η φθορά του πληθυσμού: η μελέτη της θνησιμότητας.. Η κινητικότητα του πληθυσμού: η μελέτη της εσωτερικής και της εξωτερικής (διεθνούς) μετανάστευσης. Η ιστορία των πληθυσμών. Θεωρίες της μακροχρόνιας εξέλιξης του πληθυσμού. Εξελίξεις και προοπτικές σε επίπεδο παγκόσμιου πληθυσμού. Οι επιπτώσεις και η διεθνοποίηση των δημογραφικών εξελίξεων. Οι δημογραφικές πολιτικές. Μάθημα (510069): Πληθυσμιακές μεταβολές, αγορά εργασίας και κοινωνική ασφάλιση Σχέση των πληθυσμιακών μεταβολών με την κοινωνικο-οικονομική οργάνωση και την ασκούμενη κοινωνική πολιτική. Δείκτες δημογραφικής γήρανσης. Δημογραφικές εξελίξεις και προοπτικές: η ευρωπαϊκή διάσταση. Σύνδεση των πληθυσμιακών μεταβολών με το μέγεθος του εργατικού δυναμικού, την απασχόληση και την ανεργία. Οι προοπτικές εξέλιξης της προσφοράς εργασίας υπό το πρίσμα των δημογραφικών προοπτικών. Πληθυσμιακές μεταβολές και οικονομική ισορροπία των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Μεταβολές στην κατά ηλικία διάρθρωση του πληθυσμού και επιπτώσεις στην ισορροπία των συστημάτων συνταξιοδότησης: η περίπτωση του αναδιανεμητικού συστήματος. Πληθυσμιακές μεταβολές, βιωσιμότητα των ασφαλιστικών συστημάτων και αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δημογραφική γήρανση και αλλαγές στη λειτουργία των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Μη-δημογραφικοί παράγοντες της κρίσης των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Δημογραφικές εξελίξεις και προτεινόμενες αλλαγές αναφορικά με την οργάνωση και τη χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Πληθυσμιακές μεταβολές και επιπτώσεις για τον τομέα της υγείας. Επίκουρη καθηγήτρια Μαρία Στρατηγάκη Μάθημα (510029): Οικογένεια και Οικογενειακή Πολιτική
Ορισμοί, αντιλήψεις για την οικογένεια, η ρευστότητα της σύγχρονης οικογένειας. Μεταβολές κατά τον 20ο αιώνα και οικογένεια (τεχνολογικά επιτεύγματα, παγκοσμιοποίηση, εργασία, εξατομίκευση, Ευρωπαϊκή Ένωσης). Η οικογένεια ως κοινωνικός θεσμός (Λειτουργίες της οικογένειας, Δομή της οικογένειας, Ο θεσμός και οι μεταβολές τις λειτουργίες και τη δομή). Η οικογένεια ως τρόπος οργάνωσης του ιδιωτικού βίου (μεταβλητότητα των σχέσεων, η κρίση των σχέσεων, οι τρόποι οργάνωσης του ιδιωτικού βίου). Οι θεωρητικές προσεγγίσεις της οικογένειας. Η «κρίση» της σύγχρονης οικογένειας. Η Οικογενειακή πολιτική στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Η κρίση της κοινωνικής και οικογενειακής πολιτικής Μάθημα (510037): Φύλο και Κοινωνική Πολιτική 1. Φύλο και κράτος πρόνοιας 2. Οικογένεια, αναπαραγωγή, μητρότητα 3. Φροντίδα, οικιακή εργασία, κοινωνικές υποδομές 4. Αμειβόμενη εργασία και κοινωνική ασφάλιση 5. Βία κατά των γυναικών 6. Φύλο και μετανάστευση Επίκουρη καθηγήτρια Θεοδοσία Ανθοπούλου Μάθημα (510116): Εισαγωγή στην Κοινωνική και Οικονομική Γεωγραφία Βασικές έννοιες και θεωρητικές τάσεις, θεματικά πεδία και επιστημονικές προσεγγίσεις στην Κοινωνική και Οικονομική Γεωγραφία. Συγκρότηση της Σύγχρονης Γεωγραφίας. Στοιχεία Πληθυσμιακής Γεωγραφίας. Κινήσεις, πυκνότητες και κατανομές του πληθυσμού στο χώρο. Ζητήματα «υπερπληθυσμού και αρίστου μεγέθους πληθυσμού». Γεωγραφική κινητικότητα του πληθυσμού: Φαινόμενα και τύποι Μετανάστευσης σε τοπική, περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα. Κυκλοφορία και Δίκτυα Μεταφορών. Εξέλιξη των μέσων μεταφοράς και επικοινωνιών διαχρονικά, ο ρόλος της τεχνολογίας, χωρικέςκοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις από την εξέλιξη των μεταφορών και επικοινωνιών. Αστεακός Χώρος: Λειτουργίες της πόλης. Διαδικασίες και φαινόμενα αστικοποίησης. Τύποι και φαινόμενα αστικοποίησης στον αναπτυγμένο και αναπτυσσόμενο κόσμο.
Γεωγραφία της Υπαίθρου: Αγροτικοί μετασχηματισμοί στον αναπτυγμένο κόσμο (εκβιομηχάνιση γεωργίας, αλλαγές στην κατανάλωση, αγροβιομηχανικό πλέγμα). Επιπτώσεις της εντατικοποίησης της γεωργίας στις αγροτικές δομές και τα τοπία. Κρίση του «παραγωγιστικού» μοντέλου παραγωγής και νέες λειτουργίες του αγροτικού χώρου. Γεωγραφία του Τουρισμού. Βασικές έννοιες του τουριστικού φαινομένου, το τουριστικό σύστημα, γεωγραφικές επιπτώσεις (χωρικές- περιβαλλοντικέςκοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις) από την τουριστική ανάπτυξη, εναλλακτικός τουρισμός και βιώσιμη ανάπτυξη. Χωρική Υπόσταση των Φυσικών Πόρων. Επιδράσεις του ανθρώπου στη φύση και τα τοπία. Ανάπτυξη και προστασία περιβάλλοντος. Οικουμενικότητα και τοπικότητα στις σχέσεις κοινωνίας και φύσης. Μάθημα (510123): Γεωγραφία της Υπαίθρου Γεωγραφία της Υπαίθρου: βασικές έννοιες και προβληματισμοί Χωροταξική διευθέτηση του αγροτικού χώρου: δημιουργία αγροτικού τοπίου και αγροτικών δομών (Βασικά χαρακτηριστικά του αγροτικού τοπίου, παράγοντες που επηρεάζουν το αγροτικό τοπίο) Εξέλιξη της γεωργίας και των αγροτικών δομών στον κόσμο Οι αγροτικοί μετασχηματισμοί στον αναπτυγμένο κόσμο και οι επιπτώσεις τους στις αγροτικές δομές Αγροτικές κληρονομιές, κρίσεις και προσαρμογές στον αναπτυσσόμενο κόσμο Από τον αγροτικό χώρο στην ύπαιθρο χώρα: νέες λειτουργίες και χωροκοινωνικές δυναμικές του αγροτικού χώρου στον αναπτυγμένο κόσμο. Αγροτικές δομές των Νέων Χωρών: το μέτωπο του εποικισμού στη Βόρεια Αμερική Οι κολεκτιβιστικές μορφές γεωργίας: το σοβιετικό μοντέλο Ύπαιθρος χώρος και πολιτικές στην Ε.Ε. Ο εκσυγχρονισμός της γεωργίας και η εξέλιξη των εγγειο-διαρθρωτικών δομών μεταπολεμικά στην Ελλάδα (γενικά χαρακτηριστικά της ελληνικής γεωργίας, ο εκσυγχρονισμός της μεταπολεμικά, βασικά εγγειο-διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, δημογραφικές εξελίξεις στον αγροτικό χώρο) Επίκουρος καθηγητής Σπύρος Σακελλαρόπουλος Μάθημα (510148): Θεωρίες Παγκοσμιοποίησης 1) Οι απόψεις των θεωρητικών της Παγκοσμιοποίησης (υποστηρικτές και σκεπτικιστές) 2) Κράτος και Παγκοσμιοποίηση 3) Η οικονομική παγκοσμιοποίηση 4) Οι κοινωνικές πλευρές της Παγκοσμιοποίησης
Μάθημα (510136): ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Οι απόψεις των ακόλουθων στοχαστών για το Κράτος και την Κοινωνία 1) Μακιαβέλι 2) Χομπς 3) Λοκ 4) Μοντεσκιέ 5) Ρουσό 6) Μπένθαμ 7) Χέγκελ 8) Τοκεβίλ 9) Μαρξ- Ενγκελς 10) Λένιν Λέκτορας Μαρία Συμεωνάκη Μάθημα (510008): Στατιστική Ι: Περιγραφική Στατιστική Ορισμοί: Πληθυσμός, δείγμα, μονάδα έρευνας, δειγματική μονάδα, παράμετρος, στατιστικό, μεταβλητή, ιδιότητα ή διχοτόμος. Διαδικασία μέτρησης και επίπεδα μέτρησης (είδη μεταβλητών και ιδιότητες). Μονομεταβλητά περιγραφικά στατιστικά: Αριθμός περιπτώσεων, αναλογίες, ποσοστά (%), ρυθμοί, λόγοι. Κατανομές συχνοτήτων. Μέτρα κεντρικής τάσης: μέσος, διάμεσος, επικρατούσα τιμή (χαρακτηριστικά και διαφορές). Μέτρα θέσης: δεκατημόρια, τεταρτημόρια, ποσοστημόρια. Μέτρα διασποράς: Κύμανση, τεταρτομοριακή απόκλιση, μέση απόκλιση, τυπική απόκλιση, συντελεστές μεταβλητότητας. Μέτρα σύνοψης: Κύρτωση και Λοξότητα. Μετασχηματισμός δεδομένων (τυποποιημένες τιμές). Κανονική κατανομή. Μάθημα (510014): Εισαγωγή στη θεωρία και τις μεθόδους των κοινωνικών ερευνών Η διατύπωση του προβλήματος της έρευνας, Ο σχεδιασμός των εμπειρικών κοινωνικών ερευνών, Η μέτρηση στις κοινωνικές έρευνες, Μέθοδοι συλλογής δεδομένων (πληροφοριών), Δειγματολειπτικές έρευνες και ερωτηματολόγια, Συνεντεύξεις, Μέθοδοι παρατήρησης, Αρχεία, Επεξεργασία, ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων, Μέθοδοι κλιμάκων μετρήσεων στάσεων, κατασκευή και αξιολόγησή τους (κλίμακες Likert, κλίμακες Guttman, κλίμακες Thurstone), Έρευνα και τεκμηρίωση. Συνοπτική παρουσίαση των Ηλεκτρονικών Βάσεων Κοινωνικών Δεδομένων, Η Κοινωνική Έρευνα στην Ευρώπη (EUROSTAT). Λέκτορας Ελένη Πρόκου Μάθημα (510141): ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Αιτιολόγηση της παροχής εκπαίδευσης για ενηλίκους.
Εννοιολογικό πλαίσιο για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση: αποσαφήνιση όρων και εννοιών. Παγκοσμιοποίηση, κοινωνία της γνώσης και διά βίου μάθηση. Πολιτικές διά βίου μάθησης στην Ευρώπη. Η εξέλιξη της εκπαίδευσης ενηλίκων στην Ελλάδα. Η ερμηνεία των πολιτικών εκπαίδευσης ενηλίκων στην Ελλάδα. Ο ενήλικος εκπαιδευόμενος και η μάθηση των ενηλίκων. Θεωρητικές προσεγγίσεις για τη μάθηση των ενηλίκων. Η διδασκαλία των ενηλίκων. Ο ρόλος του εκπαιδευτή και οι εκπαιδευτικές τεχνικές. Η εκπαίδευση των εκπαιδευτών ενηλίκων και η πιστοποίησή τους. Θεωρίες για τη διαμόρφωση αναλυτικών προγραμμάτων. Σχεδιασμός προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων. Η εκπαίδευση από απόσταση. Μάθημα (510140): ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Συγκριτική σπουδή της εκπαίδευσης: Θεωρήσεις και ζητήματα. Οι συλλογικές ανάγκες και το συγκριτικό ενδιαφέρον για την εκπαίδευση. Συγκριτικό επιχείρημα και εκπαιδευτική πολιτική. Βασικές θεωρήσεις συγκριτικής σπουδής της εκπαίδευσης: o Η ιστορική προσέγγιση (Sadler, Kandel, Hans, Mallinson, Bereday). o Προς αναζήτηση της επιστημονικής ταυτότητας του κλάδου (Holmes, King, Noah & Eckstein). o Κυρίαρχα παραδείγματα συγκριτικής σπουδής και η αμφισβήτησή τους (ο δομολειτουργισμός και οι Anderson και Foster, η σχέση εκπαίδευσης και ανάπτυξης, η κριτική των κυρίαρχων θεωρήσεων και ο Καζαμίας). o Ανακατατάξεις στη συγκριτική σπουδή της εκπαίδευσης: το θεσμικό πλαίσιο και ο πλουραλισμός των θεωρήσεων. Ζητήματα συγκριτικής σπουδής της εκπαίδευσης (το ζήτημα του σκοπού, η σημασία και οι δυσκολίες της σύγκρισης, εθνοκεντρισμός, υποκειμενικότητα και μεροληψία στη συγκριτική σπουδή της εκπαίδευσης, τα συγκριτικά δεδομένα, προβλήματα αξιοπιστίας και συγκρισιμότητας). Συγκριτική σπουδή της εκπαίδευσης: Εκπαιδευτικά προβλήματα και εκπαιδευτική πολιτική. Παράδοση και αλλαγή στην εκπαίδευση. Η εξέλιξη των δημόσιων συστημάτων εκπαίδευσης. Η εκπαιδευτική πολιτική σε επιλεγμένες ευρωπαϊκές χώρες: οι περιπτώσεις της Ελλάδας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας.
Λέκτορας Ηρακλής Μαυρίδης Μάθημα 510007: Επιστημολογία α)όλες οι προσωπικές σημειώσεις των φοιτητών / τριων από τις παραδόσεις. β) Τα παρακάτω θέματα από το διδασκόμενο εγχειρίδιο: Η λογική των κοινωνικών επιστημών. Σχετικά με τη λογική των κοινωνικών επιστημών. Γνώση και διαφέρον. Η πρακτική της θεωρίας. Ο δομισμός και η θεωρία της κοινωνιολογικής γνώσης. Χρόνος και χώρος στην κοινωνική θεωρία Μάθημα (510002): Εισαγωγή στην οργάνωση και τη δυναμική της κοινωνίας α) Όλες οι προσωπικές σημειώσεις των φοιτητών / τριων από τις παραδόσεις. β) Τα παρακάτω θέματα από το διδασκόμενο εγχειρίδιο: Τι είναι κοινωνιολογία. Ο πολιτισμός, η κοινωνία και το άτομο. Κοινωνική διαντίδραση και καθημερινή ζωή. Οικογένεια, γάμος και προσωπική ζωή. Στρωμάτωση και ταξική δομή. Σύγχρονες οργανώσεις. Εργασία και οικονομική ζωή. Οι πόλεις και η ανάπτυξη του σύγχρονου εξαστισμού. Παγκόσμια μεταβολή και οικολογική κρίση. Ο σύγχρονος κόσμος: βιομηχανικές κοινωνίες. Η κοινωνική μεταβολή σήμερα: παγκοσμιοποίηση. Λέκτορας Κων/να Σακκά Μάθημα (510150): Στοιχεία δημοσίου δικαίου Έννοια-διακρίσεις δικαίου. Θεμελιώδεις αρχές του Συνταγματικού δικαίου. Διάκριση των εξουσιών. Το κοινοβουλευτικό σύστημα. Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Πολιτικά δικαιώματα. Συγκρότηση της Δημόσιας Διοίκησης. Έννοια πηγές Διοικητικού Δικαίου. Συστήματα οργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης. Τα όργανα του Κράτους Α και Β βαθμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι Δημόσιοι οργανισμοί. Αρχές που διέπουν τη δράση της Δημόσιας Διοίκησης. Τα νομικά μέσα δράσης της Δημόσιας Διοίκησης. Ο έλεγχος της Δημόσιας. Τα όργανα του κράτους. Επίκουρος Καθηγητής Ανάργυρος. Πασσάς Μάθημα (510072): Η οργάνωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης Στοιχεία δημοσίου δικαίου
Από το βιβλίο: Μούσης, Ν., 2008, Ευρωπαϊκή Ένωση: Δίκαιο, Οικονομία, Πολιτική, Αθήνα: Παπαζήσης (12 η αναθεωρημένη έκδοση). Α. 1 ο Μέρος: Συνθήκες, δίκαιο και θεσμοί (σελ. 3-69) Β. 2 ο Μέρος: Τα στάδια της ολοκλήρωσης (σελ. 71-167) (από το 2 ο Μέρος απαιτείται η γενική κατανόηση της εξέλιξης των σταδίων της ολοκλήρωσης) Από το βιβλίο: Πασσάς, Α. Γ., Τσέκος Θ. Ν. (επιμ.), 2009, Εθνική Διοίκηση και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Η Ελληνική εμπειρία, Αθήνα: Παπαζήσης. Το 3 ο κεφάλαιο: Η Ελληνική διοίκηση στο Ενωσιακό θεσμικό και πολιτικό σύστημα (σελ. 143-197) Από τη Γραμματεία