ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 26.10.2011 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0748/2007, του Juan Manuel Iruela Sánchez, ισπανικής ιθαγένειας, σχετικά με ισχυρισμούς για παραβιάσεις της κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας σε σχέση με ένα σχέδιο μεταφοράς υδάτων στον ποταμό Castril (Γρανάδα, Ανδαλουσία), Αναφορά 1391/2007, του κ. Miguel Angel Ortiz Lopez, ισπανικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της Plataforma para la defensa del Río Castril, σχετικά με τις επιβλαβείς επιπτώσεις των εργασιών που προβλέπονται στον ποταμό Castril με στόχο την υδροδότηση των τοποθεσιών Baza, Caniles και Zújar 1. Περίληψη της αναφοράς 0748/2011 Ο αναφέρων επικρίνει την απόφαση των ισπανικών αρχών να εγκρίνουν σχέδιο για την εκμετάλλευση των υδάτων του ποταμού Castril προκειμένου να διασφαλισθεί η ύδρευση της πόλης Baza. Σύμφωνα με τον αναφέροντα, το σχέδιο αυτό θα προκαλέσει μη αναστρέψιμη ζημία όχι μόνο στον ποταμό Castril, αλλά και στην προστατευόμενη περιοχή Peña de Castril και στο «Conjunto Histórico de Castril», που αποτελεί τμήμα της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο αναφέρων αμφισβητεί τη λύση που επιλέχθηκε για το έργο και θεωρεί ότι η απόφαση δεν αξιολόγησε σωστά μια λιγότερο επιζήμια για το περιβάλλον εναλλακτική. Ο αναφέρων θεωρεί ότι παραβιάστηκαν οι οδηγίες 2003/4/EΚ για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες, 2003/35/ΕΚ σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων και 92/43/ΕΚ για την προστασία των φυσικών οικοτόπων, και ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παρέμβει και να σταματήσει την υλοποίηση του σχεδίου. Περίληψη της αναφοράς 1391/2007 Ο αναφέρων επικρίνει την απόφαση του ισπανικού υπουργείου Περιβάλλοντος να εγκρίνει τη CM\882093.doc PE411.965v03-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
διεξαγωγή επειγουσών εργασιών στον Río Castril, προκειμένου να διασφαλισθεί η υδροδότηση των τοποθεσιών Baza, Caniles και Zújar. Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι οι εργασίες θα είναι δυσανάλογες και δεν δικαιολογούνται από τις ανάγκες σε νερό των προαναφερθεισών τοποθεσιών. Ο αναφέρων εξηγεί ότι οι προβλεπόμενες εργασίες θα προκαλέσουν ανεπανόρθωτη βλάβη στο μοναδικό οικοσύστημα του ποταμού κάτι το οποίο θα αποτελέσει παραβίαση των κοινοτικών οδηγιών 85/377/ΕΟΚ και 92/43/ΕΟΚ. 2. Παραδεκτό Η αναφορά 0748/2007 χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 20 Δεκεμβρίου 2007 και η αναφορά 1391/2001 χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 14 Μαΐου 2008. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες βάσει του άρθρου 192, παράγραφος 4, του Κανονισμού. 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 17 Ιουλίου 2008. Αναφορά 0748/2007: Ο αναφέρων κάνει λόγο για ένα σχέδιο που εγκρίθηκε από τις ισπανικές αρχές για την υδροδότηση της πόλης Baza. Το σχέδιο θα υδροδοτηθεί από την υφιστάμενη δεξαμενή του Portillo στον ποταμό Castril, κοντά στην πόλη του Castril όπου ζει ο αναφέρων, και συμπεριλαμβάνει αγωγό 25 χιλιομέτρων κατά μήκος του ποταμού. Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι το έργο θα προκαλέσει μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές βλάβες στον ποταμό. Επιπλέον, το έργο έχει εγκριθεί μέσω μιας επείγουσας διαδικασίας που δεν υπόκειται σε δημόσια διαβούλευση και ο επείγων χαρακτήρας της διαδικασίας δεν δικαιολογείται καθώς η πόλη Baza ποτέ δεν έχει υποστεί κανέναν περιορισμό της παροχής νερού. Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι ζήτησε από τις αρχές τα έγγραφα που σχετίζονται με το σχέδιο και δεν έλαβε καμία απάντηση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν, δεν εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις και ο αναφέρων προτείνει μια λύση που θα ήταν λιγότερο δαπανηρή και περισσότερο φιλική προς το περιβάλλον. Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι σημειώθηκαν παραβιάσεις των εξής νομοθετικών πράξεων: Οδηγία 2003/4/ΕΚ 1 για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες κανονισμός 1367/2006 για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα Οδηγία 2003/35/EΚ 2 σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον Οδηγία 92/43/ΕΟΚ 3 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας Οδηγία 79/409/EΟΚ 4 σχετικά με τη διατήρηση των άγριων πουλιών. 1 ΕΕ L 41 της 14.2.2003, σ. 26-32. 2 ΕΕ L 156 της 25.6.2003, σ. 17-25. 3 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7-50. 4 ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σ. 1-18. PE411.965v03-00 2/9 CM\882093.doc
Σε σχέση με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ, η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι ο ποταμός Castril δεν έχει καταχωρηθεί ως τόπος του δικτύου Natura 2000 υπό την κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία. Οι πιθανές επιπτώσεις του εν λόγω σχεδίου στις γειτονικές περιοχές του δικτύου Natura 2000 πρέπει να καθοριστούν από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή. Όσον αφορά την παρουσία ειδών που σχετίζονται με τον ποταμό και περιλαμβάνονται στο Παράρτημα IV της οδηγίας, οι ενδιαφερόμενες αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν την ύπαρξη προστατευτικών μέτρων για τα είδη αυτά και όπου εξετάζεται τυχόν παρέκκλιση, υπό τις προϋποθέσεις που έχουν οριστεί στην οδηγία 92/43/EΟΚ, πρέπει να αναφερθεί στην Επιτροπή. Μέχρι σήμερα η Επιτροπή δεν έχει ενημερωθεί για τυχόν παρέκκλιση που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι σχετίζεται με τη συγκεκριμένη κατάσταση. Ο αναφέρων επίσης κάνει λόγο για άλλα είδη πτηνών για τα οποία οι αρχές θα πρέπει να αποφεύγουν την αλλοίωση των οικοτόπων τους. Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (2000/60/EΚ) που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2000 1, ορίζει την ανάγκη για λεπτομερή σχεδιασμό της χρήσης των υδάτινων πόρων ώστε να αποφευχθούν μη βιώσιμες λύσεις και μη αναστρέψιμες βλάβες στο περιβάλλον, μέσω της ανάπτυξης σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών. Σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, τα πρώτα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών θα έχουν δημοσιευθεί έως τον Δεκέμβριο του 2009. Υπάρχουν δύο κύριοι γενικοί περιβαλλοντικοί στόχοι στην οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, όπως ορίζονται στο άρθρο 4: η πρόληψη της υποβάθμισης της κατάστασης των συστημάτων επιφανειακών υδάτων και η επίτευξη καλής κατάστασης για όλα τα ύδατα μέχρι το 2015. Από το 2009 και μετά, κάθε σχέδιο ή πρόγραμμα που έχει αντίκτυπο στους υδάτινους πόρους ή την ποιότητα του νερού θα πρέπει να συντονιστεί με τις διατάξεις του σχεδίου διαχείρισης της λεκάνης απορροής ποταμού, ώστε να εκπληρωθούν οι περιβαλλοντικοί στόχοι της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα. Στην περίπτωση νέων σχεδίων, το άρθρο 4, παράγραφος 7, επιτρέπει την υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων υπό τον όρο ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Εναπόκειται στις ισπανικές αρχές να διασφαλίσουν ότι αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται σε τέτοιες περιπτώσεις. Σχετικά με τα άλλα κοινοτικά μέσα για τα οποία έγινε λόγος στην αναφορά, η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2 αφορά την εφαρμογή της Σύμβασης Aarhus από όργανα και οργανισμούς της Κοινότητας και όχι από εθνικές αρχές. Όσον αφορά την οδηγία 85/337/EΟΚ 3, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/11/EΚ 4, και την οδηγία 2003/35/EΚ (γνωστή ως οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών 1 Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000 για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων, ΕΕ L 327 της 22.12.2000. 2 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Σεπτεμβρίου 2006 για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της Σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, ΕΕ L 264 της 25.09.2006. 3 Οδηγία 85/337/EΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1985 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. ΕΕ L 175 της 05.07.1985, σ. 40. 4 Οδηγία 97/11/EΚ του Συμβουλίου της 3ης Μαρτίου 1997 περί τροποποιήσεως της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. ΕΕ L 13 της 14.03.1997, σ. 5. CM\882093.doc 3/9 PE411.965v03-00
επιπτώσεων ή οδηγία ΕΠΕ), αυτές προβλέπουν τη διενέργεια εκτίμησης για ορισμένα σχέδια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν, το έργο δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Παραρτήματος Ι της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ και, συνεπώς, δεν απαιτείται υποχρεωτική εκτίμηση. Το έργο ενδέχεται να εμπίπτει στην κατηγορία 10 (ι) του Παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας 85/337/EΟΚ και συνεπώς απαιτείται εκτίμηση, αν τα έργα ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, μέσω μιας διαδικασίας που είναι γνωστή ως διαλογή βάσει κατωτάτων ορίων ή κριτηρίων στο Παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας. Η πρωταρχική ευθύνη για να διαπιστωθεί κατά πόσον ισχύει κάτι τέτοιο εμπίπτει στην αρμόδια αρχή του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Σχετικά με τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης, αυτή απαιτείται υπό την οδηγία ΕΠΕ, μόνο όταν έχει αποφασιστεί να διενεργηθεί ΕΠΕ, και καθώς η ΕΠΕ, όπως εξηγήθηκε ανωτέρω, δεν είναι υποχρεωτική, επαφίεται στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους να αποφασίσει αν είναι απαραίτητη ή όχι. Προκύπτει από την αναφορά ότι υποβλήθηκε αίτημα για πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και, σύμφωνα με τον αναφέροντα, δεν δόθηκε απάντηση. Η οδηγία 2003/4/EΚ αφορά την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες. Εν προκειμένω, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, παράγραφος 1, να παρέχουν τις περιβαλλοντικές πληροφορίες που κατέχονται από τις ίδιες ή για λογαριασμό τους, σε όποιον υποβάλλει σχετική αίτηση και χωρίς ο αιτών να οφείλει να επικαλεσθεί οιοδήποτε συμφέρον. Συγκεκριμένες ημερομηνίες για την παροχή αυτών των πληροφοριών ορίζονται στο άρθρο 3, παράγραφος 2. Εάν μια αίτηση διατυπώνεται κατά τρόπο υπερβολικά αόριστο, η δημόσια αρχή ζητεί από τον αιτούντα, το συντομότερο δυνατό, και το αργότερο εντός ενός μηνός να διευκρινίσει την αίτηση. Επίσης, πρέπει να του παρέχει τη συνδρομή της προς τούτο. Ωστόσο, οι δημόσιες αρχές δύνανται, κατά περίπτωση και εφόσον το θεωρούν σκόπιμο, να απορρίπτουν την αίτηση. Η πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες σημαίνει πρόσβαση σε πληροφορίες όπως αυτές κατέχονται από τη δημόσια αρχή χωρίς την ανάγκη για τυχόν επεξεργασία ή τροποποίηση από την αρχή. Όταν οι αιτούμενες πληροφορίες, εν όλω ή εν μέρει, δεν κατέχονται από τη δημόσια αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση και η δημόσια αρχή γνωρίζει ότι οι πληροφορίες αυτές κατέχονται από άλλη δημόσια αρχή ή για λογαριασμό της, διαβιβάζει την αίτηση στην εν λόγω αρχή και ενημερώνει δεόντως τον αιτούντα ή ενημερώνει τον αιτούντα ως προς τη δημόσια αρχή στην οποία πιστεύει ότι μπορεί να απευθυνθεί προκειμένου να ζητήσει τις πληροφορίες (άρθρο 4, παράγραφος 1, στοιχείο α) της οδηγίας 2003/4/EΚ). Η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι η αίτηση του αναφέροντος στον δήμο του Castril θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι έχει διατυπωθεί με τρόπο υπερβολικά αόριστο. Επιπλέον, φαίνεται ότι ορισμένες πτυχές αφορούν κάτι περισσότερο από μια απλή πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες, όπως καλύπτεται από την οδηγία 2003/4/EΚ. Είτε όλες οι πληροφορίες βρίσκονται στην κατοχή του δήμου του Castril είτε όχι, οι κανόνες του άρθρου 4, παράγραφος 1 α) της οδηγίας πρέπει να τηρούνται από αυτήν τη δημόσια αρχή. Το άρθρο 6 της οδηγίας 2003/4/EΚ προβλέπει την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Όποιος αιτών θεωρεί ότι η αίτησή του για παροχή πληροφοριών αγνοήθηκε, απορρίφθηκε αδικαιολόγητα (πλήρως ή εν μέρει), ή απαντήθηκε πλημμελώς, έχει πρόσβαση στις διαδικασίες αναθεώρησης που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2. Συνεπώς, σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή καλεί τον αναφέροντα να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες για την πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες που προσφέρει η οδηγία PE411.965v03-00 4/9 CM\882093.doc
2003/4/EΚ, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών αναθεώρησης, όπως είναι απαραίτητο. Συμπεράσματα Υπό το φώς των διαθέσιμων πληροφοριών, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να δημιουργηθεί η πεποίθηση ότι οι απαιτήσεις που καθορίζονται στον κανονισμό 1367/2006 και στις οδηγίες 2003/4/EΚ, 2003/35/EΚ, 92/43/EΟΚ, 79/409/EΟΚ, 85/337/EΟΚ όπως τροποποιήθηκε, και 2000/60/EΚ, δεν τηρούνται. 4. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη την 26 Σεπτεμβρίου 2008. Αναφορά 1391/2007: Ο αναφέρων κάνει λόγο για ένα σχέδιο που εγκρίθηκε από τις ισπανικές αρχές για την υδροδότηση της πόλης Baza. Το σχέδιο προβλέπει την υδροδότηση από την υφιστάμενη δεξαμενή του Portillo στον ποταμό Castril, κοντά στην πόλη του Castril όπου ζει ο αναφέρων, και συμπεριλαμβάνει 25 χλμ. αγωγού κατά μήκος του ποταμού. Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι το έργο θα προκαλέσει μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές βλάβες στον ποταμό. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υποβλήθηκαν, δεν έχει πραγματοποιηθεί αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων και ο αναφέρων προτείνει μια λύση που θα ήταν λιγότερο δαπανηρή και φιλικότερη προς το περιβάλλον. Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι σημειώθηκαν παραβιάσεις των εξής νομοθετικών πράξεων: Οδηγία 92/43/ΕΟΚ 1 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας Οδηγία 79/409/EΟΚ 2 για τη διατήρηση των αγρίων πτηνών. Οδηγία 85/337/ΕΟΚ 3, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/11/ΕΚ 4, Σε σχέση με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ, η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι ο ποταμός Castril δεν έχει καταχωρηθεί ως τόπος του δικτύου Natura 2000βάσει της κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Οι πιθανές επιπτώσεις του εν λόγω σχεδίου στις γειτονικές περιοχές του δικτύου Natura 2000 πρέπει να καθοριστούν από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή. Όσον αφορά την παρουσία ειδών που σχετίζονται με τον ποταμό και περιλαμβάνονται στο Παράρτημα IV της οδηγίας, οι ενδιαφερόμενες αρχές πρέπει να διασφαλίζουν την ύπαρξη προστατευτικών μέτρων για τα είδη αυτά και όπου εξετάζεται τυχόν παρέκκλιση, υπό τις προϋποθέσεις που έχουν οριστεί στην οδηγία 92/43/EΟΚ, πρέπει να αναφερθεί στην Επιτροπή. Έως σήμερα, η Επιτροπή δεν έχει λάβει ενημέρωση για καμία παρέκκλιση που θα μπορούσε να εκληφθεί ως σχετιζόμενη με τη συγκεκριμένη υπόθεση. Ο αναφέρων κάνει λόγο επίσης και για άλλα είδη πτηνών. Σύμφωνα με την οδηγία, οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να διασφαλίσουν επίσης ότι δεν θα σημειωθεί υποβάθμιση των οικοτόπων των ειδών αυτών. 1 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7-50. 2 ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σ. 1-18. 3 Οδηγία 85/337/EΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1985 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. ΕΕ L 175 της 05.07.1985, σ. 40. 4 Οδηγία 97/11/EΚ του Συμβουλίου της 3ης Μαρτίου 1997 περί τροποποιήσεως της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. ΕΕ L 73 της 14.03.1997, σ. 5. CM\882093.doc 5/9 PE411.965v03-00
Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (2000/60/EΚ) που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2000 1, ορίζει την ανάγκη για λεπτομερή σχεδιασμό της χρήσης των υδάτινων πόρων ώστε να αποφευχθούν μη βιώσιμες λύσεις και μη αναστρέψιμες βλάβες στο περιβάλλον, μέσω της ανάπτυξης σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών. Σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, τα πρώτα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών θα έχουν δημοσιευθεί έως τον Δεκέμβριο του 2009. Υπάρχουν δύο κύριοι γενικοί περιβαλλοντικοί στόχοι στην οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, όπως ορίζονται στο άρθρο 4: η πρόληψη της υποβάθμισης της κατάστασης των συστημάτων επιφανειακών υδάτων και η επίτευξη καλής κατάστασης για όλα τα ύδατα μέχρι το 2015. Από το 2009, κάθε σχέδιο ή πρόγραμμα που έχει επίπτωση στους υδάτινους πόρους ή στην ποιότητα των υδάτων θα πρέπει να είναι σύμφωνο με ό,τι προβλέπεται στο σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού, ώστε να καταστεί εφικτή η επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που τίθενται στην οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα. Στην περίπτωση νέων σχεδίων, το άρθρο 4, παράγραφος 7, επιτρέπει την υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων υπό τον όρο ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Εναπόκειται στις ισπανικές αρχές να διασφαλίσουν ότι αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται σε τέτοιες περιπτώσεις. Όσον αφορά την οδηγία 85/337/EΟΚ 2, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/11/EΚ 3, και την οδηγία 2003/35/EΚ (γνωστή ως οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή οδηγία ΕΠΕ), αυτές οι οδηγίες προβλέπουν τη διενέργεια εκτίμησης για ορισμένα σχέδια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν, το έργο δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Παραρτήματος Ι της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ και, συνεπώς, δεν απαιτείται υποχρεωτική εκτίμηση. Το έργο ενδέχεται να εμπίπτει στην κατηγορία 10(ι) του παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ και, συνεπώς, απαιτείται εκτίμηση εάν τα έργα ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, μέσω μιας διαδικασίας ελέγχου γνωστής ως «screening» βάσει των οριακών τιμών ή των κριτηρίων που καθορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας. Η αρμόδια αρχή του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους φέρει την πρωταρχική ευθύνη για να διαπιστωθεί κατά πόσον ισχύει κάτι τέτοιο. Όσον αφορά τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης, σχετική υποχρέωση δυνάμει της οδηγίας ΕΠΕ υπάρχει μόνο όταν αποφασιστεί η διενέργεια εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίζουν ότι η απόφαση των αρμοδίων αρχών τίθεται στη διάθεση του κοινού. Σε περίπτωση διενέργειας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες περί συμμετοχής του κοινού που ορίζονται στο άρθρο 6 της τροποποιημένης οδηγίας 4. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται ότι το ενδιαφερόμενο κοινό πρέπει να έχει πρόσβαση όχι μόνο στις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2, αλλά και σε κάθε άλλη σχετική περιβαλλοντική πληροφορία που καθίσταται 1 Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων, ΕΕ L 327 της 22.12.2000. 2 Οδηγία 85/337/EΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1985 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. ΕΕ L 175 της 05.07.1985, σ. 40. 3 Οδηγία 97/11/EΚ του Συμβουλίου της 3ης Μαρτίου 1997 περί τροποποιήσεως της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. ΕΕ L 73 της 14.03.1997, σ. 5. 4 Οδηγία 2003/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Μαΐου 2003 σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην κατάρτιση ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον και με την τροποποίηση όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, στην ΕΕ L 156 της 25 ης Ιουνίου 2003, σελ. 17. PE411.965v03-00 6/9 CM\882093.doc
διαθέσιμη μετά την περίοδο ενημέρωσης του ενδιαφερομένου κοινού σύμφωνα με την παράγραφο 2. Η εν λόγω πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες πρέπει να διασφαλίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/4/ΕΚ 1. Υπό το φώς των διαθέσιμων πληροφοριών, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι δεν πληρούνται οι απαιτήσεις που καθορίζονται στις οδηγίες 92/43/ΕΟΚ, 79/409/ΕΟΚ, 85/337/ΕΟΚ όπως έχει τροποποιηθεί, και 2000/60/ΕΚ. 5. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 11 Φεβρουαρίου 2011. Αναφορά 0748/2007: Εν συνεχεία των συμπερασμάτων που περιέχονται στην πρώτη ανακοίνωση της Επιτροπής, ο αναφέρων απέστειλε μελέτη με τίτλο «Μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του σχεδίου για την υδροδότηση της Baza μέσω της δεξαμενής του Portillo» (Estudio del Impacto Ambiental del Proyecto de Conducción de Abastecimiento a Baza desde el Embalse del Portillo), που διεξήχθη υπό τον συντονισμό του καθηγητή José Manuel Castillo López από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδα. Ο αναφέρων υποστηρίζει ότι η μελέτη καταδεικνύει ότι το σχέδιο παραβιάζει την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (2000/60/ΕΚ) 2. Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, που εκδόθηκε το 2000, θεσπίζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την προστασία και την αποκατάσταση των ευρωπαϊκών υδάτων με στόχο την επίτευξη καλής κατάστασης των υδάτων το 2015. Τα κύρια εργαλεία για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα είναι τα σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού και τα προγράμματα μέτρων, τα οποία έπρεπε να εγκριθούν τον Δεκέμβριο του 2009 και να υποβληθεί σχετική έκθεση στην Επιτροπή μέχρι τον Μάρτιο του 2010. Η έγκριση των σχεδίων και των προγραμμάτων της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα έχει καθυστερήσει σημαντικά στην Ισπανία. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ισπανίας τον Ιούνιο του 2010. Η Επιτροπή έχει επίγνωση του γεγονότος ότι το σχέδιο για την περιοχή της λεκάνης απορροής του ποταμού Guadalquivir (περιοχή όπου βρίσκεται ο ποταμός Castril) τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τον Δεκέμβριο του 2010. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει το περιεχόμενο των σχεδίων και θα υποβάλει έκθεση με τα συμπεράσματά της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο το 2012, σύμφωνα με το άρθρο 18 της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα. Η Επιτροπή αξιολόγησε τη μελέτη την οποία υπέβαλε ο αναφέρων. Η μελέτη προβάλλει το επιχείρημα ότι το σχέδιο είναι περιττό και θα επηρεάσει αρνητικά τον ποταμό Castril. Το συμπέρασμα αυτό φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τη γνώμη που εκφράζεται σε επίσημα έγγραφα των ισπανικών αρχών 3, οι οποίες υποστηρίζουν ότι το έργο είναι αναγκαίο για τη 1 Οδηγία 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2003, για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες και για την κατάργηση της οδηγίας 90/313/ΕΟΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 41 της 14ης Φεβρουαρίου 2003, σελ. 26. 2 ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1. 3 Βλέπε για παράδειγμα τα συμπεράσματα του εργαστηρίου σχετικά με τη συμμετοχή του κοινού στην περιοχή «Alto Genil-Guadiana Menor» (όπου ο αναφέρων ήταν παρών) στη διεύθυνση http://www.chguadalquivir.es/export/sites/default/portalchg/planhidrologicodemarcacion/participacionpublica/t CM\882093.doc 7/9 PE411.965v03-00
βελτίωση της ύδρευσης της πόλης Baza, ότι η εκτροπή της ροής θα είναι μικρή σε σύγκριση με τους διαθέσιμους πόρους και, ως εκ τούτου, ότι το σχέδιο δεν θα επηρεάσει σημαντικά το υδάτινο οικοσύστημα του ποταμού Castril. Η ετήσια ροή που θα εκτραπεί μέσω του σχεδίου (6 εκατ. κυβικά μέτρα) αντιστοιχεί σε περίπου 4-6% του ετήσιου μέσου όρου των φυσικών πόρων 1, ποσοστό το οποίο φαίνεται να στηρίζει τις απόψεις των ισπανικών αρχών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η διατήρηση οικολογικής ροής στον ποταμό. Στα πλαίσια αυτά, φαίνεται να υπάρχει επίσης σημαντική διαφορά απόψεων μεταξύ των συντακτών της μελέτης και των ισπανικών αρχών. Η διαφορά οφείλεται στη χρήση διαφορετικών κριτηρίων για τον καθορισμό των ελάχιστων ροών. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι οι ισπανικές αρχές χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία που περιλαμβάνεται στις Κατευθυντήριες Γραμμές για τον Υδρολογικό Σχεδιασμό, οι οποίες εκδόθηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος 2. Η διατήρηση της ελάχιστης οικολογικής ροής σε ποταμούς που υπόκεινται σε εντατική χρήση αποτελεί βασικό στοιχείο για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα, και ιδίως του στόχου για καλή οικολογική κατάσταση. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι τηρούνται οι ελάχιστες ροές που καθορίζονται στα σχέδια και ότι επαρκούν για την επίτευξη καλής οικολογικής κατάστασης. Ο καθορισμός ελαχίστων ροών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις φυσικές διακυμάνσεις του υδρολογικού κύκλου και να εγγυάται την επίτευξη των στόχων υπό τις κανονικές αυτές συνθήκες. Η διαδικασία σχεδιασμού βάσει της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα παρέχει μια ευκαιρία για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων βιώσιμων λύσεων στη διαχείριση των υδάτων, που υποστηρίζεται από ευρεία συμμετοχή του κοινού. Είναι καθήκον των κρατών μελών να εξεύρουν λύσεις για την εξισορρόπηση των θεμιτών χρήσεων των υδάτων και των υψηλών επιπέδων προστασίας του περιβάλλοντος. Κατά την αξιολόγηση των σχεδίων διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού, η Επιτροπή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στον προσδιορισμό και την εφαρμογή των οικολογικών ροών, ιδίως σε περιοχές όπως η νότια Ισπανία όπου οι υδάτινοι πόροι είναι περιορισμένοι. Η Επιτροπή δεν μπορεί να λάβει θέση στο παρόν στάδιο σχετικά με το κατά πόσον η εφαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών που αναφέρονται ανωτέρω σχετικά με τις οικολογικές ροές είναι σύμφωνη με την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα. Μόνον όταν τα σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού εγκριθούν και κοινοποιηθούν στην Επιτροπή θα είναι δυνατόν να διεξαχθεί σε βάθος αξιολόγηση της σημαντικής αυτής πτυχής. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ελέγχει την εφαρμογή της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα, ιδίως την έγκριση των σχεδίων διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, και θα κάνει χρήση των νομικών μέσων που alleresjornadas/taller14/ficheros/conclusiones_granada.pdf ή το προσχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού για την περιοχή της λεκάνης απορροής του ποταμού Guadalquivir (διατίθεται στη διεύθυνση http://www.chguadalquivir.es/opencms/portalchg/planhidrologicodemarcacion/participacionpublica/consultapu blica/), και ιδίως το παράρτημα V σχετικά με τις περιβαλλοντικές ροές. 1 Το ποσοστό 6% μνημονεύεται από τη μελέτη που παρέσχε ο αναφέρων, σελίδα 28. Το ποσοστό 4% υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των φυσικών ροών που προβλέπεται από τα σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού. 2 κατευθυντήριες γραμμές για τον υδρολογικό σχεδιασμό, οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπουργική απόφαση ARM 2656/2008, BOE 22 Σεπτεμβρίου 2008. PE411.965v03-00 8/9 CM\882093.doc
προβλέπονται στη Συνθήκη αν είναι σκόπιμο. Συμπεράσματα Στην παρούσα φάση του σχεδίου, η Επιτροπή δεν μπορεί να εντοπίσει καμία παραβίαση της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα. 6. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. II), που ελήφθη στις 26 Οκτωβρίου 2011. Αναφορές 0748/2007 και 1391/2007: Όσον αφορά το κύριο αντικείμενο της αναφοράς, η Επιτροπή παραπέμπει στην προηγούμενη ανακοίνωσή της. Όσον αφορά το ευρύτερο θέμα της εφαρμογής της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα 1 στην Ισπανία, και δεδομένης της επίμονης καθυστέρησης της εφαρμογής της, η Επιτροπή αποφάσισε τον Ιούνιο του 2011 να προσφύγει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μη έγκριση των σχεδίων διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού 2. Μόλις εγκριθούν και κοινοποιηθούν τα σχέδια, η Επιτροπή θα αξιολογήσει το περιεχόμενο τους και θα εκθέσει τα συμπεράσματά της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο το 2012, σύμφωνα με το άρθρο 18 της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα. 1 Οδηγία 2000/60/ΕK, ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1. 2 Βλ. IP/11/729 της 16.06.2011. CM\882093.doc 9/9 PE411.965v03-00