ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Αναφορών ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0824/2008, του Kroum Kroumov, βουλγαρικής ιθαγένειας, η οποία συνοδεύεται από 16 υπογραφές, σχετικά με έκκληση για ελευθέρωση των τιμών και μέτρα για την προώθηση του ανταγωνισμού στον τομέα των νομικών υπηρεσιών στη Βουλγαρία 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων δηλώνει ότι οι συμβολαιογράφοι και οι δικηγόροι στη Βουλγαρία διαθέτουν εκ των πραγμάτων μονοπώλιο πολλών υπηρεσιών και δικαιούνται να καθορίζουν οι ίδιοι τις τιμές τους. Ως εκ τούτου, η αμοιβή ενός βούλγαρου συμβολαιογράφου είναι εικοσαπλάσια της αμοιβής ενός ιατρού. Επίσης, επισημαίνει ότι η αμοιβή των συμβολαιογράφων δεν υπόκειται στην υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ, παρά τα συναφή αιτήματα της Επιτροπής. Ο αναφέρων θεωρεί ότι αυτή η κατάσταση αντιβαίνει στη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με την απελευθέρωση των υπηρεσιών και τον ανταγωνισμό, και ζητεί την παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 10 Νοεμβρίου Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 192 παράγραφος 4 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 30 Ιανουαρίου Όσον αφορά την αγορά των νομικών υπηρεσιών που συνδέονται με την πώληση ακινήτων (υπηρεσίες μεταβίβασης ακίνητης ιδιοκτησίας), η Επιτροπή δημοσίευσε τον Ιανουάριο του 2008 μελέτη όπου διαπιστώνεται ότι οι ελεγχόμενες αγορές δεν είναι περισσότερο ευνοϊκές για τους καταναλωτές ως προς το ύψος των τιμών και την επιλογή των νομικών υπηρεσιών. CM\ doc PE v07-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 Η Επιτροπή παρουσίασε αυτή τη μελέτη και τα αποτελέσματά της στα κράτη μέλη και τους ζήτησε να διατυπώσουν ενδεχόμενες παρατηρήσεις, ενθαρρύνοντάς τα ταυτόχρονα, εάν κριθεί αναγκαίο, να προβούν στις απαραίτητες τροποποιήσεις. Όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των νομικών υπηρεσιών, η Βουλγαρία με την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετέφερε το σχετικό κοινοτικό κεκτημένο, εγκρίνοντας ιδίως τις απαραίτητες τροποποιήσεις με σκοπό την εφαρμογή της οδηγίας 98/5/ΕΚ σχετικά με την εγκατάσταση των δικηγόρων και της οδηγίας 77/249/ΕΟΚ σχετικά με την προσωρινή παροχή υπηρεσιών των δικηγόρων. Στην Επιτροπή υποβλήθηκε πρόσφατα μια καταγγελία σχετικά με τις νομικές υπηρεσίες στη Βουλγαρία, για την οποία οι υπηρεσίες της διενεργούν αυτή τη στιγμή έρευνα. Η Επιτροπή έχει κινήσει επίσης διαδικασία επί παραβάσει σχετικά με την προϋπόθεση ιθαγένειας που ισχύει στη Βουλγαρία για τους συμβολαιογράφους. Η Επιτροπή έχει λάβει δεόντως γνώση των παρατηρήσεων που διατύπωσε ο αναφέρων και διεξάγει αυτή τη στιγμή τις απαραίτητες έρευνες προκειμένου να αξιολογήσει την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία νομικών υπηρεσιών στη Βουλγαρία. 4. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 19 Ιουνίου Ο αναφέρων καταγγέλλει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι νομικές υπηρεσίες στη Βουλγαρία, θεωρώντας ότι το μονοπώλιο των συμβολαιογράφων και των δικηγόρων δεν δικαιολογείται και ότι αντιβαίνει προς το κοινοτικό δίκαιο. Καταγγέλλει επίσης το γεγονός ότι οι συμβολαιογράφοι διαμαρτύρονται για την υποβολή των υπηρεσιών τους σε ΦΠΑ. Σε συνέχεια της προηγούμενης ανακοίνωσής της, η Επιτροπή επιθυμεί να διευκρινίσει ότι αποφάσισε, στις 18 Φεβρουαρίου 2009, να απευθύνει προειδοποιητική επιστολή στη Βουλγαρία σχετικά με τη νομοθεσία που διέπει το επάγγελμα του δικηγόρου. Η Επιτροπή θεωρεί πράγματι ότι ορισμένες διατάξεις του βουλγαρικού νόμου για τον δικηγορικό σύλλογο ενδέχεται να συνιστούν εμπόδιο στην ελεύθερη εγκατάσταση και στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών των δικηγόρων και δικηγορικών γραφείων στη Βουλγαρία, ελευθερίες οι οποίες διασφαλίζονται από τα άρθρα 43 και 49 της Συνθήκης ΕΚ αντιστοίχως. Επιπλέον, ορισμένες διατάξεις ενδέχεται να αντιβαίνουν προς την Οδηγία 98/5/ΕΚ 1 για τη διευκόλυνση της μόνιμης άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος. Η Επιτροπή επιθυμεί κυρίως να διευκρινιστούν τα ακόλουθα σημεία: - η επιβολή της βουλγαρικής ιθαγένειας ως όρου για την απόκτηση του τίτλου του δικηγόρου στη Βουλγαρία - το γεγονός ότι οι βούλγαροι δικηγόροι και οι δικηγόροι των άλλων κρατών μελών της Κοινότητας δεν απολαύουν των ίδιων δικαιωμάτων για την άσκηση του επαγγέλματός τους 1 ΕΕ L 77 της , σ PE v /6 CM\ doc

3 - το γεγονός ότι είναι αδύνατον για δικηγορικά γραφεία εγκατεστημένα σε άλλα κράτη μέλη της Κοινότητας να εγκατασταθούν στη Βουλγαρία - ο κανόνας που απαγορεύει στους δικηγόρους και στα δικηγορικά γραφεία που είναι εγκατεστημένα σε άλλα κράτη μέλη της Κοινότητας να χρησιμοποιούν την ονομασία τους στη Βουλγαρία Η προειδοποιητική επιστολή αποτελεί το πρώτο στάδιο της προδικασίας, που καθορίζεται στο άρθρο 226 της Συνθήκης ΕΚ, και κατά τη διάρκεια του οποίου ζητείται από τη Βουλγαρία να διατυπώσει, εντός προθεσμίας δυο μηνών, τις παρατηρήσεις της για τα προβλήματα που εντοπίστηκαν και που αφορούν την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου. Εξάλλου, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με τα άρθρα 15(2) ζ) και 39 της οδηγίας 2006/123/ΕΚ 1 σχετικά με τις υπηρεσίες, οι βουλγαρικές αρχές οφείλουν να αξιολογήσουν την αιτιολόγηση και την αναλογικότητα όλων των κανονιστικών απαιτήσεων ως προς τις υποχρεωτικές ελάχιστες ή/και ανώτερες τιμές, με τις οποίες οφείλει να συμμορφώνεται ο πάροχος. Έως τις 28 Δεκεμβρίου 2009 (λήξη της προθεσμίας για την μεταφορά της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία), οι βουλγαρικές αρχές πρέπει να υποβάλουν στην Επιτροπή έκθεση αξιολόγησης των εν λόγω απαιτήσεων. Όσον αφορά την επιβολή του ΦΠΑ στην παροχή υπηρεσιών από τους συμβολαιογράφους, πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, οι υπηρεσίες αυτές πρέπει να φορολογούνται 2. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, οι δραστηριότητες των συμβολαιογράφων υπόκεινται σε ΦΠΑ δυνάμει του άρθρου 3, παράγραφος 2, του βουλγαρικού νόμου περί ΦΠΑ. Επομένως, αυτή η πτυχή του ζητήματος δεν φαίνεται να αντιβαίνει στο κοινοτικό δίκαιο. 5. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 13 Ιανουαρίου 2011 Σε συνέχεια των δύο προηγούμενων ανακοινώσεών της σχετικά με την παρούσα αναφορά, η Επιτροπή επιθυμεί να διευκρινίσει ότι, στις 3 Νοεμβρίου 2009, απεστάλη στη Βουλγαρία αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με τη νομοθεσία που διέπει το επάγγελμα του δικηγόρου. Η Επιτροπή θεωρεί πράγματι ότι ορισμένες διατάξεις του βουλγαρικού νόμου για τους δικηγόρους συνιστούν εμπόδιο στην ελεύθερη εγκατάσταση και στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών των δικηγόρων και δικηγορικών γραφείων στη Βουλγαρία, ελευθερίες οι οποίες διασφαλίζονται αντίστοιχα από τα άρθρα 49 και 56 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Επιπλέον, ορισμένες διατάξεις αντιβαίνουν προς την Οδηγία 98/5/ΕΚ 3 για τη διευκόλυνση της μόνιμης άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος. Η Επιτροπή θεωρεί ιδίως ότι δεν αιτιολογείται η επιβολή της βουλγαρικής ιθαγένειας ως όρου για την απόκτηση του τίτλου του δικηγόρου στη Βουλγαρία, ούτε το γεγονός ότι οι βούλγαροι δικηγόροι και οι δικηγόροι των άλλων κρατών της Ένωσης δεν απολαύουν των 1 Οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά ΕΕ L 376 της , σ Απόφαση του Δικαστηρίου της 26ης Μαρτίου 1987 Υπόθεση 235/85, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά του Βασιλείου των Κάτω Χωρών, Συλλογή 1987, σ ΕΕ L 77 της , σ CM\ doc 3/6 PE v07-00

4 ιδίων δικαιωμάτων για την άσκηση του επαγγέλματός τους. Επιπλέον, σύμφωνα με την Επιτροπή, το γεγονός ότι είναι αδύνατον για δικηγορικά γραφεία εγκατεστημένα σε άλλα κράτη μέλη να ιδρύσουν υποκατάστημα της επιχείρησής τους στη Βουλγαρία και να μπορούν να χρησιμοποιούν την εταιρική ονομασία τους αντιβαίνει στο άρθρο 49 της ΣΛΕΕ. Ύστερα από την αποστολή της αιτιολογημένης γνώμης, οι βουλγαρικές αρχές αποφάσισαν να προβούν σε τροποποίηση των σχετικών διατάξεων. Στις 30 Ιουνίου 2010 εγκρίθηκε από τη βουλγαρική βουλή τροποποιητική πράξη του νόμου για τους δικηγόρους. Η Επιτροπή βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε επαφή με τις βουλγαρικές αρχές προκειμένου να αποσαφηνίσει ορισμένες πτυχές της τροποποιητικής πράξης και να επαληθεύσει ότι καθίσταται δυνατή η αντιμετώπιση των αιτιάσεων που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας επί παραβάσει. 6. (REV. III) Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 18 Ιουλίου 2011 Σε συνέχεια των τριών προηγούμενων ανακοινώσεών της σχετικά με την παρούσα αναφορά, η Επιτροπή επιθυμεί να διευκρινίσει ότι, μετά την αποστολή αιτιολογημένης γνώμης στη Βουλγαρία σχετικά με τη νομοθεσία της που διέπει το επάγγελμα του δικηγόρου, η Βουλγαρία προχώρησε, στις 30 Ιουνίου 2010, στην έγκριση τροποποιητικού νόμου για τους δικηγόρους. Ωστόσο, μολονότι ο τροποποιημένος νόμος επιτρέπει την αντιμετώπιση ορισμένων αιτιάσεων σχετικά με τα άρθρα 49 και 56 της ΣΛΕΕ, καθώς και της οδηγίας 98/5/ΕΚ 1, εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες ως προς τη συμβατότητα ορισμένων διατάξεων του νόμου περί δικηγόρων, όπως τροποποιήθηκε, με το δίκαιο της Ένωσης. Για τον λόγο αυτόν, οι υπηρεσίες της Επιτροπής συνεχίζουν σήμερα τις επαφές με τις βουλγαρικές αρχές προκειμένου να διευκρινίσουν ορισμένες διατάξεις. Με επιστολή της 20ής Μαΐου 2011, οι βουλγαρικές αρχές ενημέρωσαν τις υπηρεσίες της Επιτροπής ότι έχουν επίγνωση των υφιστάμενων προβλημάτων και ότι έχουν συγκροτήσει ομάδα εργασίας για να μπορέσουν να τα επιλύσουν. Επιπλέον, όσον αφορά τη ρήτρα περί εθνικότητας που ισχύει για τους συμβολαιογράφους στη Βουλγαρία, η Επιτροπή επιθυμεί να διευκρινίσει ότι θα απευθυνθεί στις βουλγαρικές αρχές σχετικά με τη διάταξη αυτή, υπό το φως των αποφάσεων του Δικαστηρίου της ΕΕ της 24ης Μαΐου Στις αποφάσεις αυτές, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι δραστηριότητες των συμβολαιογράφων δεν υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 51 ΣΛΕΕ και, επομένως, η ρήτρα περί εθνικότητας δεν είναι δικαιολογημένη. 7. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. IV), που ελήφθη στις 27 Ιανουαρίου Με επιστολή στις 28 Ιουλίου 2011, οι βουλγαρικές αρχές ενημέρωσαν σχετικά με ένα νέο σχέδιο νόμου που τροποποιεί τον νόμο για τους δικηγόρους. Με επιστολή στις 21 Νοεμβρίου 2011, οι υπηρεσίες της Επιτροπής κοινοποίησαν στις βουλγαρικές αρχές τις παρατηρήσεις 1 ΕΕ L 77 της , σ PE v /6 CM\ doc

5 τους σχετικά με το σχέδιο νόμου. Οι εν λόγω παρατηρήσεις στόχευαν στην εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων στους βούλγαρους και στους υπόλοιπους ευρωπαίους δικηγόρους για την άσκηση του επαγγέλματός τους, καθώς και στη διευκρίνηση των δυνατοτήτων και των προϋποθέσεων ίδρυσης δικηγορικών γραφείων στη Βουλγαρία. Στις 15 Δεκεμβρίου 2011, πραγματοποιήθηκε μία συνεδρίαση με τις βουλγαρικές αρχές, οι οποίες, στις αρχές του 2012, πρόκειται να αποστείλουν στην Επιτροπή ένα νέο σχέδιο τροποποιητικού νόμου που λαμβάνει υπόψη τις παρατηρήσεις της Επιτροπής. Επιπλέον, όσον αφορά τη ρήτρα περί εθνικότητας που ισχύει για τους συμβολαιογράφους στη Βουλγαρία, η Επιτροπή απέστειλε στις 9 Νοεμβρίου 2011 επιστολή στις βουλγαρικές αρχές με την οποία ζητεί να πληροφορηθεί σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή που πρόκειται να ληφθούν για την κατάργηση αυτής της ρήτρας υπό το φως των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24ης Μαΐου Στις αποφάσεις αυτές, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι δραστηριότητες των συμβολαιογράφων δεν υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 51 ΣΛΕΕ και, επομένως, η ρήτρα περί εθνικότητας δεν είναι δικαιολογημένη. Η Βουλγαρία απάντησε με επιστολή της 17ης Ιανουαρίου 2012, διαβιβάζοντας ένα σχέδιο νόμου με το οποίο προστίθενται οι εθνικότητες των άλλων κρατών μελών, καθώς και ένα χρονοδιάγραμμα για την έγκρισή του. 8. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. V), που ελήφθη στις 27 Νοεμβρίου Σε συνέχεια των προηγούμενων ανακοινώσεών της σχετικά με την παρούσα αναφορά, η Επιτροπή επιθυμεί να διευκρινίσει ότι, όσον αφορά τη ρήτρα περί εθνικότητας που ισχύει για τους συμβολαιογράφους στη Βουλγαρία, η Επιτροπή απηύθυνε στις 9 Νοεμβρίου 2011 επιστολή προς τις βουλγαρικές αρχές σχετικά με αυτή την διάταξη υπό το φως των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24ης Μαΐου Οι βουλγαρικές αρχές διαβίβασαν τον Ιανουάριο 2012 τροποποιητικό σχέδιο κειμένου το οποίο καταργεί την ρήτρα περί εθνικότητας που ισχύει για τους συμβολαιογράφους. Το σχέδιο κειμένου διαβιβάστηκε τον Ιούλιο 2012 στο Κοινοβούλιο και αναμένεται να εγκριθεί. Όσον αφορά τη διαδικασία επί παραβάσει που είχε κινήσει η Επιτροπή σχετικά με τη νομοθεσία που διέπει το επάγγελμα του δικηγόρου στη Βουλγαρία, οι αρχές της χώρας διαβίβασαν την 1η Αυγούστου 2012 ένα νέο τροποποιητικό σχέδιο νόμου που αναμένεται ότι θα καταστήσει δυνατή την αντιμετώπιση των τελευταίων αιτιάσεων που παραμένουν στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας επί παραβάσει, ήδη από την έγκριση του κειμένου αυτού. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει τις συζητήσεις της με τις βουλγαρικές αρχές ώστε να εξασφαλιστεί η ταχεία έγκριση των προτεινόμενων τροπολογιών και το συμβατό τους με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. 9. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. VI), που ελήφθη στις 28 Νοεμβρίου 2014 Σε συνέχεια των προηγούμενων ανακοινώσεών της σχετικά με την παρούσα αναφορά, η Επιτροπή επιθυμεί να διευκρινίσει ότι, όσον αφορά τη ρήτρα περί εθνικότητας που ισχύει για τους συμβολαιογράφους στη Βουλγαρία, απηύθυνε στις 9 Νοεμβρίου 2011 επιστολή προς τις βουλγαρικές αρχές σχετικά με αυτή την διάταξη υπό το φως των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24ης Μαΐου Οι βουλγαρικές αρχές CM\ doc 5/6 PE v07-00

6 διαβίβασαν τον Ιανουάριο 2012 τροποποιητικό σχέδιο κειμένου το οποίο καταργεί την ρήτρα περί εθνικότητας που ισχύει για τους συμβολαιογράφους. Το σχέδιο κειμένου εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 21 Νοεμβρίου Όσον αφορά τη διαδικασία επί παραβάσει που είχε κινήσει η Επιτροπή σχετικά με τη νομοθεσία που διέπει το επάγγελμα του δικηγόρου στη Βουλγαρία, οι αρχές της χώρας διαβίβασαν την 1η Αυγούστου 2012 ένα νέο τροποποιητικό σχέδιο νόμου που αναμένεται ότι θα καταστήσει δυνατή την αντιμετώπιση των τελευταίων αιτιάσεων που παραμένουν στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας επί παραβάσει, ήδη από την έγκριση του κειμένου αυτού. Στις 22 Νοεμβρίου 2012 η Πράξη που τροποποιεί την Πράξη σχετικά με τους δικηγόρους εγκρίθηκε και στην συνέχεια δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα Αριθ. 97 της 7ης Δεκεμβρίου Η Επιτροπή περάτωσε την υπόθεση στις 26 Σεπτεμβρίου 2013, επιβεβαιώνοντας ότι είχαν απαντηθεί οι τελευταίες αιτιάσεις αυτής της διαδικασίας.. PE v /6 CM\ doc