ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ Γ ΣΕΛΙΔΕΣ ΓΡΑΠΤΟΥ: 4 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 29 Μαΐου 2017 ΩΡΑ: 08:00 10:00 π. μ. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: (4 μονάδες) Να απαντήσετε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις ΔΥΟ (2) ερωτήσεις. 1. Να γράψετε στα φύλλα εξέτασής σας τα γράμματα της στήλης Α και δίπλα από το καθένα τον αντίστοιχο αριθμό με το ορθό περιεχόμενο της στήλης Β. Προσοχή: Στη στήλη Β περισσεύει ένα σημείο. (μον.2) ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β α. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης 1. Στρατιωτικός αρχηγός Ε.Ο.Κ.Α. β. Βολτέρος 2. Άλωση Τριπολιτσάς γ. Κωνσταντίνος Κανάρης 3. Εκπρόσωπος Διαφωτισμού δ. Γεώργιος Γρίβας Διγενής 4. Πυρπόληση τουρκικής ναυαρχίδας 5. Πολιτικός αρχηγός Ε.Ο.Κ.Α. 2. Να προσδιορίσετε, αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι ορθό ή λάθος, γράφοντας στα φύλλα εξέτασής σας τη λέξη «ορθό» ή «λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση: (μον. 2) α. Στον Β Βαλκανικό πόλεμο η Ελλάδα και η Σερβία συμμάχησαν και πολέμησαν εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. β. Με τη συνθήκη των Σεβρών η Αντάντ ανέθετε στην Ελλάδα τη διοίκηση της περιοχής της Σμύρνης για πέντε χρόνια. γ. Η «Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη» συντάχθηκε κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. δ. Το Νομοθετικό Συμβούλιο ήταν ο πιο δημοκρατικός θεσμός που εφάρμοσαν οι Άγγλοι στην Κύπρο. 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: (6 μονάδες) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: α. Φιλελληνισμός (ορισμός, προσφορά φιλελλήνων) (μον. 1) β. Συνθήκη Λοζάνης (χρονολογία, όροι συνθήκης) (μον. 1) γ. Στρατόπεδα συγκεντρώσεως (μον. 1) 2. α. Να παρουσιάσετε τις αιτίες που οδήγησαν στη Γαλλική Επανάσταση του 1789. (μον. 1,5) β. Για ποιους λόγους η Γαλλική Επανάσταση αποτελεί σταθμό για όλη την παγκόσμια ιστορία; (τουλάχιστον τρεις (3)) (μον. 1,5) 3.α. Να αναφέρετε τις δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει η Φιλική Εταιρεία στο έργο της για την οργάνωση και προετοιμασία του Αγώνα. (τουλάχιστον τρεις (3) ) (μον. 1,5) β. Για ποιους λόγους η Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησε στην Πελοπόννησο τον Μάρτιο του 1821; (τουλάχιστον τρεις (3) ) (μον. 1,5) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: (6 μονάδες) ΠΡΟΣΟΧΗ: Να μη γίνεται αντιγραφή αυτούσιων αποσπασμάτων από τα παραθέματα, αλλά οι απαντήσεις σας να τεκμηριώνονται με βάση τις πληροφορίες των παραθεμάτων. Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Παράθεμα Α : [...] Από το 1889-1912 γίνεται ένας αγώνας κατά της ειρήνης και υπέρ του πολέμου, των εξοπλισμών, του μιλιταρισμού. Στήνονται πολεμικά εργοστάσια δια των οποίων κατασκευάζονται θωρηκτά (πλοία), κανόνια, υποβρύχια, αεροπλάνα. Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες ψηφίζουν πολεμικές δαπάνες και καλούν τους λαούς για τα πεδία των μαχών. Η εθνική οικονομία των κρατών γίνεται πολεμική και οδηγά στον απάνθρωπο Α Παγκόσμιο Πόλεμο με όλες τις φρικαλεότητες που κράτησε 4 χρόνια και 3 μήνες και άφησε πίσω του 8,5 εκατομμύρια νεκρούς, 21 εκατομμύρια τραυματίες, 7,5 εκατομμύρια αιχμαλώτους (ανάμεσά τους και Κύπριοι) με ολικό κόστος πάνω από 232 τρισεκατομμύρια 2
δολάρια. Σ αυτό τον πόλεμο συμπαρατάχθηκαν και μικροί λαοί διεκδικώντας αλυτρωτικούς πόθους, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, που δεν καρποφόρησαν για ποικίλους λόγους. Κρις Χάρμαν, Γ. Μαργαρίτης, «Α Παγκόσμιος Πόλεμος: σάρωσε αυτοκρατορίες, αλλά ήταν και απάνθρωπος» Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και αξιοποιήσετε τις ιστορικές σας γνώσεις: 1. α. Να αναφέρετε και να εξηγήσετε τρία (3) αίτια που οδήγησαν στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. (1914-1918) (μον. 1,5) β. Να αναφέρετε τρεις (3) συνέπειες του Α Παγκόσμιου Πολέμου. (μον. 1,5) Παράθεμα Β : [...] Ως ψάρι εις το δίχτυ σπαράζει εις πολλούς κινδύνους ακόμη η ελληνική ελευθερία. Μου εδώσατε τους χαλινούς(ηγεσία) του κράτους. Τίνος κράτους; Μετρούμε εις τα δάκτυλα την επικράτειάν μας. Τ Ανάπλι(Ναύπλιο), την Αίγιναν, τον Πόρο, την Υδρα, την Κόρινθο, τα Μέγαρα, την Σαλαμίνα. Ο Ιμπραΐμης κρατεί τα κάστρα και τη μεσόγειο της Πελοποννήσου, ο Κιουτάγιας τη Ρούμελη, πολλά νησιά βασανίζονται από αυτεξούσιο στρατιώτη και από πειρατείαν, τα δύο μεγάλα καράβια μας είναι αραγμένα ξαρμάτωτα εις τον Πόρο, η Αθήνα έφαγε πέρυσι τους ανδρειωτέρους των Ελλήνων. Πού το θησαυροφυλάκιον του Εθνους; Ακούω επουλήσατε και την δεκάτην(έσοδα) του φετινού έτους, πριν σπαρθεί ακόμα το γέννημα ο τόπος είναι χέρσος(ακαλλιέργητος), σπάνιοι οι κάτοικοι, σκόρπιοι εις τα βουνά και εις τα σπήλαια το δημόσιο είναι πλακωμένο από δύο εκατομμύρια λίρες στερλίνες χρέος, άλλα τόσα ζητούν οι στρατιωτικοί, η γη είναι υποθηκευμένη εις τους άγγλους δανειστάς ανάγκη να την ελευθερώσομε με την ίδια απόφαση ως την ελευθερώσαμε και από τα άρματα του Κιουτάγια και του Αιγυπτίου. Δεν λυπούμαι, δεν απελπίζομαι. Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, Αδελφοί Τολίδη, Αθήνα 1974 Μελετώντας προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: 2.α. Να παρουσιάσετε τα προβλήματα τα οποία είχε να αντιμετωπίσει ο Ιωάννης Καποδίστριας, όταν ανέλαβε καθήκοντα ως κυβερνήτης της Ελλάδας. (τουλάχιστον τρία (3) ) (μον. 1,5) β. Ποια μέτρα πήρε στον στρατιωτικό τομέα ο Ιωάννης Καποδίστριας; (τουλάχιστον τρία (3)) (μον. 1,5) 3
Παράθεμα Γ : Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) εντάσσονται στο γενικότερο πολεμικό κλίμα που επικρατούσε στην Ευρώπη και συνδέονται με την ανάπτυξη των εθνικών κινημάτων στα Βαλκάνια, με τη σκληρότητα της τουρκικής πολιτικής και με την αλλαγή στα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στην Ευρώπη. [...] Με την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908) και παρά τη φιλελευθεροποίηση του τουρκικού καθεστώτος και τις μεταρρυθμίσεις, η πολιτική της Τουρκίας απέναντι στους υποδούλους έγινε πιο εθνικιστική, πιο σκληρή (διώξεις, κλείσιμο σχολείων κτλ.) Έτσι, η απελευθέρωσή τους γινόταν ανάγκη επιτακτική. Άλλωστε, η προσέγγιση της Τουρκίας προς τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες έκαμε ώστε οι Σύμμαχοι και ιδιαίτερα οι Άγγλοι να βλέπουν με συμπάθεια τα εθνικά κινήματα της Βαλκανικής και να μην έχουν αντίρρηση για ένα νέο διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Β. Κρεμμυδάς, Νεότερη Ιστορία, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 1984 Μελετώντας προσεκτικά το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: 3. α. Να αναφέρετε και να εξηγήσετε τα αίτια του Α Βαλκανικού Πολέμου. (μον. 1,5) β. Να γράψετε τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα του Α Βαλκανικού Πολέμου. (μον. 0,5) γ. Να γράψετε τη συνθήκη με την οποία έληξε ο Α Βαλκανικός Πόλεμος και τους όρους της συνθήκης. (μον. 1) ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: (4 μονάδες) Να απαντήσετε σε ΔΥΟ (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1α. Να αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους δεν επαναστάτησε η Κύπρος κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. (μον. 1) β. Να γράψετε τα μέτρα που πήραν οι Τούρκοι στην Κύπρο όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση. ( τουλάχιστον δύο (2)) (μον. 1) 2.α. Να αναφέρετε τις αιτίες και την αφορμή που οδήγησαν τους Κύπριους στην εξέγερση του Οκτώβρη του 1931 (Οκτωβριανά). (μον. 1) β. Ποιες συνέπειες είχε για τους Κύπριους η εξέγερση του Οκτώβρη του 1931; (μον. 1) ( τουλάχιστον τέσσερις (4) ) 3.α. Πότε έγινε η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο; (ημερομηνία και χρονολογία) (μον. 1) β. Να καταγράψετε τέσσερις (4) από τις συνέπειες της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. (μον. 1) Η Διευθύντρια.. Μαρία Θεοφάνους 4
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 29 Μαΐου 2017 ΩΡΑ: 08:00 10:00 π. μ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ 1. α - 2 β - 3 γ - 4 δ - 1 2. Λάθος Σωστό Λάθος Λάθος ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 1. α. Το κίνημα του φιλελληνισμού - ορισμός Στην Ευρώπη και στην Αμερική αναπτυσσόταν ο φιλελληνισμός, ένα κίνημα συμπαράστασης στους Έλληνες και στρεφόταν κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Ιερής Συμμαχίας. Προσφορά φιλελλήνων : Α) Ενίσχυσαν οικονομικά την επανάσταση με χρήματα και εφόδια Β) Βοήθησαν ηθικά με πολλές εκδηλώσεις συμπαράστασης Γ) Πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων π.χ. ο Άγγλος λόρδος Μπάιρον που πέθανε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι το 1824. β. Η συνθήκη της Λοζάνης (1923) Χρονολογία: Υπογράφτηκε στις (24 Ιουλίου 1923) στη Λοζάνη της Ελβετίας Προέβλεπε: 1. Την αναγνώριση της τουρκικής κυριαρχίας σε Μ. Ασία και Α. Θράκη 2. Την παραχώρηση της Ίμβρου και της Τενέδου στην Τουρκία. 3. Στη συνθήκη ενσωματώθηκε ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών, σύμφωνα με την οποία όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Τουρκίας έπρεπε να μετοικήσουν στην Ελλάδα και όλοι οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας στην Τουρκία. Εξαιρέθηκαν: το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου,οι μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης. 5
γ. Στρατόπεδα συγκεντρώσεως: ( Άουσβιτς, Νταχάου, Μαουντχάουζεν) με απώτερο στόχο του Χίτλερ την ολοκληρωτική εξαφάνιση των Εβραίων. Απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, βασανιστήρια, εκτελέσεις, καταναγκαστική εργασία, θάλαμοι αερίων. 2. α. Αίτια Γαλλικής Επανάστασης Κοινωνικά αίτια: Κοινωνική ανισότητα: Ευγενείς - κλήρος είχαν προνόμια ενώ η Τρίτη τάξη μόνο υποχρεώσεις. Πολιτικά αίτια: Τα ανώτερα στρώματα της τρίτης τάξης που δέσποζαν στην οικονομία, ήταν αποκλεισμένα από τη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Οικονομικά αίτια: Από τα μέσα του 18ου αι. ολόκληρη η Τρίτη τάξη δυσφορεί από την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσής τους. Το φοβερό χειμώνα του 1788-1789 η πείνα οδήγησε το λαό σε λεηλασίες πλούσιων σπιτιών και κρατικών αποθηκών. β. Αποτίμηση της Γαλλικής Επανάστασης 1. Η αστική τάξη της Γαλλίας κατέλαβε την εξουσία, δείχνοντας το δρόμο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. 2. Τα συμφέροντα της αστικής τάξης προωθήθηκαν αποφασιστικά. 3. Η φιλελεύθερη οικονομία κέρδισε έδαφος. Οι αρχές του Διαφωτισμού πήραν σάρκα και οστά. 4. Η απολυταρχία γκρεμίστηκε στη Γαλλία και κλονίστηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη. 5. Τα όρια κράτους και έθνους για πρώτη φορά συνέπεσαν. 6. Πολίτες και κράτος ενώθηκαν με αλληλένδετους και άρρηκτους δεσμούς (αρχή διαφωτισμού) σύγχρονη έννοια του κράτους. 7. Κράτος και Εκκλησία διαχωρίστηκαν για πρώτη φορά στη σύγχρονη Ευρώπη. 8. Καταργήθηκαν οι διακρίσεις σε κοινωνικές τάξεις (κάστες) καθώς και τα προνόμια των ευγενών και του κλήρου. 9. Επικράτησε η αντίληψη ότι όλοι οι άνθρωποι γεννώνται με ίσα δικαιώματα. 10. Ο λαός αναδείχθηκε σε κινητήρια δύναμη της ιστορίας και σε αποκλειστική πηγή εξουσίας. 11. Τα φυσικά δικαιώματα του Διαφωτισμού έγιναν πολιτικά δικαιώματα, και ο υπήκοος έγινε πολίτης. 12. Αναπτύχθηκαν ιδέες και κινήματα που σφράγισαν την ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης (φιλελευθερισμός, εθνικισμός, κοινωνικός ριζοσπαστισμός, σοσιαλισμός). 3. α. Δυσκολίες που έπρεπε να αντιμετωπίσει η Φιλική Εταιρεία: 1. Ο ελληνισμός ήταν διάσπαρτος σε έναν ευρύ γεωγραφικό χώρο. 2. Έπρεπε να δράσουν με μεγάλη μυστικότητα για να μη γίνουν αντιληπτοί από την οθωμανική διοίκηση και από τις ευρωπαϊκές απολυταρχίες. 3. Έπρεπε να υπερνικήσουν τους δισταγμούς των Ελλήνων που είχαν δει προηγούμενες επαναστατικές προσπάθειες να αποτυγχάνουν. 4. Έπρεπε να κινητοποιήσουν ανθρώπους που προέρχονταν από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες και είχαν διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα. 6
β. Λόγοι που η Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησε στην Πελοπόννησο τον Μάρτιο του 1821: 1. Οι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν εκεί πυκνότεροι 2. Δεν υπήρχε τόσο πολύς οθωμανικός στρατός 3. Από το 1820 ως το 1822 μεγάλο μέρος του οθωμανικού στρατού ήταν απασχολημένο με τον πόλεμο εναντίον του Αλή Πασά της Ηπείρου. 4. Υπήρχαν εκεί πολλοί Φιλικοί που προετοίμαζαν την επανάσταση. 5. Υπήρχαν πολλοί κλέφτες(κλεφτοπόλεμο) 6. Υπήρχαν πολλά ελληνικά εμπορικά σκάφη εφοδιασμένα με κανόνια 7. Πολλοί Έλληνες είχαν εμπειρία τόσο στη ξηρά (στρατιώτες στις δυνάμεις του Αλή Πασά και στον αγγλικό στρατό των Επτανήσων), όσο και στη θάλασσα (ναύτες τουρκικού στόλου ή σε εμπορικά πλοία που είτε αντιμετώπιζαν τους πειρατές, είτε ασκούσαν τα ίδια πειρατεία) ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Από ιστορικές γνώσεις: 1. α. Αίτια Α Παγκοσμίου Πολέμου Ιμπεριαλισμός: H πολιτική επέκτασης των βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατών σε βάρος άλλων. Πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε η Γερμανία, η οποία αναπτυσσόταν ταχύτατα και ήθελε να καλύψει τις ανάγκες της σε πρώτες ύλες, καύσιμα και αγορές με την αναδιανομή του πλούτου και των αποικιών. Έτσι γρήγορα ήρθε σε σύγκρουση με τις παλιές μεγάλες δυνάμεις, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Εθνικισμός: Οι λαοί της Ευρώπης δεν ήταν διατεθειμένοι να ανεχτούν την προσβολή της εθνικής τους αξιοπρέπειας, προκειμένου να διατηρηθεί η ειρήνη. Μιλιταρισμός: O υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιών επικρατούσε όλο και περισσότερο. Η ανάπτυξη της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας και η στρατιωτική ενίσχυση της Γερμανίας, οδήγησαν και τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις στην αύξηση των στρατιωτικών εξοπλισμών. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι πρόβαλλαν τον πόλεμο ως τον κατάλληλο τρόπο για την επίλυση των διαφορών μεταξύ των κρατών. β. Οι συνέπειες του πολέμου 1. Εκατομμύρια νεκροί, τραυματίες ή ακρωτηριασμένοι 2. Τεράστιο οικονομικό κόστος πολέμου (οικονομική εξάντληση των αντιμαχόμενων μερών. Εξάντληση των αποθεμάτων, καταστροφές των καλλιεργειών και των κατοικιών, των εργοστασίων, των ναυπηγιών, των ορυχείων και γενικά των πλουτοπαραγωγικών πηγών από τους βομβαρδισμούς) 3. Υπέρογκα δάνεια: Οι Ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνο είχαν εξαντλήσει τον εθνικό τους πλούτο για να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο αλλά ήταν και υπερχρεωμένες με τεράστια εξωτερικά δάνεια (Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία) προς τρίτες χώρες, κυρίως προς τις ΗΠΑ. 4. Οι υλικές καταστροφές υπήρξαν τεράστιες 5. Καταστροφή πόλεων 6. Καταστροφή πολιτιστικών χώρων 7
Από το παράθεμα: [...] Από το 1889-1912 γίνεται ένας αγώνας κατά της ειρήνης και υπέρ του πολέμου, των εξοπλισμών, του μιλιταρισμού στήνονται πολεμικά εργοστάσια δια των οποίων κατασκευάζονται θωρηκτά (πλοία), κανόνια, υποβρύχια, αεροπλάνα. Σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες ψηφίζουν πολεμικές δαπάνες και καλούν τους λαούς για τα πεδία των μαχών. Η εθνική οικονομία των κρατών γίνεται πολεμική και οδηγά στον απάνθρωπο Α Παγκόσμιο Πόλεμο με όλες τις φρικαλεότητες που κράτησε 4 χρόνια και 3 μήνες και άφησε πίσω του 8,5 εκατομμύρια νεκρούς, 21εκατομμύρια τραυματίες, 7,5 εκατομμύρια αιχμαλώτους (ανάμεσά τους και Κύπριοι) με ολικό κόστος πάνω από 232 τρισεκατομμύρια δολάρια. Σ αυτό τον πόλεμο συμπαρατάχθηκαν και μικροί λαοί διεκδικώντας αλυτρωτικούς πόθους, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, που δεν καρποφόρησαν για ποικίλους λόγους. Κρις Χάρμαν, Γ. Μαργαρίτης, «Α Παγκόσμιος Πόλεμος: σάρωσε αυτοκρατορίες, αλλά ήταν και απάνθρωπος» Από ιστορικές γνώσεις: 2. α. Η κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χώρα ήταν τραγική: 1.Η χώρα ήταν ερειπωμένη και ο λαός εξαθλιωμένος. 2. Ληστές και πειρατές έλεγχαν μεγάλες περιοχές της χώρας. 3.Ο αιγυπτιακός στρατός κατείχε εδάφη της ΝΔ Πελοποννήσου και ο τουρκικός στρατός κατείχε εδάφη της Στερεάς Ελλάδας. 4, Παρακμασμένη οικονομία. β. Ένοπλες δυνάμεις: 1. Συγκρότησε τακτικό στρατό προκειμένου να κάνει εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδας από τον τουρκικό στρατό και την αντιμετώπιση της ληστείας και της πειρατείας. 2.Στον τακτικό στρατό αξιοποιήθηκαν και ορισμένοι από τους αγωνιστές. 3. Δημιουργήθηκε ο Λόχος των Ευελπίδων, ένα είδος στρατιωτικής σχολής. 4.Οργάνωσε τακτικό πολεμικού ναυτικού για να καταπολεμηθεί η πειρατεία (σημαντικό ρόλο έπαιξε ο Ανδρέας Μιαούλης) Από το παράθεμα:[...] Ως ψάρι εις το δίχτυ σπαράζει εις πολλούς κινδύνους ακόμη η ελληνική ελευθερία. Μου εδώσατε τους χαλινούς(ηγεσία) του κράτους. Τίνος κράτους; Μετρούμε εις τα δάκτυλα την επικράτειάν μας. Τ Ανάπλι (Ναύπλιο), την Αίγιναν, τον Πόρο, την Υδρα, την Κόρινθο, τα Μέγαρα, την Σαλαμίνα. Ο Ιμπραΐμης κρατεί τα κάστρα και τη μεσόγειο της Πελοποννήσου, ο Κιουτάγιας τη Ρούμελη, πολλά νησιά βασανίζονται από αυτεξούσιο στρατιώτη και από πειρατείαν, τα δύο μεγάλα καράβια μας είναι αραγμένα ξαρμάτωτα εις τον Πόρο, η Αθήνα έφαγε πέρυσι τους ανδρειωτέρους των Ελλήνων. Πού το θησαυροφυλάκιον του Εθνους; Ακούω επουλήσατε και την δεκάτην(έσοδα) του φετινού έτους, πριν σπαρθεί ακόμα το γέννημα ο τόπος είναι χέρσος(ακαλλιέργητος), σπάνιοι οι κάτοικοι, σκόρπιοι εις τα βουνά και εις τα σπήλαια το δημόσιο είναι πλακωμένο από δύο εκατομμύρια λίρες στερλίνες χρέος, άλλα τόσα ζητούν οι στρατιωτικοί, η γη είναι υποθηκευμένη εις τους άγγλους δανειστάς ανάγκη να την ελευθερώσομε με την ίδια απόφαση ως την 8
ελευθερώσαμε και από τα άρματα του Κιουτάγια και του Αιγυπτίου. Δεν λυπούμαι, δεν απελπίζομαι. Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, Αδελφοί Τολίδη, Αθήνα 1974 Από ιστορικές γνώσεις: 3. α. Αίτια Α Βαλκανικού πολέμου: 1. Οι διώξεις των Νεότουρκων σε βάρος των αλλοεθνών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τους οποίους προσπαθούν να εκτουρκίσουν βίαια. 2. Η αναζωπύρωση των εθνικών συναισθημάτων των λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η επιθυμία τους για εθνική ολοκλήρωση με ενσωμάτωση των εδαφών που κατοικούσαν ομοεθνείς τους. 3. Η ανάμειξη των Δυνάμεων στην ανατολική Μεσόγειο και οι μεταξύ τους ανταγωνισμοί όπως: η οικονομική διείσδυση της Γερμανίας στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η προσάρτηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από την Αυστρία το 1 908, η κατάληψη της Λιβύης και των Δωδεκανήσων από την Ιταλία το 1911-1912. β. Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία και Μαυροβούνιο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γ. Η συνθήκη του Λονδίνου (1913) 1. Η Οθωμανική αυτοκρατορία υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά - βαλκανικά εδάφη της. 2. Το μέλλον των νησιών του Β.Α. Αιγαίου και της χερσονήσου του Αγίου Όρους και το καθεστώς της Αλβανίας θα καθοριζόταν από τις Δυνάμεις. 3. Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό ιταλική κατοχή και διοίκηση. Από το παράθεμα: Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) εντάσσονται στο γενικότερο πολεμικό κλίμα που επικρατούσε στην Ευρώπη και συνδέονται με την ανάπτυξη των εθνικών κινημάτων στα Βαλκάνια, με τη σκληρότητα της τουρκικής πολιτικής και με την αλλαγή στα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στην Ευρώπη.[...] Με την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908) και παρά τη φιλελευθεροποίηση του τουρκικού καθεστώτος και τις μεταρρυθμίσεις, η πολιτική της Τουρκίας απέναντι στους υποδούλους έγινε πιο εθνικιστική, πιο σκληρή (διώξεις, κλείσιμο σχολείων κτλ.) Έτσι, η απελευθέρωσή τους γινόταν ανάγκη επιτακτική. Άλλωστε, η προσέγγιση της Τουρκίας προς τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες έκαμε ώστε οι Σύμμαχοι και ιδιαίτερα οι Άγγλοι να βλέπουν με συμπάθεια τα εθνικά κινήματα της Βαλκανικής και να μην έχουν αντίρρηση για ένα νέο διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Β. Κρεμμυδάς, Νεότερη Ιστορία, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 1984 9
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ 1. α. Λόγοι για τους οποίους δεν επαναστάτησε η Κύπρος κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης: 1.Βρισκόταν κοντά στα τουρκικά παράλια και σε μεγάλη απόσταση από την Ελλάδα. 2. Οι Κύπριοι δε διέθεταν ναυτικό και δεν ήταν εμπειροπόλεμοι. β. Μέτρα που πήραν οι Τούρκοι στην Κύπρο όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση: 1. Αφοπλισμός των κατοίκων. 2. Στρατιωτικές ενισχύσεις για τους Τούρκους για αποτροπή επαναστατικών ενεργειών. 3. Ο Τούρκος διοικητής Κουτσιούκ Μεχμέτ ζήτησε την έγκριση από την Πύλη της απόφασης για εκτέλεση 486 προκρίτων και ανώτερων κληρικών. 4. Απαγχονισμός του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και εκτέλεση τριών Μητροπολιτών. 2. α. «Οκτωβριανά» 1931: Αίτια: : 1. Οι Κύπριοι ήταν απογοητευμένοι από την άρνηση της Αγγλίας να συζητήσει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. (μον. 0.5) 2. Πιεσμένοι από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση. (μον. 0.25) Αφορμή Η δικτατορική επιβολή από την κυβέρνηση νέας φορολογίας, παρά την καταψήφισή της από την πλειοψηφία του Νομοθετικού Συμβουλίου.. (μον. 0.25) β. Συνέπειες 1. Νεκροί και πολλοί τραυματίες 2. Συλλήψεις, φυλακίσεις και απελάσεις 3. Επιβολή μεγάλου χρηματικού ποσού για τις υλικές ζημιές που έγιναν από τους διαδηλωτές. 4. Επιβολή δικτατορίας στην Κύπρο. Ανελεύθερη πολιτική από τους Άγγλους με στόχο την απόκτηση κυπριακής συνείδησης. Στην εκπαίδευση απαγορεύτηκαν οι εθνικοί εορτασμοί, ο ελληνικός εθνικός ύμνος, καθώς επίσης περιορίστηκε η διδασκαλία του μαθήματος της ελληνικής ιστορίας. 3. α. 20 Ιουλίου 1974 β. 1. Νεκροί 2. 200.000 Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες 3. Αγνοούμενοι 4. 37% του κυπριακού εδάφους της Κυπριακής δημοκρατίας υπό τουρκική κατοχή 5. Καταστροφή πολιτιστικής κληρονομιάς 6. Αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα του νησιού 7. Εκκλησίες, μοναστήρια, αρχαιολογικοί θησαυροί λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν 8. Τουρκικός στρατός - έποικοι στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου 9. Μικρός αριθμός Ελληνοκυπρίων (εγκλωβισμένοι) ζει στην Καρπασία κάτω από αντίξοες συνθήκες 10
11