IP/09/1716 Βρυξέλλες, 16 Νοεµβρίου 2009 Εταιρικές επενδύσεις Ε&Α: παγκόσµια αύξηση το 2008 οι εταιρίες της ΕΕ µπροστά από αυτές των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας Το 2008, παρά την οικονοµική κρίση, οι εταιρικές επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) αυξήθηκαν παγκοσµίως κατά 6,9%, όπως αναφέρεται στον "EU Industrial R&D Investment Scoreboard" (τον πίνακα αποτελεσµάτων για βιοµηχανικές επενδύσεις Ε&Α στην ΕΕ) του 2009, που δηµοσιεύεται σήµερα. Με αύξηση 8,1%, η µεγέθυνση των επενδύσεων Ε&Α των κοινοτικών επιχειρήσεων, δηλαδή των εταιρειών που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ, είναι σηµαντικά υψηλότερη από την αντίστοιχη των εταιρειών των ΗΠΑ για δεύτερη συνεχή χρονιά, µε 5,7%, και αυτών της ιαπωνικής αγοράς, µε 4,4%. ύο εταιρείες της ΕΕ περιλαµβάνονται στην πρώτη δεκάδα: η Volkswagen στην 3η θέση, µε επενδύσεις Ε&Α ύψους 5,93 δις ευρώ και η Nokia στην 8η. Ο µεγαλύτερος επενδυτής στον τοµέα της Ε&Α παγκοσµίως ήταν η Toyota Motor, µε 7,61 δις ευρώ. Εξάλλου, σύµφωνα µε την έκθεση, οι εταιρείες από τις αναδυόµενες χώρες παρουσιάζουν την υψηλότερη αύξηση στις επενδύσεις Ε&Α. «Το γεγονός ότι το 2008 οι επιχειρήσεις της ΕΕ διατήρησαν τις επενδύσεις τους σε Ε&Α, µέσα σε περιβάλλον οικονοµικής κρίσης είναι καλή είδηση. Αυτή είναι η καλύτερη στρατηγική για να βγουν ενισχυµένες από την κρίση. Πρέπει να υποστηρίζουµε τις προσπάθειες των επιχειρήσεων της ΕΕ και να παρέχουµε κίνητρα για την ενίσχυση των τοµέων υψηλής έντασης έρευνας στην ΕΕ. Η οικοδόµηση ενός γνήσια ευρωπαϊκού χώρου έρευνας αποτελεί µέρος της απάντησης, µαζί µε τις δράσεις της ΕΕ για την προώθηση έξυπνων επενδύσεων στην Ε&Α. Χαιρετίζω επίσης την αύξηση των επενδύσεων Ε&Α από κοινοτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ενεργειακές τεχνολογίες χαµηλών ανθρακούχων εκποµπών. Πρόκειται για νέες πηγές για την ανάπτυξη της ΕΕ και την απασχόληση», δήλωσε ο Επίτροπος κ. Janez Potočnik, αρµόδιος για την επιστήµη και την έρευνα. Από τον πίνακα αποτελεσµάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις βιοµηχανικές επενδύσεις Ε&Α στην ΕΕ προκύπτει ότι, παρά την οικονοµική κρίση, οι εταιρικές επενδύσεις Ε&Α σε παγκόσµια κλίµακα παραµένουν στο 6,9%, σε σύγκριση µε το 9,0% του 2007 (διάγραµµα 1). Οι κοινοτικές εταιρείες κατόρθωσαν να διατηρήσουν την αύξηση των επενδύσεών τους σε Ε&Α σχεδόν αµετάβλητη στο 8,1%, από 8,8% το 2007, ενώ στις αµερικανικές εταιρείες µειώθηκε από 8,6% το 2007 σε 5,7% το 2008. Οι εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες µε αναδυόµενη οικονοµία συνέχισαν να παρουσιάζουν την υψηλότερη ανάπτυξη σε Ε&Α: επικεφαλής η Κίνα µε αύξηση 40%, ακολουθούν η Ινδία (27,3%), η Ταϊβάν (25,1%) και η Βραζιλία (18,6%). Αν οι επιπτώσεις της κρίσης δεν αντανακλώνται ακόµα πλήρως στις εταιρικές επενδύσεις Ε&Α, είναι εµφανέστερες σε άλλους δείκτες που συνεκτιµώνται στον πίνακα αποτελεσµάτων, όπως τα κέρδη εκµετάλλευσης της εταιρείας, τα οποία µειώθηκαν κατά 30,5% για τις κοινοτικές επιχειρήσεις και κατά 19,1% για τις αµερικανικές.
Οι τάσεις στις επιχειρήσεις ύο εταιρείες της ΕΕ, η Volkswagen και η Nokia, συγκαταλέγονται στους δέκα πρώτους επενδυτές Ε&Α πέντε προέρχονται από τις ΗΠΑ, συµπεριλαµβανοµένων της Microsoft, της General Motors, της Pfizer και µία από την Ιαπωνία, η Toyota, στην πρώτη θέση. Στους πρώτους 50 επενδυτές Ε&Α υπάρχουν 16 κοινοτικές επιχειρήσεις και 18 αµερικανικές, δύο λιγότερες σε κάθε πλευρά σε σχέση µε το 2007, ενώ η Ιαπωνία έχει 13 εταιρείες, τέσσερις περισσότερες από το 2007. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις της ΕΕ στις πρώτες 50 είχαν µεγαλύτερη µέση ένταση Ε&Α (ποσοστό Ε&Α επί των πωλήσεων) σε σχέση µε µη κοινοτικές επιχειρήσεις, µε ποσοστό 7,8% έναντι 6,8% (διάγραµµα 2). Οι τάσεις στους τοµείς Η ανάπτυξη Ε&Α στις ΗΠΑ κυριαρχείται από τους τοµείς υψηλής έντασης σε Ε&Α, όπου περιλαµβάνεται η φαρµακευτική και οι κλάδοι της βιοτεχνολογίας και των ΤΠ, ενώ η ανάπτυξη Ε&Α στην ΕΕ κατανέµεται περισσότερο οµοιόµορφα σε όλους τους τοµείς. Οι εταιρείες των ΗΠΑ έχουν ενισχύσει την ηγετική τους θέση στον τοµέα της Ε&Α υψηλής έντασης, µε αύξηση των επενδύσεών τους κατά 35% στα τελευταία τέσσερα χρόνια, έναντι µόλις 13,6% των κοινοτικών εταιρειών (διάγραµµα 3). Ενώ το σύνολο του τοµέα Ε&Α υψηλής έντασης των ΗΠΑ είναι διπλάσιο από το µέγεθος του κοινοτικού ως προς τις επενδύσεις σε Ε&Α, οι επιχειρήσεις της ΕΕ στον τοµέα αυτό παρουσιάζουν παρόµοια απόδοση µε τους ανταγωνιστές τους από τις ΗΠΑ όσον αφορά Ε&Α και σχετικούς δείκτες. Οι εταιρείες της ΕΕ προπορεύονται στους τοµείς Ε&Α µεσαίας/υψηλής και µεσαίας/χαµηλής έντασης, όπως τα αυτοκίνητα και εξαρτήµατα, ο ηλεκτρονικός και ηλεκτρικός εξοπλισµός ή η χηµική βιοµηχανία. Ο τοµέας των φαρµακευτικών προϊόντων και της βιοτεχνολογίας ενισχύει τη θέση του ως κορυφαίος επενδυτής σε Ε&Α, τόσο σε παγκόσµιο επίπεδο όσο και στις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας αντίστοιχα ποσοστό 18,9% και 25,0%. Πολλές φαρµακευτικές εταιρείες παρουσίασαν σηµαντική αύξηση στις επενδύσεις Ε&Α: π.χ. η Takeda Pharm (42,7%), η Boehringer Ingelheim (21,9%), η Schering-Plough (20,6%). Ωστόσο, η Merck (ΗΠΑ), η Johnson & Johnson και η Pfizer µείωσαν τις επενδύσεις τους σε Ε&Α από 1 έως 2%. Ο τοµέας της αυτοκινητοβιοµηχανίας και των εξαρτηµάτων είναι τρίτος παγκοσµίως, µε 17,1%, αλλά πρώτος στην ΕΕ και την Ιαπωνία, µε 25,0% και 27,0% αντίστοιχα. Παρά το γεγονός ότι ήταν ο πρώτος τοµέας που επλήγη από την οικονοµική κρίση, µερικές αυτοκινητοβιοµηχανίες παρουσίασαν κατά το τελευταίο έτος διψήφια αύξηση Ε&Α: η Volkswagen (20,4%), η Peugeot (14,4%) και η Fiat (14,1%). Άλλοι περιόρισαν σηµαντικά τις επενδύσεις τους σε Ε&Α, π.χ. η Renault (-9,2%), η Daimler (-9,1%), η BMW (-8,9%), η Ford Motor (-2,7%), και η General Motors (- 1,2%). Στον φετεινό πίνακα αποτελεσµάτων επιβεβαιώνεται έντονη δραστηριότητα Ε&Α στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τεχνολογίες ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Οι έξι κοινοτικές εταιρείες στον τοµέα αυτό παρουσίασαν εντυπωσιακή αύξηση σε επενδύσεις Ε&Α κατά τα τρία τελευταία χρόνια (διάγραµµα 4). 2
Ιστορικό και πλαίσιο Ο πίνακας αποτελεσµάτων για βιοµηχανικές επενδύσεις Ε&Α στην ΕΕ παρέχει πληροφορίες σχετικά µε τις 1000 κορυφαίες επιχειρήσεις της ΕΕ και 1000 µη ευρωπαϊκές εταιρείες που επενδύουν σε Ε&Α κατά το τελευταίο έτος αναφοράς. Ο πίνακας δηµοσιεύεται κάθε χρόνο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο πίνακας αποτελεσµάτων και άλλες εκθέσεις IRMA (παρακολούθηση και ανάλυση βιοµηχανικών επενδύσεων στην έρευνα), µπορούν να τηλεφορτωθούν από τον ιστότοπο http://iri.jrc.ec.europa.eu/ Βλ. επίσης MEMO/09/503: Ερωτήσεις και απαντήσεις 3
Figure 1. R&D investment growth of the Scoreboard companies 12% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 10% 10.0% 9.0% nominal growth 8% 6% 4% 4.8% 7.0% 6.9% 2% 1.8% 0% Note: The different Scoreboards are not directly comparable because of changes in the sample composition. Source: The EU Industrial R&D Investment Scoreboards (of 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009) European Commission, JRC/DG RTD.
Figure 2. Ranking of the world top 50 R&D companies by their total R&D investment in the 2009 Scoreboard ( million). R&D investment ( million) 0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000 8 000 1. Toyota M otor, Japan (4, 6, 6, 4) 2. M icro soft, USA (1, 4, 5, 7) 3. Volkswagen, Germany (9, 14, 14, 10) 4. Roche, Switzerland (8, 15, 19, 19) 5. General M otors (now M otors Liquidation (aka General M otors)), USA (2, 9, 3, 6) 6. P fizer, USA (3, 1, 2, 2) 7. Johnson & Johnson, USA (6, 3, 7, 14) 8. Nokia, Finland (5, 17, 17, 13) 9. Fo rd M o tor, USA (7, 2, 1, 3) 10. Novartis, Switzerland (14, 16, 13, 20) 11. Honda M otor, Japan (20, 22, 20, 18) 12. Sanofi-Aventis, France (11, 12, 16, 12) 13. Daimler, Germany (10, 5, 4, 1) 14. M atsushita Electric (now Panasonic), Japan (18, 19, 15, 8) 15. IB M, USA (16, 13, 11, 9) 16. Sony, Japan (24, 21, 18, 15) 17. Int el, USA ( 15, 11, 12, 16) 18. Robert Bosch, Germany (17, 20, 25, 22) 19. Siemens, Germany (22, 8, 8, 5) 20. GlaxoSmithKline, UK (13, 7, 10, 11) 21. Cisco Systems, USA (26, 25, 30, 32) 22. Nissan M otor, Japan (29, 29, 29, 27) 23. AstraZeneca, UK (19, 27, 28, 24) 24. Samsung Electronics, South Korea (12, 10, 9, 17) 25. M erck, USA (23, 18, 21, 21) 26. Hitachi, Japan (33, 31, 26, 25) 27. Alcatel-Lucent, France (21, 42, -, -) 28. Toshiba, Japan (36, 37, 33, 30) 29. Ericsson, Sweden (28, 26, 31, 29) 30. Canon, Japan (38, 45, 42, 40) 31. M otorola, USA (27, 24, 22, 36) 32. BM W, Germany (25, 23, 23, 23) 33. NEC, Japan (44, -, 44, 39) 34. Eli Lilly, USA (37, 36, 32, 38) 35. EADS, The Netherlands (30, 28, 34, 33) 36. Bayer, Germany (31, 34, 46, 31) 37. Boeing, USA (32, 33, 47, 55) 38. Bristol-M yers Squibb, USA (39, 39, 37, 42) 39. Hewlett-Packard, USA (34, 30, 24, 26) 40. Schering-Plough, USA (45, 53, 56, 62) 41. Denso, Japan (51, 54, 52, 49) 42. Wyeth, USA (41, 38, 36, 44) 43. Peugeot (PSA), France (42, 41, 40, 37) 44. Renault, France (35, 35, 39, 41) 45. Takeda Pharmaceutical, Japan (69, 72, 74, -) 46. Amgen, USA (40, 32, 45, 50) 47. General Electric, USA (43, 40, 27, 35) 48. NTT, Japan (53, 44, 38, 34) 49. Boehringer Ingelheim, Germany (49, 56, 61, 60) 50. Fujitsu, Japan (56, 58, 51, 45) EU USA Japan South Korea Switzerland Note: The numbers in brackets after the names of the companies indicate their rankings in past Scoreboards. Source: The 2008 EU Industrial R&D Investment Scoreboard, European Commission, JRC/DG RTD. 2
Figure 3. R&D investment for the EU and the US Scoreboard companies from 2005-2008 by sectors defined according to R&D intensity EU US high medi um-high medium-low low 20 40 60 80 100 120 2008 R&D investment ( bn) 2007 2006 2005 20 40 60 80 100 120 Note: For comparable companies. Sectors are split into four groups by R&D intensity of the sector worldwide: High R&D intensity sectors (intensity above 5%) include e.g. Pharmaceuticals & biotechnology; Health care equipment & services; Technology hardware & equipment; Software & computer services. Medium-high R&D intensity sectors (between 2% and 5%) include e.g. Electronics & electrical equipment; Automobiles & parts; Aerospace & defence; Industrial engineering & machinery; Chemicals; Personal goods; Household goods; General industrials; Support services. Medium-low R&D intensity sectors (between 1% and 2%) include e.g. Food producers; Beverages; Travel & leisure; Media; Oil equipment; Electricity; Fixed line telecommunications. Low R&D intensity sectors (less than 1%) include e.g. Oil & gas producers; Industrial metals; Construction & materials; Food & drug retailers; Transportation; Mining; Tobacco; Multi-utilities. Source: The EU Industrial R&D Investment Scoreboards (of 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 and 2009). Figure 4. Alternative energy companies with fastest R&D growth Solon (3223), R&D 5 mn 300 Q-Cells (863), R&D 31 mn Normalised R&D investment (2005=100) 250 200 150 Vestas Wind Systems R&D 223mn REpow er Systems R&D 22mn SMA Solar Technology R&D 33mn Energy total R&D 12.1 bn SolarWorld R&D 11mn 100 2005 2006 2007 2008 Source: The 2009 EU Industrial R&D Investment Scoreboard European Commission, JRC/DG RTD.