ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝΤΑΣ ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΙ ΕΛΕΓΧΩ ΕΠΩΦΕΛΟΥΜΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ ΣΕΒΟΜΑΙ ΣΤΗΡΙΖΩ ΑΝΑΠΤΥΣΣΩ ΕΝΙΣΧΥΩ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΩ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές (Α.Δ.Α.) ή Ανεξάρτητες Αρχές (Α.Α.), όπως έχει επικρατήσει να αποκαλούνται, αποτελούν μέρος ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου και έχουν αυτοτελή διοικητική δοµή. Ρυθμίζουν ή/και εποπτεύουν ευαίσθητους τοµείς της Δημόσιας Διοίκησης, της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, ασκώντας κανονιστικές, γνωμοδοτικές, διαιτητικές, ελεγκτικές και διαμεσολαβητικές αρμοδιότητες. Υπόκεινται σε έλεγχο από τη Βουλή των Ελλήνων, γεγονός το οποίο συμβάλλει στην αξιοκρατική και ανεξάρτητη επιλογή των Διοικήσεών τους σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής, ενώ οι αποφάσεις τους ελέγχονται από τα Δικαστήρια. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ Οι Ανεξάρτητες Αρχές είναι ευέλικτοι θεσμοί που καλούνται να ασκήσουν αποτελεσματικά μια σειρά από λειτουργίες του κράτους με σκοπό: o την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων και δυσλειτουργιών των παραδοσιακών δομών της Δημόσιας Διοίκησης, o την αποτελεσματική προστασία θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων έναντι των σύγχρονων απειλών, εν όψει και της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας, o την ανταπόκριση σε ρυθμιστικές προκλήσεις που αφορούν την εύρυθμη λειτουργία εξειδικευμένων και σύνθετων τομέων της οικονομίας, όπως η ενέργεια, οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες, οι μεταφορές και τα ταχυδρομεία, και 2 o τη διασφάλιση, στο μέγιστο βαθμό, της ισονομίας, της ισότητας, της αξιοκρατίας, της διαφάνειας, της νομιμότητας, του δημοσίου συμφέροντος, καθώς και της προστασίας των πολιτών.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ Οι Ανεξάρτητες Αρχές μπορεί να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: Α Ανεξάρτητες Αρχές προβλεπόμενες στο Σύνταγμα. Λειτουργούν ως θεσμικοί εγγυητές συνταγματικών δικαιωμάτων, ελέγχουν τη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης και είναι: 1 2 3 4 5 Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α.Δ.Α.Ε.): Προστατεύει το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλον τρόπο. Στην έννοια της προστασίας του απορρήτου συμπεριλαμβάνεται και ο έλεγχος της τήρησης των όρων και της διαδικασίας άρσης του απορρήτου, που προβλέπονται από τον νόμο (www.adae.gr). Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Α.Π.Δ.Π.Χ.): Ελέγχει την εφαρμογή των κανόνων για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (www.dpa.gr). Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.): Ελέγχει την ορθή εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν τις προσλήψεις στο (στενό και ευρύτερο) δημόσιο τομέα και εγγυάται την αξιοκρατία της διαδικασίας επιλογής του προσωπικού της Δημόσιας Διοίκησης (www.asep.gr). Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.): Ελέγχει την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας από το σύνολο των ιδιωτικών και δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, καθώς και το περιεχόμενο των εκπομπών τους αναφορικά με τo ποιοτικό επίπεδο των προγραμμάτων και την αντικειμενική μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων (www.esr.gr). Ο Συνήγορος του Πολίτη: Προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών, ιδίως των ασθενέστερων, όπως είναι τα παιδιά, από τις πράξεις ή παραλείψεις της Διοίκησης, διαμεσολαβεί ανάμεσα στις δημόσιες υπηρεσίες και τους πολίτες για την καλύτερη εξυπηρέτηση και την προάσπιση των συμφερόντων τους και ελέγχει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, την τήρηση της νομιμότητας και την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης (www. synigoros.gr). 3
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ Β Ανεξάρτητες Αρχές οριζόμενες από Νόμο. Ασκούν τις κανονιστικές και ελεγκτικές αρμοδιότητές τους σε ειδικότερους τομείς που άπτονται της λειτουργίας των αγορών. Αναφέρονται ενδεικτικά οι παρακάτω: 1 Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.): Ελέγχει, ρυθμίζει και εποπτεύει τις αγορές ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών και ασκεί τις αρμοδιότητες σε θέματα ανταγωνισμού στις εν λόγω αγορές (www.eett.gr). 2 Η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΠ.ΑΝΤ.): Ελέγχει, ρυθμίζει και εποπτεύει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και εγγυάται την εφαρμογή του δικαίου του ανταγωνισμού (www.epant.gr). 3 Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.): Παρακολουθεί, ρυθμίζει και εποπτεύει την εγχώρια αγορά ενέργειας, όσο και όπως αυτή λειτουργεί και αναπτύσσεται σε σχέση με τις ξένες αγορές ενέργειας και ιδίως με αυτές με τις οποίες διασυνδέεται (www.rae.gr). 4 Ο Συνήγορος του Καταναλωτή: Λειτουργεί ως εξωδικαστικό όργανο συναινετικής επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών, αλλά και ως συμβουλευτικός θεσμός της Πολιτείας για τη θεραπεία προβλημάτων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του (www. synigoroskatanaloti.gr). 4
ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ: ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΘΩΣ: o Θέτουν πρότυπα αποτελεσματικής λειτουργίας για τη Δημόσια Διοίκηση. Αποτελούν ευέλικτες διοικητικές δομές με εξειδικευμένα στελέχη και αυξημένη αποτελεσματικότητα. o Διασφαλίζουν την ποιοτική στελέχωση της Δημόσιας Διοίκησης σε συνθήκες διαφάνειας και αξιοκρατίας. o Διασφαλίζουν τη διαφάνεια και λογοδοσία στον τομέα ευθύνης τους. ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΠΕΙΔΗ: o Προστατεύουν τα δικαιώματα των πολιτών και των καταναλωτών. o Λειτουργούν με ευθύνη και σεβασμό απέναντι στο κοινωνικό σύνολο παρέχοντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες με διαφάνεια και αξιοκρατικά κριτήρια. o Παρεμβαίνουν με συγκεκριμένες προτάσεις στην κεντρική διοίκηση με στόχο τη συνεχή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών τους. ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΙΑΤΙ: o Εγγυώνται τη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού, προωθούν την καινοτομία και συμβάλλουν στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των τομέων που εποπτεύουν. o Αξιοποιούν εθνικούς πόρους και συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. o Συμβάλλουν στην άμεση και ορθή εναρμόνιση της εθνικής με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και στην υιοθέτηση από την εθνική διοίκηση καλών πρακτικών και προτύπων από τη διεθνή εμπειρία. 5
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΑΡΧΩΝ (Ο.Ε.Α.Α.) Η Ο.Ε.Α.Α. ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2007 και αποτελεί το δευτεροβάθμιο συνδικαλιστικό όργανο των εργαζομένων στις Ανεξάρτητες Αρχές. Μέλη της είναι τα πρωτοβάθμια συνδικαλιστικά σωματεία των εργαζομένων της Α.Δ.Α.Ε., της Α.Π.Δ.Π.Χ. του Α.Σ.Ε.Π., της Ε.Ε.Τ.Τ., του Ε.Σ.Ρ. και της Ρ.Α.Ε. 6 Η Ο.Ε.Α.Α. αποτελεί έναν υπεύθυνο και αξιόπιστο θεσμό που εγγυάται τα δικαιώματα των εργαζομένων στις Ανεξάρτητες Αρχές, οργανώνει και στηρίζει τις διεκδικήσεις τους συμβάλλοντας θετικά στην ανάπτυξη και ισχυροποίηση του θεσμού των Ανεξάρτητων Αρχών, με τελικό στόχο την προσφορά υψηλού επιπέδου υπηρεσιών προς την κοινωνία και τους πολίτες. Οι πόροι της Ο.Ε.Α.Α. προέρχονται αποκλειστικά από τις εισφορές των μελών της.
ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ: o αποτελούν έναν από τους βασικούς παράγοντες της έως τώρα επιτυχημένης και αποτελεσματικής λειτουργίας τους, o ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις αυξημένες και πολύπλοκες εργασιακές απαιτήσεις του περιβάλλοντος που απασχολούνται και o διακρίνονται για την επιστημονική τους κατάρτιση και τον υψηλό βαθμό εξειδίκευσής τους, o παράγουν ιδιαίτερα αξιόλογο έργο προς όφελος της Πολιτείας, της οικονομίας, του πολίτη και της κοινωνίας. ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ o τον πλήρη σεβασμό από την Πολιτεία της διοικητικής και λειτουργικής αυτοτέλειας και ανεξαρτησίας των Ανεξάρτητων Αρχών, o την ενίσχυση των Ανεξάρτητων Αρχών με τις απαραίτητες για την αποτελεσματική τους λειτουργία υποδομές, o την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των Ανεξάρτητων Αρχών, o τον ορισμό όλων ανεξαιρέτως των τακτικών μελών των Ανεξάρτητων Αρχών ως πλήρους απασχόλησης και την επιλογή τους με αυξημένη πλειοψηφία από τη διάσκεψη Προέδρων της Βουλής, o την αξιοποίηση των πορισμάτων και προτάσεων που περιλαμβάνονται στις ετήσιες εκθέσεις των Ανεξάρτητων Αρχών, o τον απολογισμό των Ανεξάρτητων Αρχών όχι μόνο προς τη Βουλή των Ελλήνων, τη θεσμική δηλαδή έκφραση της Πολιτείας, αλλά και προς την κοινωνία. 7
Ομοσπονδία Εργαζομένων Ανεξάρτητων Αρχών (Ο.Ε.Α.Α.), Πουλίου 6 11523 Αθήνα Τηλ./Fax: 210 6431556 e-mail: info@oeaa.gr www.oeaa.gr ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΙ ΕΛΕΓΧΩ ΕΠΩΦΕΛΟΥΜΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ ΣΕΒΟΜΑΙ ΣΤΗΡΙΖΩ ΑΝΑΠΤΥΣΣΩ ΕΝΙΣΧΥΩ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΩ