ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ AΛΛΗΛΕΓΓΥΗ- ΠΡΟΝΟΙΑ

Χιακή Συμπολιτεία ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ AΛΛΗΛΕΓΓΥΗ- ΠΡΟΝΟΙΑ Προτάσεις προς τη Δημοτική Αρχή Χίου Χιακή Συμπολιτεία Χίος, 7 Οκτωβρίου 2014

Περιεχόμενα Εισαγωγή... 2 Πεδία Παρέμβασης Προτάσεις... 4 Άμεσες Ενέργειες... 4 Δημοτικό Κοινωνικό Ιατρείο και Κοινωνικό Φαρμακείο... 4 Δημοτικό Κοινωνικό Φαρμακείο... 5 Παιδικοί Σταθμοί... 6 Στήριξη ευπαθών ομάδων σε περίοδο κρίσης... 7 Γενικές Κατευθύνσεις Μακροπρόθεσμος Σχεδιασμός... 9 Ενίσχυση της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου... 9 1 Α.Μ.Ε.Α.... 9 Πρόληψη και αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης... 10 Ανθρώπινα Δικαιώματα... 10 Εναλλακτικές Παρεμβάσεις... 10 Χρηματοδότηση Δράσεων Κοινωνικής Πρόνοιας και Αλληλεγγύης... 12

Εισαγωγή Στη Χιακή Συμπολιτεία επιθυμούμε μια Τοπική Αυτοδιοίκηση συνυφασμένη με τη δημοκρατία και την κοινωνική αλληλεγγύη, μια Αυτοδιοίκηση δίπλα στον πολίτη και τις ανάγκες του. Που θα σχεδιάζει και θα αποφασίζει μαζί με τους πολίτες. Που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της περιοχής με ιδιαίτερη φροντίδα και έμφαση στις κοινωνικές ανάγκες, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και προστασία, τη στήριξη των δομών κοινωνικής οικονομίας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη συγκυρία της κρίσης μπορεί και πρέπει να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην οργάνωση της αλληλεγγύης και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, με δράσεις και διεκδικήσεις για την αποφυγή της διάλυσης του κοινωνικού κράτους. Σε μια περίοδο όπου οι πολίτες και ιδιαίτερα οι ευπαθείς ομάδες έχουν ανάγκη όσο ποτέ την ύπαρξη ενός διευρυμένου κράτους πρόνοιας, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη ραγδαία συρρίκνωση και κατάρρευσή του, η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να σηκώσει σχεδόν αποκλειστικά το βάρος της κοινωνικής πολιτικής, συντηρώντας ένα δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών που να απευθύνεται στο σύνολο των πολιτών και ιδιαίτερα στους φτωχούς και τους άνεργους. 2 Οι συγχωνεύσεις προνοιακών δομών, οι δραματικές μειώσεις στη χρηματοδότησή τους, σε ποσοστό έως και 50%, η συνεχιζόμενη υποστελέχωση των υπηρεσιών, η επιδίωξη ιδιωτικοποίησης των κοινωνικών υπηρεσιών μέσω των Κ.ΟΙΝ.ΣΕΠ, η απαξίωση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι» κ.λπ. είναι μερικά μόνο από όσα συνέβησαν τον τελευταίο χρόνο, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο την υλοποίηση του έργου που τέτοιες δομές θα έπρεπε να προσφέρουν. Ο Δήμος Xίου έχει υποχρέωση να ενισχύσει τις δικές του κοινωνικές δομές, να στηρίξει κάθε προσπάθεια που έχει γεννηθεί από συλλογικότητες της πόλης και να συνεργαστεί μαζί τους. Πρέπει να αξιοποιήσει τη σημαντική δημοτική περιουσία για

τη στήριξη εγχειρημάτων κοινωνικής αλληλεγγύης και οφείλει να μεριμνήσει για την καλύτερη λειτουργία των υφιστάμενων κοινωνικών δομών. O στόχος μας Αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα η άμεση ενίσχυση των κοινωνικών δομών του Δήμου, έτσι ώστε κανείς συμπολίτης μας να μη βρίσκεται μόνος του απέναντι στην κρίση. Στόχος η αναβάθμιση των υπηρεσιών πρόνοιας και υγείας προς τον πολίτη, με την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και πολύπλευρου δημοτικού και κοινωνικού δικτύου προστασίας. 3

Πεδία Παρέμβασης Προτάσεις Άμεσες Ενέργειες Δημοτικό Κοινωνικό Ιατρείο και Κοινωνικό Φαρμακείο Λειτουργία ενός Δημοτικού Κοινωνικού Ιατρείου στην έδρα του Δήμου, με σκοπό τη στήριξη ευπαθών ομάδων πληθυσμού (ανασφάλιστων, ανέργων, χρονίως πασχόντων υπερηλίκων), αλλά και την προαγωγή της υγείας για το σύνολο των πολιτών, σε όλη την επικράτεια του Δήμου. Γι αυτό θα χρειαστεί η πρόσληψη ενός ιατρού γενικής ιατρικής ή παθολογίας, αλλά τη λειτουργία του θα την αναλάβει μια «ομάδα υγείας» που θα απαρτίζεται από το γιατρό, του νοσηλευτές που υπηρετούν μόνιμα στο δήμο και του άλλους επαγγελματίες υγείας του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι». Οι βασικοί στόχοι ενός τέτοιου ιατρείου θα είναι: 4 Η παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, ιδιαίτερα των ανασφάλιστων που σε συνθήκες οικονομικής κρίσης έχουν αποκλειστεί σε μεγάλο βαθμό από δωρεάν υπηρεσίες υγείας. Η συνεργασία για την επίλυση υγειονομικών προβλημάτων, με όλους τους επαγγελματίες υγείας που εργάζονται σε οποιαδήποτε υπηρεσία του δήμου και σε όλες τις κρατικές μονάδες υγείας (Νοσοκομείο, Κέντρο Υγείας, Μονάδες ΕΟΠΥΥ) Η συνεργασία με τον ιατρικό και οδοντιατρικό σύλλογο, αλλά και άλλους συλλόγους επαγγελματιών υγείας (φυσικοθεραπευτών, νοσηλευτών, κοινωνικών λειτουργών) για την οργάνωση και αξιοποίηση οποιασδήποτε εθελοντικής προσφοράς εργασίας. Η καταγραφή των υγειονομικών αναγκών του Δήμου μέσω της ανάπτυξης «Κάρτας Υγείας» για κάθε πολίτη που θα το επισκεφτεί, αλλά και της

αξιοποίησης της πλούσιας υγειονομικής πληροφορίας που φέρει το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» και σήμερα χάνεται ανεκμετάλλευτη. Με βάση τις ανάγκες, η ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης και αγωγής υγείας (που δεν θα είναι αποσπασματικά και θα έχουν μια συνέχεια στο χρόνο), προγραμμάτων παρέμβασης σε άμεσα υγειονομικά προβλήματα που θα προκύπτουν στο Δήμο (μείωσης της εμβολιαστικής κάλυψης ομάδων πληθυσμού, αύξηση της επίπτωσης συγκεκριμένων νοσημάτων, μακροχρόνια έλλειψη αγροτικών ιατρών σε κάποιες περιοχές). Δημοτικό Κοινωνικό Φαρμακείο Παράλληλα με το δημοτικό κοινωνικό ιατρείο και επιβοηθητικά σε αυτό, λειτουργία Δημοτικού Κοινωνικού Φαρμακείου. Οι δυσκολίες στη συνταγογράφηση (μη λειτουργία του ΕΟΠΥΥ, μικρός αριθμός συμβασιούχων ιατρών, ελλείψεις σε αγροτικούς ιατρούς), αλλά κύρια οι υψηλές συμμετοχές που καλούνται να πληρώσουν σήμερα είτε οι ασφαλισμένοι είτε οι ανασφάλιστοι ασθενείς στην προμήθεια των φαρμάκων, έχει οδηγήσει πολλούς από αυτούς στη διακοπή της αναγκαίας θεραπείας τους, ιδιαίτερα τους οικονομικά αδύνατους, τους άνεργους και αυτούς που χρειάζονται αρκετά και ακριβά φάρμακα σε χρόνια βάση. Το Δημοτικό Κοινωνικό Φαρμακείο μπορεί, αξιοποιώντας την εμπειρία που υπάρχει πλέον από άλλες κοινωνικές δομές-φαρμακεία που έχουν λειτουργήσει άλλοι δήμοι ή συλλογικότητες, σε συνεργασία με τον Φαρμακευτικό Σύλλογο, να συλλέγει φάρμακα από συμπολίτες μας που δεν τα χρειάζονται και πολλές φορές «λήγουν» σε αχρηστία και να τα διανέμει σε αυτούς που έχουν ανάγκη. Μάλιστα προτείνουμε την εγγραφή σχετικής δαπάνης στους προβλεπόμενους κωδικούς 1 για προμήθεια φαρμάκων και στήριξη απόρων ασθενών με πιο εξειδικευμένες θεραπείες. 5 1 Εγγραφή της σχετικής δαπάνης στους προβλεπόμενους κωδικούς, όπως 6681 Υλικά φαρμακείου - παροχή φαρμάκων σε απόρους. Στους Κ.Α. της υποκατηγορίας 668 εγγράφονται είδη άμεσης

Παιδικοί Σταθμοί Συγκέντρωση όλων των παιδικών σταθμών απευθείας στο Δήμο ή σε ένα φορέα του Δήμου και διακριτή λειτουργία τους από τις άλλες δομές με τις οποίες πιθανόν να συνυπάρχουν. Προτεραιότητα πρόσβασης στους παιδικούς σταθμούς να έχουν οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άνεργοι, ΑΜΕΑ, εργαζόμενοι με χαμηλό εισόδημα) χωρίς τροφεία, όπως άλλωστε προβλέπεται και στον πρότυπο κανονισμό λειτουργίας τους Σε περίπτωση μη πλήρωσης των θέσεων, να δίνεται δυνατότητα εγγραφής με εισοδηματικά κριτήρια και αναλογικά τροφεία. Αποκλειστική χρήση των πόρων που προορίζονται για τους παιδικούς σταθμούς (π.χ. κονδύλια ΕΣΠΑ, έσοδα από περιουσία, κληροδοτήματα, δωρεές κ.ά.) για το σκοπό αυτό. Αξιοποίηση της περιουσίας τους με τον πλέον πρόσφορο και ανταποδοτικό τρόπο. 6 Έλεγχος καταλληλότητας των κτηρίων των παιδικών/ βρεφονηπιακών σταθμών και άμεση μεταστέγαση του Βρεφονηπιακού Σταθμού της οδού Φλοίσκου σε άλλο ιδιόκτητο κτήριο του Δήμου. Επισκευή του υφιστάμενου κτιρίου, προκειμένου να πληροί πραγματικά τις προδιαγραφές της συγκεκριμένης χρήσης και να παρέχει απόλυτη ασφάλεια σε παιδιά και εργαζομένους. Η χρηματοδότηση του εν λόγω έργου να γίνει από την εκποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΝΠΔΔ στο Δήμο Βύρωνα (συνεδρίαση 3-10-2014/θέμα 19ο). ανάλωσης φαρμακείου κ.λπ. και της υποκατηγορίας 669 διάφορες προμήθειες υλικών που δεν περιλαμβάνονται στους λοιπούς κωδικούς.

Διεκδίκηση της επαρκούς στελέχωσης όλων των δημόσιων παιδικών σταθμών με μόνιμο εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό με στόχο την κάλυψη του συνόλου των αναγκών. Εκσυγχρονισμός του υλικοτεχνικού εξοπλισμού και του παιδαγωγικού εκπαιδευτικού υλικού ώστε να ανταποκρίνεται στους σύγχρονους παιδαγωγικούς και λειτουργικούς στόχους. Εισαγωγή αρχών διαπολιτισμικής αγωγής από την προσχολική βαθμίδα. Διαρκής επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Εξασφάλιση, σε συνεργασία με το Νοσοκομείο, εξέτασης των παιδιών από παιδίατρο σε τακτά χρονικά διαστήματα. Συνεργασία με τους συλλόγους γονέων και ενεργοποίησή τους για την υποστήριξη και τον εμπλουτισμό του έργου των Σταθμών, καθώς και δικτύωση των οικογενειών για αλληλοϋποστήριξη. Διερεύνηση δυνατότητας λειτουργίας Βρεφονηπιακού Σταθμού στο Νοσοκομείο Χίου, ο οποίος θα εξυπηρετεί τα παιδιά των εργαζομένων του Νοσοκομείου και της ευρύτερης περιοχής. 7 Στήριξη ευπαθών ομάδων σε περίοδο κρίσης Κατάργηση του Κοινωνικού Παντοπωλείου στη μορφή που λειτουργεί σήμερα λόγω μεγάλου κόστους, και διάθεση των εξοικονομούμενων πόρων στους ωφελούμενους. Πιο συγκεκριμένα άμεση παραλαβή των προϊόντων από τα συμβεβλημένα καταστήματα που θα αναδειχθούν με τις νόμιμες διαδικασίες που ακολουθεί ούτως ή άλλως ο Δήμος από τους ίδιους τους οφελούμενους. Ενεργοποίηση προσφοράς πολιτών και επιχειρήσεων. Σε συνεργασία με το Εμπορικό Επιμελητήριο, έκδοση «Κάρτας Κοινωνικής Αλληλεγγύης» με δικαιούχους άνεργους, συνταξιούχους, δικαιούχους του ΕΚΑΣ, απόρους της Πρόνοιας, τρίτεκνες, πολύτεκνες, μονογονεϊκές οικογένειες και ΑμεΑ. Με την «Κάρτα Κοινωνικής Αλληλεγγύης» θα

παρέχονται στους κατόχους της προϊόντα-υπηρεσίες σε προσιτές τιμές, καθώς και εκπτώσεις σε συνεργασία με την τοπική αγορά. Ενίσχυση της τοπικής αλληλέγγυας οικονομίας και των τοπικών κοινωνικών επιχειρήσεων, αλλά και άλλων αλληλέγγυων δράσεων (πρωτοβουλίες από συλλογικότητες ατόμων και φορέων). Ενεργοποίηση του εθελοντισμού πολιτών και συλλογικοτήτων για συλλογή τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης και διανομής τους στους ωφελούμενους (κατά το πρότυπο λειτουργίας της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης). Αρωγή στους ντόπιους παραγωγούς για τη διάθεση των προϊόντων τους σε προσιτές τιμές χωρίς μεσάζοντες. Απαλλαγή των ανέργων (με εισοδηματικά κριτήρια) και απόρων από τα δημοτικά τέλη. Αναστολή πληρωμής των χρεών προς τον Δήμο χωρίς προσαυξήσεις των ανέργων και απόρων συμπολιτών μας που δηλώνουν αδυναμία εξόφλησής τους και δρομολόγηση είσπραξης χρεών από μεγαλοοφειλέτες. Στήριξη και διεύρυνση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι» και σύνδεσή του με την Πρωτοβάθμια Περίθαλψη του Νοσοκομείου (βλ. Προτάσεις για Δημοτικό Κοινωνικό Ιατρείο και Κοινωνικό Φαρμακείο). 8

Γενικές Κατευθύνσεις Μακροπρόθεσμος Σχεδιασμός Ενίσχυση της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ενίσχυση της κοινωνικής υπηρεσίας με εξειδικευμένο προσωπικό. Αξιοποίηση των μητρώων απόρων της Δ/νσης Κοινωνικής Πρόνοιας, του μητρώου ΟΑΕΔ και άλλων δημόσιων φορέων, για την υποστήριξη των ευαίσθητων κοινωνικά ομάδων. Δημιουργία γραφείου ενημέρωσης ανέργων και επιχειρήσεων, στήριξης της Απασχόλησης και της Τοπικής Επιχειρηματικότητας. Διεκδίκηση προγραμμάτων, ιδιαίτερα για τους νέους, από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους για την αντιμετώπιση της ανεργίας και την αύξηση των θέσεων εργασίας. Επέκταση του μέτρου των δωρεάν δρομολογίων των ΚΤΕΛ για όλες τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και επανεξέταση της γραμμής εξυπηρέτησης φοιτητών και μαθητών. Προγραμματισμός για λειτουργία των κατασκηνώσεων όλο το καλοκαίρι. Κοινωνικό Εστιατόριο με φαγητό σε συμπολίτες μας που έχουν ανάγκη και συσσίτια για απόρους. 9 Α.Μ.Ε.Α. Εξασφάλιση πλήρους προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία στα δημοτικά κτίρια και εφαρμογή της εκπονηθείσας μελέτης για παρεμβάσεις στο κέντρο της πόλης για την ευχερή κίνηση των ΑΜΕΑ. Πρόσληψη ΑμεΑ σε δημοτικές επιχειρήσεις και σε εποχικό προσωπικό με βάση τη νόμιμη ποσόστωση. Φροντίδα για πρόσβαση στις παραλίες για τα άτομα με κινητικές δυσκολίες.

Πρόληψη και αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης Ο περιορισμός των εξαρτήσεων, μέσω μακρόπνοων πολιτικών πρόληψης, και τα προγράμματα μείωσης της βλάβης είναι δυο τομείς που ο Δήμος μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο. Πιο συγκεκριμένα, ο Δήμος μπορεί να παρέχει: Υποστήριξη και θεσμική κατοχύρωση του Κέντρου Πρόληψης. Διεκδίκηση της απρόσκοπτης χρηματοδότησής του από κρατικούς πόρους και επέκτασή του. Διερεύνηση της δυνατότητας στέγασης του Κέντρου Πρόληψης σε δημοτικό ακίνητο που θα παραχωρηθεί για το σκοπό αυτόν. Υποστήριξη εθελοντικών ομάδων αυτοβοήθειας κυρίως μέσω της παροχής χώρου στέγασης σε δημοτικά ακίνητα και άλλων υποδομών του δήμου (π.χ. ενημερωτικά προγράμματα στο ραδιόφωνο). Ανθρώπινα Δικαιώματα 10 Ολοκληρωμένη προσέγγιση του μεταναστευτικού ζητήματος, ενεργοποίηση και σύνδεση με εθνικούς φορείς για υγειονομική περίθαλψη, στέγαση. Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κτιρίων και μετατροπή τους σε χώρους φιλοξενίας για άστεγους και μετανάστες. Εναλλακτικές Παρεμβάσεις Δημοτικοί λαχανόκηποι, τμήματα των οποίων με τον απαραίτητο εξοπλισμό θα δίνονται σε δημότες (κατά προτεραιότητα σε όσους έχουν μεγάλες ανάγκες). Παραχώρηση δημοτικών εκτάσεων προς καλλιέργεια από άνεργους και με χαμηλό εισόδημα συνδημότες μας. Δημοτικό Ανταλλακτήριο με τη δυνατότητα ανταλλαγής ειδών ρουχισμού αλλά και δωρεάν παραλαβής.

Στήριξη υπερχρεωμένων νοικοκυριών με ομάδα εθελοντών δικηγόρων για νομική βοήθεια. 11

Χρηματοδότηση Δράσεων Κοινωνικής Πρόνοιας και Αλληλεγγύης Η οικονομική στήριξη των δράσεων Κοινωνικής Πρόνοιας και Αλληλεγγύης από την πλευρά του Δήμου, απαιτεί ριζικό αναπροσανατολισμό στα προνοιακά ζητήματα. Η στήριξη των συμπολιτών μας που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι οι «φτωχοί συγγενείς» των δημοτικών προϋπολογισμών. Σε αυτή την κατεύθυνση και λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικτρατούν στους Δήμους (συνεχώς μειούμενη χρηματοδότηση από το Κράτος, απαγορεύσεις προσλήψεων απαραίτητου μόνιμου προσωπικού, αύξηση των πολιτών που έχουν ανάγκη υποστήριξης), βασικό εργαλείο για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής αναδεικνύεται το νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ) της περιόδου 2014-2020. Από τα συνολικά 15,3 δισ. Ευρώ των κονδυλίων του, τα 5,4 δισ. ευρώ πάνε στις 13 Περιφέρειες της χώρας οι οποίες αποκτούν δικαίωμα για ολοκληρωμένες τοπικές παρεμβάσεις, ιδιαίτερα σε κοινωνικές υποδομές και δίκτυα που μπορούν να δημιουργήσουν μόνιμες θέσεις εργασίας. 12 Προτείνουμε: Ριζική αναμόρφωση του Δημοτικού Προϋπολογισμού με ενίσχυση των κονδυλίων για δομές πρόνοιας και αλληλεγγύης. Θέσπιση «Κοινωνικού Πόρου» σε ποσοστό επί των τακτικών εσόδων του Δήμου με αποκλειστική διάθεσή του σε δράσεις κοινωνικής πολιτικής. Αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων εξοικονόμησης σε λειτουργικά έξοδα του Δήμου. Για παράδειγμα, ενεργοποίηση του Τιμολογίου Υπηρεσιών Αλληλεγγύης, όπως προβλέπεται από το Νόμο 4203/13 για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας με ειδικό τιμολόγιο σε Δομές κοινωνικής αλληλεγγύης που έχουν δημιουργήσει πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ.

Αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ 2014-2020 με υποβολή ολοκληρωμένων προτάσεων για κοινωνικές δράσεις και αποκλειστική χρήση των χρηματοδοτήσεων για το σκοπό για τον οποίο έχουν ζητηθεί. Αξιοποίηση άλλων Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (εκτός ΕΣΠΑ) για την καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού (π.χ. «European platform against poverty and social exclusion») Αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας και διάθεσή της για στόχους κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης. Προσέλκυση και αξιοποίηση με απόλυτη διαφάνεια, δωρεών-χορηγιών σε προγράμματα κοινωνικής φροντίδας και δράσεις καταπολέμησης της φτώχιας 13

Το πρόγραμμα της ΧΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ για την Κοινωνική Αλληλεγγύη-Πρόνοια δεν είναι στατικό, αλλά θα επικαιροποιείται όποτε οι συνθήκες το επιβάλλουν 14 Επικοινωνία: xiakisimpolitia@gmail.com Site: www.xiakisimpolitia.gr Facebook: facebook.com/chiasymp