ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ. Δρ. Γεωργία Κ. Κατσαγάνη Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας

Σχετικά έγγραφα
ΜΙΑ ΕΛΕΝΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ Οὐκ ἦλθον ἐς γῆν Τρῳάδ, ἀλλ εἴδωλον ἦν.

Για να κατανοήσουμε το ποίημα, πρέπει να έχουμε υπόψη μας πρώτα πρώτα δύο αρχαίους μύθους, που αποτελούν τον πυρήνα του:

Η ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ

Θέμα και περιεχόμενο αντιπολεμικός Το μυθικό υπόστρωμα του ποιήματος μότο Ελένη του Ευριπίδη ανατρέπεται η ομηρική εκδοχή του μύθου Η Ελένη 1

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Διδακτικοί Στόχοι. Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

ΕΛΕΝΗ Γιώργος Σεφέρης

ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Όσο μπορείς, Κ. Π. Καβάφη ( Παράλληλο κείμενο: Τριαντάφυλλα στο παράθυρο, Α. Εμπειρίκου)

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν.

Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Ας ταξιδέψουμε στο βουνό των 12 θεών του Ολύμπου κι ας τους γνωρίσουμε από κοντά.

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

ΑΡXAIA ΕΛΛΗΝΙΚH ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ- ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ- Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η καθημερινή ζωή και η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα. Το γνωστικό αντικείμενο του σεναρίου αφορά στο μάθημα της ιστορίας

Διδακτικό Σενάριο στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ Γυμνασίου Τίτλος:Στάσεις ζωής στα ποιήματα Όσο μπορείς και Ιθάκη του Κ.

τα βιβλία των επιτυχιών

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Μεταπλάσεις μυθικών ηρώων στην «Ελένη» τού Γιώργου Σεφέρη: Ένα διδακτικό παράδειγμα. Άννα Σγουρού, φιλόλογος Αρσάκειο Λύκειο Θεσσαλονίκης

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟ ΙΛΙΑΔΙΚΟ ΕΠΟΣ

«Λουλουδάκι μου π ανθείς, πες μου τι φορεσιά φορείς!» Μέσα από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Γεια σας τριαντάφυλλα»

ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ. Στίχοι τραγουδιών του. Δεν υπάρχει γιατρειά για την αγάπη (Ain t no cure for love)

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΑΞΗ Α «ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ» ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕ

ΔΕΠΠΣ. ΔΕΠΠΣ και ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82

ποδράσηη Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

Bίντεο 1: Η Αµµόχωστος του σήµερα (2 λεπτά) ήχος θάλασσας

Το παραμύθι της αγάπης

«Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου»

Όροι και συντελεστές της παράστασης Ι: Αυτοσχεδιασμός και επινόηση κειμένου.

εκπαιδευτικού δράματος και της διερευνητικής δραματοποίησης


ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με

Kangourou Greek Competition 2014

ΑΡXAIA ΕΛΛΗΝΙΚH ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ- ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Γ) Ο Πλάτωνας 7) Ο Όµηρος ίσως έγραψε τα έπη ή ίσως τα συνέθεσε προφορικά; Α) ίσως τα έγραψε Β) ίσως τα συνέθεσε προφορικά 8) Τι κάνουν οι ραψωδοί; Α)

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

ΜΕΡΟΣ Ι. Τυμπανιστής:

«Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια»

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #16. «Η κόρη η μονάχη» (Καστοριά - Μακεδονία) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.

Η ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ σε εφαρμογή

Συμμετοχή στην έκθεση για τις προσωπικότητες της " Μη βίας"

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Θεογονία: Πώς ξεκίνησαν όλα.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

AΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

1 1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Άλλα μέσα-υλικά Σχολικό εγχειρίδιο της Μελέτης Περιβάλλοντος.

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ

Ας γνωρίσουμε την Ενωμένη Ευρώπη

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ

«Ταξιδεύοντας στον κόσµο των παραµυθιών». 27 Φεβρουαρίου έως 2 Μαρτίου. Δημοτικό Σχολείο

Παραγωγή γραπτού λόγου Ε - Στ τάξη Σύνθεση ποιήµατος

Νερό, η πηγή του πολιτισμού!!!

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη

Εργαλεία για την ανάγνωση και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων

Τηλ./Fax: , Τηλ: Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3,

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου

«Ευριπίδη ΕΛΕΝΗ (ένα επαναληπτικό μάθημα)»

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Μανίκας Γιώργος. Μανιάτη Ευαγγελία

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3

Η Περιγραφική Αξιολόγηση. στο Γ/σιο Βουργαρελίου. κατά το σχ. έτος Πάτρα, Μαρία Γλάβα

Project: Η Αναζήτηση της Αλήθειας από Φιλοσόφους, Τραγικούς Ποιητές, ιδασκάλους άλλων Θρησκειών

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΚΟΥΝΤΙΝΑΚΗΣ. Ένατος ΚΕΔΡΟΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

Αν δούµε κάπου τα παρακάτω σήµατα πώς θα τα ερµηνεύσουµε; 2. Πού µπορείτε να συναντήσετε αυτό το σήµα; (Κάθε σωστή απάντηση 1 βαθµός)

Περίληψη. Διδακτικοί Στόχοι. Α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

Το μαγικό βιβλίο. Σαν διαβάζω ένα βιβλίο λες και είμαι μια νεράιδα που πετώ στον ουρανό.

Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

«Διδακτική προσέγγιση με τη χρήση των ΤΠΕ στο μάθημα της Ιστορίας Β Λυκείου» Άρια Μαυρογιάννη -Φιλόλογος Μ.Α. 2ο ΓΕΛ Ηρακλείου


ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΡΙΑ: ΔΟΥΒΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Διδάσκοντας λογοτεχνία με χρήση θεατρικών τεχνικών. Μια εφαρμογή στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α Γυμνασίου

Έρωτας στην Κασπία θάλασσα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης με την αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισμικού.

Κατανόηση προφορικού λόγου

Διαθεματικό σχέδιο εργασίας Επιτέλους! Έρχονται τα Χριστούγεννα '

ΓΛΩΣΣΑ Γ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. Πέτρος Κλιάπης 3η Περ. Ημαθίας

ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ 1

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας

Τάξη: Γ. Τμήμα: 2ο. Υπεύθυνη τμήματος : ΑΝΕΣΤΗ ΑΣΗΜΙΝΑ. Εκθέσεις μαθητών.. ΜΑΘΗΤΗΣ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ.

Transcript:

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Δρ. Γεωργία Κ. Κατσαγάνη Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας

ΤΙΤΛΟΣ Κειμενοκεντρική επεξεργασία και διαθεματική προσέγγιση της Ελένης του Ευριπίδη: Ο Τεύκρος και η λειτουργία του ως φορέα πολυεπίπεδης πληροφόρησης. Η πραγματική Ελένη (είναι) παράλληλα με τη φαινομενική (φαίνεσθαι) Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 2

1.3 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Γνωστικό αντικείμενο της Διδακτικής Πρακτικής: Δραματική Ποίηση. Ευριπίδη Ελένη Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Πρόλογος: στίχοι 83-191 του αντίστοιχου σχολικού εγχειριδίου. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 3

Γνωστικό της Διδακτικής Πρακτικής: Δραματική Ποίηση. Ευριπίδη Ελένη Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου: Η παραπάνω ενότητα είναι συμβατή με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ του μαθήματος (σσ. 79-80, 90-91), αφού οι μαθητές είναι σε θέση 1) να κατανοήσουν, διερευνώντας το μύθο, τις καταστάσεις, το στοχασμό, το ήθος και το λόγο των ηρώων και να αξιολογήσουν την προσπάθειά τους να καταλάβουν ποια είναι η θέση τους μέσα στον κόσμο και πώς μπορούν να την αλλάξουν με τη δράση τους, καθώς και ποια είναι η σχέση τους με τους θεούς και 2) να συνειδητοποιήσουν που οφείλεται το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η τραγωδία έξω από τα όρια τόπου, χρόνου, μόρφωσης. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 4

Συμβατότητα με τις αρχές και τους στόχους των νέων προγραμμάτων σπουδών του Νέου Σχολείου Το σχέδιο διδασκαλίας είναι απόλυτα συμβατό με τα νέα προγράμματα σπουδών του Νέου Σχολείου, διότι είναι: Ανοικτό και ευέλικτο ως προς τον εκπαιδευτικό, αφού του παρέχει τη δυνατότητα παρέμβασης και αυτενέργειας στο περιεχόμενο και στη μέθοδο διδασκαλίας Στοχοκεντρικό, αφού περιγράφεται με σαφήνεια η ανάπτυξη των βασικών γνώσεων που απαιτούνται για την εξέταση των επιμέρους αντικειμένων Διαθεματικό, αφού το περιεχόμενό του μπορεί να επεκταθεί και στο γνωστικό πεδίο της Ιστορίας, της Μυθολογίας, της Λογοτεχνίας και της Αστρονομίας. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 5

Καλλιεργείται το συλλογικό πνεύμα με τη διδασκαλία σε ομάδες Εφαρμόζεται η διαλογική διδασκαλία που οδηγεί στην κοινωνικοποίηση των μαθητών και στην άσκηση των γνωστικών ικανοτήτων τους, ταυτόχρονα με την ερμηνευτική κειμενοκεντρική μέθοδο και την τεχνική των στοχευμένων ερωτήσεων Εφαρμόζεται η εμπλουτισμένη διδασκαλία (αξιοποίηση πρόσθετου διδακτικού υλικού), αφού γίνεται η προβολή της παράστασης (Πρόλογος), και η δραματοποίηση, διότι ανατίθενται συγκεκριμένοι ρόλοι στους μαθητές Αξιοποιούνται στη διδασκαλία τα πολυμέσα, που συντελούν στην εγρήγορση των μαθητών και στη διαρκή αύξηση του ενδιαφέροντός τους. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 6

1.6 Σκοπός & Στόχοι της Διδακτικής Πρακτικής 1.6.1 Γενικός Σκοπός Να κατανοήσουν οι μαθητές, διερευνώντας το μύθο του δράματος Ελένη του Ευριπίδη, τις καταστάσεις, το ήθος και το λόγο των ηρώων. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 7

1.6.2 Επιμέρους Στόχοι Σε επίπεδο γνώσεων (σσ. 15-17 Βιβλίου του εκπαιδευτικού) Να γνωρίσουν το βασικό πρόσωπο του δράματος (Ελένη) και να βιώσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται με την έναρξη της δράσης. Να ανιχνεύσουν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται το θέμα του πολέμου, επισημαίνοντας ένα στοιχείο του ευριπίδειου θεάτρου. Να επισημάνουν τη βασική αντίθεση «είναι φαίνεσθαι», στην οποία στηρίζεται η ευριπίδεια σύνθεση. Σε επίπεδο δεξιοτήτων: Να ασκηθούν οι μαθητές: στην ομαδοσυνεργατική μάθηση στη συνδυαστική σκέψη στην ανάληψη ρόλων Σε επίπεδο στάσεων να ασκηθούν οι μαθητές στον κριτικό σχολιασμό των παραθεμάτων που αφενός φωτίζουν τη συγκεκριμένη εποχή αφετέρου συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και ερμηνεύουν τη δράση των προσώπων. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 8

1.7 Εκτιμώμενη διάρκεια Ώρα έναρξης: 8.15-9.50 Διάρκεια: 90. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 9

2.1 Γενική Περιγραφή Διδακτικής Πρακτικής Φάσεις διδασκαλίας Α) 1η διδακτική ώρα (εμπλουτισμένη διδασκαλία στην ολομέλεια της τάξης) 2.1.1 Διέγερση της προσοχής/ενδιαφέροντος των μαθητών Η διέγερση της προσοχής/ενδιαφέροντος των μαθητών έγινε με την προβολή της παράστασης της Ελένης του Ευριπίδη από τους μαθητές της Γ τάξης του 3ου Γυμνασίου Άργους (8 ) από 3.07-6.07 2.1.2 Ανάκληση προαπαιτούμενης προγενέστερης γνώσης με στοχευμένες ερωτήσεις: «Πού βρίσκεται η Eλένη;», «Ποιοι είναι οι άρχοντες του τόπου;», «Ποια είναι η καταγωγή της Ελένης,», «Πώς άρχισαν τα βάσανά της;», «Πώς αντέδρασε η Ήρα στην κρίση του Πάρη;», «Πώς βρέθηκε η Eλένη στην Aίγυπτο;», «Σε ποια κατάσταση βρίσκεται τώρα η Eλένη;», «Ποια είναι η μοναδική της ελπίδα;», «Tι απειλεί τώρα την Eλένη και πώς εκείνη το αντιμετωπίζει;» (6 ) Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 10

2.1.3 Παρουσίαση με power point συνοπτικού διαγράμματος της ροής του μαθήματος, για να αισθητοποιήσουν οι μαθητές τη συνολική δομή διδασκαλίας της ενότητας (6 ) 2.1.4 Προσφορά της νέας γνώσης: Στη συνέχεια ανατίθεται σε έναν μαθητή και μία μαθήτρια να διαβάσουν το κείμενο. Ταυτόχρονα δίνεται η εξής οδηγία: όσο χρόνο οι δύο συμμαθητές σας θα αποδίδουν το κείμενο, και αφού λάβετε υπόψη ότι στη σκηνή που βρίσκεται ήδη η Ελένη, μπαίνει ένας ξένος, προσπαθήστε να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα: Ποιες σκηνογραφικές πληροφορίες δίνονται; Πώς αντιδρά ο ξένος, όταν βλέπει την Eλένη; Ποιος είναι ο ξένος και από πού έρχεται; Πώς βρέθηκε στην Aίγυπτο; Ποιες πληροφορίες δίνει ο Τεύκρος για την Τροία, τους Έλληνες, την Ελένη, την οικογένειά της ; Τι ζητάει από την Ελένη ο Τεύκρος; Πώς αντιμετωπίζει το αίτημά του η Ελένη και με ποια δικαιολογία; (25 ) Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 11

Β) 2η διδακτική ώρα (Ομαδοσυνεργατική μέθοδος) Η Β φάση της διδασκαλίας γίνεται βάσει των ομάδων που έχουν διαμορφωθεί από την αρχή του σχολικού έτους καθεμιά από αυτές αναλαμβάνει να προσεγγίσει διαφορετικές πτυχές (μορφής, περιεχομένου) του κειμένου. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 12

2.2 Φύλλο εργασίας για την 1 η ομάδα (5 μέλη) (20 ): 1. Αφού λάβετε υπόψη σας το παράλληλο κείμενο 4 της σελ. 17 του σχολικού σας εγχειριδίου, να συνθέσετε κείμενο 60-70 λέξεων, βάσει του ερωτήματος: Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο ποιητής δεν αρκέστηκε στο να έχει ο Πρόλογος της Ελένης μόνο την α σκηνή (στίχοι 1-82), αλλά πρόσθεσε και τη δεύτερη (στίχοι 83-191); Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 13

2. Να εντοπίσετε τους στίχους, όπου χρησιμοποιούνται α) η τραγική ειρωνεία β) η αντίθεση είναι (αλήθεια) φαίνεσθαι (φαινόμενα) και γ) η στιχομυθία, μέσω των οποίων ο ποιητής αποδίδει την τραγικότητα της σκηνής. Τραγική ειρωνεία Είναι - φαίνεσθαι Στιχομυθία Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 14

2.2 Φύλλο εργασίας για τη 2 η ομάδα (5 μέλη) (20 ): Λαμβάνοντας υπόψη α) το κείμενο του σχολικού σας εγχειριδίου (στίχοι 83-191) β) τις εικόνες της σελ. 17 του σχολικού σας εγχειριδίου (Τεύκρος, θραύσμα κορινθιακού αγγείου του 6ου αι. π.χ., και Τεύκρος, μακέτα από το ζωγράφο Αλ. Φασιανό) γ) εικόνα με αμφορέα (στη διαφάνεια 16) και δ) το γενεαλογικό δέντρο του Τεύκρου (στη διαφάνεια 17) Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 15

Πηγή: Ελληνική Μυθολογία, Ι.Θ. Κακριδής (γεν. εποπτ.) Αθήνα (Εκδοτική Αθηνών), τόμ. 3 σ. 315 Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 16

και ε) το γενεαλογικό δέντρο του Τεύκρου, Πηγή: Κακριδής, Ι. Θ. (γεν. εποπτ.), Ελληνική Μυθολογία, τ. 3 ος Αθήνα (Εκδοτική Αθηνών) χ.χ. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 17

να συνθέσετε ένα κείμενο 100 περίπου λέξεων, βάσει των εξής ερωτήσεων: Ποιος είναι ο Τεύκρος; Πώς παριστάνεται στην Τέχνη; Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 18

2.2 Φύλλο εργασίας για την 3 η ομάδα (4 μέλη) (20 ): Ο Ευριπίδης αξιοποιεί μια διαφορετική εκδοχή του μύθου και παρουσιάζει μια «καινή» Ελένη. 1. Αφού λάβετε υπόψη α) τη βασική εκδοχή του μύθου για τον Τρωικό πόλεμο Όμηρος, Ιλιάς Γ 173 και εξής (μτφρ. Ν. Καζαντζάκη Ι.Θ. Κακριδή): Έτσι έλεγαν, κι ο Πρίαμος φώναξε καλνώντας την Ελένη: «Για σίμωσε εδώ πέρα, κόρη μου, και κάθισε μπροστά μου, να δεις, αν θες, τον πρώτον άντρα σου, τους φίλους, τους δικούς σου. Εσύ δε μου 'φταιξες, οι αθάνατοι μου φταίξαν, που μου ασκώσαν τον πολυδάκρυτο τον πόλεμο μαζί με τους Αργίτες. Πες μου τον άντρα το θεόρατο κει πέρα πώς τον λένε; ποιος να 'ναι εκείνος ο αψηλόκορμος κι αρχοντικός Αργίτης; Είναι άλλοι πιο αψηλοί, στο ανάστημα που τον περνούν, το βλέπω' όμως τόσο όμορφο τα μάτια μου δεν έχουν δει ποτέ τους, μηδέ και τόσο αλήθεια πέρφανο ρηγάρχης πρέπει να 'ναι.» Κι η Ελένη τότε του αποκρίθηκε, των γυναικών το θάμα: «Καλέ πατέρα, και σε σέβουμαι και σε φοβούμαι αντάμα. Κάλλια 'ταν ν αδικοθανάτιζα, το γιο σου όντας ακλούθουν, για να 'ρθω εδώ, το σπίτι αφήνοντας του αντρός μου, τους δικούς μου και τη μικρούλα θυγατέρα μου και τις γλυκές φιλιές μου. Γραφτό δεν ήταν και δεν έγινε, γι αυτό θρηνώ και λιώνω... Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 19

β) το παράθεμα «η παραδοσιακή και η καινή Ελένη» στη σελ. 6 του σχολικού σας εγχειριδίου και γ) το ποίημα του Στησιχόρου Παλινωδία (η Παλινωδία του Στησίχορου μας παραδίδεται στον Πλάτωνα, Φαίδρος 243.b.1) ποίημα μετάφραση (μιλάει ο ποιητής) οὐκ ἔστ ἔτυμος λόγος οὗτος, αυτή η διάδοση δεν είναι αληθινή οὐδ ἔβας ἐν νηυσὶν εὐσέλμοις, ούτε μπήκες σε καλοφτιαγμένα καράβια οὐδ ἵκεο ΠέργαμαΤροίας ούτε έφτασες στα Πέργαμα της Τροίας να γράψετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων, στην οποία να γίνεται εμφανής η καινοτομία του Ευριπίδη. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 20

Επίσης, διαβάζοντας με έμφαση στους υπογραμμισμένους στίχους το ποίημα Ελένη του Σεφέρη ΤΕΥΚΡΟΣ... ἔς γῆν ἐναλίαν Κύπρον οὗ μ' ἐθέσπισεν οἰκεῖν Ἀπόλλων, ὄνομα νησιωτικὸν Σαλαμίνα θέμενον τῆς ἐκεῖ χάριν πάτρας.... ΕΛΕΝΗ: Οὐκ ἦλθον ἐς γῆν Τρῳάδ, ἀλλ' εἴδωλον ἦν.... ΑΓΓΕΛΟΣ: Τί φῄς; νεφέλης ἄρ ἄλλως εἴχομεν πόνους πέρι; ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, ΕΛΕΝΗ "Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες''. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 21

Αηδόνι ντροπαλό, μες στον ανασασμό των φύλλων, συ που δωρίζεις τη μουσική δροσιά του δάσους στα χωρισμένα σώματα και στις ψυχές αυτών που ξέρουν πως δε θα γυρίσουν. Τυφλή φωνή, που ψηλαφείς μέσα στη νυχτωμένη μνήμη βήματα και χειρονομίες. δε θα τολμούσα να πω φιλήματα. και το πικρό τρικύμισμα της ξαγριεμένης σκλάβας. "Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες". Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 22

Ποιες είναι οι Πλάτρες; Ποιος το γνωρίζει τούτο το νησί; Έζησα τη ζωή μου ακούγοντας ονόματα πρωτάκουστα: καινούργιους τόπους, καινούργιες τρέλες των ανθρώπων ή των θεών. η μοίρα μου που κυματίζει ανάμεσα στο στερνό σπαθί ενός Αίαντα και μιαν άλλη Σαλαμίνα μ' έφερε εδώ σ' αυτό το γυρογιάλι. Το φεγγάρι βγήκε απ' το πέλαγο σαν Αφροδίτη. σκέπασε τ' άστρα του Τοξότη, τώρα πάει να 'βρει την καρδιά του Σκορπιού, κι όλα τ' αλλάζει. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 23

Πού είναι η αλήθεια; Ήμουν κι εγώ στον πόλεμο τοξότης. το ριζικό μου, ενός ανθρώπου που ξαστόχησε. Αηδόνι ποιητάρη, σαν και μια τέτοια νύχτα στ' ακροθαλάσσι του Πρωτέα σ' άκουσαν οι σκλάβες Σπαρτιάτισσες κι έσυραν το θρήνο, κι ανάμεσό τους ποιος θα το 'λεγε η Ελένη! Αυτή που κυνηγούσαμε χρόνια στο Σκάμαντρο. Ήταν εκεί, στα χείλια της ερήμου. την άγγιξα, μου μίλησε: "Δεν είν' αλήθεια, δεν είν' αλήθεια" φώναζε. "Δεν μπήκα στο γαλαζόπλωρο καράβι. Ποτέ δεν πάτησα την αντρειωμένη Τροία". Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 24

Με το βαθύ στηθόδεσμο, τον ήλιο στα μαλλιά, κι αυτό το ανάστημα ίσκιοι και χαμόγελα παντού στους ώμους στους μηρούς στα γόνατα. ζωντανό δέρμα, και τα μάτια με τα μεγάλα βλέφαρα, ήταν εκεί, στην όχθη ενός Δέλτα. Και στην Τροία; Τίποτε στην Τροία ένα είδωλο. Έτσι το θέλαν οι θεοί. Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν πλάσμα ατόφιο. κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 25

Μεγάλος πόνος είχε πέσει στην Ελλάδα. Τόσα κορμιά ριγμένα στα σαγόνια της θάλασσας στα σαγόνια της γης. τόσες ψυχές δοσμένες στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι. Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη. Κι ο αδερφός μου; Αηδόνι αηδόνι αηδόνι, τ' είναι θεός; τι μη θεός; και τι τ' ανάμεσό τους; Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 26

"Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες". Δακρυσμένο πουλί, στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη που έταξαν για να μου θυμίζει την πατρίδα, άραξα μοναχός μ' αυτό το παραμύθι, αν είναι αλήθεια πως αυτό είναι παραμύθι, αν είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι δε θα ξαναπιάσουν τον παλιό δόλο των θεών. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 27

αν είναι αλήθεια πως κάποιος άλλος Τεύκρος, ύστερα από χρόνια, ή κάποιος Αίαντας ή Πρίαμος ή Εκάβη ή κάποιος άγνωστος, ανώνυμος που ωστόσο είδε ένα Σκάμαντρο να ξεχειλάει κουφάρια, δεν το 'χει μες στη μοίρα του ν' ακούσει μαντατοφόρους που έρχουνται να πούνε πως τόσος πόνος τόση ζωή πήγαν στην άβυσσο για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη. Γιώργος Σεφέρης, "Ελένη", Ποιήματα, Αθήνα, Ίκαρος, 15 1985, σσ. 239-242 Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 28

να σχολιάσετε τους στίχους, όπου φαίνεται ότι η Ελένη δεν πήγε στην Τροία και ο Τρωικός πόλεμος έγινε για το «τίποτα». Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 29

2.2 Φύλλο εργασίας για τη 4 η ομάδα (4 μέλη) (20 ): Αφού διαβάσετε το κείμενο, να γράψετε μία παράγραφο 50-60 λέξεων ως απάντηση σε κάθε μία από τις παρακάτω ερωτήσεις: Σε ποιους στίχους γίνονται αναφορές στον Τρωικό πόλεμο: αιτία, διάρκεια, απώλειες, ματαιότητα του πολέμου; Σε ποιους στίχους γίνεται εμφανής η αντιηρωική αντιεπική διάσταση του πολέμου; Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 30

2.2 Φύλλο εργασίας για την 5 η ομάδα (4 μέλη) (20 ): Να γράψετε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων, όπου θα σχολιάζεται η συναισθηματική κατάσταση του Τεύκρου και της Ελένης. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 31

Φύλλο εργασίας για την 6 η ομάδα (4 μέλη) (20 ): Αφού διαβάσετε το παρακάτω υλικό να αναφέρετε σε μία παράγραφο 60-70 λέξεων πώς αυτό συνδέεται με την ενότητα που εξετάσαμε el.wikipedia.org/wiki/τρωικό_αντικείμ ενο (προσπελάστηκε 1/11/2015) Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 32

Εικ. 2: Το εσωτερικό Ηλιακό μας σύστημα (καλλιτεχνική απεικόνιση), όπου φαίνονται οι Τρωικοί αστεροειδείς (με πράσινο) σε δύο σημεία της τροχιάς του Ποσειδώνα. Με λευκό φαίνεται η «κύρια ζώνη αστεροειδών» μεταξύ των τροχιών του Άρη και του Δία. Επίσης διακρίνουμε μία ακόμη οικογένεια αστεροειδών στην ίδια περιοχή, τους Hida (καφέ). Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 33

www.astronomia.gr/wiki/αστεροειδής (προσπελάστηκε 1/11/2015) Οι αστεροειδείς είναι σχετικά μικρά πετρώδη σώματα που γυρίζουν γύρω από τον ήλιο. Είναι πολύ μικροί για να καταταγούν στους πλανήτες ενώ έχουν και διαφορετικές τροχιές από αυτούς μιας και κινούνται σε πολύ ελλειπτικές τροχιές κυρίως ανάμεσα από τον Αρη και τον Δία. Κάθε αστεροειδής που επιβεβαιώνεται παίρνει έναν αύξοντα αριθμό ανακάλυψης. Ο αύξων αριθμός συνήθως χρησιμοποιείται μαζί με το όνομα του αστεροειδή, όταν αυτό υπάρχει. Στα πρώτα χρόνια της ανακάλυψής τους, οι αστεροειδείς έπαιρναν ονόματα Ελληνικών ή Ρωμαϊκών θεοτήτων, ή άλλων μυθολογικών προσώπων. Λόγω του πλήθους τους όμως, οι αστρονόμοι κάποια στιγμή δυσκολεύονταν να τους ονομάζουν. Επειδή η επιλογή του ονόματος του αστεροειδή ανήκει σε αυτόν που ανακάλυψε, κι επειδή είναι τόσο πολλοί σε πλήθος, συχνά οι αστρονόμοι δίνουν ονόματα πόλεων, τα δικά τους ονόματα, των παιδιών τους ή ακόμα και κάποιου κατοικίδιου. Υπάρχουν αστεροειδείς με ονόματα παρμένα από ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, όπως ο 13681 Monty Python, ο 9007 James Bond, ο 9777 Enterprise κι ο 2309 Mr. Spock, γνωστών τραγουδιστών όπως ο 4147 Lennon και ο 4148 McCartney και προσωπικοτήτων, όπως ο 1772 Gagarin, o 5535 Annefrank κι ο 7100 Martin Luther. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 34

el.wikipedia.org/wiki/τρωικό_αντικείμενο/πίνακας περιεχομένων/πληθυσμοί/αστεροειδείς (προσπελάστηκε 1/11/2015) Οι τρωικοί αστεροειδείς του Δία χωρίζονται σε δύο ομάδες. Αυτοί που περιφέροναι σε μία μέση θέση γύρω από το Λαγκρανζιανό (ονομάζεται έτσι από τον μαθηματικό Λαγκράνζ) σημείο L 4 του συστήματος Ηλίου-Δία, ονομάζονται μέλη του «Ελληνικού στρατοπέδου». Στους αστεροειδείς αυτούς δίνονται ονόματα Ελλήνων ηρώων του Τρωικού Πολέμου. Αυτοί που περιφέροναι σε μία μέση θέση γύρω από το Λαγκρανζιανό σημείο L 5 του συστήματος Ηλίου-Δία, ονομάζονται «επόμενα μέλη» ή μέλη του «Τρωικού στρατοπέδου». Πριν η πρακτική αυτή γίνει συνήθεια είχαν ονομασθεί δύο εξαιρέσεις στον κανόνα αυτόν, οι οποίες και παραμένουν, αποκαλούμενες και «κατάσκοποι»: είναι ο 624 Έκτωρ στο ελληνικό στρατόπεδο και ο 617 Πάτροκλος στο τρωικό. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 35

el.wikipedia.org/wiki/τεύκρος (προσπελάστηκε 1/11/2015) Ο αστεροειδής 2797 Τεύκρος (2797 Teucer), που ανακαλύφθηκε το 1981 και ανήκει στην Τρωική Ομάδα, πήρε το όνομά του από τον μυθικό βασιλιά. Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 36

2.2 Ερώτηση προς όλες τις ομάδες (της σελ. 21 του σχολικού σας εγχειριδίου) (προφορική απάντηση) Η Ελένη, ύστερα από τη σύντομη συνομιλία της με τον Τεύκρο, μένει και πάλι μόνη της στη σκηνή. Η κατάσταση όμως στο μεταξύ δεν είναι η ίδια. Τι πρόσφερε η συνάντηση Τεύκρου Ελένης; Γιατί η συνάντηση αυτή επιδεινώνει την τραγική θέση της ηρωίδας; Σύμβουλος Φιλολόγων Α Αθήνας 37