ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ Ι α ν ο υ ά ρ ι ο ς 2 0 1 8 Δ Ι Ε Υ Θ Υ Ν Σ Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ο Ι Ο Τ Η Τ Α Σ

Υ Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Σ Κ Α Ι Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η Σ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΝ ΕΞΕΛΙΞΕΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ Α) Φόρουμ Βιομηχανίας Β) Φόρουμ Αγροδιατροφή Μεταποίηση Τουρισμός Γ) Υλοποίηση δράσεων για τη Φαρμακοβιομηχανία 2

Η Υ Φ Ι Σ Τ Α Μ Ε Ν Η Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η = Α = Το παραγωγικό τοπίο των ελληνικών επιχειρήσεων εμφανίζει διαφοροποιημένες τυπολογίες, οι οποίες επιτάσσουν σχεδιασμό και εφαρμογή διαφοροποιημένων και στοχευμένων εργαλείων παρέμβασης. [ Φόρουμ Βιομηχανίας ] Η ελληνική παραγωγική βάση χαρακτηρίζεται κυρίως από παραδοσιακούς τομείς χαμηλής ως μέτριας έντασης τεχνολογίας και τελικών προϊόντων σχετικά χαμηλής / μέτριας προστιθέμενης αξίας. Πολλοί κλάδοι παραμένουν έντασης ενέργειας και, προς το παρόν, και έντασης απασχόλησης. Η έννοια της συστηματικότητας στο πλαίσιο εγχώριων αλλά και διεθνών αλυσίδων αξίας δεν είναι πλήρως συνειδητοποιημένη. Οι έννοιες της ψηφιακής βιομηχανίας, της επιχειρηματικής αξιοποίησης του περιβάλλοντος και της υιοθέτησης των αρχών της κυκλικής οικονομίας δεν έχουν ακόμα διαπεράσει την πλειοψηφία της παραγωγικής βάσης. 3

Η Υ Φ Ι Σ Τ Α Μ Ε Ν Η Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Η = Β = Δυναμικοί κλάδοι της οικονομίας που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου, παρουσιάζουν αμφίσημα χαρακτηριστικά ενός ιδιότυπου «σιωπηλού ή προβληματικού δυναμισμού». Ο δυναμισμός αυτός εμφανίζει, αφενός μεν, στοιχεία ανθεκτικότητας και σιωπηρής ή λανθάνουσας καινοτομικής ικανότητας, αφετέρου δε, αρνητικές τάσεις και αρνητικό σωρευτικό αντίκτυπο ως προς την ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα, τα επίπεδα απασχόλησης, την προστιθέμενη αξία και κυρίως την καινοτομική ικανότητα. Σύμφωνα με τα πορίσματα του SBA Fact Sheet για την Ελλάδα (2014 & 2015) οι προσπάθειες πρέπει να ενταθούν και επικεντρωθούν κυρίως, στην ενίσχυση της καινοτομίας, στις επαγγελματικές δεξιότητες, στη διεθνοποίηση των δραστηριοτήτων και σε διευκολύνσεις πρόσβασης στη χρηματοδότηση, κατά προτίμηση μέσα σε πλαίσιο εγχώριων, περιφερειακών και διεθνών αλυσίδων αξίας. 4

Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Ε Σ Π Ρ Ο Κ Λ Η Σ Ε Ι Σ & Ε Υ Κ Α Ι Ρ Ι Ε Σ Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση Industry 4.0 είναι ήδη παρούσα με ένα νέο παραγωγικό πρότυπο στο οποίο η εξωστρέφεια δεν είναι πλέον μία ευκαιρία, αλλά το θεμελιώδες προαπαιτούμενο. [ Φόρουμ Βιομηχανίας, Φόρουμ Α Β Τ ]. Με τον όρο «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση» θα χαρακτηρίζαμε τη διαρκώς αυξανόμενη δυνατότητα της μαζικής διάθεσης εξατομικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών ακόμα και σε επίπεδο μονάδος - από αλυσίδες παραγωγής σε πραγματικό χρόνο και με πολύ ανταγωνιστικό κόστος. 5

Υ Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Σ Κ Α Ι Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η Σ Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Ε Σ Π Ρ Ο Κ Λ Η Σ Ε Ι Σ & Ε Υ Κ Α Ι Ρ Ι Ε Σ Η έννοια της παραγωγικότητας θα πρέπει πλέον να επαναπροσδιοριστεί με τα νέα δεδομένα παραγωγής, όπως : Συνεργασία - Συνέργεια και συμμετοχή σε Παγκόσμιες, Περιφερειακές και Τοπικές Αλυσίδες Προστιθέμενης Αξίας ως προϋπόθεση για τη δημιουργία βιώσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος (Global Value Chains) Ψηφιακή Βιομηχανία και Οικονομία - Digital Industry and Economy Κυκλική Οικονομία Βιο-οικονομία Περιβαλλοντική Ανάπτυξη. Κεφάλαια Γνώσης : Πνευματική και Διανοητική Ιδιοκτησία, Πρότυπα, Ποιότητα, Branding, Διαδικασίες, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, κτλ. Βασικές Τεχνολογίες Ευρείας Εφαρμογής ( Key Enabling Technologies ) Δημιουργικές Βιομηχανίες, Γαλάζια Οικονομία, κτλ. 6

Υ Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Σ Κ Α Ι Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η Σ Το σύγχρονο Παραγωγικό Πρότυπο χαρακτηρίζεται πλέον από : μετασχηματισμό των παραγωγικών δυνατοτήτων και των αλυσίδων προστιθέμενης αξίας προς την κατεύθυνση της δυνατότητας ευέλικτης παραγωγής και διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών σε πραγματικό χρόνο και σε εύλογο κόστος. αύξηση της παραγωγικής αποτελεσματικότητας με την ενσωμάτωση αρχών ψηφιακής βιομηχανίας, της κυκλικής οικονομίας, της βιομηχανικής συμβίωσης,... σεβασμό προς το περιβάλλον και την εξοικονόμηση της ενέργειας ολοκληρωμένη και ταυτόχρονη παροχή προϊόντων και υπηρεσιών (ουσιαστικά ενσωματωμένων). 7

ΟΙ ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Αποτελέσματα Φόρουμ Βιομηχανίας, Φόρουμ Α Β Τ στοχεύουν στην κάλυψη και τη συμπλήρωση των υφιστάμενων κενών του συστήματος, με αύξηση της απασχόλησης, μείωση του κόστους παραγωγής και μεγιστοποίηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας ανά προϊόν ή υπηρεσία. θεωρούν την ανταγωνιστικότητα ως προτεραιότητα στρατηγικής σημασίας που πρέπει να συνδυαστεί με ενδυνάμωση των εγχώριων αλυσίδων αξίας. αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της τοπικής και περιφερειακής επιχειρηματικότητας μέσω της στρατηγικής της έξυπνης εξειδίκευσης. συμβάλλουν σε προστασία της βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας αλλά και των εθνικών δικαιωμάτων, σε άμεση συνέργεια με την τυποποίηση και την ποιότητα. αναδεικνύουν την ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού στην παραγωγή και στις συνεργασίες για αύξηση της δυνατότητας συμμετοχής σε αλυσίδες αξίας στο πλαίσιο του παγκόσμιου παραγωγικού και εξαγωγικού γίγνεσθαι. 8

Σ Τ Ο Χ Ε Υ Μ Ε Ν Ε Σ Π Α Ρ Ε Μ Β Α Σ Ε Ι Σ Αναδιοργάνωση της βιομηχανίας στη βάση της αποτελεσματικότητας και της οικονομικής αποδοτικότητας παραδοσιακών κλάδων με τη μεταστροφή τους προς υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα ή νέες αγορές ή νέες αλυσίδες αξίας. Εφαρμογή των Βασικών Τεχνολογιών Ευρείας Εφαρμογής οι οποίες αποτελούν πεδίο διεπαφής μεταξύ έρευνας και ανάπτυξης και βιομηχανικής παραγωγής. ( Μίκρο και νάνο ηλεκτρονική, Νανοτεχνολογία, Βιομηχανική Βιοτεχνολογία, Προηγμένα Υλικά, Φωτονική, Τεχνολογίες Προηγμένης Βιομηχανικής Παραγωγής - Advanced Manufacturing ). Βελτίωση, αναβάθμιση και εξέλιξη του συστήματος κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού, με ενσωμάτωση εκπαιδευτικών δεξιοτήτων στη διαχείριση των νέων τεχνολογικών εφαρμογών και στην ανάπτυξη καινοτομίας, ιδιαίτερα των μορφών οριακής καινοτομίας. 9

Γ Ε Ν Ι Κ Ο Τ Ε Ρ Ε Σ Π Α Ρ Ε Μ Β Α Σ Ε Ι Σ Ενθάρρυνση της συνεργατικής επιχειρηματικότητας (clusters) και συμμετοχή σε διαπεριφερειακές αλυσίδες αξίας και πόλων επιχειρηματικής καινοτομίας. Ενδεικτικές δράσεις : Ενίσχυση «τοπικών αλυσίδων αξίας» και «προγραμμάτων συνέργειας» (πρωτογενής - δευτερογενής τομέας), στήριξη δράσεων διασύνδεσης μικρών επιχειρήσεων και ενθάρρυνση δικτύωσης «δορυφορικών δικτύων» μικρών επιχειρήσεων με ευρύτερες αλυσίδες αξίας ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις ως «ατμομηχανών» - ( αξιοποίηση ηγετικής θέσης ) κτλ. Χρήση των Συμβάσεων Δημόσιου Χαρακτήρα : Οι δημόσιες συμβάσεις πρέπει να αναδειχθούν σε ισχυρό εργαλείο για την υποστήριξη της καινοτομίας, της κυκλικής οικονομίας, της βίο-οικονομίας, της ενεργειακής απόδοσης και για την προώθηση της εθνικής τυποποίησης. 10

Ε Ι Δ Ι Κ Ο Τ Ε Ρ Ε Σ Π Α Ρ Ε Μ Β Α Σ Ε Ι Σ Καθορισμός εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη προστασία της βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας και διαχείρισης δικαιωμάτων, σε συνέργεια με την Εθνική Στρατηγική Τυποποίησης και την Ποιότητα. Προσανατολισμός της Εθνικής Τυποποίησης στις ιδιαιτερότητες του «νέου παραγωγικού προτύπου» με ταυτόχρονη ιεράρχηση των προτεραιοτήτων στην κάλυψη αναγκών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 11

ΟΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ [ Από την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - COM(2018) 26 / 16.01.2018 ] Αντιμετώπιση των σύγχρονων κοινωνικών προκλήσεων Πραγμάτωση ευρωπαϊκών πολιτικών και ενίσχυση της ενιαίας αγοράς Βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας Προστασία από απειλές και διαχείριση κρίσεων Προώθηση της καινοτομίας Τόνωση της απασχόλησης και της ανάπτυξης Στήριξη παγκόσμιων αξιακών αλυσίδων Συμβολή στον ψηφιακό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής επιχείρησης 12

ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ευρεία εφαρμογή των ψηφιακών καινοτομιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας. [ Ανακοίνωση της ΕΕ για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας : Τα πλήρη οφέλη από την ψηφιακή ενιαία αγορά - 19 Απρίλιου 2016 ] Στον όρο του ψηφιακού μετασχηματισμού περιλαμβάνονται όλα τα νέα επιτεύγματα της ψηφιακής τεχνολογίας, όπως : νεφοϋπολογιστική ( i cloud ) διαδίκτυο των Πραγμάτων ( Internet of Things ) υπολογιστικά συστήματα υψηλών επιδόσεων σύγχρονες υποδομές ανάλυσης, συλλογής και επικοινωνίας δεδομένων δίκτυα κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς ( 5G ) ασφάλεια των πληροφοριών ( data security ) διαχείριση του μεγάλου όγκου πληροφοριών ( big data handling ), κλπ 13

Απαιτήσεις για την υλοποίηση του Ψηφιακού Μετασχηματισμού Δημιουργία Κέντρων Ψηφιακής Επιχειρηματικής Καινοτομίας ( Digital innovation Hubs ) Λειτουργία διαδραστικών Ψηφιακών Βιομηχανικών Πλατφορμών ανάπτυξη ανοικτών προτύπων διεθνώς συμφωνημένων στοχευμένη ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ( Μ μ Ε ) ανάπτυξη δεξιοτήτων στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών ( Τ Π Ε ) 14

Οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς στις ΜμΕ από τα Κέντρα Ψηφιακής Επιχειρηματικής Καινοτομίας : Π λ η ρ ο φ ό ρ η σ η Επισκέψεις σε επιχειρήσεις, Παροχή συμβουλών, Συναντήσεις με ειδικούς, Ομιλίες, Road show, Ημερίδες Ε π ί δ ε ι ξ η Βέλτιστες πρακτικές, Εργαστηριακές δυνατότητες Ε κ π α ί δ ε υ σ η Κατ οίκον εκπαίδευση (in-house training), Εκπαίδευση σε ΤΠΕ, Εκπαίδευση εκπαιδευτών Σ χ ε δ ι α σ μ ό ς Έρευνα επιπέδου ωριμότητας, Ανάλυση δυναμικού, Ενσωμάτωση ΤΠΕ, στρατηγική υλοποίησης Π ρ α γ μ α τ ο π ο ί η σ η Θέματα επενδύσεων, Απόψεις των πρώτων χρηστών (early adopters) 15

Χρηματοδότηση Κέντρων Ψηφιακής Επιχειρηματικής Καινοτομίας Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμεύσει 500 εκ., από τα οποία τα 300 εκ. για τα έτη 2018-2020 στο πρόγραμμα Horizon 2020 (https://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/funding/reference_docs.html#h2020- work-programmes-2018-20) Στόχος είναι να ενισχυθεί η δημιουργία, δικτύωση και συνεργασία μεταξύ των «Κέντρων Ψηφιακής Επιχειρηματικής Καινοτομίας» και των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην ΜμΕ. Τομείς που αφορά η χρηματοδότηση είναι : Διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων ( Big Data Handling ) Οτιδήποτε Έξυπνο Παντού ( Smart Anything Everywhere ) Καινοτομία στον Τομέα Πληροφορικής και Επικοινωνιών για Μεταποιητικές ΜμΕ ( ICT Innovation for Manufacturing SMEs - I4MS ) 16 Δ Ι Ε Υ Θ Υ Ν Σ Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ο Ι Ο Τ Η Τ Α Σ

Υ Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Σ Κ Α Ι Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η Σ Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ω ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 17 Δ Ι Ε Υ Θ Υ Ν Σ Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Σ Π Ο Ι Ο Τ Η Τ Α Σ