vic Deliverable 7-1:Minutes of the kick-off meeting of the project ISWM-TINOS ISWM-TINOS: Ανάπτυξη και εφαρμογή πιλοτικού συστήματος για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Τήνο σε συμφωνία με την Οδηγία Πλαίσιο για τα στερεά απόβλητα ISWM - TINOS Συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις για το πιλοτικό σύστημα ISWM-TINOS (FAQ) Ιούνιος 2013 Εταίροι έργου: Δήμος Τήνου LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Università degli studi di Verona Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης /Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων Το έργο συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE+ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας LIFE 10/ENV/GR/000610
Περιεχόμενα 1. Τι είναι το έργο ISWM TINOS;... 3 2. Πού θα εφαρμοστεί το έργο ISWM TINOS;... 3 3. Μπορώ να συμμετέχω στο πρόγραμμα;... 3 4. Μένω στην πιλοτική περιοχή εφαρμογής του έργου. Τι πρέπει να κάνω;... 3 5. Τι πρέπει και ΔΕΝ πρέπει να συλλέγω στην κίτρινη σακούλα;... 4 6. Τι πρέπει και ΔΕΝ πρέπει να συλλέγω στην πορτοκαλί σακούλα;... 4 7. Τι μπορώ και ΔΕΝ μπορώ να συλλέγω στην κόκκινη σακούλα;... 4 8. Τι γίνονται αφού βάλω τα υλικά που μάζεψα στους εξωτερικούς κίτρινους, πορτοκαλί και κόκκινους κάδους οι οποίοι είναι χωροθετημένοι στον οικισμό;... 5 9. Τι πρέπει και ΔΕΝ πρέπει να βάζω στον καφέ κάδο κουζίνας;... 5 10. Τι είναι οι βιοδιασπώμενες σακούλες; Γιατί είναι σημαντικό να τις χρησιμοποιήσω; 5 11. Μπορώ να χρησιμοποιήσω πλαστικές, φωτοδιασπώμενες, οξοδιασπώμενες σακούλες;... 6 12. Τι γίνεται αφού βάλω τη σακούλα μου στον καφέ κάδο δρόμου;... 6 13. Έγινε η διανομή των κάδων κουζίνας/σακουλών κι έλειπα. Πώς μπορώ να αποκτήσω κάδο και σακούλες;... 6 14. Γιατί να συμμετάσχω στο έργο ISWM TINOS;... 6 15. Μπορώ εγώ να προμηθευτώ αυτό το κόμποστ για δική μου χρήση;... 7 16. Πώς μπορώ να ενημερωθώ για το πρόγραμμα;... 7 17. Ποιοι είναι οι εταίροι του προγράμματος;... 8 2
Συχνές ερωτήσεις απαντήσεις για τη λειτουργία του πιλοτικού συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην Τήνο 1. Τι είναι το έργο ISWM TINOS; Είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα με πλήρη τίτλο «ISWM-TINOS: Ανάπτυξη και εφαρμογή πιλοτικού συστήματος για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων στην Τήνο σε συμφωνία με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Στερεά Απόβλητα». Αφορά στη διαλογή στην πηγή και συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών. Αναλυτικότερα θα γίνεται ξεχωριστή συλλογή σε χαρτί/χαρτόνι, γυαλί, πλαστικό & μέταλλο (μαζί) και βιοαπόβλητα (κυρίως υπολείμματα τροφών από σπίτια, καταστήματα και χώρους εστίασης). 2. Πού θα εφαρμοστεί το έργο ISWM TINOS; Το ISWM-TINOS θα εφαρμοστεί αρχικά πιλοτικά σε δύο επιλεγμένους οικισμούς του Δήμου Τήνου, καλύπτοντας πληθυσμό 400 κατοίκων περίπου. Οι περιοχές αυτές είναι οι οικισμοί Πύργου και Όρμος Πανόρμου. 3. Μπορώ να συμμετέχω στο πρόγραμμα; Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί αρχικά πιλοτικά σε δύο επιλεγμένους οικισμούς του Δήμου Τήνου, τον Πύργο και τον όρμο Πάνορμου, καλύπτοντας πληθυσμό 400 κατοίκων περίπου. Στόχος του Δήμου Τήνου είναι να τεθούν οι βάσεις για μια ολοκληρωμένη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων από την πιλοτική εφαρμογή και να επεκτείνει το πρόγραμμα σε περισσότερες περιοχές του Δήμου. Εάν πρόκειται να υλοποιηθεί στην περιοχή σας, θα ενημερωθείτε από το Δήμο. Προς το παρόν, μπορείτε να ενημερώνεστε για την πρόοδο του έργου μέσα από την ιστοσελίδα http://uest.ntua.gr/iswm-tinos/. 4. Μένω στην πιλοτική περιοχή εφαρμογής του έργου. Τι πρέπει να κάνω; Ο Δήμος θα σας μοιράσει ειδικές σακούλες ώστε να αποθηκεύεται προσωρινά στο σπίτι σας τα ανακυκλώσιμα υλικά τα οποία ξεχωρίζετε. Οι σακούλες πολλαπλής χρήσης είναι διαφορετικού χρώματος ανάλογα με το υλικό που διαχωρίζετε στο σπίτι σας. Αναλυτικότερα: Κίτρινη σακούλα για το χαρτί/χαρόνι, Πορτοκαλί σακούλα για γυαλί και Κόκκινη σακούλα για πλαστικό / μέταλλο (κοινή σακούλα). 3
Όταν γεμίζουν οι σακούλες θα πρέπει να τις μεταφέρετε στο πλησιέστερο σημείο και να αδειάζονται στους εξωτερικούς κάδους με το αντίστοιχο χρώμα (κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο) και οι οποίοι είναι χωροθετημένοι στον οικισμό. Επίσης, τα υπολείμματα τροφών θα συλλέγονται χωριστά. Για το λόγο αυτό ο Δήμος θα μοιράσει μικρούς καφέ κάδους για την κουζίνα σας και βιοδιασπώμενες σακούλες. Θα εφαρμόζετε μια σακούλα μέσα στον κάδο και εκεί μέσα θα απορρίπτετε καθημερινά τα υπολείμματα τροφών, σύμφωνα με τις οδηγίες που θα σας δοθούν γραπτώς. Όταν γεμίσει η σακούλα, θα τη δένετε και θα την εναποθέτετε στους εξωτερικούς κάδους καφέ χρώματος οι οποίοι είναι χωροθετημένοι στον οικισμό. 5. Τι πρέπει και ΔΕΝ πρέπει να συλλέγω στην κίτρινη σακούλα; ΠΡΕΠΕΙ να βάζω υλικά από χαρτί/χαρτόνι: Εφημερίδες, περιοδικά, διαφημιστικά φυλλάδια, χαρτί γραφείου, χάρτινες συσκευασίες ή χαρτοκιβώτια, κάθε είδους χαρτοσακούλες κ.ά. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να βάζω: χαρτομάντηλα, νάυλον, αυτοκόλλητα, πολυστερίνη (φελιζόλ), αποκόμματα εισιτηρίων, αποδείξεις, σκεισμένες σελίδες και γενικά χαρτιά που είναι μικρότερα του μεγέθους Α4 6. Τι πρέπει και ΔΕΝ πρέπει να συλλέγω στην πορτοκαλί σακούλα; ΠΡΕΠΕΙ να βάζω Υλικά από γυαλί: γυάλινες συσκευασίες νερού, αναψυκτικών, αλκοολούχων ποτών και βαζάκια τροφίμων αφού πρώτα τα καθαρίσετε από τυχόν τροφές ή υγρά. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να βάζω τα εξής: κεραμικά ποτήρια, κούπες, πιάτα, τζάμια, καθρέπτες, λάμπες 7. Τι μπορώ και ΔΕΝ μπορώ να συλλέγω στην κόκκινη σακούλα; ΠΡΕΠΕΙ να βάζω τα εξής: Υλικά από πλαστικό: πλαστικές συσκευασίες από νερό, αναψυκτικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, είδη καθαρισμού, πλαστικές σακούλες καθώς και, Υλικά από μέταλλο: αλουμινένιες συσκευασίες από αναψυκτικά, μπύρες κτλ και συσκευασίες από λευκοσίδηρο, όπως κονσέρβες που περιείχαν καφέ, τόνο, γάλα εβαπορέ, τοματοπολτό και ζωοτροφές. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να βάζω τα εξής: πλαστικά ποτήρια και πιάτα, αλουμινόχαρτα, πλαστικά δοχεία βουτύρου/γιαουρτιού, πλαστικές καρέκλες, ηλεκτρικές συσκευές, παπούτσια, ρούχα, υπολείμματα τροφών 4
8. Τι γίνονται αφού βάλω τα υλικά που μάζεψα στους εξωτερικούς κίτρινους, πορτοκαλί και κόκκινους κάδους οι οποίοι είναι χωροθετημένοι στον οικισμό; Τα προδιαλεγμένα υλικά τα οποία εμπεριέχονται στους εξωτερικούς κάδους κίτρινου, πορτοκαλί και κόκκινου χρώματος θα φορτώνονται σε ειδικό όχημα της υπηρεσίας καθαριότητας του Δήμου και θα μεταφέρονται και θα αποθηκεύονται προσωρινά σε ειδικά containers πλησίον των δύο οικισμών. Στη συνέχεια, τα κοντέινερ όταν γεμίζουν θα μεταφέρονται μαζί με το υλικό σε Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) στην Αττική, υπό την ευθύνη της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.). Στο Κ.Δ.Α.Υ. θα γίνονται οι απαιτούμενες κατεργασίες ώστε τα υλικά τα οποία εσείς έχετε προδιαλέξει να μπορούν να προωθηθούν στις αντίστοιχες βιομηχανίες ώστε να αξιοποιηθούν και να μετατραπούν σε νέα προϊόντα. Παραδείγματα από απορρίμματα τα οποία γίνονται νέα προϊόντα: - χρησιμοποιημένο χαρτί ανακυκλώνεται και γίνεται νέο χαρτοκιβώτιο - Χρησιμοποιημένο γυαλί ανακυκλώνεται και γίνεται νέο γυάλινο δοχείο - Χρησιμοποιημένη σιδερένια κονσέρβα ανακυκλώνεται και γίνεται νέο κουτάκι ή προϊόν χάλυβα - Χρησιμοποιημένο πλαστικό δοχείο ανακυκλώνεται και γίνεται νέο δοχείο ή πλαστική σακούλα ή επένδυση για μπουφάν (φλις) 9. Τι πρέπει και ΔΕΝ πρέπει να βάζω στον καφέ κάδο κουζίνας; ΠΡΕΠΕΙ να βάζω: Υπολείμματα ωμού ή μαγειρεμένου φαγητού, όπως: Φρούτα και λαχανικά, κρέας-ψάρι-θαλασσινα (χωρίς κόκκαλα), ζυμαρικά, ρύζι, όσπρια, ψωμί, κέικ, γλυκά, γαλακτοκομικά (τυρί, παχύρευστες κρέμες, γιαούρτι), αυγά (και τα τσόφλια), υπολείμματα και φίλτρα καφέ και τσαγιού, μικρές ποσότητες υπολειμμάτων κήπου (γκαζόν, φύλλα, μικρά κλαδιά κλπ), μικρές ποσότητες από χαρτοπετσέτες, αλλά όχι χρωματιστά, γυαλιστερά ή πλαστικοποιημένα χαρτιά. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να βάζω: Συσκευασίες κάθε είδους (πάνε στους κίτρινους, κόκκινους και πορτοκαλί κάδους), υγρά, μαγειρικά λάδια, λίπη, πλαστικές σακούλες. 10. Τι είναι οι βιοδιασπώμενες σακούλες; Γιατί είναι σημαντικό να τις χρησιμοποιήσω; Οι βιοδιασπώμενες σακούλες κατασκευάζονται από άμυλο καλαμποκιού ή πατάτας (Matter-Bi). Το υλικό αυτό κατά τη διαδικασία της κομποστοποίησης μετατρέπεται εξολοκλήρου σε κόμποστ, ένα εδαφοβελτιωτικό πλούσιο σε οργανική ουσία, ακολουθεί δηλαδή την ίδια διαδικασία όπως ακριβώς και τα υπολείμματα τροφών, επειδή η πρώτη ύλη είναι και αυτή τρόφιμο. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούνται 5
μόνο αυτές τις σακούλες, γιατί κάθε άλλο υλικό επιμολύνει το κόμποστ και δεν μπορεί να απομακρυνθεί εύκολα από αυτό εκ των υστέρων. 11. Μπορώ να χρησιμοποιήσω πλαστικές, φωτοδιασπώμενες, οξοδιασπώμενες σακούλες; Όχι. Οι πλαστικές, φωτοδιασπώμενες, οξοδιασπώμενες και όλες οι πλαστικές σακούλες του σούπερ μάρκετ και των καταστημάτων δεν είναι κατάλληλες για τη συλλογή βιοαποβλήτων. Δε διασπώνται καθόλου ή χειρότερα, αφήνουν μικρά, πλαστικά ίχνη μέσα στο κόμποστ και υποβαθμίζουν την ποιότητά του. Δεν μπορούν να αφαιρεθούν εύκολα από το κόμποστ. 12. Τι γίνεται αφού βάλω τη σακούλα μου στον καφέ κάδο δρόμου; Τα προδιαλεγμένα διατροφικά απορρίμματα (βιοαπόβλητα) θα συλλέγονται και θα οδηγούνται από την υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου σε πιλοτική μονάδα κομποστοποίησης, η οποία σχεδιάστηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η πιλοτική μονάδα κομποστοποίησης θα λειτουργεί πλησίον της υφιστάμενης μονάδας επεξεργασίας λυμάτων του οικισμού Πανόρμου και αναμένεται να παράγει υψηλής ποιότητας κόμποστ. Το κόμποστ θα χαρακτηριστεί από το διαπιστευμένο εργαστήριο της Μονάδας Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ΕΛΟΤ EN ISO/IEC 17025) και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό από τους ίδιους τους δημότες, αυξάνοντας τη γονιμότητα του εδάφους και μειώνοντας την ανάγκη χρήσης χημικών λιπασμάτων. 13. Έγινε η διανομή των κάδων κουζίνας/σακουλών κι έλειπα. Πώς μπορώ να αποκτήσω κάδο και σακούλες; Υπάρχουν δύο τρόποι: Α. Τηλεφωνικά: Τηλεφωνήστε στο 22830-31262 και αφήστε τα στοιχεία επικοινωνίας σας (ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο, διεύθυνση). Αναφέρετε πως ενδιαφέρεστε για κάδο κουζίνας, σακούλες πολλαπλής χρήσης και βιοδιασπώμενες σακούλες. Β. Ηλεκτρονικά: Στείλτε μας τα στοιχεία επικοινωνίας σας (ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο, διεύθυνση) στις εξής διευθύνσεις: dt@1516.syzefxis.gov.gr, mloiz@chemeng.ntua.gr, konmoust@central.ntua.gr; Εάν ανήκετε στους δικαιούχους, ο Δήμος θα σας προμηθεύσει με τον κατάλληλο εξοπλισμό. 14. Γιατί να συμμετάσχω στο έργο ISWM TINOS; Αυτή τη στιγμή η πλειονότητα των απορριμμάτων που παράγονται στο Δήμο Τήνου, συμπεριλαμβανομένων των ανακυκλώσιμων υλικών και των υπολειμμάτων 6
τροφών, δεν διαχειρίζονται με βιώσιμο τρόπο και οδηγούνται απευθείας προς ταφή. Από περιβαλλοντικής άποψης η υφιστάμενη διαχείριση δεν είναι βιώσιμη γιατί η ταφή των απορριμμάτων οδηγεί σε σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο έδαφος, στο νερό αλλά και την ατμόσφαιρα. Επιπλέον με την ταφή δεν ανακτούμε υλικά από τα απορρίμματα τα οποία μπορούν να μας δώσουν νέα προϊόντα. Από οικονομικής άποψης το κόστος της ταφής των απορριμμάτων θα είναι σύντομα πολύ υψηλό για το Δήμο. Το κόστος αυτό μετακυλύει στους δημότες και τις επιχειρήσεις μέσω των δημοτικών τελών. Με τη διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή και την αξιοποίησή τους θα μειωθεί σημαντικά η ποσότητα των απορριμμάτων η οποία θα πηγαίνει προς ταφή με αποτέλεσμα να μειωθεί και το κόστος στα δημοτικά τέλη. Από κοινωνικής άποψης η ταφή των απορριμμάτων χωρίς αυτά να υπόκεινται σε κάποιου είδους επεξεργασία δύναται να διαμορφώσει συνθήκες οι οποίες επιβαρύνουν τη δημόσια υγεία. Επιπλέον, σε εθνικό επίπεδο έχουν τεθεί δεσμευτικοί ποσοτικοποιημένοι στόχοι αναφορικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ενδεικτικά: Πρέπει μέχρι το 2020 να ανακυκλώνουμε το 50% του συνόλου των απορριμμάτων που παράγουμε. Μέχρι το 2013 και 2020 πρέπει να μειώσουμε την ποσότητα των βιοαποδομήσιμων στερεών αποβλήτων (διατροφικά απορρίμματα, πράσινα-κηπευτικά απορρίμματα, και χαρτί) που οδηγούνται προς ταφή κατά 50 και 65% αντίστοιχα. Μέχρι το 2015 και 2020 πρέπει να ξεχωρίζουμε το 5 και 10 % αντίστοιχα των παραγόμενων βιοαποβλήτων (κυρίως διατροφικά απορριμμάτων). 15. Μπορώ εγώ να προμηθευτώ αυτό το κόμποστ για δική μου χρήση; Η πιλοτική εφαρμογή προβλέπει τη δυνατότητα διανομής του παραγόμενου κόμποστ στους δημότες, αφού πιστοποιηθεί η ποιότητά του από τη Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ΕΛΟΤ EN ISO/IEC 17025). Σχετικές πληροφορίες θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του έργου http://uest.ntua.gr/iswmtinos/. 16. Πώς μπορώ να ενημερωθώ για το πρόγραμμα; Διαδίκτυο: http://uest.ntua.gr/iswm-tinos/. Τηλέφωνο: 22830-31262 Email: dt@1516.syzefxis.gov.gr 7
17. Ποιοι είναι οι εταίροι του προγράμματος; Δήμος Τήνου, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Πανεπιστήμιο της Βερόνα και Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ. 8