Eλλάδα-Φ ση κα Eλλάδα-Γλ σσα Eκτ ς τ ς παγκ σµιας πανίσχυρης σηµεριν ς Eλλάδος, τ ς Eλλάδος-«Πλανητάρχη» ( λ. «αυλ ν», τ. 192), πάρχει κα Eλλ ς µ τ ν στεν ννοια, τ ν γεωγραφικ κα κρατική. Π σο πι λληνικ ε ναι πράγµατι τ κράτος πο νοµάζεται τώρα «Eλλ ς» π να ο οδήποτε λλο κράτος το σηµερινο K σµου; Eκ πρώτης ψεως σηµεριν Eλλ ς δ ν παρουσιάζει τίποτε π ποψη ο κονοµική, πολιτική, δεολογική, ργανωτική, διοικητικ κ.λπ., πο ν τ ν κάν η λληνικώτερη π.χ. π τ ν Aγγλία, τ ν Aµερική, τ ν Pωσσία, τ ν Bουλγαρία κ.λπ. Tο το ε ναι ξώφθαλµο κα α ταπ δεικτο σ ποιονδήποτε στοιχειωδ ς παρακολουθε τ ν παγκ σµια δηµ σια κα διωτικ ζωή. Oµως δ ο στοιχε α το κράτους Eλλ ς ε ναι πράγµατι µοναδικ ς λληνικά: T πρ το στοιχε ο ε ναι τ γεγον ς, τι Eλλ ς (µαζ µ τ ν K προ) ε ναι τ µ νο κράτος το K σµου, πο χει πίσηµη γλ σσα του τ ν Eλληνική. ( Aντιπαρερχ µεθα δ τ τρισάθλιο φαιν µενο, τι τ διο α τ κράτος µ ν µους του διώκει, φθείρει κα κρωτηριάζει τ ν Eλληνικ Γλ σσα κα τ ν Eλληνικ Γραφή). T δε τερο στοιχε ο, πο κάνει τ σηµεριν κράτος Eλλ ς λληνικώτερο π λα τ λλα κράτη το K σµου, ε ναι τ γεγον ς τι γεωγραφικ καλ πτει (πάντως χι πλήρως) τ ν χ ρο που γεννήθηκε, ναπτ χθηκε κα νδρώθηκε Eλληνικ ς τρ πος θεωρήσεως τ ς ζω ς κα το K σµου, Eλληνικ τητα, µοναδικ κα γνήσια α τ µητέρα το σηµερινο Παγκ σµιου Πολιτισµο. Πράγµατι κα πανάρχαια κοιτίδα γλώσσας κα πολιτισµο ( Oλυµπος, ελφοί, ωδώνη, Mυκ ναι, Oλυµπία, Kυκλάδες, Kρήτη, Λ µνος) κα ναγέννηση τ ς Kλασσικ ς Eποχ ς ( Aθ ναι, Σπάρτη, Θ αι, ον) ε χαν ς γεωγραφικ πίκεντρ τους ( ν πολλο ς) τ πους, ο πο οι συµπεριλαµ άνονται µέσα στ δάφη το σηµερινο κράτους Eλλάς. * * * Π ση στορική, πολιτικ κα πολιτιστικ ξία χουν πράγµατι τ δ ο α τ λληνικ στοιχε α το κράτους µας, µοναδικ γλ σσα του κα µοναδικ φ ση του; Kατηγορηµατικ κα χωρ ς κανένα νδοιασµ παντο µε: Mέγιστη. O πολιτισµ ς ε ναι γέννηµα τ ς
ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 11921 γλώσσας κα γλ σσα ε ναι γέννηµα τ ς φ σεως. H µοναδικ Eλληνικ Φ ση ταν µήτρα πο κυοφ ρησε τ ν µοναδικ Eλληνικ Γλ σσα. Kα µοναδικ Eλληνικ Γλ σσα ε ναι µητέρα-τροφ ς λων τ ν γλωσσ ν. Kανε ς δ ν µπορε ν µφι άλλ η γι τ ν π λυτη λήθεια τ ς σ τητας Γλ σσα=πολιτισµ ς. ( O «αυλ ς» στ 16 χρ νια πο κυκλοφορε χει προσκοµίσει συντριπτικ ς ποδείξεις τ ς σ τητας α τ ς ε ρισκ µενες στ ν διάθεση παντ ς νδιαφεροµένου). Oπως κα κανε ς δ ν µπορε ν µφι άλλ η, τι λ κληρος σηµεριν ς Παγκ σµιος Πολιτισµ ς ( Eπιστήµη, Θεωρία, Λογική, Mαθηµατικά, Tεχνολογία, Φιλοσοφία, ηµοκρατία...) πήγασε κα πέρρευσε µ νον π τ ν πνευ- µατικ πηγή, πο νοµάζεται Eλληνικ τητα. * * * Tίθεται να κρισιµώτατο ζητο µενο: Ποι ς ε ναι ρ λος τ ν κατοίκων τ ν Aγίων α τ ν T πων τ ς νθρωπ τητος (δι τι λληνικ ς χ ρος ε ναι ο πραγµατικο «Aγιοι T ποι»), πο νοµάζονται Eλληνικ Kράτος κα π λλη σκοπι ποιά µπορε ν ε ναι στάση τ ν κτ ς Eλληνικο Kράτους κατοικο ντων νθρώπων, κείνων πο φείλουν τ γεγον ς το ξανθρωπισµο τους ποκλειστικ σ,τι λα αν π τ ν Eλληνικ τητα; Kατ τ ν διάρκεια τ ς προεδρίας του «πλανητάρχης» Γεώργιος Mπο ς ε χε δηλώσει π λέξει σ µία πίσκεψή του στ ν Aθήνα: «Eγγυ µαι προσωπικ τ ν ερ τητα τ ν λληνικ ν συν ρων». Xωρ ς κίνδυνο παρεξηγήσεως πλήρης ποστασιοποίηση το «αυλο» π λες νεξαιρέτως τ ς ξουσιαστικ ς στίες δυνάµεως ε ναι πασίγνωστη λέµε: Nαί, ερ τητα το Eλληνικο δάφους, α τ ε ναι τ να ζητο µενο. Kα προσθέτοµε κα τ δε τερο: H ερ τητα τ ς Eλληνικ ς Γλώσσας. E ν ερ τητα τ ν δ ο α τ ν γιγαντιαίων ξι ν ξασφαλισθ ( π µ ς, το ς κατοίκους το κράτους α το, το ς χοντες ς µητρική µας γλ σσα τ ν Eλληνική, λλ κα π λ κληρη τ ν π λοιπη νθρωπ τητα, τ ν φείλουσα τ πάντα στ ν πνευµατικ καρποφορία τ ς Eλληνικ ς Φ σεως κα τ ν πολιτιστικ πακτωλ τ ς Eλληνικ ς Γλώσσας), τ τε κα τ µέλλον κα ε δαιµονία το νθρωπίνου ε δους θ ε ναι ξασφαλισµένα..i.λ.
EΠIΛOΓH EΠIΣTOΛΩN ANAΓNΩΣTΩN Eως π τε θ νεχώµεθα τ ν νθελληνισµ τ ς Π. ιαθήκης; K ριε διευθυντά, T ρωτήµατα πο πιθυµ δι τ ν στηλ ν το «αυλο» ν πευθ νω πρ ς π σαν κατε θυνσιν φορο ν συγκεκριµένα στορικ γεγον τα κα γι το το θ πιθυ- µο σα, σο τ δυνατ ν σαφέστερες παντήσεις ν λά ω, µ γνώµονα τι ποτελο ν ρωτήµατα πληθώρας σκεπτοµένων Eλλήνων. Kαί, γι ν γίνω σαφέστερος, ρισµένα µέρη το περιεχοµένου τ ς «Παλαι ς ιαθήκης» ( ι λίου πο θεωρε ται µέρος τ ς ρθοδ ξου µολογίας κα δι το το «θε πνευστον») µο προκαλο ν ε λογες πορίες, συγκρου µενα µ τ ν Eθνική µου δι τητα ς Eλληνος. Kα πι συγκεκρι- µένα στ ν γνωστ στορία τ ς Eσθήρ, πο µάλιστα προ άλλεται συχν π λληνικο ς τηλεοπτικο ς δια λους κατ τ ν Mεγάλη E δοµάδα, συµ αίνουν τ κ λουθα: Kάποιος E ρα ος ν µατι Mαρδοχα ος, χρησιµοποι ντας τ ν νηψιά του ν µατι Eσθ ρ ς δέλεαρ γι τ ν Πέρση ασιλι, καταφέρνει τελικ ς ν ξοντώσ η τ ν µέχρι τ τε Eλληνα-Mακεδ να πρωθυπουργ τ ς Περσικ ς A τοκρατορίας ν - µατι Aµµάν, ν καταλά η τ ν πρωθυπουργία κα ν τέλει ν στρέψ η τ Περσικ ν Kράτος σ π λεµο κατ τ ς Eλλάδος, τοποθετ ντας µάλιστα κα τ ν (γνωστ µας π το ς Περσικο ς Πολέµους) E ρα ο στρατηγ Mαρδ νιο πικεφαλ ς το στρατε µατος. Kατ ποίαν λογικ ν γ πρέπει ν ε µαι µ τ µέρος το Mαρδοχαίου κα χι το Aµµάν; ηλαδή, ταν δεκάδες α ώνων ργ τερα, τ ν καιρ τ ς Eθνεγερσίας, E ρα ος πουργ ς Nέσσελροντ ντεµάχετο τ ν Eλληνα Kαποδίστρια στ ν α λ το Tσάρου, προσπαθ ντας ν στρέψ η τ ν Pωσσικ πολιτικ κατ τ ν παναστατηµένων Eλλήνων κα π ρ τ ν Tο ρκων, γ πρέπει ν ποστηρίζω τ ν Nέσσελροντ; Kα κάτι κ µη: Eχει ποδειχθ στορικά, τι ο Φιλιστα οι σαν Eλληνες- Kρ τες, ο πο οι µεγαλο ργησαν πολιτιστικ ς στ ν καθ µ ς Aνατολ δι τ ς Πενταπ λεως (Γάζα κ.λπ.), χαρίζοντας µάλιστα κα τ νοµά τους στ ν συγκεκριµένη, ταλαίπωρη µέχρι σήµερα, περιοχ («Παλαιστίνη»). Kατ ποίαν λογικ ν κα δ, στ ς διαµάχες τ ν Φιλισταίων Eλλήνων µ το ς E ραίους, γ θ πρέπει ν θεωρ τ ν γ να τ ν E ραίων ναντίον τους ς ργο «θεάρεστον» κα ν ποστηρίζω στ ν γνωστ µονοµαχία τ ν E ρα ο α δ κι χι τ ν Eλληνα Γολιάθ; ηλαδή, ν σήµερα στ ν περιοχ το Kαυκάσου πάρξ η νοικτ σ γκρουσις µεταξ Eλληνοποντίων κα ( ς πο µε) τ ν Aζερµπαϊτζαν ν, γ θ πρέπει ν πάρω τ µέρος τ ν Aζερµπαϊτζαν ν; E µαι έ αιος, τι κπρ σωπος τ ς Iερ ς Συν δου κ. Iωάννης Xατζηφώτης (παρ τ τι σ συνέντευξή του σ µερήσια θηναϊκ φηµερίδα κα στ ρώτηµα «Eλληνας Pωµι ς;» πήντησε «Pωµι ς», σπε δοντας ν διευκρινίσ η «δηλαδ ρθ δοξος Eλληνας»), ν τ ν ρωτήσω, π ς γίνεται ν θεωρο µε ργο «γίου» (το Aθανασίου συγκεκριµένα) κείµενο πο τιτλοφορε ται «Kατ Eλλήνων», θ σπε σ η ν ξεκαθαρίσ η, τι λέξις «Eλληνες» δ ν φορ στ ν φυλ τ ν Eλλήνων λλ στο ς... «ε δωλολάτρες». Γι τ ν ο κονοµία τ ς συζήτησης, στω, θ τ δεχθ. σκολα µως θ µπορέσ η ν µ πείσ η, πώς, ταν προφήτης Zαχαρίας (τ ς «Παλαι ς ιαθήκης» ε αίως) λέγει «κα ξεγερ τ τέκνα σου, Σιών, π τ τέκνα τ ν Eλλήνων», δ ρος «Eλληνες» δ ν χει καθαρ θνικο-φυλετικ λλά... θρησκοθεολογικ περιεχ µενο κα χαρακτ ρα. O τε κα θ µπορέσ η ν µ πείσ η, τι Παλαιοδιαθηκικ προτροπ «κα ξολοθρε σω Kρ τας» πίσης Παλαιοδιαθηκικ προσδοκία «ν γίν η Kρήτη στάνη προ άτων» φορ στ ν θρησκευτικ πίστη τ ν κατοίκων της
ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 11923 κι χι στ ν γενοκτονικ θνική τους ξ ντωση. Kατ πιν λοιπ ν το των παρακαλ κα πιθυµ διακα ς ν µο παντήσετε, ν τ ν ξακολουθο µε ς λα ς ν θεωρο µε τ ν «Παλαι ιαθήκη» ς «ερ» κα «θε- πνευστο» κείµενο, δ ν συνιστ ψυχολογικ ς µαδικ θνικο πιπέδου µαζοχισµ κα θνικο-πολιτικ ς ( κ µη χειρ τερα δηλαδ ) προκάλυπτη διάπραξη το γκλήµατος τ ς σχάτης προδοσίας; Kα δ ν συνιστ ντίφαση (το λάχιστον), να λληνικ δρυµα πως ε ναι «Eκκλησία τ ς Eλλάδος», τ πο ο πιµένει ν προ- Xρ µα κα ψε δος στο ς ρχαιολογικο ς χώρους άλλ η τ ν αυτ του διαρκ ς ς προ- µαχ να το Eθνους, ν διαπράττ η να τοια της αρ τητος γκληµα, πιµένοντας ν µ ν πο άλλ η π τ κείµενά του να τοιο του µεγέθους νθελληνικ ργο, πως ποδεδειγµένα πλέον ε ναι «Παλαι ιαθήκη»; O κ. Xατζηφώτης µ τ ν δι τητα το κπροσώπου τ που τ ς Iερ ς Συν δου τ ς Eκκλησίας τ ς Eλλάδος τί χει ν π γι α τ ; Mετ τιµ ς Oδυσσε ς Πατεράκης Hράκλειον Kρήτης K ριε διευθυντά, ράττοµαι τ ς ε καιρίας µ τ ν παρο σα πιστολή, ν σ ς γνωστοποιήσω δ ο µπειρίες πο πεκ µισα κατ τ ν πρ σφατη πίσκεψή µου στ Aρχα ον Θέατρον τ ς Eπιδα ρου. H πρώτη ψυχρολουσία τελέσθη στ ν ε σοδο το Θεάτρου, ταν ζητήθηκε π τ ν τετραµελ συντροφιά µας ντίτιµο ε σιτηρίου ξι χιλιάδων δραχµ ν (1.500 καστος). H πρώτη ντίδρασή µας ταν α φνιδιασµ ς ς πρ ς τ ποσ ν, πο µ ς φάνηκε ξωφρενικ. Παρατηρήσαµε, τι µεδαπο κα λλοδαπο πλήρωναν τ α τ ντίτιµο. ε τερη ψυχρολουσία π τ ν νάγνωση ν ς ι λίου πωλουµένου στ Θέατρο κα ναφεροµένου στ ς Mυκ νες- Eπίδαυρο-Tίρυνθα-Nα πλιο το κ. Nίκου Παπαχατζ, ρχαιολ γου, κδ σεις «Kλειώ», που (σελίδες 15, 16) γίνεται µνεία στ ν προέλευση τ ν Eλληνικ ν φ λων κα δ τ ν Πελασγ ν ναφέρονται π λέξει τ ξ ς: «O Πελασγοί, π το ς ποίους ρχίζουν ο µ θοι, ταν λα ς Iνδοευρωπαϊκ ς, συγγεν ς τ ν Eλλήνων, µ το ς ποίους ργ τερα συγχωνε τηκαν...». Θ θελα ν πευθυνθ πρ ς παντες το ς πευθ νους ( Aρχαιολογικ Yπηρεσία - Aρµ δια Eφορία Aρχαιοτήτων - Yπουργε ο Πολιτισµο ) κα ν το ς προτρέψω ς πλ ς Eλλην πολίτης ν δώσουν µίαν πάντηση σ δ ο καίρια ρωτήµατα: Πρ τον: E ν α σχ νωνται χι, ταν παιτο ν π Eλληνες κα λλοδαπο ς τ διο κα µάλιστα ψηλ ντίτιµο ε σιτηρίου γι τ ν ε σοδο στο ς χώρους τ ν ρχαίων µνηµείων µας ( σων ρίσκονται π κρατικ συντήρηση κα κµετάλλευση τουριστικ µέγα θέµα κα α τ, χι µως το παρ ντος), ταν δηλαδ πληρώνουµε, γι ν πολα σουµε τ ν δικιά µας ρχαία κληρονοµιά. ηλαδ πληρώνουµε, γι ν δο µε τ νεπανάληπτα πιτε γµατα τ ν δικ ν µας διαµφισ ήτητων προγ νων; ν θ µπορο σε το λάχιστον τ ντίτιµο το ε σιτηρίου ν ε ναι µικρ τερο π α τ τ ν λλοδαπ ν, ν δ ν ε ναι δυνατ ν ε σοδος ν ε ναι τελείως δωρεάν; Kα στερα ζητ µε π το ς Eλληνες ν γνωρίζουν τ ν ρχαία µας στορία κα κληρονοµιά, ταν γι µία πλ πίσκεψη σ ρχαιολογικ χ ρο µία τετραµελ ς ο κογένεια χρειάζεται 6.000 δραχµές; ε τερον: E ν χουν λέγξει, τί ε δους ι λία λλα οηθήµατα πωλο νται κα τί ναγράφουν α τ στ κατ τ πους «περίπτερα» τ ν ρχαίων µνηµείων µας. Eν κατακλε δι προσωπικ ς θεωρ νάλγητη κα «πισκευαστική», γι ν µ ν π σκεµµένη, τ ν λη τακτικ τ ν πευθ νων στ ν τοµέα το Πολιτισµο. N ποθέσω, τι ληθε ουν ο ποψίες, τι χουν παρεισδ σει κάποιοι «γνωστο - γνωστοι» µ ποστολ τ ν ποπροσανατολισµ κα τ ν παραπληροφ ρηση στ θέµα τ ς στορικ ς λήθειας, σ µία ποχ πο χουν καταρρε σει στήριχτοι δογµατισµο κα θεωρίες π.χ. Iνδοευρωπαϊσµ ς, Aφροκεντρισµ ς, Φοινικισµ ς κ.λπ.; «Aπ τ ν στορία µαθαίνουµε, π ς τίποτε δ ν γίνεται τυχα α, λλ λα χουν τ ς
11924 ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 α τίες των». (Πολ ιος) Σ ς ε χαριστ γι τ ν ποµονή σας. Mετ τιµ ς Aριστοτέλης Pωµανίδης Kαλλιθέα H δουλεία δ ν ποτελε ο τε σήµερα «νάµνηση» K ριε διευθυντά, Στ τε χος 190 το «αυλο» ( Oκτώ- ριος 1997) διά ασα τ ν πιστολ το κ. B. Γεωργιάδη ( Aµπελ κηποι) µ τίτλο: «H κατάργηση τ ς δουλείας κα χειραφέτηση τ ς γυναίκας». Bε αίως σήµερα κανε ς λογικ ς νθρωπος δ ν πιστε ει στ σο αρά, π ς δουλεία ε ναι νάµνηση. Oπως πίσης κανε ς δ ν πιστε ει στ σο αρ κτ ς τ ν πεπλανηµένων κα τ ν θελοτυφλο ντων, τι ο πρωτ γονοι νθρωποι, µ λις γ καν π τ σπήλαιο, ε χαν κα το ς δο λους τους κα π ς πρέπει ε τε µ ς ρέσει ε τε χι ν παραδεχθο µε, π ς ο δο λοι κτισαν π λεις, δραγωγε α, πυραµίδες, Παρθεν νες, στάδια κ.τ.λ., κ.τ.λ. Σαφ ς χι. T ν Παρθεν να ε τε µ ς ρέσει ε τε χι τ ν κτισε Περικλ ς Ξανθίππου κα ο δε ς λλος. ι τι, ν Περικλ ς δ ν συνελάµ ανε τ ν δέα τ ς κατασκευ ς το Παρθεν νος, τίποτα, µ σαφ ς τίποτα, δ ν θ κτιζαν ο δο λοι [...]. H τοτειν δουλεία ταν σίγουρα πι καλ π τ ν σηµεριν ποκριτικ δ θεν λευθερία. Θ ναφέρω να παράδειγµα. Kατ τ τος 1962 ρχεται ξαγωγ Eλλήνων ργατ ν στ ν τ τε υτικ Γερ- µανία. Eπειδ ζησα λα α τ τ χρ νια τ ν ταλαιπωρία τ ν συµπατριωτ ν µας κα τ ν λλων λα ν, θέλω ν δια ε αιώσω, τι σίγουρα κάθε δο λος τ ς ρχαίας Eλλάδος, κ µη κα ο ε λωτες τ ς Σπάρτης, σαν ε τυχέστεροι το των τ ν «λε θερων» νθρώπων. M ν ξεχν τε, π ς Θε- µιστοκλ ς στ ν δο λο του τ ν Σίκιννο νεπιστε θη τ στρατηγικ του σχέδιο γι τ ν διεξαγωγ τ ς ναυµαχίας στ στεν τ ς Σαλαµ νος. Kα στ ν διο δο λο ε χε µπιστευθ τ ν διαπαιδαγώγηση τ ν παιδι ν του. Aς λθ η κ. B. Γεωργιάδης κα ς ψάξ η π τ τος 1962 µέχρι σήµερα κα ν ρ στω µία γερµανικ ο κογένεια, πο ν µπιστε θηκε τ ν διαπαιδαγώγηση τ ν παιδι ν της σ ναν ξένο ργάτη νοµαζ - µενο δ θεν λε θερο, σ ναν «Gastarbeiter», πως συνηθιζ ταν ν λέγεται, τ τε σως συµφωνήσουµε µαζ του. Aν χι, ς µ σπιλώνουµε τ µεγαλε ο τ ς πατρίδος µας µ τέτοιου ε δους γενικ κα σοπεδωτικ συµπεράσµατα. Kατ τ ν ρα τ ς µάχης κάθε Σπαρτιάτης ε χε µέχρι κα πτ δο λους π πίσω του, γι ν το δίνουν τ πλα. Aραγε δ ν µπορο σαν α το ο πτ δο λοι ν ξεκοιλιάσουν ναν Σπαρτιάτη; Γιατί δ ν τ κάνανε; Γιατ πλο στατα ο λλοι θ σαν σως χειρ τεροι. Kα π α τ πο µ ς ε ναι γνωστ συνάγεται, τι παντο κτ ς Eλλάδος θέση τ ν δο λων ταν χειρ τερη τ ν δο λων τ ς Eλλάδος. Tο λάχιστον στ ν Eλλάδα Aριστοτέλης µ ς ε πε «ίαι ν στι (δουλε ειν)». Kι λλοι λαο ε χαν δο λους. O δε ς µως µεγαλο ργησε, πως ο Eλληνες. O δε ς λλος λα ς χει ν µ ς δείξ η ναν Iππαρχο, ναν Eρατοσθένη Aρίσταρχο. O δε ς ε ναι σ θέση ν δείξ η ναν Iπποκράτη Γαλην κα φυσικ ο δε ς µπορε ν δείξ η ναν Oρφέα, να Λίνο να Mουσα ο κα σίγουρα ο δε ς χει ναν θε ο Oµηρο. Aν γνωρίζω καλ ς, ο δε ς λα ς µπορε ν µ ς δείξ η ναν K δρο ναν Kωνσταντ νο Kουκίδη τ ς 27.4.1941, γι ν µείνουµε τσι διαχρονικ στ ν Aττική. Aφήνω λους το ς λλους γίγαντες το Eλληνικο Πνε µατος, γι ν π : Oλοι ο λλοι λαοί, ο λεγ µενοι νατολικοί, π τ ν Bα υλ να µέχρι τ ν Περσία κα το ς Φοίνικες «το ς ποκαλο µενους ψε τες» (Στρά ων, «Γεωγραφικά»), λλ κα ο µετέπειτα Pωµα οι, Tο ρκοι, E ρωπα οι τί προσέφεραν τί χουν ν πιδείξουν; Aθλι τητες κα κρουνο ς α µατος, α τ κα τίποτε λλο, ν ξαιρέσουµε τ ν ψηλ τεχνολογία κα τ ν ψηλ ατρικ τ ν ορείων. Aλλ π τ ν ψηλ τεχνολογία νθρωπος κατήντησε µοναχικ ταλαίπωρη µονάδα κι π τ ν ψηλ ατρικ πλουτίζουν ο φαρµακο ιοµηχανίες, κα τ νοσοκοµε α ε ναι διαρκ ς γεµ τα. O Eλληνας µως ταν δηµιουργικ ς, ταν Περικλ ς, κτιζε Παρθεν νες κι χουµε πολλο ς Παρθεν νες. Kα στ κάτω-κάτω Eλληνας ε ναι κα Aλκιδάµας,
ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 11925 πο ος λέγει: «Eλευθέρους φ κε πάντας θε ς, ο δένα δο λον φ σις πεποίηκεν» («Pητορικ» A 13 13736,72 σελ ς 138, κδοσις I. Zαχαρ πουλος). Γι α τ δ ν νο- µίζω, π ς µία γενικ σοπέδωση κα µία ψευδοελευθερία κάνουν τ ν δουλεία νά- µνηση. Oχι, δουλεία πάρχει σήµερα σ χειρ τερη µορφή. Παρ λα τα τα µο φαίνεται λογικώτερος νας παραλληλισµ ς τ ς σοφ ς ρήσης το Σ λωνος, ταν ρωτήθηκε, «ποι πολιτικ σ στηµα θεωρε ς τ καλ τερο», κα πήντησε: «Γι ποι ν λα κα γι ποιά ποχ ρωτ τε;» Σ α τ τ µ κος κ µατος νοµίζω, π ς πρέπει ν σκεπτώµαστε κα ν συνηθίζωµε το λάχιστον µε ς ο Eλληνες ν λέµε τ σ κα σ κα κα τ ν σκάφη σκάφη πλ ς ν λέµε τ πράγµατα µ τ νοµά τους. H δουλεία δ ν ε ναι καθ λου νάµνηση, λλαξε πλ ς, λέγω, τ ν µορφή της. Kι ν τ τε σουν «δορυάλωτος» κα σο χάριζε λλος τ ν ζωή σου µ ντάλλαγµα τ ν δουλεία, σήµερα ε σαι µ ν δ θεν λε θερος, λλ χεις, ν χι νοιχτ ξένη κατοχή, µία σωτερικ κατοχ µ ναν πουληµένο δικ σου. Oρα πολυεθνικ ς µεγαθήρια ο κονοµικά, που διαφθορ τ ν συνειδήσεων, τ ν ξι ν κα τ ν ρχ ν δ ν παίζουν πολ τως κανένα ρ λο. Eτσι Eλληνας µεινε πάλι µ νος του ν γωνίζεται, ν δη- µιουργ κα ν κτίζ η πρ τυπα κα Παρθεν νες. O λλοι; E, ο λλοι π τ ν µάχη το Mαραθ νος τ 490 π.x. µέχρι σήµερα τ µ νο πο µπορο ν ν κάνουν, πως δείχνει στορία, ε ναι ν καταστρέφουν, ν κλέ- ουν, ν ληστε ουν, ν εροσυλο ν κι ν µπορο ν, ν πλουτίζουν. Γι α τ πιστε ω, π ς χι µ νο δ ν ε ναι νάµνηση δουλεία, λλ ε ναι φέλεια κα µ νο πο τ λέµε. Aπλ ς µ τέτοιες φέλειες ε νοο µε τ ν σοπέδωση τ ν πάντων. Xείριστον γκληµα. Kα δ ο λ για γι τ ν χειραφέτηση τ ς γυναίκας. Nοµίζω, θ ταίριαζε καλ τερα στ ν σηµεριν γυνα κα ν τ λέγαµε «δικηµένη κα ξευτελισµένη». Γιατί; ι τι κάνει λα σα κανε κα πρ τα, σ ν τ 8ωρο πο φορτώθηκε, σ ν τ τσιγάρο, τ R-OH, τ ξεν χτι, τ ν γωνία τ ς ργασίας κι λα α τά, γι ν µπορο ν ν πλουτίσουν µερικο γρηγορώτερα κι ε κολώτερα. Kα γι ν καταστραφ τ θεµέλιο τ ς κοινωνίας: ο κογένεια. Ω Hρα κα Aφροδίτη, συγχωρέστε µε, ν α τ λέγεται χειραφέτηση. Φε! Mετ τιµ ς ρ. E. Xαϊτίδης Θεσσαλονίκη Oστ παναρχαίων προγ νων µας στ διάθεση τ ν σκυλι ν K ριε διευθυντά, Z ντας στ χωρι Πελλάνα στ ρεια το νοµο Λακωνίας γίνοµαι µάρτυρας σέ ειας ρχαιολ γων στ ς νασκαφ ς πο γίνονται στ ν προϊστορικ ο κισµ κα τ ν κρ πολη τ ς Πελλάνας. Συγκεκριµένα χουν ρεθ µερικο τάφοι µ στ παναρχαίων προγ νων µας, τ πο α, ν χουν λθει στ φ ς ρκετ καιρ, π µεγάλη διαφορία τ ν πευθ νων ρίσκονται κτεθειµένοι στ διάθεση κάθε ε δους τετραπ δων, σκ λων, γάτων, τσακάλων κ.λπ. κα στ ς κάστοτε καιρικ ς συνθ κες. Φαίνεται, π ς τ στ δ ν συνοδε ονταν π χρυσ λλα «πολ τιµα» ντικείµενα, γι ν τ χουν καλ τερης µεταχείρισης. Aναρωτιέµαι δέ, ν θ θελε πε θυνος τυµ ωρ χος ( ρχαιολ γος) ν τ χουν τ ς διας µεταχείρισης τ στ τ ν γονι ν του κ µα κα τ δικά του. M κτίµηση Hλίας Πελλανιώτης Aθήνα
11926 ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 Θρ ακολογο ντες πο δ ν χουν δέαν περ Θρ άκης... K ριε διευθυντά, Aνέγνωσα µ πολλ προσοχ τ ν πιστολ τ ς κ. Mαρίας Kασίµη, ποία κατήγγειλε τ ν καθηγήτρια το Παντείου κ. Φραγκουδάκη γι τ ς παράδεκτες στ ν κυριολεξία π ψεις της σχετικ µ τ ν διδασκαλία τ ς «Aπολογίας το Σωκράτους» σ µαθητ ς τ ς Γ Γυµνασίου («αυλ ς», τε χος 182, σ. 11112). Θέλω µ τ ν σειρά µου ν καταγγείλω α τ ν τ ν «καθηγήτρια το Παντείου», ποία ξεσπάθωσε κατ τ ς λληνικ ς πολιτείας, πο τ ν µεί ει πλουσιοπάροχα. Προσκεκληµένη τ ς Eλληνικ ς Eταιρείας Πολιτικ ς Eπιστήµης µίλησε γι τ το σεµιναρίου, τ πο ον πραγµατοποιήθη τ ν Σεπτέµ ριο το 1996 στ ν Ξάνθη µ πρωτο ουλία τ ς E δικ ς Γραµµατείας ιαπολιτισµικ ς Eκπαιδε σεως το Yπουργείου Παιδείας (ναί, πάρχει κα τέτοια!). H κ. Φραγκουδάκη ε πε µεταξ λλων, τι χρησιµοποιε ται ρος «µουσουλµανικ µειον της» κα χι «τουρκική», δι τι «α τ µ ς πι άλλει τ κράτος». Σ ρώτηση δ κάποιου γι τ «π ς µπορο ν ν διδάσκουν σ µειονοτικ σχολε α δάσκαλοι πο µισο ν τ ν µειον τητα κα πιθυµο ν τ ν ξαφάνισή της;», πήντησε κ. «καθηγήτρια» φυσικώτατα: «Mά, γαπητέ µου, ξεχν τε, τι α τ ταν πίση- µη πολιτικ το λληνικο κράτους µέχρι προσφάτως;». Ποι ν καλ τερο προπαγανδιστ θ ρ τ πουργε ο Eξωτερικ ν τ ς γείτονος χώρας; Φυσικ τ πρ γµα ε χε (ε τυχ ς!) συνέχεια. O πρ τανις το ηµοκριτείου Πανεπιστηµίου Θρ άκης ε αισθητοποιήθηκε στ ν κατάφωρη α τ πρ κληση κα µ τ ρ. πρωτ. A 3258/20-1-97 γγραφ του ζήτησε π τ ν πανεπιστηµιακ κοιν τητα το κριτικο πανεπιστηµίου, τ ν Γενικ Γραµµατεία Περιφερείας Aνατολικ ς Mακεδονίας κα Θρ άκης, το ς Nοµάρχες τ ν νοµ ν τ ς Θρ άκης καθ ς κα τ ν T πο τ ν τρι ν κριτικ ν νοµ ν ν ντιδράσουν. υστυχ ς συχν -πυκν νθρωποι, ο πο οι ο τε κ ν ξέρουν πρ ς τ πο πέφτει Θρ άκη, καταπιάνονται µ ε αίσθητα θνικ θέµατα κα τ λεγ µενα κα τ γραφ µενά τους ε ναι πιστοποίηση τ ς παχυλ ς τους µάθειας. H καταγγελία µου γι τ ν ν λ γ ω «καθηγήτρια» σως ν µ προκαλ κπληξη στο ς καλο ς ναγν στες το «αυλο», δεδοµένου τι τ Πάντειο Πανεπιστήµιο τείνει ν µετα ληθ ( ν δ ν ε ναι δη) σ συνονθ λευµα νελληνίστων, κατανοήτων κα περνευρωτικ ν «πανεπιστηµιακ ν» ( µφισ ητουµένων προσ ντων), ο πο οι τείνουν ν γκαλιάζουν προστατευτικ τ ν κάθε «καταπιεσµένο», «ψυχοπαθ», «µειονοτικ», µ λίγα λ για τ ν καθένα πο «διεκδικε» τ δικαίωµα σ µία «ρ ζ» διαφορά. Tί χρωστ µως καηµένος φορολογο µενος Eλληνας, ν πληρών η α το ς πο δίδουν πλ χερα πιχειρήµατα στ ν χθρ ; Mετ τιµ ς Θρ ακοµακεδ ν Ξάνθη H σιωπ τ ς πίσηµης ρχαιολογίας γι τ ν Kέρο K ριε διευθυντά, Aπ τ τε πο νεκάλυψα τ ν «αυλ», τ ν δια άζω νελλιπ ς, κα θέλω ν ε χαριστήσω σ ς κα το ς συνεργάτες σας γι τ ς πηρεσίες, πο προσφέρετε στ ν Eλλάδα κα τ ν π θεση τ ς λήθειας. T περασµένο καλοκαίρι κα µ τ ν ε καιρία τ ν διακοπ ν µου στ Nάξο κα τ ν Aµοργ τ νδιαφέρον µο τρά ηξε τ µικρ νησ Kέρος Kάρος, π που προέρχονται ξαίρετα δείγµατα το Πρωτοκυκλαδικο πολιτισµο. υστυχ ς τ ξειδικευµένα γι α τ τ θέµα ι λία ε ναι πολ λίγα κα κ µα λιγ τερα σα ναφέρονται
ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 11927 στ ν Kέρο. Πέρα π τ νακρι ς κα παράδεκτο, τι ο πρ τοι κάτοικοι τ ν Kυκλάδων προέρχονταν π τ ν Mικρ Aσία κα ποίκισαν τ νησι α τ ( ν ε ναι δυνατ ν, ν φήσ η κάποιος τ ν φορη γ τ ς Mικρ ς Aσίας, γι ν κατοικήσ η σ να µικρ κα γονο νησ πως Kέρος!), ο µ νες πληροφορίες πο µπ ρεσα ν ντλήσω γι τ ν Kέρο ε ναι ο κάτωθι: α) Oτι ρχικ κε πιστε ετο, τι γεννήθηκε Aπ λλων κα τι ργ τερα λατρεία του µεταφέρθηκε στ ν λο. ) Oτι τ νησ θ πρέπει ν ταν πανελλήνιο ερ κατ τ ν πρωτοκυκλαδικ ποχή, ως του τ ν θέση του πάρ η λος. Θ θελα, ν ε ναι δυνατ ν, κάποιος συνεργάτης το «αυλο» ν παντήσ η στ ρωτήµατά µου: 1) Ποιά ε ναι τυµολογία το ν µατος Kέρος. 2) T νησ ταν µ νο ερ π ρχαν κα ο κισµο σ α τ ; (Γιατ κάπου διά ασα, τι µ νο ταφ ς γίνονταν στ ν Kέρο). 3) Tί νασκαφικ ς νέργειες χουν γίνει στ νησ κα τί νακαλ φθηκε (ο κισµοί; νεκροταφε α; ερά;). Tέλος, ν ε ναι δυνατ ν, ν δηµοσιε ατε κάποιο χάρτη τ ς Kέρου µ τ ς ρχαιολογικές της θέσεις (στ µπ ριο δ ν κυκλοφορε τίποτα) κα κάποιες φωτογραφίες π τ νησ τ ς νασκαφές, γι ν χου- µε κάποια πτικ ε κ να α τ ς τ ς τ σο σηµαντικ ς νήσου. E ναι πραγµατικ παράδεκτο γι να τ σο σηµαντικ στ ν ρχαι τητα νησ ν µ µπορ σήµερα ν δια άσ η κανε ς τίποτα πέρα π δ ο γραµµ ς στ περισσ τερα συγγράµµατα, χωρ ς χάρτες κα φωτογραφίες φυσικά. Mετ τιµ ς Eµµανου λ Παπαµατθαιάκης ικηγ ρος, Σητεία Kρήτης Σηµείωση : Λεπτοµερειακ κα ντελ ς πρωτ τυπη ρευνα γι τ ν Kέρο, πο παντ σ λα τ νωτέρω ρωτήµατα το πιστολογράφου, δηµοσιε θηκε στ ν «αυλ», τε χος 162, Iο νιος 1995, σσ. 9674-9680. «Eξ Aνατολ ν τ φ ς» κα στ ν «θνικ» τηλε ραση K ριε διευθυντά, Στ α τοαποκαλο µενο «Nέο Eθνικ Kανάλι» (ET 2) τ Σά ατο 25-10-97 κα ρα 13.00 παρακολο θησα τ ν παρουσίαση (σ πανάληψη) «ντοκυµαντα ρ» µ τίτλο «O ρχα οι πολιτισµο ζωντανε ουν» κα ε δικώτερα τ τµ µα πο χει θέµα τ ν Mινωικ πολιτισµ. T σχ λια ταν π µετάφραση κειµένου, πο δ ν πρ λα α ν κο σω τ ν συντάκτη του ( ν ναφέρθηκε προέλευσή του). Mεταξ α τ ν πο ναφέρθηκαν ε ναι π λέξει κα τ παρακάτω: 1) «υστυχ ς ο τε Γραµµικ γραφ A ο τε Γραµµικ γραφ B χουν ποκρυπρογραφηθ». 2) «Eίναι καταφαν ς πίδραση τ ς A γ πτου στ χρήση τ ν χρωµάτων». Eπειδ ε ναι γνωστ τακτικ τ ν «θνικ ν» καναλι ν, «νέων» κα παλαι ν, περιµένω σως κάποιο δικ σας σχ λιο. Kλείνω τ σηµείωµά µου κφράζοντας ε χ γι τ ν ε δωση τ ν στ χων το «αυλο», πο συνταυτίζονται µ το ς π θους κάθε γνήσιου Eλληνα. M τιµ Mάτα Kατσίπη Aνοιξη Aττικ ς
Aπ στολοι το Nέου Mεσαίωνα Πλάι στ ν Φράνσις Φουκουγιάµα πο ποδεικν ει τ «τέλος τ ς Iστορίας», στ ν Σαµου λ Xάντιγκτον πο «προ λέπει» «σ γκρουση πολιτισµ ν», στ πρ τυπο το «πολυπολιτισµικο» νθρώπου πο διαλείπτως προπαγανδίζεται ρχεται προκάλυπτη πλέον πίθεση τ ς ξουσιαστικ ς αρ αρ τητας κατ το Πολιτισµο, πο ποτελε κα πίθεση κατ τ ς Aνθρωπ τητας κα τ ς Iστορίας: «H διαστα ρωση τ ν φυλ ν, µ νη λ ση γι τ ν ε ρήνη», διακηρ σσει τ µέλος τ ς Παγκ σµιας Aκαδηµίας Πολιτισµο (;), Γάλλος (;) «διανοο µενος» Z κ Λ Γκ φ («Eλευθεροτυπία» 4/9/97). Kα ποκαλ πτει (σ πρ σφατη συνέντευξή του στ ν Iσπανικ φηµερίδα «Eλ Πα ς»): «πρέπει ν προετοιµάσουµε το ς λαο ς κα το ς πολιτισµο ς γι τ ν µοναδικ λ ση, πο µπορε ν µ ς δηγήσ η στ ν ε ρήνη κα τ ν δικαιοσ νη, πο δ ν ε ναι λλη π τ ν λ ση τ ν διασταυρώσεων µεταξ τ ν φυλ ν». N λοιπ ν πο ο ποτιθέµενοι πολέµιοι το γερµανικο Nαζισµο ξεπρο άλλουν στ τέλος το ε κοστο α να µ δίστακτες χιτλερικ ς µεθοδε σεις. M νο πο τώρα ντ γι τ ν «φυλετικ καθαρ τητα» τ ς Aριας φυλ ς πιδιώκουν τ ν δη- µιουργία ν ς µείγµατος κφυλισµένου τ που νθρώπου, ν ς «πολυπολιτισµικο ριδίου» το καταλληλοτέρου ς ποχείριου τ ς Παγκ σµιας Eξουσίας. H «Bιολογία» πανέρχεται στ προσκήνιο π το ς δ θεν δεινο ς πολεµίους της, π κείνους κρι ς πο παθιασµένα πεστήριζαν τ ν «ιολογικ σ τητα» τ ν νθρώπων πάνω π κάθε πολιτιστικ διαφοροποίηση. O φοριστ ς τ ν θεωρι ν το Γκοµπιν κα το Tσάµπερλαιν ποδείχθηκαν ο πλέον νθερµοι θιασ τες τους, θέλοντας ν µετατρέψουν τ ν νθρωπ τητα σ κτηνιατρικ ργαστήριο παραγωγ ς «ελτιωµένης ράτσας», σ ν ν πρ κειτο γι γελάδες πρ ατα. Oµως τ δηλητηριώδη έλη τους στρέφονται κυρίως κατ τ ς Λευκ ς φυλ ς κα τ ς Γηραι ς Hπείρου, ποία παρ τ προ λήµατά της κατορθώνει ν φο- µοιών η τ φροασιατικ µεταναστευτικ ρε µατα κα ν διατηρ τ ν λληνική της παράδοση κα τ ν φυλετική της µοιογένεια σ ρκετ µεγάλο αθµ. Πα οντας τ ν Λευκ φυλ δι τ ς πιµειξίας καταργο ν ταυτ χρονα κα τ ν παράδοσή της. O χωρ ς φυλετικ πλέον προσδιορισµ νθρωπος θ σπασθ µ ε κολία τ ν Aφροανατολισµ στ πίπεδο τ ς στορικ ς του συνείδησης, τ ν «πολυπολιτισµ» στ πίπεδο τ ς κοινωνίας κα τ ν κριτη ποταγ («ε ρήνη») στ πίπεδο τ ς ο κονοµίας κα τ ς πολιτικ ς. O φασίζοντες α το πιτήδειοι τ ς διεθνο ς προπαγάνδας γνοο ν τ ν Iστορία δυνατο ν ν τ ν κυττάξουν κατάµατα; Aγνοο ν δηλαδή, τι το ς δ ο τελευταίους α νες ξεκίνησε τ «ξήλω- µα» τ ν σκιάχτρων το ογµατισµο κα το Παραλ γου, τ πο ο π τ πίπεδο τ ς ν ησης ρχίζει ν περν κα στ ν χ ρο τ ς κοινωνίας κα τ ς πολιτικ ς, κα τι δ ναµη τ ς Eλληνικ τητας ρχίζει σταδιακ πλέον ν χαράσσ η τ ν πορεία το πολιτισµο ; O «αυλ ς»θ ξακολουθήσ η ν ποκαλ πτ η λες κε νες τ ς µεθοδε σεις, πο στοχε ουν στ ν πνευµατικ διασυρµ τ ς νθρωπ τητας κα στ ν προσπάθεια γκαθίδρυσης ν ς Nέου Mεσαίωνος. Σηµείωση: έον ν σηµειωθ, τι ν λ γ ω «καδηµαϊκ ς» γραψε τ ι λία «O διανοο µενοι στ ν Mεσαίωνα» κα «O πολιτισµ ς τ ς Mεσαιωνικ ς σης», «συµ άλλοντας ο σιαστικ στ ν πανεξέταση κα να άθµιση τ ς σηµασίας το Mεσαίωνα»... («Eλευθεροτυπία» 4/9/97). Παν. Λ. Kου αλάκης
O Oλυµπιακο Aγ νες το 2004: Mοναδικ ε καιρία ξαγνισµο τους M φορµ τ ν νάθεση στ ν π λη τ ν Aθην ν τ ς διεξαγωγ ς τ ς Oλυµπιάδας το 2004 παν λθε κα πάλι στ προσκήνιο ναζήτηση το α θεντικο νοήµατος τ ν Oλυµπιακ ν Aγώνων, καταν ηση το θικο κα δεολογικο περιεχοµένου, κείνου πο ποκαλο µε Oλυµπιακ Iδέα, Oλυµπιακ Πνε µα. O περισσ τεροι σήµερα σπε δουν ν µιλήσουν γι «κφυλισµ» το Oλυµπιακο Πνε µατος κα κάποιοι λλοι κάνουν λ γο γι «ναγκαία προσαρµογ» στ ς νέες καταστάσεις κα ντιλήψεις το σ γχρονου κ σµου. Ωστ σο λες α τ ς ο π ψεις φαίνεται ν πέχουν κατ πολ τ ς λήθειας, δι τι πορρέουν π µιτελε ς λανθασµένες θέσεις περ ρχαιοελληνικο κ σµου κα κατ πέκτασιν δηγο ν σ σφαλµένες κτιµήσεις τ ς δέας το Oλυµπισµο, τ ν ποία α τ ς κ σµος συνέλα ε κα πραγµάτωσε πάρα πολ νωρίς, κατ τ ν α γ το πολιτισµο του. E ναι λογικ κα στορικ δ νατον ν προσεγγίσωµε κα ν κατανοήσωµε τ ν Oλυµπιακ Iδέα, ταν παραγνωρίζωµε δ ο καίρια σηµε α το ν λ γ ω ζητήµατος, τ πο α κα θ ναπτ ξωµε παρακάτω: A. T γνήσια νοήµατα κα ο πρωταρχικ ς σηµασίες τ ς Oλυ- µπιακ ς Iδέας ε ναι στεν συνυφασµένα µ τ ν µακρυν ποχή, κατ τ ν ποία δρ θηκαν ο Oλυµπιακο Aγ νες, κα σ α τ ν µπεριέχεται α τία κα ναγκαι τητα τ ς δρυσής τους. H ποχ α τ ναµφισ ήτητα ταυτίζεται µ τ ν ποχ το ασιλέως ι ς. B. H Oλυµπιακ Iδέα ποτελε γέννηµα κα ναπ σπαστο µέρος τ ς ε ρ τερης λληνικ ς θεώρησης τ ς Zω ς κα το K σµου, καθ ς κα τ ν ξι ν πο πηγάζουν π α τήν. O ι δωρος Σικελιώτης (3,74) ναφέρει, τι «δε τερος Hρακλ ς ταν νας κ τ ν Iδαίων ακτ λων τ ς Kρήτης... πο δρυσε το ς Oλυµπιακο ς γ νες». O Iδα ος Hρακλ ς λοιπ ν φέρεται ς δρυτ ς τ ν Oλυµπιακ ν γώνων. T ν πληροφορία α τ µεταφέρει κα Παυσανίας («Hλειακ» α,7): «O Iδα οι άκτυλοι, ο πο οι νοµάζοντο κα Kουρ τες, ε χαν λθει π τ ρος Iδη
11930 ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 τ ς Kρήτης κα σαν πέντε, Hρακλ ς, Παιωνα ος, Eπιµήδης, Iάσιος κα Iδας. E ς τ ν Iδα ον Hρακλ νήκει δ ξα, δι τι πρ τος α τ ς καθιέρωσε τ ν τ τε γ να κα τ ν ν µασε Oλ µπια κα καθώρισε ν γίνεται κάθε πέµπτον χρ νο, πειδ πέντε σαν α τ ς µ το ς δελφο ς του». O Kο ρητες σ µφωνα µ τ ν παράδοση προφ λαξαν τ ν ία, ταν ταν ρέφος, π τ ν πατέρα του Kρ νο, πο ος σκ τωνε τ παιδιά του, φο κατ τ ν χρησµ «π παιδ ς δίου τ ν ρχ ν φαιρεθήσεσθαι»: «ο δ Kο ρητες νοπλοι ν τ ντρ ω τ ρέφος φυλάσσοντες το ς δ ρασι τ ς σπίδας συνέκρουον, να µ τ ς το παιδ ς φων ς Kρ νος κο σ η...» ( Aπολλ δωρος, A, 1, 6-7). O φ λακες κα παιδαγωγο λοιπ ν το ι ς ξεκινο ν τ ν τέλεση γώνων στ ν Oλυµπία. Oµως κα διος Zε ς, ταν νηλικιωθ, θ γωνισθ στ γώνισµα τ ς πάλης µ ντίπαλο τ ν Kρ νο, τ ν πο ον νικ κα µ τ ν νίκη του α τ ναλαµ άνει κα συµ ολικ τ ν γεσία κα στ ν συνέχεια γωνοθετε τ θλήµατα: «ία δ µ ν ντα θα παλα σαι κα α τ Kρ ν ω περ τ ς ρχ ς... γωνοθετ σαί φασιν α τ ν...» (Παυσανίας, «Hλειακ» A, 7). H νάληψη τ ς Aρχ ς π τ ν ία µελλε ν δηγήσ η στ ν πρ το νθρώπινο πολιτισµ, πο ος λα ε παγκ σµιες διαστάσεις. O πολιτισµ ς το ι ς διεκ πη ιαίως π παγκ σµιες γεωλογικ ς νακατατάξεις, α τ ς πο στ ν α γαιακ χ ρο κατεγράφησαν π το ς ρχαίους συγγραφε ς ς Kατακλυσµ ς το ευκαλίωνος. T ν δ ξα το ασιλέως ι ς κράτησαν τ ερατε α τ ν διασωθέντων µαντείων, κα προφορικ λαϊκ παράδοση τ ν «θεοποίησε». Γι α τ κρι ς τ ν λ γο µετ τ ν κατακλυσµ κε νοι πο σπευσαν ν να ιώσουν στορικ τ χαµένο µεγαλε ο, δ ν ταν δυνατ ν ν διαφορήσουν γι τ ν µ θο τ ς Oλυµπίας: τ ν πάλη µεταξ Kρ νου- ι ς γι τ ν νάληψη τ ς Aρχ ς. O Πέλοψ (παππο ς το Aγαµέµνονος) ργανώνει κα τελε µ τ ν πλέον λα- µπρ τρ πο τ Oλ µπια πρ ς τιµ ν το ι ς: «Πέλοψ δ στερον γενε µάλιστα µετ Eνδυµίωνα τ ν γ να τ Oλυµπί ω ι ποίησεν ξιολογώτατα νθρώπων τ ν πρ α το» (Παυσανίας, «Hλειακά», 8,2). Kα δ ν θ µπορο σε ν µ ν τιµηθ κε νος πο «π λθεν πασαν τ ν ο κουµένην ε εργετ ν τ γένος τ ν νθρώπων» ( ι δωρος Σικελιώτης, 3,61,4), πο θέσπισε τ ν N µο, τ ν ικαιοσ νη κα τ ν Πολιτική: «το ς µ ν ληστ ς κα σε ε ς ναιρο ντα, τ ν δ σ τητα κα δηµοκρατίαν ε σηγο µενον...» (. Σι-
ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 11931 κελιώτης 5,71,2). H ε εργεσία του π το γένους τ ν νθρώπων ταν τ σο µεγάλη, στε: «παρεχ µενον αυτ ν π σιν πιεικ κα φιλάνθρωπον, στε π το πλήθους Πατέρα προσαγορευθ ναι» (. Σικελιώτης, 3,61,4). Kα τιµήθηκε σ λα τ µήκη κα πλάτη τ ς γ ς: E ναι Jupiter (Zε ς Πατ ρ) τ ν Λατίνων, Odin (= ίας) τ ν Σκανδιναυ ν, Dyaus Pitar ( ίας Πατέρας) τ ν Iνδ ν, λλ κα κ ρια θε τητα λων σχεδ ν τ ν ρχαίων λα ν καθρεφτίζει τ ν ασιλέα ία. O Oλυµπιακο γ νες λοιπ ν, πο θεσπίστηκαν µετ τ ν Kατακλυσµ, τελο ντο πρ ς τιµ ν το ι ς ε ς νάµνηση κα ς νοσταλγία τ ς Παγκοσµίου Πολιτείας του. Kα τελο ντο στ ν Oλυµπία, δι τι κε κατ τ ν παράδοση Zε ς νέλα ε τ ν Aρχ π τ ν Kρ νο. T τελετουργικ περιλάµ ανε κυρίως θλητικο ς γ νες, δι τι στ θληµα τ ς πάλης Zε ς κατέ αλε τ ν Kρ νο. A τ φαίνεται ν ταν πρώτη σηµασία το Oλυµπισµο. Kατ το ς Kλασσικο ς χρ νους σ α τ ν τ ν πρώτη σηµασία ρχεται ν προστεθ κα τ Aθλητικ Iδε δες, προϊ ν τ ς φιλοσοφικ ς κα καλλιτεχνικ ς ναζήτησης το Tέλειου κα τ ς Aρµονίας. H σκηση το σώµατος (γυµναστικ ) θεωρήθηκε π τ ν Πλάτωνα ς «θε σδοτος» ( πως κα Mουσική): «µία σωτηρία πρ ς µφω, µήτε τ ν ψυχ ν νευ σώµατος κινε ν, µήτε τ σ µα νευ ψυχ ς, να µυνο- µένω γίγνησθον σορρ πω κα γι» («Tίµαιος»). Eπίσης να σηµαντικ στοιχε ο, πο πρέπει ν σηµειωθ, ε ναι τι στ ν Kλασσικ Eλλάδα κα στ δεολογικ -πολιτικ πεδίο ποχωρε δέα τ ς O κουµενικ τητας, ποία χαρακτήριζε τ ν ποχ το ι ς κα µπεριείχετο στ αθ τερο ν ηµα τ ν πρώτων Oλυ- µπιάδων, κα ντιθέτως νδυναµώνει δέα το Πανελληνισµο. Στο ς Oλυµπιακο ς τ ς Kλασσικ ς ποχ ς συµµετε χαν θλητ ς κα π κτ ς Eλλάδος περιοχές, π τ ν α στηρ µως προϋπ θεση ν ε ναι Eλληνες. T ν δέα τ ς O κουµενικ τητας θ παναφέρ η ( δ ξως γι πολλο ς) Aλέξανδρος. H ρχ το τέλους τ ς Oλυµπιακ ς Iδέας γίνεται µ τ ν κατάκτηση το Eλληνικο K σµου π το ς Pωµαίους. Oχι µ νο ξεχάστηκαν τ αθ τερα νοήµατά της, λλ κα α τ τ Aθλητικ Πνε µα ( µιλλα, τεροσε ασµ ς, ντιµ τητα, γωνιστικ τητα, φιλοκέρδεια) παραµερίστηκε, γι ν πάρουν τ ν θέση του δωροδοκία, πιδειξιοµανία, σκοπιµοθηρία κα τ θέαµα. Πλήρης
11932 ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 κφυλισµ ς τ ς Oλυµπιακ ς Iδέας συνετελέσθη µ τ ν διοργάνωση τ ν «Oλυµπιακ ν Aγώνων» στ ν Aντι χεια τ ς Συρίας π τ 44 µ.x. Eκε δ θη κα ε καιρία στ «νατολίτικο δαιµ νιο» ( µπ ριο, παιτεία) ν πισκιάσ η τ γωνίσµατα. H χαριστικ ολή, ς γνωστ ν, δ θη π τ ν «Mέγα» Θεοδ σιο τ 394 µ.x. O. Λάµπρου στ ργο του «Aναζήτηση» (σελ. 207, «αυλ ς» 1981) ναφέρει τ ξ ς: «A τ πο πεδείχθη στ ν ρχαι τητα, τι δηλαδ τ Oλυµπιακ Πνε µα ποκεκοµµένο π τ ν µφάλιο λ ρο του, τ Eλληνικ Πνε µα, ε ναι δ νατο ν πάρξ η, κα φ τέρου τι λειτουργία το λυµπιακο θεσµο µέσα στ πλαίσια λλων πολιτισµ ν κα λλων κοσµοθεωρι ν δ ν ε ναι δυνατ ν παρ ν δηγήσ η στ ν κπ ρνευση κα τ ν κ αρ αρισµ του, πι ε- αιώθηκε στ σ γχρονη ποχή, π τ τε πο ρισµένοι φωτισµένοι νθρωποι, Eλληνες πνευµατικά, πεδίωξαν κα πέτυχαν τ ν να ίωση τ ν Oλυµπιακ ν Aγώνων». Aλλ κα φερ µενος ς να ιωτ ς τ ν Aγώνων Γάλλος αρ νος Πι ρ ντ Kουµπερτ ν λεγε τ 1921: «θλητισµ ς κινδυνε ει, γιατ ργανωτ ς τείνει ν συντρίψ η τ ν θλητή, µ µ νο σκοπ ν ε χαριστήσ η κα ν καταπλήξ η τ ν θεατ» (N. Nησιώτη, «Oλυµπισµ ς κα νθρωπισµ ς», 1979, Aθ ναι). Ποιά σχέση χουν λοιπ ν ο σ γχρονοι Oλυµπιακο Aγ νες µ τ ν ρχαιοελληνικ Iδέα το Oλυµπισµο ; Φυσικ καµµία. O τε στ ν Oλυµπία τελο νται ο τε πρ ς τιµ ν το ι ς κα τ ς Παγκ σµιας Πολιτείας του ε ναι φιερωµένοι, λλ ο δεµία σχέση χουν κα µ τ ν Πανελληνισµ. Στ ν ο σία τ Oλυµπιακ Iδε δες χει συρρικνωθ κα ταυτισθ µ τ Aθλητικ Iδε δες. Kα ταν µιλο µε γι κ αρ αρισµ κα κφυλισµ το Oλυµπιακο Πνε - µατος, ννοο µε τ ν κπ ρνευση το Aθλητικο Iδεώδους κα χι τ ν παραµερισµ το ι ς τ ν Eλλήνων. Kα πράγµατι τ θλητικ δανικ χουν χάσει τ α θεντικ τους περιεχ µενο. Θ µπορο σε µία ποιαδήποτε παγκ σµια πολιτιστικ κδήλωση ν σταθ ξω π τ «κλ µα» το καιρο της; Aσφαλ ς χι. Kυρίαρχο δεολογικ στοιχε ο τ ς σηµεριν ς ποχ ς ε ναι ο κονο- µισµ ς, πο ος δρ καταλυτικ γι τ ν Iδέα το Aθλητισµο : O σ γχρονοι Oλυµπιακο Aγ νες ποτελο ν περιουσία τ ς.o.e. ( ιεθν ς Oλυµπιακ Eπιτροπή). Στ προοίµιο τ ς σ µ- ασης πο πογράφει κάθε διοργανώτρια π λη ναφέρονται τ ξ ς: «(Παράγραφος A.) H.O.E. προ σταται το Oλυµπιακο
ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 11933 Kινήµατος κα ο Oλυµπιακο Aγ νες ε ναι ποκλειστικ διοκτησία τ ς.o.e., ποία κατέχει λα τ δικαιώµατα σχετιζ µενα µ α τά, ε δικ τερα, κα χωρ ς περιορισµο ς, τ δικαιώµατα τ σχετιζ µενα µ τ ν ργάνωση, τ ν κµετάλλευση, τ ραδιοτηλεοπτικ κάλυψη κα ναπαραγωγ π κάθε µέσο». T µπ ρευµα δηλαδ «Oλυµπιακο Aγ νες», πο ε ναι διοκτησία τ ς κάστας τ ν «Aθανάτων», κατακλ ζει κάθε τέσσερα χρ νια τ ν γορ το παγκοσµίου θεάµατος πιφέροντας µεγάλα κέρδη στο ς διοκτ τες του. (Σηµειωτέον, τι τ µπ ρευµα «Oλυµπιάδες» ποτελε µέρος το µπορε µατος «Eλλάδα», τ πο ο καπηλε ονται, πωλο ν κα µεταπωλο ν νηλεε ς κα δίστακτοι µποροι κα µποράκοι, καθ ς ρίσκεται σ διαίτερη νθηση σήµερα). O κυρι τερος φορέας τ ν θλητικ ν ξι ν ε ναι προσωπικ τητα το θλητ, ποία σήµερα ε ναι ν παρκτη. O θλητ ς ποτελε κατ κ ριο λ γο να πλ διαφηµιστικ ξάρτηµα µεγάλων ταιρει ν. E ναι α τ ς, πο νοιάζεται γι τ ν γρήγορο πλουτισµ του. Γι ν µπορέσ η ν πετ χ η α τ ν τ ν στ χο, θ πρέπει ν κάν η πρωταθλητισµ, ν ε ναι παγγελµατίας. Γι τ ν λ γο α τ τ 1971.O.E. πεφάσισε ν παλείψ η τ ν ρο «ρασιτέχνης» π τ ν Oλυµπιακ Xάρτα, δεχ µενη τι ο θλητ ς θ πρέπει ν µεί ωνται, κα π τ 1988 πετράπη συµµετοχ στο ς Oλυ- µπιακο ς παγγελµατι ν θλητ ν, πως στ τέννις κα στ ποδ σφαιρο. O «κλάδος λαίας» ντικατεστάθη µ τ ν «κλάδον χρυσο». O πρωταθλητισµ ς µως ε ναι ρκετ δ σκολο κα πίπονο πίτευγµα. Kα γι α τ κρι ς πιστρατε εται πιστήµη τ ς Bιοχηµείας: Xιλιάδες θλητ ς σήµερα σ λα σχεδ ν τ θλήµατα καταπίνουν τεράστιες ποσ τητες π ποικιλία χηµικ ν παρασκευασµάτων, πο πιφέρουν α ξηση τ ς σωµατικ ς πίδοσης κα τ ς µυϊκ ς δ ναµης, µ δυσάρεστες πιπτώσεις στ ν ψυχικ κα σωµατικ λειτουργία. Aπ τ 1960 µέχρι τ 1976 καταχωρίσθηκαν 30 θανατηφ ρα κρο σµατα θλητ ν (δ ς Xρ. M τσια, «Σίτιους, Aλτιους, Φ ρτιους», Aθήνα, 1984). Ωστ σο τ Aθλητικ Iδε δες δ ν πέθανε. Eπι ιώνει κα κερδίζει δαφος καθηµερινά: Oλο κα περισσ τεροι νθρωποι στρέφονται «ρασιτεχνικ» πρ ς τ ν θληση κα κυρίως µεγάλα τµήµατα τ ς νεολαίας, µακρυ µως π τ ς «Oλυµπιάδες» κα τ ν πρωταθλητισµ.
11934 ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 O Oλυµπιακο Aγ νες ποτελο ν γνήσιο τέκνο το Eλληνικο Πολιτισµο ναµφισ ήτητα. H στω κα κατ νοµα να ίωσή τους στ νεώτερα χρ νια ποτελε να ξιοσηµείωτο γεγον ς, τ πο ο δ ν θ πρέπει ν παρα λέψουµε ν φορίσουµε πιπ λαια. Mήπως τ λλα γεννήµατα το Eλληνικο Πολιτισµο (φιλοσοφία, πιστήµη, δηµοκρατία κ..), ν κα παντοδ ναµα, ρίσκονται σήµερα σ σωστ τερο δρ µο; E ναι δυνατ ν µως ν προσλά ουν τ ν παλαιά τους α γλη κα σηµασία, ταν ε ναι δέσµια τ ς παρο σας πνευµατικ ς κατάστασης κα ποχείρια ξουσιαστ ν; Kι µως ε ναι δυνατ ν, µ µία προϋπ θεση: ν ναδειχθ δεολογικ θρίαµ ος τ ς Eλλάδος στ ν Σ γχρονο K σµο, φο,τι συνιστ σή- µερα τ ν Παγκ σµιο Πολιτισµ ε ναι ποκλειστικ γέννηµα τ ς Eλλάδος. N ναδειχθ κα ν τιµηθ Eλλάδα. Kα ο Oλυ- µπιακο Aγ νες ε ναι τ καταλληλ τερο πεδίο π δοσης α τ ς τ ς τιµ ς. N τιµηθ Zε ς π το ς λαο ς τ ς O κουµένης, γιατ π ρξε πρ τος παγκ σµιος γέτης τους, πρ τος πο το ς µετέφερε τ ν σπίθα το πολιτισµο. Kα χι µ νον Zε ς, γιατ τ γεννήµατα τ ς Eλλάδος δ ν σταµάτησαν σ α τ ν κα στο ς διαδ χους του. N τιµηθο ν ο Iωνες φιλ σοφοι, πο θεµελίωσαν τ ν νθρώπινη σκέψη στ ς άσεις το Oρθο Λ γου, ν τιµηθ τ Kλασσικ «Θα µα» ν τιµηθ Eλλάδα σ λη της τ ν κµάδα, τ ν προσφορά, τ µεγαλε ο της. H διοργάνωση τ ς Oλυµπιάδας το 2004 π τ ν π λη τ ν Aθην ν ε ναι µία πρ κληση. Oχι ε αίως γι το ς πίσηµους διοργανωτές, ο πο οι χουν κι λας πογράψει κα συµφωνήσει τ καθέκαστα. H πρ κληση φορ στο ς Eλληνες, στο ς ν τ ν κ σµο Eλληνες. Στ χρονικ διάστηµα πο µ ς χωρίζει π τ 2004 πρέπει ν νταθο ν ο προσπάθειες, πο πο λέπουν στ ν π κτηση τ ς ληθιν ς Iστορικ ς Συνείδησης τ ς νθρωπ τητας, πο δ ν ε ναι λλη π τ ν Eλλάδα. Aν νθρωπ τητα κοινωνήσ η µ τ παρελθ ν της, στω ρχικ ς µυδρά, τ τε θ χ η γίνει τ πρ το µα πρ ς τ ν στορική της αση. Kα Oλυµπιάδα το 2004 θ χ η τιµήσει τ ν πνευµατική της µήτρα: τ ν Eλλάδα. Παν. Λ. Kου αλάκης
OI ΓENNHTOPEΣ TOY ΠAΓKOΣMIOY ΠOΛITIΣMOY ια. Aναξαγ ρας O Aναξαγ ρας Kλαζοµένιος πρ τος ξ λων θεσε τ ν θεωρίαν περάνω τ ς πράξεως κα τ ν νο ν περάνω τ ς λης, νοµάζοντάς τον κοσµοποιητ ν κα διακοσµητ ν τ ν πάντων: «Oντων γ ρ µο πάντων νο ς πελθ ν διεκ σµησεν» ( π σπ. 42). O νο ς, πο ε ναι λος σοφία κα δ ναµι, ποκαθιστ τ ν σι δειον Eρωτα, πο «α τ ρ πειτα» το Xάους γένετο, «κάλλιστος» κα «πανίσχυρος» τ ν Aθην, πο γεννήθηκε πάνοπλος π τ κεφάλι το ι ς. O νο ς ποτελε τ περιέχον το «µο παντ ς» κοσµογονικο µείγµατος, ε ναι δ χωρισµένος π λα τ λλα «χρήµατα», φο «µ νος α τ ς π αυτο στιν» ( π σπ. 12). Eπειδ τ ν χαρακτηρίζει λεπτ της κα καθαρ της, µπορε ν ε σχωρ κα ν πενεργ φ λων τ ν φυσικ ν ντων, τ πο α χάριν α το ζ ωογονο νται. Eχοντας α τ κατ νο ν Aριστοτέλης λέγει, π ς «το γ ρ νο νέργεια ζωή». O νθρώπινος νο ς ποτελε µ ριον το κοσµικο νο ς, ξ ο κα καν τητά του ν γνωρίζ η µία γν σις, πο σοδυναµε µ νέργεια κα δραστηρι τητα, φο τ κάθε τι πο θε ται γίνεται πρ ξις πάραυτα. Στ σηµε ο α τ Ξενοφάνης ναρµονίζεται µ τ ν Oµηρο (,τι σκέπτεται Aθην πραγµατώνεται µέσως), τ ν Παρµενίδη («λε σσε δ µως πε ντα ν ω παρε ντα ε αίως») λλ κα τ ν Σωκράτη, σ µφωνα µ τ ν πο ο «ρετ ε ναι γν σις», ρα κα γν σις ε ναι ρετή. T κοσµικ σ στηµα το Kλαζοµενίου ποτελε τροποποίησιν το Παρµενιδικο. T «ν» το Eλεάτου ξασφαλίζει, ς γνωστ ν, τ ν συνέχειά του στ ν χ ροχρ νο χάριν τ ς κινησίας, τ ς συµπάγειας κα τ ς διαιρετ τητάς του. Kατ τ ν Aναξαγ ρα τ «µο π ν» µπορε ν τµηθ κα ν λά η κίνησιν, χωρ ς ν διασαλευθ συνέχειά του. Στ ν ρχ λοιπ ν λα τ «χρήµατα» σαν µαζ, πειδ πειρος ρ κα πειρος α θ ρ τ συγκρατο σαν συµπιεσµένα. Mέσα στ «µο π ν» σαν συσσωρευµένα λα τ «σπέρµατα» ( π τ ν ε ρυτάτην ννοια) λων τ ν πραγµάτων, λα τ χρώµατα, σχήµατα κα σµές. Kάποτε νο ς δωσε τ ν πρώτην «περιχώρησιν» (τ «µπ γκ µπ γκ» τ ν σηµεριν ν κοσµολ γων), µία κίνησι πο λο δυναµώνει κι πλώνεται παντο. O χρ νος κα χ ρος, που µφανίσθηκε πρώτη α τ περιχώρησις, δ ν προσδιορίζονται παξ µως κα ρχισε, δ ν πρ κειται ν σταµατήσ η ποτέ. O Aναξαγ ρας κρινε δικαιολογηµένο τ α τηµα το Παρµενίδη, ν δοθ µία ξήγησις στ ν κίνησι κα ς τοια την πρ τεινε τ ν νο ν. Tοιουτοτρ πως διαχωρίζονται κινητικ ν α τιο κα κινουµένη µ ζα, να πίτευγ- µα γι τ πο ο πέσπασε φιλ σοφος το ς παίνους το Σταγειρίτου. T ναξαγ ρειον «γίγνεσθαι» δ ν χει τέλος, πως ε παµε, πρ γµα πο σηµαίνει, τι κ σµος ο τε «πτεται µέτρα» ο τε «ποσ έννυται µέτρα» ( Hράκλειτος), τ δ ντα πα ουν ν «δίδουν δίκην κα τίσιν κατ τ ν το χρ νου τάξιν» ( Aναξί- µανδρος). O δεµία πιστροφ τ ν ντων στ ν ρχικ πηγ φίσταται, κα κοσµοποιητικ διαδικασία ε ναι λάνοικτη στ διηνεκ ς µέλλον. Mέσα στ «µο π ν», ρχέγονον µε γµα, µπεριέχονται νεργεί α κι χι δυνάµει πως «ο πειροι ο ρανο κα ο ν α το ς κ σµοι» το Aναξιµάνδρου πειρα µικροσκοπικ σωµατίδια, τ πο α παρ τ ν σµικρ τητά τους ποτελο ν
11936 ΑΥΛΟΣ/193, Iανουάριος 1998 πίσης µείγµατα. ν πρ κειται λοιπ ν γι τοµες ντ τητες σ ν κε νες το η- µοκρίτου, ο τε κα γι µηδαµιν ς ποσ τητος σωµατίδια σ ν κε να το Zήνωνος. T πειροστικ α τ σωµατίδια ε ναι «σα εί», σ γκεινται «πάντα κ πάντων» κα «σπερ ρχ ν ε ναι κα ν ν µο πάντα», πρ γµα πο σηµαίνει, τι ποκλείεται ποιαδήποτε ποµ νωσις ντος τιν ς, κ µη κι ν πρ κειται περ ργαστηριακ ς ξετάσεως, φο : «ο κεχώρισται λλήλων τ ν τ ν κ σµ ω ο δ ποκέκοπται πελέκει ο τε τ θερµ ν π το ψυχρο ο τε τ ψυχρ ν π το θερµο» ( π σπ. 8). Tέµνοντας Aναξαγ ρας τ µε γµα σ πειροστικ ς συνέχειες, πο ναπτ σσονται συνεχ ς ντ ς κα κτ ς κάθε σωµατιδίου, πιτυγχάνει, στε ο συνεχε ς α τ ς συνέχειες ν συνέχωνται τελικ µέσα στο ς κ λπους το λου µείγ- µατος. Eτσι διατηρε ται κα συνέχεια το «µο παντ ς» σ µφωνα µ τ δε τερο α τηµα το Παρµενίδου. T πειροστικ σωµατίδια, πο µπεριέχονται νεργεί α στ λικ µε γµα, κινο µενα διαρκ ς, δηµιουργο ν σχέσεις κα συµµείγνυνται (πάντα κ πάντων) κα διακρίνονται λλήλοις νάλογα πρ ς τ περτερο ντα ν α το ς στοιχε α. ν πάρχουν σταθερ ς ναλογίες µείξεως τ ν πραγµάτων, λλ συµ αίνουν ποικίλες κα τέρµονες ναλλαγές, συνδυασµο κα συνθέσεις «χροι ν κα δον ν». «Tο των δ ο τως χ ντων ντ σ µπαντι χρ δοκε ν νε ναι πάντα τ χρήµατα» ( π σπ. 4). εδοµένου τι κ σµος ρίσκεται σ συνεχ ς «γίγνεσθαι», τ ντα γεννιο νται κα φθείρονται διαρκ ς. Eπειδ τώρα τ «πάντα σ γκεινται κ πάντων», ε ναι δυνατ ν τ πάντα ν γεννηθο ν κ πάντων µ νο κ το µηδεν ς ε ν δ νατον ν προέλθ η κάτι. ν ε ναι δυνατ ν λοιπ ν ν προέλθ η σάρκα κ µ σαρκ ς κα θρ ξ κ τ ς µ τριχ ς σάρκα κα τρίχα πως κι λα τ λλα προέρχονται π τ δια στοιχε α, πο µπεριέχονται στ ς τροφ ς πο λαµ άνο- µε. O Aναξαγ ρας π ρξε σπουδα ος φυσικ ς πιστήµων. Γνώριζε, τι Hλιος ε ναι π ρινη µ ζα κι τι Σελήνη λαµ άνει τ φ ς της π τ ν λιο. E χε ρµηνε σει πολ τως πιστηµονικ τ πλε στα µετεωρολογικ φαιν µενα λλ κα τ ς κλείψεις Hλίου κα Σελήνης. Hταν πεπεισµένος, τι στ σ µπαν πάρχουν κι λλοι κ σµοι σ ν τ ν δικ µας, πο χουν τ ν Hλιο, τ στέρια κα το ς γαλαξίες τους, στω κι ν κάτι τέτοιο το ταν δ νατο ν τ ποδείξ η. Γνωσιολογικ Aναξαγ ρας δ ν διαφέρει π το ς λοιπο ς συναδέλφους του τ ς Iωνίας κα τ ς Mεγάλης Eλλάδος. H ( ληθιν ) «φ σις πο κρ πτεσθαι φιλε» το Hρακλείτου, «ν υθ λήθεια» το ηµοκρίτου, ο δ ξες το Παρ- µενίδου κα το Aλκµαίωνος ρίσκουν σ µφωνο τ ν φιλ σοφο, πο γνωρίζει, τι νθρωπος «ξ α τίας τ ς δυναµίας τ ν α σθήσεών του δυνατε ν διακρίν η τ ληθές». O,τι δ ναται ε ναι, ν συµπεραίν η περ τ ν ντων κ τ ν φαινοµένων, φο «ψις γ ρ τ ν δήλων τ φαιν µενα». Eκε που Aναξαγ ρας ε ναι θαυµαστ ς, ε ναι, ταν κάν η λ γο περ τ ν χερι ν κα το ρ λου τους στ ν ν γένει πολιτιστικ ν ξέλιξιν το νθρώπου, κάτι πο δ ν πέρασε παρατήρητο π τ ν Kάντ: O Aναξαγ ρας σχυρίζεται, τι νθρωπος ε ναι νουνεχέστερος τ ν λλων ζ ώων, πειδ χει χέρια» ( Aριστοτέλης). H χρ σις τ ν χερι ν κατ τ ν φιλ σοφο παιξε µεγάλο ρ λο στ ν νάπτυξι τ ς νοητικ ς λειτουργίας, τ ς φευρετικ τητος κα τ ς δηµιουργίας πολιτισµο. Σαράντος Π ν
EYAΓΓEΛOΣ MΠEΞHΣ H πορνογραφία κα τ νήθικο στ κείµενα τ ς Παλαι ς ιαθήκης Στ ν ποχή µας λλ κα παλαι τερα, µ µεγαλ τερη µως δυστυχ ς διάδοση σήµερα, κάνουν τ ν µφάνισή τους ντυπα κα κάθε ε δους λικ πορνογραφικο χαρακτ ρος, πο σκοπ χουν τ ν µπορία, καπήλευση κα διαστροφ µι ς φυσικώτατης κφρασης τ ν νθρωπίνων λειτουργι ν κα συναισθηµάτων, το ρωτα. Στ ν ντίποδα τ ν πορνογραφικ ν κειµένων ρίσκονται κε να, τ πο α προάγουν τ πνε µα κα ξυψώνουν γενικώτερα τ ν νθρωπο πάνω π τ ν ρ λο το ζωώδους κα µ νο χαρακτ ρος του. Aνά- µεσα στ τελευτα α µπορο µε ν καταχωρίσουµε κα τ θρησκευτικ ερ γενικ ς κείµενα. Iερ κείµενα στ ν Eλλάδα σήµερα θεωρο νται τ κείµενα τ ς «Παλαι ς ιαθήκης» κα τ ς «Kαιν ς». Tί ε ναι µως πραγµατικ «Παλαι ιαθήκη»; Π ς α τ τ ι λίο παρεισέφρυσε ς «ερ κείµενο» το Eλληνισµο ; Kα τέλος, τ σηµαντικώτερο, ποιές σκοπιµ τητες ξυπηρετε α τ τ νάγνωσµα; Eστερε το ποτ κατ τ ν πορεία του ν το ς α νες τ Eλληνικ θνος σπουδαίων δικ ν του κειµένων φιλοσοφικ ν, θρησκευτικ ν, πιστη- µονικ ν, λογοτεχνικ ν δικ ν του ρώων κα προγ νων, γι ν ναγκασθ ν καταφ γ η στ ν «ξωτερικ δανεισµ» καί, φε!, ποι ς λήθεια ποι- τητας «δάνεια»; Kα γι ν λθουµε κατ ε θε αν στ ζητο µενο: E ναι πορνογραφικ νάγνωσµα «Π..»; Γι ν µιλήσουµε νοικτ κα ξεκάθαρα, µ λλον «καλ τερα», ς φήσουµε ν µιλήσ η π µ νο του τ «ερ» «µας» ι λίο: Eνα λεξιλογικ πάνθισµα π τ ν «Παλαιά ιαθήκη» E σέρχοµαι: ( Eδ ) ρχοµαι σ στεν σεξουαλικ σχέση µ κάποιον. Γένεσις στ 4 ε σ λθον ε ς τ ς θυγατέρας ι 11 τε πλησίαζε ν ε σέλθ η ιστ 2 ε σελθε λοιπ ν πρ ς τ ν δο λην ιστ 4 Kα ε σ λθε πρ ς τ ν Aγαρ ιθ 31 δι ν ε σέλθ η πρ ς µ ς κθ 21 δ ς µοι τ ν γυνα κα µου... πως ε σέλθω πρ ς α τ ν κθ 23 κα ε σ λθε πρ ς α τ ν Iακ κθ 30 κα ε σ λθε πρ ς Pαχ ς λ 3 ε πε δ Pαχ ς τ Iακώ δο παιδίσκη µου Bαλλά ε σελθε πρ ς α τ ν