URBACT II Ενημερωτικό Δελτίο Ιουνίου Ιουλίου 2011
2 «Η κληρονομιά ως ευκαιρία»:αποτελέσματα του Έργου HerO - Τέσσερις συστάσεις για όσους διαμορφώνουν πολιτικές - Πώς να αναπτύξετε ένα σχέδιο ενοποιημένης διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς σε τρία βήματα - Η αναβίωση του ιστορικού Κέντρου του Λούμπλιν μέσω ιδιωτικών επενδύσεων - Πρώτο Θερινό Πανεπιστήμιο των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT
3 Δελτίο Τύπου Ιούνιος-Ιούλιος 2011 «Η κληρονομιά ως ευκαιρία»: δυνατότητες δράσης μέσω ενοποιημένης διαχείρισης Αποτελέσματα του Έργου HerO Η πολιτιστική κληρονομιά των ιστορικών πόλεων όχι μόνο κάνει αυτές τις πόλεις ελκυστικές, αλλά και πρέπει να προσαρμοστεί σε νέες οικονομικές, δημογραφικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Για πολύ καιρό, η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούσε ξεχωριστό διαχειριστικό ζήτημα, αλλά, σήμερα, πρέπει να ενσωματωθεί στη συνολική πολιτική ανάπτυξης της πόλης. Οι εννιά συνεργάτες του Έργου HerO επιδιώκουν τη διευκόλυνση της ισορροπίας μεταξύ της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της βιώσιμης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης στις ιστορικές πόλεις, ώστε να ενισχυθούν η ελκυστικότητα και η ανταγωνιστικότητά τους. Το HerO ανέπτυξε μια νέα προσέγγιση στην ενοποιημένη διαχείριση που είναι σχεδιασμένη ώστε να επιτρέπει στην πολιτιστική κληρονομιά να παίζει έναν καταλυτικό ρόλο στη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω ενός «Σχεδίου Ενοποιημένης Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Το HerO κάνει τρεις συστάσεις, και προσφέρει μια μεθοδολογία τριών βημάτων για την επιτυχημένη εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Απρίλιος 2008 Μάιος 2011 Επικεφαλής συνεργάτης: Ρέγκενσμπουργκ (Γερμανία) Συνεργάτες: Γκραζ (Αυστρία), Νάπολη (Ιταλία), Σιγκισοάρα (Ρουμανία), Λίβερπουλ (Ηνωμένο Βασίλειο), Λούμπλιν (Πολωνία), Πουατιέ (Γαλλία), Λα Βαλέτ (Μάλτα) και η υπηρεσία ανακαίνισης παλαιάς πόλης του Βίλνιους (Λιθουανία). Το HerO έχει χαρακτηριστεί ως έργο Γρήγορης εφαρμογής-επιλογής, και, έτσι, έλαβε ενεργή στήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τέσσερις συστάσεις για όσους διαμορφώνουν πολιτικές Τέσσερις συστάσεις για όσους διαμορφώνουν πολιτικές και οδεύουν προς την ενοποιημένη διαχείριση της ιστορικής κληρονομιάς τους 1. Κάντε την πολιτιστική κληρονομιά κορυφαία προτεραιότητα της πολιτικής. Είναι ο μόνος τρόπος να προσελκύσετε επιχορηγήσεις από τοπικές και περιφερειακές Διαχειριστικές Αρχές, οι οποίες μπορούν, έπειτα, να λειτουργήσουν ως καταλύτες για περαιτέρω επένδυση από τον ιδιωτικό τομέα και άλλα δημόσια ταμεία, συμπεριλαμβανομένων των Ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων. 2. Αναπτύξτε μια ενοποιημένη προσέγγιση, με τη χρήση της μεθοδολογίας που έχει αποδειχθεί αποδοτική από το HerO, βάσει μιας ισχυρής στήριξης από το δήμο. Η ηγεσία καθιστά δυνατή την αντιμετώπιση τομεακών ή τμηματικών προτεραιοτήτων και τη συνένωση των μετόχων γύρω από ένα κοινό πρόγραμμα. 3. Εμπλέξτε τους μετόχους. Εάν συμπεριλάβετε τους κατοίκους και τους χρήστες και λάβετε υπόψη τις προσδοκίες τους, είναι δυνατός ο ορισμός μιας συντονισμένης και ενοποιημένης προσέγγισης η οποία είναι βιώσιμη στο χρόνο. 4. Επικεντρωθείτε στη δράση και την πραγματοποίηση. Αυτό σημαίνει πολιτική και διοικητική στήριξη, συνεργασία με Αρχές Διαχείρισης ώστε να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση, και διαμόρφωση μιας συντονισμένης δομής με διαδικασίες εκτίμησης και παρακολούθησης που κάνουν δυνατή την προσαρμογή στις ανάγκες, όπως αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου. Κατεβάστε τις Συστάσεις Πολιτικής του HerO - PDF Ένας οδηγός: Πώς να αναπτύξετε ένα σχέδιο ενοποιημένης διαχείρισης πολιτιστικής κληρονομιάς σε τρία βήματα Αυτό το βιβλίο 80 σελίδων, που γράφτηκε για δημοτικές ομάδες και επαγγελματίες, περιγράφει αναλυτικά τη μεθοδολογία που
4 εφάρμοσαν οι εννιά πόλεις του έργου HerO σε περίοδο τριών ετών. Ο οδηγός περιέχει μελέτες πόλεων, μαρτυρίες και συστάσεις, μαζί με ένα παράρτημα με παραδείγματα ενοποιημένων σχεδίων που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν χαρακτηριστεί από την Unesco ως τοποθεσίες Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Ακολουθεί μια περίληψη των τριών χρονολογικών βημάτων που συστήνονται: Ρεπορτάζ: Η αναβίωση του ιστορικού Κέντρου του Λούμπλιν μέσω ιδιωτικών επενδύσεων Περίληψη για το Λούμπλιν Η 9 η μεγαλύτερη πόλη στην Πολωνία, με 345.000 κατοίκους Η παλαιά πόλη του καταλαμβάνει 1.200.000 τετραγωνικά μέτρα 12.000 άνθρωποι ζουν στο ιστορικό κέντρο Από τη δεκαετία του 1990, η ανακαίνιση και ανανέωση της ιστορικής γειτονιάς του Λούμπλιν είναι από τις προτεραιότητες της πόλης. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, τα έργα χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από δημόσια ταμεία που παραμένουν επικεντρωμένα σε κτίρια και υποδομές, και, πάνω από όλα, δεν λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις της γειτονιάς (πληθυσμός που μειώνεται, αντικατάσταση απαραίτητων κατοίκων από επιχειρήσεις κλπ.). Οι κύριοι στόχοι της συμμετοχής του Λούμπλιν στο έργο HerO ήταν η δημιουργία ενός σχεδίου ενοποιημένης ανάπτυξης και η ενθάρρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων να επενδύσουν. Μια ομάδα στήριξης μετόχων για την ανάπτυξη ενός νέου σχεδίου διαχείρισης για την πόλη: Η εμπειρία της Τοπικής Ομάδας Στήριξης URBACT Μέλη της Τοπικής Ομάδας Στήριξης: ο δήμος, η αρχή συντήρησης της ιστορικής τοποθεσίας, οι κάτοικοι της γειτονιάς και οι ιδιοκτήτες ακινήτων και επιχειρήσεων, τα πολιτιστικά ιδρύματα, τα μεσιτικά γραφεία και ένας αριθμός συλλόγων. Για να αναπτύξει το σχέδιο ενοποιημένης διαχείρισης, το Λούμπλιν ίδρυσε μια ομάδα μετόχων: την Τοπική Ομάδα Στήριξης URBACT. Στο Λούμπλιν, αυτή η ομάδα επωφελήθηκε από την ισχυρή στήριξη των κατοίκων. Οι σύλλογοι της γειτονιάς συμμετείχαν ενεργά, και αυτό επέτρεψε την ανάπτυξη ενός ποιοτικού σχεδίου που επικεντρώνεται στη ζωή στη γειτονιά (βελτίωση της κινητικότητας, δημιουργία χώρων πρασίνου, πρότυπα ποιότητας για ανακαινίσεις). Ένας σύλλογος που προωθεί τη χρήση ποδηλάτων στην πόλη εκμεταλλεύτηκε το έργο για να προωθήσει το πρόγραμμά του στο δήμο, ο οποίος αποφάσισε να λάβει μέτρα για να προωθήσει αυτό το μέσο μεταφοράς. Η ανάπτυξη ενός πρώτου σχεδίου ήταν, επίσης, αντικείμενο δημόσιων συζητήσεων με τους κατοίκους και τους χρήστες της γειτονιάς. Επίσης, δημιουργήθηκε μια ιστοσελίδα για τη συλλογή προσδοκιών και απόψεων του κοινού. Μια ομάδα στήριξης μετόχων για την ανάπτυξη ενός νέου σχεδίου διαχείρισης για την πόλη: Η εμπειρία της Τοπικής Ομάδας Στήριξης URBACT Μέλη της Τοπικής Ομάδας Στήριξης: ο δήμος, η αρχή συντήρησης της ιστορικής τοποθεσίας, οι κάτοικοι της γειτονιάς και οι ιδιοκτήτες ακινήτων και επιχειρήσεων, τα πολιτιστικά ιδρύματα, τα μεσιτικά γραφεία και ένας αριθμός συλλόγων. Για να αναπτύξει το σχέδιο ενοποιημένης διαχείρισης, το Λούμπλιν ίδρυσε μια ομάδα μετόχων: την Τοπική Ομάδα Στήριξης URBACT. Στο Λούμπλιν, αυτή η ομάδα επωφελήθηκε από την ισχυρή στήριξη των κατοίκων. Οι σύλλογοι της γειτονιάς συμμετείχαν ενεργά, και αυτό επέτρεψε την ανάπτυξη ενός ποιοτικού σχεδίου που επικεντρώνεται στη ζωή στη γειτονιά (βελτίωση της κινητικότητας, δημιουργία χώρων πρασίνου, πρότυπα ποιότητας για ανακαινίσεις). Ένας σύλλογος που προωθεί τη χρήση ποδηλάτων στην πόλη εκμεταλλεύτηκε το έργο για να προωθήσει το πρόγραμμά του στο δήμο, ο οποίος αποφάσισε να λάβει μέτρα για να προωθήσει αυτό το μέσο μεταφοράς. Η ανάπτυξη ενός πρώτου σχεδίου ήταν, επίσης, αντικείμενο δημόσιων συζητήσεων με τους κατοίκους και τους χρήστες της γειτονιάς. Επίσης, δημιουργήθηκε μια ιστοσελίδα για τη συλλογή προσδοκιών και απόψεων του κοινού. Μια συμμετοχική προσέγγιση που αποδείχτηκε επιτυχής: Παρά την καθυστέρηση που προέκυψε στο αρχικό έργο, ο Ewa Kipta, συντονιστής του
5 HerO για το δήμο, θεωρεί ότι η πρωτοβουλία ήταν επιτυχημένη: «Η ομάδα URBACT μας επέτρεψε να κάνουμε πρόοδο από την άποψη της βιώσιμης ανάπτυξης και της ενοποιημένης προσέγγισης, αλλά και να εγκαθιδρύσουμε μια συμμετοχική προσέγγιση για τους κατοίκους. Σε μια πρώην Κομμουνιστική χώρα όπως η δική μας, όπου τα ψυχολογικά και νομοθετικά εμπόδια παραμένουν μεγάλα, και μόνο το γεγονός ότι συλλέξαμε τις απόψεις τόσο πολλών συμμετεχόντων και κατοίκων είναι θετική αλλαγή. Η εμπειρία έδειξε ότι πολλά προβλήματα παραμένουν, αλλά η ιδέα αρχίζει να παίρνει μορφή.» Η αντιμετώπιση των δισταγμών ορισμένων συμμετεχόντων θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο: Οι κύριοι στόχοι προσδιορίζονται, και ένα πρώτο έργο υποβλήθηκε σε διάφορους μετόχους τον Ιανουάριο του 2011, κάτι που επέτρεψε την αναγνώριση της έλλειψης εργαλείων διαχείρισης, ιδιαίτερα όσον αφορά μετρητές και όργανα που μπορούν να οδηγήσουν τη φάση της εφαρμογής στην ολοκλήρωση. Το επόμενο βήμα θα περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των δισταγμών ορισμένων πολιτιστικών δραστών οι οποίοι, για την ώρα, δυσκολεύονται να κατανοήσουν ότι το έργο ενσωματώνει και άλλα στοιχεία εκτός του πολιτισμού. Τα έργα δεν ωφελούν μόνο το κέντρο, αλλά και τις γειτονικές περιοχές: Ένα σχέδιο αστικού σχεδιασμού για τη γειτονιά Podzamcze: Δίπλα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, αυτή η γειτονιά ανοικοδομήθηκε πλήρως τη δεκαετία του 1950, και χαρακτηρίζεται από κακή ποιότητα κτιρίων, που αρχικά προορίζονταν ως προσωρινά. Η παρουσία του κοντινού αυτοκινητόδρομου και ενός σταθμού λεωφορείων βλάπτουν επίσης την ποιότητα ζωής και την αρχιτεκτονική αρμονία της πόλης. Ο δήμος εκμεταλλεύτηκε το έργο HerO για να καθορίσει, με την Τοπική Ομάδα Στήριξης και τους κατοίκους, ένα νέο σχέδιο αστικού σχεδιασμού. Οι συσκέψεις για αυτό το σκοπό είναι σε εξέλιξη. Αυτό το μακροπρόθεσμο έργο, μεταξύ άλλων, θα μειώσει την κίνηση των αυτοκινήτων κατά 60% σε αυτό το τμήμα της πόλης. Υψηλές προοπτικές: Να γίνει το Λούμπλιν η Ευρωπαϊκή Πολιτισμική Πρωτεύουσα Το Λούμπλιν θα επενδύσει κεφάλαια στο έργο HerO ως μέρος της αίτησής της για να γίνει η Ευρωπαϊκή Πολιτισμική Πρωτεύουσα του 2016. Μια ομάδα (που προέρχεται από την Τοπική Ομάδα Στήριξης του HerO) δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό, ώστε να παίξει συμβουλευτικό ρόλο για το δημαρχείο κατά τις προετοιμασίες για την αίτηση. Διαβάστε περισσότερα: Τοπικό σχέδιο δράσης του Λούμπλιν- PDF ΝΕΑ: 20 έργα URBACT δημοσιεύουν τα αποτελέσματά τους 20 έργα URBACT πρόκειται να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα δραστηριοτήτων ανταλλαγής και εκμάθησης μέχρι τον Ιούλιο του 2010. Οι συνεργάτες του έργου δουλεύουν αδιάκοπα για τρία χρόνια επιδιώκοντας κοινές, αποτελεσματικές και βιώσιμες λύσεις σε σημαντικές αστικές προκλήσεις. Αυτά τα έργα έχουν φέρει στο φως λύσεις που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές και παρέχουν σημαντική στήριξη για όσους διαμορφώνουν πολιτική και τους επαγγελματίες που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Κάθε έργο θα δημοσιεύσει τις επόμενες εβδομάδες τις τελικές του εκδόσεις και συστάσεις. Ακολουθεί μια ματιά στα πρώτα αποτελέσματα του έργου Hero Redis CityRegions.net Επισκεφθείτε τη νέα μας σελίδα που εκθέτει τα αποτελέσματα των έργων URBACT. Θα ενημερώνεται τακτικά με τις τελικές εκδόσεις και συστάσεις των έργων URBACT που ολοκληρώνουν τις διαδικασίες ανταλλαγής και εκμάθησής τους. Διαβάστε περισσότερα: Αποτελέσματα έργων URBACT - Ιστοσελίδα URBACT
6 Εκδηλώσεις της ομάδας URBACT Πρώτο Θερινό Πανεπιστήμιο των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT Για πρώτη φορά, το πρόγραμμα URBACT οργανώνει Θερινό Πανεπιστήμιο αποκλειστικά για τα μέλη των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT από όλα τα έργα. Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στο Πανεπιστήμιο Jagiellonian της Κρακοβίας, στην Πολωνία, από τη Δευτέρα 29 Αυγούστου έως την Τετάρτη 31 Αυγούστου 2011. Τα μέλη των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT είναι απαραίτητοι συνεργάτες του προγράμματος URBACT. Κάθε συνεργάτης έργου URBACT συστήνει μια Τοπική Ομάδα Στήριξης URBACT που συγκεντρώνει τους τοπικούς μετόχους που ενδιαφέρονται περισσότερο για το ζήτημα του προγράμματος. Αυτές οι ομάδες συνεισφέρουν σε και επωφελούνται από τις διακρατικές ανταλλαγές (πραγματοποίηση μελετών περιπτώσεων, συμμετοχή σε σεμινάρια κλπ.), και πάνω από όλα, έχουν την ευθύνη της πραγματοποίησης του Τοπικού Σχεδίου Δράσης. Το Πανεπιστήμιο των Τοπικών Ομάδων Στήριξης θεωρείται μια μοναδική μαθησιακή εμπειρία που αποσκοπεί κυρίως στην ενίσχυση των ατομικών ικανοτήτων και δυνατοτήτων για ανάπτυξη σχεδιασμού συμμετοχικής δράσης στις αστικές πολιτικές. Οι αστικοί επιχειρηματίες, οι φορείς διαμόρφωσης πολιτικής, οι εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, η κοινωνία πολιτών και ο ιδιωτικός τομέας θα συσπειρωθούν και θα βιώσουν ένα συνδυασμό εκπαίδευσης, εκμάθησης πρακτικών ασκήσεων και δικτύωσης. Το Πανεπιστήμιο θα προσφέρει μια ποικιλία ενδιαφερουσών δραστηριοτήτων: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Θα προσφερθούν στους συμμετέχοντες συνεδρίες εκπαίδευσης στις μεθόδους και τα εργαλεία διευκόλυνσης της συμμετοχής των μετόχων, τον ορισμό των προβλημάτων/στόχων, και το σχεδιασμό δράσης. Τοπικές Ομάδες Στήριξης URBACT εν δράσει Μετά κάθε ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ, οι συμμετέχοντες θα εργαστούν στη μορφή «εικονικών Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT», εφαρμόζοντας όσα διδάχτηκαν στο Εργαστήριο. Μέσα στις 3 μέρες, θα καθοδηγηθούν σε μια σειρά «πρακτικών ασκήσεων», ώστε να διαμορφώσουν ένα ενοποιημένο τοπικό σχέδιο δράσης. Δικτύωση Θα αφιερωθούν διάφορες στιγμές στη δικτύωση. Το διάσημο URBACT Café θα επιτρέψει στους συμμετέχοντες να συναντηθούν και να ανταλλάξουν απόψεις με τους εθνικούς ομόλογούς τους στη δική τους γλώσσα, και να κάνουν συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της επιρροής των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT. Μετά την ολοκλήρωση όλων των συνεδριών, οι συμμετέχοντες θα λάβουν «πιστοποιητικό Θερινού Πανεπιστημίου των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT». Λόγω των περιορισμένων θέσεων, το Θερινό Πανεπιστήμιο των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT είναι ανοικτό μόνο για μέλη των Τοπικών Ομάδων Στήριξης URBACT. Ωστόσο, θα σας ενημερώσουμε για όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, και θα δημοσιεύσουμε τα αποτελέσματα της εκδήλωσης στην ιστοσελίδα του URBACT, αμέσως μετά το Θερινό Πανεπιστήμιο. ΟΜΙΛΙΕΣ (συνεδριάσεις ολομέλειας) Ειδικοί στις αστικές πολιτικές θα παρέχουν σύντομες και εμψυχωτικές γνώσεις για διάφορες αστικές προκλήσεις.
Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής γνώσεων και εκμάθησης με στόχο τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Το URBACT παρέχει τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των πόλεων για την εξεύρεση λύσεων σε μείζονα αστικά θέματα, επιβεβαιώνοντας τον πρωταρχικό ρόλο που κατέχουν οι πόλεις στην αντιμετώπιση ολοένα και πιο σύνθετων κοινωνικών αλλαγών. Το URBACT βοηθά τις πόλεις στη διαμόρφωση ρεαλιστικών, πρωτοποριακών και βιώσιμων λύσεων, οι οποίες ενσωματώνουν την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση της αστικής ανάπτυξης. Μέσω του URBACT, οι πόλεις ανταλλάσουν καλές πρακτικές και εμπειρίες που έχουν συσσωρευτεί από όλους τους εμπλεκομένους σε θέματα αστικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο URBACT συμμετέχουν 181 πόλεις, από 29 χώρες.