ΣΧΕΔΙΑ ΠΟΜΠΟΥ ΚΕΡΑΙΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΑ ΚΕΡΑΙΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΒΛΑΒΩΝ 1431 ΑΜ μάρτιος 2006 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ OSCILLATOR BYFFER SCHEMATIC (EF89 6V6GT 807 tubes) 1 FINAL R.F AMPLIFIER 400 WATT MAX 813 TUBE 2 A.F (audio) FINAL AMPLIFIER (2x811 tubes) 4 ΚΕΡΑΙΑ 5λ/4 ΤΥΠΟΥ INVERTED L 5 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΞΟΔΟΥ ΓΙΑ ΚΕΡΑΙΑ ΑΜ τύπου inverted L 6 ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΒΑΘΜΙΔΩΝ (BUFFER) ΟΔΗΓΗΣΗΣ 8 ΚΥΚΛΩΜΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΜΠΟΥ ΑΠΟ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ 9 ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΠΟΜΠΟΥ 1431 ΑΜ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ 11
1
FINAL R.F AMPLIFIER 400 WATT MAX 813 TUBE 813 tube G 3 PLATE 1600pf (8 KV) R.F signal out G 2 R.F signal IN 1000pf G 1 R.F.C 2 R.F.C 1 10V/5A AC 1n 1,5K 10K 400V DC 1-2,5 KV DC οι πυκνωτές (εκτός από αυτόν της εξόδου) στα 1-3KV το R.F.C 1 =2,5mH/500mA & R.F.C 2 =2,5mH/1A οι αντιστάσεις στα 16-20 Watt στο G 1 ανάμεσα στην αντίσταση 10Κ και το R.F.C 1 παρεμβάλλεται μιλλιαμπερόμετρο dc 100mA (το + προς την πλευρά της αντίστασης) 2
FINAL MW R.F AMPLIFIER 400 WATT MAX 813 TUBE description Πρόκειται για ένα τελικό ενισχυτή R.F σήματος σε τάξη C που λειτουργεί στην ραδιοφωνική ζώνη των μεσαίων κυμάτων MW (AM) και συγκεκριμένα στην ζώνη συχνοτήτων 500-1700 KHz. Χρησιμοποιεί την πέντοδο λυχνία 813 γνωστή για την χρήση της σε τελικά στάδια ενίσχυσης πομπών μεσαίων κυμάτων. Με ονομαστική οδήγηση και τάση ανόδου 2,5 KV DC μπορεί να αποδώσει 400 Watt R.F σήμα στην έξοδο. Το σήμα οδήγησης (3-4,5 Watt) εισέρχεται στο οδηγό πλέγμα της 813 G1 μέσω ενός πυκνωτή 1000pf. Στο προστατευτικό πλέγμα G2 εφαρμόζεται συνεχής τάση 400 volt μέσω μιας αντίστασης 1,5 KΩ. Μπορεί να εφαρμοστεί και απευθείας μια συνεχής τάση 300 350 volt. Επίσης υπάρχει και ένας πυκνωτής 1nf που γειώνει τυχόν συνιστώσες R.F στο G2. Το ανασταλτικό πλέγμα G3 γειώνεται. Το οδηγό πλέγμα πολώνεται αρνητικά μέσω μιας αντίστασης 10 ΚΩ. Σε σειρά υπάρχει και ένα τσοκ 2,5 mh/500ma που εμποδίζει το σήμα οδήγησης να διαρρεύσει προς την γείωση καθώς και ένα μιλλιαμπερόμετρο 100ma για να μετράμε το σήμα οδήγησης. Η ανοδική τάση μπορεί να κυμαίνεται από 1 2,5 KV DC για ισχύ εξόδου 120 400 Watt με ονομαστική οδήγηση βέβαια. Το R.F.C 2 εμποδίζει το R.F σήμα εξόδου να περάσει στην γραμμή τροφοδοσίας. Το σήμα εξόδου λαμβάνεται μέσω ενός σταθερού πυκνωτή 1000 2200 pf / 5-10ΚV. Στην κατασκευή μας χρησιμοποιήσαμε 1600 pf / 8 KV. Για κεραία τύπου inverted L απαιτείται συντονιστικό εξόδου όπως το 1 ο που περιγράφεται στο κείμενο ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΞΟΔΟΥ ΓΙΑ ΚΕΡΑΙΑ ΑΜ. Ενδεικτικά ο πομπός του 1431 ΑΜ δουλεύει με ανοδική τάση 1400 V DC για την 813, ρεύμα ανόδου 150mA, οδήγηση στα 12mA και εκτιμάται ότι αποδίδει στην κεραία 160 Watt. Το συνολικό μήκος της κεραίας του 1431 ΑΜ είναι 60m και πηνίο εξόδου που χρησιμοποιήθηκε για να συντονίσει περίπου 10 σπείρες σε τούμπο 6 cm. Για τροφοδοτικό χρησιμοποιήθηκε μετασχηματιστής με πρωτεύον 230V και δευτερεύον με τις εξής λήψεις: 1KV, 1,5KV, 2KV, 2,5KV / 1 Ampere. Από τις λήψεις αυτές χρησιμοποιούνται οι 2 πρώτες. Ακολουθεί σύστημα πλήρους ανόρθωσης με διάταξη γέφυρας της οποίας το κάθε σκέλος από τα 4 αποτελείται από 5 διόδους ανόρθωσης BY255 σε σειρά. Για φιλτράρισμα χρησιμοποιούνται 10 ηλεκτρολυτικοί πυκνωτές σε σειρά 220μf/380V. Για την διαμόρφωση του φέροντος χρησιμοποιείται τελικός ενισχυτής με δύο 811 λυχνίες. ΠΡΟΣΟΧΗ σε όσους θελήσουν να το κατασκευάσουν: Η ΥΨΗΛΗ ΤΑΣΗ ΑΝΟΔΟΥ ΤΗΣ 813 ΣΚΟΤΩΝΕΙ!!!! 3
4
ΚΕΡΑΙΑ 1431 ΑΜ (inverted L antenna) (Μήκος κύματος για 1 4 3 1 KHz λ= 300.000 / 1 4 3 1 = 209,6 m) το κανονικό μήκος της κεραίας πρέπει να είναι περίπου 5λ/16 = 65,5 m (ίσως και λίγο λιγότερο. Το ακριβές μήκος προκύπτει μετά από συντονισμούς ώστε να έχουμε ονομαστικό ρεύμα στην άνοδο της 813 για ονομαστική οδήγηση, με μηδενικό πηνίο εξόδου) Οριζόντιο τμήμα : 37 m κάθετο τμήμα : 22,5 m Είσοδος R.F 5
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΞΟΔΟΥ ΓΙΑ ΚΕΡΑΙΑ ΑΜ τύπου inverted L 1) ΤΥΠΟΥ Λ : Από σταθερό πυκνωτή ανόδου 1000-2000 pf C f L Προς κεραία 5λ/16 τύπου inverted L C f = 500 pf (ως 1000 pf μπορεί να χρειαστεί) μεταβλητός ισχύος. L = 50-60 σπείρες πηνίο αέρος σε πλαστικό τούμπο διαμέτρου 6 cm (λήψεις ανα 5 σπείρες). ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ: 1) Αν η κεραία μας είναι λ/4 τότε ίσως να μην χρειαστεί πηνίο. Ρυθμίζουμε τον μεταβλητό ώστε να έχουμε βύθιση (η μικρότερη δυνατή ένδειξη) του μιλλιαμπερόμετρου ανόδου για την συχνότητά μας ανάλογα με τον τύπο της λυχνίας εξόδου.(συνήθως μια 813 συντονίζει με 250 pf πυκνωτή). Π.χ για μια 813 στα 2kV DC ανοδική τάση ένα λογικό ρεύμα είναι 180-200 ma. Ταυτόχρονα ελέγχουμε μήπως κοκκινίζει η λυχνία. Αν το ρεύμα δεν πέφτει στα λογικά επίπεδα ή κοκκινίζει η λυχνία τότε δοκιμάζουμε να συνδέσουμε μερικές λήψεις πηνίο. * λιγότερα ma από τα προβλεπόμενα: πιθανόν η κεραία να είναι μεγαλύτερη. * αν συντονίσει με πολλές σπείρες πηνίο τότε αυξάνουμε το μήκος της κεραίας και συντονίζουμε πάλι με βάση τα παραπάνω. 2) (Τρόπος που επιλέχτηκε για συντονισμό 1431 AM) βάζουμε στο κύκλωμα όλο το πηνίο εξόδου. Ανοίγουμε την ανοδική τάση και κάνουμε βύθιση με τον μεταβλητό.(μπορεί να δείξει και λίγα ma) Μειώνουμε σπείρες στο πηνίο εξόδου και ξανακάνουμε βύθιση με το μεταβλητό. Τώρα λογικά θα δείξει περισσότερα ma. (όσο μειώνουμε το πηνίο τόσο το μηχάνημα συντονίζει με περισσότερο μεταβλητό). 6
Ξαναμειώνουμε σπείρες στο πηνίο και ξανακάνουμε βύθιση με τον μεταβλητό κ.ο.κ Συντονισμό έχουμε όταν φτάσουμε στο σημείο να έχουμε ονομαστικό ανοδικό ρεύμα λειτουργίας. Π.χ για μια 813 στα 2kV DC ανοδική τάση ένα λογικό ρεύμα είναι 180-200 ma. * αν δούμε ότι χρησιμοποιούμε όλο τον μεταβλητό και το ρεύμα δεν έχει φτάσει το ονομαστικό τότε συνδέουμε παράλληλα στον μεταβλητό ένα σταθερό πυκνωτή 250 500 pf ισχύος. πολύ πηνίο σε σειρά κόβει πολύ σήμα 2) ΤΥΠΟΥ ΤΟΜΣΟΝ: Από σταθερό πυκνωτή ανόδου 1000-2000 pf C f L Προς κεραία 5λ/16 τύπου inverted L C f = 500 pf (ως 1000 pf μπορεί να χρειαστεί) μεταβλητός ισχύος. L = 60-80 σπείρες πηνίο αέρος σε πλαστικό τούμπο διαμέτρου 6 cm (λήψεις ανα 5σπείρες). η κεραία μας είναι λ/4. Χωρίς συνδεδεμένη την κεραία, αρχικά με το πηνίο όλο συνδεδεμένο στο κύκλωμα δίνουμε ανοδική τάση και γυρίζουμε τον πυκνωτή ωσότου το ρεύμα ανόδου μηδενιστεί (ή σχεδόν μηδενιστεί). Κατόπιν συνδέουμε την κεραία πάνω και ελέγχουμε αν όλα είναι οκ. Αν στο προηγούμενο βήμα το ρεύμα δε μηδενίζεται τότε αλλάζουμε σπείρες στο πηνίο και κάνουμε τα ίδια. το πηνίο να μην είναι λιγότερο από 40 σπείρες. Όσο περισσότερο τόσο πιο καλά. Οι κεραίες τύπου L θέλουν πολύ καλές γειώσεις για καλύτερα αποτελέσματα και όσο το δυνατό περισσότερα radials μήκους λ/4. 7
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΒΑΘΜΙΔΩΝ (BUFFER) ΟΔΗΓΗΣΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗ : τα παρακάτω βήματα πρέπει να γίνουν με την σειρά που είναι γραμμένα. Για να συντονίσουμε το στάδιο της 6V6GT : Αποσυνδέουμε τον πυκνωτή (σταθερός 1000 pf) που δίνει σήμα στην επόμενη βαθμίδα (807). Συνδέουμε ένα μιλλιαμερόμετρο στην άνοδο της 6V6GT και γυρνώντας τον μεταβλητό πυκνωτή (που βρίσκεται στο κύκλωμα συντονισμού της εξόδου αυτής της λυχνίας), προσπαθούμε να μηδενίσουμε ή να ελαχιστοποιήσουμε το ρεύμα ανόδου της. Κατόπιν συνδέουμε τον σταθερό πυκνωτή που είχαμε αποσυνδέσει. Για να συντονίσουμε το στάδιο της 807 : Αποσυνδέουμε το καλώδιο που δίνει σήμα στην 813. Γυρνώντας τον μεταβλητό πυκνωτή και αλλάζοντας τις σπείρες του πηνίου (που βρίσκονται στο κύκλωμα συντονισμού της εξόδου αυτής της λυχνίας) προσπαθούμε να μηδενίσουμε ή να ελαχιστοποιήσουμε το ρεύμα ανόδου της. Κατόπιν συνδέουμε το καλώδιο που είχαμε αποσυνδέσει παραπάνω. ΠΡΟΣΟΧΗ : Το κύκλωμα οδήγησης είναι συντονισμένο για την συγκεκριμένη και μόνο συχνότητα. Σε περίπτωση που αλλάξουμε συχνότητα θα πρέπει να επαναλάβουμε τα παραπάνω. ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΥΞΉΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΔΗΓΗΣΗ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΛΥΧΝΙΑ (813) : 1) Αυξάνουμε την τάση ανόδων λυχνιών (όχι της ταλάντωσης) 2) Αυξάνουμε την τάση προστατευτικού πλέγματος G2 της 807 (μειώνοντας την αντίσταση που έχουμε συνδεδεμένη στο G2) 3) Μειώνουμε την αντίσταση στο οδηγό πλέγμα G1 της 807 (όχι κάτω από 10 ΚΩ). 4) Αυξάνουμε τη χωρητικότητα των σταθερών πυκνωτών του δίνουν σήμα σε κάθε επόμενη βαθμίδα. 8
9
10
ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΠΟΜΠΟΥ 1431 ΑΜ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑ 1. Με το άνοιγμα (κάθε φορά) του διακόπτη για την υψηλή τάση του πομπού (1 2.5 ΚV a.c) καίγεται η ασφάλεια (κάτω δεξιά) [το αντίστοιχο ενδεικτικό κόκκινο λαμπάκι δεν ανάβει)] [ τα ίδια βήματα ισχύουν αν καίγεται η ασφάλεια για την υψηλή τάση του τελικού ενισχυτή (κάτω αριστερά) με τη διαφορά ότι οι λυχνίες σε αυτή τη περίπτωση είναι οι 811 ] 2. Το μιλιαμπερόμετρο της υψηλής τάσης του πομπού δείχνει 0 και το μιλιαμπερόμετρο της αρνητικής τάσης της 813 δείχνει 0. 3. Το μιλιαμπερόμετρο της οδήγησης (παλιός πομπός) δείχνει 0. 4. Το μιλιαμπερόμετρο της υψηλής τάσης του πομπού δείχνει 0 και το μιλιαμπερόμετρο της αρνητικής τάσης της 813 δείχνει ένδειξη. ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 1. Ξεσυνδέουμε το ένα ή και τα δύο καλώδια της τροφοδοσίας με 230 V a.c του μετασχηματιστή υψηλής τάσης του πομπού (από τις κλέμες) και ξαναανοίγουμε το διακόπτη. Αν καεί η ασφάλεια πάλι τότε το βραχυκύκλωμα γίνεται στις καλωδιώσεις της τροφοδοσίας με 230 V a.c του μετασχηματιστή (λίγο σπάνιο). Αν δεν καεί ξανασυνδέουμε τα καλώδια που αποσυνδέσαμε και πάμε παρακάτω : 2. Αν τη στιγμή που ανοίγουμε τον παραπάνω διακόπτη το μιλιαμπερόμετρο για την υψηλή τάση του πομπού (κάτω δεξιά) καρφώνεται στιγμιαία στην μέγιστη ένδειξη (η ασφάλεια φυσικά ξανακαίγεται) και αμέσως μηδενίζεται το πιο πιθανό είναι να είναι βραχυκυκλωμένη η λυχνία 813 εσωτερικά το οποίο σημαίνει την πετάμε και βάζουμε καινούργια. Αν πάλι καίγεται η ασφάλεια τότε το βραχυκύκλωμα συμβαίνει σε άλλο σημείο της υψηλής τάσης ή την έξοδο του πομπού προς την κεραία και ελέγχουμε όλες αυτές τις καλωδιώσεις. 1. Ελέγχουμε αν πάει σήμα R.F (οδήγηση) στην 813. Επίσης κοιτάμε αν είναι καμένο ή έχει κολλήσει το μιλιαμπερόμετρο της αρνητικής τάσης.θα πρέπει το μιλιαμπερόμετρο της οδήγησης (παλιός πομπός) να δείχνει ένδειξη 40-50 ma. Αν δεν δείχνει τίποτα, το πρόβλημα εστιάζεται στο παλιό πομπό και κοιτάμε στο σύμπτωμα 3. Αν δείχνει πάμε παρακάτω : 2. Καμένη η λυχνία 813. 1. Ελέγχουμε τις λυχνίες της οδήγησης (παλιός πομπός). Αν οπτικά δεν βλέπουμε καμένη καμία από τις 3 λυχνίες αλλάζουμε της λυχνία 807. Αν πάλι δεν λύνεται το πρόβλημα αλλάζουμε και τις άλλες 2 λυχνίες ( EF 89 & 6v6 GT ). Αν πάλι δεν λύνεται το πρόβλημα τότε το πιο πιθανό είναι να έχει ξεκολλήσει στην οδήγηση κάποιο εξάρτημα η καλώδιο οπότε ελέγχουμε σχολαστικά. 1. Δεν πάει υψηλή τάση στην 813. Ελέγχουμε τις καλωδιώσεις υψηλής τάσης (μήπως έχει φύγει καμία μπόρνα από πίσω). 5. Το μιλιαμπερόμετρο της υψηλής τάσης του τελικού ενισχυτή δείχνει 0. 6. Ο διαμορφωτής δεν ακούγεται δυνατά ή καθόλου όταν παίζει μουσική και το ρεύμα των λυχνιών 811 είναι χαμηλό ή μηδενικό. 1. Δεν πάει υψηλή τάση στις 811. Ελέγχουμε τις καλωδιώσεις υψηλής τάσης (μήπως έχει φύγει καμία μπόρνα από πίσω). Αλλιώς κοιτάμε αν είναι καμένες οι λυχνίες. (σπάνιο να είναι καμένες και οι 2) 1. Αν το ρεύμα είναι 0 βλέπουμε σύμπτωμα 5. 2. Αν ακούγεται σιγά και χάλια ο ήχος στο ραδιόφωνο κοιτάμε για τυχόν καμένη την μια 811. 3. Αν δεν συμβαίνει το 5 πιθανόν ο διαμορφωτής. Λογικές Ενδείξεις Οργάνων : μιλιαμπερόμετρο υψηλής τάσης πομπού : 150 normal - 160 ma max (για τάση ανόδου 1400VDC) μιλιαμπερόμετρο αρνητικής τάσης λυχνίας 813 : 12-13 normal - 15 ma max μιλιαμπερόμετρο οδήγησης (παλιός πομπός) : 40 60 ma max 11