2 η ΕΝΟΤΗΤΑ «Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή» Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Θεμιστοκλῆς 12.2-6 Ο Πλούταρχος (περ. 50-120 μ.χ.) γεννήθηκε στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας. Στο έργο του Βίοι Παράλληλοι παρουσιάζει συγκριτικά τις βιογραφίες Ελλήνων και Ρωμαίων πολιτικών κυρίως ανδρών. Μεταξύ αυτών είναι και ο Θεμιστοκλής, που παρουσιάζεται παράλληλα με τον Φούριο Κάμιλλο. Στο απόσπασμα που θα μελετήσετε περιγράφεται το γνωστό τέχνασμα του Θεμιστοκλή, πριν από τη ναυμαχία στη Σαλαμίνα, που στόχο είχε να αναγκαστούν οι Έλληνες να ναυμαχήσουν εκεί και να μην υποχωρήσουν στον Ισθμό της Κορίνθου. Ἀλλ ἐπεί πολεμίων στόλος Ἀττικῇ κατὰ τὸ Φαληρικὸν προσφερόμενος τοὺς πέριξ ἀπέκρυψεν αἰγιαλούς, πάλιν ἐπάπταινον οἱ Πελοποννήσιοι πρὸς τὸν Ἰσθμόν. Ἔνθα δὴ Θεμιστοκλῆς ἐβουλεύετο καὶ συνετίθει τὴν περὶ τὸν Σίκιννον πραγματείαν. Ἦν δὲ μὲν γένει Πέρσης Σίκιννος, αἰχμάλωτος, εὔνους δὲ Θεμιστοκλεῖ καὶ τέκνων αὐ παιδαγωγός. Τοῦτον ἐκπέμπει πρὸς τὸν Ξέρξην κρύφα, κελεύσας λέγειν ὅτι Θεμιστοκλῆς Ἀθηναίων στρατηγὸς αἱρούμενος τὰ βασιλέως ἐξαγγέλλει πρῶτος αὐ τοὺς Ἕλληνας ἀποδιδράσκοντας, καὶ διακελεύεται ἐν ᾧ ταράττονται πεζῶν χωρὶς ὄντες ἐπιθέσθαι καὶ διαφθεῖραι τὴν ναυτικὴν δύναμιν. Ταῦτα δ Ξέρξης ὡς ἀπ εὐνοίας λελεγμένα δεξάμενος, ἥσθη καὶ εὐθὺς ἐξέφερε πρὸς τοὺς γεμόνας νεῶν διακοσίαις ναυσὶν ἀναχθέντας ἤδη διαζῶσαι νήσους, ὅπως ἐκφύγοι μηδεὶς πολεμίων.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Ἀλλ ἐπεί στόλος πολεμίων, Αλλά όταν ο στόλος των εχθρών, προσφερόμενος Ἀττικῇ κατὰ τὸ Φαληρικὸν πλησιάζοντας στην Αττική από την πλευρά του Φαλήρου ἀπέκρυψεν τοὺς πέριξ αἰγιαλούς, απέκρυψε τις γύρω παραλίες, οἱ Πελοποννήσιοι ἐπάπταινον πάλιν πρὸς τὸν Ἰσθμόν. Οι Πελοποννήσιοι φοβισμένοι σκέφτονταν να αποπλεύσουν πάλι για τον Ισθμό. Ἔνθα δὴ Θεμιστοκλῆς ἐβουλεύετο Ενώ λοιπόν ο Θεμιστοκλής σκεφτόταν καὶ συνετίθει τὴν πραγματείαν περὶ τὸν Σίκιννον. και κατάστρωνε το θέμα σχετικά με τον Σίκινο. Ὁ δὲ Σίκιννος ἦν Πέρσης μὲν γένει αἰχμάλωτος, Ο Σίκινος ήταν Πέρσης μεν στην καταγωγή αιχμάλωτος, εὔνους δὲ Θεμιστοκλεῖ καὶ παιδαγωγός τέκνων αὐ. φιλικός όμως στον Θεμιστοκλή και παιδαγωγός των παιδιών του. Τοῦτον ἐκπέμπει κρύφα πρὸς τὸν Ξέρξην, κελεύσας λέγειν Αυ στέλνει κρυφά προς τον Ξέρξη, αφού τον διέταξε να πει ὅτι Θεμιστοκλῆς, στρατηγὸς Ἀθηναίων ότι ο Θεμιστοκλής, ο στρατηγός των Αθηναίων, αἱρούμενος τὰ βασιλέως ἐξαγγέλλει αὐ πρῶτος επιλέγοντας το μέρος του βασιλιά στέλνει την πληροφορία σ αυ πρώτος τοὺς Ἕλληνας ἀποδιδράσκοντας, ότι οι Έλληνες προσπαθούν να δραπετεύσουν, καὶ διακελεύεται ἐπιθέσθαι καὶ διαφθεῖραι τὴν ναυτικὴν δύναμιν και συμβουλεύει να επιτεθεί και να εξοντώσει τη ναυτική τους δύναμη ἐν ᾧ ταράττονται ὄντες χωρὶς πεζῶν. ενώ βρίσκονται σε σύγχυση καθώς είναι χωρίς το πεζικό. Ὁ δ Ξέρξης ἥσθη δεξάμενος ὡς λελεγμένα ταῦτα ἀπ εὐνοίας, Ο Ξέρξης ευχαριστήθηκε επειδή δέχτηκε ότι έχουν λεχθεί αυτά με φιλική διάθεση, καὶ εὐθὺς ἐξέφερε πρὸς τοὺς γεμόνας νεῶν και αμέσως έδωσε διαταγή προς τους κυβερνήτες των πλοίων ἀναχθέντας διακοσίαις ναυσὶν διαζῶσαι ἤδη νήσους, αφού αποπλεύσουν με διακόσια καράβια να περικυκλώσουν ήδη τα νησιά, ὅπως ἐκφύγοι μηδεὶς πολεμίων. για να μη ξεφύγει κανείς από τους εχθρούς.
Ερμηνευτικά σχόλια πολεμίων στόλος: Το 480 π.χ. οι Πέρσες επιχείρησαν τρίτη εκστρατεία εναντίον των Ελλήνων υπό την ηγεσία του βασιλιά τους Ξέρξη. Ενώ το περσικό πεζικό είχε καταλάβει ήδη την Αθήνα, που είχε εγκαταλειφθεί προηγουμένως από τους περισσότερους πολίτες της, οι Έλληνες ναύαρχοι συσκέπτονταν, για να αποφασίσουν τις επόμενες κινήσεις τους. Κατά τη συζήτηση ο ναύαρχος των Σπαρτιατών Ευρυβιάδης, εκφράζοντας τη βούληση των πόλεων της Πελοποννήσου, πρότεινε να αντιμετωπιστούν οι Πέρσες στον Ισθμό, ενώ ο Θεμιστοκλής υποστήριξε ότι θα αντιμετώπιζαν αποτελεσματικότερα τους Πέρσες στα στενά της Σαλαμίνας. Επειδή τα επιχειρήματα του Θεμιστοκλή δεν έπεισαν απόλυτα το συμβούλιο των Ελλήνων ναυάρχων, ο Αθηναίος στρατηγός αναγκάστηκε να καταφύγει στον δόλο, για να γίνει η ναυμαχία στα στενά της Σαλαμίνας που ευνοούσαν τα μικρότερα ελληνικά πλοία και δυσκόλευαν τα ογκώδη περσικά. Ερωτήσεις κατανόησης 1. Γιατί οι Πελοποννήσιοι άρχισαν να ξανασκέφτονται ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουν τον περσικό στόλο στον Ισθμό της Κορίνθου; 2. Ποιο μήνυμα μετέφερε ο Σίκιννος στον Ξέρξη για λογαριασμό του Θεμιστοκλή; 3. Πώς αντέδρασε ο Ξέρξης σε όσα του διαμήνυσε ο Θεμιστοκλής; 4. Να χαρακτηρίσετε τον Θεμιστοκλή με βάση το κείμενο της Ενότητας.
Γ. Γ κλίση ουσιαστικών Συμφωνόληκτα ουσιαστικά Ουρανικόληκτα κόραξ πτέρυξ ὄνυξ κόρακ- ος πτέρυγ- ος ὄνυχ- ος κόρακ- ι πτέρυγ- ι ὄνυχ- ι κόρακ- α πτέρυγ- α ὄνυχ- α κόραξ πτέρυξ ὄνυξ οἱ κόρακ- ες αἱ πτέρυγ- ες οἱ ὄνυχ- ες κοράκ- ων πτερύγ- ων ὀνύχ- ων κόραξι πτέρυξι ὄνυξι κόρακ- ας πτέρυγ- ας ὄνυχ- ας κόρακ- ες πτέρυγ- ες ὄνυχ- ες Χειλικόληκτα οἱ γύψ Ἄραψ γυπ-ός Ἄραβ-ος γυπ-ί Ἄραβ-ι γῦπ-α Ἄραβ-α γύψ Ἄραψ γῦπ-ες οἱ Ἄραβ-ες γυπ-ῶν γυψί γῦπ-ας γῦπ-ες Ἀράβ-ων Ἄραψι Ἄραβ-ας Ἄραβ-ες
Οδοντικόληκτα ΕΝΙΚΟΣ πατρίς ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ αἱ πατρίδ- ες πατρίδ- ος πατρίδ- ων πατρίδ- ι πατρίσι πατρίδ- α πατρίδ- ας πατρίς πατρίδ- ες αἱ ἀσπίς σφραγίς ἀσπίδ-ος σφραγῖδ-ος ἀσπίδ-ι σφραγῖδ-ι ἀσπίδ-α την σφραγῖδ-α ἀσπίς σφραγίς ἀσπίδ-ες αἱ σφραγῖδ-ες ἀσπίδ-ων σφραγίδ-ων ἀσπίσι σφραγῖσι ἀσπίδ-ας σφραγῖδ-ας ἀσπίδ-ες σφραγῖδ-ες γέρων γέροντ- ος γέροντ- ι γέροντ- α γέρον ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ οἱ γέροντ- ες γερόντ- ων γέρουσι γέροντ- ας γέροντ- ες
χάρις ἔρις ὄρνις χάριτ-ος ἔριδ- ος ὄρνιθ- ος χάριτ-ι ἔριδ- ι ὄρνιθ- ι χάρι-ν ἔριδ- α ὄρνιθ- α χάρι ἔρι ὄρνι αἱ χάριτ-ες αἱ ἔριδ- ες αἱ ὄρνιθ- ες χαρίτ-ων ἐρίδ- ων ὀρνίθ- ων χάρισι ἔρισι ὄρνισι χάριτ-ας ἔριδ- ας ὄρνιθ- ας χάριτ-ες ἔριδ- ες ὄρνιθ- ες ἱδρώς λαμπάς ἱδρῶτ-ος λαμπάδ-ος ἱδρῶτ-ι λαμπάδ-ι ἱδρῶτ-α λαμπάδ-α ἱδρῶς λαμπάς οἱ ἱδρῶτ- ες αἱ λαμπάδ-ες ἱδρώτ- ων λαμπάδ-ων ἱδρῶσι λαμπάσι ἱδρῶτ- ας λαμπάδ-ας ἱδρῶτ- ες λαμπάδ-ες Δεν ξεχνώ!!! Τα δίχρονα φωνήεντα στη λήγουσα της γ κλίσης είναι βραχέα!!!
Ημιφωνόληκτα ΕΝΙΚΟΣ Ἕλλην ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ οἱ Ἕλλην-ες Ἕλλην-ος Ἑλλήν ων Ἕλλην-ι Ἕλλη-σ-ι τον Ἕλλην-α Ἕλλην-ας Ἕλλην () Ἕλλην-ες ἀκτίς Τιτάν χειμών ἀκτῖν- ος Τιτᾶν- ος χειμῶν- ος ἀκτῖν- ι Τιτᾶν- ι χειμῶν- ι ἀκτῖν- α Τιτᾶν- α χειμῶν- α ἀκτίς Τιτάν χειμών αἱ ἀκτῖν- ες οἱ Τιτᾶν- ες οἱ χειμῶν- ες ἀκτίν- ων Τιτάν- ων χειμών- ων ἀκτῖσι(ν) Τιτᾶσι(ν) χειμῶσι(ν) ἀκτῖν- ας Τιτᾶν- ας χειμῶν- ας Κλητ ἀκτῖν- ες Τιτᾶν- ες χειμῶν- ες Παρατηρήσεις Τα φωνήεντα -ι- και -α- είναι μακρά πριν το -ν.
ποιμήν γεμών γείτων ποιμέν- ος γεμόν- ος γείτον- ος ποιμέν- ι γεμόν- ι γείτον- ι ποιμέν- α γεμόν- α γείτον- α ποιμήν γεμών γεῖτον οἱ ποιμέν- ες οἱ γεμόν- ες οἱ γείτον- ες ποιμέν- ων γεμόν- ων γει- ων ποιμέσι(ν) γεμόσι(ν) γείτοσι(ν) ποιμέν- ας γεμόν- ας γείτον- ας ποιμέν- ες γεμόν- ες γείτον- ες Παρατηρήσεις Τα ουσιαστικά που λήγουν σε ών (-ων) σχηματίζουν τις υπόλοιπες πτώσεις με -ο- ή με -ω- ανάλογα με το πώς γράφονται στα νέα ελληνικά π.χ. ἀγών ἀγῶνος, αλλά πνεύμων πνεύμονος Τα ουσιαστικά που λήγουν σε -ών σχηματίζουν την κλητική του ενικού με -ω-. π.χ. ἀγών ἀγών