ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ I Γεώργιζα Αγγελική (ar15034) Καραγιαννοπούλου Αλίκη (ar15019) Ζαχαριάκη Άννα Ελευθερία (ar16938)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ιστορική εξέλιξη 4-7 Πολεοδομική εξέλιξη 8 Ισχύον νομοθετικό πλαίσιο 9 ΦΥΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Γεωγραφικά στοιχεία 11 Φυσικό ανάγλυφο και κλίμα 12 ΧΩΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σχέση δομημένου αδόμητου 14 Αστικοί υπαίθριοι χώροι 15 Γενικές χρήσεις 16 Οργάνωση πολεοδομικού ιστού 17 Είδη δρόμων 18-19 Σύνδεση με υπόλοιπη Αττική 20 Μέσα Μαζικής Μεταφοράς 21 Περιοχή μελέτης συσχετισμός 22-24 Σχολιασμός απογραφικών χαρτών Κατάσταση 25 Περίοδος κατασκευής 26 Είδος κατασκευής 27 Χρήσεις 28 ΑΝΘΡΩΠΟΠΟΙΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Δημογραφικά στοιχεία 30 Σύσταση πληθυσμού περιοχής 31 Ίχνη ιστορίας 32 Κινητικότητα κόσμου 33 ΑΙΣΘΗΤΗΤΙΡΑΚΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ Οπικές φυγές 35 Θόρυβος 36 Φως 37
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 2600 Π.X.-267 Μ.X ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 322 Μ.Χ.-1387 Μ.Χ. ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ 1456-1824 Μ.Χ. ΝΕΩΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 1300 π.χ. Οι πρώτοι κάτοικοι του Πειραιά εγκαθίστανται στο λόφο της Μουνυχίας. 479 π.χ. Αρχίζει η κατασκευή του λιμένος Πειραιώς 471 π.χ. Τα τείχη ολοκληρώνονται, Ο Πειραιάς καθίσταται όχι μόνο πολεμικό, αλλά και σπουδαίο εμπορικό λιμάνι ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 2600 Π.X.-267 Μ.X ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 322 Μ.Χ.-1387 Μ.Χ. ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ 1456-1824 Μ.Χ. ΝΕΩΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 451 π.χ. Αρχίζει η ανοικοδόμηση του Πειραιά σύμφωνα με το σχέδιο του Ιπποδάμου 493 π.χ. Έναρξη της οχύρωσης του Πειραιά και της κατασκευής των τειχών από το Θεμιστοκλή.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 1300 π.χ. Οι πρώτοι κάτοικοι του Πειραιά εγκαθίστανται στο λόφο της Μουνυχίας. 1205 μ.χ. Η Αθήνα και ο Πειραιάς περιέρχονται στην κατοχή των Φράγκων 479 π.χ. Αρχίζει η κατασκευή του λιμένος Πειραιώς 471 π.χ. Τα τείχη ολοκληρώνονται, Ο Πειραιάς καθίσταται όχι μόνο πολεμικό, αλλά και σπουδαίο εμπορικό λιμάνι 1456 μ.χ. Ο Πειραιάς και η Αθήνα υποτάσσονται στους Τούρκους κατακτητές ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 2600 Π.X.-267 Μ.X ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 322 Μ.Χ.-1387 Μ.Χ. ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ 1456-1824 Μ.Χ. ΝΕΩΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 451 π.χ. Αρχίζει η ανοικοδόμηση του Πειραιά σύμφωνα με το σχέδιο του Ιπποδάμου 493 π.χ. Έναρξη της οχύρωσης του Πειραιά και της κατασκευής των τειχών από το Θεμιστοκλή. 1317 μ.χ. Το λιμάνι αρχίζει να ονομάζεται "Πόρτο Λεόνε", λόγω του μεγάλου αγαλμάτινου λιονταριού που βρισκόταν στην είσοδο του. 1824 μ.χ. Απελευθέρωση του Πειραιά από τον Καραϊσκάκη
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 1300 π.χ. Οι πρώτοι κάτοικοι του Πειραιά εγκαθίστανται στο λόφο της Μουνυχίας. 1205 μ.χ. Η Αθήνα και ο Πειραιάς περιέρχονται στην κατοχή των Φράγκων 1833μ.Χ. Ίδρυση του Σύγχρονου Δήμου του Πειραιά 479 π.χ. Αρχίζει η κατασκευή του λιμένος Πειραιώς 471 π.χ. Τα τείχη ολοκληρώνονται, Ο Πειραιάς καθίσταται όχι μόνο πολεμικό, αλλά και σπουδαίο εμπορικό λιμάνι 1456 μ.χ. Ο Πειραιάς και η Αθήνα υποτάσσονται στους Τούρκους κατακτητές 1836μ.Χ Ολοκληρώνεται η κατασκευή της οδού Αθηνών - Πειραιώς, η οποία συντελεί στην αύξηση της κίνησης του λιμανιού 1893μ.Χ. Διανοίγεται η διώρυγα της Κορίνθου και 1944μ.Χ. Βομβαρδισμός του λιμανιού. Απαιτείται ανασυγκρότηση της πόλη ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 2600 Π.X.-267 Μ.X ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ 322 Μ.Χ.-1387 Μ.Χ. ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ 1456-1824 Μ.Χ. ΝΕΩΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 451 π.χ. Αρχίζει η ανοικοδόμηση του Πειραιά σύμφωνα με το σχέδιο του Ιπποδάμου 493 π.χ. Έναρξη της οχύρωσης του Πειραιά και της κατασκευής των τειχών από το Θεμιστοκλή. 1317 μ.χ. Το λιμάνι αρχίζει να ονομάζεται "Πόρτο Λεόνε", λόγω του μεγάλου αγαλμάτινου λιονταριού που βρισκόταν στην είσοδο του. 1824 μ.χ. Απελευθέρωση του Πειραιά από τον Καραϊσκάκη 1869μ.Χ Πραγματοποιεί ται η σιδηροδρομική σύνδεση της Αθήνας με τον Πειραιά. 1834μ.Χ. Πρώτο πολεοδομικό σχέδιο Σταμάτη Κλεάνθη και Εδουάρδου Σάουμπερτ Δεκαετία του 50 και μετά. Εκτέλεση σειράς έργων στο λιμάνι 1939μ.χ. Ο β παγκόσμιος πόλεμος αρχίζει να επηρεάζει το λιμάνι
ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 1834: πρώτο πολεοδομικό σχέδιο Σταµάτη Κλεάνθη και Εδουάρδου Σάουµπερ πρώτος πυρήνας του επινείου > σε σχετικά µικρή ακτίνα γύρω από το κεντρικό λιµάνι κύριος άξονας >οδός Αθηνών-Πειραιώς κοινά χαρακτηριστικά με σχέδιο πρωτεύουσας: ιποδάμμειο σύστημα, συμμετρικοί άξονες χαρακτηριστικά σχεδίων νεοκλασικής πολεοδομίας: ευρείες λεωφόροι, ευθύγραμμοι οδοί, εκτεταμένοι χώροι προς δημιουργία πλατειών εκμετάλλευση φυσικής κόλπωσης λιμανιού και χρήση τριγωνικού κανάβου Βασικός άξονας της πόλης ήταν η μεγάλου πλάτους Λεωφ. Σωκράτους η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου και μετέπειτα Ηρώων Πολυτεχνείου. Κύριοι δημόσιοι χώροι ήταν οι 8 πλατείες: Όθωνος, Θεμιστοκλέους, Αγ. Τριάδα, Κοραή, Βαρβάκη στην Τερψιθέα, Αγ. Νικολάου, Τελωνείου και Τινάνιου Κήπου Από το 1869: λειτουργία της γραµµής του σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς και ιστορικές και οικονομικές συγκυρίες>πολυεπίπεδη ανάπτυξη του Πειραιά 1944: Βομβαρδισμός του λιμανιού> πρώτο σοβαρό πλήγµα στο κτιριακό δυναµικό της πόλης 1979: Χαρακτηρισμό της Καστέλας ως «παραδοσιακού οικισμού» µε ειδικούς όρους δόμησης 1982: οριοθέτηση ιστορικού κέντρου της πόλης δεκαετία του 1990: περισσότερες ενέργειες προς την κατεύθυνση της προστασίας του ιστορικού κέντρου
Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΙΣΧΥΟΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ο νεότερος πολεοδομικός ιστός δεν έχει στο μεγαλύτερο ποσοστό του αλλοιωθεί. Οι ελεύθεροι χώροι, οι φυγές και οι άξονες, καθώς και τα περισσότερα δημόσια κτίρια της νεοκλασικής πόλης έχουν διασωθεί, µε αποτέλεσμα να γίνονται εύκολα αντιληπτά και οι φάσεις της συγκρότησής της και το λειτουργικό της διάγραμμα. Αλλά και η αρχιτεκτονική ταυτότητα του αστικού κέντρου είναι αναγνώσιμη εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των διατηρητέων κελυφών. Σύμφωνα με τον νόμο υπ αριθμόν 4277 ορίζεται το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας- Αττικής το 2014 με χρονική διάρκεια ως και το έτος 2021. Ο Πειραιάς ανήκει στη χωρική ενότητα Αθήνας- Πειραιά και στη χωρική υποενότητα Πειραιά.
ΦΥΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο Πειραιάς βρίσκεται στα νοτιοδυτικά παράλια της Αττικής, στον κόλπο του Σαρωνικού, σε απόσταση 8 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Αποτελεί χερσόνησο που εκτείνεται ανάμεσα στον Φαληρικό όρμο ανατολικά και στον Κορυδαλλό βορειοδυτικά. Η παράκτια γραμμή είναι το σημαντικό χαρακτηριστικό της γεωμορφολογίας της περιοχής. Το κεντρικό λιμάνι, ο λιμενίσκος της Ζέας και το μικρολίμανο αποτελούν τα τρία φυσικά λιμάνια της περιοχής. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΛΙΜΑΝΙ ΛΙΜΑΝΙ ΖΕΑΣ ΜΙΚΡΟΛΙΜΑΝΟ
ΦΥΣΙΚΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ Οι μεγάλες κλίσεις του εδάφους και των δρόμων αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο της περιοχής. Το διάγραμμα απεικονίζει τους δρόμους με την εντονότερη κλίση, με τα βελάκια να δείχνουν την φορά αυτής. Οι τοπογραφικές καμπύλες επιβεβαιώνουν τις παρατηρήσεις αυτές. ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της περιοχής όπως και της υπόλοιπης Αττικής είναι εύκρατο με τα χαρακτηριστικά περισσότερο του ηπειρωτικού λόγω της γεωγραφικής θέσης. Η ξηρότητα της ατμόσφαιρας, οι περιορισμένες βροχοπτώσεις, η αρκετή υγρασία κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες και τα ζεστά καλοκαίρια είναι τα κύρια γνωρίσματά του.
ΧΩΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΣΧΕΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ - ΑΔΟΜΗΤΟΥ Το κέντρο του Πειραιά είναι μία πυκνά δομημένη περιοχή με ελάχιστα αδόμητα οικόπεδα. Οι ελεύθεροι χώροι είναι πολύ λίγοι ειδικά σε σύγκριση με την δομημένη περιοχή και εμφανίζονται κυρίως σαν κενά πλατειών ή χώροι στάθμευσης. Το γεγονός ότι το δομημένο αποτελείται από ψηλά κατά κύριο λόγος κτίρια κάνει την έλλειψη αδόμητων χώρων ακόμα πιο έντονα αισθητή.
ΑΣΤΙΚΟΙ ΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ 1 2 1 :Πλατεία Θεμιστοκλέους 3 4 :Πλατεία Κανάρη + Ρολόι 4 2 :Πλατεία Κοραή 5 :Πλατεία Φρεαττύδας 5 3 :Πλατεία Τερψιθέας 6 :Πλατείες (συμπίπτουν με τους χώρους πρασίνου) :Υπαίθριοι αρχαιολογικοί χώροι :Πλαζ 6 :Πλαζ Φρεαττύδας
ΓΕΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΜΑΓΑΖΙΑ ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΙΑ ΑΝΑΨΥΧΗ ΚΥΡΙΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ Η γενική σύνθεση της περιοχής χαρακτηρίζεται από μια αισθητικά αρμονική πολυπλοκότητα με πολυώροφα κτήρια σχεδόν σε όλη της την έκταση. Τα κτίσματα καταλαμβάνουν ολόκληρο το οικόπεδο και καταλήγουν σε αυστηρό και ψηλό μέτωπο στα θαλάσσια όρια. Οι κορυφογραμμές στα περισσότερα μέρη της περιοχής είναι ενιαίες καθώς τα ύψη των κτιρίων έχουν καθόλου ή μόλις λίγους ορόφους διαφορά.
ΕΙΔΗ ΔΡΟΜΩΝ :Κύριοι δρόμοι :Δευτερεύοντες δρόμοι :Μικρότεροι δρόμοι Το κέντρο του Πειραιά οργανώνεται από ορισμένους κεντρικούς άξονες δρόμων μονής κυκλοφορίας, οι οποίοι έχουν και έντονη κίνηση το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Οι δρόμοι αυτοί ενώνουν τον Πειραιά και το λιμάνι με τις υπόλοιπες περιοχές. Δευτερεύουσες αρτηρίες συνδέουν τους κεντρικούς δρόμους με τις γειτονιές και οδηγούν στο Πασαλιμάνι και την παραλία. Οι υπόλοιποι δρόμοι είναι μικρότερου πλάτους και αραιότερης κυκλοφορίας και είναι κατά την πλειονότητά τους δρόμοι γειτονιών.
ΕΙΔΗ ΔΡΟΜΩΝ :Κύριοι δρόμοι :Δευτερεύοντες δρόμοι :Μικρότεροι δρόμοι :Άξονες περιοχής Το κέντρο του Πειραιά οργανώνεται από ορισμένους κεντρικούς άξονες δρόμων μονής κυκλοφορίας, οι οποίοι έχουν και έντονη κίνηση το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Οι δρόμοι αυτοί ενώνουν τον Πειραιά και το λιμάνι με τις υπόλοιπες περιοχές. Δευτερεύουσες αρτηρίες συνδέουν τους κεντρικούς δρόμους με τις γειτονιές και οδηγούν στο Πασαλιμάνι και την παραλία. Οι υπόλοιποι δρόμοι είναι μικρότερου πλάτους και αραιότερης κυκλοφορίας και είναι κατά την πλειονότητά τους δρόμοι γειτονιών.
ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΑΤΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΘΗΒΩΝ ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΚΗΦΙΣΟΥ Το κέντρο του Πειραιά συνδέεται με την υπόλοιπη Αττική κυρίως μέσω των οδών Πειραιώς, Θηβών, τη λεωφόρο Κηφισού και τη λεωφόρο Ποσειδώνος που καταλήγουν εκεί. Επίσης η περιοχή είναι προσβάσιμη μέσω της γραμμής του τράμ που καταλήγει στο ΣΕΦ, τη γραμμή του ηλεκτρικού με τέρμα στο λιμάνι και τον προαστιακό σιδηρόδρομο.
ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΡΑΜ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ ΕΛΑΦΡΙΑΣ ΤΡΟΧΙΑΣ ΤΡΟΛΛΕΥ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΛΟΙΩΝ Μέσω των διαφόρων γραμμών των λεωφορείων καθώς και τον ηλεκτρικό το κέντρο του Πειραιά συνδέεται με τις υπόλοιπες περιοχές του και την Αττική. Η νέα επέκταση της γραμμής του τραμ θα βοηθήσει στην επικοινωνία και με άλλες περιοχές. Από το λιμάνι εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια που εξυπηρετούν τα περισσότερα νησιά της Ελλάδας. Συχνά βέβαια λόγω του λιμανιού και του σταθμού του ηλεκτρικού δημιουργείται κυκλοφοριακή συμφόρηση στην περιοχή προκαλώντας πολλά προβλήματα.
ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ - ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑ ΟΡΟΦΟΙ :Πριν το 1920 :1920-1950 :Ισόγειο :1950-1985 :Διώροφο (Ισ+1) :Μετά το 1985 :Τριώροφο (Ισ+2) :Υπό ανέγερση :Τετραώροφο και πλέον (Ισ+3,4,5 ) Τα κτίρια στην περιοχή μελέτης είναι τα περισσότερα πολυκατοικίες 3 ορόφων ή από 4 ορόφους και άνω, ενώ πολύ έντονη είναι και η παρουσία ρετιρέ σε αυτές. Τα ισόγεια και τα διώροφα είναι κυρίως νεοκλασικά σπίτια που χτίστηκαν πριν το 1920 ή κατά την περίοδο του μεσοπολέμου 1920-1950. Όσο αφορά την παλαιότητα τα περισσότερα είναι πολυκατοικίες της περιόδου 1950-1985 ή μετά το 1985. Έντονο στοιχείο είναι η έλλειψη κτιρίων υπό ανέγερση το οποίο μάλλον οφείλεται στην πυκνότητα της δόμησης και στην απουσία ελεύθερων οικοπέδων.
ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ - ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ :Καλή κατάσταση :Μέτρια κατάσταση :Κακή κατάσταση :Ερείπιο ΕΙΔΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ :Λιθόκτιστο, πλινθόκτιστο :Οπλισμένο σκυρόδεμα :Μεταλλική ή ξύλινη κατασκευή :Σύμμεικτη κατασκευή Παρατηρούμε ότι στην περιοχή τα κτίρια είναι κυρίως καλής ή μέτριας κατάστασης και ελάχιστα είναι αυτά που βρίσκονται σε κακή κατάσταση ή κατάσταση ερειπίου. Τα κτίρια κακής κατάστασης είναι κυρίως τα λιθόκτιστα τα οποία είναι και τα πιο παλιά. Κατά κύριο λόγο τα κτίρια είναι κατασκευασμένα από οπλισμένο σκυρόδεμα.
ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ - ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΧΡΗΣΗ ΟΡΟΦΩΝ ΧΡΗΣΕΙΣ ΙΣΟΓΕΙΟΥ :Κατοικία :Βιοτεχνία, εργαστήρια, συνεργεία :Βιομηχανία :Χονδ/ριο, αποθήκες, μεταφορές :Λιανικό υπέρτ εμπόριο :Λιανικό τοπικό εμπόριο :Εστίαση, Αναψυχή :Κτίριο υπό ανέγερση :Αθλητικές εγκαταστάσεις :Προσωπικές υπηρεσίες :Διοίκηση, υπηρεσίες :Εκπαίδευση :Περίθαλψη, Πρόνοια, Υγεία :Πολιτισμός, Σύλλογοι :Κτίριο χωρίς χρήση :Λοιπές χρήσεις Τα περισσότερα κτίρια της περιοχής είναι πολυκατοικίες με κατοικίες στους ορόφους και διαφοροποίηση της χρήσης στο ισόγειο. Η χρήση του ισογείου ποικίλει ανάλογα με την γειτονιά. Οι επικρατέστερες αυτών είναι το λιανικό εμπόριο( κυρίως στους πιο κεντρικούς δρόμους), η εστίαση και αναψυχή στην περιοχή γύρω από το Πασαλιμάνι, οι βιοτεχνίες και οι προσωπικές υπηρεσίες. Στην περιοχή υπάρχει επίσης ένα νοσοκομείο, μία εκκλησία και ορισμένα σχολεία.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Καλή Μέτρια Κακή Ερείπιο, παράπηγμα Πλατείες Ελεύθεροι ανοιχτόι χώροι Παρατηρούμε πως τα περισσότερα κτίρια στην περιοχή βρίσκονται σε καλή ή μέτρια κατάσταση. Τα κτίρια κοντά στο λιμάνι όπου βρίσκονται κυρίως γραφεία και επιχειρήσεις, είναι κατά κύριο λόγο σε καλή κατάσταση. Το ίδιο ισχύει και για την περιοχή γύρω από τη Λεωφόρο Ηρ. Πολυτεχνείου, ίσως επειδή εκεί βρίσκεται το πιο κεντρικό σημείο του Πειραιά, καθώς και οι επικρατέστερες εμπορικές χρήσεις. Επίσης, παρατηρούμε πως από τη μεριά τη Σαχτούρη καθώς και στην Καστέλα, που είναι λιγότερο κεντρικά σημεία και αποτελούνται περισσότερο από κατοικίες, η κατάσταση των κτιρίων είναι χειρότερη. Γενικότερα, συμπεραίνουμε ότι τα κτίρια στις πιο κεντρικές περιοχές, καθώς και κοντά στο Πασαλιμάνι, την πλαζ Φρεαττύδας και το ανώτερο σημείο της Καστέλας είναι σε καλύτερη κατάσταση. Πιθανόν αυτό να οφείλεται στο ότι αυτές οι περιοχές θεωρούνται πιο προνομιακές και τα κτίρια εκεί είναι πιο προσεγμένα.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Αδόμητα Προ 1920 1920-1950 1950-1985 Μετά 1985 Υπό ανέγερση Πλατείες Ελεύθεροι ανοιχτοί χώροι Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων έχει κατασκευαστεί κατά την περίοδο 1950 1985. Αυτό οφείλεται στην κτιριακή ανασυγκρότηση την περίοδο εκείνη, η οποία διαδέχτηκε τις καταστροφές που δέχτηκε το λιμάνι και το κέντρο του Πειραιά κατά την περίοδο του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Συγκεκριμένα, το 1944 ο Πειραιάς βομβαρδίστηκε και καταστράφηκαν ολοσχερώς ή υπέστησαν μεγάλες ζημιές κτίρια και υποδομές. Η πλειονότητα των κτιρίων γύρω από το Πασαλιμάνι έχει κτιστεί μετά το 1985 και πρόκειται κατά κύριο λόγο για εστιατόρια και καφετέριες. Τέλος, παρατηρούμε ότι τα περισσότερα κτίρια προ του 1920, εντοπίζονται στους πιο κεντρικούς δρόμους και πρόκειται για καλοδιατηρημένα νεοκλασικά, πολλά από τα οποία είναι δημόσια κτίρια.
ΕΙΔΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων στην περιοχή είναι κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα. Αυτό οφείλεται στο ότι τα περισσότερα είναι κτισμένα από το 1950 και μετά, που άρχισε να διαδίδεται η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος. Τα λιθόκτιστα είναι νεοκλασικά και δημόσια κτίρια (όπως εκκλησίες), ενώ τα πλινθόκτιστα κυρίως κατοικίες της περιόδου του Μεσοπολέμου. Τέλος προς την περιοχή του εμπορικού λιμανιού παρατηρούνται περισσότερα κτίρια σύμμεικτης κατασκευής, αφού εκεί εντοπίζονται πολυώροφα κτίρια γραφείων. Αδόμητα Καλή Οπλ. Σκυρόδεμα Λιθόκτιστο Πλινθόκτιστο Μεταλλική Σύμμεικτη Πλατείες Ελεύθεροι ανοικτοί χώροι
ΧΡΗΣΕΙΣ Λοιπές Χρήσεις Αθλητικές εγκαταστάσεις Περίθαλψη, Υγεία Βιοτεχνία, Εργαστήρια Πολιτισμός, Σύλλογοι Διοίκηση, υπηρεσίες Εκπαίδευση Προσωπικές υπηρεσίες Υπό ανέγερση Εστίαση, Αναψυχή Χονδρεμπόριο, αποθήκες Κατοικία Χωρίς χρήση Λιανικό εμπόριο Τοπ. Στάθμευση Λιανικό εμπόριο Υπερ. Πλατείες Αρχικά παρατηρούμε ότι κοντά στο λιμάνι αναπτύσσεται εμπόριο που σχετίζεται με τη λειτουργία του. Πιο κεντρικά εντοπίζονται κυρίως εμπορικά καταστήματα αφού εκεί βρίσκεται και η αγορά του Πειραιά και ο εμπορικός πεζόδρομος. Τα κτίρια διοίκησης βρίσκονται κυρίως στις πλατείες. Όσο απομακρύνεται κανείς από το κέντρο τόσο αυξάνονται οι κατοικίες. Αυτές αναπτύσσονται σε περιοχές μακριά από το λιμάνι και το κέντρο και πιο κοντά στην πλευρά της Μαρίνας Ζέας, όπου χάνεται η φασαρία του λιμανιού και των κεντρικών δρόμων. Στο ισόγειο των κατοικιών και ιδιαίτερα στους πιο κεντρικούς δρόμους γύρω από τα οικοδομικά τετράγωνα αναπτύσσονται μαγαζιά λιανικού τοπικού εμπορίου συνήθως συνοικιακά. Συχνό επίσης είναι το φαινόμενο της λειτουργίας βιοτεχνίας στο ισόγειο των κατοικιών. Επίσης όπως είναι λογικό τα κτίρια εκπαίδευσης βρίσκονται κυρίως στις περιοχές των κατοικιών αλλά κοντά σε κεντρικούς δρόμους. Τέλος γύρω από το Πασαλιμάνι εντοπίζονται κυρίως χρήσεις εστίασης, όπως εστιατόρια και καφετέριες που απευθύνονται στους κατοίκους της περιοχής αλλά και στον κόσμο που συρρέει εκεί.
ΦΥΣΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΟΠΟΙΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ο Δήμος Πειραιά είναι ο πέμπτος πολυπληθέστερος δήμος της Χώρας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2013 ο πραγματικός πληθυσμός του είναι 162.084 άτομα. Ο Δήμος του Πειραιά γνώρισε την μεγαλύτερη πληθυσμιακή ακμή του στα τέλη της δεκαετίας του 1920 λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής και των Προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 σημειώνει την τελευταία αύξηση πληθυσμού. Την τελευταία 30ετία ο πληθυσμός του Πειραιά μειώνεται διαρκώς.
ΣΥΣΤΑΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Ο πληθυσμός του Πειραιά διαμορφώθηκε από εποικισμούς ανθρώπων από όλο τον ελληνικό χώρο και τις επόμενες γενιές αυτών. Αυτό έχει συμβάλλει στην δημιουργία μίας κοινωνικής ταυτότητας της περιοχής η οποία αποτελεί έναν συνδυασμό χαρακτηριστικών από όλα τα μέρη. Από τη ζωή στα μπαλκόνια και τα συνοικιακά μαγαζιά γίνεται εμφανές το φαινόμενο της «γειτονιάς» και ο λαϊκός χαρακτήρας της περιοχής. Η περιοχή από το παρελθόν έχει συνδεθεί με την εργατική τάξη που απασχολούταν στο λιμάνι και στις αντίστοιχες λειτουργίες Αισθητό γίνεται επίσης το ξένο στοιχείο. Ο Πειραιάς ως περιοχή με τα παραπάνω χαρακτηριστικά ευνόησε την εγκατάσταση σε αυτόν μεταναστών από ξένες χώρες, καθώς η περιοχή ευνοεί το πολυπολιτισμικό στοιχείο ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΑΛΛΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ
ΙΧΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Στην περιοχή υπάρχουν δύο μουσεία το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, τα οποία σχετίζονται με την ιστορία της περιοχής. Επίσης διατηρούνται μόνο δύο και μικρής έκτασης αρχαιολογικοί χώροι, οι οποίοι είναι περιφραγμένοι και δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη διαμόρφωση. Ίσως θα περίμενε κανείς να εντοπίζονται στον αστικό ιστό περισσότερα ίχνη της ιστορικής εξέλιξης του Πειραιά, τα οποία θα αναδείκνυαν και τη σημασία της περιοχής. ΜΟΥΣΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ
ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΣΜΟΥ Έναν κύριο λόγο συγκέντρωσης του κόσμου στην περιοχή αποτελεί το εμπορικό και επιβατικό λιμάνι του Πειραιά καθώς και όλες οι λειτουργίες, τα μαγαζιά και τα γραφεία που συνδέονται με τη χρήση του. Επίσης καθημερινό πόλο έλξης αποτελεί η Μαρίνα Ζέας(Πασαλιμάνι), η οποία φιλοξενεί πλήθος χώρων αναψυχής όπως καφετέριες και εστιατόρια. Το κέντρο του Πειραιά διαθέτει επίσης αρκετά σημαντικούς εμπορικούς δρόμους που πολύς κόσμος επιλέγει για τις αγορές του. Όλα αυτά συντελούν στη συρροή του κόσμου στην περιοχή αυτή. ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΛΙΜΑΝΙ ΑΝΑΨΥΧΗ/ΜΑΡΙΝΑ ΖΕΑΣ
ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ
ΟΠΤΙΚΕΣ ΦΥΓΕΣ Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι οπτικές φυγές προς τη θάλασσα ή κάποια κτήρια (π.χ. εκκλησία) που προσφέρουν σχεδόν όλοι οι κύριοι δρόμοι. Όσο μακρύς και αν είναι ο δρόμος το βλέμμα εύκολα οδηγείται προς το τέλος του.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΘΟΡΥΒΟΥ Οι κύριες πηγές θορύβου στην περιοχή είναι το εμπορικό λιμάνι και οι κύριοι δρόμοι λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης που προκαλούν. Επίσης το Πασαλιμάνι αποτελεί μικρότερη αλλά σημαντική πηγή θορύβου λόγω των χώρων εστίασης που εντοπίζονται εκεί και τον κόσμο που συρρέει καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Στις περιοχές των κατοικιών και ιδιαίτερα προς την πλαζ της Φρεαττύδας ο θόρυβος είναι αρκετά περιορισμένος λόγω της αραιής κίνησης των οχημάτων. Αυτό οφείλεται στο ότι η κύριες διαδρομές περνούν από το κέντρο και δεν πλησιάζουν τόσο στις περιοχές των κατοικιών, στις οποίες η κυκλοφορία πραγματοποιείται μέσα από δευτερεύοντες δρόμους.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΦΩΤΟΣ Το φως του ήλιου είναι περιορισμένο στους δρόμους των γειτονιών λόγω της πυκνής δόμησης, των ψηλών κτιρίων και του μικρού πλάτους των δρόμων. Αυξάνεται στους δρόμους μεγαλύτερης κυκλοφορίας που έχουν μεγαλύτερο πλάτος και επομένως τα κτίρια επιτρέπουν στο φως να περάσει. Στους χώρους των πλατωμάτων καθώς και στην εκτόνωση του αστικού ιστού στο λιμάνι και την παραλία το φως και η θέα είναι απεριόριστα.