Παραδοσιακά προϊόντα και κρητική κουζίνα

αφιέρωμα Επιμέλεια styling Δώρα Μάστορα Παραδοσιακά προϊόντα και κρητική κουζίνα Η κρητική διατροφή θεωρείται πρότυπο σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ οι έρευνες αποδεικνύουν περίτρανα τη μέγιστη συμβολή της στην υγεία και στη μακροζωία. Ελάτε μαζί μας σε ένα ταξίδι γεύσεων, αρωμάτων, ευεξίας και καλής υγείας! 156

Traditional products and Cretan cuisine The Cretan diet is considered to be among the healthiest in the world. Research has shown its effects on longevity and quality of life. Let s take a look at what it s all about. 157

αφιέρωμα 1 2 Ιερά Μονή Χρυσοπηγής 1. Βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. 2. Χειροποίητο σαπούνι με βιολογικό λάδι. Διάσημη για τα τοπικά εδέσματα, τα σπιτικά φαγητά, το εξαιρετικό της κρασί και το αγνό της ελαιόλαδο, η Κρήτη είναι από τα ελάχιστα μέρη διακοπών όπου μπορεί κάποιος να ευχαριστηθεί όχι μόνο τη θάλασσα και τη φιλοξενία, αλλά και το καλό φαγητό. Ποια παραδοσιακά προϊόντα αξίζει να δοκιμάσετε όταν επισκεφθείτε το νησί ή ποια προϊόντα μπορείτε να βρείτε στον δικό σας τόπο διαμονής; Το αφιέρωμα που ακολουθεί σίγουρα θα σας ανοίξει την όρεξη τόσο για φαγητό όσο και για απόδραση στην Κρήτη! Τα κρητικά προϊόντα αναλυτικά Το κρητικό τυρί Οι στατιστικές αποδεικνύουν πως η κατανάλωση τυριού στην Κρήτη είναι η υψηλότερη παγκοσμίως. Πολύ φυσιολογικό εάν σκεφτεί κανείς πόσο νόστιμα και αγνά είναι τα κρητικά γαλακτοκομικά προϊόντα. Η κτηνοτροφία στηρίζεται σε μικρά ζώα, όπως αίγες και πρόβατα, που είναι ελεύθερα όλον το χρόνο στα βουνά ή στα χειμαδιά και τρέφονται με άγρια χόρτα. Γραβιέρα, κεφαλογραβιέρα, κεφαλοτύρι, ξερό ανθότυρο, φέτα, γιαούρτι-στακοβούτυρο, μυζήθρα νωπή, ξινομυζήθρα, μυζήθρα σουρωτή, όποιο είδος τυριού κι αν δοκιμάσετε, ένα είναι βέβαιο: όλα είναι φτιαγμένα με τρόπο παραδοσιακό. Famous for its local products, its fine wine and its virgin olive oil, Crete is one of the few vacation destinations that can offer spectacular culinary experiences to its visitors. These are the products you should try while on the island. Traditional Cretan products Cretan cheese Statistics show that Cretans consume more cheese than any other population on earth. This makes sense if you consider the flavor and purity of local cheeses. Cattle in Crete mainly consist of small animals like goats and sheep. They roam free on the mountains, feeding off wild greens and Cretan herbs. A vast variety of cheeses comes from them: Gruyere, head-gruyere, sour skim-milk cheese, cream cheese, staka butter, dry cream cheese, all of them excellent. 158

Τα είδη αρτοποιίας Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αποδέχεται πως τα καλύτερα παξιμάδια είναι τα κρητικά. Η δε ποικιλία των ειδών αρτοποιίας είναι τόσο ευρεία, που καλύπτει όλα τα γούστα: παξιμάδια αρωματικά, διαίτης, φουρνιστά, επτάζυμα, σταρένια, κριθαρένια, ξομπλιαστά κουλούρια η λίστα επιλογών δεν έχει τελειωμό. Το κρητικό παξιμάδι είναι ένα προϊόν αναγνωρισμένο από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και η αξία του έχει αναγνωριστεί και από το καταναλωτικό κοινό λόγω των αγνών υλικών από τα οποία παρασκευάζεται, αλλά και λόγω της υψηλής διαιτητικής του αξίας. Στα κρητικά εστιατόρια θα δοκιμάσετε τον ντάκο, που φτιάχνεται από στρογγυλά παξιμάδια, φρέσκια τριμμένη ντομάτα, αρωματικά φυτά (ρίγανη), ελαιόλαδο και μυζήθρα. Μια λιχουδιά που μπορείτε να φτιάξετε και μόνοι σας στο σπίτι, αρκεί να έχετε προμηθευτεί τα κατάλληλα αγνά συστατικά. Το ελαιόλαδο Το ιερό δέντρο της Κρήτης, η ελιά, χαρακτηρίζει τόσο το κρητικό τοπίο όσο και τη βάση της κρητικής διατροφής. Οι εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθή- Παραγωγή, τυποποίηση και προώθηση εκλεκτών παραδοσιακών προϊόντων Βαλσαμικό ξίδι Κρήτης Παραδοσιακό ξίδι Κρήτης Πικάντικο (καυτερό) ξίδι Κρήτης Βαλσαμική σάλτσα Bread products The finest rusks in Greece are arguably Cretan. There is a vast variety of them, featuring all possible flavors. There are aromatic, dietary, oven-bakes, wheat, and barley rusks available, among others. The rusks, recognized by the European Union and heralded for their dietary value, are made of fresh natural ingredients and no preservatives. You can try the dakos, made of round rusks with fresh ground tomatoes, herbs (oregano), olive oil and cream cheese on top in every restaurant in Crete. They re very easy to make. Olive oil The olive tree is Crete s sacred tree. It is characteristic of the landscape, and its fruit are the basis of the entire Cretan diet. The land and the weather are perfect for the production of high quality olive oil. Its aroma is unique, its flavor is pleasant, and its production is natural, without preservatives or additives. Some producers have actually begun making organic oil of excellent quality. The vast majority of the production is rated Extra Virgin, the top of the quality scale. You can buy some at the island s cooperatives or at stores with traditional Cretan products. Παραδοσιακό γλυκαντικό φρουκτόζης Στο πρώτο σύγχρονο οξοποιείο στα Χανιά της Κρήτης παράγουμε και τυποποιούμε 100% φυσικά παραδοσιακά προϊόντα χωρίς συντηρητικά. Η CRETAN NECTAR - ΚΡΗΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ε.Π.Ε. εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ποιότητας σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 9001:2000, καθώς και σύστημα ασφάλειας και υγιεινής των τροφίμων 22000:2005 (HACCP). * Όλα μας τα προϊόντα διατίθενται και σε συσκευασίες για επαγγελματική χρήση. CRETAN NECTAR Κρητικά Προϊόντα Ε.Π.Ε. - Εργοστάσιο - Οξοποιείο: Καθιανά Ακρωτηρίου, 73 100, Χανιά, Κρήτη, τηλ./fax: 28210-63603, e-mail: crnectar@otenet.gr, website: www. cretan-nectar.gr

αφιέρωμα κες του νησιού είναι εξάλλου ιδανικές για την παραγωγή ελαιόλαδου υψηλής ποιότητας. Με μοναδικό άρωμα και ευχάριστη γεύση, το κρητικό ελαιόλαδο είναι ένα φυσικό προϊόν, χωρίς εκχυλίσματα και βελτιωτικά πρόσθετα. Μάλιστα, ομάδες παραγωγών έχουν προχωρήσει σε βιολογικές καλλιέργειες με πολύ καλά αποτελέσματα. Τα τελευταία χρόνια, το συντριπτικό ποσοστό του παραγόμενου ελαιόλαδου ανήκει στην κατηγορία Έξτρα Παρθένο, που βρίσκεται στην κορυφή της κλίμακας. Μπορείτε να προμηθευτείτε ελαιόλαδο από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς του νησιού ή από καταστήματα με κρητικά παραδοσιακά προϊόντα. Το μέλι, η σταφίδα και οι ξηροί καρποί Το βιοσύστημα του νησιού, πλούσιο σε ενδημικά και αρωματικά φυτά, προσφέρει την κατάλληλη τροφή στις μέλισσες και βοηθά στην παραγωγή πεντανόστιμου μελιού, ιδίως θυμαρίσιου. Η επεξεργασία του μελιού γίνεται με φυσικό τρόπο, έτσι ώστε να φτάνει σε σας ως φυσικό και αγνό προϊόν. Την τριάδα της γευστικής απόλαυσης, μαζί με το μέλι, συμπληρώνουν η σταφίδα και ο μούστος (πετιμέζι). Οι σταφίδες καταναλώνονται είτε χωρίς επεξεργασία είτε για την παρασκευή εξαιρετικών γλυκισμάτων, όπως τα σταφιδωτά και τα πατούδια. Οι δε ξηροί καρποί, αγαπημένη γεύση των ντόπιων, προέρχονται από δέντρα που συνήθως καρπίζουν μόνα τους, χωρίς καλλιεργητικές φροντίδες! Το κρασί Το κρασί αποτελεί μέρος της κουλτούρας των Κρητικών, οι οποίοι δεν πίνουν ποτέ μόνοι τους, αφού το κέρασμα συμβολίζει την κοινωνικότητα και τη συντροφικότητα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το αρχαιότερο πατητήρι, ηλικίας πάνω από 3.500 ετών, βρίσκεται στις Αρχάνες της 8 6 5 7 Honey, raisins and dry nuts The island s ecosystem is rich with endemic and aromatic plants. They re excellent food for honey bees, and help create delicious honey especially thyme honey. Its processing is natural this way you get a fully natural, healthy product. Raisins and molasses are also natural and healthy. Raisins can be consumed as they are, or as parts of delicacies. Dry nuts, on the other hand, usually come from trees that give fruit with no cultivation or interference whatsoever! Wine Wine is part of Crete s culture. Cretans never drink alone, as alcohol as an offering to a guest is an integral part of their culture. The world s oldest wine press was found in Archanes, Crete, and is considered to be over 3,500 years old. Experts believe that the island has been producing wine for over 4,000 years! Local wine producers are located mainly in Archanes, Peza (Pediada county), Dafnes, Monofatsi, Sitia, Kydonia and Kissamos. 10 160

2 1 Κρήτης και πως η άμπελος καλλιεργείται συστηματικά στο νησί τουλάχιστον για 4.000 χρόνια! Οι ντόπιοι οινοπαραγωγοί, βασιζόμενοι στην παράδοση, προχώρησαν σύμφωνα με τις σύγχρονες εξελίξεις αλλά και τις προτιμήσεις των ίδιων των καταναλωτών. Οι περιοχές παραγωγής οίνου είναι οι: Αρχάνες, Πεζά (επαρχία Πεδιάδος), Δαφνές, Μονοφάτσι, επαρχία Σητείας, επαρχίες Κυδωνίας και Κισάμου. Τα αρωματικά φυτά και βότανα Βοτανολογικές μελέτες έχουν δείξει πως το νησί διαθέτει ένα από τα πλουσιότερα και πιο ενδιαφέροντα οικοσυστήματα της Ευρώπης, με αποτέλεσμα τα αρωματικά φυτά να αποτελούν μία ακόμη σημαντική παράδοση για την Κρήτη. Βότανα όπως μαλοτήρα, χαμόμηλο, φασκόμηλο, δίκταμο, μαντζουράνα, μέντα, τίλιο, ρίγανη, βασιλικός, δάφνη, δεντρολίβανο βρίσκονται σε όλη την Κρήτη, συλλέγονται από έμπειρους ανθρώπους και αποξηραίνονται κάτω από φυσικές συνθήκες για να οδηγηθούν στα σύγχρονα συσκευαστήρια χωρίς καμία χημική ή άλλη επεξεργασία. Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων 1. Ερυθρός ξηρός οίνος. 2. Λευκός ξηρός επιτραπέζιος οίνος. 3. Κρασί, Ρωμέικο. 4. Ερυθρός ξηρός οίνος Merlot. 5. Ξίδι, Κρασί Μαρουβά. 6. Ξίδι, Κρασί Balsamico. 7. Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. 8. Βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. 9. Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο σε τσίγκινο δοχείο. 10. Αγνό σαπούνι λεβάντα με βάση βιολογικό ελαιόλαδο. 11. Αγνό σαπούνι ελαιόλαδο με βάση βιολογικό ελαιόλαδο. 3 4 Μα τι τρώνε οι Κρητικοί; Αν και η σημερινή τους διατροφή έχει αλλάξει άρδην από την υγιεινή διατροφή της δεκαετίας του 60, είναι γεγονός πως και σήμερα εξακολουθούν να καταναλώνουν καλύτερης ποιότητας ελαιόλαδο και καλύτερης ποιότητας αλκοόλ. Βέβαια, ορισμένοι Κρητικοί στα χωριά, που τρώνε ακόμη ό,τι παράγει η πλούσια γη τους φρούτα, λαχανικά, χόρτα, κηπευτικά, όσπρια, τυριά και ψωμί, χρησιμοποιούν αρωματικά φυτά για τη γεύση, μέλι και πετιμέζι για να φτιάξουν τα γλυκίσματά τους και συνοδεύουν τα γεύματά τους με ντόπιο κρασί. Το κρέας σπάνια το βάζουν στο τραπέζι τους, ενώ προτιμούν τροφές όπως 9 11 Herbs According to studies, the island has one of the richest, most interesting ecosystems in Europe. Aromatic plants and herbs are part of Crete s tradition. Chamomile, sage, dittany, marjoram, mint, oregano, basil, bay and rosemary are abundant all around Crete, collected by experienced pickers and dried with natural techniques. They find their way to the packing plants without passing through chemical or other treatments whatsoever. But what do Cretans eat? Though their dietary habits have changed since the 60s, it s true that even today Cretans enjoy products of higherthan-usual quality, like better olive oil and healthier alcohol. There are also some lucky villagers that consume only what their land provides: fruit, vegetables, herbs, legumes, cheese and bread for their food, aromatic plants and honey for their sweets. They drink local wine, and prefer foods like lentils, beans, chickpeas, rice, snails, noodles and frumenty to meat. They do also enjoy smoked sausages, 161

αφιέρωμα Χρωματιστά ποτήρια Swing, Παρουσίαση. Λευκό πιάτο, Παρουσίαση. 1. Δίπλες μικρές, ξεροτήγανα, δίπλες φιογκάκια, Αφοί Χιωτάκη Ε.Π.Ε. 2. Παραδοσιακά πλουμιστά κουλούρια γάμου και βάφτισης, Η Παράδοση (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Πρεβελιάνων - Μεγάλης Βρύσης Ηρακλείου). 3. Ξεροτήγανα, Γλυκασμός (Αγρ. Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός Βασιλείων, Ηράκλειο). 4. Ξομπλιαστά κουλουράκια, Το ξομπλιαστό Κουλουράκι (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Μάραθος, Ηράκλειο). 5. Ατομικά παστελάκια, Το Παστέλειον. 6. Γλυκό κουταλιού καρότο, Γλυκασμός (Αγρ. Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός Βασιλείων, Ηράκλειο). 7. Μέλι από βουκολιές, θυμάρι, πεύκο και ξηρούς καρπούς, Άρωμα Κρήτης. 8. Γλυκό κουταλιού κυδώνι, Ιδαία Γη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Ρούβα, Ηράκλειο). 9. Μπισκότα αμυγδάλου, Η Μελισσάνθη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Γοργαλαΐνη, Ηράκλειο). 10. Αναψυκτικά Γεράνι: μπυράλ και πορτοκαλάδα. 11. Αναψυκτικά Τεμένια: μπυράλ, λεμονάδα και μανταρίνι. φακές, φασόλια, ρεβίθια, φάβα, ρύζι, γίγαντες, ελιές, χοχλιούς, χυλοπίτες με σιμιγδάλι, τραχανά γλυκό, ξινόχοντρο. Την τιμητική τους θέση στο κρητικό τραπέζι έχουν και οι πικάντικοι μεζέδες με ξιδάτα και καπνιστά παραδοσιακά λουκάνικα, απάκι, σφακιανή πίτα, σαρικόπιτα, μαραθόπιτες, κρεατότουρτα, μπουρέκι και μπουγάτσα. Και, φυσικά, η κρητική γραβιέρα, ο ανθότυρος και η μυζήθρα. Τη δίψα τους σβήνουν με τα εμφιαλωμένα νερά, αλλά και με τα ντόπια αναψυκτικά, όπως: γκαζόζα, μπυράλ, λεμονάδα, πορτοκαλάδα, βυσσινάδα, σουμάδα, κανελάδα. Το στοιχείο, όμως, που διαχωρίζει την Κρήτη από την πλειονότητα των ελληνικών νησιών είναι πως όλα τα παραπάνω δεν βρίσκονται μόνο στην κουζίνα των ντόπιων σπιτιών, αλλά μπορεί να τα βρει και να τα δοκιμάσει και ο επισκέπτης σε ταβέρνες, εστιατόρια, ρακάδικα και καφενεδάκια και, φυσικά, να ψωνίσει ό,τι του αρέσει από τα καταστήματα παραδοσιακών προϊόντων και τα τοπικά σούπερ μάρκετ. Η κρητική κουζίνα ανά νομό Μπορεί το νησί να χαρακτηρίζεται από ένα συγκεκριμένο μοντέλο κουζίνας, σίγουρα όμως ο κάθε νομός έχει να επιδείξει τα δικά του δυνατά γευστικά «χαρτιά». Στο νομό Χανίων Η ιδιαιτερότητα της περιοχής της Νοτιοδυτικής Κρήτης είναι τα γλυκά και γευστικά κάστανα του Ιναχωρίου, που περιλαμβάνονται σε διάφορες συνταγές. Μαγειρεμένο στο τσουκάλι και στο φούρνο, το κάστανο 9 8 11 7 1 pies, meatcakes and the legendary Cretan gruyere. They drink bottled water from the island s springs, as well as the locally made refreshments that include lemonades, orange juices, and more. The amazing thing about Crete, though, is that all these natural products are not only available to the local villagers they re there in most restaurants and taverns, or on the shelves of stores and supermarkets to buy and enjoy. The regional variations of Cretan cuisine Though some general rules apply to the entire island, each prefecture has some exclusive culinary tricks up its sleeve. In Chania prefecture One of the area s specialties is the Inachorio chestnut, which can be added in several recipes. Cooked in a cooking pot or in an oven, the chestnut has played a significant part in the area s cuisine since it appeared in its agriculture. Because of their vast quantities, the chestnuts are not only consumed as they are, but in several forms, usually as a substitute for the potato. 6 2 4 5 10 3 162

άρχισε να επηρεάζει διατροφικά την περιοχή από τη στιγμή που εμφανίστηκε στη γεωργική οικονομία της. Αντίθετα από ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Κρήτη, εδώ τα κάστανα δεν καταναλώνονται αποκλειστικά ως καρποί, αλλά, ακριβώς επειδή είναι διαθέσιμα σε μεγάλες ποσότητες, χρησιμοποιούνται πολύ συχνά ως υποκατάστατα της πατάτας και άλλων αμυλούχων τροφών. Άλλο ένα διάσημο προϊόν του νομού Χανίων είναι το λάδι Κολυμβαρίου. Στους ηλιόλουστους ελαιώνες που καλλιεργούνται στους λόφους της περιοχής Κολυμβαρίου Χανίων παράγεται μία από τις καλύτερες παγκοσμίως και πολλαπλώς βραβευμένες ποιότητες λαδιού στον κόσμο. Πού τα βρίσκουμε: Στο εσωτερικό της Δημοτικής Αγοράς Χανίων μπορεί κανείς να βρει πολλά καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής. Στο νομό Ρεθύμνου Τα αιγοπρόβατα του Ρεθύμνου έχουν εξαίσιο κρέας και από το γάλα τους οι ντόπιοι δημιουργούν μια σειρά γευστικών προϊόντων. Πασίγνωστη η γραβιέρα Ρεθύμνου, αλλά και η μυζήθρα και η φέτα. Εδώ θα βρείτε ακόμη τη στάκα και το στακοβούτυρο και θα δοκιμάσετε τα νοστιμότατα φαγητά που παρασκευάζονται με αυτά, όπως το στακοπίλαφο. Η περιοχή βγάζει επίσης φρούτα όπως τα γνωστά γερακαριανά κεράσια και μήλα, αλλά και εξαιρετικές επιτραπέζιες ελιές. Πού τα βρίσκουμε: Στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, κοντά στο ρομαντικό ενετικό λιμάνι, μπορεί κανείς να βρει τυριά, μέλια, βότανα, κρίθινα παξιμάδια, κουλούρια, βουτήματα, αρωματικά βότανα. Καθίστε στα καφενεδάκια και στα ρακάδικα της περιοχής για να απολαύσετε μεζέδες, ρακή, τοπικά αναψυκτικά και ρεθυμνιακή μπίρα. Another famous Chania product is the Kolymbari oil. Made in the sun-drenched hills of Kolymbari, it s one of the best award-winning olive oils in the world. Where to find all that: At the Chania Municipal Market. In Rethymnon prefecture Rethymnon sheep and goats have exquisite meat and milk, out of which the locals make some amazing products. The Rethymnon gruyere is famous, as are the cream cheeses and the fetas. Here you ll also find staka, the juicy butter that accompanies several dishes. The area also produces delicious fruit like cherries and apples, as well as lovely olives. Where to find all that: At the old city of Rethymnon, near the romantic Venetian harbor. Cheese, honey, herbs, rusks, bread rolls, scones, and more are available for purchase there. Also available: Tidbits, raki, local refreshments and beer at the quaint taverns. In Heraklion prefecture The main products here are the exquisite oil, the fine

αφιέρωμα Στο νομό Ηρακλείου Εδώ μπορείτε να απολαύσετε εκλεκτό λάδι και εξαιρετικό κρασί, ρακή αλλά και εδέσματα όπως ανεβατά καλιτσούνια, λαδοκούλουρα, αμυγδαλωτά, σαμψάδες, γλυκά του κουταλιού και, από τα φρούτα, το κορυφαίο σταφύλι! Προσθέστε στη λίστα των επιλογών σας άγρια αγκινάρα, μέλι, ελιές και οπωσδήποτε την κριθαροκουλούρα. Εννοείται πως θα φάτε ντάκο, όσπρια, λαχανικά γεμιστά με ρύζι, σαλιγκάρια, πίτες, όπως κρεατόπιτα, τυρόπιτα, πίτα με γιαούρτι, μαραθόπιτα, και πολλές δροσερές σαλάτες. Αν ζητήσετε ένα πιάτο με κρέας, θα διαπιστώσετε με ευχαρίστηση πως συνοδεύεται από λαχανικά όπως αγκινάρες, μελιτζάνες, σπανάκι ή μάραθο. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, η δημιουργία αγροτικών οικοτεχνικών συνεταιρισμών γυναικών στην Κρήτη και ειδικότερα στο νομό Ηρακλείου έχει δώσει νέα πνοή στην ύπαιθρο. Οι ντόπιες αξιοποιούν τα κρητικά αγαθά και ζωντανεύουν τις παραδοσιακές συνταγές που κληρονόμησαν. Με αγνά προϊόντα (λάδι, μέλι, γαλακτοκομικά, κρασί, ξηρούς καρπούς, αρωματικά βότανα και φρούτα) φτιάχνουν εδέσματα όπως ανεβατά καλιτσούνια και λυχναράκια, χυλοπίτες, λαδοκούλουρα, σαμψάδες, ξεροτήγανα, γλυκά του κουταλιού σε μεγάλη ποικιλία, τουρσιά με βολβούς και άγρια αγκινάρα, αλλά και τα περίφημα ξομπλιαστά κουλούρια για γάμους και βαφτίσεις. Πού τα βρίσκουμε: Στη γραφική Αγορά Ηρακλείου θα βρείτε ποικιλία φρούτων και λαχανικών, αρωματικά βότανα, ξηρούς καρπούς, κρητικές κουλούρες, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέατα και ψάρια. Στο Ηράκλειο μπορείτε να βρείτε πολλά εστιατόρια και ταβέρνες για να δοκιμάσετε την παραδοσιακή κουζίνα με ένα ποτήρι ντόπιο κρασί ή ρακή. Τα προϊόντα των συνεταιρισμών γυναικών μπορείτε να τα βρείτε σε καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα, αλλά και σε σούπερ μάρκετ του Ηρακλείου. 9 1 4 2 wine, the raki, as well as delicacies like kalitsounia, macaroons, sampsas, oiled bread rolls, jams and fruit like the amazing grapes. Also available: wild artichokes, honey, olives, and barley rolls, dakos, legumes, stuffed vegetables, snails, pies and salads. If you order meat, you ll see it delivered with a siding of artichokes, eggplants, spinach or fennel. During the last few years, the Women s Cooperatives in Crete have revitalized countryside life especially in the city of Heraklion. Local women use local products to create the traditional recipes of their grandmothers. Where to find all that: At the picturesque market in Heraklion you ll find fruit, vegetables, bread rolls, dairy products, meat and fish. There are numerous restaurants and taverns in Heraklion, where you can enjoy the local cuisine along with some local wine and some raki. The products of the Women s Cooperatives are available in all traditional stores as well as the Heraklion prefecture super markets. In Lasithi prefecture Things you can enjoy at a Lasithi home include fish cooked 8 164

3 5 Στο νομό Λασιθίου Στο τραπέζι ενός λασιθιώτικου σπιτικού μπορεί κανείς να δοκιμάσει ψάρι με μπάμιες, αρνί με μαρούλι, ραδίκια, μάραθο ή άλλα χόρτα του νησιού. Το λάδι ελιάς, το ντόπιο κρασί και η ρακή, το σταρένιο ή κριθαρένιο παξιμάδι και ο ντάκος δεν λείπουν ποτέ, ενώ τα μπαχαρικά δηλώνουν διακριτικά την παρουσία τους. Σημειωτέον, τα γαλακτοκομικά κατέχουν σημαντικότερη θέση και από το κρέας. Πού τα βρίσκουμε: Παραδοσιακά προϊόντα μπορείτε να αγοράσετε από τα καταστήματα παραδοσιακών προϊόντων και τα τοπικά σούπερ μάρκετ, ενώ τις λιχουδιές, τις ντόπιες συνταγές και τη ρακή θα τα απολαύσετε στα μεζεδοπωλεία, στα ρακάδικα και στα γραφικά καφενεία του Αγίου Νικολάου. Το ΑΝΕΚorama προτείνει Τα καλύτερα προϊόντα Ξαθέρια Γραβιέρα και τα παράγωγά της (ανθότυρο, τυρομαλάκα, γραβιέρα, ανθότυρο ξηρό, μυζήθρα, στάκα γιαούρτι), αρτοποιήματα από σφακιανούς ξυλόφουρνους, μέλι, τσικουδιά, πίτες σφακιανές, καλιτσούνια, ξινόχοντρο, χοχλιοί, χυλοπίτες, γλυκά κουταλιού, αρωματικά βότανα, τσάγια. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο κατάστημα, στην οδό Αποκορώνου 9, στα Χανιά. Τηλ.: 28210-20091 Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων Το ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων φημίζεται για τον εξαίρετο βιολογικό οίνο του και για το ελαιόλαδο που παράγεται στο ελαιουργείο της μονής. Η Αγία Τριάδα έχει εξελιχθεί σε πρότυπο μοναστήρι όσον αφορά τις βιολογικές καλλιέργειες. Ονομαστά είναι και το ξίδι, το μπαλσάμικο, η τσικουδιά και το πράσινο Λευκό πιάτο, Παρουσίαση. Οβάλ πιατέλα, Παρουσίαση. 1. Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, A.B.E.A. 2. Παξιμαδάκια με βότανα και τυρί, Ιδαία Γη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Ρούβα, Ηράκλειο). 3. Τσικουδιά, Μανωλακάκης. 4. Τσικουδιά, Varvaki. 5. Κριθαρένιος ντάκος, Παραδοσιακά Αρτοσκευάσματα Γυπαράκη. 6. Κριθαροκουλούρα, Το Μάννα, Τσατσαρωνάκης, και κατσικίσιο τυρί για ντάκο, Βέρο Κρητικό, Μύλοι Κρήτης. 7. Μαραθόπιτα, Γιαγιάς, και πίτες σφακιανές, Αφοί Χιωτάκη Ε.Π.Ε. 8. Γραβιέρα Κρήτης, Γύπας, Αφοί Γύπαρη Ο.Ε. 9. Κεραμική κανάτα, Καλλιτεχνικό Χωριό Χανίων «Βερέκυνθος». 7 6 with okras, lamb with lettuce, chicory, fennel or other local greens. A dinner table never lacks olive oil, local wine and raki, wheat or barley rusks and dakos. Spices also play an important role in the recipes of the area. Dairy products are actually far more important than meat in the local diet. Where to find all that: At the local traditional stores and super markets, and you can enjoy them in local recipes at numerous restaurants and taverns in Agios Nikolaos. ΑΝΕΚorama presents The finest products Ksatheria Gruyere and all its derivatives (cream cheese, dry cream cheese, staka yoghurt, skim-milk cheese), bread products from wooden ovens in Sfakia, honey, raki, Sfakia pies, kalitsounia, snails, noodles, herbs and tea. You can find them in their store at 9 Apokoronos str., Chania. Τel.: 28210-20091 165

αφιέρωμα σαπούνι του. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο μοναστήρι λειτουργεί πωλητήριο, ενώ μερικά από αυτά μπορείτε να βρείτε και στα καταστήματα των πλοίων της ANEΚ. Ιερά Μονή Χρυσοπηγής Λάδι, σαπούνι. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ και στη Μονή Χρυσοπηγής. Αναψυκτικά Γεράνι Γκαζόζα, λεμονάδα, πορτοκαλάδα, σόδα, μπυράλ, λάιμ, τόνικ, αλλά και νερό εμφιαλωμένο. Μπορείτε να τα βρείτε: Στις καφετέριες, στα μπαρ και στα εστιατόρια των πλοίων της ANEK. Σε όλη την Κρήτη, στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό, στις ΗΠΑ και στον Καναδά. www.gerani-softdrinks.gr ΒΙΟΧΥΜ Ζαχαρούχοι χυμοί (πορτοκάλι, μανταρίνι, λεμόνι, βύσσινο), φυσικοί χυμοί (πορτοκάλι, μανταρίνι, γκρέιπ φρουτ, κοκτέιλ, ανανάς) και νέκταρ (λεμόνι, πορτοκάλι, μανταρίνι). Μπορείτε να τα βρείτε: Στις καφετέριες, στα μπαρ και στα εστιατόρια των πλοίων της ANEK. Σε όλη την Κρήτη, σε σούπερ μάρκετ, καφετέριες και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Iera Moni Agias Triadas Tzangarolon: The historic monastery is famous for its organic wine and the amazing organic olive oil produced in the monastery s oil press. Agia Triada is a model of organic agriculture: The monks produce amazing things, like vinegar, balsamic vinegar, raki and green soap. You can buy all that at the monastery s store. Some of their products are available at the store right here onboard your ANEK ship. Iera Moni Chrysopighis Oil, soap. Available at the Chrysopighi monastery and ANEK ships stores. Gerani refreshments Pop, lemonade, orange juice, soda, lime, tonic, bottle water. You can find them in coffee shops, bars, and ANEK ships restaurants. They re also available in select locations in Greece, as well as abroad, in the US and Canada. www.gerani-softdrinks.gr Οβάλ καλάθι, Παρουσίαση. Ποτήρια αναψυκτικού, Παρουσίαση. Ρετρό κανάτα, Παρουσίαση. 1. Ψάθινα χειροποίητα πανεράκια, Ιδαιές (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Γεργέρης Δήμου Ρούβα, Ηράκλειο). 2. Καλιτσούνια φούρνου, Αφοί Χιωτάκη Ε.Π.Ε. 3. Κριτσίνια, Ιδαία Γη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Ρούβα, Ηράκλειο). 4. Μέλι από θυμάρι, βουκολιές και πεύκο, Άρωμα Κρήτης. 5. Βουτήματα και αρωματικά παξιμαδάκια από τους αγρ. οικοτεχνικούς γυν. συνεταιρισμούς Η Παράδοση, Η Κρουζανιώτισσα και τα Παραδοσιακά Αρτοσκευάσματα Γυπαράκη. 6. Κατσικίσιο γάλα, Βέρο Κρητικό, Μύλοι Κρήτης. 7. Ζαχαρούχος χυμός βύσσινο, Βιοχυμ. 8. Χυμός κοκτέιλ, Βιοχυμ. 9. Γυάλινο μπουκάλι Νερό Πολυτελείας, Σαμαριά ΕΤΑΝΑΠ. 5 9 7 8 6 3 4 2 1 166

Cretan Νectar Frakuri Κρητικά Προϊόντα Ε.Π.Ε. Φυσικό ξίδι, ξίδι καυτερό, ξίδι μπαλσάμικο, βαλσαμική σάλτσα και ποτό, πετιμέζι. Μπορείτε να τα βρείτε: Σε όλη την Κρήτη, σε σούπερ μάρκετ, σε επιλεγμένα καταστήματα στην υπόλοιπη Ελλάδα, στο εξωτερικό, σε χώρες όπως Ρουμανία, Πολωνία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Καναδά. www.creta-nectar.gr Εργοστάσιο: Καθιανά Ακρωτηρίου, Χανιά, τηλ.: 28210-63603 Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αποκορώνου - Σφακίων Ελαιόλαδο. Μπορείτε να το βρείτε: Στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ, σε σούπερ μάρκετ της Κρήτης και σε καταστήματα κρητικών προϊόντων στην υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς και στο Πρατήριο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αποκορώνου - Σφακίων στην οδό Κατεχάκη 70, στην Αθήνα. www.easap.gr Άρωμα Κρήτης Μέλι. Μπορείτε να το βρείτε: Στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ και σε επιλεγμένα καταστήματα της Κρήτης. www.aroma-kritis.gr VIOCHYM Sugared juices, (orange, tangerine, lemon, cherry), fresh juices (orange, tangerine, grapefruit, pineapple, cocktail) and nectar juices (lemon, orange, tangerine). You can find them in coffee shops, bars, and ANEK ships restaurants. They re also available in supermarkets around Crete, as well as elsewhere in Greece. Cretan Νectar Frakuri - Cretan Products S.A. Natural spicy and balsamic vinegar, balsamic sauce and liqueur, molasses. You can find them throughout Crete, in supermarkets, in select stores around Greece, and in countries like Romania, Poland, France, Germany, Hungary and Canada. www.creta-nectar.gr The factory is located in Kathiana Akrotiriou, in Chania, tel.: 28210-63603 Apokoronas - Sfakion Agricultural Cooperative Olive oil. You can find it in ANEK ships stores, Cretan supermarkets as well as stores around Greece. Also at the Association of Agricultural Cooperatives shop in 70 Katechaki str., Athens. www.easap.gr. Aroma of Crete Honey. You can find it in select stores around Crete and in ANEK ships. www.aroma-kritis.gr Από το 1924, με ιδιαίτερο μεράκι και φροντίδα, η μπουγάτσα με πηχτόγαλο, φτιαγμένη με τέχνη από αγνά παραδοσιακά προϊόντα, έχει καθιερωθεί ως το πλέον παραδοσιακό έδεσμα των Χανίων. Η οικογένεια Ακασιάδη διατηρεί αναλλοίωτη εδώ και χρόνια τη γεύση της μπουγάτσας της και σας περιμένει από τα χαράματα στα καταστήματά της να τη γευθείτε. Αποκορώνου 24, τηλ.: 28210-88855 Κυδωνίας 96, τηλ.: 28210-90026, Χανιά Πλατεία Σούδας 36, τηλ.: 28210-81335, Σούδα www.iordanis.gr

αφιέρωμα ΑΒΕΑ Η ΑΒΕΑ (Ανώνυμος Βιομηχανική Εταιρεία «ΑΝΑΤΟΛΗ») είναι η μοναδική συνεταιριστική βιομηχανία του νομού Χανίων και δραστηριοποιείται στα προϊόντα με βάση την ελιά. Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ελαιόλαδο κλασικό, πυρηνέλαιο Λιοκάρπι, σαπούνι Oliva, αγνό σαπούνι Υγεία από ελαιόλαδο, σαπούνι με ελαιόλαδο και μέλι, πράσινο σαπούνι. Μπορείτε να τα βρείτε: σε επιλεγμένα καταστήματα της Κρήτης, σούπερ μάρκετ, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα και στο εξωτερικό. www.abea.gr 1 Δημήτρης Κ. Βενιανάκης, Κρητών Γεύσεις Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, εμφιαλωμένα κρασιά. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ, στις μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ της Ελλάδας, σε επιλεγμένες κάβες. Λιβάδια Νέας Κυδωνίας, Χανιά, τηλ.: 28210-34189, fax: 28210-74632, e-mail: venianakis@internet.gr 2 3 Πιατέλα με τρία χωρίσματα Tavola, Παρουσίαση. Τυριέρα με ξύλο κοπής και μαχαίρι, Παρουσίαση. 1. Παραδοσιακός ερυθρωπός οίνος, Κέρα-Μία, Μαντρέ. 2. Οίνος ξηρός ερυθρός, Λίθος, Κρασιά Καραβιτάκης. 3. Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ABEA. 4. Βαζάκι με βολβούς τουρσί, Ιδαία Γη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Ρούβα, Ηράκλειο). 5. Βαζάκι με επιτραπέζιες ελιές στο νεράτζι, Η Παράδοση (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Πρεβελιάνων - Μεγάλης Βρύσης Ηρακλείου). 6. Ξινόχοντρο, Ξαθέρια. 7. Ξιδοκαυτερό Κρήτης, Cretan Nectar. 8. Οίνος λευκός, Κρητών Γεύσεις, Βενιανάκης. 9. Παξιμαδάκι γραβιέρας, Το Μάννα, Τσατσαρωνάκης. 10. Χανιώτικη ξανθιά μπίρα, Χάρμα. 11. Γραβιέρα Κρήτης, Βέρο Κρητικό, Μύλοι Κρήτης. 12. Καλιτσούνι με σπανάκι στο τηγάνι, Αφοί Χιωτάκη Ε.Π.Ε. 13. Απάκι Κρήτης και σφακιανό σύγλινο με φασκόμηλο, Πατεράκης. Κρασιά Έλυρος, Αγροτικός Συνεταιρισμός Μάζας Σελίνου Μπορείτε να τα βρείτε: Στα καταστήματα και στα εστιατόρια των πλοίων της ΑΝΕΚ, σε σούπερ μάρκετ σε όλη την Κρήτη. Αναψυκτικά Τεμένια Μπυράλ, πορτοκαλάδα, λεμονάδα, γκαζόζα, σόδα, βύσσινο, φραγκοστάφυλο, μανταρίνι. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα μπαρ και στα εστιατόρια των πλοίων της ΑΝΕΚ, στα σούπερ μάρκετ και σε ένα αναπτυσσόμενο ΑΒΕΑ The only cooperative industry in Chania, they make every product olive trees can provide, like extra virgin olive oil, Classic standard olive oil, seed-oil, Oliva soap, Hygeia pure olive oil soap, soap with olive oil and honey, as well as traditional Green soap. You can find them at selected shops and super markets around Crete, and in select Greek and foreign locations. www.abea.gr Dimitris K. Venianakis, Creton Gefseis Extra virgin olive oil, bottled wine. You can find them at ANEK shops, around Crete, in the largest Greek supermarket chains and in select liquor stores. Nea Kydonia, Livadia, Chania, tel.: 28210-34189, fax: 28210-74632, e-mail: venianakis@internet.gr Elyros Wines, Maza Selinou Agricultural Cooperative You can find them at ANEK shops, and in supermarkets around Crete. Temenia refreshments Orange juice, lemonade, soda, cherry, gooseberry, tangerine. You ll find them in ANEK s bars and restaurants, 6 4 5 12 168

7 8 9 δίκτυο χονδρεμπόρων και αντιπροσώπων σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας. www.temenia.gr Χιωτάκης, προϊόντα ζύμης Προϊόντα ζύμης (καλιτσουνάκια, πίτες φούρνου, σφακιανές πίτες, ξεροτήγανα, δίπλες) και προϊόντα σφολιάτας και κρουασάν. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο κατάστημα της επιχείρησης, στην οδό Αποκορώνου 14, στα Χανιά. Είναι αποκλειστικός προμηθευτής ξενοδοχείων, καταστημάτων fast food, αρτοποιείων, κυλικείων και σχολείων σε όλη την Κρήτη. Μέσω του υποκαταστήματος της Αθήνας, τα προϊόντα διακινούνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. www.hiotakis-foods.com Μπύρα Χάρμα Μπορείτε να τη βρείτε: Στο café Άρωμα, στην ταβέρνα Θαλασσινό Αγέρι και σε συγκεκριμένες καφετέριες και εστιατόρια στα Χανιά. Ρεθυμνιακή Ζυθοποιία Α.Ε. Μπίρα. Μπορείτε να τη βρείτε: Σε βιολογικά καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, σε σούπερ μάρκετ, σε ταβέρνες σε όλη την Κρήτη. Κρασιά Μαντρέ Μπορείτε να τα βρείτε: Στα εστιατόρια των πλοίων της ΑΝΕΚ, σε επιλεγμένες κάβες στα Χανιά, στο Ηράκλειο, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη. www.mandre.idx.gr 10 13 11 in super markets and several locations around Greece. www.temenia.gr Hiotakis Foods Dough products (pies, kalitsounia and more) and pastry products, like croissants. You can find them at 14 Apokoronos str., Chania. They supply hotels, fast food restaurants, bakeries and schools around Crete. They also supply the rest of Greece through their department in Athens. www.hiotakis-foods.com Charma beer You can find it at Aroma Café, Thalassino Ageri tavern and select cafés and restaurants in Chania. Rethymnon Brewery Beer. You can find it in organic stores around Greece, supermarkets, and taverns around Crete. Madre Wines You can find them in ANEK ships restaurants, select liquor stores in Chania, Heraklion, Athens and Thessaloniki. www.mandre.idx.gr 169

αφιέρωμα Βιοτεχνία Παραδοσιακών Κρητικών Αρτοσκευασμάτων Παρασκευή Γυπαράκη Κουλουράκι μελιού, κουλουράκι μελένιο «Το Αρχοντικό», κουλουράκι πορτοκαλιού, παξιμαδάκι γάμου, ντάκος κριθαρένιος, ντάκος σταρένιος. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα σούπερ μάρκετ Α/Β Βασιλόπουλος και στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ. Άση Γωνιά, Χανιά, τηλ./fax: 28310-82360, e-mail: giparaki@yahoo.gr Τυροκομικά Προϊόντα Γύπας, Αφοί Γύπαρη Ο.Ε. Γραβιέρα Κρήτης, λευκό τυρί άλμης, ανθότυρος, σουρωτή μυζήθρα Κουρούπας, ξινή μυζήθρα Κουρούπας. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα σούπερ μάρκετ Α/Β Βασιλόπουλος. Επίσης, διατίθενται για κατανάλωση από τους επιβάτες της ΑΝΕΚ. Άση Γωνιά, Χανιά, τηλ./fax: 28310-82213 Αγροτικός Οικοτεχνικός Γυναικείος Συνεταιρισμός Πρεβελιανών - Μεγάλης Βρύσης Ψωμί χωριάτικο με προζύμι, παξιμάδια, βουτήματα, ξεροτήγανα, ανεβατά, καλιτσούνια, λυχνα- Giparaki Traditional Bread Products Workshop Honey bread rolls, orange rolls, wedding rusks, barley and wheat dakos. You can find them in Vassilopoulos supermarkets and ANEK ships stores. Asi Gonia, Chania, tel./fax: 28310-82360, e-mail: giparaki@yahoo.gr Gipas Cheese Products, Gipari Brothers Cretan gruyere, white salted cheese, cream cheese, Kouroupas skim-milk chese, Kouroupas sour skim-milk cheese. You can find them at Vassilopoulos supermarkets, as well as on board ANEK ships. Asi Gonia, Chania, tel./fax: 28310-82213 Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Preveliana - Megali Vrysi Bread, rusks, kalitsounia, marzipans, pies, jams and more. You ll find them in traditional products stores in Heraklion and Preveliana. Tel.: 28940-23464

2 1 3 4 ράκια, αμυγδαλωτά, χορτοπιτάκια, τυροπιτάκια, σαρικόπιτες, γλυκά του κουταλιού, βραχάκια, πλουμιστό κουλούρι γάμου και βάφτισης. Μπορείτε να τα βρείτε: Σε καταστήματα με παραδοσιακά είδη στο Ηράκλειο και στα Πρεβελιανά. Τηλ.: 28940-23464 Ιδαιές Αγροτικός Χειροτεχνικός Γυναικείος Συνεταιρισμός Γέργερη δήμου Ρούβα, νομού Ηρακλείου Παραδοσιακά πανέρια και καλάθια από βιολογικά και οικολογικά υλικά. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο εργαστήριό τους, στο δήμο Ρούβα, στον οικισμό Απομαρμά. Τηλ.: 6937-079304 Το Ξομπλιαστό Κουλουράκι Αγροτικός Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός Γυναικών Μάραθου Ξομπλιαστά κουλουράκια για γάμους και βαφτίσια, ξεροτήγανα, λαδοκούλουρα, καλιτσούνια ανεβατά και λυχναράκια, γλυκό ψωμί, τυροπιτάκια, κουραμπιέδες και μελομακάρονα. Μπορείτε να τα βρείτε: Σε καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα στο Ηράκλειο, σε σούπερ μάρκετ και στο εργαστήριο στο χωριό Μάραθος. Τηλ.: 2810-521051 Μελισσάνθη Αγροτικός Γυναικείος Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός δήμου Γοργολαΐνη Σαμψάδες, τριβιδάκια, βουτήματα, ξεροτήγανα, μελομακάρονα, κουραμπιέδες, καλιτσούνια με προζύμι, λυχναράκια, διάφορα σοκολατοειδή, γλυκά του κουταλιού. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο εργαστήριό τους στον Άγιο Μύρωνα Ηρακλείου Κρήτης (τηλ.: 2810-722038) και σε επιλεγμένα καταστήματα του νομού Ηρακλείου. Βέρο Κρητικό, Μύλοι Κρήτης Γαλακτοκομικά προϊόντα. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ, σε σούπερ μάρκετ στην Κρήτη και σε επιλεγμένα Idaies Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Gergeri, Rouvas municipality, Heraklion prefecture Traditional baskets made by organic materials. You can find them at their workshop in Rouvas Municipality, at Apomarmas. Tel.: 6937-079304 Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Marathos Rusks for weddings and christenings, kalitsounia, pies, sweet bread, sugared buns, honey cakes. You can find them at stores in Heraklion, in supermarkets and at their workshop in Marathos village. Tel.: 2810-521051 Melissanthi Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Gorgolaini Municipality Sampsas, sugared buns, honey cakes, chocolate treats, jams and more. You ll find them at their workshop in Agios Myronas (tel.: 2810-722038) and select stores around Heraklion. 5 6 Χειροποίητες κεραμικές δημιουργίες από το Καλλιτεχνικό Χωριό Χανίων «Βερέκυνθος». 1. Φωτιστικό Κεράμων, εργαστήριο Μαθιού Λιοδάκη. 2. Βάζο-κανάτα, εργαστήριο Γιάννη Βλαβογιλάκη. 3. Κανάτα με ποτήρια κρασιού, εργαστήριο Τροχός Ασπασίας Βασιλικάκη. 4. Βάζο της Alda Maria Reis, εργαστήριο Γιώργου Κοκοβλή. 5. Πιατέλα, εργαστήριο Ούριος Χαράλαμπου Μαγδαληνού. 6. Φωτιστικό-κώνος Κεράμων, εργαστήριο Μαθιού Λιοδάκη. 171

αφιέρωμα σούπερ μάρκετ και καταστήματα στην υπόλοιπη Ελλάδα. www.verokritiko.gr Πατεράκης, γεύσεις από παράδοση Κρεατικά. Μπορείτε να τα βρείτε: σε όλα τα σούπερ μάρκετ της Κρήτης, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. www.paterakisfamily.gr Αμπελώνες Καραβιτάκη Κρασιά. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα καταστήματα και στα εστιατόρια των πλοίων της ΑΝΕΚ, σε επιλεγμένες κάβες και εστιατόρια στα Χανιά. Κεντρική διάθεση στην Αθήνα: Αφοί Χάλαρη. Χανιά, τηλ.: 28210-33326, e-mail: karavitakiswines@hotmail.com Γλυκασμός Αγροτικός Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός Γυναικών Αγ. Βασιλείου, δήμου Ν. Καζαντζάκη Γλυκά του κουταλιού, ξεροτήγανα, βουτήματα, μελομακάρονα, κουραμπιέδες, καλιτσούνια, λυχναράκια. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο εργαστήριό τους στον Άγιο Βασίλειο, στο δήμο Ν. Καζαντζάκη, 20 χλμ. από το Ηράκλειο. Τηλ.: 2810-743781 Ιδαία Γη Αγροτικός Οικοτεχνικός Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Γέργερη, δήμου Ρούβα Τουρσιά, γλυκά του κουταλιού, ξεροτήγανα, καλιτσούνια, παξιμάδια, κριτσίνια. Μπορείτε να τα βρείτε: Στο συνεταιρισμό του δήμου Ρούβα, 40 χλμ. από το Ηρά- 2 1 3 5 Vero Kritiko, Cretan Mills Dairy products. You ll find them on ANEK ships stores, in supermarkets in Crete, and select supermarkets and stores around Greece. www.verokritiko.gr Paterakis, traditional flavors Meat. You ll find their products in Cretan supermarkets and elsewhere in Greece. www.paterakisfamily.gr Karavitakis Wines You ll find them at stores and restaurants aboard ANEK ships, in select liquor stores and restaurants in Chania, as well as in Athens, distributed by Chalari brothers. Chania, tel.: 28210-33326, e-mail: karavitakiswines@hotmail.com Glykasmos Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Agios Vassilios, N. Kazantzaki Municipality Jams, rusks, honey cakes, sugared buns, kalitsounia and more. You ll find them at their workshop in Ag. Vassilios, 20 km from Heraklion. Tel.: 2810-743781 7 172

κλειο (τηλ.: 28940-41600), σε πολλά καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο και σε επιλεγμένα σούπερ μάρκετ της Κρήτης. 4 Η Κρουσανιώτισσα Αγροτικός Οικοτεχνικός Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Κρούσωνα Ανεβατό καλιτσούνι, ανεβατό τσιμπητό κουλούρι, κρασάτα κουλουράκια, λαδοκούλουρα, κουλούρια πορτοκαλιού, παξιμάδια, σαμψάδες, γλυκά του κουταλιού, χυλοπίτες. Μπορείτε να τα βρείτε: Σε μαγαζιά της Κρήτης, της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, των νησιών, στις διεθνείς αγορές της Γερμανίας και άλλων χωρών. Στο εργαστήριο στον Κρούσωνα Μαλεβιζίου, 22 χλμ. από το Ηράκλειο, 8:00 π.μ. - 11:00 μ.μ. Τηλ.: 2810-711989 Ποτοποιία Μανωλακάκης Ούζο, μπράντι, παραδοσιακά λικέρ, τσικουδιά. Χανιά, τηλ.: 28210-93003 Τσικουδιά Βαρδάκη Τσικουδιά, κρητικό ελαιόλαδο. Μπορείτε να τα βρείτε: Στα πλοία της ΑΝΕΚ και σε επιλεγμένα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Σητεία, τηλ.: 28430-29999 Νερό ΕΤΑΝΑΠ Φυσικό επιτραπέζιο νερό Σαμαριά. Μπορείτε να το βρείτε: Στα πλοία της ΑΝΕΚ, σε όλη την Κρήτη και στην υπόλοιπη Ελλάδα. 6 Idaia Gi Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Gergeri, Rouvas Municipality Pickles, jams, kalitsounia, rusks, and more. You ll find them at the cooperative in Rouvas (40 km from Heraklion, tel.: 28940-41600), as well as several stores in Athens, Thessaloniki, Heraklion and in select supermarkets in Crete. Krousaniotissa Agricultural-Handicraft Women s Cooperative of Krousonas Bread rolls, wine rolls, oil rolls, orange rolls, rusks, sampsa, jams, noodles and more. You ll find them in stores in Crete, Athens, Thessaloniki, the islands, in Germany and elsewhere. Also at their workshop in Krousonas Malevisiou, 22 km from Heraklion, from 8:00 a.m. to 11:00 p.m. Τel.: 2810-711989 Manolakakis Distillery Ouzo, brandy, traditional liqueurs, raki. Chania, tel.: 28210-93003 Σαλατιέρα, Παρουσίαση. Γκριλιέρα, Παρουσίαση. Πιατέλα σερβιρίσματος Marmor, Παρουσίαση. 1. Τουμπερλέκι, εργαστήριο Γιάννη Βλαβογιλάκη, Καλλιτεχνικό Χωριό Χανίων «Βερέκυνθος». 2. Παξιμάδι τύπου Κυθήρων με ελιά, Το Μάννα, Τσατσαρωνάκης. 3. Λουκάνικο του Κρητικού, Πατεράκης. 4. Γραβιέρα Κρήτης, Γύπας, Αφοί Γύπαρη Ο.Ε. 5. Λάδι Αpokoronas, Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αποκορώνου Σφακίων. 6. Ρεθυμνιώτικη ξανθιά και μαύρη μπίρα. 7. Λουκάνικο με σταμναγκάθι, Πατεράκης. 173

αφιέρωμα Σουρωτήρι Petite Fleur, Παρουσίαση. Μεταλλική ζυγαριά κουζίνας 5 kg, Παρουσίαση. Σετ τριών βάζων με δίσκο, Παρουσίαση. Βαθιά τρυπητή κουτάλα, Παρουσίαση. Βαζάκι φύλαξης με καπάκι, Mixed Olive, Παρουσίαση. Βαζάκι φύλαξης με καπάκι, Παρουσίαση. 1. Οίνος Cabernet, Καραβιτάκης. 2. Οίνος λευκός ξηρός, Αμπελώνας, Καραβιτάκης. 3. Οίνος ερυθρός ξηρός, Ελιά, Καραβιτάκης 4. Οίνος λευκός ξηρός, Έλυρος. 5. Οίνος λευκός ξηρός Μαδαρίτης, Μαντρέ. 6. Γλυκομυρωδάτα ασηγωνιάτικα παξιμάδια γάμου, Παραδοσιακά Αρτοσκευάσματα Γυπαράκη. 7. Μέλι από θυμάρι, βουκολιές και πεύκο, Άρωμα Κρήτης. 8. Βαζάκι με πετιμέζι, Η Παράδοση (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Πρεβελιάνων - Μεγάλης Βρύσης Ηρακλείου). 9. Βουτήματα Κρασάτα, Η Μελισσάνθη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Γοργαλαΐνη, Ηράκλειο). 10. Σαλιγκάρια σε τούλι, Ξαθέρια. 11. Χυλοπίτες, Η Κρουζανιώτισσα (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Κρουσώνα Ηρακλείου). 12. Ξύλινο κουτάκιμπομπονιέρα, Ιδαιές (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Ν. Τσατσαρωνάκης Α.Β.Ε.Ε. Αρτοσκευάσματα. Μπορείτε να τα βρείτε: Σε καταστήματα και σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα. www.tomanna.gr Παστέλιον Βιολογικό παστέλι. Μπορείτε να το βρείτε: Στα καταστήματα των πλοίων της ΑΝΕΚ, αλλά και σε επιλεγμένα καταστήματα με ζαχαρώδη και βιολογικά προϊόντα σε όλη την Ελλάδα. 1 2 3 4 6 7 5 Vardaki Raki Raki, olive oil. You can find them on ANEK ships and select stores around Greece. Sitia, tel.: 28430-29999 ΕΤΑΝΑP water Samaria natural spring water. You ll find it aboard ANEK ships, around Crete and in other parts of Greece. N. Tsatsaronakis bread products. You can find them in stores and supermarkets all over Greece. www.tomanna.gr 10 8 9 13 174

Κρεοπωλείο Τα Λευκά Όρη Παραδοσιακά προϊόντα, βιολογικό λάδι, κρασί της Αγίας Τριάδας, ρακόμελο, τσικουδιά, μέλι, τυροκομικά, παξιμάδια σφακιανά, κρητικά κρέατα, μεζέδες όπως σύγλινα και λουκάνικα. Πού θα τα βρείτε: Στο κατάστημα, στην πλατεία της Σούδας. Τηλ.: 28210-89455 Καλλιτεχνικό χωριό Χανίων «Βερέκυνθος» Κεραμικά, κεντήματα, κοσμήματα, είδη διακόσμησης. 11 12 14 17 16 21 18 23 Pastelion Organic pasteli (a sesame & honey candy bar). You can find it in ANEK ships stores as well as select candy and organic product stores around Greece. Ta Lefka Ori Butcher Shop Traditional products, organic oil and wine from Agia Triada, honeyed raki, honey, dairy products, Sfakia rusks, Cretan meat, sausages. Their store is in Souda square. Tel.: 28210-89455 Verekynthos Artist Village of Chania Ceramics, embroidery, jewelry, decorative items. 19 22 24 20 25 Συνεταιρισμός Γεργέρης Δήμου Ρούβα, Ν. Ηράκλειο). 13. Γλυκό κουταλιού γκρέιπφρουτ και μαρμελάδα πορτοκάλι, Ιδαία Γη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Ρούβα, Ν. Ηράκλειο). 14. Χανιώτικη ξανθιά μπίρα, Χάρμα. 15. Ατομικά παστελάκια, Το Παστέλειον. 16. Συσκευασία λαδιού από την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αποκορώνου Σφακίων. 17. Αγνά σαπούνια με ελαιόλαδο και μέλι, ΑΒΕΑ. 18. Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αποκορώνου Σφακίων. 19. Γλυκά κουταλιού, Γλυκασμός (Αγρ. Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός Βασιλείων, Ηράκλειο). 20. Τουρσιά σε βαζάκι, Ιδαία Γη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Ρούβα, Ηράκλειο). 21. Μαλοτήρα, βότανο του βουνού, από το κατάστημα παραδοσιακών προϊόντων Ξαθέρια. 22. Χυλοπίτες, Η Αγρότισσα, Ξαθέρια. 23. Βαλσαμικό ξίδι και παραδοσιακό ξίδι σε σπρέι, Cretan Nectar. 24. Μπισκότα αμυγδάλου, Η Μελισσάνθη (Αγρ. Οικοτεχνικός Γυν. Συνεταιρισμός Δήμου Γοργαλαΐνη, Ηράκλειο). 25. Ζαχαρούχος χυμός πορτοκάλι, Βιοχυμ. 15 175