Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Φοιτητής: Σκαρπέντζος Γεώργιος Καθηγήτρια: Κολέζα Ευγενία
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βασικές θεωρίες σχεδιασμού της διδασκαλίας Δραστηριότητες και κατανόηση εννοιών - θεωριών Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά R. Gras Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis Cope Wiggins και επιλογή δραστηριοτήτων Συμπεράσματα
Οι άνθρωποι μαθαίνουν: Ανεπίσημα Επίσημα Εκπαίδευση σχεδιασμό ανθρώπινων εμπειριών με σκοπό τη μάθηση μαθησιακοί σχεδιασμοί στηρίζονται σε αξιοποίηση ενεργών τρόπων απόκτησης μάθησης
Βασικές θεωρίες σχεδιασμού της διδασκαλίας Grant Wiggins και Jay Mc Tighe Understanding by Design Tina Blythe et al. The Teaching for Understanding Kalantzis Mary και Cope Bill Learning by Design
Κοινά σημεία των τριών θεωριών 1. Διατύπωση στόχων με βάση Μεγάλες Ιδέες Ουσιαστικές Ερωτήσεις 2. Εστίαση στη Βαθιά Κατανόηση (Enduring Understanding, Deep Knowledge)
Σημαντικότερο στοιχείο στη δημιουργία πλάνου μαθήματος Επιλογή κατάλληλων δραστηριοτήτων που πλαισιώνουν διδασκαλία μαθησιακής ενότητας Δραστηριότητες Βοηθούν κατανόηση εννοιών από μαθητές Μέσο ανατροφοδότησης για καθηγητή
Μαθητές έχουν κατανοήσει, όταν μπορούν να εξηγήσουν να συγκρίνουν, να συσχετίσουν, να καταλήξουν σε «ορισμούς», να διατυπώσουν «θεωρίες», να επιλύσουν προβλήματα κλπ μπορούν να ερμηνεύσουν να αναλύσουν λειτουργικά και κριτικά μια κατάσταση ή ένα γεγονός, να δώσουν μια προσωπική διάσταση στις ιδέες μπορούν να εφαρμόσουν άμεσα και δημιουργικά, να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά ότι ξέρουν σε καταστάσεις πιο σύνθετες από τις συνηθισμένες, να δει τα πράγματα από διάφορες οπτικές στην προσπάθεια του να βρει το νόημα ακόμα και μπαίνοντας στη θέση του άλλου (ενσυναίσθηση).
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά R. Gras (10 επίπεδα) 1. Υπολογιστική (καλύπτει αλγοριθμικές διαδικασίες) 2. Τεχνική (απαιτεί από μαθητή επιμονή, ακρίβεια και σημασία στη λεπτομέρεια)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά R. Gras (10 επίπεδα) 3. Μεταφραστική (σχηματική σχέση σε αριθμητική σχέση, λεκτική περιγραφή σε μαθηματικό μοντέλο) 4. Ομαδοποίηση (με κάποιο δοσμένο κριτήριο)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά R. Gras (10 επίπεδα) 5. Επενδυτική ή Μεταφορά (δραστηριότητες τύπου εφαρμογής) 6. Λογική (ικανότητα αφαιρετικού συλλογισμού)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά R. Gras (10 επίπεδα) 7. Προβλεπτική (δραστηριότητες που ενεργοποιούν την ικανότητα του μαθητή για εικασία ή πρόβλεψη. Αποδοχή εικασίας κατόπιν θεωρητικής απόδειξης) 8. Ευρετική (λύτης δεν γνωρίζει αυτομάτως λύση, επιλέγει, δοκιμάζει και αποδέχεται ή απορρίπτει)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά R. Gras (10 επίπεδα) 9. Κριτική (Με λογική κρίση ελέγχουμε εάν κάτι συμφωνεί με τους νόμους που διέπουν το σύνολο αναφοράς τους) 10. Δημιουργική (λειτουργεί η φαντασία, ικανότητα για δημιουργία προσωπικών παραδειγμάτων)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis και Cope
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis και Cope Βιώνοντας το «γνωστό» (σχετίζεται με προϋπάρχουσα γνώση) Βιώνοντας το «νέο» (αναφέρεται στην εμβάπτιση των μαθητών σε νέες εμπειρίες)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis και Cope Εννοιολόγηση με ονοματοποίηση (εισάγουν μαθητές στους ορισμούς εννοιών και στις διαδικασίες) Εννοιολόγηση με θεωρητικοποίηση (μαθητές συνδέουν έννοιες που έχουν μάθει δημιουργώντας ένα θεωρητικό πλαίσιο. Βοηθάει οι μαθητές να κινηθούν από το ειδικό στο γενικό)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis και Cope Εννοιολόγηση με θεωρητικοποίηση Για το σχήμα Α i) Τι είναι το τρίγωνο ως προς τις γωνίες τους; ii) Βρείτε τα εμβαδά των τριών τετραγώνων iii) Πώς συνδέονται τα εμβαδά αυτά μεταξύ τους; Για το σχήμα Β Ομοίως i) ii) iii) Τι παρατηρείται;
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis και Cope Αναλύοντας λειτουργικά (παρακινεί μαθητές να σκεφτούν λειτουργία και σκοπό εννοιών - θεωριών) Αναλύοντας κριτικά (παρακινεί μαθητές να σκεφτούν και να ερευνούν συνέπειες εννοιών - θεωριών)
Κατηγοριοποίηση δραστηριοτήτων κατά Kalantzis και Cope Εφαρμόζοντας άμεσα (μαθητές εφαρμόζουν κατάλληλα ότι έχουν μάθει) Εφαρμόζοντας δημιουργικά (μαθητές προβαίνουν στη σύνθεση ανόμοιων ιδεών ή εφαρμόζουν ότι έχουν μάθει με διαφορετικό τρόπο)
Wiggins και επιλογή δραστηριοτήτων Τελική δραστηριότητα επιλέγεται πριν από σχεδιασμό διδασκαλίας Δραστηριότητες πρέπει να παρακινούν μαθητές να εφαρμόσουν άμεσα και δημιουργικά, να εξηγήσουν, να ερμηνεύσουν, να δουν κάτω από πολλές οπτικές γωνίες Να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά ότι ξέρουν σε διαφορετικά πλαίσια, σε καταστάσεις πιο σύνθετες από τις συνηθισμένες Δραστηριότητες να είναι ενδιαφέρουσες για μαθητές, μαθητές να εμπλακούν ουσιαστικά, όχι από υποχρέωση.
Wiggins και επιλογή δραστηριοτήτων
Συμπεράσματα Διδασκαλία - εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί περνούν σε νέο επίπεδο αφήνοντας στο παρελθόν δασκαλοκεντρικές μεθόδους με καθηγητές «αυθεντίες» και απλή μεταφορά γνώσης από καθηγητή σε μαθητές Διδασκαλία του Σήμερα και του Αύριο παρακινεί τον μαθητή να μάθει συμμετέχοντας ενεργά - μετασχηματίζοντας τις προϋπάρχουσες γνώσεις του. Ο καθηγητής πρέπει με γνώμονα και αυτήν τη διαφοροποίηση να αλλάξει, να προσεγγίσει τη διδασκαλία με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] Ανδρεαδάκης Σ. κλπ Άλγεβρα και Στοιχεία Πιθανοτήτων, Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα, 2011. [2] Κολέζα Ε., Μακρής Κ., Σούρλας Κ. Θέματα Διδακτικής των Μαθηματικών, εκδ. Gutenberg, Αθήνα, 1993. [3] Κολέζα Ε. παρουσίαση Σχεδιασμός της Διδασκαλίας με στόχο τη Κατανόηση [4] Kalantzis M., Cope B., επιμέλεια Αρβανίτη Ε. Οδηγός Επιμόρφωσης, Μάθηση μέσω Σχεδιασμού, Common Ground Publishing Pty Ltd, Αυστραλία, 2005.