Διαφοροποιημένη Διδασκαλία. Ε. Κολέζα

Transcript

1 Διαφοροποιημένη Διδασκαλία Ε. Κολέζα

2 Τι είναι η διαφοροποιημένη διδασκαλία; Είναι μια θεώρηση της διδασκαλίας που βασίζεται στην προϋπόθεση ότι οι δάσκαλοι πρέπει να προσαρμόσουν τη διδασκαλία τους στη διαφορετικότητα των μαθητών.

3 Βασικές αρχές Η μάθηση δεν λαμβάνει χώρα μόνο υποκειμενικά, αλλά κυρίως μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Επηρεάζεται από το συνολικό περιβάλλον Η επιτυχής μάθηση περιλαμβάνει τη χρήση στρατηγικών που και αυτές μαθαίνονται.

4 Για να υιοθετήσω τη διδασκαλία της πρέπει: Γνωρίζω τους μαθητές μου Μελετώ σε βάθος το Π.Σ- εντοπίζω σημαντικά περιεχόμενα Προσαρμόζω την αξιολόγηση στον ιδιαίτερο τύπο κάθε Ερευνώ μαθητή. τα ενδιαφέροντά τους, Στόχος της αξιολόγησης μιλάω είναι συνεχώς η μαζί τους, τους προσαρμογή της διδασκαλίας ακούω, στο τους παρατηρώ και επίπεδο των Σημαντικό μαθητών. προσπαθώ είναι ένα να ενσωματώσω θέμα που εστιάζει τα σε Συνδέω τους στόχους ενδιαφέροντά τους στο μάθημά ουσιαστικές μου με γνώσεις και δεξιότητες, έχει σαφής στόχους, επιτρέπει μου. τη συνεργασία, από τα ενδιαφέροντα των συνδέεται μαθητών με τα ενδιαφέροντα των μου και προσαρμόζονται μαθητών, στο τους προκαλεί νοητικά, τους παρακινεί να χρησιμοποιήσουν ότι έχουν μάθει με ενδιαφέροντες τρόπους. Προσδιορίζω με σαφήνεια τους στόχους μου Εφαρμόζω ποικιλία δραστηριότητες διδακτικών που πηγάζουν στρατηγικών Εχω διαφορετικούς τρόπους επίπεδό τους αξιολόγησης

5 Στη διαφοροποιημένη διδασκαλία πρέπει να λάβουμε υπόψη μας 3 βασικά γνωρίσματα των μαθητών: Ετοιμότητα Κάθε μαθητής Ενδιαφέρον έχει διαφορετική ετοιμότητα, Μαθησιακό δηλαδή προφίλ ένα ιδιαίτερο «σημείο εισόδου» στη διαδικασία της μάθησης. Γι αυτό ο καθηγητής πρέπει να χρησιμοποιήσει ποικίλα επίπεδα εμπειρίας, συμπληρωματικά υλικά, περιθώρια Οι δάσκαλοι Γνωστικό να λαμβάνουν ύφος Φύλο υπόψη και Μαθησιακό τα ενδιαφέροντα Τύπος των επιλογών και ευέλικτη κουλτούρα διαχείριση περιβάλλον του χρόνου. νοημοσύνης μαθητών τους και μέσα από τη διδασκαλία να δημιουργούν και νέα ενδιαφέροντα. Επιλογή τρόπου εργασίας Ανεξάρτητος Σε ομάδα Με καθοδήγηση του ενήλικα Συνδυασμός των παραπάνω Συγκαταβατικός/ Δημιουργικός Ελεγχόμενος/ Εκφραστικός Συνεργατικός ή Ανταγωνιστικός Ακουστικός/ οπτικός Παραγωγικός / επαγωγικός συλλογισμός Ηρεμο/θορυβώδες Θερμό/δροσερό Σταθερό/ μεταβαλλόμενο Αναλυτικός Πρακτικός Δημιουργικός Νοημοσύνες κατά Stenberg Οκτώ ευφυϊες κατά Gardner

6 Σύμφωνα με τον Tomlinson τα προγράμματα σπουδών μπορούν να διαφοροποιηθούν ως προς Το περιεχόμενο Τη διαδικασία Πολλαπλές πηγές άντλησης των πληροφοριών και διαφορετικά επίπεδα δυσκολίας. Η Tomlinson έλεγε ότι η ίδια έννοια μπορεί να εξηγηθεί με έναν τρόπο που να είναι κατανοητός σε ένα πολύ μικρό παιδί ή με έναν τρόπο που θα προκαλέσει το ενδιαφέρον και ενός υποψήφιου διδάκτορα Πολλαπλές διαδικασίας δημιουργίας νοήματος. Ο δάσκαλος δηλαδή να επιλέξει διαφορετικές δραστηριότητες στην άντληση ιδεών π.χ μέσω εγκυκλοπαίδειας, μέσω internet κ.α Το τελικό προϊόν Πολλαπλές μορφές έκφρασης της γνώσης. Το προϊόν αναφέρεται στους διαφορετικούς τρόπους που θα έχουν οι μαθητές να εκφράσουν αυτά που ξέρουν.

7 Διαφοροποιημένη διδασκαλία στα μαθηματικά Μερικές στρατηγικές που μπορούμε να ακολουθήσουμε στην διαφοροποιημένη διδασκαλία είναι Στρατηγικές 1. Κλιμακωτές δράσεις 2. Προσαρμοσμένη στο επίπεδο διδασκαλία 3. Δημιουργία ομάδων με κοινά ενδιαφέροντα 4. Διερεύνηση ενός θέματος κάτω από 6 διαφορετικές οπτικές ( Cubing) Το περιεχόμενο Ο δάσκαλος και να ο στόχος λάβει είναι ίδια για υπόψη όλους το αλλά επίπεδο η διαδικασία των διαμορφώνεται Οι μαθητών μαθητές σύμφωνα κάτι επιλέξουν που με το επίπεδο προϋποθέτει ένα ετοιμότητας θέμα σύμφωνα αξιολόγηση του μαθητή. με τα ενδιαφέροντά τους Παράδειγμα Παράδειγμα Στα κλάσματα οι μαθητές που Στη μέτρηση σύγκριση με κλασμάτων χάρακα μπορούμε ένας ενδιαφέρονται για την τέχνη σε μαθητής μαθητές που που έχει μπορούν κατανοήσει ήδη μπορούν να αναζητήσουν τον να το Ε.Κ.Π κάνουν θα να του προτείνουμε ζητηθεί να «χρυσό λόγο» σε τη μέτρηση κάνει τη σύγκριση με σπασμένο χωρίς χάρακα. την αρχιτεκτονικά μνημεία. εύρεση του Ε.Κ.Π

8 5. Ανοιχτές ερωτήσεις Παράδειγμα 1 Είναι μια μορφή προβλημάτων με πολλαπλά σημεία εισόδου δεδομένου ότι έχουν περισσότερες από μία αποδεκτές λύσεις και μπορούν να προσεγγιστούν με περισσότερους από έναν τρόπους Κλειστή ερώτηση: 40 x 9 = Ανοιχτή ερώτηση: «Το γινόµενο δυο αριθµών είναι 360. Ποιοι είναι οι αριθµοί; Φτιάξτε ένα παρόµοιο πρόβληµα» (Πιθανή απάντηση: Βρείτε τα ορθογώνια µε εµβαδόν 360) Παράδειγμα 2 Κλειστή ερώτηση: Βρείτε την περίμετρο καθενός από τα παρακάτω σχήματα Ανοιχτή ερώτηση: Χρησιμοποιώντας 8, 16, ή 20 τετράγωνα φτιάξτε διάφορα σχήματα και βρείτε την περίμετρο. Καταγράψτε τα συμπεράσματά σας σε πίνακα. Ποια νομίζετε ότι είναι η μικρότερη περίμετρος που μπορείτε να βρείτε; Ποια νομίζετε ότι είναι η μεγαλύτερη περίμετρος που μπορείτε να βρείτε; Οι πλευρές των τετραγώνων πρέπει να εφάπτονται πλήρως

9 Θεωρίες στη διαφοροποιημένη διδασκαλία 1 : θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner. Οι άνθρωποι μαθαίνουν μέσω ενός συνδυασμού οκτώ τύπων νοημοσύνης. Ο δάσκαλος λοιπόν θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τις πολλαπλές νοημοσύνες και να χρησιμοποιεί πολλαπλά σημεία εισόδου στη διδασκαλία νοημοσύνη Λεκτική/γλωσσική Σημεία εισόδου Αφηγηματικά- διήγηση ιστοριών Λογική/μαθηματική Χωρική Σωματική/κιναισθητική Μουσική Διαπροσωπική Ενδοπροσωπική Φυσιογνωστική Ποσοτικά/αριθμητικά- π.χ στατιστικά στοιχεία, γραφήματα, ποσοτικές αναφορές. Θεωρητικά ζητήματα και προβληματισμούς- ανοιχτές ερωτήσεις. Αισθητικά- εργα τέχνης Πρακτικά- πρόταση πρακτικών δραστηριοτήτων. Κοινωνικά- π.χ ανάθεση εργασία σε ομάδες.

10 2 : Νοημοσύνες κατά Stenberg Ο Stenberg υποστηρίζει ότι τα άτομα χαρακτηρίζονται κυρίως από τρείς μορφές νοημοσύνης : Δημιουργική- πρακτική- αναλυτική Διαδικασίες και αναπαραστάσεις που σχετίζονται με την : Αναλυτική νοημοσύνη Πρακτική νοημοσύνη Δημιουργική Νοημοσύνη Βήματα στον συλλογισμό Διαγράμματα ροής Σύγκριση και αντιπαραβολή Ανίχνευση λάθους Ταξινόμηση, ομαδοποίηση Λογικός συλλογισμός Κρίση και κριτική Επεξήγηση σε άλλους Διατύπωση υποθέσεων και παραγωγή συμπερασμάτων Εξήγηση με παραδείγματα της προβληματικής κατάστασης Αναζήτηση ανάλογων καταστάσεων Συγκεκριμένα παραδείγματα. Εμπράγματες δραστηριότητες Επίλυση συγκρούσεων Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις Σχεδίαση ως τρόπος επεξήγησης Σχεδιασμός νέων πραγμάτων Εναλλακτικές λύσεις και μέθοδοι Παρατήρηση πραγμάτων που άλλοι άνθρωποι τείνουν να αγνοήσουν Διατύπωση δημιουργικών υποθέσεων «Τι θα συνέβαινε εάν» Δραματουργία Εφευρετικότητα

11 Παράδειγμα 1 :Ακούμε μία είδηση στο ράδιο που μας ενδιαφέρει Θέλουμε να ξέρουμε και τις πιο μικρές λεπτομέρειες για το θέμα (Αναλυτική) Θέλουμε να ξέρουμε γιατί αυτό το ζήτημα θεωρείται σημαντικό (Πρακτική) Θέλουμε να ξέρουμε πως μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει αυτές τις πληροφορίες με εναλλακτικούς τρόπους (Δημιουργική) Παράδειγμα 2 :Κατανόηση ενός αριθμού Δημιουργικός Αναλυτικός Πρακτικός Αναλυτική δραστηριότητα Γράψτε όλους τους αριθμητικούς συνδυασμούς που φτιάχνουν το 5 Πρακτική δραστηριότητα Βρείτε πράγματα στο σχολείο και στο σπίτι που να έχουν σχέση με τον αριθμό 5 Δημιουργική δραστηριότητα Γράψτε ένα ποίημα ή αίνιγμα για το 5 που να μας βοηθήσει να καταλάβουμε με πολλούς ασυνήθιστους τρόπους το 5

12 Ταξινομία του Bloom Ταξινομία του Bloom Αξιολόγηση Σύνθεση Ανάλυση Εφαρμογή Κατανόηση Γνώση Αναθεωρημένη ταξινομία Bloom (Anderson & Krathwohl 2001) Δημιουργώ Αξιολογώ Αναλύω Εφαρμόζω Κατανοώ Θυμάμαι

13 Ταξινομία SOLO (Structure of observed learning outcomes) H SOLO προσδιορίζει πέντε στάδια κατανόησης 1. Το προδομικό(prestructural) - ο μαθητής μαθαίνει κομμάτια ασύνδετων πληροφοριών που δεν έχουν καμιά οργάνωση και δεν βγάζουν κανένα νόημα 2. Το μονοδομικό (unistructural)- Οι μαθητές κάνουν απλές και προφανείς συνδέσεις μεταξύ των πληροφοριών 3. Το πολυδομικό (Mul structural) διάφορες συνδέσεις γίνονται, αλλά όχι μετασυνδέσεις μεταξύ τους. Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν περισσότερα από ένα κομμάτια των δεδομένων πληροφοριών αλλά δεν ενσωματώνουν ιδέες. 4. Το συσχετιστικό (Rela onal) οι μαθητές βλέπουν πως τα διάφορα κομμάτια των πληροφοριών σχετίζονται μεταξύ τους. 5. Το επίπεδο της εκτεταμένης αφαίρεσης(extended abstract) οι μαθητές μπορούν να κάνουν συνδέσεις πέρα από το πεδίο του προβλήματος ή της ερώτησης. Οι ερωτήσεις αυτές περιλαμβάνουν ένα εκτεταμένο επίπεδο αφαίρεσης

14 Παράδειγμα 1 Δίνεται: Σπίτια Σπίρτα 5 9 Πόσα σπίρτα απαιτούνται για 3 σπίτια; (µονοδοµικό) Πόσα σπίρτα απαιτούνται για 5 σπίτια; (πολυδοµικό) Εάν 52 σπίτια απαιτούν 209 σπίρτα, πόσα σπίρτα χρειάζεστε για 53 σπίτια; (συσχετιστικό) Φτιάξτε έναν κανόνα για να βρίσκετε πόσα σπίρτα απαιτούνται για οποιοδήποτε αριθµό σπιτιών (εκτεταµένης αφαίρεσης) Παράδειγμα 2 Ποιος είναι ο τύπος που λύνει την εξίσωση 2 ου βαθμού;- αποστήθιση (μονοδομικό) Χρησιμοποίησε τον τύπο για να λύσεις: y = x 2 + 2x 3. Διαδικασίες χωρίς συνδέσεις ( πολυδομικό) Χρησιμοποίησε τον τύπο για να λύσεις την εξίσωση, y = x 2 + 2x 3 και εξήγησε πώς συνδέεται η διακρίνουσα με τη γραφική παράσταση της συνάρτησης. Διαδικασία με συνδέσεις ( Συσχετιστικό) Καθορίστε από ποιο ύψος ένα βλήμα του οποίου θέση επάνω από το έδαφος δίνεται από την y = x 2 + 2x 1, ωθήθηκε, και πόσο καιρό πήρε πριν χτυπήσει το έδαφος. Εξηγήστε πώς το ξέρετε. Κάνω μαθηματικά (εκτεταμένης αφαίρεσης)

15