ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. PDF created with pdffactory Pro trial version

Transcript

1 ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Αφηγηματική προσέγγιση: Αποτελεί τη βασική μορφή των δασκαλοκεντρικών μεθόδων διδασκαλίας. Ο δάσκαλος δίνει τις πληροφορίες, ενώ οι μαθητές του παρακολουθούν μένοντας αμέτοχοι και κρατώντας κάποιες φορές σημειώσεις. Μειονεκτήματα: 1. Οι μαθητές δεν συμμετέχουν ενεργά, αλλά δέχονται παθητικά ότι τους προσφέρεται. 2. Δε αναπτύσσεται η κριτική σκέψη 3. Η αυτενέργεια περιορίζεται στο ελάχιστο 4. Δεν μαθαίνει να συνεργάζεται με άλλους, να κάνει διάλογο 5. Ο ρυθμός διδασκαλίας είναι ο ίδιος για όλους τους μαθητές, με αποτέλεσμα πολλοί μαθητές να τίθενται εκτός μαθήματος. Χρυσός κανόνας της διδακτικής: Ο δάσκαλος ουδέποτε λέγει ή πράττει ότι μπορεί να πει ή να πράξει ο μαθητής. 1

2 Ανακαλυπτική ή ευρετική μορφή Τα συνήθη βήματα της ευρετικής μορφής είναι : 1. Καθορισμός προβλήματος 2. Συλλογή δεδομένων, επεξεργασία, οργάνωση, ανάλυση 3. Σχηματισμός εικασίας 4. Διατύπωση συμπεράσματος Υπάρχουν δύο είδη ανακαλυπτικών διδακτικών προσεγγίσεων: Ελεύθερη ανακάλυψη, Καθοδηγούμενη ανακάλυψη Στην πρώτη ο δάσκαλος αφήνει τους μαθητές να αυτενεργήσουν και επεμβαίνει μόνο συμβουλευτικά. Στην δεύτερη ο δάσκαλος χρησιμοποιεί ερωτήσεις,συζήτηση προκειμένου να καθοδηγήσει τους μαθητές να ανακαλύψουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πλεονεκτήματα: Ενεργητική ατμόσφαιρα στη τάξη. Ερευνητική στάση των μαθητών προς τη μάθηση. Η μάθηση που επιτυγχάνεται είναι ουσιαστική και όχι μηχανική. Δημιουργούν αυτοπεποίθηση 2 και συμμετέχουν σε συλλογικές προσπάθειες.

3 Διαλογική μορφή διδασκαλίας Ο διάλογος για να είναι αποτελεσματικός πρέπει να ικανοποιεί: 1. Ο διάλογος αναπτύσσεται στο χώρο ενδιαφερόντων των μαθητών. 2. Το θέμα του διαλόγου είναι σαφώς καθορισμένο. 3. Συμμετοχή όλων στο διάλογο 4. Ενθαρρύνεται η μελέτη από διάφορες οπτικές γωνιές και αποφεύγεται η προβολή απόψεων με δογματικό τρόπο. Δύο βασικά είδη: Ελεύθερος διάλογος, Κατευθυνόμενος διάλογος Στον ελεύθερο διάλογο για να είναι αποτελεσματικός είναι απαραίτητο: 1. Να υπάρχει σαφώς καθορισμένο θέμα. 2. Να γίνεται δημοκρατικός διάλογος και σεβασμός στη διαφορετική άποψη. 3. Ενθάρρυνση των δειλών μαθητών για συμμετοχή στο διάλογο. Ο ελεύθερος διάλογος υπάρχει κίνδυνος να παρεκκλίνει από το θέμα να μετατραπεί σε αντιδικία ή φλυαρία. Οι δυναμικοί μαθητές μπορεί να καθοδηγήσουν τη τάξη σε λανθασμένες κατευθύνσεις. 3

4 συνέχεια Στον κατευθυνόμενο διάλογο ο ρόλος του δασκάλου είναι ουσιαστικός γιατί: 1. Κάνει εύστοχες παρατηρήσεις παρεμβάσεις αποτρέπει τις παρεκκλίσεις του διαλόγου. 2. Επηρεάζει τους μαθητές για να ακούν τη γνώμη των άλλων και να μη προσπαθούν να επιβάλλουν τη γνώμη τους. Είδη ερωτήσεων Χαμηλού επιπέδου έχουν ως σκοπό να εξασκήσουν τη μνήμη. Υψηλού επιπέδου με τις ερωτήσεις αυτές ο δάσκαλος: a) Προτρέπει να ερμηνεύσουν κάποια δεδομένα σε μορφή γραφικής παράστασης ή πίνακα και να κάνει προβλέψεις b) Προτρέπει να εξηγήσουν το πεδίο εφαρμογής μίας έννοιας ή νόμου. c) Προτρέπει να αναλύσουν και συσχετίσουν τα δεδομένα. d) Προτρέπει να ασχοληθούν και να διερευνήσουν προβληματική κατάσταση, ένα πραγματικό πρόβλημα που πρέπει να μαθηματικοποιήσουν. 4

5 συνέχεια Θετικές και αρνητικές πρακτικές στις ερωτήσεις Ενδείκνυται Να απευθύνει ερωτήσεις για να ενισχύσει την ερευνητική διάθεση των μαθητών Να σχολιάζει τις απαντήσεις, η αναγνώριση των σωστών απαντήσεων δρα ως ενίσχυση, αν δεν μπορεί να απαντήσει μπορεί να διευκολύνει, ώστε να δώσει την εντύπωση ότι πιστεύει πως μπορεί να απαντήσει. Ο δάσκαλος πρέπει να αποφεύγει: a) Να απαντά ο ίδιος στις ερωτήσεις που θέτει b) Να αποφεύγει να σταματά τους μαθητές όταν ερωτούν ή απαντούν c) Να αποφεύγει ερωτήσεις που καταλήγουν σε απαντήσεις με «ναι» ή «όχι» d) Να περιμένει τους μαθητές μετά την ερώτηση για εύλογο χρόνο 5 e) Να μη επιτρέπει ειρωνικούς σχολιασμούς για άστοχες ερωτήσεις