Life + Environmental Policy and Governance ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ & ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ Οκηιεηήο: Γηψξγνο Κίξθνο
ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΟ Γεληθά ηνηρεία Πξνγξάκκαηνο ηόρνη Απνηειέζκαηα
ΔΣΑΙΡΟΙ Τπνπξγείν Δζωηεξηθώλ ηεο Κππξηαθήο Γεκνθξαηίαο Αλάδνρνο Παλεπηζηήκην Κύπξνπ Π.Νηθνιαίδεο θαη πλεξγάηεο Ληδ Green Dot Κύπξνπ Διιεληθή Δηαηξεία Αμηνπνίεζεο Αλαθύθιωζεο Green Dot Malta Ltd Eco Empallages
ΓΔΝΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ Τίηινο: Environmental Policy Support Tool for Recycling in Islands Αθξσλχκην: R.E.P.T LIFE+ Environment Policy and Governance (LIFE07 ENV/CY/000081) Ηκεξνκ. Έλαξμεο: 1/1/2009 Ηκεξνκ. Λήμεο: 30/6/2011 Πξνυπνινγηζκφο Έξγνπ: 880,000 Σπλεηζθνξά ΕΕ: 430,000
ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΟ Ζ ΔΔ έρεη πηνζεηήζεη κία ζεηξά νδεγηώλ νη νπνίεο δηέπνπλ θαη πξνωζνύλ ηελ αλαθύθιωζε ζηα θξάηε κέιε Οδεγία γηα ηελ δηαρείξηζε απνβιήηωλ ειεθηξηθνύ θαη ειεθηξνληθνύ εμνπιηζκνύ Οδεγία γηα ηηο ζπζθεπαζίεο θαη ηα απνξξίκκαηα ζπζθεπαζίαο Ζ εθαξκνγή ηωλ ζηόρωλ απηώλ ηωλ νδεγηώλ απνηειεί πξόθιεζε γηα πνιιά θξάηε κέιε θαη εηδηθά ηα λεζηά θξάηε κέιε όπωο ε Κύπξνο, ε Μάιηα θαη ηα κέιε πνπ πεξηιακβάλνπλ λεζηά όπωο ε Διιάδα θαη ε Γαιιία. Απηά ηα θξάηε αληηκεηωπίδνπλ δηάθνξα πεξηβαιινληηθά θαη νηθνλνκηθά εκπόδηα όπωο νη δαπάλεο εμαγωγήο, νη πεξηνξηζκέλνη όγθνη ηωλ απνβιήηωλ θ.ιπ. πνπ, ζε πνιιέο πεξηπηώζεηο θαζηζηνύλ ηελ εθαξκνγή ηωλ νδεγηώλ νηθνλνκηθά ή πεξηβαιινληηθά αζύκθωξε.
ΚΟΠΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ Σν πξόγξακκα αθνξά: Τελ παξνπζίαζε ηνπ βαζκνχ εθαξκνγήο ησλ Οδεγηψλ ζηηο ζπκκεηέρνληεο ρψξεο- θξάηε κέιε λεζηά θαη ρψξεο θξάηε κέιε πνπ πεξηιακβάλνπλ λεζηά Τε κειέηε θαη ηεθκεξίσζε ησλ εκπνδίσλ πνπ αληηκεησπίδνπλ ηα λεζηά θξάηε κέιε ή θξάηε κέιε πνπ πεξηιακβάλνπλ λεζηά, ζηελ αλάθηεζε θαη αλαθχθισζε απνβιήησλ Τελ αλάιπζε ηνπ νηθνλνκηθνχ θαη πεξηβαιινληηθνχ θφζηνπο απφ ηελ εθαξκνγή ησλ νδεγηψλ απηψλ Τελ εηνηκαζία ελφο ινγηζκηθνχ ην νπνίν λα αμηνινγεί ηηο νηθνλνκηθέο θαη πεξηβαιινληηθέο παξακέηξνπο ησλ ηερληθψλ αλάθηεζεο/ αλαθχθισζεο ζηα ζπγθεθξηκέλα θξάηε κέιε
Υώρες ποσ Λαμβάνοσν Μέρος Κχπξνο Μάιηα Χψξεο θξάηε κέιε λεζηά Ειιάδα Γαιιία Χψξεο θξάηε κέιε πνπ πεξηιακβάλνπλ λεζηά
τοτεσμένα Ρεύματα Αποβλήτων Σν πξόγξακκα αθνξά ηα αθόινπζα ξεύκαηα απνβιήηωλ: Οδεγία γηα ηελ δηαρείξηζε απνβιήηωλ ειεθηξηθνύ θαη ειεθηξνληθνύ εμνπιηζκνύ Eμνπιηζκφ ςχμεο Οζφλεο CRT Λακπηήξεο Οδεγία γηα ηηο ζπζθεπαζίεο θαη ηα απνξξίκκαηα ζπζθεπαζίαο Γπαιί Πιαζηηθφ Μέηαιν Χαξηί
ΚΤΡΙΟΣΔΡΔ ΓΡΑΔΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 1. Αμηνιόγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο 2. Αμηνιόγεζε ηεο εθαξκνγήο ηωλ Οδεγηώλ ηεο ΔΔ 3. Δληνπηζκόο εκπνδίωλ/δπζθνιηώλ ζηελ εθαξκνγή ηωλ νδεγηώλ 4. Δηνηκαζία ινγηζκηθνύ 5. Πηινηηθή εθαξκνγή ηνπ ινγηζκηθνύ πξνγξάκκαηνο 6. Γηάρπζε ηωλ απνηειεζκάηωλ ηνπ πξνγξάκκαηνο
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Παξνπζίαζε ηνπ Βαζκνύ Δθαξκνγήο ηωλ Οδεγηώλ ζηηο πκκεηέρνληεο Υώξεο Πεξίνδνο Εθαξκνγήο Οδεγηψλ Εθαξκνζκέλα Μέηξα Σχζηεκα Δηαρείξηζεο Απνβιήησλ Σπζθεπαζηψλ Εκπιεθφκελνη ζηε δηαρείξηζε απνβιήησλ ζπζθεπαζίαο
Βαζκόο Δπίηεπμεο ηόρωλ
Πεξίνδνο Δθαξκνγήο Οδεγηώλ Εθηφο απφ ηελ πεξίπησζε ηεο Γαιιίαο, ε πηνζέηεζε ησλ νδεγηψλ απνηέιεζε ηελ έλαξμε ηεο αλάθηεζεο θαη αλαθχθισζεο Τν γεληθφ ζπκπέξαζκα είλαη φηη ν ξπζκφο αλάθηεζεο θαη αλαθχθισζεο απμάλεηαη κε ηελ πεξίνδν εθαξκνγήο ησλ ζρεηηθψλ Οδεγηψλ
Δθαξκνζκέλα Μέηξα Παξαηεξείηαη φηη ηα θξάηε κέιε δίλνπλ θπξίσο έκθαζε ζηελ πηνζέηεζε θαη εθαξκνγή κέηξσλ πνπ πξνσζνχλ ηελ αλάθηεζε θαη αλαθχθισζε ησλ απνβιήησλ ελψ κέηξα πνπ αθνξνχλ ηνλ πεξηνξηζκφ θαη επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπο είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλα θαη έκκεζα. Τν γεγνλφο απηφο αληηθαηνπηξίδεη ηηο δπζθνιίεο πνπ ππάξρνπλ ζηνλ πεξηνξηζκφ θαη επαλαρξεζηκνπνίεζε ησλ απνβιήησλ ζε ζρέζε κε ηελ αλάθηεζε/ αλαθχθισζε θαη αθνξνχλ ην θφζηνο, ηελ απνδνηηθφηεηα αιιά θαη ηελ παξαθνινχζεζε ηνπο.
ύζηεκα Γηαρείξηζεο Απνβιήηωλ πζθεπαζηώλ Τα δηνηθεηηθά κέηξα π.ρ. επζχλε παξαγσγνχ, ηέινο ηαθήο θηι. απνηεινχλ ηελ πιεηνςεθία θαη ζηηο 4 ρψξεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Η επζχλε ηνπ παξαγσγνχ είλαη ην πην δηαδεδνκέλν κέηξν εθαξκνγήο ηεο αλαθχθισζεο θαη απνηειεί ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν ηεο εθαξκνγήο ησλ νδεγηψλ θαη ζηηο 4 εκπιεθφκελεο ρψξεο. Η ζπιινγηθή κνξθή ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη ε πην δηαδεδνκέλε. Τν πην εθαξκνζκέλν νηθνλνκηθφ κέηξν είλαη ην ηέινο ηαθήο Τα κέηξα πεξηνξηζκνχ ησλ απνβιήησλ πεξηνξίδνληαη ζε εθζηξαηείεο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο. Όιεο νη ρψξεο έρνπλ εθαξκφζεη έλα ζχζηεκα ζήκαλζεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πξντφλησλ θαη ζπζθεπαζηψλ.
Activity Transposition of directive into national legislation Monitoring of meeting targets (national + directive) Monitoring and control of compliance Information on management of packaging waste Δκπιεθόκελνη ζηε δηαρείξηζε Απνβιήηωλ πζθεπαζίαο Οη Κξαηηθέο Αξρέο παίδνπλ θχξην ξφιν ζηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ ζπζθεπαζίαο αθνχ θαζνξίδνπλ ζηφρνπο θαη λνκνζεζίεο Αδεηνδνηνχλ ηα ζπιινγηθά ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ θαη ηα παξαθνινπζνχλ Οη ηνπηθέο αξρέο έρνπλ κεγαιχηεξε εκπινθή ζηελ Ειιάδα θαη Γαιιία ιφγσ κεγέζνπο (εηνηκάδνπλ δηαρεηξηζηηθά ζρέδηα θαη ηα πινπνηνχλ) Responsible body Cyprus Malta Greece France Ministry of Agriculture, Natural Resources and the Environment (MANRE) Malta Environment and Planning Authority (MEPA) Ministry of Environment Energy & Climate Change/ National Organization for Packaging and Other Products MANRE MEPA National Organization for Packaging and Other Products MANRE/Local authorities MEPA National Organization for Packaging and Other Products MANRE/Green Dot MEPA/Green Dot Malta Ltd National Organization for Packaging and Other Products / Waste management Systems Holder of packaging data MANRE MEPA National Organization for Packaging and Other Products Collection of packaging waste: from households Green Dot (Packaging Waste) WasteServ Malta Ltd Local authorities (municipal solid waste)/ Waste management systems/ private operators from industry/commerce Green Dot/private operators WasteServ Malta Ltd /private operators/self compliance Recycling and treatment of packaging waste Expenditure on packaging system Local authorities / Waste management systems/ private operators Private operators (recycling) WasteServ Malta Ltd Waste management systems/ local authorities Ministry of Environment Ministry of Environment Ministry of Environment through Eco- Emballages and local authorities Ministry of Environment, Eco- Emballages, Local authorities Ministry of Environment, Eco- Emballages, Local authorities local authorities private operators/ Eco- Emballages Private operators, local authorities private enterprises private enterprises private enterprises private enterprises
ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ ΣΑ ΝΗΙΑ
Πεδία Αλάιπζεο Πιεζπζκόο Ππθλόηεηα πιεζπζκνύ Δπίπεδα Αλαθύθιωζεο
Πιεζπζκόο Παξάδεηγκα Διιεληθώλ Νεζηώλ Ο πιεζπζκφο επεξεάδεη ηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ Small & Medium Islands Large Islands Mainlan Population (permanent) Up to 100.000 > 100.000 - Collection PW streams 2 or 3 1 1 Πεγή: ΕΕΑΑ
Πιεζπζκόο Ο ηξφπνο ζπιινγήο ησλ απνβιήησλ δηαθνξνπνηείηαη αλάινγα κε ηνλ πιεζπζκφ Τα κηθξά λεζηά δελ έρνπλ ηηο θαηάιιειεο ππνδνκέο γηα δηαινγή θαη επεμεξγαζία έηζη κεηαθέξνληαη ζηελ ζηεξεά Ειιάδα ή ζε κεγαιχηεξα λεζηά Γηα πεξηνξηζκφ ηνπ θφζηνπο εμαγσγήο πξνσζείηαη ε ζπιινγή ζε πεξηζζφηεξα ξεχκαηα Η ζπιινγή ζε πεξηζζφηεξα ξεχκαηα ζπλεπάγεηαη ζεκαληηθά απμεκέλν θφζηνο
Ππθλόηεηα Πιεζπζκνύ Παξάδεηγκα Απνβιήησλ Σπζθεπαζίαο Population Area (sq. km) Population density (hab/sq.km) Recycling (kg/inh) Greece 10 964 020 131 940 82 22 France 61 000 000 550 000 110 107 Corsica 300 000 8 700 35 13 Martinique 400 000 1 100 350 5 Reunion 800 000 2 500 300 17 Cyprus 789 000 5 896 133 23 Malta 410 000 316 1 265 17
Ππθλόηεηα Πιεζπζκνύ Δελ εληνπίδεηαη ζεκαληηθή ζρέζε ηεο ππθλφηεηαο πιεζπζκνχ κε ηνπο ξπζκνχο αλαθχθισζεο. Η αλαθχθισζε ζηεξίδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ θαη ζε άιινπο παξάγνληεο φπσο είλαη ε ιατθή ζπλείδεζε, ε πνιηηηθή βνχιεζε, ε παξαθνινχζεζε θαη εθαξκνγή ησλ κέηξσλ θηι.. Η ππθλφηεηα πιεζπζκνχ είλαη ζπλπθαζκέλε κε ρακειφηεξν θφζηνο ζπιινγήο.
Δπίπεδα Αλαθύθιωζεο Παξάδεηγκα Απνβιήησλ Σπζθεπαζίαο ζηε Γαιιία PPW in (2007) Population Corsica Martinique Reunion Mainland 300 000 400 000 827 000 62 793 432 Percentage of population compared to total population (%) 0,5 0,6 1,3 97 Production of PPW (tonnes) 60 600 80 800 167 054 12 684 273 Recycling quantities (tonnes) 3 900 2 000(no metals) 14 059 7 221 245 Overall Recycling Rate (%) 6.4 2.5 8.4 56.9 Η δηαθνξά ζην πνζνζηφ αλαθχθισζεο κεηαμχ λεζηψλ θαη ελδνρψξαο είλαη πνιχ εκθαλήο
Δπίπεδα Αλαθύθιωζεο Παξάδεηγκα ΗΗΕ ζηε Γαιιία Corsica Guadeloupe Martinique Reunion Mainland Population 300 000 400 000 400 000 827 000 63982881 Large cooling appliances Large non cooling appliances 255 340 85 100 55 000 390 330 140 170 115 000 Small appliances 80 80 5 70 40 000 screens 115 60 15 45 50 000 Total (tonnes) 840 780 245 385 260 000 total collected (kg/ inh) 2.8 1.95 0.6 0.47 4.06
Κόζηνο Αλαθύθιωζεο Σηα λεζηά ζε ζρέζε κε ηελ ελδνρψξα εληνπίδνπκε: Απμεκέλν θφζηνο αλαθχθισζεο αλά θάηνηθν Πεξηνξηζκέλν θφζηνο κεηαθνξάο εληφο ησλ λεζηψλ φκσο ζεκαληηθά απμεκέλν θφζηνο εμαγσγήο απνβιήησλ Απμεκέλν θφζηνο ζπιινγήο ιφγσ πνιιαπιψλ ξεπκάησλ Απμεκέλν θφζηνο δηαινγήο/επεμεξγαζίαο απνβιήησλ ιφγσ κηθξνχ φγθνπ Απμεκέλα ππεξθεθαιηθά έμνδα ζηε ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ Μεησκέλα θέξδε πψιεζεο αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ Οη κηθξνί φγθνη απνβιήησλ ζπρλά δελ δηθαηνινγνχλ απηνκαηνπνηεκέλα ζπζηήκαηα Απφ νηθνλνκηθή άπνςε, ε αλάθηεζε/ δηαινγή ησλ απνβιήησλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εμαγσγή ηνπο γηα αλαθχθισζε δελ είλαη πάληα βηψζηκε ζε λεζηά.
Πεξηβαιινληηθέο Δπηπηώζεηο Αλαθύθιωζεο Σηα λεζηά ζε ζρέζε κε ηελ ελδνρψξα εληνπίδνπκε: Απμεκέλα επίπεδα εθπνκπψλ ξχπσλ αλά θάηνηθν θαη αλά ηφλν απνβιήηνπ Απμεκέλε ζεκαληηθφηεηα επηπηψζεσλ ιφγσ κηθξνχ κεγέζνπο θαη επαηζζεζίαο Σε νξηζκέλα ζελάξηα δηαρείξηζεο ν ζπλδπαζκφο ζπιινγήο/δηαινγήο θαη αλάθηεζεο ελέξγεηαο είλαη πεξηβαιινληηθά πξνηηκεηένο απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ απνβιήησλ
πκπεξάζκαηα Ζ ΑΝΑΚΤΚΛΩΖ ΣΑ ΝΖΗΑ ΓΔΝ ΔΗΝΑΗ ΣΟ ΗΓΗΟ ΑΠΟΓΟΣΗΚΖ ΜΔ ΣΖΝ ΔΝΓΟΥΩΡΑ ΟΗ ΟΓΖΓΗΔ ΣΖ ΔΤΡΩΠΑΗΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΕΟΤΝ ΣΑ ΝΖΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΝΓΟΥΩΡΑ ΜΔ ΣΟΝ ΗΓΗΟ ΣΡΟΠΟ ΣΑ ΝΖΗΑ ΘΑ ΠΡΔΠΔΗ ΝΑ ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΕΟΝΣΑΗ ΞΔΥΩΡΗΣΑ ΚΑΗ ΜΔ ΒΑΖ ΣΑ ΗΓΗΑΗΣΔΡΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΟΤ ΣΟΝ ΣΟΜΔΑ ΣΩΝ ΑΠΟΒΛΖΣΩΝ
REPT website www.eng.ucy.ac.cy/rept