ΕΚΘΕΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΜΑΡΟΚΟΥ ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ 19 NOEMBRIOY 2015 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΝΑΓΚΕΣ ΜΑΡΟΚΟΥ ΣΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΕΞΑΓΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ... 3 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΑΡΟΚΟΥ 2014... 3 ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ... 6 Ε.Ε.... 9 Α. Συμφωνία Συνδεσης:... 9 Β. Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου:... 9 Γ. Αγροτική Συμφωνία:... 9 Δ. Συμφωνία επιλύσεως των διαφορών... 9 Ε. Συμφωνία για την αμοιβαία προστασία Γεωγραφικών Προσδιορισμών:... 9 Διαπραγματεύσεις για Ενισχυμένη και Περιεκτική Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου (Deep and Comprehensive Free Trade Agreement):... 10 ΗΠΑ:... 10 ΕΟΧ:... 10 Τουρκία:... 10 Αραβικές χώρες... 11 Συμφωνία ΑΓΑΔΙΡ... 11 ΜΕΤΡΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ... 12 Α. Μέτρα διασφαλίσεως:... 12 Β. Μέτρα antidumping:... 12 ΜΕΤΡΑ ΜΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ... 13 ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2013 : ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ... 14 ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2014:... 16 ΜΕΓΕΘΗ:... 16 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΔΙΑΘΡΩΣΗ:... 17 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ: ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ... 18 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:... 19 ΥΨΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΔΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ... 20 ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΜΑΡΟΚΟΥ 2014 : ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΒΑΣΕΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ... 20 ΑΝΑΛΥΣΗ... 21 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2014 : ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (ΕΚΤΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ)... 36 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2014/2013... 37 ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ... 37 ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ... 37 2
ΑΝΑΓΚΕΣ ΜΑΡΟΚΟΥ ΣΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΕΞΑΓΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΑΡΟΚΟΥ 2014 ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΔΚΕ* 1. Προϊόντα διατροφής, ποτά και καπνός 41.468 10,8% 35.094 17,7% -6.374 84,6% 2. Προϊόντα ενέργειας 91.253 23,7% 6.226 3,1% -85.027 6,8% 3. Ποϊόντα ακατέργαστα ζωϊκής και φυτικής προελεύσεως 11.846 3,1% 3.500 1,8% -8.346 29,5% 4. Προϊόντα ορυκτά 8.189 2,1% 13.921 7,0% 5.732 170,0% 5. Ενδιάμεσα προϊόντα 81.818 21,2% 48.409 24,4% -33.409 59,2% 6. Βιομηχανικός εξοπλισμός 79.640 20,7% 33.385 16,9% -46.255 41,9% 7. Προϊόντα έτοιμα προς κατανάλωση 71.388 18,5% 57.537 29,0% -13.851 80,6% Σύνολο (σε εκατ. Ντίρχαμ) 385.602 100,0% 198.072 100,0% -187.530 51,4% Σύνολο (σε εκατ. ) 35.054 18.007-17.048 *Δείκτης κάλυψης των εισαγωγών από τις εισαγωγές Οι εμπορικές ανταλλαγές του Μαρόκου χαρακτηρίζονται από: Ανελλαστική εξάρτηση από τις εισαγωγές καυσίμων (πετρέλαιο, υγροποιημένα αέρια πετρελαίου, φυσικό αέριο, λιπαντικά, άνθρακας, άσφαλτος οδοποιϊας), με μερίδιο 23,7% επί του συνόλου των εισαγωγών της χώρας. Δεδομένου ότι το Μαρόκο διαθέτει ένα μόνο διυλιστήριο, υπάρχει περιθώριο για την εισαγωγή επεξεργασμένων καυσίμων, λιπαντικών και υγροποιημένων αερίων πετρελαίων η τιμή λιανικής πώλησης των οποίων καθορίζεται και επιδοτείται από το κράτος. Στό πλαίσιο αυτό υλοποιείται φιλόδοξο πρόγραμμα για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με ορίζοντα το 2020 η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από εκτιμάται ότι θα καλύψει ποσοστό 42% (αιολική: 14% + ηλιακή: 14%, + υδροηλεκτρική: 14%) των αναγκών της χώρας. Η συμμετοχή των εισαγομένων καυσίμων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (άνθρακας και πετρέλαιο) αναμένεται ότι θα μειωθεί σημαντικά από 68% (2010) σε 36% (2020). Μερικώς ανελλαστική εξάρτηση από τις εισαγωγές δημητριακών, κρέατος και γάλακτος (κυρίως μαλακό σιτάρι κριθάρι βόειο κρέας και αγελαδινό γάλα). Μετά την εγχώρια συγκομιδή δημητριακών, η οποία εξαρτάται από το επίπεδο των ετησίων βροχοπτώσεων, η κατανάλωση καλύπτεται από εισαγωγές εκτός δασμών και ποσοστώσεων μέσω διεθνών διαγωνισμών, που διενεργεί ό Διεπαγγελματικός Οργανισμός Δημητριακών και Οσπρίων. Σημειώνουμε ότι η λιανική τιμή πώλησης του άρτου επίσης επιδοτείται από το κράτος. 3
Βαρύτητα πρωτογενούς τομέα στις εξαγωγές: Η αλιεία και η αγροτική παραγωγή (κυρίως οπωροκηπευτικά) συμμετέχουν με σημαντικό μερίδιο στις εξαγωγές τροφίμων. Στους τομείς αυτούς απασχολείται αμέσως ή εμμέσως μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ανάπτυξη καινοτόμων βιομηχανιών με εξαγωγικό προσανατολισμό. Η βιομηχανική πολιτική του κράτους (Plan Emergence) προωθεί την ανάπτυξη καινοτόμων τομέων της βιομηχανίας. Στον τομέα της αεροναυτικής και της βιομηχανίας ηλεκτρονικών σημαντικές ξένες επενδύσεις που έχουν κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό παράγουν ενδιάμεσα προϊόντα και βιομηχανικό εξοπλισμό, ενώ τα αυτοκίνητα τουρισμού (Εργοστάσιο της Renault στην Ταγγέρη), έχουν αναδειχθεί κατά τηντελευταία διετία ως το κυριώτερο εγαγώγιμο προϊόν της χώρας. Εξάρτηση από τις διεθνείς τιμές των φωσφάτων, τα οποία, έως πρόσφατα, αποτελούσαν το κύριο εξαγόμενο προϊόν της χώρας. Τα ορυκτά (εκτός πετρελαιοειδών) αποτελούν τον μόνο κλάδο της οικονομίας που παρουσιάζει πλεόνασμα εμπορικών ανταλλαγών. 4
ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ & ΤΡΟΦΙΜΑ - ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ ΖΩΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ & ΤΡΟΦΙΜΑ 2012 2013 2014 Μεταβολή 2014/13 ΒΑΡΟΣ ΑΞΙΑ ΒΑΡΟΣ ΑΞΙΑ ΒΑΡΟΣ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΞΙΑ (Αξίες σε εκατ.) 1000 Τ ΝΤΙΡΧΑΜ 1000 Τ ΝΤΙΡΧΑΜ 1000 Τ ΝΤΙΡΧΑΜ % NTIΡXAM % Σιτάρι 4.094 12.067 2.728 8.221 5.161 12.696 1.218 30,4 4.475 54,4 Γαλλία 3483 2878 5302 41,8 +2424 84,2 Καναδάς 2518 2375 2155 17-220 -9,3 Γερμανία - 914 1374 10,8 460 50,3 Πολωνία - - 1038 8,2 - - Ουκρανία 2029 547 1013 8 466 85,2 Αλλοι 4037 1507 1814 14,3 307 20,4 Πυρήνες και άλλα υπολείματα των βιομηχ. διατροφής 539 4.714 1.445 4.745 1.582 4.654 447 11,1-91 -1,9 Καλαμπόκι 2.026 5.484 1.765 4.071 2.094 4.247 408 10,2 176 4,3 Ζάχαρη 1.003 5.101 923 3.713 772 2.882 277 6,9-831 -22,4 Τσάι 53 1.442 57 1.596 59 1.591 153 3,8-5 -0,3 Καπνά 12 817 12 1.306 12 1.380 132 3,3 74 5,7 Γάλα και γαλακτοκομικά (εκτός βουτύρων και τυριών) 46 869 35 1.034 41 1.288 124 3,1 254 24,6 Βούτυρα 24 858 24 842 30 1.154 111 2,8 312 37,1 Αλιεύματα (μαλάκια, χταπόδια, σουπιές, καλαμάρια) 38 920 38 941 41 1.008 97 2,4 67 7,1 Κριθάρι 551 1.424 180 430 433 884 85 2,1 454 Χουρμάδες 58 720 47 660 62 883 85 2,1 223 33,8 Καφές 44 994 42 908 37 822 79 2,0-86 -9,5 Προϊόντα βιομηχανιών διατροφής 16 613 18 673 21 764 73 1,8 91 13,5 Αλλα 487 5.760 507 6.747 577 7.494 719 18,0 747 11,1 Σύνολο 9.991 41.783 7.821 35.887 10.922 41.747 4.006 100,0 5.860 16,3 5
ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ & ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ 2012 2013 2014 Μεταβολή 2014/13 ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ (Αξίες σε εκατ.) ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΞΙΑ ΝΤΙΡΧΑΜ ΝΤΙΡΧΑΜ ΝΤΙΡΧΑΜ % NTIΡXAM % Σογιέλαιο 4.098 3.191 3.281 315 28 90 3 Γερμανία 1119 972 1.015 97 30,9 43 4,4 Αργεντινή 289 976 659 63 20,1-317 -32,5 Ρωσία - - 381 37 11,6 - - ΗΠΑ 1555 183 326 31 9,9 143 78,1 Ισπανία 580 94 308 30 9,4 214 Αλλοι 555 966 592 57 18,1-374 -38,7 Ξυλεία 3.217 2.752 2.886 277 24 134 5 Σπόροι και καρποί ελαιώδεις 617 544 824 79 7 280 52 Σπόροι και γενετικό υλικό 707 712 689 66 6-23 -3 Βαμβάκι 680 609 622 60 5 13 2 Φοινικέλαιο 687 558 603 58 5 45 8 Υποπροϊόντα ζωϊκής προελεύσεως μή βρώσιμα 695 679 577 55 5-102 -15 Φυτά ζωντανά και άνθη 379 398 428 41 4 30 8 Άλλα 1.631 1.816 1.935 186 16 119 7 Σύνολο 12.711 11.259 11.845 1.137 100 586 5 6
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ & ΤΡΟΦΙΜΑ 2012 2013 2014 Μεταβολή 2014/13 ΒΑΡΟΣ ΑΞΙΑ ΒΑΡΟΣ ΑΞΙΑ ΒΑΡΟΣ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΞΙΑ (Αξίες σε εκατ.) 1000 Τ ΝΤΙΡΧΑΜ 1000 Τ ΝΤΙΡΧΑΜ 1000 Τ ΝΤΙΡΧΑΜ % NTIΡXAM % Αλιεύματα (μαλακόστρακα και οστρακοειδή) 93 5.831 125 6.011 101 6.193 594 18 182 3 Ισπανία 2.927 2.871 3.360 322 54 489 17 Ιαπωνία 764 882 816 78 13-66 -8 Ολλανδία 839 780 807 77 13 27 4 Ιταλία 646 789 796 76 13 7 1 Αλλοι 655 689 414 40 7-275 -40 Αλιεύματα σε κονσέρβα 143 5.702 148 5.894 163 6.137 589 17 243 4 Τομάτες νωπές 434 3.401 461 3.611 473 3.891 373 11 280 8 Γαλλία 2.562 2.695 291 77,8 333 12,4 291 Ρωσία 215 256 23 6,2-13 -5,1 23 Η.Β. 222 218 22 5,9 10 4,6 22 Ολλάνδία 68 136 15 4 20 14,7 15 Άλλοι 334 306 23 6,1-70 -22,9 23 Εσπεριδοειδή 447 2.769 523 3.235 516 3.141 301 9-94 -3 Ρωσία 1.291 1.554 1.000 96 31,8-554 -35,6 Ολλανδία 568 683 754 72 24 71 10,4 Σουηδία 123 138 394 38 12,5 256 - Γαλλία 254 233 257 25 8,2 24 10,3 ΗΠΑ 64 123 232 22 7,5 109 88,6 Αλλοι 469 504 504 48 16 - - Λαχανικά νωπά ή συντηρημένα 272 2.223 353 2.946 355 2.943 282 8-3 0 Ψάρια νωπά ή συντηρημένα 137 2.006 169 2.314 152 2.301 221 7-13 -1 Λαχανικά σε κονσέρβα 81 1.379 80 1.365 98 1.622 156 5 257 19 Ιχθυάλευρα 89 902 84 933 134 1.422 136 4 489 52 Φράουλες & φρούτα του βουνού 82 1.124 90 1.188 88 1.224 117 4 36 3 Τυριά 20 982 18 1.184 21 1.054 101 3-130 -11 Αλλα 410 3.786 470 4.968 521 5.530 531 16 562 11 Σύνολο 2.208 30.105 2.521 33.649 2.622 35.458 3.403 100 1.809 5 7
ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΖΩΙΚΗΣ & ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ 2012 2013 2014 Μεταβολή 2014/13 ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΑ (Αξίες σε εκατ.) ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΞΙΑ ΝΤΙΡΧΑΜ ΝΤΙΡΧΑΜ ΝΤΙΡΧΑΜ % NTIΡXAM % Ιχθυέλαια 405 299 652 63 18,7 353 - Δανία 205 32 29 3 4,4-3 -9,4 Γαλλία 173 176 201 19 30,8 25 14,2 Νορβηγία 9 16 101 10 15,5 85 - Ισλανδία 5 16 24 2 3,7 8 50 Αλλοι 13 59 297 29 45,6 238 - Φυτά και μέρη φυτών 528 593 636 61 18,3 43 7,3 Ελαιόλαδο ακατέργαστο ή ραφιναρισμένο 299 263 419 40 12 156 59,3 Υποπροϊόντα ζωϊκής προέλευσης μή βρώσιμα 312 233 282 27 8,1 49 21 Αλλα φυτικά έλαια ακατέργαστα ή ραφιναρισμένα 143 203 221 21 6,3 18 8,9 Αλγη Agar-agar 207 240 216 21 6,2-24 -10 Ρητίνες και άλλα φυτικά εκχειλίσματα 111 144 203 19 5,8 59 41 Σογιέλαιο ακατέργαστο ή ραφιναρισμένο 131 144 189 18 5,5 45 31,3 Φυτά ζώντα και άνθη 92 107 140 13 4 33 30,8 Αλλα 1026 593 526 50 15,1-67 -11,3 Σύνολο 3254 2819 3484 334 100 665 23,6 8
ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΜΑΡΟΚΟ Ε.Ε. Α. Συμφωνία Συνδεσης: Εναρξη ισχύος: 1.3. 2000. Προκεχωρημένο καθεστώς (statut avanvcé) Β. Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου: Εναρξη ισχύος 1.3.2012. Αφορά τα καινουργή βιομηχανικά προϊόντα Γ. Αγροτική Συμφωνία: Έναρξη ισχύος 10.2012, ετεροβαρής υπέρ του Μαρόκου Δ. Συμφωνία επιλύσεως των διαφορών Ε. Συμφωνία για την αμοιβαία προστασία Γεωγραφικών Προσδιορισμών: Έχει μονογραφηθεί, θα προστατεύονται εκατέρωθεν μαροκινά και ευρωπαϊκά προϊόντα ΠΟΠ -ΠΓΕ. Ο ευρωπαϊκός κατάλογος περιλαμβάνει περισσότερα από 3.000 ονομασίες προϊόντων μεταξύ των οποίων όλα τα ελληνικά. Σε μαροκινό κατάλογο ονομασιών αργανέλαιο (huile d argan) δεν εξειδικεύεται από γεωγραφικό ή άλλο προσδιορισμό. Βρίσκεται σε διαδικασία κυρώσεως. http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:c:2013:232:0013:0016:fr:pdf 9
Διαπραγματεύσεις για Ενισχυμένη και Περιεκτική Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου (Deep and Comprehensive Free Trade Agreement): Σε αρχικό στάδιο. Αποσκοπεί στην διευκόλυνση του εμπορίου με την άρση των μη δασμολογικών εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών και διοικητικών. Διαπραγματεύσεις αναμένεται επανεκινήσουν εντός Α εξαμήνου τ.ε., μετά την ολοκλήρωση μελετών επιπτώσεων από την εφαρμογή της συμφωνίας αυτής σε κλάδους της εγχώριας παραγωγής. Περιλαμβάνει εναρμόνιση νομοθεσίας σε τομείς που συμφωνούνται μεταξύ της ΕΕ και του Μαρόκου: Προδιαγραφές ορισμένων βιομηχανικών προϊόντων, Υγειονομικές και φυτο-υγειονομικές προδιαγραφές, Κίνηση κεφαλαίων και πληρωμών, Ανταγωνισμός, Βιομηχανική και πνευματική ιδιοκτησία, Δικαίωμα εγκατάστασης, Υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, off shoring. Ενέργεια και μεταφορές. ΗΠΑ: Εναρξη ισχύος 1.1.2006. Αφορά αγροτικά, βιομηχανικά προϊόντα και υπηρεσίες, με εξαιρέσεις τομέων από πλευράς Μαρόκου. ΕΟΧ: Έναρξη ισχύος 1.3.2000 Αφορά βιομηχανικά προϊόντα. Τουρκία: Έναρξη ισχύος 01/01/2006 Αφορά βιομηχανικά προϊόντα και ρήτρα για αγροτικά προϊόντα, υπηρεσίες, δικαίωμα εγκαταστάσεως 10
Αραβικές χώρες (Αλγερία, Σ. Αραβία, Μπαχρέϊν, Αίγυπτος, ΗΑΕ, Ιράκ, Ιορδανία, Κουβέϊτ, Λίβανος, Λιβύη, Παλαιστίνη, Κατάρ, Σουδάν, Ομάν, Συρία, Τυνησία, Υεμένη): Έναρξη ισχύος 25/06/1981 Συμφωνία ΑΓΑΔΙΡ (Tυνησία, Αίγυπτος, Ιορδανία, Μαρόκο): Έναρξη ισχύος 27.3.2007 ΗΑΕ Έναρξη ισχύος 9.7.2003 11
ΜΕΤΡΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Α. Μέτρα διασφαλίσεως: Ράβδοι σιδήρου σκυροδέματος και σύρμα μηχανής : Αφορά εισαγωγές από όλες τις χώρες εκτός από τις λιγότερο αναπτυγμένες Β. Μέτρα antidumping: Λαμαρίνες από χάλυβα με επικάλυψη εν θερμώ: Αφορά εισαγωγές από Ε.Ε και Τουρκία PVC: Αφορά εισαγωγές από ΗΠΑ Χαρτί Α4: Αφορά εισαγωγές από Πορτογαλία και ΕΕ Ινσουλίνη: Αφορά εισαγωγές από τη Δανία και ΕΕ Κοντραπλακέ: Αφορά εισαγωγές από Κίνα 12
ΜΕΤΡΑ ΜΗ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΜΑΡΟΚΟ Περιορισμός στις εξαγωγές άλγης agar-agar (απαιτείται άδεια εξαγωγής βάσει ποσοστώσεως) Δερμάτων ακατέργαστων και wet blue (απαιτείται άδεια εξαγωγής) Επέκταση υφιστάμενου ειδικού φόρου 12% επί των εισαγομένων επίπλων στην ξυλεία και στα υλικά κατασκευής επίπλων (όπως φύλλα κοντραπλακέ) Περιορισμός στους νεοεισερχόμενους τύπους προϊόντων καπνού: (επιβολή minimum τιμής στη λιανική γεωργραφικοί περιορισμοί δικτύων διανομής) Υψηλοί φόροι κατανάλωσης, ειδικώτερα στα προϊόντα τροφίμων και ποτών, που καταβάλλονται κατά την εισαγωγή Υιοθέτηση υποχρεωτικών εθνικών προτύπων που συνεπάγονται ελέγχους των προϊόντων κατά την εισαγωγή: (αντιγράφονται με ορισμένες τροποποιήσεις ευρωπαϊκά πρότυπα προαιρετικού χαρακτήρος) Υιοθέτηση καθεστώτος εποπτείας εισαγωγών (καλλυντικά, φάρμακα, απορρυπαντικά) Τεχνικοί, φυτουγειονομικοί και υγειονομικοί έλεγχοι από εθνικά εργαστήρια (δεν υπάρχει δυνατότητα αμφισβήτησης των αποτελεσμάτων) 13
ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2013 : ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΧΩΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΣΕ ΧΙΛ. ΝΤΙΡΧΑΜ) ΑΞΙΑ % ΑΞΙΑ % ΑΞΙΑ % ΑΞΙΑ % ΙΣΠΑΝΙΑ 51638 13.5% 35106 19.0% -16532 8.4% 86744 15.3% ΓΑΛΛΙΑ 49452 13.0% 39855 21.6% -9597 4.9% 89307 15.8% ΗΠΑ 28643 7.5% 7202 3.9% -21441 10.9% 35845 6.3% ΚΙΝΑ 26486 6.9% 2873 1.6% -23613 12.0% 29359 5.2% Σ.ΑΡΑΒΙΑ 23522 6.2% 603 0.3% -22919 11.7% 24125 4.3% ΙΤΑΛΙΑ 20478 5.4% 7031 3.8% -13447 6.8% 27509 4.9% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 18283 4.8% 5089 2.8% -13194 6.7% 23372 4.1% ΡΩΣΙΑ 16033 4.2% 2248 1.2% -13785 7.0% 18281 3.2% ΤΟΥΡΚΙΑ 11676 3.1% 3559 1.9% -8117 4.1% 15235 2.7% ΙΡΑΚ 11428 3.0% 103 0.1% -11325 5.8% 11531 2.0% ΑΛΓΕΡΙΑ 10799 2.8% 1776 1.0% -9023 4.6% 12575 2.2% ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 8766 2.3% 2429 1.3% -6337 3.2% 11195 2.0% Η.Β. 7195 1.9% 5089 2.8% -2106 1.1% 12284 2.2% ΒΕΛΓΙΟ 6818 1.8% 4763 2.6% -2055 1.0% 11581 2.0% ΒΡΑΖΙΛΙΑ 6773 1.8% 10561 5.7% 3788-1.9% 17334 3.1% ΟΛΛΑΝΔΙΑ 6019 1.6% 5570 3.0% -449 0.2% 11589 2.0% ΙΝΔΙΑ 5299 1.4% 6443 3.5% 1144-0.6% 11742 2.1% ΟΥΚΡΑΝΙΑ 4898 1.3% 266 0.1% -4632 2.4% 5164 0.9% ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ 4627 1.2% 374 0.2% -4253 2.2% 5001 0.9% ΑΙΓΥΠΤΟΣ 4151 1.1% 1402 0.8% -2749 1.4% 5553 1.0% ΡΟΥΜΑΝΙΑ 3913 1.0% 1028 0.6% -2885 1.5% 4941 0.9% ΣΟΥΗΔΙΑ 3568 0.9% 586 0.3% -2982 1.5% 4154 0.7% ΚΑΝΑΔΑΣ 3551 0.9% 569 0.3% -2982 1.5% 4120 0.7% Ν. ΚΟΡΕΑ 3367 0.9% 636 0.3% -2731 1.4% 4003 0.7% ΠΟΛΩΝΙΑ 2857 0.7% 1067 0.6% -1790 0.9% 3924 0.7% ΙΑΠΩΝΙΑ 2720 0.7% 2321 1.3% -399 0.2% 5041 0.9% ΗΑΕ 2570 0.7% 418 0.2% -2152 1.1% 2988 0.5% ΕΛΒΕΤΙΑ 2111 0.6% 1670 0.9% -441 0.2% 3781 0.7% ΔΑΝΙΑ 2106 0.6% 178 0.1% -1928 1.0% 2284 0.4% ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ 2074 0.5% 10 0.0% -2064 1.0% 2084 0.4% ΤΥΝΗΣΙΑ 1867 0.5% 730 0.4% -1137 0.6% 2597 0.5% 14
ΤΑΙΛΑΝΔΗ 1729 0.5% 321 0.2% -1408 0.7% 2050 0.4% ΤΣΕΧΙΑ 1487 0.4% 235 0.1% -1252 0.6% 1722 0.3% ΑΥΣΤΡΙΑ 1462 0.4% 1219 0.7% -243 0.1% 2681 0.5% ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 1385 0.4% 31 0.0% -1354 0.7% 1416 0.3% ΒΙΕΤΝΑΜ 1227 0.3% 34 0.0% -1193 0.6% 1261 0.2% ΝΟΡΒΗΓΙΑ 1058 0.3% 738 0.4% -320 0.2% 1796 0.3% ΙΡΛΑΝΔΙΑ 1020 0.3% 894 0.5% -126 0.1% 1914 0.3% ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ 1003 0.3% 2465 1.3% 1462-0.7% 3468 0.6% ΕΛΛΑΣ 977 0.3% 161 0.1% -816 0.4% 1138 0.2% ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ 773 0.2% 582 0.3% -191 0.1% 1355 0.2% ΣΛΟΒΑΚΙΑ 771 0.2% 361 0.2% -410 0.2% 1132 0.2% ΝΙΓΗΡΙΑ 643 0.2% 899 0.5% 256-0.1% 1542 0.3% ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 367223 96.3% 159495 86.4% -207728 105.6% 526718 93.1% ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ 14054 3.7% 25131 13.6% 11077-5.6% 39185 6.9% ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΩΝ 381277 100.0% 184626 100.0% -196651 100.0% 565903 100.0% 15
ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΑΡΟΚΟΥ 2014: ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ 18.306.814 100,0% 54.831.307 100,0% 36.524.493 73.138.121 100,0% - ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ 0 0,0% 27.308.576 49,8% 27.308.576 27.308.576 37,3% ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ 18.306.814 100,0% 27.522.731 50,2% 9.215.917 45.829.545 62,7% ΜΕΓΕΘΗ: To Διμερές Εμπορικό ισοζύγιο υπήρξε πλεονασματικό για την Ελλάδα κατά την τελευταία πενταετία. Το 2014 : Ο Όγκος Εμπορίου με το Μαρόκο (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) ανήλθε σε 73,13 εκατ. (μείωση έναντι 2013) Το Εμπορικό Ισοζύγιο με το Μαρόκο ήταν πλεονασματικό κατά 36,52 εκατ. υπέρ της Ελλάδος. (μείωση έναντι 2013) Oι Ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν σε 54,83 εκατ. και Εισαγωγές σε 18,3 εκατ. Οι εξαγωγές πετρελαιοειδών ανήλθαν σε 27,3 εκατ. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, εμπορικό μας πλεόνασμα ανήλθε σε 9,2 εκατ.(βελτίωση έναντι 2013) 16
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΔΙΑΘΡΩΣΗ: Οι ελληνικές εξαγωγές (εκτός των πετρελαιοειδών) στο Μαρόκο αποτελούνται, κυρίως, από βιομηχανικά προϊόντα. Σύμφωνα με μαροκινά στοιχεία, στους ηλιακούς θερμοσίφωνες η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των προμηθευτών. Σημαντική θέση κατέχουν τα αγροτικά μηχανήματα και ο υδραυλικός εξοπλισμός (κυρίως για αγροτική χρήση). Τα πλαστικά, κυρίως οι μεμβράνες για την κάλυψη των θερμοκηπίων αποτελούν δυναμικό προϊόν που κατέχει περίπου το 10% της αγοράς, αλλά αντιμετωπίζουν διοικητικά και τεχνικά εμπόδια κατά την εισαγωγή τους. Σημειώνεται η συμφωνία ελληνικής βιομηχανίας με την DANONE για την προμήθεια ψυκτικών δοχείων γάλακτος. Σημαντική Οι χρωστικές ύλες τα μονωτικά υλικά και τα επιχρίσματα έχουν μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης. Τα προϊόντα υφαντουργίας ένδυσης παρουσιάζουν διαχρονική υποχώρηση. Εκτός από τα γλυκά, και τα συμπυκνώμτα χυμών τα ελληνικά προϊόντα διατροφής απουσιάζουν από τις ελληνικές εξαγωγές. Αυτό οφείλεται στην εγχώρια διάρθρωση των δικτύων διανομής και αλυσίδων σουπερμάρκετ (CAREFOUR και MARJANE), τα οποία προμηθεύονται ευρωπαϊκά προϊόντα από τα γαλλικά και ισπανικά κέντρα διανομής. Είναι γνωστό ότι, ιδίως οι Γάλλοι προμηθευτές, εφαρμόζουν εναρμονισμένες πρακτικές για την προώθηση προϊόντων τους που ανταγωνίζονται ελληνικά ΠΟΠ όπως η ΦΕΤΑ (πχ. Fromage blanc και παλαιότερα FETA SALAKIS ). Χαρακτηριστικά αναφέρουμε επίσης προϊόν με την επωνυμία Yaourt Grec, που παρασκευάζει και διαθέτει εγχώρια συνεταιριστική βιομηχανία. Σημαντικός αρνητικός παράγοντας οι υφιστάμενοι υψηλοί δασμοί στα προϊόντα διατροφής, όπου το Μαρόκο διατηρεί βάσει της Αγροτικής συμφωνία με την ΕΕ υψηλό τείχος προστασίας. 17
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ: ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Οι μαροκινές εξαγωγές προς την Ελλάδα ανήλθαν σε 18,3 εκατ. (αύξηση έναντι 2013) Αποτελούνται από προϊόντα του πρωτογενούς τομέα. Δεσπόζουν τα κατεψυγμένα αλιεύματα (κυρίως χταπόδια και σουπιές) τα παρασκευάσματα από αλιεύματα και λαχανικά καθώς και τα ζωϊκά άλευρα. (μείωση έναντι 2013) Τα απορρίμματα χαλκού καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση στις μαροκινές εξαγωγές προς την Ελλάδα, σημειώνοντας σημαντική αύξηση έναντι του 2013. Δεν πραγματοποιήθηκαν εξαγωγές φωσφάτων, που αποτελούν το κυριώτερο μετά τα αυτοκίνητα εξαγώγιμο προϊόν του Μαρόκου. 18
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: Για την προώθηση των εξαγωγών προϊόντων με σημαντικές προοπτικές (βάσει ανάλυσης των εμπορικών ανταλλαγών αλλά και συγκριτικού πλεονεκτήματος), εισηγούμαι την συμμετοχή της Ελλάδος με εθνικό περίπτερο (αρμοδιότητα ENTERPRISE GREECE/ΟΠΕ) στις κάτωθι εκθέσεις, από τις οποίες θα προκύψουν οι δυνατότητες ελληνικών εξαγωγών ή συμπαραγωγών προϊόντων στο Μαρόκο. Salon International de l Agriculture SIAM (αγροτικά μηχανήματα, πλαστικές μεμβράνες θερμοκηπίων, συστήματα άρδευσης ) (Αγροτικά προϊόντα, μηχανήματα, εξοπλισμός. Ετήσια, η επόμενη διοργάνωση προγραμματίζεται για την Άνοιξη 2015) Salon International du Batiment SIB (Ηλιακοί θερμοσίφωνες, κατασκευαστικά υλικά, επιχρίσματα, μονωτικά υλικά) (Κατασκευές, δομικά υλικά, εξοπλισμός κτηρίων, Διετής. Έλαβε χώρα 26-30 Νοεμβρίου 2014. Η επόμενη διοργάνωση προγραμματίζεται τέλη 2016) MAFEX (Προϊόντα και βιομηχανία διατροφής, έλαβε χώρα 11-14 Δεκεμβρίου 2014. Η επόμενη διοργάνωση προγραμματίζεται τέλη 2015) Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή δύο ελληνικών εταιρειών στην Διεθνή έκθεση Halieutis 2015 ανέδειξε προοπτικές ελληνικών προϊόντων και τεχνογνωσία σε εξοπλισμό αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας. Υπάρχει δυνατότητα συμμετοχής ελληνικών εταιρειών σε κατασκευαστικά έργα (κυρίως λιμένες, Πρόγραμμα ΑΠΕ) είτε μέσω υπεργολαβιών σε αναδόχους είτε με συμμετοχή σε consortia υποψηφίων αναδόχων. Σημειώνεται ενδιαφέρον ελληνικής εταιρείας Environmental Protection Engineering για την δημιουργία σταθμού επέμβασης σε περιπτώσεις ατυχηματικής θαλάσσιας ρύπανσης. Σημειώνεται επίσης μαροκινό ενδιαφέρον για την συνεργασία με Έλληνες εφοπλιστές 19
ΥΨΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΔΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΜΑΡΟΚΟΥ 2014 : ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΒΑΣΕΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΚΣΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 5 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΟΡΥΚΤΑ (συμπεριλαμβανομένων των πετρεαλιοειδών) 321.146 1,8% 30.433.996 55,5% 30.112.850 30.755.142 42,1% 16 ΜΗΧΑΝΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ, ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΥΛΙΚΟ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΙ ΗΧΟΥ 9.469 0,1% 8.278.258 15,1% 8.268.789 8.287.727 11,3% 7 ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 71.529 0,4% 4.495.496 8,2% 4.423.967 4.567.025 6,2% 6 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΑΦΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ 101.491 0,6% 3.384.155 6,2% 3.282.664 3.485.646 4,8% 13 ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΑΜΙΑΝΤΟ ΜΑΡΜΑΡΥΓΙΑ. ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΕΡΑΜΕΥΤΙΚΗΣ. ΓΥΑΛΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 55.948 0,3% 1.912.196 3,5% 1.856.248 1.968.144 2,7% 10 ΠΟΛΤΟΙ ΑΠΟ ΞΥΛΛΟ, ΧΑΡΤΙ, ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΧΑΡΤΙΟΥ 0 0,0% 1.188.764 2,2% 1.188.764 1.188.764 1,6% 21 ΑΝΤΙΚΕΙΜΑΝΑ ΤΕΧΝΗΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ Η ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 0 0,0% 1.060.425 1,9% 1.060.425 1.060.425 1,4% 20 ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ 12.562 0,1% 398.301 0,7% 385.739 410.863 0,6% 17 ΥΛΙΚΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 4.150 0,0% 244.314 0,4% 240.164 248.464 0,3% 9 ΞΥΛΕΙΑ & ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ, ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΑ, ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΣΜΑΡΤΟΠΛΕΚΤΙΚΗΣ 87.001 0,5% 302.858 0,6% 215.857 389.859 0,5% 11 ΥΦΑΝΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 260.479 1,4% 380.922 0,7% 120.443 641.401 0,9% 18 ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΣΗΣ, ΙΑΤΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ. ΩΡΟΛΟΓΟΠΟΙΙΑ. ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ. 240 0,0% 94.614 0,2% 94.374 94.854 0,1% 8 ΔΕΡΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 6.858 0,0% 100.045 0,2% 93.187 106.903 0,1% 14 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ. ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΛΙΘΟΙ. ΑΠΟΜΙΜΗΣΕΙΣ ΚΟΣΜΗΜΑΤΩΝ. ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ 0 0,0% 7.570 0,0% 7.570 7.570 0,0% 3 ΛΙΠΗ & ΛΑΔΙΑ ΖΩΙΚΑ Η ΦΥΤΙΚΑ 0 0,0% 0 0,0% 0 0 0,0% 19 ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ 0 0,0% 0 0,0% 0 0 0,0% 12 ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ, ΚΑΠΕΛΑ, ΟΜΠΡΕΛΕΣ 5.410 0,0% 0 0,0% -5.410 5.410 0,0% 2 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ ΦΥΤΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 374.813 2,0% 39.057 0,1% -335.756 413.870 0,6% 4 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ,ΠΟΤΑ,ΞΥΔΙ,ΚΑΠΝΑ 1.890.689 10,3% 564.019 1,0% -1.326.670 2.454.708 3,4% 15 ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 6.334.550 34,6% 1.610.695 2,9% -4.723.855 7.945.245 10,9% 1 ΖΩΑ ΖΩΝΤΑΝΑ 8.770.479 47,9% 335.622 0,6% -8.434.857 9.106.101 12,5% ΣΥΝΟΛΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ 18.306.814 100,0% 54.831.307 100,0% 36.524.493 73.138.121 100,0% - ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ 0 0,0% 27.308.576 49,8% 27.308.576 27.308.576 37,3% ΑΝΤΑΛΛΑΓΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ 18.306.814 100,0% 27.522.731 50,2% 9.215.917 45.829.545 62,7% ΜΕΡΙΔΙΟ 20
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '0306' Μαλακόστρακα, κατάλληλα για τη διατροφή του ανθρώπου, έστω και χωρίς το όστρακό τους, ζωντανά, νωπά, 10.999 0,1% 0 0,0% -10.999 10.999 0,0% '0302' Ψάρια, βρώσιμα, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη (εκτός από φιλέτα και άλλη σάρκα ψαριών της κλάσης 0 640.982 3,5% 335.622 0,6% -305.360 976.604 1,3% '0303' Ψάρια, βρώσιμα, κατεψυγμένα (εκτός από φιλέτα και από άλλη σάρκα ψαριών της κλάσης 0304) 442.396 2,4% 0 0,0% -442.396 442.396 0,6% '0307' Μαλάκια, κατάλληλα για τη διατροφή του ανθρώπου, έστω και χωρίς το όστρακό τους, ζωντανά, νωπά, διατ 7.676.102 41,9% 0 0,0% -7.676.102 7.676.102 10,5% 1 ΖΩΑ ΖΩΝΤΑΝΑ 8.770.479 47,9% 335.622 0,6% -8.434.857 9.106.101 12,5% ΜΕΡΙΔΙΟ ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '1005' Καλαμπόκι 0 0,0% 357 0,0% 357 357 0,0% '1209' Σπέρματα, καρποί και σπόροι για σπορά (εκτός από όσπρια και γλυκό καλαμπόκι, καφέ, τσάϊ, ματέ και μπ 0 0,0% 181 0,0% 181 181 0,0% '0702' Ντομάτες, νωπές ή διατηρημένες με απλή ψύξη 3.843 0,0% 0 0,0% -3.843 3.843 0,0% '0811' Καρποί και φρούτα, άψητα ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα, έστω και με προσθήκη ζ 30.874 0,2% 26.335 0,0% -4.539 57.209 0,1% '0910' Ζιγγίβερι, κρόκος (ζαφορά), curcuma, θυμάρι, φύλλα δάφνης, curry και άλλα μπαχαρικά (εκτός από πιπέρ 5.250 0,0% 0 0,0% -5.250 5.250 0,0% '0709' Λαχανικά, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη (εκτός από πατάτες, ντομάτες, λαχανικά του γένους Allium, 5.570 0,0% 0 0,0% -5.570 5.570 0,0% '0909' Σπέρματα γλυκάνισου του κοινού, γλυκάνισου του αστεροειδή, μάραθου, κορίανδρου, κύμινου, αγριοκύμινο 13.479 0,1% 0 0,0% -13.479 13.479 0,0% '0711' Λαχανικά, διατηρημένα προσωρινά, π.χ. με διοξείδιο του θείου ή σε άρμη, θειωμένο νερό ή σε νερό στο 51.069 0,3% 0 0,0% -51.069 51.069 0,1% '1211' Φυτά, μέρη φυτών, σπόροι και καρποί των ειδών που χρησιμοποιούνται κυρίως στην αρωματοποιϊα, την ιατ 119.920 0,7% 0 0,0% -119.920 119.920 0,2% '1302' Χυμοί και εκχυλίσματα φυτικά, πηκτικές ύλες, πηκτινικές και πηκτικές ενώσεις, άγαρ και άλλα βλεννώδη 144.808 0,8% 0 0,0% -144.808 144.808 0,2% 2 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ ΦΥΤΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 374.813 2,0% 39.057 0,1% -335.756 413.870 0,6% ΜΕΡΙΔΙΟ 3 ΛΙΠΗ & ΛΑΔΙΑ ΖΩΙΚΑ Η ΦΥΤΙΚΑ 0 0,0% 0,0% 0 0 0,0% Οι εμπορικές ανταλλαγές αγροτικών προϊόντων και αλιευμάτων κατέχουν ποσοστό 13,1% του όγκου εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών. Οι μαροκινές εξαγωγές προς την Ελλάδα αποτελούνται κυρίως από χταπόδια-σουπιές και ψάρια. Το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδος ανέρχεται σε 8,9 εκατ. επί όγκου εμπορίου 9,6 εκατ. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το 2014 πραγματοποιούνται ελληνικές εξαγωγές προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας. Δεν καταγράφονται ανταλλαγές ελαιολάδου. Το μερίδιο του πρωτογενούς τομέα αντιστοιχεί σε ποσοστό 50% των ελληνικών εισαγωγών από το Μαρόκο και σε 0,7% των ελληνικών. 21
Προοπτικές στην μαροκινή αγορά εμφανίζουν τα ελληνικά προϊόντα ιχθυοτροφείου σε ατομικές συσκευασίες. Δεν έχουν αναφερθεί μη δασμολογικά εμπόδια εμπορίου από ελληνικές επιχειρήσεις. Δυνατότητες υπάρχουν στο στάρι και άλλα δημητριακά, οι εισαγωγές των οποίων επιδοτούνται, μέσω διεθνών διαγωνισμών που διενεργεί ο διεπαγγελματικός οργανισμός Δημητριακών και οσπρίων ONICLE. ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '2007' Γλυκά κουταλιού, ζελέδες, μαρμελάδες, πολτοί και πάστες καρπών και φρούτων, που παίρνονται από βράσι 0 0,0% 424.746 0,8% 424.746 424.746 0,6% '1905' Προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας, έστω και με προσθήκη κακάου, όστιες, κάψουλες 0 0,0% 59.825 0,1% 59.825 59.825 0,1% '2008' Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχ 0 0,0% 43.266 0,1% 43.266 43.266 0,1% '1704' Ζαχαρώδη προϊόντα χωρίς κακάο, στα οποία περιλαμβάνεται και η λευκή σοκολάτα 0 0,0% 31.426 0,1% 31.426 31.426 0,0% '1702' Ζάχαρα, στα οποία περιλαμβάνεται η λακτόζη, η μαλτόζη, η γλυκόζη και η φρουκτόζη (λεβυλόζη), χημικώς 0 0,0% 4.500 0,0% 4.500 4.500 0,0% '2402' Πούρα, στα οποία περιλαμβάνονται και εκείνα με κομμένα τα άκρα, πουράκια και τσιγάρα, από καπνό ή υπ 710 0,0% 256 0,0% -454 966 0,0% '2301' Αλεύρια, σκόνες και συσσωματώματα με μορφή σβόλων, από κρέας, παραπροϊόντα σφαγίων, ψάρια ή καρκινοε 201.872 1,1% 0 0,0% -201.872 201.872 0,3% '2005' Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα χωρίς ξίδι, μη κατεψυγμένα (εκτός από τα διατηρημένα με ζάχαρη 243.299 1,3% 0 0,0% -243.299 243.299 0,3% '2001' Λαχανικά, καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι ή οξικ 529.483 2,9% 0 0,0% -529.483 529.483 0,7% '1604' Παρασκευάσματα και κονσέρβες ψαριών, καθώς και χαβιάρι και τα υποκατάστατα αυτού που παρασκευάζονται ΜΕΡΙΔΙΟ 915.325 5,0% 0 0,0% -915.325 915.325 1,3% 4 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ,ΠΟΤΑ,ΞΥΔΙ,ΚΑΠΝΑ 1.890.689 10,3% 564.019 1,0% -1.326.670 2.454.708 3,4% Ο όγκος εμπορίου στα προϊόντα των βιομηχανιών διατροφής ανέργεται σε 2,4 εκατ. Στις ελληνικές εξαγωγές κυριαρχούν τα συμπυκνώματα χυμών (ενδιάμεσο προϊόν) με μερίδιο 0,8% επί του συνόλου των εξαγωγών. Στις εισαγωγές από το Μαρόκο κυριαρχούν οι κονσέρβες σαρδέλας και τα τουρσιά. Τα επεξεργασμένα προϊόντα διατροφής κατέχουν μερίδιο 3,4% επί του συνολικού όγκου εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών. Το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδος ανέρχεται σε 1,3 εκατ. επί όγκου εμπορίου 1,9 εκατ. Οι εμπορικές ανταλλαγές στα επεξεργασμένα προϊόντα διατροφής είναι ελάχιστες, σε σχέση με τις δυνατότητες των δύο χωρών. Εις βάρος των ελληνικών εξαγωγών λειτουργούν οι υψηλοί δασμοί, λόγω της ετεροβαρούς υπέρ του Μαρόκου Αγροτικής συμφωνίας με την ΕΕ. Η πρόσβαση στην μαροκινή αγορά δυσχεραίνεται έτι περεταίρω από το κατεστημένο των δικτύων διανομής τα οποία διασυνδέονται παραδοσιακά με Γάλλους και Ισπανούς προμηθευτές. Τα εν λόγω κέντρα διανομής προωθούν επί παραδείγματι υποκατάστατα Φέτας γαλλικής παραγωγής, ενώ το γνήσιο προϊόν αποκλείεται από την μαροκινή αγορά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δεύτερη μεγάλλύτερη αλυσίδα Hyper / souper market ανήκει στον όμιλο Carefour. Μαζί με την μαροκινή αλυσίδα Marjane, επιβάλλουν δυσμενείς όρους πρόσβασης στα νεοεισερχόμενα προϊόντα. Το κόστος τοποθέτησης στο ράφι για τα νέα προϊόντα αναλύεται ώς εξής : Εφ απαξ τέλος εισόδου 35.000 + 5.000/κωδικό προϊόντος + 5.000/υποκατάστημα. Το κόστος του εγχειρήματος υπερβαίνει τις δυνατότητες μικρομεσαίων 22
προμηθευτών, όπως οι Έλληνες παραγωγοί ή εξαγωγικές επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο μερίδιο της λιανικής αγοράς κατέχουν τα συνοικιακά παντοπωλεία, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται σε περίπου 250.000 καραστήματα. Τουρκικών συμπερόντων αλυσίδα συνοικιακών super market BIM λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τα παντοπωλεία, τοποθετώντας περιορισμένη ποικιλία τουρκικών προϊόντων διατροφής στα ράφια της. Εκτός των δασμών και των τελών εισόδου στις μεγάλες αλυσίδες super market, σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για τα ελληνικά προϊόντα διατροφής αποτελούν τα πάσης φύσεως γραφειοκρατικά και τεχνικά εμπόδια κατά την εισαγωγή (υγειονομικά πιστοποιητικά, εργαστηριακοί έλεγχοι). Πιθανές καθυστερήσεις κατά τον εκτελωνισμό ευπαθών προϊόντων όπως τα γαλακτοκομικά, αποτρέπουν υποψήφιους εισαγωγείς. Ελληνικό όνομα έχει δυνατότητες στην μαροκινή αγορά. Ενδεικτικώς αναφέρουμε την εντυπωσιακή αύξηση της κατανάλωσης εγχωρίως παραγομένου γιαουρτιού που χρησιμοποιεί την επωνυμία Yaourt Grec, τουρκικής FETA, και γαλλικού Fromage Blanc Salakis. Μαροκινές ελιές τύπου θρούμπας πωλούνται στις υπαίθριες αγορές με την ονομασία a la grec. Η ευρείας καταναλώσεως Μαστίχα Χίου είναι εδώ γνωστή ως προϊόν απροσδιορίστου προελεύσεως. Πραγματοποιούνται αποσπασματικές, κατά το πλείστον ημιλαθραίες εισαγωγές επωνύμων ελληνικών προϊόντων (αγορές μαροκινών υπηκόων από τα super market του Ισπανικού θύλακα Ceuta, αγορές λιανεμπόρων από γαλλικά supermarket). Η άμεση κατανάλωση των εισαγομένων ποσοτήτων σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές παρέχουν θετικές ενδείξεις ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για την διείσδυση των διασήμων ελληνικών προϊόντων στην μαροκινή αγορά τροφίμων, στοχεύοντας κατ αρχήν τις ομάδες υψηλού εισοδήματος. Οι προοπτικές για την διείσδυση ελληνικών προϊόντων διατροφής με αιχμή τα προϊόντα ΠΟΠ-ΠΓΕ, θα βελτιωθούν μετά την έναρξη της ισχύος της Συμφωνίας ΕΕ Μαρόκου για την αμοιβαία προστασία των Γεωγραφικών Προσδιορισμών, η οποία δεν έχει ακόμα κυρωθεί. Εχοντας υπ όψει τα ανωτέρω, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η μαροκινή αγορά παρουσιάζει μεγάλες αντιστάσεις, οι οποίες μπορούν να καμφθούν μετά από συστηματική προσπάθεια και προετοιμασία, από πλευράς των Ελλήνων εξαγωγέων. Σημαντικό βήμα για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων και ειδικώτερα των ΠΟΠ θα ήταν η συμμετοχή της Ελλάδος, με εθνικό περίπτερο, στην διεθνή ετήσια Αγροτική έκθεση SIAM, καθώς και στην διεθνή έκθεση MAFEX. 23
ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '2710' Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (εκτός από ακατέργαστα λάδια). Παρασκευάσματα περιεκτικό 0 0,0% 18.029.187 32,9% 18.029.187 18.029.187 24,7% '2711' Αέρια πετρελαίου και άλλοι αέριοι υδρογονάνθρακες 0 0,0% 7.852.469 14,3% 7.852.469 7.852.469 10,7% '2503' Θείο κάθε είδους (εκτός από αυτό που παράγεται με εξάχνωση, με κατακρήμνιση και το κολλοειδές) 0 0,0% 2.926.161 5,3% 2.926.161 2.926.161 4,0% '2713' Οπτάνθρακας (κοκ) από πετρέλαιο, άσφαλτος από πετρέλαιο και άλλα υπολείμματα των λαδιών πετρελαίου ή 0 0,0% 1.426.920 2,6% 1.426.920 1.426.920 2,0% '2606' Μεταλλεύματα αργιλίου και τα εμπλουτισμένα από αυτά 0 0,0% 152.418 0,3% 152.418 152.418 0,2% '2530' Βερμικουλίτης, περλίτης και άλλες ορυκτές ύλες π.δ.κ.α. 0 0,0% 19.240 0,0% 19.240 19.240 0,0% '2513' Ελαφρόπετρα. Σμύριδα. Κορούνδιο φυσικό, γρανίτης φυσικός και άλλες φυσικές λειαντικές ύλες, έστω και 0 0,0% 2.067 0,0% 2.067 2.067 0,0% '2515' Μάρμαρα, τραβερτίνες, βελγικοί ασβεστόλιθοι και άλλοι ασβεστόλιθοι για πελέκημα ή χτίσιμο, φαινομενι 321.146 1,8% 25.534 0,0% -295.612 346.680 0,5% 5 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΟΡΥΚΤΑ 321.146 1,8% 30.433.996 55,5% 30.112.850 30.755.142 42,1% ΜΕΡΙΔΙΟ Τα επεξεργασμένα πετρελαιοειδή κατέχουν μερίδιο 26,4% (έλαια 24,7% + άσφαλτος 2,0%) επί του συνολικού όγκου εμπορικών ανταλλαγών μεταξύ των δύο χωρών και μερίδιο 34,9% (έλαια 32,9% + άσφαλτος 2,6%) επί των ελληνικών εξαγωγών. Κύριοι προμηθευτές ελληνικά διυλιστήρια (ΕΛΠΕ, Όμιλος Βαρδινογιάννη) και δραστηριότητα σταθμού ναυτιλιακού καυσίμου της AEGEAN Oil για την εξυπηρέτηση λιμένος Ταγγέρης. Η συμμετοχή των υγροποιημένων αερίων πετρελαίου (κυρίως Βουτάνιο) ανέρχεται σε ποσοστό 14,3% των ελληνικών εξαγωγών και σε ποσοστό 10,7% επί του όγκου του διμερούς εμπορίου. Αξιοσημείωτη αλλά περιστασιακή η παρουσία του θείου σε ποσοστό που αντιπροσωπεύει μερίδιο 5,3% των ελληνικών εξαγωγών και 4% του όγκου εμπορίου αντιστοίχως Τα μάρμαρα και οι τραβερτίνες σε ακατέργαση μορφή αποτελούν το μόνο προϊόν στο καταγράφονται εξαγωγές του Μαρόκου προς στην Ελλάδα. Αντιθέτως καταγράφονται ελληνικές εξαγωγές μαρμάρου σε επεξεργασμένη μορφή ύψους (κεφ. 13) 24
ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '3004' Φάρμακα (εκτός από τα προϊόντα των κλάσεων 3002, 3005 ή 3006) που αποτελούνται από προϊόντα αναμειγμ 0 0,0% 1.075.591 2,0% 1.075.591 1.075.591 1,5% '3802' νθρακες ενεργοποιημένοι. Φυσικές ορυκτές ύλες ενεργοποιημένες. νθρακες ζωϊκής προέλευσης, στους οπ 0 0,0% 491.056 0,9% 491.056 491.056 0,7% '3402' Οργανικές ουσίες επιφανειακής δράσης (εκτός από σαπούνια). Παρασκευάσματα που ενεργούν πάνω στην επι 0 0,0% 428.569 0,8% 428.569 428.569 0,6% '3204' Χρωστικές ύλες συνθετικές οργανικές, έστω και καθορισμένης χημικής σύστασης. Παρασκευάσματα των τύπω 0 0,0% 421.420 0,8% 421.420 421.420 0,6% '3806' Κολοφώνια και ρητινικά οξέα, καθώς και τα παράγωγά τους. Αιθέριο έλαιο κολοφωνίου και έλαια κολοφωνί 0 0,0% 399.644 0,7% 399.644 399.644 0,5% '3816' Τσιμέντα, κονιάματα, σκυροδέματα και παρόμοιες πυρίμαχες συνθέσεις (εκτός από παρασκευάσματα με βάση 0 0,0% 129.900 0,2% 129.900 129.900 0,2% '3304' Προϊόντα ομορφιάς ή φτιασιδώματος (μακιγιάζ) παρασκευασμένα και παρασκευάσματα για τη συντήρηση ή τη 0 0,0% 98.595 0,2% 98.595 98.595 0,1% '3208' Χρώματα επίχρισης και βερνίκια με βάση συνθετικά πολυμερή ή τροποποιημένα φυσικά πολυμερή, διασκορπι 0 0,0% 81.519 0,1% 81.519 81.519 0,1% '3808' Εντομοκτόνα, ποντικοφάρμακα, μυκητοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, ανασχετικά της βλάστησης και ρυθμιστικά της 0 0,0% 61.714 0,1% 61.714 61.714 0,1% '2817' Οξείδιο του ψευδαργύρου. Υπεροξείδιο του ψευδαργύρου 0 0,0% 48.270 0,1% 48.270 48.270 0,1% '3006' Φαρμακευτικά παρασκευάσματα και προϊόντα που αναφέρονται στις διακρίσεις 3006.10.10 έως 3006.60.90 0 0,0% 37.639 0,1% 37.639 37.639 0,1% '3307' Παρασκευάσματα για πριν το ξύρισμα, για το ξύρισμα και για μετά το ξύρισμα, αποσμητικά σώματος, παρα 0 0,0% 36.174 0,1% 36.174 36.174 0,0% '2807' Θειικό οξύ. Θειικό οξύ ατμίζον 0 0,0% 36.084 0,1% 36.084 36.084 0,0% '3306' Παρασκευάσματα για την υγιεινή του στόματος και των δοντιών, στα οποία περιλαμβάνονται και οι σκόνες 0 0,0% 12.334 0,0% 12.334 12.334 0,0% '3506' Κόλλες και άλλα παρασκευασμένα συγκολλητικά, π.δ.κ.α. Προϊόντα κάθε είδους που προορίζονται για να χ 0 0,0% 10.103 0,0% 10.103 10.103 0,0% '2933' Ενώσεις ετεροκυκλικές μόνο με ετεροάτομο(ετεοάτομα) αζώτου 0 0,0% 9.379 0,0% 9.379 9.379 0,0% '3005' Βαμβάκι, γάζες, ταινίες και ανάλογα είδη π.χ. επίδεσμοι, τσιρότα, σιναπισμοί, εμποτισμένα ή καλυμμέν 0 0,0% 3.519 0,0% 3.519 3.519 0,0% '3215' Μελάνια τυπογραφίας, μελάνια γραφής ή σχεδίασης και άλλα μελάνια, έστω και συμπυκνωμένα ή σε στερεές 0 0,0% 1.928 0,0% 1.928 1.928 0,0% '3214' Στόκος υαλουργών, κονίες ρητίνης και άλλες μαστίχες (στόκοι). Σταρώματα που χρησιμοποιούνται στο χρω 0 0,0% 378 0,0% 378 378 0,0% '3824' Συνδετικά παρασκευασμένα για καλούπια ή πυρήνες χυτηρίου. Χημικά προϊόντα και παρασκευάσματα των χημ 0 0,0% 339 0,0% 339 339 0,0% '3406' Κεριά, αλειμματοκέρια (ξιγκοκέρια), λαμπάδες και παρόμοια είδη 2.136 0,0% 0 0,0% -2.136 2.136 0,0% '3301' Αιθέρια έλαια, αποτερπενωμένα ή μη, στα οποία περιλαμβάνονται και εκείνα με την ονομασία πηγμένα ή α 21.812 0,1% 0 0,0% -21.812 21.812 0,0% '3105' Λιπάσματα ορυκτά ή χημικά που περιέχουν δύο ή τρία λιπαντικά στοιχεία: άζωτο, φωσφόρο και κάλιο. λλ 37.815 0,2% 0 0,0% -37.815 37.815 0,1% '3303' Αρώματα και κολώνιες (εκτός από λοσιόν ξυρίσματος λοσιόν after shave και αποσμητικά σώματος, καθώς κ 39.728 0,2% 0 0,0% -39.728 39.728 0,1% 6 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΑΦΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ 101.491 0,6% 3.384.155 6,2% 3.282.664 3.485.646 4,8% ΜΕΡΙΔΙΟ Στην κατηγορία των χημικών προϊόντων οι ελληνικές εξαγωγές κυριαρχούνται από τα φάρμακα (2%) ενδιάμεσα προϊόντα όπως οι ενεργοπιημένοι άνθρακες (0,8%), καλλυντικά και είδη προσωπικής υγειινής και δομικά υλικά. Δεν υπάρχουν αξιόλογες εισαγωγές χημικών προϊόντων από το Μαρόκο. Το εμπορικό πλεόνασμα της Ελλάδος ανέρχεται σε 3,3 εκατ. επί όγκου εμπορίου 3,5 εκατ. Οι τιμές γενοσήμων φαρμάκων στην Ελλάδα λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό της ελάχιστης τιμής λιανικής στο Μαρόκο. 25
Ιδιαιταίρως πολύπλοκη και αδιαφανής η διαδικασία αδείας κυκλοφορίας νέων φαρμάκων στην αγορά. Η αδεια χορηγείται στον εισαγωγέα ή στην εγχώρια βιομηχανία, η οποία έχει συνάψει συμβόλαιο παραγωγής στο Μαρόκο με τον κάτοχο των δικαιωμάτων. Ο Μαροκινός εισαγωγέας ή δικαιούχος δικαιωμάτων παραγωγής διατηρεί την άδεια κυκλοφορίας ακόμα και μετά την λήξη της συμφωνίας του με τον προμηθευτή. ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '3920' Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες και λουρίδες, από πλαστικές ύλες μη κυψελώδεις, μη ενισχυμένα ούτε 71.529 0,4% 2.201.933 4,0% 2.130.404 2.273.462 3,1% '4010' Ιμάντες μεταφορικοί ή μετάδοσης κίνησης, από βουλκανισμένο καουτσούκ 0 0,0% 884.249 1,6% 884.249 884.249 1,2% '3923' Είδη μεταφοράς ή συσκευασίας, από πλαστικές ύλες. Πώματα, καπάκια, καψούλια και άλλες διατάξεις κλει 0 0,0% 876.990 1,6% 876.990 876.990 1,2% '3919' Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες, λουρίδες και άλλες επίπεδες μορφές, αυτοκόλλητα, από πλαστικές ύλ 0 0,0% 390.139 0,7% 390.139 390.139 0,5% '3924' Πιατικά, άλλα είδη νοικοκυριού ή οικιακής οικονομίας, είδη υγιεινής και καλλωπισμού, από πλαστικές ύ 0 0,0% 98.301 0,2% 98.301 98.301 0,1% '3912' Κυτταρίνη και τα χημικά της παράγωγα, π.δ.κ.α. σε αρχικές μορφές 0 0,0% 13.824 0,0% 13.824 13.824 0,0% '3926' Τεχνουργήματα από πλαστικές ύλες ή από άλλες ύλες των κλάσεων 3901 έως 3914, π.δ.κ.α. 0 0,0% 13.295 0,0% 13.295 13.295 0,0% '3921' Πλάκες, φύλλα, μεμβράνες, ταινίες και λουρίδες, από πλαστικές ύλες, ενισχυμένα, με απανωτές στρώσεις 0 0,0% 8.916 0,0% 8.916 8.916 0,0% '3922' Μπανιέρες, ντουσιέρες, νιπτήρες, μπιντέδες, λεκάνες αποχωρητηρίου και τα καθίσματα και τα καλύμματά 0 0,0% 6.442 0,0% 6.442 6.442 0,0% '3925' Είδη εξοπλισμού για κατασκευές, από πλαστικές ύλες, π.δ.κ.α. 0 0,0% 1.407 0,0% 1.407 1.407 0,0% 7 ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 71.529 0,4% 4.495.496 8,2% 4.423.967 4.567.025 6,2% ΜΕΡΙΔΙΟ Στην κατηγορία των πλαστικών πραγματοποιούνται ελάχιστες εισαγωγές από το Μαρόκο. Αντιπροσωπεύουν μερίδιο 4% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών ή μερίδιο 3,1 % του διμερούς όγκου εμπορίου. Κυριαρχούν οι μεμβράνες για την κάλυψη των θερμοκηπίων, οι μεταφορικοί ιμάντες και οι πλαστικές συσκευασίες. Το εμπορικό πλεόνασμα της Ελλάδος ανέρχεται σε 4,42 εκατ. επί επί όγκου ανταλλαγών 4,49 εκατ. Τα ελληνικά προϊόντα διαθέτουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, και έχουν δυνατότητες για περεταίρω διείσδυση στην Μαροκινή αγορά. Αντιμετωπίζουν όμως προβλήματα λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού από εγχώριους παραγωγούς. Μετα από παρεμβάσεις του Γραφείου έχουν αντιμετωπισθεί, επιτυχώς, με αποφάσεις των αρμοδίων αρχών, τα εξής θέματα: - Μαροκινά Τελωνεία: Έκδοση εγκυκλίου με αντικείμενο την κατάργηση της υποχρέωσης για την καταβολή του ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, εφ όσον απαλάσσονται τα εγχωρίως παραγόμενα ομοειδή προϊόντα (επιδοτήσεις προϊόντων για αγροτική χρήση). - Υπουργείο Βιομηχανίας: Απόφαση για ορθή επανάληψη τεχνικών ελέγχων ώς προς την συμμόρφωση ελληνικών προϊόντων προς τα υποχρεωτικά μαροκινά πρότυπα. 26
ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΟΓΚΟΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΕΡΙΔΙΟ '4202' Μπαούλα, βαλίτσες και βαλιτσάκια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα βαλιτσάκια για είδη καλλωπισμού κ 6.858 0,0% 95.755 0,2% 88.897 102.613 0,1% '4205' Τεχνουργήματα από δέρμα φυσικό ή ανασχηματισμένο (εκτός από είδη σελοποιίας και λοιπού εξοπλισμού γι 0 0,0% 4.290 0,0% 4.290 4.290 0,0% 8 ΔΕΡΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 6.858 0,0% 100.045 0,2% 93.187 106.903 0,1% ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '4407' Ξυλεία πριονισμένη ή πελεκημένη κατά μήκος, κομμένη εγκάρσια ή ξετυλιγμένη, έστω και πλανισμένη, λει 0 0,0% 292.975 0,5% 292.975 292.975 0,4% '4401' Καυσόξυλα σε κυλίνδρους, κούτσουρα, μικρά κλαδιά, δεμάτια ή με παρόμοιες μορφές. Ξυλεία σε πλακίδια 0 0,0% 9.883 0,0% 9.883 9.883 0,0% '4414' Πλαίσια (κορνίζες) από ξύλο για εικόνες, φωτογραφίες, καθρέφτες και παρόμοια είδη 1.241 0,0% 0 0,0% -1.241 1.241 0,0% '4602' Τεχνουργήματα καλαθοποιίας που κατασκευάζονται απευθείας σε καθορισμένη μορφή από πλεκτικές ύλες ή κ 7.495 0,0% 0 0,0% -7.495 7.495 0,0% '4412' Ξυλεία σε φύλλα πολύστρωτα αντικολλητά (κόντρα-πλακέ), ξυλεία σε φύλλα επικολλητά απλά και παρόμοια 78.265 0,4% 0 0,0% -78.265 78.265 0,1% 9 ΞΥΛΕΙΑ & ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ, ΞΥΛΟΚΑΡΒΟΥΝΑ, ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΣΜΑΡΤΟΠΛΕΚΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΔΙΟ 87.001 0,5% 302.858 0,6% 215.857 389.859 0,5% Οι εμπορικές ανταλλαγές είναι περιορισμένες. Οι ελληνικές εξαγωγές ανέρχονται σε 0,3 εκατ. επί όγκου εμπορίου 0,38 εκατ. Το Μαρόκο είχε θεσμοθετήσει ειδικό φόρο 12% επί των εισαγομένων επίπλων. Κατά το 2012, μετά την έναρξη της ισχύος της συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου ΕΕ- Μαρόκου ο φόρος επεξετάθη στα προϊόντα ξυλείας που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των επίπλων (όπως φύλλα κοντραπλακέ, MDF). Τα εν λόγω μέτρα, που επιβαρρύνουν το κόστος των εισαγομένων προϊόντων θεωρούνται αυθαίρετα από πλευράς ΕΕ και αποτελούν αντικείμενο διμερών διαπραγματεύσεων. Κατά το 2014, κατόπιν αιτήματος των εγχωρίων παραγωγών, επεβλήθη δασμός antidumping σε φύλλα κοντραπλακέ των ευρωπαϊκής προελεύσεως. Οι εξαγωγικές επιδόσεις της Ελλάδος στον τομέα αυτό θα μπορούσαν να βελτιωθούν κατά πολύ, εφ όσον θεραπευθούν οι διαρθρωτικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζει ο κλάδος της βιομηχανίας επίπλων και ξυλείας στη χώρα μας. Σημειώνουμε ισχυρό ανταγωνισμό από πλευράς εταίρων (Γαλλία- Ιταλία και Πορτογαλλία). 27
ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '4911' Εντυπα, στα οποία περιλαμβάνονται και οι εικόνες, εικόνες χαρακτικής και οι φωτογραφίες, π.δ.κ.α. 0 0,0% 571.441 1,0% 571.441 571.441 0,8% '4901' Βιβλία, φυλλάδια και παρόμοια έντυπα, έστω και σε ξεχωριστά φύλλα (εκτός από περιοδικές εκδόσεις και 0 0,0% 380.433 0,7% 380.433 380.433 0,5% '4822' Πηνία, καρούλια κάθε είδους και παρόμοια υποθέματα από χαρτόμαζα, χαρτί ή χαρτόνι, έστω και διάτρητα 0 0,0% 186.184 0,3% 186.184 186.184 0,3% '4810' Χαρτί και χαρτόνια επιχρισμένα με καολίνη ή με άλλες ανόργανες ουσίες στη μία ή και στις δύο επιφάνε 0 0,0% 33.766 0,1% 33.766 33.766 0,0% '4811' Χαρτιά, χαρτόνια, χαρτοβάμβακας και ιστοί κυτταρινικών ινών, επιστρωμένα, επιχρισμένα, εμποτισμένα, 0 0,0% 11.113 0,0% 11.113 11.113 0,0% '4905' Χαρτογραφικά τεχνουργήματα κάθε είδους, στα οποία περιλαμβάνονται και οι χάρτες τοίχου, τα τοπογραφι 0 0,0% 3.422 0,0% 3.422 3.422 0,0% '4818' Χαρτί καθαριότητας (υγείας) και παρόμοιο χαρτί, χαρτοβάμβακας και ιστοί κυτταρινικών ινών, των τύπων 0 0,0% 1.128 0,0% 1.128 1.128 0,0% '4819' Κουτιά, κιβώτια, σάκοι, σακίδια, χωνιά και άλλες συσκευασίες από χαρτί, χαρτόνι, χαρτοβάμβακα ή επίπ 0 0,0% 1.128 0,0% 1.128 1.128 0,0% '4821' Ετικέτες κάθε είδους, από χαρτί ή χαρτόνι, τυπωμένες ή μη 0 0,0% 148 0,0% 148 148 0,0% '4820' Κατάστιχα, λογιστικά βιβλία, σημειωματάρια (σημειώσεων, παραγγελιών, αποδείξεων), σημειωματάρια-ημερ 0 0,0% 1 0,0% 1 1 0,0% 10 ΠΟΛΤΟΙ ΑΠΟ ΞΥΛΛΟ, ΧΑΡΤΙ, ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΧΑΡΤΙΟΥ 0 0,0% 1.188.764 2,2% 1.188.764 1.188.764 1,6% ΜΕΡΙΔΙΟ Τα έντυπα αντιπροσωπεύουν ποσοστό 1,7% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Δεν καταγράφονται εισαγωγές από το το Μαρόκο. 28
ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '5608' Δίχτυα με δεμένους κόμπους, σε τόπια ή σε τεμάχια, που γίνονται από σπάγκους, σχοινιά ή χοντρά σχοιν 0 0,0% 139.407 0,3% 139.407 139.407 0,2% '5601' Βάτες από υφαντικές ύλες και είδη από τις βάτες αυτές, υφαντικές ίνες με μήκος <= 5 mm χνούδι από τη 0 0,0% 79.980 0,1% 79.980 79.980 0,1% '5607' Σπάγκοι, σχοινιά και χοντρά σχοινιά, πλεκτά ή όχι, έστω και εμποτισμένα, επιχρισμένα, επικαλυμμένα ή 0 0,0% 53.369 0,1% 53.369 53.369 0,1% '5703' Τάπητες και άλλες επενδύσεις δαπέδου από υφαντικές ύλες, φουντωτοί βελουδωτή κατασκευή με βελόνα, έσ 0 0,0% 33.272 0,1% 33.272 33.272 0,0% '6307' Υφαντουργικά είδη, έτοιμα, ό. συμπ. τα αχνάρια για την κατασκευή ενδυμάτων (πατρόν), π.δ.κ.α. 0 0,0% 19.887 0,0% 19.887 19.887 0,0% '5407' Υφάσματα από νήματα από συνθετικές ίνες συνεχείς, στα οποία περιλαμβάνονται και νήματα μονόινα με >= 0 0,0% 9.471 0,0% 9.471 9.471 0,0% '5911' Προϊόντα και είδη υφαντουργικά για τεχνικές χρήσεις, που αναφέρονται στη σημείωση 7 του κεφαλαίου 59 0 0,0% 8.624 0,0% 8.624 8.624 0,0% '6206' Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός των πλεκτών, καθώς και εκτός 0 0,0% 4.065 0,0% 4.065 4.065 0,0% '6006' λλα πλεκτά υφάσματα 480 0,0% 3.871 0,0% 3.391 4.351 0,0% '5806' Είδη κορδελοποιίας από υφαντικές ύλες, υφασμένα, ό. συμπ. ταινίες χωρίς υφάδι, π.δ.κ.α. 0 0,0% 2.605 0,0% 2.605 2.605 0,0% '6211' Φόρμες αθλητικές (προπόνησης), κουστούμια και σύνολα του σκι, μαγιό και σλιπ μπάνιου καθώς και άλλα 0 0,0% 2.548 0,0% 2.548 2.548 0,0% '6106' Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτές, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός από τι-σερτ και φαν 0 0,0% 1.859 0,0% 1.859 1.859 0,0% '5807' Ετικέτες, εμβλήματα και παρόμοια είδη από υφαντικές ύλες, σε τόπια, σε ταινίες ή κομμένα σε τεμάχια, 0 0,0% 1.797 0,0% 1.797 1.797 0,0% '6117' Συμπληρώματα του ενδύματος, έτοιμα, από πλεκτό ύφασμα, καθώς και μέρη ενδυμάτων ή συμπληρωμάτων του 0 0,0% 1.356 0,0% 1.356 1.356 0,0% '6303' Παραπετάσματα για πόρτες και παράθυρα και εσωτερικά ρολά, καθώς και υπερθέματα παραπετασμάτων 0 0,0% 415 0,0% 415 415 0,0% '6113' Ενδύματα κατασκευασμένα από πλεκτά υφάσματα, είτε συνδυασμένα με καουτσούκ είτε εμποτισμένα, επιχρισ 0 0,0% 281 0,0% 281 281 0,0% '6005' Υφάσματα πλεκτά στημονιού (στα οποία περιλαμβάνονται και εκείνα που γίνονται σε μηχανές κατασκευής σ 0 0,0% 42 0,0% 42 42 0,0% '5513' Υφάσματα που αποτελούνται ως επί το πλείστον, αλλά σε ποσοστό < 85% κατά βάρος, από συνθετικές ίνες 200 0,0% 0 0,0% -200 200 0,0% '6206' Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, για γυναίκες ή κορίτσια (εκτός των πλεκτών, καθώς και εκτός 1.021 0,0% 0 0,0% -1.021 1.021 0,0% '6210' Ενδύματα από πίλημα ή από ύφασμα μη υφασμένο, έστω και εμποτισμένα, επιχρισμένα, επικαλυμμένα ή με α 2.891 0,0% 0 0,0% -2.891 2.891 0,0% '5702' Τάπητες και άλλες επενδύσεις δαπέδου από υφαντικές ύλες, υφασμένοι, όχι φουντωτοί ούτε φλοκωτοί, έστ 4.888 0,0% 0 0,0% -4.888 4.888 0,0% '5701' Τάπητες από υφαντικές ύλες, με κόμπους ή με περιτύλιξη στα νήματα του στημονιού, έστω και έτοιμοι 6.520 0,0% 0 0,0% -6.520 6.520 0,0% '6203' Κουστούμια, σύνολα, σακάκια, παντελόνια μακριά (ό. συμπ. τα παντελόνια μέχρι το γόνατο και παρόμοια 18.790 0,1% 469 0,0% -18.321 19.259 0,0% '6204' Κουστούμια-ταγιέρ, σύνολα, ζακέτες, φορέματα, φούστες, φούστες-παντελόνια (ζιπ- κιλότ), παντελόνια μ 84.690 0,5% 0 0,0% -84.690 84.690 0,1% '5209' Υφάσματα από βαμβάκι, περιεκτικότητας κατά βάρος σε βαμβάκι >= 85%, με βάρος κατά τ.μ. > 200 g 140.999 0,8% 17.604 0,0% -123.395 158.603 0,2% 11 ΥΦΑΝΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 260.479 1,4% 380.922 0,7% 120.443 641.401 0,9% ΜΕΡΙΔΙΟ Σημειώνεται η απουσία υφασμάτων και νημάτων στις εκατέρωθεν ανταλλαγές οι οποίες αντιπροσωπεύουν ποσοστό 0,9% του συνολικόυ όγκου εμπορίου. 29
ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ '6403' Υποδήματα που έχουν τα εξωτερικά πέλματα από καουτσούκ, πλαστική ύλη, δέρμα φυσικό ή ανασχηματισμένο ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΕΡΙΔΙΟ 5.410 0,0% 0 0,0% -5.410 5.410 0,0% 12 ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ, ΚΑΠΕΛΑ, ΟΜΠΡΕΛΕΣ 5.410 0,0% 0 0,0% -5.410 5.410 0,0% ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '6802' Πέτρες κατάλληλες για λάξευση ή για την οικοδομική, φυσικές, άλλες από σχιστόλιθο, επεξεργασμένες κα 34.889 0,2% 1.709.277 3,1% 1.674.388 1.744.166 2,4% '7010' Φιάλες, νταμιτζάνες, φιαλίδια, κανάτες, βάζα, σωληνοειδείς φιάλες, φύσιγγες και άλλα δοχεία από γυαλ 0 0,0% 83.869 0,2% 83.869 83.869 0,1% '6810' Τεχνουργήματα από τσιμέντο, από σκυρόδεμα ή από τεχνητή πέτρα, έστω και οπλισμένα 8.534 0,0% 56.396 0,1% 47.862 64.930 0,1% '6902' Τούβλα, πλάκες, πλακάκια και παρόμοια κεραμευτικά είδη για την οικοδομική, πυρίμαχα (εκτός εκείνων π 0 0,0% 40.025 0,1% 40.025 40.025 0,1% '6908' Πλακάκια και πλάκες για επικάλυψη δαπέδου ή τοίχου, από κεραμευτικές ύλες, υαλωμένα, καθώς και ψηφίδ 0 0,0% 9.149 0,0% 9.149 9.149 0,0% '6806' Μαλλιά από σκουριές υψικαμίνων, μαλλιά από πετρώματα και παρόμοια ορυκτά μαλλιά. Εκτονωμένος βερμικο 0 0,0% 7.520 0,0% 7.520 7.520 0,0% '6907' Πλακάκια και πλάκες για επικάλυψη δαπέδου ή τοίχου, από κεραμευτικές ύλες, μη υαλωμένα, καθώς και μη 0 0,0% 4.315 0,0% 4.315 4.315 0,0% '6910' Νεροχύτες, νιπτήρες, κολόνες νιπτήρων, μπανιέρες, λεκάνες καθαριότητας (μπιντέδες), λεκάνες αποχωρητ 0 0,0% 1.645 0,0% 1.645 1.645 0,0% '6914' Τεχνουργήματα από κεραμευτικές ύλες, π.δ.κ.α. 2.760 0,0% 0 0,0% -2.760 2.760 0,0% '6913' Αγαλματίδια και άλλα αντικείμενα διακόσμησης, από κεραμευτικές ύλες, π.δ.κ.α. 4.613 0,0% 0 0,0% -4.613 4.613 0,0% '7013' Γυάλινα αντικείμενα που προορίζονται για το τραπέζι, την κουζίνα, τον καλλωπισμό, το γραφείο, την εσ 5.152 0,0% 0 0,0% -5.152 5.152 0,0% 13 ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ ΓΥΨΟ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΑΜΙΑΝΤΟ ΜΑΡΜΑΡΥΓΙΑ. ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΕΡΑΜΕΥΤΙΚΗΣ. ΓΥΑΛΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΜΕΡΙΔΙΟ 55.948 0,3% 1.912.196 3,5% 1.856.248 1.968.144 2,7% ΔΚ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΜΕΡΙΔΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ '7113' Κοσμήματα και μέρη αυτών, από πολύτιμα μέταλλα ή από μέταλλα επιστρωμένα με πολύτιμα μέταλλα (εκτός 0 0,0% 7.570 0,0% 7.570 7.570 0,0% 14 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ. ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΛΙΘΟΙ. ΑΠΟΜΙΜΗΣΕΙΣ ΚΟΣΜΗΜΑΤΩΝ. ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ 0 0,0% 7.570 0,0% 7.570 7.570 0,0% ΜΕΡΙΔΙΟ Επί όγκου εμπορίου 1,9 εκατ., το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών πλακιδίων από φυσικά υλικά ανέρχεται σε 1,7 εκατ. 30