ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ Μονο-εστέρες και Διεστέρες oικογένεια Boraginaceae Μακροκυκλικοί εστέρες οικογένεια Asteraceae Pyrrolizidine senkirkine symphytine senecionine lycopsamine
COOH Πυρρολιδίνη Πυρρολιζιδίνη Τροπάνιο: Πυρρολιδίνη + Πιπεριδίνη Νικοτινικό οξύ (Νιασίνη, Β3) Ινδολιζιδίνη HOOC COOH H 2 H 2 H 2 COOH Κινολιζιδίνη Γλουταμικό οξύ Ορνιθίνη HOOC COOH HOOC COOH O H 2 Α-κετογλουταρικό οξύ HOOC H 2 COOH HOOC H 2 H 2 COOH H 2 H2 COOH [ ] Ασπαρτικό οξύ Λυσίνη Πιπεριδίνη (κώνειο)
ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ απαντούν: Οικογένεια Boraginaceae Στα γένη: Borago Symphytum Alkana Cynoglossum Heliotropium Amsikia Anchusa Lithospermum Trichodesma Echium Myosotis Οικογένεια Asteraceae Στα γένη: Senecio Tussilago Eupatorium Αdenostyles Doronicum Petasites σπανιότερα στις οικογένειες Fabaceae Euphorbiaceae Apocynaceae
ΔΟΜΙΚΑΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΩΝ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ Δομικό στοιχείο: πυρρολιζιδίνη Εστέρες αμινοαλκοόλης (νεσίνες) με ένα ήδύο αλειφατικά οξέα H OH pyrrolozidine: Azabicyclo[3,3,0]octane -H στερεοχημεία του C-8 είναι α -ουποκαταστάτης στον C-1 είναι υδροξυμεθυλομάδα -συχνά υπάρχει διπλός δεσμός στις θέσεις 1 και 2 -ο αριθμός υδροξυλίων συνήθως είναι 1, 2 ή και 3
ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΩΝ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ: ΑΜΙΝΟΑΛΚΟΟΛΕΣ - ΝΕΣΙΝΕΣ Pyrrolizidine H OH HO H OH 7 8 1 6 5 3 2 H 9 OH Supinidine HO H OH Platynecine Retronecine Isoretronecanol HO H OH HO H OH HO O OH OH HO CH 3 Rosmarinecine Crotanecine Otonecine
ΔΟΜΙΚΑΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΩΝ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ: ΟΞΕΑ COOH O HO O H OH HO HO HO HO Αγγελικό οξύ (+)-τραχελανθικό οξύ (-)-βιριδιφλορικό οξύ OH H OH COOH HOOC H COOH COOH OH COOH Τιγλικό οξύ Σενεκικό οξύ Ισατινεκικό οξύ
ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ Μονο-εστέρες και Διεστέρες oικογένεια Boraginaceae Μακροκυκλικοί εστέρες οικογένεια Asteraceae Pyrrolizidine senkirkine symphytine senecionine lycopsamine
ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΩΝ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ H 2 H 2 H 2 H 2 H 2 COOH H 2 H 2 H 2 Ορνιθίνη Πουτρεσκίνη H Ομοσπερμιδίνη O H H 2 1 H 2 2 H O H Ρετρονεσίνη H H O 1 HO H OH
ΔΡΟΓΕΣ ΜΕ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ Cynoglossum officinalis Boraginaceae
Cynoglossum amabile Boraginaceae Cynoglossum officinale Boraginaceae
Heliotropium indicum, Boraginaceae (Indian Turnsole)
Heliotropium europaeum, Boraginaceae
Heliotropium amplexicaule, Boraginaceae
Symphytum officinale = S. consolida Boraginaceae
Οι ρίζες περιέχουν αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης συμφυτίνη Symphytum officinale = S. consolida Boraginaceae Χρήση στη λαϊκή θεραπευτική (αφέψημα) σαν επουλωτικό σε πληγές, ραγάδες τσιμπήματα εντόμων, δερματικές μολύνσεις περιέχει ταννίνες και βλέννες -
Symphytum officinale = S. consolida Boraginaceae Χρησιμοποιείται μόνο σε εξωτερικά σε δερματικά προβλήματα (επουλωτική δράση) Δεν συνιστάται ηκατανάλωσή του λόγω των αλκαλοειδών
Borago officinalis Boraginaceae
Borago officinalis, Boraginaceae Τα άνθη παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν σε αφέψημα (μαλακτικό, αντιβηχικό, διουρητικό)
Borago officinalis Boraginaceae Τα φύλλα περιέχουν αλκαλοειδή Τα σπέρματα περιέχουν >40% GLA (gamma-linolenic acid) ακόρεστο λιπαρό οξύ Με αντιφλεγμονώδη δράση GLA: παραλαμβάνεται από φυτικά έλαια και διακινείται σαν συμπλήρωμα διατροφής Σήμερα το φυτό καλλιεργείται για τα σπέρματα (περιέχουν έλαιο)
Borago officinalis Boraginaceae Τα φύλλα περιέχουν αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης Τα φύλλα lycopsamine Τα σπέρματα είναι πηγή γ-λινολενικού οξέος (gamma-linolenic acid)
Tussilago farfara Asteraceae Δρόγη είναι τα φύλλα και οι ταξιανθίες Tussilago=tussis is ago (αντιβηχική δράση)
Tussilago farfara, Asteraceae Asteraceae: αντηβηχικό στη φυτοθεραπευτική (τραχεϊίτιδα, βρογχίτιδα, άσθμα)
Tussilago farfara Asteraceae senkirkine Περιέχει το τερπένιο tussilagone: υπό μελέτη σαν διεγερτικό της αναπνοής και δράση anti-paf PAF Platelet-activating factor: Παράγων συγκόλησης αιμοπεταλίων εμπλέκεται σε φλεγμονές, αλλεργίες, αιμόσταση
Senecio vulgaris Asteraceae
Senecio vulgaris Asteraceae Όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης Ο.Α 0,05 0,1% πόα ύψους 40 cm
Senecio vulgaris Asteraceae Στη λαϊκή θεραπευτική: τονωτικό της κυκλοφορίας του αίματος senecionine
Senecio jacobaea Asteraceae
Senecio jacobaea Asteraceae Ζιζάνιο σε κήπους Όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν αλκαλοειδή πυρρολιζιδίνης -δηλητηριάσεις σε ζώα της κτηνοτροφίας σε παρατεταμένη κατανάλωση-
Eupatorium cannabicum Asteraceae
Crotalaria quinquefolia, Fabaceae
Crotalaria retusa, Fabaceae Crotalaria spectabilis Fabaceae
ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΩΝ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΗΠΑΤΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ (νέκρωση ηπατικών κυττάρων, θρόμβωση ηπατικών φλεβών, ηπατική ανεπάρκεια) Ητοξικότητα αυξάνει: Μονοεστέρες Διεστέρες Μακροκυκλικοί διεστέρες Ηοξείδωση των αλκαλοειδών από τα ηπατικά μικροσώματα οδηγεί σε παράγωγα πυρρολίου που δρουν ως αλκυλιωτικοί παράγοντες στα βιολογικά μακρομόρια (βάσεις DA και πρωτεΐνες)
ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ: ΗΠΑΤΟΤΟΞΙΚΑ Μονο-εστέρες και Διεστέρες oικογένεια Boraginaceae Μακροκυκλικοί εστέρες οικογένεια Asteraceae Ητοξικότητα αυξάνει: Μονοεστέρες Διεστέρες Μακροκυκλικοί διεστέρες Pyrrolizidine senkirkine symphytine senecionine lycopsamine
ΔΡΟΓΕΣ ΜΕ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΠΥΡΡΟΛΙΖΙΔΙΝΗΣ Περιστασιακά καταγράφονται χρόνιες ήοξείες δηλητηριάσεις σε ζώα της κτηνοτροφίας και ανθρώπους, από επιμολυσμένα δημητριακά - Μιτογόνος δράση σε in vivo πειράματα (επάγουν τη δημιουργία ηπατικών όγκων) - Μακροχρόνια προκαλούν χρόνια δηλητηρίαση (ανορεξία, κοιλιακά άλγη, ασκιτικό υγρό, ηπατομεγαλία) -αύξηση σε αιματολογικούς δείκτες (αλκαλική φωσφατάση και τρανσαμινάσες) -νευρολογικά συμπτώματα στα ζώα (αμμωνιαιμία)
Αλκυλιωτικά -cycophosphamide Δράση στην τοποϊσομεράση Ι-camptothecine Δράση στην τοποϊσομεράση ΙΙ anthracyclines etoposide Σύνδεση με την τουμπουλίνη - vincristine Αναστολή αποπολυμερισμού τουμπουλίνης -taxol Ενδοπαρεμβολή -cisplatine
Helianthus annuus Asteraceae Sunflowers
Helianthus annuus Asteraceae Sunflowers Στα σπέρματα 40% έλαιο