Α ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ Γενική περιγραφή Στόχος της εργασίας είναι ο σχεδιασμός και υλοποίηση μιας βάσης δεδομένων των Μουσείων της Λέσβου. Σκοπός του συστήματος είναι η ενοποιημένη διαχείριση των αντικειμένων που ανήκουν σε Μουσεία της Λέσβου, καθώς και τη διευκόλυνση της παροχής σχετικών πληροφοριών. Πιο αναλυτικά το σύστημα τεκμηρίωσης θα επιτρέπει τις παρακάτω λειτουργίες: τήρηση ψηφιακού αρχείου: εισαγωγή, διαγραφή, τροποποίηση στοιχείων που αφορούν τα Μουσεία αναζήτηση πληροφοριών: βάσει κριτηρίων εκτύπωση στατιστικών στοιχείων: αναφορών Το σύστημα θα διαχειρίζεται πληροφορίες σχετικές με τα Μουσεία που υπάρχουν στο νησί, τις συλλογές τους και τα αντικείμενα τα οποία ανήκουν σε αυτές. Συγκεκριμένα, για κάθε Μουσείο το σύστημα διατηρεί κάποιες γενικές πληροφορίες όπως: Κωδικός / Συντομογραφία Μουσείου, Ονομασία, Κατηγορία (ελεγχόμενο λεξιλόγιο), Περιγραφή (φωτογραφία ή/και κείμενο), Διεύθυνση, Διευθυντής, Τηλέφωνο επικοινωνίας, URL Για την τεκμηρίωση 1 ακόλουθα: των αντικειμένων των Μουσείων το σύστημα διατηρεί τα Κωδικός Αντικειμένου Περιγραφή: Σύντομη περιγραφή εμφανών ιδιοτήτων του αντικειμένου. Δημιουργός: Ονοματεπώνυμο ή αρχικά του/των δημιουργών του αντικειμένου Κατηγορία (ελεγχόμενο λεξιλόγιο): Η κατηγορία στην οποία ανήκει το αντικείμενο. Κύριο υλικό (ελεγχόμενο λεξιλόγιο): Το-α κύριο-α υλικό-ά κατασκευής του αντικειμένου. Κύριο Χρώμα (ελεγχόμενο λεξιλόγιο): Το-α κύριο-α χρώμα-τα του αντικειμένου. Μουσείο: Παραπέμπει στο Μουσείο στο οποίο ανήκει το αντικείμενο Τμήμα: Εισάγονται πληροφορίες που αφορούν στο τμήμα στο οποίο ανατίθεται η ευθύνη του αντικειμένου. Η πληροφορία αυτή αναφέρεται στο τμήμα ή τον επιμελητή 1 Τεκμηρίωση κινητών αντικειμένων μουσείων, ΟΔΗΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, Κέντρο Πολιτισμικής Πληροφορικής, Ινστιτούτο Πληροφορικής ΙΤΕ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας», Μέτρο 1.3, Απρίλιος 2005 Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 1
ανάλογα με τη δομή του οργανισμού. Είναι χρήσιμη στην αναζήτηση του υπεύθυνου για την διαχείριση και επιμέλεια του αντικειμένου. Συλλογή: Νοείται η προσωπική συλλογή ενός δωρητή, πωλητή, ή αυτή που δημιουργήθηκε από επιτόπια έρευνα και περισυλλογή ενός ερευνητή. (π.χ. Συλλογή Άννας Αποστολάκη) Συγκρότηση (ελεγχόμενο λεξιλόγιο): Δηλώνεται η συνθετότητα ή όχι του αντικειμένου (απλό / σύνθετο / σύνολο), και το πλήθος των μερών του, καθώς το πλήθος άλλων αντικειμένων που συνοδεύουν το αντικείμενο. Ως σύνθετο νοείται ένα αντικείμενο αποτελούμενο από περισσότερα του ενός στοιχεία. Ως σύνολο νοείται ένα άθροισμα από απλά ή σύνθετα αντικείμενα, καθένα από τα οποία αποτελεί ξεχωριστή οντότητα και φυσικά, οι σχέσεις μεταξύ τους. Περιεκτικό σύνολο: Παραπέμπει σε άλλο αντικείμενο (σύνθετο ή σύνολο), μέρος του οποίου είναι το υπό τεκμηρίωση αντικείμενο. Εικόνα: Ψηφιακό αντικείμενο Κατάσταση: Εισάγεται πληροφορία για την εκτίμηση της γενικής κατάστασης του αντικειμένου. Συμπεριλαμβάνεται χαρακτηρισμός της ακεραιότητας του αντικειμένου. Εντός του Μουσείου: Δηλώνεται εάν το αντικείμενο βρίσκεται τώρα εντός μουσείου ή όχι. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω στοιχεία δεν αποτελούν σχήμα της βάσης δεδομένων, περιγράφουν το είδος των δεδομένων που απαιτούνται για να περιγράψουμε ένα πόρο, χωρίς όμως να ορίζουν τη δομή τους, τις μεταξύ τους συσχετίσεις ή τους σχετικούς περιορισμούς. Επίσης, ανάλογα με το είδος των αντικειμένων τα παραπάνω στοιχεία μπορεί να μην είναι όλα απαραίτητα. Ζητούμενα Στο πλαίσιο της εργασίας θα πρέπει να γίνει ο εννοιολογικός και λογικός σχεδιασμός, καθώς και υλοποίηση του συστήματος. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει: 1. Να κατασκευαστεί το Επαυξημένο Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων του υποσυστήματος. 2. Να κατασκευαστεί το αντίστοιχο σχεσιακό σχήμα. 3. Να φτιαχτούν τα κατάλληλα SQL ερωτήματα που να βοηθούν στην αναζήτηση των πληροφοριών και στην εκτύπωση στατιστικών στοιχείων 4. Να υλοποιηθεί και να ελεγχθεί (με ικανοποιητικό αριθμό δεδομένων) το παραπάνω σχεσιακό σχήμα με τη χρήση του συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων Microsoft Access. Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 2
Κατά την υλοποίηση του περιβάλλοντος διεπαφής χρήστη σημασία να δοθεί στην ευχρηστία των φορμών (π.χ. όταν κάποια στοιχεία παίρνουν προκαθορισμένες τιμές, ο χρήστης να μπορεί να επιλέγει αντί να πληκτρολογεί τις τιμές αυτές). Παραδοτέα Τα παραδοτέα της εργασίας είναι: Το διάγραμμα ΟΣ (αρχείο.ppt Microsoft Powerpoint ή Visio). Η περιγραφή του σχεσιακού σχήματος που έχετε δημιουργήσει καθώς και την περιγραφή των ερωτημάτων / αναφορών που σχεδιάσατε συνοδευόμενες από αναλυτική τεκμηρίωση των επιλογών σας (αρχείο.doc Microsoft Word). Η εφαρμογή του ηλεκτρονικού αρχείου (αρχείο.mdb Microsoft Access). Χρήσιμες πληροφορίες Πληροφορίες για τα Μουσεία της Λέσβου θα βρείτε Δικτυακό τόπο Περιφέρειας ΒΑ Δικτυακό τόπο ΝΑ Λέσβου (όσο υπάρχει ακόμη ) Δικτυακούς τόπους των μουσείων Δικτυακός τόπος ΥΠΠΟ Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 3
Β ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ Γενική περιγραφή Στόχος της εργασίας είναι η δημιουργία ενός συγκριτικού πλαισίου αξιολόγησης πληροφοριακών συστημάτων μουσείων με βάση σειρά κριτηρίων που αφορούν τη λειτουργικότητα την ευχρηστία αλλά και άλλους παράγοντες (πχ το κόστος, την τεχνική υποστήριξη). Με βάση το πλαίσιο αυτό θα αξιολογηθούν τα παρακάτω συστήματα: Adlib Museum (www.adlibsoft.com) PastPerfect Museum Software (http://www.museumsoftware.com/) Omeka (http://omeka.org/) Ζητούμενα Στο πλαίσιο της εργασίας θα πρέπει να γίνουν τα ακόλουθα: 1. Δημιουργία του συγκριτικού πλαισίου αξιολόγησης, βασισμένου στη λίστα κριτηρίων συγκριτικής αξιολόγησης του Canadian Heritage Information Network (CHIN) 2. Εγκατάσταση και δοκιμαστική λειτουργία των προαναφερθέντων λογισμικών 3. Συνοπτική παρουσίαση και συγκριτική αξιολόγηση τους βάσει του πλαισίου αξιολόγησης Χρήσιμα κείμενα The Canadian Heritage Information Network (CHIN), Collections Management Software Review Criteria Checklist (http://www.pro.rcip-chin.gc.ca/gestion_collectionscollections_management/liste_criteres-criteria_checklist/sommaire-summary-eng.jsp) Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 4
Γ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ Γενική περιγραφή Η έρευνα αφορά την αξιοποίηση των λογισμικών ανοικτού κώδικα από τα μουσεία. Με τον όρο λογισμικό ανοικτού κώδικα (open source) εννοείται λογισμικό του οποίου ο πηγαίος κώδικας διατίθεται ελεύθερα σε αυτούς που θέλουν να τον εξετάσουν, και/ή τροποποιήσουν ή χρησιμοποιήσουν σε άλλες εφαρμογές 2. Η έρευνα αφορά τις εφαρμογές ανοιχτού κώδικα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα μουσεία στο πλαίσιο της ψηφιακής διαχείρισης των συλλογών τους (πχ συστήματα διαχείρισης συλλογών, λογισμικό επεξεργασίας εικόνας, λογισμικό για τη δημιουργία ψηφιακών παρουσιάσεων εκθέσεων κ.ο.κ.). Η έρευνα θα περιλαμβάνει (χωρίς να περιορίζεται) τα παρακάτω: Συνοπτική παρουσίαση γνωστότερων λογισμικών ανοικτού κώδικα για μουσεία Οφέλη για τα μουσεία Πλεονεκτήματα / μειονεκτήματα σε σχέση με αντίστοιχα εμπορικά συστήματα Παραδείγματα καλών πρακτικών Συμπεράσματα Χρήσιμα sites Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού /Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (http://www.ellak.gr/) UNESCO Free & Open Source Software Portal (http://www.unesco-ci.org/cgibin/portals/foss/page.cgi?g=software%2fdigital_library%2findex.html;d=1) GNU Image Manipulation Software (http://www.gimp.org/) Χρήσιμα κείμενα Jim Spadaccini, Open Source Software: New Possibilities for Museums, Exhibitionist Journal, Fall 2008 Jason Puckett, Open-Source Software in Museums, Emory University Atlanta, Georgia, U.S., Library Student Journal, October 2008 2 Πολλές φορές αναφέρεται και ως ελεύθερο λογισμικό (free software), αν και οι δύο έννοιες δεν είναι ταυτόσημες. Οι εκδόσεις ελεύθερου λογισμικού κάνουν χρήση ειδικής άδειας (free software licence) σύμφωνα με την οποία, παραχωρείται το δικαίωμα αντιγραφής, τροποποίησης και αναδιανομής του λογισμικού, στους χρήστες. Το λογισμικό ανοικτού κώδικα μπορεί να συνοδεύεται από διαφορετικές άδειες χρήσης. Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 5
Δ ΑΡΧΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ Γενική περιγραφή Στόχος της εργασίας είναι ο σχεδιασμός και υλοποίηση ενός ηλεκτρονικού αρχείου των ιστορικών βιομηχανικών επιχειρήσεων των νησιών του Αιγαίου. Παραδείγματα τέτοιων επιχειρήσεων αποτελούν το Ναυπηγείο Ξύλινων Σκαφών του Γεώργιου Παπαμάλη στη Λήμνο, Το Βυρσοδεψείο Σουρλάγκα στη Λέσβο, το Ελαιοτριβείο Κεντούρη στη Σάμο κ.ο.κ. Το ηλεκτρονικό αρχείο θα περιλαμβάνει στοιχεία για: την ίδια την επιχείρηση, όπως επωνυμία, κλάδο βιομηχανικής δραστηριότητας, καθεστώς ιδιοκτησίας, κτλ. τα προϊόντα που παρήγαγε, όπως πρώτες ύλες, χρησιμοποιούμενες πηγές ενέργειας, προϊόντα, κτλ τις κτιριακές εγκαταστάσεις, π.χ., έκταση, χρονολογία κατασκευής, κατάσταση διατήρησης τον μηχανολογικό εξοπλισμό, π.χ. τύπο, κατασκευαστή, κατάσταση διατήρησης, κτλ. Η καταγραφή των ιστορικών βιομηχανικών επιχειρήσεων σήμερα γίνεται από ειδικούς ερευνητές με τη βοήθεια ειδικών για το σκοπό αυτό Δελτίων Καταγραφής, όπως αυτό που επισυνάπτεται. Το ηλεκτρονικό αρχείο θα επιτρέπει 1. την τήρηση (εισαγωγή, διαγραφή, τροποποίηση) στοιχείων των ιστορικών βιομηχανικών επιχειρήσεων 2. την αναζήτηση των επιχειρήσεων με βάση τα προ-επιλεγμένα κριτήρια όπως: την Περιφέρεια ή το Νομό που βρίσκεται η επιχείρηση, την περίοδο ίδρυσης της επιχείρησης, κ.τ.λ. 3. την εκτύπωση στατιστικών στοιχείων (αναφορών), π.χ. σχετικά με την κατάσταση διατήρησης του εξοπλισμού των επιχειρήσεων, τον κλάδο δραστηριότητάς τους, κ.τ.λ. Ζητούμενα Στο πλαίσιο της εργασίας θα πρέπει να γίνει η ανάλυση και υλοποίηση της εφαρμογής. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει: 1. Να κατασκευάσετε το Επαυξημένο Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων της εφαρμογής. 2. Να κατασκευάσετε το σχεσιακό σχήμα της εφαρμογής με βάση το παραπάνω διάγραμμα Οντοτήτων-Συσχετίσεων. 3. Να φτιάξετε τα κατάλληλα SQL ερωτήματα που να βοηθούν στην αναζήτηση των επιχειρήσεων και στην εκτύπωση στατιστικών στοιχείων 4. Να υλοποιήσετε το παραπάνω σχεσιακό σχήμα με τη χρήση του συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων Microsoft Access. Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 6
Κατά την υλοποίηση του περιβάλλοντος διεπαφής χρήστη σημασία να δοθεί στην ευχρηστία των φορμών (π.χ. όταν κάποια στοιχεία παίρνουν προκαθορισμένες τιμές, ο χρήστης να μπορεί να επιλέγει αντί να πληκτρολογεί τις τιμές αυτές). Παραδοτέα Τα παραδοτέα της εργασίας είναι: Το διάγραμμα ΕΟΣ (αρχείο.ppt Microsoft Powerpoint). Η περιγραφή του σχεσιακού σχήματος που έχετε δημιουργήσει καθώς και των ερωτημάτων σε SQL με την αναλυτική τεκμηρίωση των επιλογών σας (αρχείο.doc Microsoft Word). Η εφαρμογή του ηλεκτρονικού αρχείου (αρχείο.mdb Microsoft Access). Χρήσιμες πληροφορίες Υπόδειγμα «Δελτίου Καταγραφής Ιστορικών Βιομηχανικών Επιχειρήσεων στο Αιγαίο» Κωδικοί Ε.Σ.Υ.Ε. Αρχές σχεδίασης φορμών Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 7
ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Οι εργασίες είναι ομαδικές. Μέγιστος αριθμός ατόμων ανά θεματική Α = 3 Β = 3 Γ = 4 Δ = 3 Η εξέταση των εργασιών περιλαμβάνει προφορική δημόσια παρουσίαση ημίωρης διάρκειας σε ημερομηνία που θα καθοριστεί εντός της εξεταστική περιόδου του Φεβρουαρίου. Θέματα Εργασιών Χειμερινό εξάμηνο ακ. έτους 2010-2011 8