Τίτλος Μαθήματος: Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Ενότητα: Εισαγωγή στους Επεξεργαστές Κειμένου-Μέρος 2

Transcript

1 Τίτλος Μαθήματος: Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές Ενότητα: Εισαγωγή στους Επεξεργαστές Κειμένου-Μέρος 2 Διδάσκων: Αναπληρωτής Καθηγητής Αλέξιος Δούβαλης Τμήμα: Φυσικής

2 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τμήμα Φυσικής Σημειώσεις για το μάθημα "Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές" Κεφάλαιο 2ο Προγράμματα Επεξεργασίας Κειμένου Μέρος 2ο Α. Δούβαλης - Α. Πολύμερος Ιωάννινα

3 Υποσημειώσεις και σημειώσεις τέλους Όταν χρειαστεί να εισάγουμε κάποια σημείωση στο κείμενό μας, πρέπει πρώτα να επιλέξουμε το σημείο στο οποίο θα γίνει η εισαγωγή. Αυτό γίνεται με το να κάνουμε κλικ στο επιθυμητό σημείο εισαγωγής 1 όπου θα εμφανιστεί να αναβοσβήνει η κάθετη γραμμή " " εισαγωγής χαρακτήρων. Στην συνέχεια επιλέγουμε μενού Αναφορές Εισαγωγή υποσημείωσης όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Εικόνα 22. Εισαγωγή υποσημείωσης στο κάτω μέρος της τρέχουσας σελίδας (προκαθορισμένες ρυθμίσεις). Με τον τρόπο αυτό εμφανίζεται το σύμβολο της υποσημείωσης στη σημείο εισαγωγής της και ταυτόχρονα εισάγεται το κείμενο της υποσημείωσης στο κάτω μέρος της τρέχουσας σελίδας. Η διαδικασία αυτή είναι η συνήθης προκαθορισμένη από τις ρυθμίσεις του λογισμικού με το σύμβολο της υποσημείωσης να παίρνει την μορφή αριθμού, ενώ το σύμβολο για κάθε επόμενη εισαγόμενη υποσημείωση παίρνει την μορφή αυξόντων αριθμών. Η πλήρης επιλογή του τρόπου εισαγωγής της μορφής και του είδους της υποσημείωσης, ή σημείωσης τέλους μπορεί να καθοριστεί με την επιλογή της εμφάνισης των πλήρων ρυθμίσεων των υποσημειώσεων, η οποία γίνεται με κλικ στο κάτω δεξιό μέρος της εργαλειοθήκης "Υποσημειώσεις" στο μενού Αναφορές όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Εικόνα 23. Πλήρεις ρυθμίσεις των υποσημειώσεων και σημειώσεων τέλους. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να καθοριστούν το είδος (συνήθης υποσημείωση ή υποσημείωση τέλους), η μορφή των συμβόλων των υποσημειώσεων (αριθμητική, αλφαβητική, κτλ) η αρχική τιμή τους, η συνέχειά τους και το αν οι τρέχουσες υποσημειώσεις αφορούν μία ενότητα του κειμένου ή ολόκληρο το κείμενο. 1 Κείμενο υποσημείωσης στο κάτω μέρος της σελίδας. 2

4 Πίνακες Οι έννοιες που αναφέραμε πιο πάνω, δηλαδή χαρακτήρας, λέξη, γραμμή, πρόταση, παράγραφος, ενότητα είναι λογικές. Η συνήθης περίπτωση είναι να συναντούμε τις παραγράφους διαδοχικά την μία κάτω από την άλλη. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες η απλή σειριακή ή παράλληλη παράθεση των παραγράφων (μια η πολλές στήλες) δεν είναι και το επιθυμητό. Υπάρχουν δηλαδή περιπτώσεις στις οποίες η παρουσίαση του κειμένου μας υπό μορφή στηλών δεν μπορεί να υλοποιηθεί με χρήση μόνο των στηλοθετών. Ούτε επίσης η δυνατότητα διαμέρισης μιας σελίδας σε κάθετες στήλες, που μας παρέχεται από ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου δεν είναι ικανή να παραστήσει μια πιο πολύπλοκη δομή εμφάνισης όπως π.χ της εικόνας η οποία ακολουθεί Εικόνα 24 Τυπική μορφολογική περίπτωση χρήσης πίνακα Σε τέτοιες περιπτώσεις χρησιμοποιούμε την μορφολογική δομή του πίνακα. Η εισαγωγή ενός πίνακα μπορεί να γίνει είτε διαδραστικά με χρήση των επιλογών μέσω του μενού Εισαγωγή Πίνακας και γραφικός προσδιορισμός ή μενού Εισαγωγή Πίνακας Σχεδίαση πίνακα, είτε περιγραφικά με χρήση της επιλογής μενού Εισαγωγή Πίνακας Εισαγωγή πίνακα (Εικόνες 25 και 26). 3

5 Εικόνα 25. Δημιουργία πίνακα μέσω της "Σχεδίασης πίνακα". Εικόνα 26. Δημιουργία πίνακα μέσω της "Εισαγωγής πίνακα". Κάθε κελί ενός πίνακα μπορεί να φιλοξενεί μέσα του παραγράφους. Όπως αναφέραμε πιο πάνω μια παράγραφος είναι μια λογική οντότητα και μπορεί να έχει τα δικά της μορφολογικά χαρακτηριστικά όπως π.χ περιθώρια, χρώμα βάθους (background), περίγραμμα κλπ. Θα πρέπει λοιπόν στο σημείο αυτό να γίνει ένα διαχωρισμός σχετικά με τις ιδιότητες του κελιού σε σχέση με της ιδιότητες των παραγράφων τις οποίες φιλοξενεί εσωτερικά (Εικόνα 27). 4

6 Εικόνα 27. Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά μιας παραγράφου μπορεί να είναι διαφορετικά από εκείνα του κελιού στο οποίο βρίσκεται. Στα μορφολογικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται εκτός από το είδος γεμίσματος ή το είδος πλαισίου και τα όρια έκτασης. Πρόσβαση σε μορφολογικές επιλογές περιγραμμάτων και σκίασης ενός κελιού αποκτούμε όταν όντας μέσα στο κελί που θέλουμε να μορφοποιήσουμε κάνουμε χρήση του δεξιού κλικ από την επιλογή «Περιγράμματα και σκίαση» (Εικόνα 28). Εικόνα 28. Μορφολογικές επιλογές περιγραμμάτων και σκίασης ενός κελιού. 5

7 Τμήμα των πιο πάνω λειτουργιών μπορούμε να επιτύχουμε και με χρήση των εικονιδίων στο μενού Κεντρική. Η αλλαγή της δομής ή του πλήθους των κελιών ενός πίνακα συνήθως γίνεται με χρήση των επιλογών εισαγωγής, διαγραφής ή διαίρεσης κελιών από τις επιλογές του μενού που εμφανίζεται (pop-up menu) όταν ενώ ο δείκτης βρίσκεται σε χώρο κελιού εντός ενός πίνακα πατήσουμε δεξί κλικ. Εικόνα 29. Αλλαγή της δομής ή του πλήθους των κελιών ενός πίνακα. Με χρήση των διαθέσιμων επιλογών αυτού του μενού είναι δυνατόν να ορίσουμε επίσης και τον τρόπο εμφάνισης των περιεχομένων ενός κελιού (στοίχιση, κατεύθυνση κειμένου). Ενδεικτικά παραδείγματα παρουσιάζονται στην ακόλουθη Εικόνα 30. Εικόνα 30. Τρόποι εμφάνισης των περιεχομένων ενός κελιού (στοίχιση, κατεύθυνση κειμένου). 6

8 Πλαίσιο κειμένου Τα πλαίσια κειμένου είναι μια δυνατότητα που συνήθως την συναντάμε σε προγράμματα επιτραπέζιας τυπογραφίας (Desktop Publishing). Επιτρέπουν την τοποθέτηση κειμένου και άλλων αντικειμένων (π.χ εικόνας), τα οποία αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο, σε οποιοδήποτε σημείο ενός εγγράφου όπως επίσης και της ροής κειμένου γύρω από αυτά. Όλοι οι σύγχρονοι κειμενογράφοι μας προσφέρουν μια περιορισμένη σε επιλογές (σε σχέση με τα προγράμματα επιτραπέζιας τυπογραφίας) δυνατότητα εισαγωγής και χρήσης πλαισίων κειμένων. Για να εισάγουμε ένα πλαίσιο κειμένου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την επιλογή μενού Εισαγωγή εργαλειοθήκη Κείμενο Πλαίσο κειμένου, με την οποία εμφανίζεται ένας μαύρος σταυρός που χρησιμοποιούμε με πατημένο το αριστερό κλικ για να καθορίσουμε το μέγεθος του πλαισίου. Μετά τον καθορισμό των διαστάσεων ή με την επιλογή του πλαισίου με την χρήση του αριστερού κλικ στα όρια του πλαισίου, εμφανίζεται μια νέα εργαλειοθήκη με το όνομα Μορφοποίηση όπως αυτή της παρακάτω εικόνας για τον ορισμό των ιδιοτήτων του πλαισίου. Εικόνα 31. Καθορισμός των ιδιοτήτων του πλαισίου κειμένου. Είναι δυνατός ο ορισμός ορίων του πλαισίου για τον καθορισμό της ροής κειμένου γύρω από αυτό μέσω του καθορισμού της Αναδίπλωσης κειμένου στην εργαλειοθήκη Τακτοποίηση. Η αναδίπλωση του κειμένου αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα διατάσσεται το κανονικό κείμενο σε σχέση με τα όρια αναδίπλωσης κειμένου που διαθέτει το πλαίσιο κειμένου (ή η εικόνα, δες παρακάτω). Τα όρια αναδίπλωσης καθορίζονται από την Επεξεργασία σημείων αναδίπλωσης όπως φαίνεται στο σχήμα 29, ενώ η τοποθέτηση νέων σημείων ελέγχου στα όρια του πλαισίου γίνεται με χρήση του πλήκτρου ctrl αριστερού κλίκ πάνω στην νοητή διακεκομμένη γραμμή του. Εικόνες γραφήματα Η εισαγωγή εικόνων μπορεί να γίνει: 1. Όταν έχουμε μία διαθέσιμη εικόνα αποθηκευμένη σε μορφή αρχείου εικόνας (αρχείο με προέκταση-extension.jpg,.tif,.jpeg,.wmf,.pct κτλ), με χρήση της επιλογής του μενού Εισαγωγή εργαλειοθήκη Απεικονίσεις Εικόνα (Εικόνα 32) και επιλογή με διπλό κλικ της αποθηκευμένης εικόνας από την θέση της στο αποθηκευτικό μέσο (Εικόνα 32). 7

9 Εικόνα 32. Εισαγωγή εικόνας αποθηκευμένη σε μορφή αρχείου εικόνας. 2. Όταν έχουμε δεδομένα εικόνας διαθέσιμα στην προσωρινή μνήμη (clipboard) μέσω π.χ. μίας επιλογής αντιγραφής εικόνας (copy), με χρήση της επικόλλησης (μενού Κεντρική εργαλειοθήκη Πρόχειρο Επικόλληση ή Ctrl-V). Προσοχή στην περίπτωση αυτή (2) πρέπει να βεβαιωθούμε ότι επικολλούμε δεδομένα εικόνας και όχι δεδομένα που έχουν την μορφή εικόνας αλλά δεν είναι κωδικοποιημένα ως εικόνα μέσω κάποιου άλλου προγράμματος που υπάρχει στον υπολογιστή μας, π.χ. αντικείμενο γραφικής παράστασης του Microsoft Excel. Για να είναι δυνατή πάντα η εμφάνιση της εικόνας που επικολλούμε, αν δεν είμαστε σίγουροι για την μορφή των δεδομένων διαλέγουμε μενού Κεντρική εργαλειοθήκη Πρόχειρο Επικόλληση Ειδική επικόλληση, και διαλέγουμε μία από τοις διαθέσιμες επιλογές π.χ. Εικόνα (εμπλουτισμένο μετααρχείο) ή Εικόνα (μετα-αρχείο των Windows) ή Εικόνα (GIF), (JPEG) κτλ (Εικόνα 33). Εικόνα 33. Εισαγωγή εικόνας με επικόλληση από την προσωρινή μνήμη. Όταν μια εικόνα είναι επιλεγμένη με χρήση του διπλού κλικ εμφανίζεται το ακόλουθο μενού Μορφοποίησης, μέσω του οποίου είναι δυνατόν να εφαρμόσουμε ένα περιορισμένο σύνολο διαδικασιών διαμόρφωσης, όπως π.χ περικοπής, αλλαγής φωτεινότητας, περιστροφής, εφαρμογής πλαισίου κλπ. Εικόνα 34. Διαθέσιμες διαδικασίες διαμόρφωσης εικόνας 8

10 Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τέλος Ενότητας

11 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Σημειώματα Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκων: Αναπληρωτής Καθηγητής Αλέξιος Δούβαλης. «Εισαγωγή στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Εισαγωγή στους Επεξεργαστές Κειμένου-Μέρος 2». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]