ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΝΕΡΑ ΑΝΑΨΥΧΗΣ

Σελ 1 Δρ Γεώργιος Καμιζούλης, ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΝΕΡΑ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ : Οι αρχές Δημόσιας Υγείας σε όλο τον κόσμο γνωρίζουν τους κινδύνους υγείας που προέρχονταν από τη ρύπανση και την υποβάθμιση από λύματα Στη Μεσόγειο, όπως και σε άλλες τουριστικές περιοχές, η γρήγορη και συχνά μη ελεγχόμενη ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών, ώστε να φιλοξενούν μαζικό τουρισμό, είχε σαν αποτέλεσμα στο παρελθόν την χειροτέρευση της ποιότητας των υδάτινων αποδεκτών εξαιτίας της αυξημένης διάθεσης λυμάτων. Η Ελλάδα λόγω της θέσεώς της στη λεκάνη της Μεσογείου, ευνοεί ήπιους χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια με καλές κλιματολογικές συνθήκες συνοδευόμενες από χαμηλή υγρασία, και κατά συνέπεια αποτελεί ένα βασικό πόλο έλξης τουριστών. Η ακτογραμμή της, περίπου 16.000 χλμ, είναι η μεγαλύτερη από όλες τις μεσογειακές χώρες και είναι ο βασικός παράγοντας της τουριστικής βιομηχανίας, όπως πλέον αποκαλείται. Στην περίπτωση των παράκτιων νερών αναψυχής ο κίνδυνος αυτός εντάθηκε τα πενήντα τελευταία χρόνια λόγω ενός συνδιασμού κοινωνικών, οικονομικών και αναπτυξιακών παραγόντων. Μία μεγάλη ποκιλία παθογόνων μικροργανισμών προερχόμενη από τη μικτή φύση του πληθυσμού των τουριστών, τελικά καταλήγει μέσω των λυμάτων στη θάλασσα. Έτσι ρυπαίνονται και υποβαθμίζονται τα θαλάσσια νερά, ο σπουδαιότερος παράγοντας ανάπτυξης της τουριστικής βιομηχανίας, ενώ θα έπρεπε να έχουν ποιοτικά χαρακτηριστικά, που να ικανοποιούν τις απαιτήσεις για χρήση των τουριστών, εγχώριων και ξένων, ως νερών αναψυχής. Επειδή λοιπόν, η ανθρώπινη έκθεση σε ρυπασμένα και υποβαθμισμένα νερά κολύμβησης και άλλες χρήσεις θαλάσσιας αναψυχής, έχει πιθανή επίπτωση στη δημόσια υγεία, έχουν αναπτυχθεί διάφορα ποιοτικά κριτήρια και οριακές τιμές αυτών. 1.ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ιστορικά η ανάπτυξη κριτηρίων και οριακών τιμών, για την ποιότητα των παράκτιων νερών αναψυχής συνήθως εξαρτάται από την ερμηνεία των αποτελεσμάτων μελετών που στοχεύουν στη συσχέτιση της μικροβιακής ποιότητας των θαλασσίων νερών με -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 2 τις παρατηρημένες επιπτώσεις υγείας στις εκτεθειμένες πληθυσμιακές ομάδες, ορίζοντας έτσι μία ευθεία σχέση δόσης αποτελέσματος, επιτρέποντας τον ορισμό από τις αρμόδιες αρχές ενός επιπέδου αποδεκτού κινδύνου της ποιότητας του νερού. Στο παρελθόν, οι νομοθετικές διατάξεις ήσαν βασισμένες μόνο στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης με κάποιον δείκτη κοπρανωδών μικροργανισμών, όπου όμως παρουσίαζαν τους ακόλουθους περιορισμούς: α) η διαχείριση των επικίνδυνων καταστάσεων ήταν αναδρομική και εφαρμόζετο αφού πρώτα είχε προηγηθεί έκθεση του πληθυσμού στον κίνδυνο (π.χ. κλείσιμο της ακτής ύστερα από διαπιστωμένη ρύπανση), β)σε πολλές περιπτώσεις ο κίνδυνος για την υγεία προέρχεται κυρίως από τα περιττώματα, όμως ως γνωστό, οι κλασσικοί δείκτες κοπρανώδους ρύπανσης προέρχονται και από άλλες πηγές. Τυπικά, η μη συμμόρφωση όμως με τη νομοθεσία επικεντρώνεται στη διερεύνηση της επεξεργασίας των λυμάτων ή στη διαχείριση της διάθεσής τους, ως αίτια της μη συμμόρφωσης, γ) υπάρχει πτωχή δια-εργαστηριακή σύγκριση των μικροβιολογικών αναλύσεων, δ) οι ακτές ταξινομούνται είτε ως ασφαλείς είτε ως μη ασφαλείς, αν και υπάρχει μία κλίμακα τύπου, βαρύτητας και συχνότηταςτων επιπτώσεων επί της υγείας με την αύξηση της κοπρανώδους ρύπανσης ανθρώπινης ή ζωικής προέλευσης. Οι περιορισμοί αυτοί μπορού εύκολα να παρακαμφθούν με τη χρήση ενός συστήματος ελέγχου, που θα συνδιάζει τη μικροβιολογική εξέταση με τη συλλογή πολλών στοιχείων που θα αφορούν στις πηγές ρύπανσης και στη μετάδοσή της. Τα αποτελέσματα από αυτή την προσέγγιση είναι δύο. Πρώτον ότι η ταξινόμηση του περιβάλλοντος των νερών αναψυχής θα βασίζεται σε μακροχρόνια ανάλυση των στοιχείων και δεύτερον ότι άμεσα μέτρα για τη μείωση της έκθεσης θα μπορούν να ληφθούν από ώρα σε ώρα ή από μέρα σε μέρα. Η υποβάθμιση του νερού με περιττώματα μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας εξαιτίας της παρουσίας παθογόνων μικροργανισμών. Αυτά μπορεί να προέρχονται από λύματα ή ζωικά απόβλητα. Η ασφάλεια του νερού ή ποιότητα περιγράφεται καλύτερα ως ο συνδιασμός των δύο κυριώτερα συστατικών για την εκτίμηση της κοπρανώδους υποβάθμισης των νερών αναψυχής: i) εκτίμηση των στοιχείων για τον βαθμό επίδρασης του κοπρανώδους υλικού (όπως προκύπτει από μία υγειονομική επιθεώρηση) και -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 3 ii) τιμές ενός κατάλληλου δείκτη κοπρανωδών βακτηρίων ( μικροβιακής εκτίμηση ποιότητας του νερού). Η προσέγγιση αυτή παρουσιάζει στοιχεία από δυνητικά πηγές ρύπανσης στην λεκάνη συγκέντρωσης νερού στην ακτή, όπως και αριθμητικές πληροφορίες στο πραγματικό επίπεδο της περιττωματικής ρύπανσης. Ο συνδιασμός αυτών των στοιχείων δίνει τη βάση για μία κατανοητή ταξινόμηση, της οποίας το αποτέλεσμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να: α) βαθμολογούνται οι ακτές με σκοπό να υποστηρίζονται προσωπικές επιλογές, β) δίνονται επιτόπια οδηγίες στους χρήστες για σχετική ασφάλεια, γ)βοηθά στην αναγνώριση και προώθηση αποτελεσματικών επεμβάσεων διαχείρισης δ) δίνει μία εκτίμηση συμμόρφωσης προς τις κείμενες διατάξεις. 2.ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΠΟ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΜΕΝΑ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΝΕΡΑ Οι διάφορες ανθρώπινες ασθένειες και διαταραχές έχουν περιγραφεί από πολλούς ερευνητές. Σε ένα γενικό επίπεδο, οι παθογόνοι μικροργανισμοί μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες : α) εκείνους που επηρεάζουν το γαστρεντερικό σύστημα και β) εκείνους που επιδρούν σε άλλα μέρη του σώματος. Όσον αφορά στην πρώτη κατηγορία, όλες οι ασθένειες που μεταδίδονται μέσω των κοπράνων και των οποίων ο αιτιολογικός παράγων βρίσκεται στα περιττώματα των ασθενών ατόμων ή των ξενιστών, θα μπορούσαν δυνητικά να μεταδοθούν μέσω του καταπινόμενου θαλάσσιου νερού κατά την κολύμβηση σε υποβαθμισμένα νερά με λύματα. Τέτοιες ασθένειες έχει αναφερθεί ότι περιλαμβάνουν βακτηριογενείς ασθένειες, ιογενείς ασθένειες και ασθένειες που προκαλούνται από μία ποικιλία πρωτοζώων και παρασίτων. Εκτός από τις ασθένειες που έχουν επίπτωση στο γαστρεντερικό σύστημα, ένα πλήθος από ασθένειες ή διαταραχές που επηρεάζουν τα μάτια, τα αυτιά, το δέρμα, το άνω αναπνευστικό σύστημα και άλλες περιοχές, έχουν συνδεθεί με την κολύμβηση. Αυτή η ιδιαίτερη κατηγορία των μολυσματικών καταστάσεων μπορεί να οφείλεται σε έναν αριθμό βακτηρίων και μυκήτων που μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση όταν αναγκαστούν να εισχωρήσουν στο δέρμα εφόσον υπάρχει λύση ιστών ή από τα μάτια μέσω των δακρύων, ή από ρήξεις ευαίσθητων μεμβρανών στα αυτιά ή στη μύτη που μπορεί να προκύψουν από καταδύσεις στο νερό. Αυτοί οι μικροργανισμοί, είναι συνήθως παρόντες στον άνθρωπο, αλλά -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 4 προκαλούν ασθένειες μόνο όταν για κάποιο λόγο η αντίσταση του ατόμου που τα φιλοξενεί είναι χαμηλή. Δύο παθογόνα βακτήρια τα Ε.coli και Σιγκέλλα και δύο παθογενή πρωτόζωα, τα Giardia lamblia και Cryptosporidium parvum χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής λόγω των συνθηκών κάτω από τις οποίες συνέβησαν επιδημίες, δηλαδή σε πολύ αβαθή νερά που κολυμπούσαν παιδιά. Οι επιδημιολογικές έρευνες αυτών και παρόμοιων επιδημιών έδειξαν ότι η πηγή του αιτιολογικού παράγοντα ήσαν συνήθως οι ίδιοι οι κολυμβητές. Επιδημίες, όμως έχουν προκληθεί από ιούς Norwalk και Leptospira, όπως επίσης και επιδημίες οξείας γαστρενερικής λοίμωξης από άγνωστη αιτία, αλλά με συμπτώματα που συνήθως υποδείκνυαν ιογενείς λοιμώξεις. 3,ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Αρχικά αναπτύχθηκαν «Ειδικές οδηγίες» για τη μικροβιακή ποιότητα των νερών που βασίζονταν σε παραμέτρους και οριακές τιμές, έτσι ώστε να βοηθήσουν στη πρόληψη επιδημιών και ασθενειών. Πολυάριθμες επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει μία αιτιολογική σχέση μεταξύ γαστρεντερικών συμπτωμάτων και ποιότητας των νερών αναψυχής, όπως μετρήθηκε από τις τιμές μικροβιακών δεικτών. Για την εφαρμογή διαφόρων νομοθετικών ρυθμίσεων έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετοί δείκτες, και ειδικά οι μικροργανισμοί, μεταξύ εκείνων που συνήθως χρησιμοποιούνται για θέματα υγείας. Οι μικροργανισμοί γενικά θα πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προυποθέσεις, ώστε να μπορούν με ασφάλεια να χρησιμοποιηθούν ως δείκτες : να έχουν ένα υπόβαθρο υγείας, να υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες πληροφορίες γι`αυτούς, από τις ποίες να μπορούν να προκύψουν οδηγίες με οριακές τιμές, να είναι σταθεροί στα δείγματα νερού, να έχουν μία εγκεκριμένη μέθοδο για την εργαστηριακή ανάλυση που να είναι φθηνή, να μη χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση του προσωπικού και να βασίζεται σε εύκολα διαθέσιμο βασικό εξοπλισμό. Ακόλουθα παρατίθενται οι μικροργανισμοί που συνήθως χρησιμοποιούνται στις νομοθετικές διατάξεις ως παράμετροι, καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους για συμμόρφωση ή μη στις παραπάνω απαιτήσεις: 1) Εντερόκοκκοι : ικανοποιούν όλες τις απαιτήσεις, -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 5 2) Escherichia coli : είναι τα πλέον κατάλληλα για τα γλυκά νερά, ασταθή για τα θαλάσσια. 3) Ολικά κολοβακτηριοειδή : είναι ακατάλληλα (δεν έχουν μόνο κοπρανώδη προέλευση ), 4) Θερμοανεκτικά κολοβακτηριοειδή : είναι ακατάλληλα ως δείκτες σε νομοθετικές διατάξεις (δεν υπάρχουν κατάλληλες έρευνες-δεν είναι κοπρανώδεις οργανισμοί), 5) Σαλμονέλλα : περιορισμένη βιολογική απόκριση ( χαμηλή μολυσματική δράση-σχετικά μικρός αριθμός στα λύματα-γρήγορη εξουδετέρωση στο νερό) 6) Εντεροιοί : η άμεση σημασία υγείας κυμαίνεται από αμελητέα σε πολύ υψηλή (ακριβοί για να δοκιμαστούν- απαιτούν εξειδικευμένες μεθόδους-οι αριθμοί είναι μεταβλητοί και δεν σχετίζονται με ανθρώπινο αποτέλεσμα). Πολλοί Οργανισμοί έχουν επιλέξει να βασίζουν τις παραμέτρους για τον έλεγχο των νερών αναψυχής είτε α) σε επίπεδα ποσοστιαίας συμμόρφωσης, συνήθως 95%, ( δηλαδή το 95% των αναλυθέντων δειγμάτων θα πρέπει να βρίσκεται κάτω από μία καθορισμένη τιμή για να ικανοποιεί την παράμετρο), είτε β) στον γεωμετρικό μέσο των τιμών των στοιχείων ποιότητας των νερών, που συλλέγησαν στην περιοχή κολύμβησης. 95 εκατοστιαία τιμή κοπρανωδών εντεροκόκκων/100ml (στρογγυλευμένες τιμές) 40 Α 41-200 Β 201-500 Γ >500 Δ Βάση εξαγωγής συμπεράσματος Οι τιμές αυτές είναι κάτω από το Επίπεδο Μη Παρατηρούμενης βλαβερής Επιδράσεως Η τιμή των 200 είναι πάνω από την οριακή τιμή μετάδοσης ασθένειας που αναφέρεται στις περισσότερες επιδημιακέςμελέτες Οι τιμές αποτελούν μία σημαντική αύξηση της πιθανότητας όλων των βλαβερών αποτελεσμάτων για τα οποία είναι διαθέσιμα στοιχεία δόσης-αποτελέσματος Πάνω από αυτό το επίπεδο μπορεί να υπάρχει σημαντικός κίνδυνος υψηλών επιπέδων μετάδοσης αθένειας Εκτιμώμενος κίνδυνος για μία έκθεση <1% Κίνδυνος Γαστρεντερικής Ασθένειας (ΓΕΑ) <0,3% Κίνδυνος Οξείας Εμπυρέτου Αναπνευστικής Ασθένειας (ΟΕΑΑ) 1-5% Κίνδυνος ΓΕΑ 0,3-1,9% Κίνδυνος ΟΕΑΑ 5-10% Κίνδυνος ΓΕΑ 1,9-3,9% Κίνδυνος ΟΕΑΑ >10% Κίνδυνος ΓΕΑ >3,9% Κίνδυνος ΟΕΑΑ -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 6 Συνήθως χρησιμοποιείται η εκατοστιαία τιμή συμμόρφωσης του δείκτη κοπρανωδών εντεροκόκκων. Οι τιμές αυτές προκύπτουν από μία σειρά μελετών,που διεξήχθησαν από διαφορετικούς ερευνητές και παρουσιάζουν εύκολα αντιληπτά επίπεδα κινδύνου βασισμένα στις συνθήκες έκθεσης. Ο πίνακας (1) ανωτέρω δείχνει τη σχέση του εκτιμώμενου κινδύνου έκθεσης στο 95% τιμές των κοπρανωδών εντεροκόκκων. 4.ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη λήψη προφυλακτικών μέτρων αποφυγής ρύπανσης και μόλυνσης στις παράκτιες περιοχές, ώστε να αποφεύγονται οι κίνδυνοι για τη Δημόσια υγεία, είναι η προετοιμασία για μία αποτίμηση των υγειονομικών κινδύνων σε αυτές τις περιοχές. Η αποτίμηση πρέπει να είναι γρήγορη, αποτελεσματική, χωρίς ιδιαίτερα έξοδα και να μπορεί να διεξαχθεί με μία υγειονομική επιθεώρηση. Η μέθοδος αυτή σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης, θα πρέπει να συγκεντρωθούν πληροφορίες και στοιχεία για τα θέματα που αφορούν στα νερά κολύμβησης. Έτσι λοιπόν μέσω της υγειονομικής επιθεώρησης θα πρέπει να εξακριβωθούν και να καταγραφούν όλες οι πηγές κοπρανώδους ρύπανσης συνοδευόμενες από τις σχετικές πληροφορίες. Επίσης θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένες τοπικές συνθήκες που αναφέρονται στη φύση και στη σπουδαιότητα των τοπικών ενδημικών ασθενειών, στη συμπεριφορά του πληθυσμού στις συνθήκες έκθεσης, όπως και στις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, περιβαλλοντικές και τεχνικές συνθήκες. Οι τρείς σπουδαιότερες πηγές ανθρώπινης κοπρανώδους υποβάθμισης των νερών αναψυχής από πλευράς ανθρώπινης υγείας είναι λύματα, νερά από εκβολές ποταμών και υποβάθμιση από τούς ίδιους τους κολυμβητές. Οι τύποι και ο πληθυσμός των παθογόνων στα λύματα εξαρτώνται από την σοβαρότητα των ασθενειών και την κατάσταση των ξενιστών στους ανθρώπινους και ζωικούς πληθυσμούς και την εποχικότητα των λοιμώξεων. 4.1.Αγωγοί διάθεσης λυμάτων, υπερχειλιστές αποχετεύσεων και συνδιασμένο σύστημα αποχέτευσης : Είναι απαραίτητο να γνωρίζει κανείς εάν υπάρχουν αγωγοί διάθεσης λυμάτων, τη θέση τους, το μήκος τους, εάν είναι σωστά υπολογισμένοι και τον τρόπο και υλικά κατασκευής. Η παρουσία ενός αγωγού διάθεσης λυμάτων, επιφανειακού ή υποθαλάσσιου μπορεί να δώσει κατάλληλες πληροφορίες για το ανθρώπινο μικροβιακό φορτίο που καταλήγει στη θάλασσα και επηρεάζει τη ποιότητα την νερών κολύμβησης. -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 7 Οι υπερχειλιστές αποχετεύσεων, μπορούν να επηρεάσουν την ακτή στις περιπτώσεις ισχυρής βροχόπτωσης, όμως το μικροβιακό φορτίο είναι λιγότερο ρυπογόνο επειδή είναι διαλελυμένο με το νερό της βροχής, πράγμα όμως, που συμβαίνει μόνο στις περιόδους βροχών. Οι ακόλουθες περιπτώσεις διακρίνονται για τους αγωγούς διάθεσης λυμάτων : η διάθεση γίνεται κατευθείαν στην παραλία ( πάνω από το χαμηλώτερο ύψος νερού στις περιοχές με παλίρροια) η διάθεση στο νερό γίνεται μέσω μικρού μήκους αγωγών, αλλά το ρυπασμένο με λύματα νερό μπορεί εύκολα να υποβαθμίσει την περιοχή των νερών αναψυχής η διάθεση στο νερό γίνεται μέσω μεγάλου μήκους αγωγών, όπου τα λύματα διαλύονται και διασκορπίζονται και τα κριτήρια σχεδιασμού του αγωγού εγγυώνται ότι τα λύματα δεν έχουν τη δυνατότητα να υποβαθμίσουν την περιοχή των νερών αναψυχής. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη ορισμένοι παράγοντες όπως ότι η διαδικασία διασκόρπισης, διάλυσης, καθίζησης και αδρανοποίησης των παθογόνων μικροργανισμών ( με την ηλιακή ακτινοβολία, το φυσικό θάνατο και τη θήρευση ) οδηγούν σε ένα σχετικό βαθμό ασφάλειας. Ίδιας σπουδαιότητας είναι και ο βαθμός επεξεργασίας των λυμάτων πριν από την διάθεσή τους, όπου διακρίνονται οι ακόλουθες περιπτώσεις : Καμία επεξεργασία Προεπεξεργασία Πρωτοβάθμια επεξεργασία (καθίζηση) Δευτεροβάθμια επεξεργασία (πρωτοβάθμια επεξεργασία και βιολογική επεξεργασία, όπως χαλικοδιυλιστήριο ή ενεργός ιλύς) Δευτεροβάθμια επεξεργασία και απολύμανση Τριτοβάθμια επεξεργασία (δευτεροβάθμια επεξεργασία και κροκίδωση-διήθηση σε άμμο, μικροφίλτρανση) Τριτοβάθμια επεξεργασία και απολύμανση Λιμνοδεξαμενές (χαμηλόβαθμη βιολογική επεξεργασία ) -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 8 Ο παρακάτω πίνακας (2) παρουσιάζει ποσοτικά τον δυνητικά σχετικό κίνδυνο στη Δημόσια υγεία από την έκθεση σε λύματα που διατίθενται μέσω αγωγών (περιλαμβάνονται υπερχειλιστές αποχετεύσεων και συνδιασμένο σύστημα αποχέτευσης) Τρόπος Διάθεσης Βαθμός Επεξεργασίας Κατευθείαν σε παραλία Μικρού μήκους αγωγός Μεγάλου μήκους αγωγός Καμία Επεξεργασία Πολύ υψηλός Υψηλός Μέτριος Προεπεξεργασία Πολύ υψηλός Υψηλός Χαμηλός Πρωτοβάθμια Επεξεργασία Πολύ υψηλός Υψηλός Χαμηλός Δευτεροβάθμια Επεξεργασία Υψηλός Υψηλός Χαμηλός Δευτεροβάθμια Επεξεργασία με απολύμανση ----- ----- ----- Τριτοβάθμια Επεξεργασία Μέτριος Μέτριος Πολύ Χαμηλός Τριτοβάθμια Επεξεργασία με απολύμανση ----- ----- ----- Λιμνοδεξαμενές Υψηλός Υψηλός Χαμηλός 4.2 Εκβολές ποταμών: Επίσης είναι σημαντικό να υποδεικνύεται εάν υπάρχουν ή όχι εκβολές ποταμών στα παράκτια νερά αναψυχής. Εάν υπάρχουν, τότε πρέπει να γίνει μία έρευνα για να εξακριβωθεί εάν γίνεται διάθεση λυμάτων στον ποταμό και ο βαθμός επεξεργασίας τους. Για μιά πολύ χονδροειδή εκτίμηση, εάν η κατάλληλη παρακολούθηση και έλεγχος είναι δύσκολο να καθορίσουν τα ρυπαντικά φορτία, τότε το μέγεθος του πληθυσμού των πόλεων απ`όπου προέρχονται τα λύματα, μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη η παροχή του ποταμού κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου, για να εκτιμηθεί η δυνατότητα κινδύνου. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες οι μικροί ποταμοί διαλειπούσης ροής (ρέματα), να είναι ξεροί κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου και έτσι να μην παρουσιάζουν ουσιαστικό κίνδυνο ρύπανσης. -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 9 Ο ακόλουθος πίνακας (3) παρουσιάζει ποσοτικά τον δυνητικά σχετικό κίνδυνο στη Δημόσια υγεία από την έκθεση σε λύματα μέσω της διάθεσης τους σε ποταμό: Πληθυσμός & χαρακτηριστικά παροχής Μεγάλος πληθυσμός με χαμηλή παροχή ποταμού Μικρός πληθυσμός με χαμηλή παροχή ποταμού Μετριος πληθυσμός με μέτρια παροχή ποταμού Μεγάλος πληθυσμός με υψηλή παροχή ποταμού Μικρός πληθυσμός με υψηλή παροχή ποταμού Βαθμός Επεξεργασίας Καμία Πρωτοβάθμια Δευτεροβάθμια Δευτεροβάθμια Λιμνοδεξαμενές Επεξεργασία Επεξεργασία Επεξεργασία Επεξεργασία & Απολύμανση Πολύ υψηλός Πολύ υψηλός Υψηλός ----- Μέτριος Πολύ υψηλός Υψηλός Μέτριος ----- Μέτριος Υψηλός Μέτριος Χαμηλός ----- Χαμηλός Υψηλός Μέτριος Χαμηλός ------ Χαμηλός Υψηλός Μέτριος Πολύ Χαμηλός ----- Πολύ Χαμηλός 4.3. Πληθυσμός λουομένων: είναι ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ο αριθμός των κολυμβητών που επισκέπτονται την περιοχή των νερών αναψυχής κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου είναι πολύ σημαντικός για την εκτίμηση του κινδύνου στη Δημόσια υγεία. Θα πρέπει όμως να συνεκτιμάται με τη γεωγραφία της παράκτιας περιοχής. Η μίξη του νερού στις περιοχές των νερών αναψυχής μπορεί να μειώνει τον κίδυνο, όταν δεν τίθενται εμπόδια στην κυκλοφορία των θαλασσινών νερών, σε αντίθεση με τις περιοχές σε κλειστούς κόλπους όπου η κυκλοφορία των νερών γίνεται μόνο μέσω της περιορισμένης εισόδου του κόλπου και κατά συνέπεια το νερό δεν ανανεώνεται εύκολα και οι μικροβιακοί ρύποι παραμένουν περισσότερο χρόνο στα νερά κολύμβησης. -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 10 Ο ακόλουθος πίνακας (4) παρουσιάζει τον δυνητικά σχετικό κίνδυνο στη Δημόσια υγεία από την έκθεση των λουομένων σε λύματα : Πληθυσμός λουομένων Υψηλή πυκνότητα λουομένων - υψηλός βαθμός διάλυσης Χαμηλή πυκνότητα λουομένων - υψηλός βαθμός διάλυσης Υψηλή πυκνότητα λουομένων - χαμηλός βαθμός διάλυσης Χαμηλή πυκνότητα λουομένων - χαμηλός βαθμός διάλυσης Κατηγορία Χαμηλός Πολύ Χαμηλός Μέτριος Χαμηλός 4.4 : Μερικοί πρόσθετοι παράγοντες θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη κατά την προετοιμασία της μελέτης εκτίμησης των κινδύνων στη Δημόσια υγεία. Ένας από αυτούς είναι η διάρκεια και η ποσότητα ενδεχόμενων βροχοπτώσεων, η ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου, οι παλίρροιες (εάν υπάρχουν), όπως και τα ρεύματα στην περιοχή που εξετάζεται, ή και η απελευθέρωση νερών σε ειδικές περιπτώσεις όπως για παράδειγμα σε ποταμούς με ρυθμιζόμενη ροή από φράγματα. Το ανάγλυφο της ακτής θα προσδώσει επιπλέον πληροφορίες για την εκτίμηση της δυνατότητας κινδύνου. Τα παραπάνω περιγραφέντα στοιχεία για την αξιολόγηση των κινδύνων υγείας, στηρίζονται εξ ολοκλήρου στην κοπρανώδη ρύπανση με ανθρώπινη προέλευση. Όμως,, θα πρέπει να αξιολογείται και η κοπρανώδης ρύπανση από άλλες πηγές, αν και μικρότερης σημασίας. Έτσι, οι εκροές από περιοχές με βοσκότοπους ζώων θα πρέπει να υποδεικνύονται, μαζί με ενδεχόμενη ζωική παραγωγή. Η παρουσία γλάρων δηλώνει κοπρανώδη ρύπανση, που προέρχεται από τα αποχωρήματα αυτών των πουλιών και όχι από ανθρώπινη προέλευση. Τέλος, αν η ακτή χρησιμοποιείται επίσης από σκύλους ή άλογα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ενδεχόμενη ρύπανση που προέρχεται από αυτά. 5.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΩΝ Τα διάφορα στάδια για την εκτίμηση της μικροβιακής ποιότητας των νερών αναψυχής, συνοπτικά είναι τα ακόλουθα : Στάδιο 1: Κατ`αρχάς γίνεται μία δειγματοληψία για να καθοριστεί, εάν υπάρχει τοπική διακύμανση. Κατά τη διάρκεια της αρχικής εκτίμησης η δειγματοληψία πρέπει να διενεργείται σε χωριστά τοπικά σημεία δειγματοληψίας και σε διαφορετικές ημέρες. Η -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 11 διενέργεια της δειγματοληψίας, πρέπει να γίνει την περίοδο, που θα υπάρχει υψηλή ρύπανση από τη διάθεση λυμάτων στην περιοχή, όπως και επίσης ο υψηλότερος αριθμό λουομένων ( π.χ. το απόγευμα ή την ημέρα με τη μεγαλύτερη συχνότητα κολυμβητών ) Στάδιο 2 : Καθορισμός τοπικών διακυμάνσεων βασισμένος σε στοιχεία από το ανωτέρω. Στάδιο 3 : Εντατική δειγματοληψία ( αν δεν υπάρχει σημαντική τοπική διακύμανση ) και εκτίμηση των αποτελεσμάτων. Αν δεν υπάρχει ένδειξη τοπικής διακύμανσης, η αρχική ταξινόμηση καθορίζεται από τα αποτελέσματα της υγειονομικής επιθεώρησης και την εκτίμηση της μικροβιακής ποιότητας των νερών. Προτείνεται, η μικροβιακή ποιότητα των νερών για όλα τα νερά αναψυχής, να ταξινομείται στις 4 κατηγορίες Α-Δ (βλ. Πίνακα 1) χρησιμοποιώντας την 95% ποσόστωση διανομής για τους κοπρανώδεις εντεροκόκκους. Στάδιο 4 : Εάν είναι έντονη η τοπική διακύμανση (βλ. Στάδιο 2) τότε γίνεται ο ορισμός, η χωριστή εκτίμηση και διαχείριση των θεωρουμένων περιοχών. Στάδιο 5 : Επιβεβαιωτικός έλεγχος στα επόμενα χρόνια, χρησιμοποιώντας μειωμένη συχνότητα δειγματοληψίας και επανάληψη της υγειονομικής επιθεώρησης. Εάν η ταξινόμηση (βλ. επόμενο πίνακα 5 ), είναι «πολύ καλή» ή «πολύ κακή», μπορεί να δικαιολογηθεί ακόμη και μεγαλύτερη συχνότητα δειγματοληψίας, δηλαδή λιγώτερα δείγματα. 6. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΝΕΡΩΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ Τα αποτελέσματα λοιπόν, της υγειονομικής επιθεώρησης και της εκτίμησης της μικροβιακής ποιότητας είναι μία ταξινόμηση πέντε επιπέδων των νερών αναψυχής : α) Πολύ Καλή, β) Καλή, γ) Μέτρια, δ) Πτωχή, και ε) Πολύ πτωχή. Επιπρόσθετα υπάρχει μία κατηγορία παρακολούθησης όταν υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ των αποτελεσμάτων της εκτίμησης της μικροβιακής ποιότητας των νερών και της υγειονομικής επιθεώρησης. Η αρχική ταξινόμηση των νερών αναψυχής επιτυγχάνεται με τον συνδιασμό της υγειονομικής επιθεώρησης και της εκτίμησης τηςμικροβιακής ποιότητας των νερών, χρησιμοποιώντας τη μήτρα του πίνακα 5. Οι οριακές τιμές (40, 200, 500 ) είναι εκπεφρασμένες σε 95% ποσοστώσεις των μετρήσεων των κοπρανωδών εντεροκόκκων σε δείγμα 100 χιλιοστόλιτρων (ml ) και παρουσιάζουν τα επίπεδα κινδύνου, τα οποία βασίζονται στις συνθήκες έκθεσης από τις σπουδαιότερες επιδημιολογικές έρευνες (βλ. Πίνακα 1 ). Όταν η επιθεώρηση του χώρου και η θεώρηση της ποιότητας των νερών -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 12 καταλήγουν σε μη σύμφωνη κατηγοριοποίηση, τότε χρειάζεται περαιτέρω παρακολούθηση. Αυτή περιλαμβάνει την επανεκτίμηση της υγειονομικής επιθεώρησης και πρόσθετες αναλύσεις της ποιότητας του νερού. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει προσωρινή ταξινόμηση ( όταν δεν υπάρχουν στοιχεία ή είναι ανεπαρκή ) ή επαναταξινόμηση. ΠΙΝΑΚΑΣ 5 Κατηγορία Εκτίμησης Μικροβιακής Ποιότητας Νερών Α <40 Β 41-200 Γ 201-500 Δ >500 Εξαιρετική * Περίπτώση Κατηγορία Πολύ χαμηλή Πολύ καλή Πολύ καλή Παρακολούθηση Παρακολούθηση Υγειονομικής Χαμηλή Πολύ καλή Καλή Μέτρια Παρακολούθηση Επιθεώρησης Μέτρια Καλή Καλή Μέτρια Πτωχή ΔΡΑΣΗ (ευαισθησία Υψηλή Καλή Μέτρια Πτωχή Πολύ πτωχή σε κοπρανώ- Πολύ υψηλή Παρακολούθηση Μέτρια Πτωχή Πολύ πτωχή δη ρύπανση) Εξαιρετικές Περιπτώσεις* ΔΡΑΣΗ *Αναφέρονται σε γνωστές περιόδους υψηλότερου κινδύνου, όπως κατά τη διάρκεια μιάς επιδημίας από ένα παθογόνο μάλλον μικροβιακής προέλευσης, θραύση αγωγού αποχέτευσης στην περιοχή των νερών κολύμβησης κλπ. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η μήτρα ταξινόμησης μπορεί να μη παρουσιάζει σωστά τη συσχέτιση σχετικού κινδύνου και ασφαλείας Επιπρόσθετα, οι Οδηγίες θα πρέπει να αναφέρονται και στη διαχείριση, καθώς είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διατήρηση και τη βελτίωση της ποιότητας των νερών στις περιοχές αναψυχής. Η διαχείριση στοχεύει σε δράσεις με αποτέλεσμα οι ακόλουθες δύο να αποτελούν τα δύο βασικά στοιχεία : ταξινόμηση των νερών αναψυχής και βραχυπρόθεσμη πληροφόρηση, η οποία αποδίδει την αλλαγή των συνθηκών. Για να υπάρχει ασφάλεια στις περιοχές νερών αναψυχής, οι υπεύθυνες Αρχές για τη διαχείριση, πρέπει να καθιερώνουν ένα πρόγραμμα για την εκτίμηση των υπαρχόντων κινδύνων. Στις απειλές συμπεριλαμβάνονται, φυσικά ατυχήματα, μικροβιολογικές παράμετροι, κυανοβακτήρια και πολλαπλασιασμός φυκιών. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η καλής ποιότητας παροχή πληροφοριών σε όσο το δυνατόν συντομώτερο χρόνο. Κυρίως συνιστάται η χρήση τεχνολογίας ( τηλεόραση, ίντερνετ), όπως και περίφραξη, τοποθέτηση πινακίδων και αφαίρεση της ελαφριάς -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 13 υποδομής της ακτής (τουαλέτες, ντους ) στην περίπτωση «πτωχής» μικροβιακής ποιότητας των νερών. Πρέπει να έχουν εκπονηθεί σχέδια για τη λήψη μέτρων πρόληψης της ρύπανσης όπως και διορθωτικών μέτρων, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν σε περίπτωση ανάγκης για τη βελτίωση της ποιότητας των νερών αναψυχής. Αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν, καταπολέμηση της άμεσης σημειακής πηγής ρύπανσης, καταπολέμηση διαλειπούσης ρύπανσης και καταπολέμηση ρύπανσης στη λεκάνη αποροής. 7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ Η παρακολούθηση και ο έλεγχος περιλαμβάνουν οπτική αναγνώριση των πιθανών πηγών ρύπανσης στην περιοχή κολύμβησης, δειγματοληψία νερού και επιβεβαίωση των σημείων αναφοράς. Τα σημεία αναφοράς μπορεί να είναι το όργανο μέτρησης της βροχόπτωσης στην περιοχή, τα σημεία εκροής των αγωγών διάθεσης λυμάτων, η διαδικασία επεξεργασίας των λυμάτων, οι αγωγοί υπερχείλισης των μικτών δικτύων αποχέτευσης και οι παράνομες συνδέσεις στα δίκτυα αποχέτευσης. Ύστερα από την αρχική ταξινόμηση, όλες οι περιοχές νερών αναψυχής θα υπόκεινται σε ετήσια υγειονομική επιθεώρηση, ώστε να διαπιστώνεται εάν έχουν αλλάξει οι πηγές ρύπανσης. Για τις περιοχές νερών αναψυχής όταν δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην κατηγορία υγειονομικής επιθεώρησης τα τελευταία χρόνια και η οποία ήταν «Πολύ χαμηλή» ή «Χαμηλή» (βλ. Πίνακα 5, δηλαδή πολύ μικρή ευαισθησία σε κοπρανώδη ρύπανση), ενώ η μικροβιακή ποιότητα του νερού ήταν σταθερή και είχε βασιστεί σε πάνω από 100 δείγματα, τότε η δειγματοληψία και μικροβιολογική ανάλυση μπορεί να μειωθεί σε ένα ελάχιστο 5 δειγμάτων για να επιβεβαιωθεί ότι δεν έχουν προκύψει αλλαγές. Επίσης για τις περιοχές νερών αναψυχής όπου η υγειονομική επιθεώρηση ανέδειξε την ακτή στην κατηγορία «Πολύ υψηλή», όσον αφορά στην ευαισθησία σε κοπρανώδη ρύπανση ( όπου κανονικά η κολύμβηση θα έπρεπε να απαγορεύεται), τότε ισχύει όπως παραπάνω. Για τις ενδιάμεσες περιπτώσεις («Μέτρια» και «υψηλή») συνιστάται ένα ευρύτερο πρόγραμμα μικροβιολογικής δειγματοληψίας. -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 14 Ο κατωτέρω πίνακας 6 παρουσιάζει το συνιστώμενο πρόγραμμα παρακολούθησης. Κατηγορία κινδύνου, όπως διαπιστώθηκε από την Εκτίμηση μικροβιακής ποιότητας νερών Υγειονομική Επιθεώρηση Υγειονομική Επιθεώρηση Πολύ χαμηλή 5 δείγματα ετησίως, τουλάχιστον Ετήσια Χαμηλή 5 δείγματα ετησίως, τουλάχιστον Ετήσια Μέτρια Ετήσια δειγματοληψία χαμηλού επιπέδου Ετήσια 4 δείγματα x 5 περιπτώσεις ανά κολυμβητική περίοδο Ετήσια επιβεβαίωση αποτελεσματικής διαχείρισης Πρόσθετα δείγματα σε περίπτωση περίεργων αποτελεσμάτων Υψηλή Ετήσια δειγματοληψία χαμηλού επιπέδου Ετήσια 4 δείγματα x 5 περιπτώσεις ανά κολυμβητική περίοδο Ετήσια επιβεβαίωση αποτελεσματικής διαχείρισης Πρόσθετα δείγματα σε περίπτωση περίεργων αποτελεσμάτων Πολύ υψηλή 5 δείγματα ετησίως, τουλάχιστον (απαγόρευση κολύμβησης) Ετήσια 8. ΟΔΗΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ «ΠΕΡΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΩΝ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ» Μία από τις πρώτες εφαρμογές των Κατευθυντήριων Οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ήταν και η επικαιροποίηση της πρώτης Οδηγίας του Ευρωπαικού Συμβουλίου, του 1976. Η νέα βασίζεται σε διαφορετική επιστημονική βάση από την προηγούμενη επειδή εφαρμόζει τις ήδη αναλυθείσες Κατευθυντήριες Οδηγίες, με μικρές διαφορές. Στην Οδηγία του 1976 (76/160/ΕΕC), οι περιοχές κολύμβησης ταξινομούντο ως ασφαλείς ή μη ασφαλείς επί τη βάσει ενός αριθμού 12 δειγμάτων ληφθέντων κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κολυμβητικής περιόδου, χρησιμοποιώντας 3 μικροβιακούς δείκτες : Ολικά κολοβακτηριοειδή, κολοβακτηρίδια κοπράνων και προαιρετικά -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 15 στρεπτοκόκκους κοπράνων. Όταν κρινόταν απαραίτητο, μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως δείκτες Σαλμονέλλα και εντεροιοί. Τα κράτη μέλη θα έπρεπε να ακολουθούν μία κανονική συχνότητα ελέγχου, ενός δείγματος κάθε 15 ημέρες ή μία μειωμένη συχνότητα ενός δείγματος κάθε μήνα. Η μειωμένη συχνότητα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί όταν η ποιότητα του νερού ήταν καλή και υπήρχαν αρκετά δείγματα. Επίσης εκτός των μικροβιολογικών δεικτών ελέγχονταν και τρείς φυσικές παράμετροι. Στην νέα Οδηγία (206/7/C) που αφορά στην διαχείριση της ποιότητας των νερών κολύμβησης και η οποία αντικαθιστά την 76/160/ΕΕC, τα νερά κολύμβησης ορίζονται ως: A) Νερά όπου παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για κολύμβηση από ένα μεγάλο αριθμό λουομένων ή οι αρμόδιες αρχές θεωρούν ότι προορίζονται για κολύμβηση και B) όπου δεν απαγορεύεται η κολύμβηση. Τα νερά των κολυμβητικών δεξαμενών και των δεξαμενών ιαματικών νερών, όπως και τα τεχνητά και περίκλειστα νερά που διαχωρίζονται από τα επιφανειακά, δεν καλύπτονται από αυτή την Οδηγία, η oποία όμως αφορά στα θαλασσινά νερά αλλά και στα γλυκά νερά (ποτάμια, λίμνες κλπ). Στην Οδηγία περιέχονται τα ακόλουθα θέματα: 1. Έλεγχος και αξιολόγηση της ποιότητας των νερών κολύμβησης 2. Η διαχείριση της ποιότητας των νερών κολύμβησης 3. Πληροφορίες στο κοινό για την ποιότητα των νερών κολύμβησης Επίσης αναφέρεται σε : 1. Καθορισμό και διατήρηση της ταυτότητας των νερών κολύμβησης : βασικά είναι η περιγραφή των φυσικών, γεωγραφικών και υδρολογικών χαρακτηριστικών των νερών κολύμβησης, η εξακρίβωση και η αξιολόγηση των πιθανών πηγών ρύπανσης και η εκτίμηση των κινδύνων για τη υγεία των κολυμβητών. 2. Καθορισμό ενός ημερολογίου ελέγχου : Ο έλεγχος πρέπει να αρχίζει πριν από την αρχή κάθε κολυμβητικής περιόδου και η συχνότητα πρέπει να βασίζεται στα ιστορικά στοιχεία των προηγουμένων ετών. 3. Έλεγχο των νερών κολύμβησης : Τα κράτη μέλη πρέπει να ελέγχουν τα νερά για εντεροκόκκους(intestinal enterococci )και κολοβακτηρίδια ( E.coli). Θα πρέπει να ακολουθούνται κανόνες για το χειρισμό και τη μεταφορά των δειγμάτων για μικροβιολογική ανάλυση. Συνιστάται τα δείγματα να αναλύονται την ίδια εργάσιμη ημέρα. Εάν δεν είναι εφικτό για πρακτικούς λόγους, τα δείγματα πρέπει να αναλύονται εντός 24 ωρών το αργότερο, υπό την προυπόθεση ότι τα δείγματα είναι αποθηκευμένα σε σκοτεινό μέρος και σε θερμοκρασία περίπου 4 βαθμών Κελσίου. -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 16 4. Αξιολόγηση της ποιότητας των νερών κολύμβησης Πρέπει να καθορίζεται βασισμένη στα στοιχεία ποιότητας των νερών τα οποία αποτελούνται από τουλάχιστον 15 δείγματα, ληφθέντα κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 3 ή 4 κολυμβητικών περιόδων (αρχική αξιολόγηση). 5. Ταξινόμηση των νερών κολύμβησης Τα νερά κολύμβησης ταξινομούνται σε τέσσερις κατηγορίες ανάλογα με την συγκέντρωση των μικροβιακών δεικτών και χρησιμοποιώντας την αξιολόγηση των ποσοστιαίων συγεντρώσεων 95% και 90%, όπως περιγράφεται ακολούθως στον πίνακα 7. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι όλα τα νερά κολύμβησης έχουν τουλάχιστον «επαρκή» ποιότητα. Ποιότητα Θαλασσίων Νερών Παράμετρος Εξαιρετική Καλή Επαρκής Ανεπαρκής Μέθοδος ανάλυσης Εντερόκοκκοι ISO 7899-1 Κολοβακτηρίδια (Intestinal enterococcicfu/100ml) (Escherichia colicfu/100ml) 100* 200* 185** >185** ή ISO 7899-2 ISO 9308-3 250* 500* 500* >500* ή ISO 9308-1 Το 95 εκατοστημόριο συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας των δεδομένων προκύπτει από την εξίσωση : *άνω 95 εκατοστημόριο= αντιλογάριθμος (μ+1,65σ) και *άνω 90 εκατοστημόριο= αντιλογάριθμος (μ+1,282σ), όπου μ= ο υπολογισμένος αριθμητικός μέσος των δεκαδικών λογαρίθμων των τιμών και σ= η τυπική απόκλιση των δεκαδικών λογαρίθμων των τιμών. Η παρακολούθηση των νερών κολύμβησης γίνεται ως εξής : 1. Ένα δείγμα θα αναλύεται λίγο πριν κάθε κολυμβητική περίοδο. Υπολογίζοντας αυτό το επιπλέον δείγμα, εφόσον τα δεδομένα των προηγουμένων ετών υποδεικνύουν εξαιρετική ή επαρκή ποιότητα, όχι λιγώτερα από 4 δείγματα θα πρέπει να αναλύονται κάθε κολυμβητική περίοδο. 2. Όμως μόνον 3 δείγματα χρειάζεται να αναλυθούν όταν συμβαίνει ένα από τα παρακάτω : α) Η κολυμβητική περίοδος δεν ξεπερνά τις 8 εβδομάδες ή -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 17 β) Η κολυμβητική περιοχή βρίσκεται σε μέρος το οποίο υπόκειται σε ειδικούς γεωγραφικούς περιορισμούς 3. Οι ημερομηνίες δειγματοληψίας θα πρέπει να κατανέμονται σε όλη τη κολυμβητική περίοδο και το διάστημα μεταξύ των ημερομηνιών δειγματοληψίας δεν πρέπει να ξεπερνά τον ένα μήνα. 4. Στην περίπτωση βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, θα λαμβάνεται ένα πρόσθετο δείγμα για να βεβαιωθεί ότι το επεισόδιο έχει τελειώσει. Αυτό το δείγμα δεν θα αποτελεί μέρος των συνολικών δειγμάτων από τα οποία θα εξαχθούν τα αποτελέσματα της ποιότητας. Εάν κριθεί αναγκαίο να αντικατασταθεί ένα δείγμα, τότε ένα πρόσθετα δείγμα θα πρέπει να ληφθεί 7 ημέρες μετά το τέλος του βραχυπρόθεσμου επεισοδίου. 9. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Επίσης τα Κράτη μέλη θα πρέπει να προετοιμάσουν την ταυτότητα της ακτής (beach profile), η οποία θα πρέπει να περιέχει : Την περιγραφή των νερών κολύμβησης: το φυσικό περιβάλλον, τη συχνότητα των κολυμβητών χρονικά και τοπικά, που θα οδηγεί σε συμπέρασμα για τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόοδου, όρια των νερών κολύμβησης και την τοποθεσία του αντιπροσωπευτικού σημείου παρακολούθησης όπως και εξοπλισμό υποδοχής κοινού. Μία γενική περιγραφή της λεκάνης αποροής (σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο των Νερών, τηε Ευρωπαικής Ένωσης, 2000/60/ΕΚ), μέσα στην οποία τα νερά κολύμβησης είναι «προφυλαγμάνη περιοχή» και μία γενική περιγραφή των γειτονικών νερών που δέχονται σημειακές ή μη σημειακές (διάχυτες) αποροές από αστικές ή γεωργικές δραστηριότητες, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα των νερών κολύμβησης. Επιππλέον η ταυτότητα της ακτής θα πρέπει να δίνει πληροφορίες για το σημείο παρακολούθησης, το οποίο θα πρέπει να υποδεικνύεται σε ένα χάρτη που θα δείχνει τα νερά κολύμβησης σε μία κατάλληλη κλίμακα. Φαίνεται ότι είναι χρήσιμο να συνδιαστεί η υπόδειξη του σημείου παρακολούθησης με την απεικόνιση της ακτογραμμής και των νερών κολύμβησης. Επιπρόσθετα το παραπάνω σημείο θα πρέπει να υποδεικνύεται και με τις γεωγραφικές συντεταγμένες του. Θα είναι χρήσιμο να περιγραφεί σε ένα περιληπτικό κείμενο η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των Υπουργείων και των αρχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Σελ 18 υποδειχθεί η αρμόδια υπηρεσία για τον ορισμό των νερών κολύμβησης. Επίσης θα πρέπει να υποδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο θα μπορεί κανείς να επικοινωνεί με την αρμόδια υπηρεσία και τουλάχιστον θα πρέπει να δίνεται ένας αριθμός τηλεφώνου και μία διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αναλυτικά, η ταυτότητα των ακτών κολύμβησης αποτελείται από τα ακόλουθα: α) περιγραφή των φυσικών, γεωγραφικών και υδρολογικών χαρακτηριστικών των νερών κολύμβησης, καθώς και άλλων επιφανειακών νερών στη λεκάνη απορροής των εν λόγω νερών κολύμβησης που μπορούν ενδεχομένως να αποτελέσουν πηγή ρύπανσης, τα οποία είναι συναφή με τους σκοπούς της Οδηγίας και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία Πλαίσιο περί Νερών (2000/60/ΕΚ) β) εντοπισμό και αξιολόγηση των αιτιών ρύπανσης που ενδέχεται να επηρεάζουν τα νερά κολύμβησης και να βλάπτουν την υγεία των λουομένων γ) αξιολόγηση της δυνατότητας ανάπτυξης κυανοβακτηρίων δ) αξιολόγηση της δυνατότητας ανάπτυξης μακροφυκών ή/και φυτοπλαγκτού ε) εάν, από την αξιολόγηση στο πλαίσιο του στοιχείου( β), συνάγεται ότι υπάρχει κίνδυνος βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, τις ακόλουθες πληροφορίες: την αναμενόμενη φύση, συχνότητα και διάρκεια της αναμενόμενης βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, λεπτομέρειες για τις τυχόν άλλες αιτίες ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένων των διαχειριστικών μέτρων που λαμβάνονται και του χρονοδιαγράμματος για την εξάλειψή τους, τα διαχειριστικά μέτρα που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμης ρύπανσης και τα στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας των φορέων που είναι υπεύθυνοι για την ανάληψη τέτοιας δράσης στ) την τοποθεσία του σημείου παρακολούθησης. Σε περίπτωση σημαντικών δομικών έργων ή σημαντικών μετατροπών στα έργα υποδομής ως προς τα ύδατα κολύμβησης ή πλησίον τους, η ταυτότητα των νερών κολύμβησης πρέπει να καθίσταται επίκαιρη πριν από την έναρξη της επόμενης κολυμβητικής περιόδου. 4. Εφόσον κρίνεται σκόπιμο, οι πληροφορίες των στοιχείων (α) και(β) της παραγράφου 1 πρέπει να παρέχονται επί λεπτομερούς χάρτη. 5. Εφόσον το κρίνει σκόπιμο η αρμόδια αρχή,είναι δυνατόν να επισυνάπτονται ή να περιλαμβάνονται και άλλες πληροφορίες. -ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ