Η οδηγία για τα νερά κολύμβησης και η επίδραση της μυδοκαλλιέργειας στην ποιότητα νερών του Θερμαϊκού κόλπου (Βόρειο. Αιγαίο)

Transcript

1 Η οδηγία για τα νερά κολύμβησης και η επίδραση της μυδοκαλλιέργειας στην ποιότητα νερών του Θερμαϊκού κόλπου (Βόρειο Αιγαίο) Δρ. Σοφία Γαληνού-Μητσούδη Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης Τμήμα Τεχνολογίας Αλιείας & Υδατοκαλλιεργειών

2 Ηπαραγωγήμυδιών Ελλάδα: ~ 5 % της Ευρώπης (FAO, 004)

3

4 Παραγωγή μυδιών Σέρρες % Κεντρική Μακεδονία Παραγωγή Μυδιών (t) Χαλκιδική % Πιερία 8% Θεσσαλονίκη 56% Ημαθία 4% Θερμαϊκός Κόλπος: % της ελληνικής (εθνικής) παραγωγής

5 Συστήματα καλλιέργειας μυδιών πασσαλωτό (poles): ρηχά νερά, < 5 m δυναμικότητα: > 0 t/ 000 m (στρέμμα) Μονάδα: 0,5 - πλωτό (longlines): στρέμμα (0, ha) βαθύτερα νερά, > 8 m Μικρό σκάφος δυναμικότητα: 0 t/ 000 m (στρέμμα) Μονάδα: >0 στρέμματα (> ha) Μεγάλο σκάφος ειδικό

6 Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (Π.Ο.Α.Υ.).) Χωροδιάταξη μονάδων Ανατολικά του Αξιού: ΒΔ κόλπου Θεσσαλονίκης (Χαλάστρας), Δυτικά του Αξιού: ΒΔ Θερμαϊκού (Λουδία)

7 Πασσαλωτό μυδοτροφείο

8 πλωτό (longline)

9 Μήνας Βιολογική κατάσταση Μήκος (cm) Διαχειριστική ενέργεια Δεκέμβριος Αναπαραγωγή 0,080 Διαχειριστικός κύκλος Ιανουάριος Εγκατάσταση 0,50-0,00 Φεβρουάριος Εγκατάσταση 0,50-0,00 Τοποθέτηση συλλεκτήρων χειμερινός Μάρτιος Αύξηση Μήνας Βιολογική κατάσταση Μήκος (cm) Διαχειριστική ενέργεια Απρίλιος Αύξηση Απρίλιος Αναπαραγωγή 0,080 Μάϊος Αύξηση ~ - η αραίωση Μάϊος Εγκατάσταση 0,50-0,00 Τοποθέτηση συλλεκτήρων Ιούνιος Αύξηση Ιούνιος Αύξηση Ιούλιος Αύξηση ~ -4 Ιούλιος Αύξηση Αύγουστος Αύξηση ~ 4-5 η αραίωση Αύγουστος Αύξηση ~ - η αραίωση Σεπτέμβριος Αύξηση ~ 5 Πώληση Σεπτέμβριος Αύξηση ~ - Οκτώβριος Πώληση ~ 5-6 Οκτώβριος Αύξηση ~ -4 Νοέμβριος ~ 6 η αραίωση Νοέμβριος Αύξηση ~ 4 η αραίωση εαρινός Δεκέμβριος Αύξηση ~ 4-5 Ιανουάριος Αύξηση ~ 5 Πώληση Φεβρουάριος πώληση ~ 5-6 Μάρτιος ~ 6-7 η αραίωση

10 Ποιότητα νερών περιοχών κολύμβησης Οδηγία 000/60/ΕΚ Οδηγία 006/7/ΕΚ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ: Χαρακτηριστικά Καθορισμός & Περιοχής κολύμβησης εκτίμηση αιτίων Λεκάνης απορροής ρύπανσης Φυσικά Γεωγραφικά Εκτίμηση της δυναμικής Υδρολογικά των μικρο- & μακρο-φυκών Κατάταξη περιοχής κολύμβησης Παρακολούθηση περιοχής κολύμβησης

11 Θερμαϊκός κόλπος Χαρακτηριστικά Λεκάνη απορροής Ρυπογόνες πηγές 4 ποτάμια ( διασυνοριακό) Αστικές, Βιομηχανικές, Τουριστικές & Υγροτοπικές περιοχές (Συνθήκη Ramsar) Γεωργικές & Κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις Αλιεία Μυδοκαλλιέργειες Ναυσιπλοΐα 4 ποτάμια 4 αντλιοστάσια αποχετευτικοί αγωγοί Όμβρια Ναυσιπλοΐα Άλλοι αγωγοί Ανθρωπογενείς δραστηριότητες Βυθός Βόρεια και Δυτικά: Ιλυώδης - Αργιλώδης Νότια και Ανατολικά: Αμμώδης - Ιλυώδης συνεχίζεται

12 Θερμαϊκός κόλπος Θερμοκρασία (ºC) Αλατότητα ( ) ΒΔ κόλπος Θεσσαλονίκης Min Max ΒΔ Θερμαϊκός Κόλπος Min Max ΒΑ Θερμαϊκός Κόλπος Min Max ºC 6,5 6, 0 - (Μάιος) 7,5 (χειμώνας), 7,7 4,7 7,7 συνεχίζεται

13 Υδροδυναμική Θερμαϊκού κόλπου Barber et al., Πρόβλεψη ΑΤΕΙΘ-ΤΑΥ, ΤΑΥ, Πρόγραμμα ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙ, συνεχίζεται

14 Ένταση ρευμάτων Θερμαϊκού κόλπου Άνεμος ΒΔ ΑΤΕΙΘ-ΤΑΥ, ΤΑΥ, Πρόγραμμα ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙ, Άνεμος ΝΔ συνεχίζεται

15 Συχνότητα έντασης ρευμάτων συνεχίζεται

16 συνεχίζεται Ίζημα ΕΚΘΕ,, 00 ΕΚΘΕ,, 00

17 /7/006 8/8/006 0/8/006 Διαλυμένο Οξυγόνο Διαλυμένο Οξυγόνο 7/6/006 9//006 6//006 5/4/006 /4/006 4/5/006 7/5/006 6// Σταθμός Μ = Μ = Μ = 95% CI for the Mean 000 συνεχίζεται ml DO/l

18 συνεχίζεται Δυσμενή βιολογικά φαινόμενα Δυσμενές γεγονός Χαρακτηριστικά Χρόνος εμφάνισης Περιοχή εμφάνισης Μετεωρολογική παράμετρος Μαζική θνησιμότητα μυδιών μαζική θερινή τοπικού ενδιαφέροντος Απώλειες Παραγωγής >50% Ιούλιος 994, 998 Αύγουστος 987, 99, 99 Επίδραση στην ποιότητα νερού ΒΔ κόλπος Θεσσαλονίκης Μέση μηνιαία μέγιστη θερμοκρασία (, ο C) Μέση μηνιαία ελάχιστη θερμοκρασία (0,9 ο C) Μηνιαία διάρκεια της ηλιοφάνειας (5, h) Ερυθρά παλίρροια Πιθανή επίδραση στην ποιότητα νερού, δημόσια υγεία εαρινή φθινοπωρινή Απώλεια εισοδήματος & παραγωγής σε παρουσία τοξικού φυτοπλαγκτού Απρίλιος 999 Μάιος 995, 996, 997 Οκτώβριος 99, 999 Νοέμβριος 997 Όρμος Θεσσαλονίκης Κόλπος Θεσσαλονίκης Α Θερμαϊκός Κόλπος Μηνιαία διάρκεια της ηλιοφάνειας (46,4 h)

19 Φυτοπλαγκτό (chl-a) Εύτροφη: >,00 mg/m ) Ανώτερη μεσότροφη: 0,60,00 mg/m Ολιγοτροφική κατάσταση: < 0,0 mg/m 0,05 mg/m 0,75 0,50 0,5 Σταθμός Μ = Μ = Μ = 000 mg Chla/m^ 0,00 0,075 0,050 0,05 0,000 6//006 9//006 6//006 5/4/006 /4/006 4/5/006 7/5/006 7/6/006 /7/006 8/8/006 0/8/006

20 Χαρακτηριστικά παραγωγής μυδιών Σημαντική μείωση του μήκους (~0 %) Ραγδαία μείωση του βάρους (> 00 %)

21 Επιδράσεις της μυδοκαλλιέργειας στην ποιότητα νερών του Θερμαϊκού Μείωση της έντασης των ρευμάτων Περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας στις θερμές περιόδους Μείωση του διαλυμένου στο νερό οξυγόνου Μείωση τροφικών διαθεσίμων (chl-a) Αύξηση της ιζηματαπόθεσης (φυσιολογική λειτουργία μυδιών) Αύξηση οργανικού φορτίου στον πυθμένα (από διαχειριστικές ενέργειες αραιώσεων) Ανθρωπογενείς επιδράσεις λόγω διαχείρισης άμεσες ή/και έμμεσες (π.χ. μολύνσεις, πυκνές αρμαθιές, υψηλές πυκνότητες μυδιών)

22 Αξιολόγηση Φυσικοχημικά ποιοτικά στοιχεία (Οδηγία 000/60) Γενικές συνθήκες: διαταραγμένες Συγκεκριμένοι συνθετικοί ρύποι: σε συνδυασμό με τις Οδηγίες 9/44/ΕΚ & 98/8/ΕΚ συνεχίζεται

23 Αξιολόγηση Βιολογικά ποιοτικά στοιχεία (Οδηγία 000/60) Φυτοπλαγκτό: μεγάλη τοπική μείωση Μακροφύκη: απουσία φανερόγαμων Βένθος: χαμηλή βιοποικιλότητα Υδροδυναμισμός: μειωμένος Πυθμένας: με δυσμενές περιβάλλον

24 τελικά για την Κατάταξη Ολοκληρωμένη εικόνα των απαιτητών παραμέτρων όπως: Η ποιότητα νερών βάσει της Οδηγίας 000/60, Περιστατικά και συχνότητα εμφάνισης μικροβιακού φορτίου, Περιστατικά και συχνότητα εμφάνισης κυανοβακτηρίων, Εκτίμηση μικρο- και μακρο-χλωρίδας, η διαδικασία για την κατάταξη συνεχίζεται

25