ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΟ ΑΠΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΑΝ ΡΕΑΣ Γ. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ : ΚΑΛ ΗΣ ΣΠΥΡΟΣ Α.Μ : 1340200200175 ΑΘΗΝΑ 2004 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 4 Σελ. Α ΜΕΡΟΣ Το δικαίωµα φοίτησης σε αλλοδαπό πανεπιστήµιο σε συνάρτηση µε τη γενική ελευθερία παιδείας κατά το ελληνικό Σύνταγµα. 6 Β ΜΕΡΟΣ 1.Σύσταση Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α-Το ΕΑΓΕ.8 2.Όργανα του Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. 9 α)το διοικητικό συµβούλιο.10 β)ο Πρόεδρος Του.Σ..11 γ)επιτροπές Κρίσεως Τίτλων Σπουδών 11 3.Αρµοδιότητες Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α 12 α)αν οι σχόλες είναι οµοταγείς 12 β)ισοτιµία πτυχίων...13 γ)αναγνώριση διδακτορικών τίτλων....14 δ)μη αναγνώριση του αλλοδαπού τίτλου.15 4. εν είναι επιτρεπτή η αναγνώριση από το ΙΚΑΤΣΑ ως χρόνου διανυθέντος σε οµοταγές προς ηµεδαπό Α.Ε.Ι. του χρόνου που έχει διανυθεί σε Τµήµα ή Παράρτηµα αλλοδαπού Α.Ε.Ι. το οποίο λειτουργεί στην Ελλάδα 16 5. ιαδικασία λήψης αποφάσεων.17 6.Το ΙΚΑΤΣΑ σε σχέση µε την αυτοδιοίκηση των Α.Ε.Ι.19 2

Γ ΜΕΡΟΣ Η αντιµετώπιση του θέµατος της αναγνώρισης των πτυχίων από την αλλοδαπή στην Ελλάδα υπό το πρίσµα του Κοινοτικού ικαίου 1.Γενικές γραµµές του Κοινοτικού πλαισίου.21 2.Η οδηγία 89/48 ΕΟΚ...22 3.Επίδραση της οδηγίας 89/48 ΕΟΚ στη διαδικασία αναγνώρισης πτυχίων από την αλλοδαπή στην Ελλάδα 24 Α)Προσαρµογή του ελληνικού συστήµατος στην οδηγία 89/48 ΕΟΚ...25 Β)Η ελληνική απαγόρευση των ιδιωτικών πανεπιστηµίων συµβιβάζεται µε την κοινοτική επιδίωξη για ενιαίο σύστηµα αναγνώρισης πτυχίων..25 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 27 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.28 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ.29 ΠΕΡΙΛΗΨΗ SYMMARY 32 ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΛΗΜΜΑΤΑ.33 3

EIΣΑΓΩΓΗ Οι νέες συνθήκες ζωής,που έχουν διαµορφωθεί, έχουν αναδείξει πάρα πολλά προβλήµατα τα οποία απαιτούν άµεση λύση,επειδή είναι τόσο ζωτικά για το σηµερινό άνθρωπο. Όλες αυτές οι νέες καταστάσεις οφείλονται στην τεχνολογία,η οποία έχει φέρει κοντά τις χώρες και έτσι έχουν δηµιουργήσει συνθήκες οι οποίες δηλώνουν ως απαραίτητη τη συνεργασία και τη συµφιλίωση των λαών. Μέσα από αυτές τις συνεργασίες οι λαοί στοχεύουν να επιλύσουν µε τον πιο αποτελεσµατικό τρόπο τις όποιες διαφορές έχουν και τα όποια προβλήµατα αντιµετωπίζουν. Ένα τέτοιο πρόβληµα είναι και η αναγνώριση πτυχίων από την αλλοδαπή, το οποίο είναι άµεσο αποτέλεσµα της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων γενικά, και ειδικότερα των σπουδαστών κι εργαζοµένων. Οι µετακινήσεις αυτές προστατεύονται µέσα από διεθνείς συµβάσεις. Έτσι κάθε πολίτης της ΕΟΚ, για παράδειγµα, δικαιούται να εγκατασταθεί και να ασκήσει για µια µη µισθωτή δραστηριότητα σε οποιοδήποτε κράτος µέλος χάρη στον κανονισµό 1612/68.Βέβαια, η πρόσβαση στα διάφορα επαγγέλµατα εξακολουθεί να υπόκειται σε εθνικά κριτήρια που αποτελούν συνήθως συνάρτηση της διαφορετικής νοµικής, κοινωνικής και επαγγελµατικής αντιµετώπισης των συνθηκών εργασίας και ζωής από τα κράτη µέλη. Ως αποτέλεσµα, ο ενδιαφερόµενος δυσκολεύεται να αποδείξει τις απαιτούµενες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις και ικανότητες που 4

διαθέτει και που αποδεικνύονται κατά κύριο λόγο µε πτυχία, διπλώµατα, πιστοποιητικά και γενικότερα τίτλους. Συνεπώς, το θέµα αναγνώρισης των πτυχίων από την αλλοδαπή είναι ζωτικής σηµασίας για όλο τον κόσµο και,φυσικά, για την Ελλάδα. Έτσι και οι Έλληνες, οι οποίοι µπορούν αντί να σπουδάσουν στα κρατικά πανεπιστήµια της Ελλάδας, να επιλέξουν πανεπιστήµια της αλλοδαπής και ιδιαίτερα σε χώρες της Κοινότητας της Ευρώπης µε αυτό το θέµα θα ασχοληθούµε αναλυτικότερα παρακάτω και αφού τελειώσουν επιτυχώς τη φοίτηση τους εκεί να επιστρέφουν στην Ελλάδα για την επαγγελµατική τους πορεία. Και στο σηµείο αυτό ανακύπτει το θέµα αναγνώρισης των πτυχίων, όπου πρέπει να αποδείξουν αυτοί που τελείωσαν πανεπιστήµιο της αλλοδαπής ότι έχουν την ίδια κατάρτιση µε αυτούς που φοίτησαν σε Α.Ε.Ι. της ηµεδαπής. Για το λόγο αυτό έχει συσταθεί το ΙΚΑΤΣΑ το οποίο είναι αρµόδιο για την αναγνώριση πτυχίων από την αλλοδαπή στην Ελλάδα. 5

Α ΜΕΡΟΣ Το δικαίωµα φοίτησης σε πανεπιστήµιο της αλλοδαπής σε συνάρτηση µε τη γενική ελευθερία της παιδείας κατά το ελληνικό Σύνταγµα Συνταγµατικό θεµέλιο της φοίτησης σε ένα πανεπιστήµιο άλλων χωρών είναι το άρθρο 16 του Συντάγµατος, το οποίο οριοθετεί το χώρο της παιδείας και δίνει τις κατευθυντήριες διευθύνσεις, τις οποίες θα ακολουθήσει ο κοινός νοµοθέτης προκειµένου να ρυθµίσει αυτόν τον πολύ σηµαντικό τοµέα της ζωής ενός λαού. Ειδικότερα στην παράγραφο 4 εδάφιο ά του άρθρου 16 του Συντάγµατος ο συντακτικός νοµοθέτης ορίζει ότι «όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωµα δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθµίδες της στα κρατικά εκπαιδευτήρια».με αυτόν τον τρόπο, δεν κατοχυρώνει µόνο την αξίωση δωρεάν παροχής κρατικής παιδείας, που αποτελεί κοινωνικό δικαίωµα, αλλά και την γενική ελευθερία της παιδείας που συµπληρώνεται από την κατά την παράγραφο 8 ελευθερία της ιδιωτικής παιδείας. Η γενική ελευθερία της παιδείας σηµαίνει την ελευθερία του ατόµου να αποφασίζει ελεύθερα αν, πως και που θα εκπαιδευθεί.η ελευθερία έχει τις παρακάτω πλευρές : Α)ελευθερία προσβάσεως στην παιδεία Β)ελευθερία αποχής από την παιδεία Γ)ελευθερία επιλογής της θρησκευτικής και φιλοσοφικής κατευθύνσεως της παιδείας 6

)ελευθερία επιλογής εκπαιδευτηρίου Το ζήτηµα της αναγνώρισης των πτυχίων από την αλλοδαπή στην Ελλάδα έχει άµεση σχέση µε την τέταρτη πλευρά που εµφανίζει η γενική ελευθερία της παιδείας. Αυτό είναι πλήρως κατανοητό για τον εξής λόγο ότι µπορεί κάποίος να φοιτήσει σε πανεπιστήµιο της αλλοδαπής και να πάρει το πτυχίο του από αυτό και µετά να επιστρέψει στην Ελλάδα και να αναγνωριστεί ως ισάξιο µε αυτό που θα αποκτούσε αν φοιτούσε σε πανεπιστήµιο της ηµεδαπής. ηλαδή η ελευθερία αυτή αφορά την επιλογή του είδους, του τόπου και του συγκεκριµένου πανεπιστηµίου.άρα σύµφωνα µε το Σύνταγµα ο καθένας έχει το δικαίωµα να φοιτήσει σε πανεπιστήµιο του εξωτερικού αντί σε ένα της ηµεδαπής. Βέβαια, το Σύνταγµα επιτρέπει τη φοίτηση σε ξένο πανεπιστήµιο, από όπου θα πάρεις τον αλλοδαπό τίτλο, αλλά αυτό είναι εφικτό χάρη στις συνθήκες που υπάρχουν µεταξύ των χωρών και επιτρέπουν την εγκατάσταση και κυκλοφορία στο έδάφος τους αλλοδαπών από χώρες που µετέχουν στις συνθήκες. Αυτόθα γίνει πιο κατανοητό όταν θα δούµε τι ισχύει στις χώρες της ΕΟΚ 1. 1 Με τον κανονισµό ΕΟΚ 1612/68 επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζοµένων 7

Β ΜΕΡΟΣ 1. Σύσταση ΙΚΑΤΣΑ- Το ΕΑΓΕ Μέχρι το 1977 η αναγνώριση των πτυχίων από την αλλοδαπή στην Ελλάδα γίνονταν από τις οικείες πανεπιστηµιακές σχολές στις οποίες ο ενδιαφερόµενος υπέβαλε τα πτυχία του. Επειδή όµως το σύστηµα αυτό έπασχε, κυρίως λόγω του αποκεντρωτικού του χαρακτήρα, η πολιτεία µε το νόµο 741/1977 (φεκ α3141 το άλλαξε. Με το νόµο 741/1977 ιδρύθηκε το νοµικό πρόσωπο δηµόσιου δικαίου. ιαπανεπιστηµιακό Κέντρο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών της Αλλοδαπής. Παρόλο που το ΙΚΑΤΣΑ συγκροτήθηκε γρήγορα, η πραγµατική έναρξη άσκησης αρµοδιοτήτων του Κέντρου έγινε 17 µήνες αργότερα. Ο νόµος που φέρει τον τίτλο <<Περί συστάσεως ιαπανεπιστηµιακού Κέντρου Αναγνωρίσεως Τίτλων της Αλλοδαπής και ρυθµίσεως θεµάτων τινών αφορώντων εις τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα>> αποτελείται από 24 άρθρα, από τα οποία τα 7 µόνο αφορούν το ΙΚΑΤΣΑ. Τέλος, µε το άρθρο 78 Ν.1566/85 επήλθαν σηµαντικές τροποποιήσεις στο όλο πλαίσιο λειτουργίας του Κέντρου 2. Με το άρθρο 3 του Ν. 741/7 σαν οικονοµικοί πόροι του ΙΚΑΤΣΑ ορίζονται οι εξής : Α)ετήσια επιχορήγηση Κράτους, το ύψος της οποίας ορίζεται µε κοινή απόφαση των υπουργών Οικονοµικών και Εθνικής Παιδείας. 2 Με το νόµο 1566/85 τροποποιήθηκαν οι παράγραφοι 7,8,11 του άρθρου 4 του Ν 741/77. 8

Β) κληρονοµιές, κληροδοσίες, δωρεές εν ζωή και αιτία θανάτου,καθώς και κάθε άλλης φύσης παροχές φυσικών ή νοµικών πρόσωπων της ηµεδαπής ή της αλλοδαπής. Γ) τα έσοδα από το παράβολο που υποχρεούται να καταθέσει κάθε υποψήφιος για την αναγνώριση του τίτλου του. ) οι πρόσοδοι από την διαχείριση της περιουσίας του Κέντρου. Επίσης πρέπει να αναφερθεί ότι ο νόµος 1269/1982 <<για τη δοµή και λειτουργία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων>> προβλέπει την ίδρυση ενός νοµικού προσώπου, εποπτευοµένου από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων, µε την ονοµασία Εθνική Ακαδηµία Γραµµάτων και Επιστήµων (ΕΑΓΕ) µε έδρα την Αθηνά. Με το νόµο αυτό η ΕΑΓΕ θα ήταν αρµόδια για την αναγνώριση πτυχίων και, µάλιστα, από τη στιγµή της συγκρότησης της θα καταργηθεί το ΙΚΑΤΣΑ. Η ΕΑΓΕ δεν έχει συγκροτηθεί. 2. Όργανα του ΙΚΑΤΣΑ Σύµφωνα µε το άρθρο 4 του Ν 741/77 το ΙΚΑΤΣΑ αποτελείται από δύο όργανα : α) το ιοικητικό Συµβούλιο (. Σ) β) Ο Πρόεδρος του.σ. Στην αποφασιστική διαδικασία, όµως συµµετέχουν, ανάλογα µε την περίπτωση και ο Γενικός ιευθυντής της Ανωτάτης Εκπαιδεύσεως του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων και ο ιευθυντής της ιευθύνσεως Μορφωτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών. Ενώ η διασύνδεση του ΙΚΑΤΣΑ µε την πανεπιστηµιακή κοινότητα 9

κατορθώνεται µε τις τριµελείς Επιτροπές Κρίσεως Τίτλου Σπουδών, που παρεµβαίνουν αποφασιστικά στην όλη διαδικασία. Α) Το ιοικητικό Συµβούλιο Το ιοικητικό Συµβούλιο αποτελείται από 13 µέλη, κυρίως καθηγητές αλλά και αναπληρωτές καθηγητές ΑΕΙ της ηµεδαπής 3. Μάλιστα οι καθηγητές καταλαµβάνουν κατά κύριο λόγο όλο το φάσµα των γνωστικών αντικειµένων της Ανώτατης Εκπαίδευσης 4. Η θητεία τους είναι για τρία χρόνια. Τα µέλη του.σ επιλέγονται από τα ΑΕΙ. Συγκεκριµένα, τα ΑΕΙ υποχρεούνται τρεις µήνες πριν λήξει η θητεία του.σ να προτείνουν τρεις καθηγητές από κάθε µία από τις σχολές τους. Με βάση τις προτάσεις του, ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας διορίζει, µε απόφαση του που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως τα µέλη του. Σ και τους νόµιµους αναπληρωτές τους 5. Το.Σ συνεδριάζει νόµιµα όταν είναι παρόντα τουλάχιστον τα 2 / 3 των µελών του Η των νόµιµων αναπληρωτών τους. Οι αποφάσεις του λαµβάνονται µε την πλειοψηφία των παρόντων, σε περίπτωση δε ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου 6. 3 Άρθρο 4 παρ.2 Ν. 741/77 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 78 παρ. 4 Ν 1566/85. 4 Θεολογία, Φιλολογία Φιλοσοφία, Νοµική, Φυσική Μαθηµατικά, Οικονοµικές Επιστήµες Ιατρική, Οδοντιατρική,Κτηνιατρική, Πολυτεχνικές, Πολιτικές Επιστήµες Κοινωνιολογία, Γεωπονική ασολογία, Καλές Τέχνες και Φυσική Αγωγή.Η τελευταία προστέθηκε µε το Ν. 1566/85. 5 άρθρο 4 παρ. 3 Ν 741/77 6 άρθρο 4 παρ.9 Ν 741/77 10

Β) Ο Πρόεδρος Του.Σ Ο Πρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου εκλέγει από τα µέλη του τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο του ΙΚΑΤΣΑ 7. Ο Πρόεδρος του.σ αναδεικνύεται,µετά την τροποποίηση του 1985,σαν κεντρικότερο όργανο του ΙΚΑΤΣΑ, σε ορισµένες δε περιπτώσεις και ο µόνος που αποφασίζει. Επίσης, εκπροσωπεί δικαστικά και εξώδικα το νοµικό πρόσωπο του ΙΚΑΤΣΑ, αναπληρούµενος από τον Αντιπρόεδρο. Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύµατος του Προέδρου, αυτός αναπληρώνεται από τον Αντιπρόεδρο και σε περίπτωση που και αυτός είναι απών ή κωλύεται, αναπληρώνεται από µέλος του. Σ εξουσιοδοτηµένο από τον Πρόεδρο του. Σ. Γ) Επιτροπές Κρίσεως Τίτλων Σπουδών Οι τριµελείς αυτές επιτροπές αποτελούνται από µέλη του ΕΠ τα οποία προτείνονται κάθε χρόνο στο Κέντρο από τα διάφορα ΑΕΙ της ηµεδαπής και κατά αναλογία έξι τουλάχιστον καθηγητών ή αναπληρωτών καθηγητών από κάθε λειτουργούσα Σχολή 8. Από τα µέλη που έχει προτείνει το ΕΠ, αλλά και από άλλα µέλη του,,το ιοικητικό Συµβούλιο του Κέντρου συγκροτεί µε αποφάσεις του τις τριµελείς Επιτροπές Κρίσης, ορίζοντας ταυτόχρονα και ισάριθµα αναπληρωτικά µέλη 9. Στο σηµείο αυτό παρατηρείται µια ανακολουθία. Στην παρ 1 προβλέπεται µια διαδικασία πρότασης των µελών των Επιτροπών από τα 7 άρθρο 4 παρ. 6 Ν 741/77 8 άρθρο 5 παρ. 1 Ν 741/77 9 άρθρο 5 παρ. 2 Ν 741/77 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 78 παρ. 2Ν 1566/85 11

ΑΕΙ, ενώ στην παρ 2,ανεξήγητα, παρέχει τη δυνατότητα στο.σ να ορίσει και άλλα µέλη ΕΠ, εκτός των προταθέντων, στις Επιτροπές αυτές. Επιπλέον, η παρ 1 αναφέρεται µόνο σε καθηγητές, ενώ η παρ 2 επεκτείνει τη δυνατότητα επιλογής µελών και στις άλλες δύο βαθµίδες. Τέλος, είναι αυτονόητο ότι η επιλογή µελών του ΕΠ µη προταθέντων από το ΑΕΙ θα βασίζεται σε ειδική αιτιολογία. 3.Αρµοδιότητες Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α Οι αρµοδιότητες του ΙΚΑΤΣΑ είναι ουσιαστικά δύο : α) η αναγνώριση των τίτλων σπουδών της αλλοδαπής β) η κρίση των προσόντων των Επισκεπτών Καθηγητών. Το άρθρο 2 του Ν 741/1977 αναφέρει τις αρµοδιότητες του ΙΚΑΤΣΑ και θα αναφερθούν αµέσως παρακάτω, ενώ σχετικά µε την κρίση των Επισκεπτών Καθηγητών το µόνο που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι το άρθρο 18 του Ν 1268/82 ρυθµίζει το θέµα µετά την τροποποίηση του µε το άρθρο 70 παρ. 13 Ν. 1566/85.Συγκεκριµένα, πρόκειται για µια ειδική αρµοδιότητα του Κέντρου, η οποία αποµακρύνεται από την πρωταρχική αποστολή του. Στη συνέχεια θα αναφερθούν περιπτώσεις οι οποίες εµπίπτουν στις αρµοδιότητες του ΙΚΑΤΣΑ. Α) Αν οι σχολές είναι οµοταγείς Για την αναγνώριση ισοτιµίας τίτλου σπουδών, ο οποίος υποβάλλεται µε σχετική αίτηση του ενδιαφερόµενου και ο οποίος προέρχεται από Σχολή του εξωτερικού, προς αντίστοιχο τίτλο σπουδών πανεπιστηµίου της ηµεδαπής πρέπει να κρίνεται αιτιολογηµένα κατά 12

πρώτο λόγο ότι η Σχολή της αλλοδαπής που χορήγησε τον τίτλο είναι οµοταγής Σε αυτήν την περίπτωση το ΙΚΑΤΣΑ εξετάζει αν η Σχολή της αλλοδαπής ανήκει από άποψη είδους και επιπέδου των παρεχόµενων σε αυτές γνώσεων 10, καθώς και από την άποψη των προσόντων των διδασκόντων 11 και των προϋποθέσεων εισαγωγής των διδασκοµένων στην ανώτατη βαθµίδα εκπαιδεύσεως του αυτού ή οµοειδούς κύκλου επιστηµών. Β) Ισοτιµία πτυχίων Εφόσον η Σχολή της ηµεδαπής είναι οµοταγής µε αντίστοιχο Α.Ε.Ι. της ηµεδαπής η επόµενη προϋπόθεση που πρέπει να πληρωθεί είναι η ισοτιµία των πτυχίων που χορηγούν αυτές. ηλαδή αυτό που εξετάζεται στην περίπτωση αυτή είναι αν ο τίτλος που ο ενδιαφερόµενος ζητεί να αναγνωρισθεί, όπως προκύπτει από το περιεχόµενο ή από άλλα στοιχεία προερχόµενα από τη Σχολή που τον χορήγησε, ανεξάρτητα από την ειδικότερη ονοµασία του, αποκτήθηκε µετά από επιτυχή φοίτηση ή επιστηµονική έρευνα και δοκιµασία και γενικώς κατά διαδικασία και υπό ουσιαστικές προϋπόθεσης ίδιες ή παρόµοιες προς αυτέ που ισχύουν στην Ελλάδα. Επίσης, πρέπει να αποδεικνύουν ότι ο τίτλος σπουδών είναι της ίδιας επιστηµονικής ειδικότητας ή κατευθύνσεως και της αυτής αξίας προς ορισµένο αντίστοιχο τίτλο χορηγούµενα από Ανώτατα Εκπαιδευτικό Ίδρυµα της ηµεδαπής ως προς το οποίο γίνεται η σύγκριση. 10 ΣτΕ 1968/83 11 ΣτΕ 2125/84 13

Τέλος είναι προφανές ότι η αναγνώριση της ισοτιµίας και της αντιστοιχίας του τίτλου αναφέρεται αποκλειστικά στην αποδεικτική του αξία για τις πραγµατοποιηθείσες σπουδές και δεν αφορά κατά κανένα τρόπο την οποιανδήποτε επαγγελµατική κατοχύρωση ή αποκατάσταση του πτυχιούχου. Γ) Η αναγνώριση των διδακτορικών τίτλων Το θέµα της αναγνώρισης των αλλοδαπών διδακτορικών απασχόλησε το Συµβούλιο της Επικρατείας, το οποίο τελικά διαµόρφωσε το 1985 τη νοµολογία του σε επίπεδο Ολοµέλειας και µε ισχυρή µειοψηφία Το ζητούµενο στην περίπτωση του αλλοδαπού διδακτορικού τίτλου ήταν κατά πόσο ο τίτλος αυτός θα έπρεπε να κριθεί αυτός καθαυτός αποσυνδεόµενος από κάθε << εξωφοιτητική του διάσταση ή εάν θα έπρεπε να τεθεί σαν προαπαιτούµενο για την αναγνώριση του τίτλου να αναγνωρίζεται ο τίτλος ως απαραίτητο κατά µόνον τυπικόν προσόν δια περαιτέρω πανεπιστηµιακήν σταδιοδροµίαν κατά την αλλοδαπήν νοµοθεσίαν 12 >>. Το Συµβούλιο της Επικρατείας στην απόφαση 2904/1983 αποσύνδεσε την αναγνώριση του τίτλου από τα προσόντα πανεπιστηµιακής σταδιοδροµίας και επιµένει πλέον στο ουσιαστικό περιεχόµενο του τίτλου, δηλαδή στις προϋποθέσεις χορήγησης 12 Να σηµειωθεί ότι τόσο κατά τον Ν. 5343/32 όσο κατά τον Ν. 1268/82, το διδακτορικό δίπλωµα θεωρείται απαραίτητο προσόν για την εκλογή υποψηφίου στη θέση διδάσκοντος καθηγητή σε ανώτατη σχολή. 14

του 13.Συγκεκριµένα, ως ισότιµος θα έπρεπε να θεωρείται ο τίτλος εκείνος που εξ απόψεως διαδικασίας χορηγήσεως του είναι αντίστοιχος προς τα ελληνικά διδακτορικά διπλώµατα. ) Μηαναγνώριση του αλλοδαπού τίτλου Το άρθρο 4 παρ. 8 του Ν. 741/1977 ρυθµίζει τη διαδικασία στην περίπτωση που ο αλλοδαπός τίτλος δεν αναγνωρίζεται αµέσως ως ισότιµος και αντίστοιχος του ελληνικού. Στην περίπτωση την οποία δε δύναται να αναγνωριστεί η ισοτιµία του πτυχίου, ο ενδιαφερόµενος παραπέµπεται προς κατάταξη σε κάποιο έτος σπουδών του οικείου Α.Ε.Ι., από όπου µπορεί να λάβει πτυχίο κατά τις γενικώς ισχύουσες διατάξεις περί φοιτήσεως και εξετάσεων στο οικείο Α.Ε.Ι.. Το άρθρο διακρίνει δύο περιπτώσεις : 1)Όταν το ΙΚΑΤΣΑ αναγνωρίζει την ισοτιµία του πτυχίου, όχι όµως και την αντιστοιχία του προς το αντίστοιχου περιεχοµένου πτυχίο των ηµεδαπών ΑΕΙ. Σε αυτήν την περίπτωση το ΙΚΑΤΣΑ παραπέµπει τον πτυχιούχο σε συµπληρωµατική εξέταση και, κατόπιν, µετά την επιτυχία του στις εξετάσεις αυτές, αναγνωρίζεται πλήρως το αλλοδαπό πτυχίο. 2)Η δεύτερη περίπτωση αναφέρεται στα πτυχία εκείνα των οποίων δεν είναι δυνατή η αναγνώριση της ισοτιµίας των πτυχίων.τότε ο πτυχιούχος παραπέµπεται προς κατάταξη σε κάποιο έτος της οικείας Σχολής για να συνεχίσει τις σπουδές του.μάλιστα το ΣτΕ µε τη νοµολογία του αποσαφήνισε τις αρµοδιότητες του ΙΚΑΤΣΑ στην περίπτωση αυτή : <<Στο ΙΚΑΤΣΑ ανήκει η αρµοδιότητα όχι µόνο του καθορισµού του έτους σπουδών κατάταξης αδιακρίτως σε οποιοδήποτε ΑΕΙ, αλλά και της επιλογής, βάσει αντικειµενικών κριτηρίων και των ειδικών 13 ΣτΕ 2904/83, 4588/83.Πάντως το Συµβούλιο διατηρεί µεταξύ των προϋποθέσεων τη χορήγηση του διδακτορικού διπλώµατος αδιακρίτως τόσο στους υπηκόους του κράτους όσο και στους φοιτώντας αλλοδαπούς 15

συνθηκών, του συγκεκριµένου ΑΕΙ της ηµεδαπής, στο οποίο θα πρέπει να παραπεµφθεί για κατάταξη ο κάτοχος του αλλοδαπού τίτλου. 4. εν είναι επιτρεπτή η αναγνώριση από το ΙΚΑΤΣΑ ως χρόνου διανυθέντος σε οµοταγές προς ηµεδαπό ΑΕΙ του χρόνου που έχει διανυθεί σε Τµήµα ή Παράρτηµα αλλοδαπού ΑΕΙ το οποίο λειτουργεί στην Ελλάδα. Σύµφωνα µε το άρθρο 16 παρ. 5 εδ. Α του Συντάγµατος η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύµατα, που αποτελούν νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου µε πλήρη αυτοδιοίκηση, ενώ σύµφωνα µε το άρθρο 16 παρ. 8 εδ. Β η σύσταση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. Παρατηρούµε, δηλαδή, ότι ο συντακτικός νοµοθέτης ρητά αναφέρεται στο << κρατικό µονοπώλιο >> για την ίδρυση των πανεπιστηµίων. Έτσι συνάγεται ότι δεν είναι επιτρεπτή από το ΙΚΑΤΣΑ η αναγνώριση ως χρόνου διανυθέντος σε οµοταγές προς ηµεδαπό πανεπιστήµιο του χρόνου εκείνου σπουδών που έχει διανυθεί σε Τµήµα ή Παράρτηµα αλλοδαπού ΑΕΙ, το οποίο λειτουργεί στην Ελλάδα, µε τη µορφή ιδιωτικού φροντιστηρίου ή Κέντρου ελευθέρων σπουδών.στην συγκεκριµένη περίπτωση το ΙΚΑΤΣΑ νόµιµα αρνείται την αναγνώριση και λαµβάνει υπόψη του µόνο τα έτη σπουδών και, γενικά το χρόνο,που έχει πραγµατοποιήσει στην αλλοδαπή ο κάτοχος του σε οµοταγές ΑΕΙ, κατατάσσοντας αυτόν σε ορισµένο εξάµηνο σπουδών συγκεκριµένου Τµήµατος ή Σχολής ελληνικού ΑΕΙ. 16

Αντίθετα, η αναγνώριση του χρόνου σπουδών διανυθέντος σε οµοταγές προς ηµεδαπό ΑΕΙ του χρόνου που έχει διανυθεί σε Τµήµα ή παράρτηµα αλλοδαπού ΑΕΙ, που λειτουργεί στην Ελλάδα, θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση του Συντάγµατος το οποίο απαγορεύει τη λειτουργία στην Ελλάδα ΑΕΙ από ιδιώτες. Υπάρχει,όµως, και µια µειοψήφησα γνώµη 14, που υποστηρίζει ότι εφόσον κατ ουσία το πτυχίο που φέρει ο ενδιαφερόµενος αποκτήθηκε µε τρόπο και κάτω από συνθήκες όµοιες ή ανάλογες που ισχύουν στα ΑΕΙ της ηµεδαπής, τότε ουδεµία επιρροή µπορεί να ασκήσει επί του ζητήµατος της αναγνώρισης της ισοτιµίας του τίτλου, το γεγονός ότι τµήµα των απαιτούµενων για την απόκτηση του σπουδών διανύθηκε σε λειτουργούν στην Ελλάδα Τµήµα οµοταγούς αλλοδαπού Πανεπιστηµίου, το οποίο έχει την έδρα στην αλλοδαπή. 5. ιαδικασία λήψης αποφάσεων Σύµφωνα µε το νόµο 741/77το όργανο που αποφάσιζε για την αναγνώριση ή µη του εκάστοτε αλλοδαπού τίτλου ήταν το ιοικητικό Συµβούλιο, µετά από σύµφωνη γνώµη της οικείας Τριµελούς Επιτροπής 15. Έτσι το αποφασιστικό όργανο του ΙΚΑΤΣΑ ήταν το.σ,ενώ οι Επιτροπές είχαν συµβουλευτικό ρόλο. Με το νόµο 1566/85 διαφοροποιήθηκε η διαδικασία λήψης αποφάσεων. Έτσι ανάλογα µε την κάθε περίπτωση αποφασίζει το ανάλογο όργανο.συγκεκριµένα, Όταν πρόκειται για αλλοδαπές Ανώτατες Σχολές των οποίων έχει ήδη κριθεί από το ΙΚΑΤΣΑ το οµοταγές ή το ισότιµο του τίτλου τότε µε πράξη του Προέδρου που 14 ΣτΕ 3457/1998 Ολ. 15 Άρθρο 4 παρ. 5,7,8,10 και 11 του Ν 741/77 17

εκδίδεται µετά από εισήγηση ενός µέλους της οικείας Τριµελούς Επιτροπής, αναγνωρίζεται το οµοταγές της Σχολής ή το ισότιµο του Τίτλου. Όταν µια περίπτωση είναι αµφισβητούµενη σχετικά µε το οµοταγές την ισοτιµία ή την αντιστοιχία το όργανο που αποφασίζει είναι η οικεία Τριµελής Επιτροπή και, µάλιστα, πρέπει να αποφασίσει οµόφωνα.αν δεν υπάρχει οµοφωνία αποφασίζει το ιοικητικό Συµβούλιο. Αν, όµως, πρόκειται για αναγνώριση για πρώτη φορά του οµοταγούς µιας αλλοδαπής Σχολής ή της ισοτιµίας του πτυχίου της η διαδικασία παραµένει όπως είχε καθοριστεί µε το Ν.741/77.Αποφασίζει, δηλαδή, το ιοικητικό Συµβούλιο. Στην περίπτωση που θα κριθεί ότι το υποβληθέν πτυχίο δεν αντιπροσωπεύει το ίδιο περιεχόµενο γνώσεων προς το αντίστοιχο ελληνικό πτυχίο, τότε η παραποµπή σε συµπληρωµατική εξέταση γίνεται µε πράξη του Προέδρου, που εκδίδεται ύστερα από σύµφωνη γνώµη εκείνου του µέλους που αντιπροσωπεύει την οικεία ή τη συγγενέστερη ειδικότητα καθ µε εισήγηση ενός µέλους της οικείας Τριµελούς Επιτροπής.Αν διαφωνήσουν ο Πρόεδρος και το µέλος του.σ, τότε ζητείται η γνώµη της οικείας Τριµελούς Επιτροπής και αποφασίζει το ιοικητικό Συµβούλιο 16. Επίσης η αναγνώριση µεταπτυχιακών τίτλων ιδρυµάτων της αλλοδαπής των οποίων έχει κριθεί το οµοταγές γίνεται µε πράξη του Προέδρου του.σ. Οι σχετικές αιτήσεις ταξινοµούνται κατά ειδικότητα και παραµένουν επί 10 µέρες στη διάθεση των εκπροσώπων των οικείων κλάδων στο.σ, οι οποίοι µπορούν να λαµβάνουν γνώση αυτών και να υποβάλλουν γραπτές παρατηρήσεις στον Πρόεδρο του.σ µέσα στην 16 Όλες οι πράξεις του ΙΚΑΤΣΑ πρέπει να αιτιολογούνται 18

ίδια προθεσµία 17. Λόγω ελλείψεως κάποιας ειδικής ρυθµίσεως θα πρέπει να συναχθεί ότι σε περίπτωση υποβολής γραπτών παρατηρήσεων, ο Πρόεδρος του.σ παραπέµπει το θέµα στο ιοικητικό Συµβούλιο. 6. Το ΙΚΑΤΣΑ σε σχέση µε την αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ Ρητά έχει νοµολογηθεί στο Συµβούλιο της Επικρατείας ότι οι αποφάσεις του ΙΚΑΤΣΑ έχουν δεσµευτικό χαρακτήρα, µε την έννοια ότι τα ΑΕΙ της ηµεδαπής είναι υποχρεωµένα τόσο να αποδεχθούν την αναγνώριση της ισοτιµίας χωρίς δικαίωµα ελέγχου. Η δεσµευτικότητα αυτή των αποφάσεων του ΙΚΑΤΣΑ δηµιούργησε θέµα αρµονίας του Ν. 741/77 µε την αρχή της πλήρους αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ, που κατοχυρώνεται ρητά στο Σύνταγµα στο άρθρο 16 παρ. 5. Η απόφαση Τµήµατος του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγµατικό το νόµο 741/77 σε αντίθεση µε την Ολοµέλεια που κατά πλειοψηφία έκρινε ότι ο νόµος 741/77 είναι συνταγµατικός.η άποψη της πλειοψηφίας ήταν η εξής : << η κρίση σχετικά µε το οµοταγές αλλοδαπού ΑΕΙ προς αντίστοιχο ηµεδαπό και σχετικά µε την ισοτιµία των χορηγούµενων από αυτό τίτλων σπουδών προς πτυχία της αντίστοιχης ειδικότητας, χορηγούµενα από τα ΑΕΙ της ηµεδαπής, αναφέρεται σε τυπικό προσόν για το διορισµό σε πανεπιστηµιακή ή άλλη θέση ή την άσκηση του οικείου προς αυτό επαγγέλµατος και δεν εµπίπτει στα πλαίσια της πλήρους αυτοδιοικήσεως των ΑΕΙ όπως ορίζεται στο Σύνταγµα >>. Αντίθετα, η άποψη της µειοψηφίας είναι η εξής :οι αρµοδιότητες του ΙΚΑΤΣΑ αντίκεινται στο άρθρο 16 παρ. 5 του Συντάγµατος. Η αρµοδιότητα αυτή σχετικά µε τη διαπίστωση της συνδροµής των 17 Η µοναδική περίπτωση όπου ο νόµος προβλέπει κάποια προθεσµία.για τις άλλες πράξεις του ΙΚΑΤΣΑ η προθεσµία εκδόσεως είναι τρίµηνη. 19

προσόντων αυτών σε κάθε µία συγκεκριµένη περίπτωση ανήκει στην οικεία Ανωτάτη Σχολή, η οποία ελέγχει και την ισοτιµία του προσκοµιζόµενου τίτλου σπουδών της αλλοδαπής κατόπιν ουσιαστικής αξιολογήσεως του επιστηµονικού πεδίου του αλλοδαπού ΑΕΙ και του περιεχοµένου και της βαθµίδος των σπουδών, τις οποίες πιστοποιεί το προσκοµιζόµενο πτυχίο.και αυτή η εκτίµηση ανάγεται στην εσωτερική λειτουργία των ΑΕΙ και δεν δύναται να υπαχθεί σε άλλο, κρατικό ή µη, όργανο. Αν και, αρχικά, φαίνεται ότι η άποψη της πλειοψηφίας του Συµβουλίου της Επικρατείας περιορίζει την αυτοδιοίκηση των πανεπιστηµίων, η νοµολογία του ΣτΕ προστατεύει ικανοποιητικά την αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ στην Ελλάδα. 20

Γ ΜΕΡΟΣ Η αντιµετώπιση του θέµατος της αναγνώρισης των Πτυχίων από την αλλοδαπή στην Ελλάδα υπό το πρίσµα του Κοινοτικού ικαίου 1. Γενικές γραµµές του Κοινοτικού Πλαισίου Η αναγνώριση των τίτλων σπουδών µεταξύ των κρατών µελών είναι στενά συνδεδεµένα µε την επαγγελµατική εκπαίδευση καθώς και µε την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, σπουδαστών και εργαζοµένων. Κάθε πολίτης της ΕΟΚ πλέον µπορεί να εγκατασταθεί και να ασκήσει µια µη µισθωτή δραστηριότητα σε όποίο κράτος µέλος επιθυµεί.τα εθνικά κριτήρια, όµως, είναι αυτά που θα καθορίσουν τις προϋποθέσεις για την πρόσβαση στα διάφορα επαγγέλµατα. Αποτέλεσµα αυτού θα είναι ο ενδιαφερόµενος να δυσκολεύεται να αποδείξει τις απαιτούµενες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις και ικανότητες που διαθέτει και οι οποίες αποδεικνύονται κατά κύριο λόγο µε πτυχία, διπλώµατα, πιστοποιητικά και, γενικά, τίτλους. Η εναρµόνιση της κατάρτισης και των διπλωµάτων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο παρουσιάζει τις δύο ακόλουθες όψεις στενά συνδεδεµένες µεταξύ τους : Α) την ακαδηµαϊκή Β) την επαγγελµατική. Η πρώτη στοχεύει σε µία συνοχή µεταξύ των εκπαιδευτικών συστηµάτων των διαφόρων χωρών, ενώ η δεύτερη στην αποτελεσµατική υλοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς διασφαλίζοντας µε τον τρόπο αυτό την πρόσβαση στα διάφορα επαγγέλµατα. Πρωταρχικός στόχος της ΕΟΚ ήταν η επαγγελµατική αναγνώριση, γεγονός που φαίνεται και στο άρθρο 57 παρ. 1 ΣυνθΕΟΚ.Σε σχέση µε 21

την επαγγελµατική αναγνώριση η ακαδηµαϊκή υπολείπεται και ρυθµίζεται σε εθνικό επίπεδο. Η καθυστερηµένη αυτή αντιµετώπιση της ακαδηµαϊκής αναγνώρισης οφείλεται στην προτεραιότητα που έδινε η συνθήκη της ΕΟΚ στην ελεύθερη κυκλοφορία των επαγγελµατικών και οικονοµικών φορέων στο πλαίσιο της κοινής αγοράς.. Παρατηρούµε ότι η Συνθήκη της ΕΟΚ παρουσιάζει κενό στο σηµείο αυτό. Έτσι η κοινότητα στη συνέχεια λαµβάνει µέτρα για την αναγνώριση. Συγκεκριµένα, το νέο άρθρο 126 παρ. 2 ΣυνθΕΟΚ αναγνωρίζει στην Κοινότητα σαφείς αρµοδιότητες σε θέµατα εκπαίδευσης και ειδικά της ακαδηµαϊκής αναγνώρισης. Τέλος, όπως προκύπτει από τη γενική οδηγία 89/48 ΕΟΚ περί αναγνωρίσεως των πανεπιστηµιακών τίτλων, η αµοιβαία αναγνώριση πρέπει να εφαρµόζεται ως προς το τελικό προϊόν, δηλαδή το σύνολο των τίτλων που κατέχει το άτοµο. Συνεπώς, η ισοτιµία κύκλων ή ετών σπουδών αποκτά δευτερεύουσα σηµασία, ενώ συγχρόνως αναδεικνύεται η παράλληλη πορεία ακαδηµαϊκής και επαγγελµατικής αναγνώρισης. 2. Η οδηγία 89/48 ΕΟΚ To 1989 το Συµβούλιο µε την οδηγία 89/48 ΕΟΚ θεσπίζει ένα οριζόντιο σύστηµα αναγνώρισης των διπλωµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, η οποία θεµελιώνεται στην ταυτότητα του αντικειµένου της επαγγελµατικής δραστηριότητας τόσο στο κράτος προέλευσης όσο και στο κράτος µέλος υποδοχής. Η οδηγία αφορά κατ αρχήν όλα τα επαγγέλµατα και σκοπός της είναι να διευκολυνθεί η άσκηση επαγγελµατικών δραστηριοτήτων σε κράτος µέλος άλλο από εκείνο που ο αιτών απέκτησε τον τίτλο του. 22

Αυτό που αναγνωρίζει η οδηγία είναι τα επαγγελµατικά δικαιώµατα που στηρίζονται στους πανεπιστηµιακούς τίτλους, ενώ η αναγνώριση αφορά στο δίπλωµα, βασιζόµενο στην αµοιβαία εµπιστοσύνη µεταξύ των κρατών. Το άρθρο 3 είναι θεµελιώδης διάταξη της οδηγίας. Σύµφωνα µε το άρθρο αυτό, υπήκοος ενός κράτους µέλους µπορεί να έχει πρόσβαση ή να ασκήσει µία δραστηριότητα ή ένα επάγγελµα σε κράτος µέλος διαφορετικό από εκείνο που εκπαιδεύθηκε, υπό τους ίδιους όρους µε τους ηµεδαπούς, εφόσον κατέχει τους κατάλληλους τίτλους που απονεµήθηκαν στο άλλο κράτος µέλος µετά από τρία χρόνια ανώτατης εκπαίδευσης 18. Για την περίπτωση που υπάρχουν πολλές διαφορές στην κατάρτιση ή δοµή ενός επαγγέλµατος µεταξύ των κρατών µελών το άρθρο 4 προβλέπει : α) επαγγελµατική πείρα και β) πρακτική άσκηση προσαρµογής ή δοκιµασία επάρκειας για ουσιαστικές διαφορές στο περιεχόµενο της εκάστοτε εκπαίδευσης. Κατά το άρθρο 1 της οδηγίας, το δίπλωµα πρέπει να έχει απονεµηθεί από αρµόδια αρχή του κράτους µέλους. ηλαδή είναι θέµα εσωτερικού δικαίου κάθε κράτους µέλους και εναπόκειται σε καθένα ξεχωριστά να καθορίσει τις αρχές που δικαιούνται να χορηγούν, στο έδαφος του, διπλώµατα παρέχοντα πρόσβαση σε νοµικώς κατοχυρωµένα επαγγέλµατα καθώς και τις απαιτούµενες προϋποθέσεις για τη χορήγηση των διπλωµάτων αυτών. Η Ελλάδα, συγκεκριµένα, αναγορεύει, όπως άλλωστε ήδη έχουµε δει, τα δηµόσια εκπαιδευτήρια ανώτατης εκπαίδευσης σύµφωνα µε το άρθρο 16 παρ. 8 εδ. β. Η αναγνώριση που αφορά στα διπλώµατα που εγγυώνται πλήρη επαγγελµατική εκπαίδευση, αναφέρεται σε «νοµοθετικά κατοχυρωµένο» επάγγελµα ή δραστηριότητα. ηλαδή, θα λέγαµε ότι είναι το 18 Κατά το ΠΕΚ «η προϋπόθεση της κατοχής πανεπιστηµιακού διπλώµατος έχει αναγκαστικά την έννοια που δίνει στον όρο αυτόν η ίδια η νοµοθεσία του κράτους µέλους στο οποίο ο υποψήφιος περάτωσε τις σπουδές που επικαλείται». 23

επάγγελµα «νοµοθετικά κατοχυρωµένο» όταν πρόκειται για πρόσβαση στις δραστηριότητες ή την εξάσκηση τους απαιτείται από τις εθνικές διατάξεις η κατοχή διπλώµατος ή επαγγελµατικού τίτλου που προσδίδεται µόνο σε όσους συγκεντρώνουν ορισµένα προσόντα.η έννοια αυτή του «νοµοθετικά κατοχυρωµένου επαγγέλµατος» έχει προκαλέσει προβληµατισµό, επειδή το γενικό αυτό σύστηµα οργανώθηκε µε βάση κάποια γνωστά επαγγέλµατα. Πέρα από όλα αυτά, δεν υπάρχει αµοιβαία συµφωνηµένη βάση σύγκρισης η οποία να υιοθετείται από τα κράτη µέλη. Γενικότερα, υπάρχουν δύο µέθοδοι προσέγγισης των κρατών µελών στην οδηγία : α) οριζόντια µέθοδος, β) κάθετη µέθοδος.σύµφωνα µε την πρώτη µέθοδο τα κράτη µέλη προσαρµόζονται στην οδηγία για όλα τα επαγγέλµατα µέσω ενός νόµου, ενώ µε τη δεύτερη µέθοδο κατά επαγγέλµατα. Η Ελλάδα ανήκει στην κατηγορία εκείνη των κρατών µελών που έχουν προσαρµοσθεί σε πολύ µικρό βαθµό και, συγκεκριµένα, για τα παραϊατρικά επαγγέλµατα, για τους δικηγόρους και τους ορκωτούς λογιστές. 3.Επίδραση της οδηγίας 89/48 ΕΟΚ στην Ελληνική διαδικασία Αναγνώρισης των ιπλωµάτων Η εφαρµογή της οδηγίας 89/48 ΕΟΚ έχει ως αποτέλεσµα την αλλαγή κάποιων διαδικασιών που µέχρι τώρα ίσχυαν Παράλληλα, ανακύπτουν και κάποια προβλήµατα τα οποία απαιτούν άµεση λύση. Τέτοιο είναι το πρόβληµα της αναγνώρισης πτυχίων από ιδιωτικά πανεπιστήµια της αλλοδαπής. Έτσι παρακάτω θα δούµε την προσαρµογή της οδηγίας στην ελληνική πραγµατικότητα και το κατά πόσον συµβιβάζεται η ελληνική απαγόρευση των ιδιωτικών πανεπιστηµίων µε την κοινοτική οδηγία : 24

ΕΟΚ Α) Προσαρµογή του ελληνικού συστήµατος στην οδηγία 89/48 Η Ελλάδα έχει προσαρµοστεί προς την οδηγία 89/48 ΕΟΚ µόνο τµηµατικά, δηλαδή µόνο ως προς τα παραϊατρικά επαγγέλµατα, τους δικηγόρους και τους ορκωτούς λογιστές. Για τα υπόλοιπα επαγγέλµατα δεν έχει γίνει κάποια νοµοθετική ρύθµιση. Το νέο σύστηµα αναγνώρισης των διπλωµάτων, έτσι όπως παρουσιάζεται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, θα αλλάξει τα δεδοµένα στην Ελλάδα, µε άµεση συνέπεια να σταµατήσει η ταύτιση του πτυχίου µε το δικαίωµα άσκησης του επαγγέλµατος. ηλαδή θα έχουµε διαχωρισµό µεταξύ επαγγελµατικής και ακαδηµαϊκής αναγνώρισης. Το ΙΚΑΤΣΑ θα είναι αρµόδιο για την ακαδηµαϊκή αναγνώριση, ενώ για την επαγγελµατική αναγνώριση αρµόδια θα είναι τα αρµόδια Υπουργεία. Επιπλέον, το σύστηµα αυτό δεν αναφέρεται µόνο στα πτυχία των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων ( ΑΕΙ ) αλλά και αυτών των ΤΕΙ. Η οδηγία έχει ως πεδίο εφαρµογής την τριτοβάθµια εκπαίδευση µε τον επιπρόσθετο όρο ότι αυτή θα είναι τουλάχιστον τριετούς διάρκειας. Β) Η Ελληνική απαγόρευση των ιδιωτικών πανεπιστηµίων συµβιβάζεται µε την κοινοτική επιδίωξη για ενιαίο σύστηµα αναγνώρισης πτυχίων Ένα από τα καίρια προβλήµατα που έχει να αντιµετωπίσει η ελληνική νοµοθεσία µε την οδηγία 89/48 ΕΟΚ είναι το πρόβληµα των ιδιωτικών πανεπιστηµίων. Συγκεκριµένα, δηµιουργείται µια αντίφαση. 25