72 π À π - À À 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION. Του Βασίλη Παπακώστα

Το Πολεµικό Ναυτικό (Π.Ν.) µε την χρήση του βλήµατος Exocet MM-40 Block 3 που προορίζεται για τα δύο υπό κατασκευή σκάφη κλάσεως Super Vita, θα αποκτήσει για πρώτη φορά την δυνατότητα πραγµατοποίησης πληγµάτων σε επίγειους ή παράκτιους στόχους, εκτός από τις συνηθισµένες αποστολές εναντίων σκαφών επιφανείας. Του Βασίλη Παπακώστα 72 π À π - À À 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

που βρίσκονται σε ευρύτερη περιοχή της παράκτιας ζώνης. Στην κα- B E B C D E υπηρεσία το 1973, ενώ η ανάπτυξη της έκδοσης MM-40 ξεκινά το 1976 και ολοκληρώνεται το 1981. To βλήµα MM-40 Block 3 είναι ήδη σε παραγωγή και έχει παραγγελθεί από την Γαλλία, την Ελλάδα, το B Οµάν και τα Η.Α.Ε. Η τελική δοκιµή αποδοχής έγινε τον περασµένο E Απρίλιο και το βλήµα έπληξε στόχο εδάφους σε εµβέλεια 160 χλµ. Το MM-40 Block 3 ανήκει στην κατηγορία βληµάτων µέσης εµβέλειας µε επιχειρησιακό βεληνεκές µικρότερο των 300 χλµ. Χρησιµοποιούνται κυρίως για την υποστήριξη αποβατικών επιχειρήσεων µε την καταστροφή εγκαταστάσεων στην παράκτια ζώνη, όπως έργα που έχουν κατασκευαστεί για την αποτροπή αποβάσεων, ναύσταθ- µους, ελλιµενισµένα σκάφη και σταθερούς στόχους (fixed targets) τηγορία αυτή ανήκουν κυρίως τα βλήµατα anti ship τα οποία έχουν δεχθεί τις σχετικές µετατροπές. Τα κυριότερα βλήµατα anti-ship προσφέρονται ήδη και σε εκδόσεις B C που µπορούν επιπλέον της κύριας αποστολής D τους, να χρησιµοποιηθούν και κατά επίγειων στόχων (LA Land Attack). Η κυριότερη µε- E τατροπή αφορά την προσθήκη συστήµατος πλοήγησης GPS/INS, πέραν των ενεργών αισθητήρων που χρησιµοποιούν για την εµπλοκή σκαφών επιφανείας. Η προσθήκη συστήµατος GPS/INS δεν εξυπηρετεί µόνο την δυνατότητα επίτευξης πλήγµατος σε επίγειο στόχο αλλά και την καλύτερη διάκριση ναυτικών στόχων που κινούνται πλησίον της παράκτιας ζώνης. Ο συνδυασµός GPS/INS δεν παρέχει Για τα τρία πρώτα σκάφη της κλάσεως Super Vita επιλέχθηκε το βλήµα MM-40 Block 2 Mod 1. Την 31/8/2000 υπογράφηκε σύµβαση ύψους 61,7 εκ. που αφορούσε την απόκτηση 27 βληµάτων τα οποία παραδόθηκαν στα µέσα του 2004. Το βλήµα δεν ήταν άγνωστο στο Π.Ν., καθώς ήδη η έκδοση MM-40 Block 2 χρησιµοποιείται στις παράκτιες συστοιχίες που διαθέτει. Για τα επόµενα δύο σκάφη επιλέχθηκε η απόκτηση της έκδοσης Block 3 που παρέχει επιπλέον την δυνατότητα πληγµάτων σε επίγειους ή παράκτιους στόχους αλλά και σαφώς υψηλότερες επιδόσεις σε σχέση µε τις παλαιότερες εκδόσεις. Το βλήµα Exocet χρησιµοποιείται από 35 Ένοπλες υνάµεις ανά τον κόσµο και έχουν παραχθεί περισσότερα από 3.300 βλήµατα! Το Π.Ν. έχει µακρά επιχειρησιακή παράδοση στην χρήση των ΤΠΚΒ (Ταχέων Περιπολικών Κατευθυνόµενων Βληµάτων) και αποτέλεσε τον πρώτο χρήστη του βλήµατος MM-38 (Mer-Mer, η γαλλική απόδοση του αγγλικού όρου Sea-Sea) σε συνδυασµό µε το σύστηµα Ελέγχου Πυρός Vega. Η ανάπτυξη του βλήµατος ξεκίνησε το 1967 και εισήλθε σε π ª π φυσικά κορυφαίες επιδόσεις ακρίβειας σε σχέση µε βλήµατα που χρησιµοποιούν αισθητήρες απεικόνισης ειδώλου υπέρυθρου φάσµατος (IIR Imaging Infra Red) ή και αλγόριθµους αυτόµατης πρόσκτησης στόχου (ATA Automatic Target Acquisition) στην τερµατική φάση. Επίσης λόγω του µικρού όγκου των βληµάτων, η γόµωση που φέρουν συνήθως είναι περιορισµένης φονικότητας για την επίτευξη «καίριων» πληγµάτων σε µεγάλου µεγέθους στόχους. Έτσι το SLAM-ER είναι ένα βλήµα βάρους 727,3 κιλών έναντι των 1.230 κιλών του SCALP-EG και των 1.587 κιλών του βλήµατος Tomahawk Block III (RGM-109/UGM-109). Αυτό έχει ως αποτέλεσµα -πέραν του µειωµένου βάρους της γόµωσης- και τον περιορισµό της µέγιστης εµβέλειας σε επίπεδα της τάξεως των 200+ χλµ. (περιορίζεται ση- µαντικά ο όγκος του κινητήρα που µεταφέρουν αλλά και του ωφέλι- µου καυσίµου) που χαρακτηρίζει τα όπλα αυτά ως «τακτικά». Από την άλλη πλευρά, το µεγαλύτερο πλεονέκτηµά τους είναι το χαµηλότερο κόστος κτήσης και κυρίως η δυνατότητα ενσωµάτωσής τους σε σκάφη επιφανείας περιορισµένου εκτοπίσµατος, χωρίς σηµαντικές παρεµβάσεις στην υφιστάµενη υποδοµή. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À 2007 73

Το βλήµα ΜΜ-40 κατά τη διάρκεια δοκι- µών σε αεροδυναµική σήραγγα. [ Το βλήµα Exocet MM-40 Block 3 To βλήµα MM-40 σχεδιάστηκε ώστε να παρέχει καλύτερες επιδόσεις και να χρησιµοποιεί συµπαγέστερο εκτοξευτή. Ο οκταπλός εκτοξευτής του MM-40 καταλαµβάνει τον ίδιο χώρο µε τον παλαιό εξαπλό εκτοξευτή των MM-38. Η εµβέλεια στην έκδοση MM-40 Block 2 αυξάνεται σε 70 χλµ έναντι των 38 χλµ της αρχικής έκδοσης, καθώς χρησιµοποιεί κινητήρα στερεών καυσίµων µε διάρκεια καύσης τεσσάρων λεπτών έναντι των δύο λεπτών της έκδοσης ΜΜ-38. Η έκδοση Block 3 είναι πλήρως συµβατή µε τους υφιστάµενους εκτοξευτές των παλαιότερων εκδόσεων του MM-40. Το βλήµα Block 3 διατηρεί τις βελτιωµένες δυνατότητες της τερµατικής ευελιξίας του Block 2, που σκοπό έχουν την αντιµετώπιση των συστηµάτων «hard kill», όπως τα πυροβόλα CIWS ή «soft kill», οι παρεµβολείς εξαπάτησης και τα αερόφυλλα. Το σύστηµα αποτελείται από: Τα βλήµατα MM-40 Exocet Block 3 Το σύστηµα διασύνδεσης ITL-70A-B3 Τον οκταπλό εκτοξευτή Το MM-40 Exocet Block 3 είναι ένα βλήµα βάρους 780 κιλών, µήκους 5,95 µ. µε άνοιγµα πτερύγων 1,135 µ. και διάµετρο ατράκτου 0,35µ. Το βάρος του βλήµατος χωρίς τον απορριπτό- µενο κινητήρα αρχικής προώθησης περιορίζεται στα 540 κιλά. Μαζί µε το κάνιστρο (που είναι το ίδιο µε τις προγενέστερες εκδόσεις), το µήκος φθάνει τα 6,28µ., η διάµετρος τα 0,65µ. ενώ το βάρος του κάνιστρου φθάνει τα 400 κιλά. Για την αποθήκευση του βλήµατος χρησιµοποιείται κάνιστρο µήκους 6,70µ. και ύψους 1µ., µε διάµετρο 0,8µ. και βάρος 560 κιλών. Η αποθήκευση είναι ασφαλής σε συνθήκες θερµοκρασίας -20 έως +50ο. Το βλήµα προωθείται αρχικά µε κινητήρα στερεών καυσίµων βάρους 240 κιλών που προσδίδει ώση 240.000 Ns για διάστη- µα 3,5 δευτερολέπτων. Χρησιµοποιεί σύστηµα διανυσµατικού ελέγχου πτήσης TVC (Thrust Vectoring Control) µε τέσσερις αναστροφείς ώσης που ενεργοποιούν ηλεκτρονικά τα ουραία πτερύγια. Το MM-40 διαθέτει την υποδοµή για να ενσωµατωθεί η δυνατότητα κάθετης εκτόξευσης. Κατά την διάρκεια της πορείας χρησιµοποιεί κινητήρα turbojet µονής ροής TRI-40 που προσδίδει ώση που κυµαίνεται µεταξύ 560-750 λιβρών (250-320 dan) και µέγιστη ταχύτητα 0,95 mach. Οι κινητήρες turbojet που χρησιµοποιούνται και στην οικογένεια RGM-84 Ο οκταπλός εκτοξευτής των βληµάτων ΜΜ-40 που είναι τοποθετη- µένος στα σκάφη τύπου Super Vita. 74 π À π - À À 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π Η αναβάθµιση των χερσαία εγκατεστηµένων βληµάτων των συστηµάτων που χρησιµοποιούν τα βλήµατα ΜΜ-40 Block 2 του ΠΝ, µε απόκτηση ενός αριθ- µού Block 3, θα µπορούσε να οδηγήσει στην αιφνιδιαστική προσβολή παράκτιων στόχων στην απέναντι όχθη. Harpoon είναι υψηλού κόστους αλλά παρέχουν χαµηλή κατανάλωση καυσίµου (χάρις στην χρήση οξυγόνου από τον ατµοσφαιρικό αέρα) και παρέχουν υψηλή στατική ώση. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, η ταχύτητα κυµαίνεται µεταξύ 0.5-0.95 mach. Ο κινητήρας χρησιµοποιεί απλούς αεραγωγούς προσαρµοσµένους στην άτρακτο του βλήµατος. Ο κινητήρας TRI- 40 που χρησιµοποιείται στα βλήµατα NSM και Exocet MM-40 Block 3, έχει µήκος 0,68µ., διάµετρο 0,28µ. και βάρος 44 κιλά. Λόγω του µειωµένου βάρους του νέου κινητήρα, το βάρος του Block 3 µειώνεται σε σχέση µε την έκδοση Block 2 (870 κιλά). Χάρις στον νέο κινητήρα η εµβέλεια επεκτείνεται σε 180 χλµ. Στο κυρίως σώµα της ατράκτου, έχουν τοποθετηθεί τέσσερα αναδιπλούµενα πτερύγια που σχηµατίζουν γωνία 45 ο στον οριζόντιο και κάθετο άξονα (σταυροειδή, X) και τέσσερα αναδιπλούµενα πτερύγια που χρησιµοποιούνται ως αεροδυνα- µικές επιφάνειες ελέγχου. ιαθέτει θραυσµατική γόµωση 165 κιλών µε πυροσωλήνα καθυστέρησης (ενεργοποίηση σε χρόνο 0,015 δεύτερα από την επαφή) ή εναλλακτικά σε περίπτωση αστοχίας πυροσωλήνα επαφής. Η εκρηκτική ύλη φθάνει τα 75 κιλά ισοδύναµου TNT. Η γόµωση είναι η ίδια µε αυτήν που χρησιµοποιείται στο βλή- µα ΜΜ-38. Η πρόσκρουση µε τον στόχο γίνεται υπό γωνία 60 ο σε σχέση µε τον άξονα της ατράκτου του βλήµατος. Το βλήµα σε πρώτη φάση κατευθύνεται αδρανειακά προς τον στόχο µε τη βοήθεια συστήµατος INS, που διαθέτει ψηφιακό επεξεργαστή, υψοµετρικό ραντάρ TRT RAM-11 ιαµόρφωσης Συχνότητας Συνεχούς Κύµατος (FMCW, Frequency Modulated Continuous Wave) που υπολογίζει την απόσταση του βλήµατος από την επιφάνεια της θάλασσας. Το ΜΜ-40 είναι τοποθετηµένο σε συµπαγές κυλινδρικό κάνιστρο µικρού βάρους, χάρις στην δυνατότητα αναδίπλωσης των πτερυγίων του. Ο οκταπλός εκτοξευτής έχει εφοδιασθεί µε ειδικό κάλυµµα για την προστασία από τις ακτίνες του ηλίου που έχουν ως αποτέλεσµα την «πρόωρη γήρανση» των βληµάτων. Το βλήµα αποτελείται από: Το εµπρόσθιο τµήµα που περιέχει τον ερευνητή ADAC Mk2, ακολουθεί το τµήµα ηλεκτρονικών που περιλαµβάνει το ραντάρ RAM-11, τον νέο ψηφιακό υπολογιστή αποστολής EOG (Elaborative Orders of Guidance), την συσκευή INS και GPS και την πολεµική κεφαλή. Στο κεντρικό τµήµα του βλήµατος συναντούµε την δεξαµενή καυσίµου, τα πτερύγια και τα ηλεκτρονικά (ενισχυτής) της συσκευής ενεργοποίησης των επιφανειών ελέγχου. Ακολουθεί ο κινητήρας και τα ουραία πτερύγια µε τις µονάδες ενεργοποίησης των επιφανειών ελέγχου και τέλος ο κινητήρας αρχικής ώθησης και το σύστηµα TVC. Ο Η/Υ αποστολής (EOG) χρησιµοποιείται για την εισαγωγή των στοιχείων που αφορούν τις παραµέτρους του στόχου και λαµβάνει στοιχεία κατά την διάρκεια της αποστολής από τα συστήµατα INS και τον δέκτη GPS. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À 2007 75

οκιµαστική εκτόξευση βλήµατος ΜΜ-40 Block 3. Το σύστηµα INS διαθέτει µονάδα γυροσκοπίου λέιζερ µε τρεις συσκευές µέτρησης της επιτάχυνσης, που µετρούν τις γωνιακές αποκλίσεις της ταχύτητας και επιτάχυνσης σε τρεις άξονες, µε τα οποία τροφοδοτεί τον EOG, ο οποίος µε την σειρά του ελέγχει τις επιφάνειες ελέγχου µέσω οδηγιών. H χρήση του συστήµατος GPS υποβοηθά την πλοήγηση για την επίτευξη πληγµάτων σε επίγειους στόχους, καθώς παρέχεται η δυνατότητα κατάδειξης στόχου µέσω γεωγραφικών συντεταγµένων, ώστε να είναι δυνατή η εµπλοκή σκαφών επιφανείας που είναι ελλιµενισµένοι ή στόχων που είναι στην ξηρά. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα προκαθορισµού συγκεκριµένων οριζόντιων ή κάθετων «περασµάτων» (waypoints), που ορίζονται από τον αξιωµατικό βολής και τα οποία καθορίζουν την τροχιά προς τον στόχο. Η δυνατότητα αυτή είναι εξαιρετικά χρήσιµη στην περίπτωση πλήγµατος σε επίγειο στόχο, καθώς βοηθά το βλήµα να αποφύγει φυσικά εµπόδια (νησιά ή ορεινούς όγκους), αντιαεροπορικές συστοιχίες και γενικά συστήµατα τοπικής άµυνας, σκάφη επιφανείας µε ανάλογα συστήµατα κ.α. Για την υποβοήθηση του έργου του αξιωµατικού βολής, το σύστηµα ITL-70A-B3 του παρέχει ψηφιακούς χάρτες εδαφικής διαµόρφωσης (DTED Digital Terrain Elevation Data) και γενικά όλα τα απαραίτητα στοιχεία χαρτογράφησης. Ο αξιωµατικός βολής καθορίζει τα στοιχεία και εφοδιάζει το σύστηµα ITL-70A-B3 µέσω της κονσόλας ελέγχου. Το τελευταίο εκτελεί τις διαδικασίες κατάδειξης στόχου και υποδεικνύει την κατάλληλη τροχιά. Το ITL-70A-B3 µπορεί να καταδείξει οκτώ στόχους ταυτόχρονα σε διαφορετικά κάνιστρα βληµάτων που βρίσκονται επί του εκτοξευτή και καθορίζει την ακολουθία βολής τους. Η διαδικασία προ της τερµατικής εµπλοκής, όπου ενεργοποιείται ο αισθητήρας, θυµίζει την καθοδήγηση µέσω εντολών (command guidance) που χρησιµοποιείται στα αντιαεροπορικά συστήµατα. Η διαδικασία εµπλοκής είναι η ακόλουθη: Στην αρχική φά- Ο κινητήρας TRI-40 που χρησιµοποιείται στο βλήµα Exocet MM-40 Block 3, προσδίδει µέγιστη ταχύτητα στο βλήµα 0,95 mach 76 π À π - À À 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π ση της εµπλοκής, που ονοµάζεται αρχικοποίηση, γίνεται η «φόρτωση» του EOG µε τις παραµέτρους του στόχου, ακολουθεί η φάση της εκτόξευσης και προ-καθοδήγησης µε χρήση του συστήµατος INS και ενδεχοµένως του GPS, η ενδιάµεση φάση όπου γίνεται η πρόσκτηση του στόχου µέσω της ευθυγράµµισής του µε το βλήµα, ακολουθεί η ιχνηλάτηση του στόχου και η τελική φάση της πρόσκρουσής του. Το βλήµα µετά την εκτόξευσή του και την χρήση του κινητήρα αρχικής ώθησης, που διαρκεί δύο δεύτερα, ανέρχεται σε ύψος 70-100µ. Στην συνέχεια κατέρχεται σε ύψος 9-15µ. µε την βοήθεια του υψοµετρικού ραντάρ και σε απόσταση 12-15 χλµ. από τον στόχο ακολουθεί νέα κάθοδος στα 1,5 έως 8 µ. ανάλογα µε την κατάσταση θάλασσας. Σε απόσταση 10 χλµ από τον στόχο ενεργοποιείται ο ενεργός ερευνητής ADAC Mk2 J ζώνης συχνοτήτων που καθοδηγεί το βλήµα στον στόχο. H επιδίωξη είναι η επίτευξη του πλήγµατος, όσο το δυνατόν εγγύτερα στην επιφάνεια της θάλασσας. Η βελτιωµένη έκδοση του ερευνητή ADAC Mk2 χρησιµοποιείται επίσης και στα βλή- µατα AM-39 Block 2 της Π.Α αλλά και τα MM-40 Block 2 Mod 1 του Π.Ν και παρέχει βελτιωµένες δυνατότητες ECCM, µε ευελιξία συχνοτήτων και ειδικούς αλγόριθµους για την βέλτιστη αντιµετώπιση των παρεµβολών. Σηµειώνεται ότι είναι δυνατή η χρήση του βλή- µατος σε κατάσταση θάλασσας έως και 6 και η εκτόξευσή του σε απόκλιση +/- 105 ο. Ο φάκελος εµπλοκής κυµαίνεται µεταξύ 5-180 χλµ. και η δυνατότητα fire and forget που παρέχει, επιτρέπει στην συστοιχία την εµπλοκή πολλαπλών στόχων ταυτόχρονα. Η έκδοση Block 3 παρέχει την δυνατότητα ταυτόχρονης επίθεσης από δύο βλήµατα στον ίδιο χρόνο από διαφορετικό αζιµούθιο µε τον ίδιο χρόνο άφιξης αλλά και την εκδήλωση επίθεσης µέσω δεδοµένων στόχων που παρέχονται από άλλη µονάδα (εναέρια ή επιφανείας) µέσω ζεύξης δεδοµένων. Η κλάση Super Vita χρησιµοποιεί ζεύξη δεδοµένων Link 11 MDM-2002 της Rockwell Collins που είναι ολοκληρωµένη στο TACTICOS και µέσω της οποίας παρέχεται η δυνατότητα λήψης δεδοµένων στόχων από αεροσκάφη ή Ε/Π ναυτικής συνεργασίας, τα αεροσκάφη AEW ή µεγάλες µονάδες επιφανείας του στόλου, όπως οι φρεγάτες κ.α. Το συγκρότηµα ITL-70A-B3 αποτελείται από : α) Το κουβούκλιο ηλεκτρονικών που είναι τοποθετηµένο στην αίθουσα εξοπλισµού και συνδέεται µε την παροχή ισχύος του σκάφους. Περιλαµβάνει τους αισθητήρες ναυτιλίας και την κεραία GPS. β) Την κονσόλα συντήρησης που αποτελεί και την εναλλακτική κονσόλα ελέγχου και βρίσκεται στον ίδιο χώρο µε το κουβούκλιο ηλεκτρονικών και διασυνδέεται απευθείας µε το τελευταίο. Η κονσόλα αυτή χρησιµοποιείται για τον έλεγχο της καλής λειτουργίας του ITL-70A-B3 και τον εντοπισµό πιθανών αστοχιών στην λειτουργία του και την καλή του συντήρηση. γ) Την κονσόλα του αξιωµατικού βολής που διασυνδέεται µε την αίθουσα εξοπλισµού και βρίσκεται στο Κέντρο Επιχειρήσεων του σκάφους (CIC). Μέσω της ανωτέρω κονσόλας ασκείται ο έλεγχος της εµπλοκής και γενικότερα η εκτέλεση της αποστολής. Στην περίπτωση της Super Vita χρησιµοποιείται µία κονσόλα MOC Mk3. Σε περίπτωση βλάβης εναλλακτικά µπορεί να χρησιµοποιηθεί και η κονσόλα συντήρησης. δ) Τον πίνακα ελέγχου που είναι επίσης τοποθετηµένος στο CIC. Το συγκρότηµα ITL 70A-B3 χρησιµοποιείται επίσης για την εκπαίδευση των χρηστών του συστήµατος. [ Η επιχειρησιακή αξιοποίηση και οι νέες δυνατότητες Το Πολεµικό Ναυτικό µέσω της χρήσης των βληµάτων Block 3, θα αποκτήσει για πρώτη φορά τη δυνατότητα για πλήγµατα µε βλήµατα επιφανείας-επιφανείας σε στόχους όπως ελλι- µενισµένα σκάφη ή στόχους επιφανείας. Πρόκειται για µία σηµαντική εξέλιξη η οποία ωστόσο αντισταθµίζεται από την πρόσφατη ενηµέρωση (14/06/2007) της υπηρεσίας DSCA (Defence Security Cooperation Agency) προς το Αρχικός προωθητής Κινητήρας Καύσιµο Πολεµική κεφαλή Κεφαλή κατεύθυνσης Τµήµα ηλεκτρονικών ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À 2007 77

Εκτόξευση του βλήµατος ΜΜ-40 Block 3 από χερσαία εγκατάσταση Κογκρέσο για την πιθανή πώληση στο Τ.Ν 51 βληµάτων RGM- 84L Harpoon Block 2 ύψους $159 εκ. µε ανάλογες δυνατότητες. Το βλήµα Harpoon Block 2, είναι πανοµοιότυπο (ίδιος κινητήρας CAE J402-CA-400 και ίδια γόµωση WDU-18/B βάρους 227 κιλών) µε τα υπόλοιπα µέλη της οικογένειας Harpoon αλλά µε την προσθήκη νέας µονάδας GPS/INS. Η κεραία του συστήµατος GPS και τµήµα του λογισµικού προέρχεται από το βλήµα SLAM-ER, ενώ η µονάδα IMU (Inertial Measurement Unit) από την κατευθυνόµενη βόµβα JDAM. Η µέγιστη εµβέλεια της έκδοσης που εκτοξεύεται από σκάφη επιφανείας (RGM-84L) φθάνει τα 140 χλµ. Στα 51 βλήµατα περιλαµβάνονται οκτώ βλήµατα µε διαµόρφωση για βολή από εκτοξευτές Mk13 Mod 4 που διαθέτει η κλάση FFG-7 (συνήθως φέρει τέσσερα βλήµατα RGM-84), 38 βλήµατα για βολή από συµβατικούς εκτοξευτές Μκ141 που φέρουν τα σκάφη κλάσεως MEKO-200ΤΝ Track I/IIA/IIB και όλα τα ΤΠΚΒ κλάσης FPB-57 του Τ.Ν αλλά και πέντε βλήµατα σε κάψουλες για εκτόξευση από υποβρύχια Type-209/1400 PREVEZE και GÜR και συγκεκριµένα από τους τέσσερις από τους οκτώ τορπιλοσωλήνες των 533mm που διαθέτουν και χρησιµοποιούνται σήµερα για βολή βληµάτων UGM-84C/D. Τα ανωτέρω συνθέτουν µία σηµαντική απειλή για τα σκάφη του Π.Ν αλλά και για επίγειους στόχους στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα 48 βλήµατα AGM-84K SLAM-ER που θα αποκτήσει η Τ.Α για χρήση από αεροσκάφη F-16C/D αλλά και η δεδηλωµένη πρόθεσή της (από αντίστοιχη ενηµέρωση τον 9ο του 2005 της DSCA προς το Κογκρέσο στα Σχεδιάγραµµα αρχιτεκτονικής διάταξης του συστήµατος µάχης του βλή- µατος ΜΜ-40 Block 3 Πίνακας ελέγχου Ναυτιλιακές συσκευές Κεραία GPS ΤΜΗΜΑ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΑΧΗΣ Οθόνη πολλαπλών λειτουργιών ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ 2 τετραπλοί εκτοξευτές ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΑΧΗΣ Σταθµός υποστήριξης Γεννήτρια ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑ 78 π À π - À À 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION

π ª π πλαίσια του προγράµµατος CCIP) για τον εξοπλισµό των αεροσκαφών της F-16C/D µε βλήµατα AGM-84L. Ιδιαίτερα σηµαντική θα είναι η απειλή που προέρχεται από την δυνατότητα της Τ.Α για πλήγµατα σε σκάφη που είναι ελλιµενισµένα σε ναυτικές βάσεις στο Ανατολικό Αιγαίο ή και την Ηπειρωτική χώρα ή έχουν αγκυροβολήσει πλησίον της ακτογραµµής και η αποτελεσµατικότητα των συµβατικών βληµάτων anti-ship είναι αµφίβολη λόγω των ανεπιθύµητων επιστροφών του εδάφους. Η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται αρχικά από 2+1 (οψιόν) ΤΠΚΒ κλάσης Super Vita, τα οποία θα επιχειρούν πλησίον της ακτογραµµής και θα µπορούν να βάλλουν κατά αντίστοιχων στόχων, λαµβάνοντας δεδοµένα από τους ιδίους αισθητήρες ή να παραµένουν σε απόκρυψη µε «σιγή αισθητήρων», λαµβάνοντας δεδοµένα στόχευσης µέσω Link 11 από άλλα εναέρια µέσα ή σκάφη επιφανείας. Η δυνατότητα αυτή µπορεί να επεκταθεί µε την αναβάθµιση των παράκτιων συστοιχιών του Π.Ν που θα µπορούσαν µελλοντικά να εφοδιαστούν µε ανάλογα βλήµατα και να βάλλουν αιφνιδιαστικά σε επίγειους στόχους στην απέναντι πλευρά, δηµιουργώντας σοβαρό πονοκέφαλο στον αντίπαλο. Θα ήταν χρήσιµη η επέκταση της χρήσης του Block 3 και στα πρώτα τρία σκάφη της κλάσης, µε τις απαραίτητες τροποποιήσεις στο σύστηµα ITL-70A που διαθέτουν. Παράλληλα µπορεί να δροµολογηθεί η απόκτηση βληµάτων Harpoon Block 2 στις Φ/Γ MEKO-200HN και στις εκσυγχρονισµένες S που χρησιµοποιούν τον συµβατικό εκτοξευτή Mk141 αλλά και στα Υ/Β Type 209 και U-214HN που έχουν σήµερα την δυνατότητα εκτέλεσης βολής βληµάτων UGM-84C/D. Είναι επίσης βέβαιο ότι ανάλογη δυνατότητα θα προβλεφθεί και σε επόµενα προγράµ- µατα του Π.Ν, όπως για παράδειγµα το πρόγραµµα των νέων Φρεγατών Άµυνας Περιοχής που µπορούν να φέρουν ανάλογα βλήµατα. Η FREMM ήδη διαθέτει ανάλογη δυνατότητα για βολή του βλήµατος MM-40 Block 3. Στην περίπτωση επιλογής της FREMM, το Π.Ν θα επιθυµούσε την ενσωµάτωση βληµάτων µε µεγαλύτερη εµβέλεια και καταστροφικότερη γόµωση, όπως το SCALP NAVAL που σήµερα θεωρείται η µοναδική εναλλακτική επιλογή για όπλο ανάλογων δυνατοτήτων που είναι διαθέσιµο προς εξαγωγή στη χώρα µας. Ο εκτοξευτής Sylver A-70 παρέχει την δυνατότητα βολής του βλήµατος που θα είναι διαθέσιµο από το 2011. Επίσης το βλήµα µπορεί να βληθεί και από τους τορπιλοσωλήνες των 533mm της κλάσης U-214HN προσδίδοντας ένα ακόµη «στρατηγικό πλεονέκτηµα» στο Π.Ν. Η µέγιστη εµβέλεια του SCALP NAVAL θα υπερβαίνει τα 1.000 χλµ. και θα φέρει γόµωση δύο σταδίων BROACH (Bomb Royal Ordnance Augmented Charge) βάρους 450 κιλών που µπορεί να διαπεράσει σκυρόδεµα πάχους µεγαλύτερου των 6µ. ή να προχωρήσει σε βάθος εδάφους µεγαλύτερο των 9 µ. Και αυτό γιατί το σηµαντικότερο µειονέκτηµα στην περίπτωση των βληµάτων anti-ship που χρησιµοποιούνται σε αντίστοιχες περιπτώσεις, είναι το µέγεθος της γόµωσης. Έτσι, για παράδειγµα το εναέριο βλήµα AGM-142 διαθέτει γόµωση βάρους 340 κιλών, συγκρινόµενο µε τα 165 κιλά του Exocet. Η χρήση του SCALP NAVAL θα είναι φυσικά διαφορετική από αυτήν του Block 3 καθώς θα αξιοποιηθεί για την προσβολή καλά προστατευµένων «στρατηγικών στόχων» βαθιά στην επικράτεια του αντιπάλου, όπως: σταθµούς ιοίκησης&ελέγχου, καταφύγια αεροσκαφών (HAS-Hardened Aircraft Shelter) και γενικά στόχους κατηγορίας «Fixed hard». Συµπερασµατικά, η έκδοση Block 3 πέραν της δυνατότητας για πλήγµατα σε στόχους της ξηράς και ελλιµενισµένα σκάφη, παρέχει και βελτιωµένες επιδόσεις στις τυπικές αποστολές anti-ship, σε σχέση µε το υφιστάµενο οπλοστάσιο βληµάτων που διαθέτει το Π.Ν αλλά και την Π.Α. Η παρεχόµενη εµβέλεια αυξάνεται σε 180 χλµ., ενώ το βλήµα παρέχει µεγάλη ευελιξία και εναλλακτικές επιλογές στην διαδικασία προσέγγισης του στόχου, καθιστώντας το πιο επικίνδυνο, συγκρινό- µενο µε τα υφιστάµενα συµβατικά anti-ship βλήµατα που διαθέτουν το Π.Ν και το Τ.Ν. Σχεδιάγραµµα βολής βλήµατος ΜΜ-40 Βlock 3 Εκτόξευση Αδρανειακή ναυτιλία µε υποβοήθηση GPS Πρόσκτηση Ιχνηλάτιση ιείσδυση Προσβολή Σηµείο ναυτιλίας 1 Σηµείο ναυτιλίας 2 Σηµείο ναυτιλίας 3 ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À 2007 79