5η ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΕΣ / ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΕΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΟΙΜΙΟ 5 η ΕΝΟΤΗΤΑ Στην 5η Ενότητα - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΕΣ / ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΕΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ περιγράφουμε τις ευκαιρίες που έχουν οι μετανάστριες και οι γυναίκες από εθνικές μειονότητες στην Ευρώπη για την συμμετοχή τους σε εκπαίδευση ενηλίκων που μπορεί να τους προσφέρει πρόσβαση στην απασχολησιμότητα και στην αγορά εργασίας. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 5 η ΕΝΟΤΗΤΑ 5.1. ΓΕΝΙΚΑ 5.2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ 5.3. ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ 5.4. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ 5.5. ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 5.6. ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 5.7. ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ 5.8 Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ALMA-DC
5.1 Γενικά Η εκπαίδευση ενηλίκων στις Ευρωπαϊκές χώρες έχει σκοπό να προσφέρει επαγγελματική κατάρτιση σε ενήλικες ωφελούμενους με στόχο να τους κάνει να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και να αναπτύξουν τις απαραίτητες δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να γίνουν απασχολήσιμοι δηλαδή «την ικανότητα να απασχοληθούν: αυτό σχετίζεται όχι μόνο με την επάρκεια των γνώσεων και των δεξιοτήτων αλλά επίσης με τα κίνητρα και τις ευκαιρίες που προσφέρονται στα άτομα που αναζητούν απασχόληση» και να τους ενισχύσει «για να προσφέρει στους ανθρώπους τη δύναμη να αναλαμβάνουν υπεύθυνες πρωτοβουλίες για να αναμορφώνουν τη ζωή τους και αυτή της κοινωνίας τους με οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς όρους» και να εισέρχονται στην αγορά εργασίας. [http://ec.europa.eu/education/pdf/doc268_en.pdf] 5.2 Κοινωνική ένταξη Κοινωνική ένταξη είναι η κατάσταση «όταν οι άνθρωποι μπορούν να συμμετέχουν πλήρως στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή, όταν η πρόσβαση τους σε εισόδημα και άλλες πηγές (προσωπικές, οικογενειακές, κοινωνικές και πολιτιστικές) είναι επαρκής για να μπορούν να απολαμβάνουν τις βασικές ανάγκες της διαβίωσης και να έχουν ποιοτική ζωή που θεωρείται αποδεκτή από την κοινωνία στην οποία ζουν και όταν μπορούν να έχουν πλήρη πρόσβαση στα βασικά τους δικαιώματα». Η εκπαίδευση ενηλίκων είναι απολύτως απαραίτητη στον κόσμο μας που αλλάζει διότι έχουν αλλάξει πολλά πράγματα και συνεχώς αλλάζουν παγκοσμίως λόγω της ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών και επίσης λόγω μεταβολής των απαιτήσεων που σχετίζονται με νέες πολιτικές στον επιχειρηματικό κόσμο και τον εξελιγμένο εξοπλισμό που πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν.
5.3 Μορφές εκπαίδευσης ενηλίκων Οι κυριότερες μορφές εκπαίδευσης ενηλίκων είναι: Αρχική επαγγελματική κατάρτιση, Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση, Επανακατάρτιση, Κατάρτιση σε επιχειρήσεις, Κατάρτιση στο χώρο εργασίας, Ευέλικτη μορφή κατάρτισης, Δια βίου μάθηση [«Όλες οι δραστηριότητες μάθησης κατά τη διάρκεια της ζωής με σκοπό να βελτιώνονται οι γνώσεις, οι δεξιότητες και ικανότητες στα πλαίσια μιας προσωπικής, πολιτικής, κοινωνικής και/ή εργασιακής προοπτικής.» http://ec.europa.eu/education/pdf/doc268_en.pdf] για να αναφέρουμε μερικές. Αυτές οι μορφές ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή και τις προτεραιότητες της χώρας, των τοπικών / περιφερειακών ΜΜΕ και των ωφελουμένων ανά τομέα. 5.4 Προτεραιότητες στην εκπαίδευση ενηλίκων Σύμφωνα με τις Εκθέσεις από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, οι οποίες έχουν λίγο-πολύ υιοθετηθεί από τις χώρες-μέλη, έχουν προσδιορισθεί έξι προτεραιότητες δράσεων, οι οποίες είναι: 1. Νέες βασικές δεξιότητες για όλους 2. Περισσότερες επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους 3. Καινοτομία στην διδασκαλία και στην μάθηση 4. Εκτίμηση της μάθησης 5. Καθοδήγηση και συμβουλευτική 6. Φέρνουμε τη μάθηση πιό κοντά στο σπίτι
5.5 Ευαίσθητες ομάδες Οι ομάδες στόχου στις οποίες το Σχέδιο ALMA-DC απευθύνεται, οι οποίες είναι μετανάστριες και γυναίκες από εθνικές μεινότητες, ανήκουν σε ευαίσθητες ομάδες που απειλούνται από κοινωνικό αποκλεισμό. Σύμφωνα με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όλες οι χώρες θα πρέπει να αυξήσουν τον αριθμό των συμμετεχόντων στην εκπαίδευση ενηλίκων για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο του αποκλεισμού μέσω δράσεων και μέτρων που κινητοποιούν τη ζήτηση και ενεργοποιούν, διευκολύνουν την πρόσβαση στην διαδικασία μάθησης, παρέχουν τα απαραίτητα εφόδια προσαρμοσμένα στις ομάδες στόχου, και βελτιώνουν το επίπεδο ικανοτήτων των ενηλίκων που έχουν λίγα προσόντα για να εξασφαλίσουν τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων. Αυτές οι πολιτικές έχουν ευρέως αναφερθεί και συζητηθεί σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες και έχουν υλοποιηθεί πολλά προγράμματα για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες. 5.6 Διάρκεια εκπαίδευσης ενηλίκων χρηματοδοτούμενες δράσεις Υπάρχουν χρηματοδοτούμενα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης τα οποία μπορούν να παρακολουθήσουν οι μετανάστες και τα άτομα από εθνικές μειονότητες. Στις περισσότερες χώρες υπάρχουν επίσης χρηματοδοτούμενα προγράμματα όπου οι μετανάστες μπορούν να μάθουν την εθνική γλώσσα και να βελτιώσουν την κατάσταση τους στην κοινωνία που ζουν. Η διάρκεια των προγραμμάτων γλώσσας μπορεί να είναι μέχρι 300 ώρες και με την ολοκλήρωση τους οι ωφελούμενοι συμμετέχουν σε εξετάσεις για την απόκτηση πιστοποιητικού στη γλώσσα που έχουν μάθει. Οι εξετάσεις διενεργούνται από το Υπουργείο Παιδείας της χώρας ή από μια παρόμοια Αρχή. Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές άλλες μορφές προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης στα οποία μπορούν να συμμετέχουν οι μετανάστες / πρόσφυγες με την προϋπόθεση ότι έχουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που η χώρα ορίζει ανά περίπτωση.
5.7 Οφέλη από την εκπαίδευση ενηλίκων για τους μετανάστες Τα οφέλη από την παρακολούθηση εκπαίδευσης ενηλίκων είναι και για τα άτομα που συμμετέχουν και για τις οικογένειες τους: Οι εκπαιδευόμενοι: Αποκτούν νέες γνώσεις σχετικές με συγκεκριμένη εργασία, Καταρτίζονται σε πρακτικές δεξιότητες που απαιτούνται στη νέα εργασία, Αποκτούν νέες μεταβιβάσιμες ικανότητες, Αναπτύσσονται προσωπικά, Επικοινωνούν κοινωνικά με άλλους ενήλικες μαθητές, Γίνονται απασχολήσιμοι. Το παρακάτω γράφημα αποτυπώνει τα 3 κύρια στάδια που οδηγούν από την ανεργία στην απασχολησιμότητα. ΑΝΕΡΓΙΑ απομόνωση κοινωνικός αποκλεισμός ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ απόκτηση γνώσεων ανάπτυξη δεξιοτήτων προσωπική ανάπτυξη ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΙΜΟΤΗΤΑ είσοδος στην αγορά εργασίας προσωπική δικαίωση νόμιμα έσοδα κοινωνική ένταξη
Όταν προσλαμβάνονται, οι μετανάστριες / γυναίκες από εθνικές μειονότητες: κερδίζουν νόμιμο εισόδημα και ζουν με αξιοπρέπεια, εξασκούν τις δεξιότητες και ικανότητες τους, βοηθούν οικονομικά την οικογένεια τους, γίνονται ενεργά μέλη της κοινότητας, έχουν προσωπική ανάπτυξη. Οι μετανάστες που παρακολουθούν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης έχουν περισσότερες ευκαιρίες για κοινωνική ένταξη. Πρώτα απ όλα, αποκτούν την γνώση που είναι απαραίτητη για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ΜΜΕ. Αυτό το βήμα θα τους εξασφαλίσει την άνοδο τους σε καλύτερο επίπεδο για να διεκδικήσουν στη συνέχεια το δικαίωμα τους στην απασχολησιμότητα. Οι ΜΜΕ προσφέρουν θέσεις εργασίας για συγκεκριμένα προφίλ εργασίας. Εάν τα προσόντα των μεταναστριών ανταποκρίνονται σε αυτές τις απαιτήσεις, θα τις υπολογίσουν για εργασία σύμφωνα με την έρευνα στις χώρες μας (δείτε παρακάτω) που διενεργήθηκε την άνοιξη του 2011 ανάμεσα σε 210 επιχειρήσεις στην Ευρώπη. 5.8 Η εμπειρία ALMA-DC Στα πλαίσια του Πολυμερούς Σχεδίου Grundtvig ALMA-DC, περίπου 200 μετανάστριες / γυναίκες από εθνικές μειονότητες συμμετείχαν σε Εστιασμένα Εργαστήρια που παρείχαν 5ωρη επαγγελματική κατάρτιση και διενεργήθηκαν σε 7 χώρες από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 2011. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει τις χώρες, την προέλευση των ωφελουμένων και τις κυριότερες πληροφορίες από την εμπειρία τους.
ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 Χώρα εφαρμογής Χώρα στην οποία ζουν Συμμετέχουσες μετανάστριες Πληροφορίες από τις συμμετέχουσες μετανάστριες Ελλάδα Ελλάδα Αλβανίδες Τους άρεσε η εκπαίδευση. Δήλωσαν ότι θα ήθελαν να Ιταλία Ιταλία Ρουμάνες παρακολουθήσουν σεμινάρια κατάρτισης ειδικά για να μάθουν Τσεχία Τσεχία Γύφτισες την εθνική γλώσσα της χώρας στην οποία ζουν. Σλοβακία Σλοβακία Γύφτισες Θα ήθελαν να παρακολουθήσουν σεμινάρια επαγγελματικής Ρουμανία Ρουμανία Γύφτισες κατάρτισης για να αναπτύξουν δεξιότητες που θα τους Λατινο- Ισπανία Ισπανία οδηγήσουν στην Αμερικανίδες απασχολησιμότητα. Επαναπατριζόμενες Γερμανία Γερμανία Επαίνεσαν κάποιες Γερμανίδες αποτελεσματικές διδακτικές 7 χώρες περίπου 200 προσεγγίσεις που βίωσαν κατά συμμετέχουσες την διάρκεια αυτών των εργαστηρίων. ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ: Κοινό σε όλες τις χώρες των εταίρων Εισαγωγή Ευκαιρίες κατάρτισης Σχέδιο ALMA-DC, στόχοι, αποτελέσματα Εθνικές & Ευρωπαϊκές Οδηγίες / προγράμματα Προαιρετικές ενότητες Εργασιακός Νόμος Αναζήτηση εργασίας WORD/EXCEL/ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Σύνταξη βιογραφικού σημειώματος Γενικά & ειδικά για τους μετανάστες Πού να ψάξουν, ποιόν να συναντήσουν, διαδικασίες Βασικές δεξιότητες, εφαρμογές Σε ηλεκτρονικό υπολογιστή
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ: 1 ημέρα 5 ώρες 1ο μέρος: Μάθημα 60 λεπτά διάλειμμα: 15 λεπτά 2ο μέρος: Μάθημα 1,5 ώρες 3ο μέρος: 4ο μέρος: Μάθημα / εργαστήριο πληροφορικής διάλειμμα: διάλειμμα: Αξιολόγηση του εργαστηρίου από τις συμμετέχουσες μετανάστριες 15 λεπτά 1,5 ώρες 10 λεπτά 20 λεπτά ΣΥΝΟΛΟ: 5 ώρες Οι ανωτέρω συμμετέχουσες είναι οι Εστιασμένες μας Ομάδες καθ όλη την διάρκεια υλοποίησης του Σχεδίου ALMA-DC. Ο ρόλος τους είναι: α) η συμμετοχή τους στα Εστιασμένα Εργαστήρια, β) η αξιολόγηση των Εστιασμένων Εργαστηρίων, γ) η συμμετοχή τους στην πιλοτική εφαρμογή της Διαδραστικής Σειράς Μαθημάτων, δ) η αξιολόγηση της Διαδραστικής Σειράς Μαθημάτων (αποτέλεσμα πιλοτικού τεστ). Οι συμμετέχουσες είναι επίσης και οι πρώτες ωφελούμενες της Διαδραστικής Σειράς Μαθημάτων σε μορφή DVD. Βιβλιογραφία http://ec.europa.eu/education/pdf/doc268_en.pdf