Δευτέρα, 27 Ιουλίου 2015 ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ: ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ 6ΜΗΝΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝ.ΕΛ Συμπληρώθηκαν 6 μήνες διακυβέρνησης της χώρας από τη συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Έξι μήνες πορείας της χώρας σε πυκνή πολιτική, κοινωνική και οικονομική ομίχλη. Την περίοδο αυτή στο πεδίο της οικονομίας έχουν γίνει τα ακόλουθα: 1 ον. Η οικονομία επέστρεψε στην ύφεση, μετά την ανάκαμψη του 2014. Το 2014 υπήρξε μεγέθυνση/ανάπτυξη της οικονομίας στο επίπεδο του 0,8%. Για το 2015, οι αρχικές εκτιμήσεις προέβλεπαν ανάπτυξη 2,9% (προβλέψεις Νοεμβρίου 2014), στη συνέχεια αναθεωρήθηκαν στο 2,5% (προβλέψεις Φεβρουαρίου 2015), αργότερα διαμορφώθηκαν στο 0,5% (προβλέψεις Μαΐου 2015). Η τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ύφεση -2% έως - 4%. Δηλαδή, μέσα στους 6 μήνες, η εκτίμηση για το ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας έχει πλήρως ανατραπεί από το +2,5% (ισχυρή ανάπτυξη) στο -2% έως -4% (βαθιά ύφεση). Αυτό μεταφράζεται σε απώλεια εθνικού εισοδήματος άνω των 11 δισ. ευρώ. Η οικονομία, μάλιστα, της χώρας προβλέπεται να παραμείνει σε ύφεση και το 2016. Διάγραμμα 1 Ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ 2 ον. Η ανεργία αυξάνεται και πάλι, μετά τη μικρή μείωσή της το 2014. Το 2014, η ανεργία, διαμορφώθηκε στο 26,6%, από 27,3% το 2013 (στο 44,3% για άτομα ηλικίας 15-29 ετών, από 49,5% το 2013). Για το 2015, οι πρόσφατες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες ήταν σταθερές από το Νοέμβριο του 2014 μέχρι το Φεβρουάριο του 2015, αναθεωρήθηκαν προς το δυσμενέστερο. Ενώ, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, για το 1 ο τρίμηνο του 2015, η ανεργία έχει αρχίσει ήδη να αυξάνεται.
Διάγραμμα 2 Ποσοστό ανεργίας και αριθμός ανέργων σε τριμηνιαία βάση 3 ον. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος έχει «κατρακυλήσει». Το 1 ο εξάμηνο του 2015, ο δείκτης οικονομικού κλίματος, μειώνεται ραγδαία, ενώ διευρύνεται και η απόστασή του από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σημειώνεται ότι η πτώση δεν περιλαμβάνει τις επιπτώσεις από την τραπεζική αργία και την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών στο τραπεζικό σύστημα. Η αρνητική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της επιδείνωσης των επιχειρηματικών προσδοκιών και της υποχώρησης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Διάγραμμα 3 Δείκτης oικονομικού κλίματος 4 ον. Το διαφορικό επιτόκιο (spread) των Ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκε σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Τις τελευταίες ημέρες, η προοπτική αποφυγής του ενδεχομένου εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και της άτακτης χρεοκοπίας συνετέλεσαν στην μικρή αποκλιμάκωση του επιτοκίου. Τώρα, είναι σαφές ότι η πομπώδης πρόβλεψη της Κυβέρνησης, πως «οι αγορές θα χορεύουν σύμφωνα με τις επιθυμίες της», διαψεύστηκε.
Διάγραμμα 4 Εξέλιξη διαφορικού επιτοκίου 10ετούς ΟΕΔ 5 ον. Το κόστος δανεισμού του Δημοσίου, μέσω των εκδόσεων εντόκων γραμματίων 3μηνης και 6μηνης διάρκειας, έχει αυξηθεί. Ενδεικτικά, η τελευταία έκδοση εντόκων γραμματίων 26 εβδομάδων, στις 8 Ιουλίου 2015, πραγματοποιήθηκε με επιτόκιο 2,97%, όταν η αντίστοιχη, στις 7 Ιανουαρίου 2015, είχε γίνει με επιτόκιο 2,30%. Διάγραμμα 5 Εξέλιξη επιτοκίου ΕΓΕΔ 3μηνης και 6μηνης διάρκειας Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι ότι, κατά το 1 ο εξάμηνο του 2015, οι τόκοι που καλείται να πληρώσει το Δημόσιο αυξήθηκαν κατά 171 εκατ. ευρώ ή 5,5% έναντι των τόκων του αντίστοιχου εξαμήνου του 2014. Η διαφορά αυτή θα καλυφθεί από τους Έλληνες φορολογούμενους. 6 ον. Ο δείκτης του Χρηματιστηρίου, το τελευταίο εξάμηνο, και πριν το κλείσιμό του, καταγράφει σημαντικές απώλειες. Το κόστος για το Δημόσιο από την απώλεια αξίας μετοχών του ΤΧΣ στις συστημικές τράπεζες εκτιμάται στα 12,7 δισ. ευρώ. Επενδυτές εγκατέλειψαν ή «πάγωσαν» τα επενδυτικά τους σχέδια στη χώρα μας.
Διάγραμμα 6 Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών 7 ον. Η δημόσια οικονομία έχει αποσταθεροποιηθεί. Η χώρα έχει επιστρέψει ουσιαστικά στα πρωτογενή ελλείμματα. Η μη λογιστική αποτύπωση αυτών οφείλεται στην «εσωτερική στάση πληρωμών». Τα φορολογικά έσοδα, ήδη, από το 1 ο εξάμηνο του 2015, παρουσιάζουν υστέρηση 2,4 δισ. ευρώ από τους στόχους, και οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης εμφανίζουν, από τον Μάρτιο του 2015, πρωτογενή ελλείμματα. Η επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών καθιστά ανέφικτο το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ το 2015, παρά τη λήψη νέων μέτρων λιτότητας από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, ύψους άνω των 8 δισ. ευρώ, τη διετία 2015-2016. Διάγραμμα 7 Εξέλιξη φορολογικών εσόδων Κρατικού Προϋπολογισμού (εκατ. ευρώ) 8 ον. Η «εσωτερική στάση πληρωμών» διευρύνεται και διογκώνεται. Το 1 ο εξάμηνο του 2015, υπερβαίνει τα 4 δισ. ευρώ, τόσο από τον Τακτικό Προϋπολογισμό όσο και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ενδεικτικά, στο μέσον του 2015: Στις επιχορηγήσεις Νοσοκομείων - ΥΠΕ - ΠΕΔΥ, το ποσοστό εκτέλεσης είναι 17,4% (διαμορφώνεται στα 202 εκατ. ευρώ, έναντι ετήσιου στόχου 1,16 δισ. ευρώ και επιχορήγησης 762 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο).
Στην κοινωνική προστασία, το ποσοστό εκτέλεσης είναι 19,4% (διαμορφώνεται στα 280 εκατ. ευρώ, έναντι ετήσιου στόχου 1,4 δισ. ευρώ και χορήγησης 439 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο). Στις δαπάνες του ΠΔΕ, το ποσοστό εκτέλεσης είναι 18% (διαμορφώνεται στο 1,15 δισ. ευρώ, έναντι ετήσιου στόχου 6,4 δισ. ευρώ και 2,4 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο). Αυτή η υποεκτέλεση του Προϋπολογισμού, αποτυπώνεται και στη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα. Οφειλές οι οποίες ανήλθαν στα 4,3 δισ. ευρώ το Μάιο του 2015, από 3 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2014 (αύξηση κατά 42,5%). Υπενθυμίζεται ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μειώθηκαν από τα 9 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012, στα 3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014. Διάγραμμα 8 Εξέλιξη ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων Δημοσίου (εκατ. ευρώ) 9 ον. Η Κυβέρνηση έχει «σκουπίσει» τα ταμειακά διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, έχοντας προχωρήσει και σε εσωτερικό αναγκαστικό δανεισμό. Στο τέλος Μαΐου, είχε δανειστεί από τους φορείς, μέσω της σύναψης repos, 10,7 δισ. ευρώ. Διάγραμμα 9 Καταθέσεις Γενικής Κυβέρνησης (εκατ. ευρώ)
Διάγραμμα 10 Εξέλιξη καταθέσεων Γενικής Κυβέρνησης και ύψους repos (εκατ. ευρώ) 10 ον. Η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, που είχε επιτευχθεί τα προηγούμενα χρόνια, έχει πλέον διαταραχθεί. Οι καταθέσεις, από το Δεκέμβριο του 2014 μέχρι το Μαΐο του 2015, μειώθηκαν κατά 30 δισ. ευρώ (19%). Αυτό επηρέασε τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, με αποτέλεσμα η χρηματοδότησή του να γίνεται, κυρίως, μέσω του Ευρωσυστήματος. Έτσι, η χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος μέσω του ELA διαμορφώνεται πλέον περίπου στα 87 δισ. ευρώ, από μηδέν στο τέλος του 2014. Ενώ, η συνολική χρηματοδότηση μέσω του Ευρωσυστήματος διαμορφώνεται περίπου στα 127 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας, για πρώτη φορά, το ύψος των καταθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Τέλος, η ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών επιδεινώθηκε σε μεγάλο βαθμό, καθώς αυξήθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ως αποτέλεσμα του αρνητικού αντίκτυπου της πολιτικής αβεβαιότητας από τα τέλη του 2014 στην οικονομική δραστηριότητα και στην κουλτούρα πληρωμών και, κυρίως, της μεγάλης επίπτωσης από την τραπεζική αργία και τον έλεγχο στην κίνηση κεφαλαίων. Διάγραμμα 11 Καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών (κάτοικοι εσωτερικού, εκατ. ευρώ)
Διάγραμμα 12 Χρηματοδότηση τραπεζών από την ΕΚΤ και εξέλιξη καταθέσεων (δισ. ευρώ) 11 ον. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας έχουν διογκωθεί και η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους έχει επιδεινωθεί δραματικά. Οι ανάγκες αυτές προέκυψαν από πράξεις και παραλείψεις της Κυβέρνησης μέσα στο 1 ο εξάμηνο του 2015, με αποτέλεσμα να καθίσταται αναγκαία η σύναψη ενός νέου, μεγάλου, δανείου, ύψους 82-86 δισ. ευρώ, το οποίο θα συνοδεύεται από ένα νέο, 3 ο Μνημόνιο. Σύμφωνα μάλιστα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, η αναγκαιότητα νέου δανεισμού οφείλεται: Στα σχεδόν μηδενικά πλέον πρωτογενή πλεονάσματα την επόμενη τριετία, κάτι που παρουσιάζεται από την Κυβέρνηση ως «επίτευγμα» αλλά στην πραγματικότητα δημιουργεί μεγαλύτερες δανειακές ανάγκες για τα επόμενα χρόνια και ανατρέπει την προοπτική βιωσιμότητας του χρέους. Στην επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση. Στην απροθυμία και αβελτηρία της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και αποκρατικοποιήσεων. Στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, μέσα στο 2015, με αποτέλεσμα η μερική μόνο αποπληρωμή τους να απαιτεί νέο δανεισμό. Στο «σκούπισμα» των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, με αποτέλεσμα, για να αποκατασταθεί ένα μέρος των αποθεματικών και για να επιστραφεί ένα μέρος των ταμειακών διαθεσίμων των ασφαλιστικών ταμείων, των ΟΤΑ και των ΔΕΚΟ, να απαιτείται επιπλέον δανεισμός. Στην ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών λόγω της αδράνειας της Κυβέρνησης, που είχε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, την επιστροφή στην ύφεση, το κλείσιμο των τραπεζών, τους κεφαλαιακούς περιορισμούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες αυτές οι ανάγκες, προέκυψαν επί των ημερών της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Συμπερασματικά, η οικονομία, τους τελευταίους 6 μήνες, έκανε αναστροφή και μπήκε σε «καθοδικό σπιράλ» μεγάλης κλίσης.
Η Κυβέρνηση παγιδευμένη σε ιδεοληψίες, μύθους, ψευδαισθήσεις και ενδογενείς αντιφάσεις, χωρίς πολιτική κατεύθυνση, χωρίς σχέδιο και βούληση, παρακολουθεί την οικονομία να βουλιάζει και πάλι στο τέλμα, χωρίς να δρα. Το κόστος από την αποτελμάτωση της οικονομίας, για το Δημόσιο, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις είναι ήδη μεγάλο και μέρα με τη μέρα γίνεται όλο και μεγαλύτερο. Η Κυβέρνηση και τα κόμματα που τη στηρίζουν πρέπει να κατανοήσουν ότι η πρακτική που επί πολλά χρόνια ακολουθούσαν και «διασκέδαζαν πετροβολώντας από την κερκίδα τους άλλους που αγωνίζονταν στο τερέν» πέρασε. Τώρα, καλούνται να αφήσουν τα παίγνια και να αναλάβουν άμεσα και επί της ουσίας την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας. Οφείλουν να κυβερνήσουν. Θα είναι τραγικό η χώρα να συνεχίσει επι μακρόν, να πληρώνει το κόστος των εσωτερικών διευθετήσεων στο ΣΥΡΙΖΑ.