Η στρατιωτική ισχύς της Άγκυρας ως γεωπολιτικό εργαλείο

Πέµπτη 15 Ιουλίου 2010 www.geostrategy.gr Η στρατιωτική ισχύς της Άγκυρας ως γεωπολιτικό εργαλείο Του Χρήστου Μηνάγια Μετά την πτώση της Οθωµανικής αυτοκρατορίας η Τουρκία για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια επιδεικνύει τόσο µεγάλη επεκτατική διάθεση προς τα βαλκάνια, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή. Η γενική διαπίστωση είναι ότι η σηµερινή πολιτική ηγεσία της Τουρκίας αντιλήφθηκε τα ιστορικά, ψυχολογικά, πολιτιστικά και θεσµικά προβλήµατα που δηµιούργησαν οι πολιτικές του παρελθόντος, επαναξιολόγησε το γεωπολιτικό ρόλο της χώρας, προσαρµόσθηκε στις νέες διεθνείς ισορροπίες, κρατώντας ίσες αποστάσεις µεταξύ Ηνωµένων Πολιτειών και Ρωσίας, και αποφάσισε να εφαρµόσει µία επιθετική πολιτική, της οποίας ο κύριος στόχος είναι η αναβάθµιση του περιφερειακού και εν µέρει του παγκόσµιου προφίλ της. Παράλληλα αποφάσισε να µην προσαρµόζει πλήρως την πολιτική της στη πολιτική των παγκόσµιων κέντρων ισχύος, διότι θεωρεί ότι αυτό θα της δηµιουργήσει σοβαρό πρόβληµα στη διαφύλαξη του υπάρχοντος status quo και στην ακεραιότητα-συνοχή της. H ενεργειακή στρατηγική της Άγκυρας, της οποίας η σηµασία έχει αναβαθµισθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστά την τουρκική εξωτερική πολιτική περισσότερο ανεξάρτητη και αναδεικνύει την Τουρκία ως καθοριστικό παράγοντα στον τοµέα της ενέργειας. Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία της Τουρκίας είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασµό και την εξασφάλιση συνέχειας στις πολιτικές που εφαρµόζει σχετικά µε την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγµα υλοποίησης των αρµοδιοτήτων αυτών αποτελεί η ύπαρξη του Milli Guvenlik Siyaset Belgesi (Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας), το οποίο θεωρείται και ως ο «οδικός χάρτης» όλων των κυβερνήσεων. Το έγγραφο αυτό είναι απόρρητο, συντάσσεται από το Υπουργικό Συµβούλιο και εγκρίνεται από το Συµβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Μετά την έγκρισή του διανέµεται σε όλα τα υπουργεία και τους αρµόδιους φορείς-οργανισµούς υπό µορφή πρωθυπουργικών κατευθυντήριων οδηγιών. Εν συνεχεία, το Συµβούλιο Εθνικής Ασφαλείας προβαίνει στην αξιολόγηση όλων των 1

εσωτερικών και εξωτερικών απειλών και στην ανάθεση συγκεκριµένων αποστολών σε όλους τους φορείς της Τουρκίας και του εξωτερικού που είναι επιφορτισµένοι µε την ασφάλεια της χώρας. Η σηµασία του παραπάνω διαγράµµατος είναι πρόδηλη, διότι δεν αφήνει περιθώρια αµφισβήτησης της εξουσίας που ασκεί το Συµβούλιο Εθνικής Ασφαλείας σε όλους τους κυβερνητικούς και µη κυβερνητικούς φορείς για θέµατα ασφάλειας. Είναι αξιοσηµείωτο πάντως ότι στους εν λόγω φορείς ασφαλείας συµπεριλαµβάνονται πολυεθνικές εταιρείες και διεθνείς οργανώσεις οι οποίες ελέγχονται και καθοδηγούνται από την Τουρκία. Ακολουθούν ενδεικτικά κάποια από τα κύρια στοιχεία του Εγγράφου Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας το οποίο αναθεωρήθηκε το 2006 και είναι γνωστό στην τουρκική κοινή γνώµη ως Kırmızı Kitap (Κόκκινη ΚόκκινηΒίβλος): Η Τουρκία βασίζει τη θεµελιώδη πολιτική της στην αρχή του Ατατούρκ «ειρήνη στην πατρίδα, ειρήνη στον κόσµο». Η ακεραιότητα και η ενότητα της Τουρκίας διαφυλάττονται µέσω του εθνικισµού του Ατατούρκ. Τα συστατικά στοιχεία της Τουρκικής ηµοκρατίας είναι: «ένα κράτοςένα έθνος-µία µίασηµαία-µία γλώσσα». Στην Τουρκία δεν υπάρχει άλλη γλώσσα εκτός της Τουρκικής. Οι κύριοι παράγοντες που απειλούν την ασφάλεια τηςτουρκίας είναι η θρησκευτική οπισθοδρόµηση, οι διασπαστικές ενέργειες και τα ρεύµατα της άκρας αριστεράς. 2

Οι σχέσεις της Τουρκίας µε τις Ηνωµένες Πολιτείες αφορούν στους τοµείς πολιτικής, οικονοµίας και ασφάλειας. Οι σχέσεις της Τουρκίας µε τις Ηνωµένες Πολιτείες, όσον αφορά στην Κεντρική Ασία, στα Βαλκάνια, στο Νότιο Καύκασο και στη Μέση Ανατολή, είναι στρατηγικής σηµασίας. Πρέπει να διαφυλαχθεί ο ρόλος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Η διαχείριση των υδάτων της Μέσης Ανατολής δηµιουργεί προβλήµατα ασφαλείας. Η διεθνής τροµοκρατία, το εµπόριο ναρκωτικών, η λαθροµετανάστευση και η διάδοση των όπλων µαζικής καταστροφής αποτελούν ασύµµετρες απειλές. Τα τουρκικά στρατεύµατα δεν πρόκειται να αποχωρήσουν από την Κύπρο. Επιθυµία της Τουρκίας είναι η ειρήνη στην Κύπρο. Η επίλυση του κυπριακού προβλήµατος θα γίνει αποκλειστικά στα πλαίσια του ΟΗΕ. Ο πληθυσµός των Ελληνοκυπρίων στην Κύπρο είναι µεγαλύτερος των Τουρκοκυπρίων. Ως εκ τούτου θα πρέπει να ενδυναµωθεί το ηθικό του τουρκικού πληθυσµού στο νησί. Ο θαλάσσιος χώρος που περιβάλλει την Κύπρο αποτελεί ένα ιδιαίτερο ζήτηµα. Στον χώρο αυτό η Τουρκία και η «Τουρκική ηµοκρατία της Βόρειας Κύπρου» (σ.σ. εννοεί το ψευδοκράτος) έχουν νόµιµα δικαιώµατα. Η Τουρκία αποσκοπεί στην ενδυνάµωση των σχέσεών της µε την Ελλάδα εντός ενός ειρηνικού πλαισίου, ωστόσο υπάρχει µία σειρά προβληµάτων. εν πρέπει να επιτραπεί η µεταφορά των προβληµάτων αυτών από την Ελλάδα στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να θεωρηθούν ως προβλήµατα Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η θάλασσα του Αιγαίου είναι πολύ σηµαντική για την ασφάλεια και την οικονοµία της Τουρκίας. εν πρόκειται να γίνει αποδεκτή η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων πέραν των 6 ναυτικών µιλίων. Μία ενδεχόµενη ενέργεια της Ελλάδος προς την κατεύθυνση αυτή θα αποτελέσει αιτία πολέµου. Επίσης δεν πρέπει να επιτραπεί στην Ελλάδα να δηµιουργήσει δεδοµένες καταστάσεις στις νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου. Σηµειώνεται επίσης, ότι σύµφωνα µε δήλωση του πρωθυπουργού Ερντογάν στις 31-1-2010 και του προέδρου της ηµοκρατίας Γκιούλ στις 2-2- 2010, το Milli Guvenlik Siyaset Belgesi (Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας) πρόκειται να αναθεωρηθεί εντός του 2010, σχετικά µε τον καθορισµό των εσωτερικών απειλών της χώρας. Κατά την τουρκική αντίληψη, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας, οι απειλές που περιβάλλουν την Τουρκία 3

χρονολογικά έχουν ως εξής: πριν το 1990 κατά βάση ήταν η Ελλάδα και η Συρία και ακολουθούσαν η Βουλγαρία και οι χώρες του Ανατολικού Μπλοκ. Από το 1990 µέχρι το 1999 ήταν η Ελλάδα, η Αρµενία και η Συρία, ενώ µετά το 1999 είναι η Ελλάδα, η Αρµενία και το «κουρδικό µόρφωµα» (σ.σ. όπως αποκαλεί το κουρδικό κίνηµα). Η στρατιωτική στρατηγική στην Τουρκία αποτελεί ένα από τα πιο βασικά µαθήµατα που διδάσκεται στις στρατιωτικές σχολές και ακαδηµίες και οι αναλύσεις της οποίας περιλαµβάνονται σχεδόν σε όλες τις µελέτες τουρκικών Κέντρων Στρατηγικών Μελετών και ανωτάτων Τούρκων αξιωµατικών. Παράλληλα όµως και η ακαδηµαϊκή κοινότητα συνδράµει στη διαµόρφωση και προώθηση της στρατηγικής αυτής. Ενδεικτικό παράδειγµα αποτελεί ο Τούρκος καθηγητής Nurullah Aydın του πανεπιστηµίου Gazi της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος στο βιβλίο του Türkiye nin Milli Güvenlik Stratejisi (Η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας) που εκδόθηκε το 2008 παρουσιάζει τις βασικές αρχές της στρατηγικής ασφαλείας της Τουρκίας: Ενδυνάµωση της εθνικής οικονοµίας ώστε η χώρα να µην είναι ευάλωτη από το εξωτερικό. εν πρέπει να υπάρξει καµία συµφωνία και συνεργασία που δεν θα συνάδει µε τα συµφέροντα της χώρας. Εφαρµογή αποφασιστικών πολιτικών που θα στηρίζονται στην αποτροπή. Ύπαρξη µίας αποτρεπτικής δύναµης για να διαφυλαχθούν τα εθνικά συµφέροντα και να υπάρξουν οι απαιτούµενες ισορροπίες έναντι των σύµµετρων απειλών στον περίγυρο της χώρας. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις δεν πρέπει να παραµείνουν µία κλασσική στρατιωτική δύναµη, αλλά πρέπει να µετατραπούν σε µία πυρηνική δύναµη που θα εξοπλιστεί µε πυρηνικά όπλα και θα αποκτήσει υψηλή τεχνολογία. Επιπρόσθετα, αυτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα διεξαγωγής αµυντικών και επιθετικών πληροφοριακών επιχειρήσεων, καθώς επίσης και ετοιµότητα διεξαγωγής στρατιωτικών επιχειρήσεων για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Αποτροπή των νέων διεθνών κινδύνων και ασύµµετρων απειλών που θα βλάψουν τα συµφέροντα της χώρας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Λήψη όλων των απαραίτητων µέτρων για διαφύλαξη της ακεραιότητας και συνοχής της χώρας. Τήρηση αποφασιστικής στάσης έναντι των εξελίξεων στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο που απειλούν την ασφάλεια της Τουρκίας. ιαφύλαξη των συµφερόντων της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Κύπρο τα οποία αποτελούν το θεµέλιο λίθο της τουρκικής ασφάλειας στη Μεσόγειο. Για την Ελλάδα, οι συντελεστές της Τουρκίας που αποτελούν κίνδυνο είναι ο αυξηµένος, ακόµη, ρόλος των ενόπλων δυνάµεων στα πολιτικά πράγµατα και γενικότερα το έλλειµµα δηµοκρατίας, ο εθνικισµός, το δηµογραφικό δυναµικό της και η συνεχής άνοδος της στρατιωτικής της ισχύος µέσα από τα εξοπλιστικά προγράµµατα, τα οποία υλοποιούνται ολοένα και περισσότερο από µία ταχύτατα αναπτυσσόµενη αµυντική βιοµηχανία. 4

Ένα άλλο στοιχείο που είναι επικίνδυνο και πρέπει να απασχολεί περισσότερο την Ελλάδα είναι η διείσδυση που επιχειρείται στη Θράκη, τόσο από τον επίσηµο τουρκικό κρατικό µηχανισµό όσο και από διάφορες µουσουλµανικές οργανώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, οι οποίες ελέγχονται πλήρως από αυτόν (σ.σ. οι Τούρκοι τις αποκαλούν τουρκικές). Χαρακτηριστικό παράδειγµα προώθησης αυτών των περιφερειακών πρωτοβουλιών της Τουρκίας απεικονίζεται στην άποψη του Νταβούτογλου περί γεωγραφικών περιοχών που χαρακτηρίζονται άλλες ως πεδία γεωπολιτικού ενδιαφέροντος, αυτές στις οποίες µία χώρα σκοπεύει να επεκτείνει τα συµφέροντά της και άλλες ως πεδία γεωπολιτικής επιρροής, αυτές στις οποίες µία χώρα αποσκοπεί να διεισδύσει, να τις θέσει υπό την επιρροή της και να τις διαµορφώσει όπως αυτή επιθυµεί. Υποστηρίζοντας την εξωτερική της πολιτική µε τα αναγκαία µέσα, η Τουρκία αυξάνει τη µαχητική ισχύ των ενόπλων δυνάµεών της στην περιοχή της Θράκης, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο-Κύπρο, µε αποτέλεσµα, σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, να ανατραπεί σοβαρά η ισορροπία δυνάµεων υπέρ αυτής σε όλες τις διαστάσεις του µελλοντικού πεδίου αντιπαράθεσης. Οι τουρκικές χερσαίες δυνάµεις συνεχίζουν µε σταθερούς ρυθµούς το πρόγραµµα αναδιοργάνωσής τους το οποίο περιλαµβάνει: Η οργάνωση κατά την ειρήνη να ταυτίζεται πλήρως µε αυτή στον πόλεµο. Μείωση του αριθµού των ταξιαρχιών κατά 8%. Μείωση των µονάδων ελιγµού των ταξιαρχιών από 4 σε 3 µε παράλληλη όµως αύξηση της ισχύος πυρός τους µε σύγχρονα οπλικά συστήµατα. Επαγγελµατοποίηση των ταξιαρχιών καταδροµών (5 ταξιαρχίες του στρατού ξηράς και 1 ταξιαρχία στρατοχωροφυλακής). υνατότητα µεταφοράς µίας ταξιαρχίας µε ελικόπτερα σε µία διαδροµή, ηµέρα και νύκτα. υνατότητα άµεσης οδικής µεταφοράς µίας µηχανοκίνητης ή τεθωρακισµένης ταξιαρχίας από το ένα άκρο της Τουρκίας στο άλλο. Απόκτηση ισχύος πυρός µε σύγχρονα οπλικά συστήµατα τα οποία θα έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων µέχρι την απόσταση των 150 χλµ. Απόκτηση συστηµάτων επικοινωνιών και ηλεκτρονικού πολέµου τα οποία θα υποστηρίζουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις ενός σύγχρονου πεδίου επιχειρήσεων. Επαύξηση των δυνατοτήτων αναγνώρισης, επιτήρησης και εντοπισµού στόχων µε µη επανδρωµένα αεροσκάφη. Εκσυγχρονισµό του συστήµατος διοικητικής µερίµνης και λογιστικής υποστήριξης. Παράλληλα µε την αναδιοργάνωση της ιοίκησης Ειδικών υνάµεων του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων υνάµεων από µεραρχία σε σώµα 5

στρατού και την ολοκλήρωση της αναδιοργάνωσης των ταξιαρχιών καταδροµών των χερσαίων δυνάµεων και της στρατοχωροφυλακής µόνο µε επαγγελµατίες, η Τουρκία θα διαθέτει µία δύναµη µε σηµαντικές επαγγελµατικές δυνατότητες, οι οποίες σε συνδυασµό µε την επαύξηση των δυνατοτήτων της αεροπορίας στρατού και στρατοχωροφυλακής θα µειώσουν το χρόνο υλοποίησης επιθετικής ενέργειας εναντίον ενός ή περισσότερων χερσαίων στόχων στο εσωτερικό της ελληνικής επικράτειας. Η ανάπτυξη του τουρκικού ναυτικού είναι σύµµετρη µε τις απόψεις του Αχµέτ Νταβούτογλου, ο οποίος τονίζει ότι η Τουρκία, προκειµένου να γίνει µια περιφερειακή δύναµη, επιβάλλεται να αυξήσει την πολιτική και οικονοµική επιρροή της στις θαλάσσιες οδούς, οι οποίες επεκτείνονται µέχρι τον Περσικό Κόλπο, από το Αιγαίο µέχρι την Αδριατική και από το Σουέζ µέχρι την Ερυθρά Θάλασσα. Στα πλαίσια υλοποίησης αυτού του οράµατος, οι τουρκικές ναυτικές δυνάµεις έχουν σε εξέλιξη ένα φιλόδοξο µεσο-µακροπρόθεσµο πρόγραµµα εκσυγχρονισµού τους, ώστε µέχρι το 2015 να διαθέτουν ένα νέο σε σύνθεση, δοµή και µέσα πολεµικό ναυτικό, ικανό να διαδραµατίσει κύριο ρόλο στην υλοποίηση των στρατηγικών στόχων της Τουρκίας και ικανό να διεξαγάγει αποτελεσµατικά όλο το φάσµα των ναυτικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Aνατολικής Μεσογείου. Αυτό σε συνδυασµό µε τη λειτουργία της Ναυτικής Βάσης Aksaz και τον εκσυγχρονισµό των ναυτικών βάσεων στα δυτικά παράλια και στη νότια Τουρκία αυξάνουν σηµαντικά τη δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων στο νοτιοανατολικό Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ θέτουν σε αµφισβήτηση την ικανότητα ενεργούς συµµετοχής της Ελλάδας στην ασφάλεια της Κύπρου. Οι τουρκικές αεροπορικές δυνάµεις µε τη διάταξη, το δυναµικό, την υποδοµή και τα µέσα που διαθέτουν µπορούν να εκτελέσουν όλες τις αποστολές ενός σύγχρονου αεροπορικού πολέµου. Ο µεγάλος αριθµός µαχητικών αεροσκαφών της τουρκικής αεροπορίας, σε συνδυασµό µε τα αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασµού που διαθέτει, της παρέχει το πλεονέκτηµα να επιχειρεί από µεγάλο αριθµό αεροδροµίων στο βάθος της τουρκικής ενδοχώρας (εκτός ακτίνας δράσεως των ελληνικών µαχητικών) και τη δυνατότητα διεξαγωγής παρατεταµένων επιχειρήσεων. Περιέργως, η δύναµη της Γενικής ιοίκησης Στρατοχωροφυλακής, παρά τον εµφανή στρατιωτικό της προσανατολισµό (250.000 άτοµα), αγνοείται από τα διεθνή κέντρα µελετών τα οποία δεν την συνυπολογίζουν στη στρατιωτική δύναµη της Τουρκίας. Οι σχηµατισµοί συνόρων, καταδροµών και εκπαιδεύσεως της Στρατοχωροφυλακής έχουν καθαρά στρατιωτική δοµή, ενώ το υλικό που διαθέτουν (εκατοντάδες τεθωρακισµένα οχήµατα-60 ελικόπτεραβαρύς οπλισµός) σε συνδυασµό µε την πολεµική εµπειρία του προσωπικού, συνιστούν ένα σηµαντικό παράγοντα στρατιωτικής ισχύος. Οι αξιωµατικοί προέρχονται από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, η εκπαίδευσή τους είναι η ίδια µε τους υπόλοιπους αξιωµατικούς του στρατού ξηράς και ο αρχηγός της στρατοχωροφυλακής είναι πάντα αξιωµατικός του στρατού ξηράς. Τονίζεται 6

ιδιαίτερα ότι ο νυν αρχηγός της τουρκικής ιοίκησης Χερσαίων υνάµεων στρατηγός Ιşık Koşaner, ο οποίος από το 2010 έως το 2013 θα αναλάβει τα καθήκοντα του αρχηγού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων υνάµεων, διετέλεσε αρχηγός στρατοχωροφυλακής από το 2006 έως το 2008. Το προφανές συµπέρασµα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι η Γενική ιοίκηση Στρατοχωροφυλακής, η οποία σε µία ενδεχόµενη ελληνοτουρκική σύρραξη έχει τη δυνατότητα να αντιπαραθέσει έναντι της Ελλάδος µία δύναµη ισοδύναµη µε σώµα στρατού, θα πρέπει να αποτελεί αντικείµενο προβληµατισµού και ανησυχίας, διότι επηρεάζει άµεσα τις αναλογίες δυνάµεων µεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Σε µία ενδεχόµενη ελληνοτουρκική κρίση, σηµαντικό ρόλο αναµένεται να διαδραµατίσει επίσης η τουρκική ιοίκηση Ασφαλείας Ακτών η οποία αποτελεί ένα σηµαντικό «εργαλείο» της Τουρκίας, διότι ο τοµέας των αρµοδιοτήτων της επικεντρώνεται σε δύο πολύ κρίσιµους τοµείς, στην έρευνα-διάσωση και τη λαθροµετανάστευση, όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για δηµιουργία θερµού επεισοδίου και γενίκευσης της κρίσης. Ως εκ τούτου η αναβάθµισή της τόσο µε προσωπικό όσο και µε µέσα, όπως πλοία έρευνας-διάσωσης ανοικτών θαλασσών, λοιπά σύγχρονα ναυτικά µέσα, ελικόπτερα, µέσα επικοινωνιών και µέσα θαλάσσιας επιτήρησης πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής. Η συµµετοχή των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων στις µακροχρόνιες επιχειρήσεις εναντίον του ΡΚΚ θεωρείται ως ένας από τους πιο βασικούς συντελεστές απόκτησης πολεµικής εµπειρίας όχι µόνο στο πεδίο της µάχης αλλά και σε επιτελικό επίπεδο, όπου σχεδιάζονται οι επιχειρήσεις στο πλαίσιο «πληροφορίες, σύνταξη σχεδίων, λογιστική υποστήριξη και συνεργασία χερσαίων δυνάµεων µε τις αντίστοιχες αεροπορικές δυνάµεις και αυτές της στρατοχωροφυλακής». Το «στρατιωτικό πρόβληµα» αποτελεί µία πραγµατικότητα στην πολιτική ζωή της Τουρκίας. Το στρατιωτικό κατεστηµένο θεωρείται ως ένα κράτος που υπάρχει εντός του κράτους διότι έτσι έχει γαλουχηθεί, διότι έχει αυτή τη νοοτροπία και διότι σ ένα τέτοιο πλαίσιο λειτουργεί. Όµως, οι τελευταίες εξελίξεις καταδεικνύουν ότι οι σχέσεις στρατού-πολιτικών εισέρχονται σε µία νέα περίοδο, της οποίας το ζητούµενο είναι µία νέα προσέγγιση των παραπάνω πόλων ισχύος της χώρας. Εάν η προσέγγιση αυτή δεν επιτευχθεί, η αποσταθεροποίηση της Τουρκίας βρίσκεται προ των πυλών και η εξαγωγή της κρίσης θα πρέπει να θεωρείται δεδοµένη. Οι σχεδιασµοί των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων για αποσταθεροποίηση της ίδιας τους της χώρας θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείµενο προβληµατισµού, δεδοµένου ότι η υλοποίησή τους σε άλλη χώρα-στόχο της Τουρκίας, σε συνδυασµό µε τη χρησιµοποίηση µειονοτικών κύκλων και λοιπών αλλοδαπών, λαθροµεταναστών θα µπορούσε να αποτελέσει γι αυτήν ένα πλήθος ασύµµετρων απειλών µε απρόβλεπτες συνέπειες. Επίσης πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα ότι οι σχεδιασµοί αυτοί, µεταξύ άλλων, περιλαµβάνουν και την πρόκληση ελληνοτουρκικής κρίσης µε θερµά επεισόδια και διεξαγωγή επιθετικών επιχειρήσεων περιορισµένης κλίµακας. 7

Η πολιτική που εφαρµόζει η Άγκυρα στους εξοπλισµούς στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: Στην απόκτηση τεχνογνωσίας ώστε να µειωθεί στο ελάχιστο η εξάρτηση της από το εξωτερικό. Στην ανάπτυξη υψηλής και καινοτόµου τεχνολογίας µέσω εθνικών (και όχι µόνο) ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραµµάτων, προκειµένου να διαδραµατίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Στη δηµιουργία ενόπλων δυνάµεων οι οποίες θα έχουν τη δυνατότητα να παράγουν στρατιωτικές πληροφορίες µεγάλου βάθους και να διεξάγουν επιχειρήσεις, ηµέρα και νύκτα, σε µεγάλες αποστάσεις και µε την υποστήριξη οπλικών συστηµάτων µεγάλου βεληνεκούς, στηριζόµενες στην αρχή της διακλαδικότητας. Η στρατηγική της Τουρκίας στους τοµείς των επιστηµών και της τεχνολογίας αποσκοπεί αφενός στην τελειοποίηση των επιστηµονικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων της χώρας, αφετέρου δε στην απεξάρτησή της από το εξωτερικό. Η σηµασία της συγκεκριµένης στρατηγικής γίνεται άµεσα αντιληπτή, γι αυτό και όλες οι κυβερνήσεις της χώρας, ειδικά µετά το 1983, την κρατούν µακριά από τα κόµµατα και τις εσωτερικές πολιτικές διενέξεις. Τεκµαίρεται λοιπόν ότι η πλήρης υλοποίηση της στρατηγικής αυτής θα εδραιώσει ακόµη περισσότερο την περιφερειακή ισχύ της Τουρκίας µε δυνατότητα ανάληψης ρόλου σε παγκόσµιο επίπεδο. Είναι προφανές ότι όλα τα παραπάνω θα επιβαρύνουν περαιτέρω το ήδη δυσµενές για την Ελλάδα ισοζύγιο ισχύος, µε αποτέλεσµα να καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για τη λήψη µέτρων προς αντιµετώπιση αυτής της σαφώς διαγραφόµενης επικίνδυνης κατάστασης. (Ο Χρήστος Μηνάγιας είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Τουρίκη και βασίζεται αποκλειστικά σε πρωτογενείς τουρκικές πηγές, η πλειονότητα των οποίων προέρχεται από τον τουρκικό στρατό και το βιβλίο του Αχµέτ Νταβούτογλου «Στρατηγικό Βάθος: Η διεθνής θέση της Τουρκίας». Το εν λόγω άρθρο δηµοσιεύθηκε στο περιοδικό ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ τεύχος 190/ Ιούλιος 2010, ενώ στο τεύχος 191/ Αύγουστος 2010 έχουν δηµοσιευθεί τα νέα του άρθρα µε τίτλους: «EFES 2010-Πρόβα τουρκικής απόβασης» και «ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ-Πώς οι Κούρδοι στρίµωξαν τον τουρκικό στρατό.) 8