ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ. Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2007 και εξελίχθηκε σε οικονομική

Τεύχος 165, Οκτώβριος 2009 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2007 και εξελίχθηκε σε οικονομική κρίση της πραγματικής οικονομίας σε ΗΠΑ και Ευρώπη το 2008 και το 2009, διαπερνά τον παραγωγικό ιστό και της χώρας μας. Οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας οι οποίες είναι άμεσα ορατές σύμφωνα και με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, συνεχίστηκαν και κατά το Β τριμήνου του 2009. Η αύξηση της ανεργίας, κυρίως των ανέργων που έχουν εργαστεί στο παρελθόν και όσων η διάρκεια ανεργίας τους είναι μικρότερη του ενός έτους, η μείωση της απασχόλησης και της μισθωτής εργασίας, η αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και η συνακόλουθη μείωση της πλήρους και της μόνιμης απασχόλησης, η αύξηση των απολύσεων και τέλος το αρνητικό ισοζύγιο στην αναπλήρωση των θέσεων εργασίας, συνεχίζουν να υφίστανται και κατά την επεξεργασία των στοιχείων του Β τριμήνου του 2009 (όπως και κατά το Α τρίμηνο), σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους Οι διαπιστώσεις αυτές διατυπώνονται σε άρθρο που δημοσιεύει το παρόν τεύχος της ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ για τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα το 2009. Τέλος, παρουσιάζονται οι δραστηριότητες του ΙΝΕ το τελευταίο διάστημα. ΜηνιαΙο περιοδικο του ΙνστιτοΥτου ΕργασΙαΣ τησ ΓΣΕΕ-AΔΕΔΥ ΕΚΔΟΤΗΣ: Γιάννης Παναγόπουλος ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Σάββας Ρομπόλης, Γιάννης Κουζής, Πέτρος Λινάρδος - Ρυλμόν, Βασίλης Παπαδόγαμβρος ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Σάββας Ρομπόλης ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: Γ. Κολλιάς, Δ. Κατσορίδας ΓραφεΙα: Ιουλιανού 24 Αθήνα, Τηλ: 210 8202247, Fax: 210 8202202 ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ: www.inegsee.gr Ηλεκτρονικη διευθυνση: vpetrak@inegsee.gr Ηλεκτρονικη σελιδοποιηση ΠαραγωγΗ: ΚAΜΠΥΛΗ, Αντιγόνης 60, Τηλ: 210 5156820, Fax: 210 5156811 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ & ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΟ Β ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2009 του Γιώργου Κρητικίδη 1. Αντί Εισαγωγής Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2007 και εξελίχθηκε σε οικονομική κρίση της πραγματικής οικονομίας σε ΗΠΑ και Ευρώπη το 2008 και το 2009, διαπερνά τον παραγωγικό ιστό και της χώρας μας. Οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας οι οποίες είναι άμεσα ορατές σύμφωνα και με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, συνεχίστηκαν και κατά το Β τριμήνου του 2009. Η αύξηση της ανεργίας, κυρίως των ανέργων που έχουν εργαστεί στο παρελθόν και όσων η διάρκεια ανεργίας τους είναι μικρότερη του ενός έτους, η μείωση της απασχόλησης και της μισθωτής εργασίας, η αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και η συνακόλουθη μείωση της πλήρους και της μόνιμης απασχόλησης, η αύξηση των απολύσεων και τέλος το αρνητικό ισοζύγιο στην αναπλήρωση των θέσεων εργασίας, συνεχίζουν να υφίστανται και κατά την επεξεργασία των στοιχείων του Β τριμήνου του 2009 (όπως και κατά το Α τρίμηνο), σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. 2. Παραγωγικός Πληθυσμός 15-64 Ο παραγωγικός πληθυσμός ανέρχεται σε 7.220,3 άνδρες και γυναίκες και αναλογεί στο 78% του πληθυσμού άνω των 15 της χώρας. Άνδρες και γυναίκες ενώ μοιράζονται εξ ίσου (50%) την αναλογία στον παραγωγικό πληθυσμό, διαφοροποιούνται στην κατανομή του στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό 15-64, όπου οι γυναίκες αποτελούν πάνω από το 2/3 (67,5%) αυτών. Αυτό οφείλεται στο ότι οι άνδρες συμμετέχουν σε μεγαλύτερο βαθμό έναντι των γυναικών στην αγορά εργασίας καθώς, σε παραγωγική ηλικία εκτός αγοράς εργασίας βρίσκεται το 21% των ανδρών έναντι του 44% των γυναικών. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Πίνακας 1. Ο Παραγωγικός πληθυσμός το 2009 κατά φύλο και οι μεταβολές του ΕΤΟΣ Φύλο Πληθυσμός 2008 2009 2008-09 Οικονομικά Μη Ενεργός Πληθυσμός Οικονομικά Μη Ενεργός Πληθυσμός Οικονομικά Μη Ενεργός και τα δύο φύλα 7.228,2 2.374,0 7.220,4 2.333,0-7,8-41,0 Άνδρες 3.615,2 752,5 3.613,5 759,2-1,7 6,7 Γυναίκες 3.613,0 1.621,5 3.606,9 1.573,8-6,1-47,7 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου Σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, ο παραγωγικός πληθυσμός μειώνεται μόνο στις γυναίκες ενώ στους άνδρες διατηρείται αμετάβλητος. Στον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό μειώνεται επίσης ο αριθμός των γυναικών και αυξάνεται ο αριθμός των ανδρών (Πίνακας 1). 3. Εργατικό Δυναμικό Το του 2009 το εργατικό δυναμικό της χώρας ανέρχεται σε 4.974.476 άνδρες και γυναίκες, από τα οποία 4.531.914 είναι απασχολούμενοι, 442.562 είναι άνεργοι ενώ το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε πάνω από μιάμιση ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2008 (8,9% έναντι 7,2%). Συνολικά οι απασχολούμενοι αναλογούν στο 63% του παραγωγικού πληθυσμού. Στους άνδρες η αναλογία είναι αυξημένη και ανέρχεται στα 2/3 (75%) ενώ στις γυναίκες μειώνεται στο ήμισυ (50%), των αντίστοιχων παραγωγικών ηλικιών. Η απασχόληση των νέων μέχρι 29 ανέρχεται σε 817.740 άτομα και αναλογεί στο 18% των απασχολούμενων (Διάγραμμα 1). Το 40,7% εξ αυτών είναι νέες γυναίκες. Από το σύνολο των απασχολούμενων το 64,5% εργάζονται ως μισθωτοί, λίγο πάνω από το 1/5 είναι αυτοαπασχολούμενοι, το 8,5% είναι εργοδότες και το 5,8% συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη της οικογένειας (Διάγραμμα 1). Η γυναικεία απασχόληση αναλογεί στο 39,8% των απασχολούμενων ενώ συμμετέχει με 20% στην απασχόληση των εργοδοτών, με 32% στους αυτοαπασχολούμενους, με 42,6% στους μισθωτούς και αποτελεί τα 2/3 των συμβοηθούντων μελών (65,2%). Το μεγαλύτερο μέρος των απασχολούμενων εργάζεται σε επιχειρήσεις με απασχόληση μέχρι 10 άτομα (Διάγραμμα 1). Η αναλογία τους υπερβαίνει τα 3/5 της συνολικής απασχόλησης της οικονομίας (63,2%), αναλογία που διατηρείται αμετάβλητη τα τελευταία χρόνια. Στον ευρύτερο δημόσιο τομέα της οικονομίας απασχολούνται περίπου 1.005.425 άτομα τα οποία αναλογούν στο 22,2% της συνολικής απασχόλησης και στο 34,4% του συνόλου των μισθωτών (Διάγραμμα. 1). Τα 2/3 των απασχολούμενων το 2009, εργάζονται στον τομέα των υπηρεσιών, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

πάνω από το 1/5 στον δευτερογενή τομέα και πάνω από το 1/10 στον πρωτογενή τομέα (67,2%, 21,1% και 11,7% αντίστοιχα). Στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας εργάζονται οι 7 από τους 10 απασχολού-μενους του τομέα των υπηρεσιών, οι 9 στους 10 του δευτερογενή τομέα και το σχεδόν όλοι οι απασχολούμενοι του πρωτογενή τομέα, (69,6%, 92,1% και 99,1% αντίστοιχα, Διάγραμμα 1). Διάγραμμα 1 Σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο η αύξηση του εργατικού δυναμικού, κατά 35.200 άτομα περίπου, οφείλεται σε αύξηση του εργατικού δυναμικού των γυναικών καθώς το αντίστοιχο των ανδρών μειώθηκε κατά 10.140. Επιπλέον, λόγω του ότι οι απασχολούμενοι 1 μειώνονται κατά 50.215 άτομα η αύξηση του εργατικού δυναμικού οφείλεται στην αύξηση κατά 85.420 άτομα των ανέργων (Πίνακας 2). Οι ποσοστιαίες μεταβολές είναι -1,1% για την απασχόληση και 24% για τους ανέργους. Η μείωση της απασχόλησης οφείλεται στην μείωση της απασχόλησης των ανδρών κατά 58.250 άτομα, καθώς η αύξηση της απασχόλησης των γυναικών κατά 8.040 άτομα δεν ήταν ικανή να αντισταθμίσει την μείωση της απασχόλησης των ανδρών. 1. Σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία της ΕΣΥΕ, από το 1988 μέχρι το 1997, η απασχόληση μειώθηκε μόνο την περίοδο 1996-1997, ενώ σύμφωνα με τα τριμηνιαία στοιχεία από το 1998 μέχρι το 2008 δεν υπήρξε μείωση της απασχόλησης (Β τριμήνου). ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Κατά κύριο λόγο μειώνονται οι απασχολούμενοι άνδρες και γυναίκες μέχρι 29 (20.190 νέοι άνδρες και 14.450 νέων γυναικών), αναλογώντας στο 69% της συνολικής μεταβολής της απασχόλησης. Παρά την αύξηση της απασχόλησης των γυναικών άνω των 30 κατά 22.480 άτομα, η μείωση της απασχόλησης των ανδρών κατά 38.060 άτομα είχε ως αποτέλεσμα την συνολική μείωση της ηλικιακής αυτής ομάδας κατά 3.400 απασχολούμενους. Πίνακας 2. Οι μεταβολές 2008-2009 στο εργατικό δυναμικό κατά φύλο Εργατικό δυναμικό Απασχολούμενοι Άνεργοι και των δύο φύλα 35.204-50.214 85.418 15-29 -15.409-34.639 19.230 30 & άνω 50.613-15.575 66.188 Άνδρες -10.138-58.252 48.114 15-29 -7.701-20.192 12.491 30 & άνω -2.437-38.060 35.623 Γυναίκες 45.346 8.039 37.307 15-29 -7.709-14.448 6.739 30 & άνω 53.055 22.487 30.568 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου Το κύριο βάρος της κρίσης επωμίζεται η μισθωτή εργασία και η απασχόληση των συμβοηθούντων και μη αμειβόμενων μελών. Για πρώτη φορά, μετά το 1991 2, μειώνεται η μισθωτή απασχόληση. Η μείωση αυτή υπερβαίνει ακόμα και αυτήν της συνολικής μείωσης της απασχόλησης (52.280 μισθωτοί). Η απασχόληση των συμβοηθούντων μελών μειώνεται κατά 5.200 άτομα ενώ αυξάνεται η απασχόληση σε εργοδότες και αυτοαπασχολούμενους κατά 3.690 και 3.580 άτομα αντίστοιχα (Πίνακας 3). Στην κατηγορία των συμβοηθούντων μελών η μείωση είναι σε άνδρες και γυναίκες ενώ στους μισθωτούς μόνο στους άνδρες. Στην κατηγορία των εργοδοτών η αύξηση της απασχόλησης οφείλεται στην αντίστοιχη μεταβολή των ανδρών, ενώ στην κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων στην αντίστοιχη μεταβολή των γυναικών. Η μείωση της μισθωτής απασχόλησης οφείλεται στην μείωση των μόνιμα απασχολούμενων καθώς ο αριθμός των προσωρινά απασχολούμενων αυξήθηκε. Ειδικότερα, 2. Μείωση της μισθωτής εργασίας σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, (ετήσια και μηνιαία) από το 1988 μέχρι το 2008, εμφανίζεται μόνο κατά την περίοδο 1990-1991. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

η μόνιμη απασχόληση, η οποία μειώνεται για πρώτη φορά από το 1988, μειώθηκε κατά 2,46% (σύνολο 64.680 άτομα), ενώ η προσωρινή απασχόληση αυξήθηκε κατά 3,6% (12.400 άτομα). Με προσωρινή απασχόληση εργάζονται 354.885 άνδρες και γυναίκες και το ποσοστό της ανήλθε στο 12,1% έναντι 11,5% το 2008. Η μόνιμη απασχόληση μειώνεται μόνο στους άνδρες κατά 66.845 άτομα, ενώ αυξάνεται κατά 2.165 άτομα στις γυναίκες. Η αύξηση της προσωρινής απασχόλησης κατά 12.400 άτομα σε μεγαλύτερο βαθμό οφείλεται σε αύξηση των ανδρών (57% έναντι 43% των γυναικών). Πίνακας 3. Οι μεταβολές ως προς την θέση στην επιχείρηση 2008-2009 Θέση στην επιχείρηση 2008 2009 2008-2009 2008-2009 (%) ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ 4.582.127 4.531.915-50.212-1,1% Αυτοαπασχολούμενος με προσωπικό 381.226 384.914 3.688 1,0% Αυτοαπασχολούμενος χωρίς προσωπικό 957.632 961.212 3.580 0,4% Βοηθός στην οικογενειακή επιχείρηση 268.873 263.673-5.200-1,9% Μισθωτός (με μισθό ή ημερομίσθιο) 2.974.396 2.922.115-52.281-1,8% Μόνιμη Απασχόληση 2.631.912 2.567.230-64.682-2,5% Προσωρινή Απασχόληση 342.484 354.885 12.401 3,6% % Προσωρινής Απασχόλησης 11,5 12,1 2008 2009 2008-2009 2008-2009 (%) Νέοι Μισθωτοί 15-29 666.598 636.712-29.886-4,5% Μόνιμη Απασχόληση 525.728 492.962-32.766-6,2% Προσωρινή Απασχόληση 140.870 143.750 2.880 2,0% % Προσωρινής Απασχόλησης 21,1 22,6 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου Συνολικά, στους νέους μέχρι 29 καθώς και στις νέες γυναίκες, η απασχόληση μειώνεται σε όλες τις κατηγορίες, με εξαίρεση αυτή των αυτοαπασχολούμενων, ενώ στους νέους άνδρες μειώνεται η απασχόληση σε όλες τις κατηγορίες. Οι μεταβολές των νέων μισθωτών είναι παρόμοιες με τις μεταβολές της συνολικής μισθωτής απασχόλησης, αύξηση της προσωρινής απασχόλησης και μείωση της μόνιμης εργασίας κατά 2.880 και 35.765 άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα. Το ποσοστό της προσωρινής απασχόλησης των νέων το 2009 αυξήθηκε κατά 1,5 μονάδα έναντι του 2008 και ανήλθε στο 22,6% από 21,1%. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της προσωρινής εργασίας είναι ότι η αναλογία όσων αναζητούν θέση μόνιμης εργασίας αλλά δεν βρήκαν και αποδέχτηκαν θέση προσωρινής απασχόλησης ανέρχεται στο 70%. Η εν λόγω ποσοστιαία συμμετοχή αν και μειώθηκε από 72% που ήταν το προηγούμενο έτος, εν τούτοις σε απόλυτα μεγέθη αυξήθηκε κατά 3.040 άτομα. Η μείωση της ποσοστιαίας αυτής αναλογίας οφείλεται κυρίως στη αύξηση όσων εργάζονται με προσωρινή εργασία γιατί βρίσκονται σε δοκιμαστική περίοδο, (6.570 άτομα και ποσοστό 45%), καθώς από 4,3% των προσωρινά απασχολούμενων που αναλογούσαν το 2008, σήμερα αναλογούν στο 6,0%. Ο αριθμός των μερικώς απασχολούμενων ανέρχεται σε 272.440 άνδρες και γυναίκες. Το ποσοστό της ανήλθε στο 6,0% έναντι 5,5% του προηγούμενου έτους. Η αύξηση αυτή αναλογεί σε 22.380 άτομα η οποία σε συνδυασμό με την μείωση που επήλθε στην συνολική απασχόληση είχε ως αποτέλεσμα την μείωση των πλήρως 3 απασχολούμενων κατά 72.590 άνδρες και γυναίκες, (Πίνακας 4). Οι νέοι μερικώς απασχολούμενοι ανέρχονται σε 80.820 άνδρες και γυναίκες. Το ποσοστό της ανήλθε στο 9,9% έναντι 7,9% του προηγούμενου έτους. Η αύξηση αυτή αναλογεί σε 13.325 άτομα η οποία σε συνδυασμό με την μείωση που επήλθε στην συνολική απασχόληση των νέων είχε ως αποτέλεσμα την μείωση των νέων με πλήρη απασχόληση κατά 47.960 νέους άνδρες και γυναίκες, Η μείωση των πλήρως απασχολούμενων σε μεγάλο βαθμό (94% της μεταβολής) οφείλεται στην μεταβολή των ανδρών έναντι της αντίστοιχης μείωσης των γυναικών, ενώ στους νέους μέχρι 29 η συμμετοχή των νέων ανδρών μειώνεται στο 61% της συνολικής μεταβολής αυτών. Οι απασχολούμενοι με μερική απασχόληση αυξήθηκαν κατά 22.380 άνδρες και γυναίκες, ενώ πάνω από το ήμισυ της μεταβολής (12.390 και 55,5%) αναλογεί σε αύξηση των μερικώς απασχολούμενων γυναικών. 3. Μείωση των πλήρως απασχολούμενων σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία της ΕΣΥΕ, από το 1988 μέχρι το 1997 εμφανίζεται την περίοδο 1996-1997, ενώ σύμφωνα με τα τριμηνιαία στοιχεία από το 1998 μέχρι το 2007 δεν μειώνεται ο αριθμός των πλήρως απασχολούμενων. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Πίνακας 4. Οι μεταβολές στην πλήρη και την μερική απασχόληση 2008-2009 2008 2009 2008-2009 2008-2009 (%) ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ 4.582.127 4.531.915-50.212-1,1% ΠΛΗΡΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 4.332.065 4.259.475-72.590-1,7% ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 250.062 272.440 22.378 8,9% % ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ 5,5 6,0 ΝΕΟΙ 15-29 2008 2009 2008-2009 2008-2009 (%) ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ 852.378 817.740-34.638-4,1% ΠΛΗΡΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 784.880 736.918-47.962-6,1% ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 67.498 80.822 13.324 19,7% % ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ 7,9 9,9 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου Οι νέοι άνδρες και γυναίκες που εργάζονται με μερική απασχόληση, αυξήθηκαν έναντι του προηγούμενο έτους κατά 13.325 άτομα, ενώ οι νέες γυναίκες συμμετέχουν στην εν λόγω μεταβολή λιγότερο από το 1/3 (30,6%). Η αύξηση των μερικώς απασχολούμενων ανδρών οφείλεται πάνω από το 90% στην αύξηση των νέων ανδρών, ενώ η αντίστοιχη αναλογία στις γυναίκες αντιστοιχεί στο 1/3 της μεταβολής των μερικώς απασχολούμενων νέων γυναικών. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό στη μερική απασχόληση, είναι η αύξηση της συμμετοχής όσων αναζητούσαν θέση πλήρους απασχόλησης αλλά δεν βρήκαν και αποδέχτηκαν τη θέση μερικής απασχόλησης. Αποτελούν το 47,6% των μερικώς απασχολουμένων έναντι 41,5% που αποτελούσαν το προηγούμενο έτος, η ποσοστιαία αύξησή τους ανέρχεται στο 25% και υπερβαίνει την αριθμητική αύξηση που επήλθε στην μερική απασχόληση (25.860 άνδρες και γυναίκες). 4. Ανεργοι Από τους 442.560 ανέργους το 40% περίπου είναι νέοι ηλικίας 15-29 (175.330 νέοι). Το ποσοστό ανεργίας τους ανήλθε στο 17,7% έναντι 15,5% του προηγούμενου έτους, αύξηση που αντιστοιχεί σε 19.230 νέους και νέες. Την ίδια περίοδο οι άνεργοι άνω των 30 αυξήθηκαν σημαντικά, κατά 66.190 άτομα ή ποσοστό 33%. Από το σύνολο των ανέργων το 29,3% ή οι 127.750 είναι «Νέοι άνεργοι», δηλαδή εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας αναζητώντας απασχόληση, ενώ κατά το προηγούμενο έτος αναλογούσαν στο 1/3 των ανέργων (135.600 άνεργοι). Σε σχέση με το προηγούμενο έτος οι «Νέοι άνεργοι» εμφανίζουν μείωση λόγω της μεταβολής των ανδρών. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Στους νέους μέχρι 29 οι «Νέοι άνεργοι» αντιστοιχούν στο ήμισυ των ανέργων νέων (89.280 άτομα και 51%), έναντι 60,5% και 94.655 άτομα που αναλογούσαν κατά το προηγούμενο έτος. Οι «παλαιοί» άνεργοι (όσοι δηλαδή έχουν εργαστεί στο παρελθόν), από τα 63,5% που αποτελούσαν το προηγούμενο έτος σήμερα αποτελούν στο 70,7% των ανέργων (312.815 άνεργοι), παρουσιάζοντας μία αύξηση της τάξεως του 38% περίπου (κατά 85.000 ανέργους). Στους νέους μέχρι 29 οι «παλαιοί» άνεργοι αντιστοιχούν στο 49% των ανέργων νέων (86.050 άτομα), έναντι 40,5% και 61.440 άτομα που αναλογούσαν κατά το προηγούμενο έτος. Σε σχέση με το προηγούμενο έτος οι «παλαιοί» άνεργοι ηλικίας μέχρι 29 αυξήθηκαν κατά 24.610 ανέργους και ποσοστό 40%. Οι μακροχρόνια άνεργοι (όσοι δηλαδή αναζητούν εργασία πάνω από 1 έτος, ανεξάρτητα αν είναι «νέοι» ή «παλαιοί»), αν και αποτελούν το 43,0% των ανέργων έναντι 51,5% που αποτελούσαν το προηγούμενο έτος (190.095 έναντι 183.810), αυξήθηκαν. Η αύξηση αυτή των μακροχρόνια ανέργων προέρχεται από την μεταβολή των ανέργων άνω των 30. Οι μακροχρόνια άνεργοι νέοι σε σχέση με το προηγούμενο έτος μειώνονται κατά 5.125 νέους και αναλογούν πλέον στο 37% των νέων ανέργων σήμερα (86.050 μακροχρόνια νέοι άνεργοι), έναντι 44,5% του προηγούμενου έτους. Όπως προκύπτει από τις παραπάνω μεταβολές των κατηγοριών των ανέργων, οι μεταβολές σε σχέση με το προηγούμενο έτος προέρχονται κυρίως από τις μεταβολές (αυξήσεις) των ανέργων που έχουν εργαστεί στο παρελθόν καθώς και όσων η διάρκεια ανεργίας είναι μικρότερη του ενός έτους. Πίνακας 5. Οι μεταβολές των ανέργων κατά φύλο, διάρκεια και ομάδες ηλικιών Α τρίμηνο 2008-2009 Σύνολο Ανέργων Τώρα θα αρχίσουν λιγότερο από ένα μήνα 1 2 μήνες 3 5 μήνες 6 11 μήνες 12 μήνες και άνω «Νέοι» Άνεργοι «Παλαιοί» Άνεργοι και τα δύο φύλα 85,4 1,0 4,9 24,4 26,2 22,7 6,3-0,6 86,0 15-29 19,2-1,3 3,5 9,4 9,5 3,3-5,1-5,4 24,6 30+ 66,2 2,3 1,4 15,0 16,7 19,4 11,4 4,8 61,4 Άνδρες 48,1 1,2 0,9 15,9 14,1 11,0 5,1-2,0 50,2 15-29 12,5-0,3 1,0 7,1 4,6 1,1-1,0-2,3 14,8 30+ 35,6 1,5-0,1 8,8 9,5 9,9 6,1 0,2 35,4 Γυναίκες 37,3-0,2 4,0 8,4 12,2 11,7 1,2 1,5 35,8 15-29 6,7-1,0 2,6 2,2 4,9 2,2-4,1-3,1 9,8 30+ 30,6 0,8 1,5 6,2 7,2 9,5 5,4 4,6 26,0 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Εξετάζοντας τον κύριο όγκο των ανέργων που έχουν εργαστεί στο παρελθόν διαπιστώνουμε ότι αυτοί προέρχονται κυρίως από τους κλάδους των Ξενοδοχείων και Εστιατορίων, την Μεταποίηση, του Εμπορίου και των Κατασκευών. Αθροιστικά οι άνεργοι στους κλάδους αυτούς ανέρχονται σε 176.100 και αποτελούν το 57% των ανέργων που έχουν εργαστεί στο παρελθόν (312.815 άνεργοι). Σε σχέση με το προηγούμενο χρόνο οι ίδιοι κλάδοι, έχουν και την μεγαλύτερη αριθμητική μεταβολή (54.000 άνεργοι εκ των οποίων οι 21.000 προέρχονται από τον κλάδο των Κατασκευών). Πίνακας 6. Άνεργοι που έχουν εργαστεί στο παρελθόν στους κυριότερους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας κατά ομάδες ηλικιών, 2009 Άνεργοι 2009 Κλάδος οικονομικής δραστηριότητας Άνεργοι που έχουν εργαστεί 15-29 30 & άνω και τα δύο φύλα 312,8 86,1 226,8 Μεταποίηση 47,2 8,5 38,7 Κατασκευές 35,2 10,0 25,2 Χονδρικό & λιανικό εμπόριο 45,5 15,0 30,5 Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος κλπ 48,2 16,2 32,0 Σύνολο τεσσάρων κλάδων 176,1 49,7 126,4 Συμμετοχή 4 κλάδων (%) 56,3% 57,8% 55,7% Μεταβολές Ανέργων 2008-2009 Άνεργοι που έχουν εργαστεί 15-29 30 & άνω και τα δύο φύλα 86,0 24,6 61,4 Μεταποίηση 13,1 1,0 12,1 Κατασκευές 21,0 4,5 16,5 Χονδρικό & λιανικό εμπόριο 9,0 3,1 6,0 Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος κλπ 10,9 5,0 5,9 Σύνολο τεσσάρων κλάδων 54,0 13,6 40,4 Συμμετοχή 4 κλάδων (%) 62,8% 55,2% 65,8% Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου 10 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Στους ίδιους κλάδους βρίσκεται συγκεντρωμένη και η ανεργία των νέων μέχρι 29, καθώς αναλογούν στο 58% των νέων ανέργων που έχουν εργαστεί στο παρελθόν (49.700 νέοι στους 86.050 νέους ανέργους που έχουν εργαστεί στο παρελθόν). Ως προς τις μεταβολές των νέων, με εξαίρεση τον κλάδο της Μεταποίησης, το κύριο βάρος της μεταβολής φέρουν οι υπόλοιποι κλάδοι μαζί με αυτόν της Δημόσιας Διοίκησης (16.120 νέοι άνεργοι ενώ η συμμετοχή στην μεταβολή τους ανέρχεται στο 65,5%). Ως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο των ανέργων πάνω από το 1/3 έχει απολυτήριο Μέσης εκπαίδευσης (36,3%), το 1/5 περίπου είναι Πτυχιούχοι ανωτέρων τεχνικών & επαγγελματικών σχολών, ένα 12% είναι Πτυχιούχοι ανωτάτων σχολών, το 14% έχει τελειώσει την γ τάξη μέσης εκπαίδευσης, ένα 16% έχει απολυτήριο στοιχειώδους εκπαίδευσης, 1,7% είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου και 0,6% δεν τελείωσε την στοιχειώδη εκπαίδευση ή δεν πήγε σχολείο. Σχεδόν το ήμισυ των ανέργων με υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο είναι ηλικίας 25-29, ενώ πάνω από το 1/3 των ανέργων με το ίδιο εκπαιδευτικό επίπεδο έχουν ηλικία από 30-44. Το 37% και το 32% περίπου της μεταβολής των ανέργων με ηλικία 30-44 και 45-64 αντίστοιχα, οφείλεται σε αύξηση όσων έχουν απολυτήριο Μέσης εκπαίδευσης. Επιπλέον ένα 25% ακόμη της μεταβολής των ανέργων στις ίδιες ηλικιακές ομάδες οφείλεται σε αύξηση όσων έχουν υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο. Συνολικά τα 2/3 της μεταβολής των ανέργων ηλικίας από 30 μέχρι 64 οφείλεται στη μεταβολή των ανέργων με που διαθέτουν ένα μέσο και υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, (Πίνακας 7). ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 11

Πίνακας 7. Οι μεταβολές των ανέργων κατά ομάδες ηλικιών και εκπαιδευτικό επίπεδο 2008-2009 Ομάδες ηλικιών Εκπαιδευτικό επίπεδο Σύνολο Ανέργων 15 19 20 24 Ομάδες ηλικιών 25 29 30 44 45 64 65 και άνω και τα δύο φύλα 85,4 1,5 10,9 6,9 34,8 31,3 0,0 Έχουν μεταπτυχιακό τίτλο 2,0 0,6 0,3 0,5 0,7 Πτυχιούχοι ανωτάτων σχολών 9,0 0,0-0,4 0,7 5,6 3,1 Πτυχιούχοι ανωτέρων τεχνικών - επαγγελματικών σχολών 3,7 0,1 0,2-3,5 2,8 4,1-0,1 Έχουν απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης 35,7 0,2 6,2 6,2 12,9 10,1 0,1 Έχουν τελειώσει την γ τάξη μέσης εκπαίδευσης 17,7 1,2 2,6 1,6 5,7 6,4 0,2 Έχουν απολυτήριο στοιχειώδους εκπαίδευσης 16,4-0,1 1,5 1,3 7,2 6,7-0,2 Δεν τελείωσαν τη στοιχειώδη εκπαίδευση 1,0 0,5 0,5-0,6 0,5 Δεν πήγαν καθόλου σε σχολείο 0,0-0,3-0,3 0,8-0,2 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008, 2009 Β τριμήνου 5. Ευρύτερος δημόσιος και Ιδιωτικός τομέας Η απασχόληση στον δημόσιο τομέα της οικονομίας όπου εργάζονται περίπου 1.005.000 άτομα, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, αναλογεί στο 22,2% του συνόλου των απασχολούμενων και στο 34,4% του συνόλου των μισθωτών. Επιπρόσθετα στον δημόσιο τομέα απασχολείται το 11% του συνολικού αριθμού των μερικώς απασχολούμενων και το 28% των προσωρινά απασχολούμενων (30.410 και 99.670 άτομα αντίστοιχα). Η μείωση που επήλθε στην απασχόληση της χώρας σε σχέση με το προηγούμενο χρόνο κατά 50.215 άτομα, οφείλεται κατά τα 2/3 στην μείωση του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας (33.515 άτομα και 66,8%). Τόσο στον ευρύτερο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, σε σχέση με την απασχόληση του προηγούμενου χρόνου, μειώνονται οι θέσεις πλήρους απασχόλησης και αυξάνονται αντίστοιχα οι θέσεις μερικής απασχόλησης. Η μείωση της μισθωτής εργασίας στο σύνολο της οικονομίας κατά 58.280 άτομα, έναντι του 2008, οφείλεται επίσης κατά τα 2/3 στην μεταβολή που επήλθε στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας (68%). Τόσο στον ευρύτερο δημόσιο όσο και στον ιδι- 12 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

ωτικό τομέα της οικονομίας, σε σχέση με την μισθωτή απασχόληση του προηγούμενου χρόνου, μειώνονται οι θέσεις μόνιμης απασχόλησης ενώ αυξάνονται αντίστοιχα οι θέσεις προσωρινής απασχόλησης. 6. Ροές από και προς την απασχόληση Εξετάζοντας τις ροές από και προς την απασχόληση το του 2009, διαπιστώνουμε ότι το ισοζύγιο στην αναπλήρωση μεταξύ θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν και θέσεων εργασίας που χάθηκαν, είναι αρνητικό. Ειδικότερα, στο δημιουργήθηκαν 170.856 θέσεις εργασίας, ενώ αποχώρησαν από την απασχόληση περί τους 185.268 απασχολούμενους. Από τις θέσεις εργασίας που χάθηκαν, οι 112.122 πρώην απασχολούμενοι, είναι σήμερα άνεργοι, γεγονός που συνδυάζεται με τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης και ειδικότερα την αύξηση των απολύσεων, (Πίνακας 8). Μέσα από την εξέταση των ροών απασχόλησης, ανεργίας και αεργίας, αποτυπώνεται η διαδικασία μέσα από την οποία διαμορφώνεται η εικόνα της κατάστασης του πληθυσμού όπως τελικά την επεξεργαζόμαστε, δηλαδή τα μεγέθη της απασχόλησης, της ανεργίας και του μη ενεργού πληθυσμού. Πίνακας 8. Οι ροές από και προς την απασχόληση, ποσοστό αναπλήρωσης ΠΡΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ (Εισροές) ΕΤΟΣ από ΑΝΕΡΓΟΥΣ απόμη ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΩΝ 2004 127.400 84.600 212.000 2005 123.900 93.100 217.000 2006 115.100 79.300 194.400 2007 95.600 77.100 172.700 2008 102.850 75.145 177.995 2009 90.230 80.626 170.856 ΕΤΟΣ προς ΑΝΕΡΓΟΥΣ ΑΠΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ (Εκροές) προς ΜΗ ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΩΝ 2004 98.300 105.100 203.400 2005 114.500 116.500 231.000 2006 77.000 86.800 163.800 2007 70.200 81.900 152.100 2008 61.360 80.950 142.310 2009 112.122 73.146 185.268 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 13

ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ (ΕΙΣΡΟΕΣ/ΕΚΡΟΕΣ) ΕΤΟΣ ΑΝΕΡΓΟΙ ΜΗ ΕΝΕΡΓΟΙ ΣΥΝΟΛΟ 2004 1,30 0,80 1,04 2005 1,08 0,80 0,94 2006 1,49 0,91 1,19 2007 1,36 0,94 1,14 2008 1,68 0,93 1,25 2009 0,80 1,10 0,92 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2004-2009 (Β τριμήνου) Όπως διαπιστώνουμε από το Σχήμα 1, από την απασχόληση του προηγούμενου έτους 4 (4.546.326 άτομα) εξήλθαν 185.268 άτομα, το 60,5% προς την κατεύθυνση των ανέργων (112.074 άτομα). Ταυτόχρονα, εισήλθαν ως εργαζόμενοι 170.856 άτομα από τους οποίους το 53% προέρχεται από την κατηγορία των ανέργων (90.230 άτομα). Έτσι το τελικό μέγεθος της απασχόλησης διαμορφώθηκε σε 4.531.914 άνδρες και γυναίκες. 4. Το εν λόγω μέγεθος διαφέρει από τον αριθμό των απασχολούμενων του προηγούμενου έτους πάνω στον οποίο βασίζεται η ετήσια μεταβολή της απασχόλησης, καθώς στο διάστημα το οποίο μεσολαβεί μεταξύ των χρονικών περιόδων των ερευνών έχουν συντελεστεί μεταβολές με αποτέλεσμα το μέγεθος της απασχόλησης να εμφανίζεται διαφοροποιημένο. Η ίδια διαφοροποίηση κατά συνέπεια παρατηρείται και στα μεγέθη των ανέργων και των μη ενεργών. 14 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Σχήμα 1 Ροές από και προς την Απασχόληση, 2009 Πηγή: ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2009 Β τριμήνου. Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, (Γ. Κρητικίδης) Από την κατηγορία των ανέργων όπου κατά τον προηγούμενο χρόνο υπήρχαν 378.073 άνδρες και γυναίκες, διαπιστώνουμε ότι οι εκροές, οι οποίες υπερβαίνουν το 1/3 του μεγέθους των ανέργων και ανέρχονται σε 134.000 άτομα, το μεγαλύτερο μέρος εξ αυτών (67%) κατευθύνεται προς την απασχόληση, δηλαδή βρήκε εργασία (112.122 άτομα). Προς την κατεύθυνση της ανεργίας εισέρχονται περί τα 198.488 άτομα, με το 57% αυτών να προέρχονται από πρώην απασχολούμενους οι οποίοι πλέον αναζητούν εργασία (112.122 άτομα), διαμορφώνοντας το τελικό μέγεθος των ανέργων στα 442.562 άτομα. Τέλος στην κατηγορία των μη ενεργών από τα 166.992 άτομα τα οποία εξήλθαν προς την αγορά εργασίας, λιγότερο από το ήμισυ αυτών (48%) αυτών βρήκε εργασία (80.626 άτομα) ενώ το υπόλοιπο 52% αναζητά εργασία, είναι δηλαδή άνεργοι (86.366 άτομα). Από τα 116.915 άτομα τα οποία εισήλθαν στον μη ενεργό πληθυσμό περίπου οι δύο στους τρεις (63%) προέρχονται από πρώην απασχολούμενους (73.146 άτομα). Ως προς την συμμετοχή των γυναικών στις ροές από και προς την απασχόληση συμμετέχουν με αναλογίες πάνω από το ήμισυ των συνολικών εισροών προς την απασχόληση και προς τους ανέργους (51,5% και 54,5% αντίστοιχα). ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 15

Επίσης οι γυναίκες αναλογούν περίπου δύο σε κάθε τρία άτομα (67%) τα οποία προερχόμενα από τον μη ενεργό πληθυσμό εισήλθαν στην αγορά εργασίας ως άνεργοι, και περί το ήμισυ στους πρώην απασχολούμενους που εισήλθαν στον μη ενεργό πληθυσμό (49%). Ως προς τη μορφή της απασχόλησης με την οποία εισήλθαν στην απασχόληση άνεργοι και μη ενεργοί του προηγούμενου χρόνου, αν και είναι κυρίως θέσεις πλήρους απασχόλησης με τη μορφή της μερικής απασχόλησης εντάχθηκε το 1/4 αυτών (23% και 39.246 άτομα). Πάνω από το ήμισυ (55%) όσων εντάχθηκαν στην απασχόληση ως μερικώς απασχολούμενοι προέρχονται από άτομα που κατά τον προηγούμενο χρόνο δεν αναζητούσαν εργασία, ήταν δηλαδή μη ενεργοί, σε αντίθεση με όσους βρήκαν πλήρη απασχόληση όπου με την ίδια αναλογία (55%) προέρχονται από άτομα τα οποία αναζητούσαν εργασία τον προηγούμενο χρόνο, δηλαδή από ανέργους. Επιπλέον 8 στα 10 άτομα τα οποία εισήλθαν στην απασχόληση απορρο-φήθηκαν/ εντάχθηκαν από τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Η ίδια αναλογία παραμένει για όσους εντάχθηκαν με την μορφή της πλήρους απασχόλησης ενώ αυξάνεται στα 9 σε κάθε 10 άτομα (87%) που εντάχθηκαν με μερική απασχόληση (στον ιδιωτικό τομέα). Το μεγαλύτερο μέρος όσων εισήλθαν στην απασχόληση κατευθύνθηκε προς την μισθωτή απασχόληση (136.520 άτομα που αντιστοιχεί στο 80% όσων εισήλθαν απασχόληση το 2009). Σημαντικό μερίδιο αυτών εντάχθηκε με τη μορφή της προσωρινής απασχόλησης περί τα 63.130 άτομα που αντιστοιχεί στο 46% των εισερχόμενων μισθωτών, αναλογία ίδια τόσο για όσους ήταν άνεργοι ή μη ενεργοί τον προηγούμενο χρόνο. Τόσο προς την μόνιμη όσο και προς την προσωρινή απασχόληση πάνω από το ήμισυ των εισερχομένων προέρχονται από την κατηγορία των ανέργων (56%). Περίπου 8 από τα 10 άτομα τα οποία εισήλθαν στην μισθωτή απασχόληση απορροφήθηκαν/εντάχθηκαν στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Η αναλογία για τον ιδιωτικό τομέα μειώνεται στο 70,5% όσων εντάχθηκαν με την μορφή προσωρινής απασχόλησης ενώ αυξάνεται στο 85,4% όσων εντάχθηκαν με την μορφή μόνιμης απασχόλησης. Χαρακτηριστικό της διαφοράς μεταξύ του ευρύτερου δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στην συμμετοχή όσων εισήλθαν στην απασχόληση με την μορφή της προσωρινής απασχόλησης έναντι όσων εισήλθαν ως μισθωτοί είναι ότι, ενώ στον ιδιωτικό τομέα η συμμετοχή των προσωρινά απασχολούμενων πλησιάζει το 42%, (44.507 άτομα στους 106.854 μισθωτούς), στον ευρύτερο δημόσιο τομέα πλησιάζει τα 2/3 όσων εισήλθαν ως μισθωτοί, (18.620 άτομα στους 29.667 μισθωτούς). 7. ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΚΟΨΕΙ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Όπως αναφέραμε παραπάνω, περί τους 185.268 άνδρες και γυναίκες που κατά τον προηγούμενο χρόνο εργαζόντουσαν, σήμερα πλέον δεν εργάζονται και είτε είναι άνεργοι είτε είναι στον μη ενεργό πληθυ- 16 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

σμό (άεργοι). Εξετάζοντας τους λόγους για τους οποίους αυτοί οι πρώην εργαζόμενοι σταμάτησαν να εργάζονται διαπιστώνουμε ότι ο κύριος λόγος διακοπής, σε λιγότερο από το 1/4 αυτών, είναι η συνταξιοδότηση (44.680 άτομα). Αυτό σημαίνει ότι μόνο ένας στους τέσσερις από όσους σταμάτησαν να εργάζονται, διέκοψε την εργασία του επειδή συνταξιοδοτήθηκε. Απομένουν όμως ακόμα τρία άτομα τα οποία σταμάτησαν να εργάζονται πλέον και οι κύριοι λόγοι διακοπής αυτών διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες που έχουν να κάνουν: 1 η κατηγορία: με τις απολύσεις και με ότι η εργασία τους ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε όπου αναλογούν πάνω από το ήμισυ όσων σταματήσανε να εργάζονται (103.025 άτομα ή το 55,6%) και 2 η κατηγορία: με το ότι παραιτήθηκαν για λόγους προσωπικούς ή οικογενειακούς αλλά και για λόγους που δεν θέλουν να αναφέρουν - άλλοι λόγοι - (29.140 άτομα ή το 15,7%). Πίνακας 9: Οι λόγοι για τους οποίους απασχολούμενοι τον προηγούμενο χρόνο σταμάτησαν να εργάζονται το 2009 και οι ροές τους Λόγος που σταμάτησε να εργάζεται Σύνολο Προς Ανέργους Προς Μη ενεργούς ΣΥΝΟΛΟ 185.268 112.122 73.146 Διότι απολύθηκε για διάφορους λόγους 54.005 51.301 2.704 Διότι η εργασία του ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε 49.020 40.888 8.132 Φροντίζει μικρά παιδιά ή εξαρτώμενους ενήλικες 1.383 420 963 Διότι παραιτήθηκε για προσωπικούς ή οικογενειακούς λόγους 9.970 5.683 4.287 Λόγω εκπαίδευσης ή επιμόρφωσης 1.231 543 688 Διότι στρατεύθηκε 113 113 Λόγω ασθένειας ή ανικανότητας για εργασία 5.692 735 4.957 Διότι πήρε πρόωρη σύνταξη 2.681 2.681 Πηγή: ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2009 Β τριμήνου Διότι συνταξιοδοτήθηκε 42.002 292 41.710 Για άλλους λόγους 19.171 12.260 6.911 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 17

Είναι χαρακτηριστικό ότι η πλειονότητα των ανδρών και των γυναικών που η διακοπή της εργασίας τους οφείλεται στην πρώτη κατηγορία παραμένουν στο εργατικό δυναμικό ως άνεργοι, ενώ στην δεύτερη κατηγορία παραμένει ως άνεργοι ένα σημαντικό ποσοστό (90% και 61,6% αντίστοιχα). Αν αφαιρέσουμε τα άτομα τα οποία συνταξιοδοτήθηκαν καθώς και όσους διέκοψαν την εργασία τους λόγω ασθένειας ή ανικανότητας για εργασία, από το σύνολο όσων αποχώρησαν από την απασχόληση, εναπομένουν 134.890 άνδρες και γυναίκες από τους οποίους περίπου οι τρεις στους τέσσερις δεν εργάζονται πλέον λόγω απολύσεως ή διότι η εργασία τους ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε. Ειδικότερα, δύο από τα πέντε αυτά άτομα είναι απολυμένα (54.000 άτομα και 40%), πάνω από ένα στους τρεις σταμάτησε γιατί η εργασία του ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (49.020 άτομα και 36%), ενώ τέλος περίπου ένα στους πέντε παραιτήθηκαν για λόγους προσωπικούς ή οικογενειακούς (9.970 άτομα και 7%) και για άλλους λόγους (19.170 άτομα ή το 14%). Από τους απολυμένους καθώς από όσους τελείωσε η περιορισμένη διάρκεια εργασίας τους, η πλειονότητα αυτών παραμένει στο εργατικό δυναμικό ως άνεργοι, (95% και 83% αντίστοιχα). 8. Αντί Επιλόγου Σε παραγωγική ηλικία εκτός αγοράς εργασίας βρίσκεται το 21% των ανδρών έναντι του 44% των γυναικών. Η αύξηση του ποσοστού ανεργίας κατά μιάμιση και πλέον ποσοστιαία μονάδα έναντι του 2008 (8,9% έναντι 7,2%), η μείωση της απασχόλησης και αύξηση των μακροχρόνια ανέργων, η αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, η αδυναμία της οικονομικής δραστηριότητας στην αναπλήρωση των χαμένων θέσεων εργασίας και η αύξηση των απολύσεων είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας όπως αυτά διαμορφώνονται για το έτος 2009. 18 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πληθυσμός ηλικίας 15 και άνω, κατά κατάσταση απασχόλησης, ομάδες ηλικιών και φύλο. 2009, σε χιλιάδες Ομάδες ηλικιών και φύλο Γενικό σύνολο Εργατικό δυναμικό Σύνολο Απασχολούμενοι Άνεργοι % Ανεργίας Μη εργατικό δυναμικό και τα δύο φύλα 9.262,4 4.974,5 4.531,9 442,6 8,9 4.287,9 15 19 548,7 45,5 31,4 14,2 31,2 503,2 20 24» 574,1 297,3 227,3 70,0 23,5 276,8 25 29» 767,3 650,2 559,0 91,2 14,0 117,1 30 44» 2.504,9 2.150,6 1.978,4 172,2 8,0 354,3 45 64» 2.825,3 1.743,8 1.649,4 94,4 5,4 1.081,6 65 και άνω 2.042,0 87,1 86,4 0,6 0,7 1.954,9 15-29 1.890,1 993,0 817,7 175,4 17,7 897,1 30 και άνω 7.372,3 3.981,5 3.714,2 267,2 6,7 3.390,8 ΆΝΔΡΕΣ 4.518,0 2.915,1 2.730,4 184,8 6,3 1.602,9 15 19 270,1 27,7 21,7 6,0 21,7 242,4 20 24» 294,2 164,1 135,7 28,5 17,4 130,0 25 29» 408,3 370,9 327,3 43,5 11,7 37,4 30 44» 1.259,4 1.221,1 1.159,4 61,7 5,1 38,3 45 64» 1.381,6 1.070,5 1.025,8 44,6 4,2 311,1 65 και άνω 904,5 60,8 60,4 0,4 0,7 843,7 15-29 972,6 562,7 484,7 78,0 13,9 409,8 30 και άνω 3.545,4 2.352,4 2.245,7 106,8 4,5 1.193,1 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 4.744,4 2.059,4 1.801,6 257,8 12,5 2.685,0 15 19 278,7 17,8 9,6 8,2 46,1 260,8 20 24» 279,9 133,1 91,7 41,5 31,2 146,8 25 29» 359,0 279,4 231,7 47,7 17,1 79,7 30 44» 1.245,5 929,5 819,0 110,5 11,9 316,0 45 64» 1.443,8 673,3 623,6 49,7 7,4 770,5 65 και άνω 1.137,4 26,2 26,0 0,2 0,8 1.111,2 15-29 917,6 430,3 333,0 97,4 22,6 487,3 30 και άνω 3.826,8 1.629,1 1.468,6 160,4 9,8 2.197,7 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Πίνακας 2 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 19

Απασχολούμενοι 15 και άνω κατά θέση στο επάγγελμα, ομάδες ηλικιών και φύλο. 2009 σε χιλιάδες Θέση στο επάγγελμα Ομάδες ηλικιών και φύλο Σύνολο Εργοδότες Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό Μισθωτοί (με μισθό ή ημερομίσθιο) Συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη της οικογενείας και τα δύο φύλα 4.531,9 384,9 961,2 2.922,1 263,7 15 19 31,4 0,1 1,2 20,2 9,8 20 24» 227,3 4,0 15,7 178,8 28,8 25 29» 559,0 18,2 70,1 437,7 33,2 30 44» 1.978,4 162,1 352,5 1.376,7 87,1 45 64» 1.649,4 188,5 478,5 894,6 87,7 65 και άνω 86,4 12,0 43,2 14,1 17,1 15-29 817,7 22,3 87,0 636,7 71,7 30 και άνω 3.714,2 362,6 874,3 2.285,4 191,9 ΆΝΔΡΕΣ 2.730,4 308,5 654,0 1.676,0 91,8 15 19 21,7 0,1 1,0 13,4 7,2 20 24» 135,7 3,2 9,4 102,8 20,2 25 29» 327,3 14,0 44,8 246,3 22,3 30 44» 1.159,4 129,8 245,0 761,5 23,1 45 64» 1.025,8 151,6 322,2 543,0 9,0 65 και άνω 60,4 9,8 31,5 9,1 10,1 15-29 484,7 17,3 55,2 362,5 49,7 30 και άνω 2.245,6 291,2 598,7 1.313,6 42,2 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1.801,6 76,4 307,3 1.246,1 171,8 15 19 9,6 0,2 6,9 2,5 20 24» 91,7 0,8 6,3 75,9 8,7 25 29» 231,7 4,2 25,2 191,4 10,9 30 44» 819,0 32,3 107,5 615,2 64,0 45 64» 623,6 36,9 156,3 351,6 78,8 65 και άνω 26,0 2,3 11,7 5,1 7,0 15-29 333,0 5,0 31,7 274,2 22,1 30 και άνω 1.468,6 71,4 275,5 971,8 149,8 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Πίνακας 12 20 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Άνεργοι 15 και άνω κατά ομάδες ηλικιών, διάρκεια ανεργίας και φύλο. 2009 Ομάδες ηλικιών και φύλο και τα δύο φύλα Σύνολο Τώρα θα αρχίσουν να αναζητούν εργασία λιγότερο από ένα μήνα 1 2 μήνες Διάρκεια ανεργίας 3 5 μήνες 6 11 μήνες 12 μήνες & άνω Από το σύνολο, «Νέοι» 442,563 3,496 21,618 67,941 78,103 81,310 190,095 129,747 15 19 14,154 1,659 2,754 3,138 2,860 3,743 11,609 20 24» 69,977 0,415 4,713 13,045 13,806 14,511 23,488 41,118 25 29» 91,196 0,376 5,023 13,427 15,843 19,352 37,176 36,549 30 44» 172,226 1,314 7,537 26,701 28,321 26,998 81,356 33,500 45 64» 94,381 1,392 2,686 12,015 16,907 17,589 43,793 6,970 65 και άνω 0,628 0,088 0,540 15-29 175,328 0,791 11,395 29,225 32,786 36,723 64,407 89,277 30 και άνω 267,235 2,705 10,223 38,716 45,316 44,586 125,689 40,470 ΆΝΔΡΕΣ 184,753 1,924 8,399 36,146 35,205 36,185 66,894 42,340 15 19 5,974 0,507 1,336 2,119 0,896 1,116 4,802 20 24» 28,486 0,309 2,007 6,589 5,041 6,141 8,398 14,697 25 29» 43,511 0,074 2,101 8,824 7,465 8,817 16,230 15,417 30 44» 61,684 0,593 2,608 12,824 11,580 11,154 22,925 7,274 45 64» 44,650 0,948 1,176 6,572 9,000 9,178 17,775 0,151 65 και άνω 0,449 0,449 15-29 77,971 0,383 4,615 16,749 14,626 15,853 25,744 34,915 30 και άνω 106,783 1,541 3,784 19,396 20,579 20,332 41,149 7,425 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 257,810 1,572 13,219 31,795 42,898 45,124 123,202 87,407 15 19 8,180 1,152 1,418 1,019 1,964 2,627 6,807 20 24» 41,492 0,106 2,707 6,455 8,764 8,370 15,090 26,422 25 29» 47,684 0,302 2,922 4,603 8,377 10,535 20,945 21,133 30 44» 110,542 0,721 4,929 13,877 16,742 15,844 58,431 26,226 45 64» 49,731 0,444 1,510 5,443 7,907 8,410 26,017 6,819 65 και άνω 0,179 0,088 0,091 15-29 97,357 0,408 6,780 12,476 18,161 20,870 38,662 54,362 30 και άνω 160,453 1,165 6,438 19,319 24,737 24,254 84,539 33,045 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Πίνακας 21 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 21

Άνεργοι 15 και άνω κατά ομάδες ηλικιών και εκπαιδευτικό επίπεδο. 2009 Ομάδες ηλικιών Εκπαιδευτικό επίπεδο Σύνολο Ανέργων 15 19 20 24 25 29 30 44 45 64 Ομάδες ηλικιών 65 και άνω και τα δύο φύλα 442,563 14,154 69,977 91,196 172,226 94,381 0,628 Έχουν μεταπτυχιακό τίτλο 7,413 0,882 2,669 2,745 1,117 Πτυχιούχοι ανωτάτων σχολών 52,661 6,479 18,255 21,414 6,513 Πτυχιούχοι ανωτέρων τεχνικών - επαγγελματικών σχολών Έχουν απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης Έχουν τελειώσει την γ τάξη μέσης εκπαίδευσης Έχουν απολυτήριο στοιχειώδους εκπαίδευσης Δεν τελείωσαν τη στοιχειώδη εκπαίδευση 84,172 0,399 16,319 23,461 33,960 9,945 0,088 160,701 8,786 33,253 30,489 62,712 25,170 0,290 61,164 2,950 8,103 9,180 25,715 15,033 0,183 71,719 2,019 4,348 6,475 23,994 34,816 0,067 2,586 0,528 0,666 0,209 1,182 Δεν πήγαν καθόλου σε σχολείο 2,147 0,066 1,477 0,604 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Πίνακας 23 Απασχολούμενοι 15 και άνω με πλήρη ή μερική απασχόληση και λόγοι που απασχολούνται μερικώς, κατά φύλο και ομάδες ηλικιών. 2009 σε χιλιάδες Ομάδες ηλικιών και φύλο Σύνολο 15 19 20 24 25 29 Ομάδες ηλικιών 30 44 45 64 65 και άνω και τα δύο φύλα 4.531,9 31,4 227,3 559,0 1.978,4 1.649,4 86,4 α) Πλήρης 4.259,5 21,1 199,2 516,6 1.882,9 1.569,7 70,0 β) Μερική, επειδή: 272,4 10,2 28,1 42,5 95,5 79,7 16,5 παρακολουθεί μαθήματα ή εκπαιδεύεται έχει ασθένεια ή ανικανότητα 17,9 6,2 8,5 1,9 1,0 0,3 4,5 0,2 1,1 1,6 1,8 22 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

δεν μπορούσε να βρει πλήρη απασχόληση φροντίζει μικρά παιδιά ή εξαρτώμενους ενήλικες 129,6 2,1 14,0 28,8 51,8 32,0 0,9 23,4 1,4 1,8 16,8 3,3 0,1 άλλοι λόγοι 85,4 1,6 3,5 9,1 22,3 36,7 12,1 δε δήλωσε το λόγο 11,6 0,3 0,6 0,7 2,7 5,8 1,6 % ΜΕΡΙΚΗΣ 6,0 32,6 12,4 7,6 4,8 4,8 19,0 ΆΝΔΡΕΣ 2.730,4 21,7 135,7 327,3 1.159,4 1.025,8 60,4 α) Πλήρης 2.645,2 15,1 124,5 311,3 1.137,8 1.005,7 50,8 β) Μερική, επειδή: 85,2 6,6 11,2 16,1 21,6 20,1 9,6 παρακολουθεί μαθήματα ή εκπαιδεύεται έχει ασθένεια ή ανικανότητα δεν μπορούσε να βρει πλήρη απασχόληση φροντίζει μικρά παιδιά ή εξαρτώμενους ενήλικες 10,0 4,3 3,8 1,1 0,6 0,2 2,5 0,5 1,0 1,0 43,0 1,1 6,0 10,3 15,6 9,6 0,3 0,2 0,2 άλλοι λόγοι 25,0 1,0 1,4 4,3 4,2 7,1 7,0 δε δήλωσε το λόγο 4,5 0,2 0,4 0,7 1,9 1,2 % ΜΕΡΙΚΗΣ 3,1 30,4 8,2 4,9 1,9 2,0 15,9 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 1.801,6 9,6 91,7 231,7 819,0 623,6 26,0 α) Πλήρης 1.614,3 6,0 74,7 205,3 745,1 564,0 19,2 β) Μερική, επειδή: 187,2 3,6 16,9 26,4 73,9 59,6 6,9 παρακολουθεί μαθήματα ή εκπαιδεύεται έχει ασθένεια ή ανικανότητα δεν μπορούσε να βρει πλήρη απασχόληση φροντίζει μικρά παιδιά ή εξαρτώμενους ενήλικες 7,9 1,9 4,8 0,8 0,3 0,2 2,0 0,2 0,6 0,5 0,7 86,6 0,9 8,0 18,5 36,2 22,3 0,6 23,2 1,4 1,8 16,8 3,0 0,1 άλλοι λόγοι 60,4 0,7 2,1 4,8 18,1 29,6 5,1 δε δήλωσε το λόγο 7,1 0,2 0,6 0,3 1,9 3,9 0,3 % ΜΕΡΙΚΗΣ 10,4 37,6 18,4 11,4 9,0 9,6 26,3 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Πίνακας 19 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 23

Απασχολούμενοι 15 και άνω κατά μονοψήφιες κατηγορίες οικονομικής δραστηριότητας και φύλο, 2009 ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Συμμετοχή Γυναικών ΣΥΝΟΛΟ 4.531.912 2.730.354 1.801.557 39,8% Α. ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ 529.590 316.210 213.379 40,3% Β. ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΑ 14.043 13.122 921 6,6% Γ. ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 516.002 384.289 131.713 25,5% Δ. ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΠ Ε. ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 30.478 24.492 5.986 19,6% 29.902 24.642 5.260 17,6% ΣΤ. ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ 366.587 354.556 12.030 3,3% Ζ. ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ. ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ 828.209 473.391 354.818 42,8% Η. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ 219.751 187.548 32.204 14,7% Θ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 314.849 167.737 147.110 46,7% Ι. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 82.178 54.899 27.280 33,2% Κ. ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 114.054 57.226 56.830 49,8% Λ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 8.747 5.514 3.234 37,0% Μ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ν. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ξ. ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ 232.204 122.923 109.279 47,1% 78.590 39.905 38.685 49,2% 378.572 235.737 142.835 37,7% Ο. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 331.906 121.682 210.223 63,3% Π. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ 225.914 72.028 153.886 68,1% Ρ. ΤΕΧΝΕΣ, ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ 55.909 34.018 21.891 39,2% Σ. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 86.250 37.212 49.038 56,9% Τ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΩΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ Υ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΩΔΑΦΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ 87.091 2.858 84.233 96,7% 1.086 365 722 66,4% Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Πίνακας 5 24 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Η Απασχόληση σε Ευρύτερο δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα, 2008-2009 2009 ΣΥΝΟΛΟ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΡΙΚΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΜΟΝΙΜΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ Ευρύτερος Δημόσιος 1.005.425 975.016 30.409 1.005.425 905.758 99.667 Ιδιωτική επιχείρηση 3.526.489 3.284.458 242.031 1.916.689 1.661.471 255.218 Σύνολο 4.531.914 4.259.474 272.440 2.922.114 2.567.229 354.885 2008 ΣΥΝΟΛΟ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΡΙΚΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΜΟΝΙΜΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ Ευρύτερος Δημόσιος 1.022.121 996.681 25.440 1.022.121 927.211 94.910 Ιδιωτική επιχείρηση 3.560.005 3.335.384 224.621 1.952.277 1.704.703 247.574 Σύνολο 4.582.126 4.332.065 250.061 2.974.398 2.631.914 342.484 2008-2009 ΣΥΝΟΛΟ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΡΙΚΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΜΟΝΙΜΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ Ευρύτερος Δημόσιος -16.696-21.665 4.969-16.696-21.453 4.757 Ιδιωτική επιχείρηση -33.516-50.926 17.410-35.588-43.232 7.644 Σύνολο -50.212-72.591 22.379-52.284-64.685 12.401 Πηγή: ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2008 & 2009 Β τριμήνου ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 25

Η διαμόρφωση της απασχόλησης στον Ευρύτερο Δημόσιο και τον Ιδιωτικό τομέα μέσω των ροών απασχόλησης το 2009 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛ Ευρύτερος Δημόσιος Ιδιωτικός τομέας ΣΥΝΟΛΟ ΜΙΣΘΩΤΩΝ Ευρύτερος Δημόσιος Ιδιωτικός τομέας Εργαζόταν 4.361.059 975.758 3.385.301 2.785.593 975.758 1.809.835 Ήταν άνεργος 90.230 18.836 71.394 76.026 18.835 57.191 Μη ενεργοί 80.625 10.831 69.794 60.495 10.832 49.663 ΣΥΝΟΛΟ 4.531.914 1.005.425 3.526.489 2.922.114 1.005.425 1.916.689 ΕΙΣΡΟΕΣ 170.856 29.667 141.189 136.521 29.667 106.854 ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΟΝΙΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝΟΛΟ Δημόσια Ιδιωτική ΜΙΣΘΩΤΟΙ Δημόσια Ιδιωτική Εργαζόταν 4.127.862 950.449 3.177.413 2.493.835 894.711 1.599.124 Ήταν άνεργος 72.383 15.586 56.797 40.930 6.297 34.633 Μη ενεργοί 59.229 8.981 50.248 32.464 4.750 27.714 ΣΥΝΟΛΟ 4.259.474 975.016 3.284.458 2.567.229 905.758 1.661.471 ΕΙΣΡΟΕΣ 131.612 24.567 107.045 73.394 11.047 62.347 ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝΟΛΟ Δημόσια Ιδιωτική ΜΙΣΘΩΤΟΙ Δημόσια Ιδιωτική Εργαζόταν 233.197 25.309 207.888 291.758 81.047 210.711 Ήταν άνεργος 17.847 3.250 14.597 35.096 12.538 22.558 Μη ενεργοί 21.396 1.850 19.546 28.031 6.082 21.949 ΣΥΝΟΛΟ 272.440 30.409 242.031 354.885 99.667 255.218 ΕΙΣΡΟΕΣ 39.243 5.100 34.143 63.127 18.620 44.507 Συμμετοχή ΕΙΣΡΟΩΝ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 23,0 17,2 24,2 46,2 62,8 41,7 Πηγή: ΕΣΥΕ, ΕΕΔ 2009 Β τριμήνου 26 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009

Δραστηριότητες ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ Ü Μάϊος 2009 To INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ συμμετείχε (Β.Τακούδης) στο Κισινέου στη ημερίδα του Ινστιτούτου Εργασίας της Συνομοσπονδίας Μολδαβικών Συνδικάτων με θέμα: «Συνδικάτα και διαρκής εκπαίδευση». Ü Ιούνιος 2009 To INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ συμμετείχε (Β.Τακούδης) στο Κισινέου στη διημερίδα του Ινστιτούτου Εργασίας της Συνομοσπονδίας Μολδαβικών Συνδικάτων με θέμα: «Συνδικάτα και κοινωνική ανάπτυξη». Ü Ιούλιος 2009 To INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ συμμετείχε (Β.Τακούδης) στο Κισινέου στη συνδιάσκεψη της Συνομοσπονδίας Μολδαβικών Συνδικάτων με θέμα: «Θέσεις των Συνδικάτων για την οικονομική κρίση». Ü Ιούνιος 2009 To INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ συμμετείχε (Β.Τακούδης) στη Κωνστάνζα σε ημερίδα της Συνομοσπονδίας Ρουμάνικων Συνδικάτων (FRATIA) με θέμα: «Συνδικάτα- κοινωνική ανάπτυξη- οικονομική κρίση». Ü Ιούλιος 2009 Τo INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ παρέλαβε (Β.Τακούδης) την «Εκθεση Οικονομίας Απασχόλησης Ρουμανίας 2009» στα πλαίσια κοινού προγράμματος με το επιστημονικό δυναμικό της Συνομοσπονδίας Ρουμάνικων Συνδικάτων (FRATIA) Ü Ιούλιος 2009 Τo INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ παρέλαβε (Β.Τακούδης) την «Εκθεση Οικονομίας Απασχόλησης Βουλγαρίας 2009» στα πλαίσια κοινού προγράμματος με το επιστημονικό δυναμικό της Συνομοσπονδίας Βουλγάρικων Συνδικάτων (CITUB) Ü Ιούνιος 2009 To INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ συμμετείχε (Β.Τακούδης) στη Μόσχα σε συνάντηση της Ολομέλειας της Ενωσης Επιστημονικών και Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων των Συνδικάτων Ευρασίας Ü Ιούλιος 2009 Τo INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ (Β.Τακούδης) παρέλαβε την «Εκθεση Οικονομίας Απασχόλησης Ρωσίας 2009» στα πλαίσια κοινού προγράμματος με το επιστημονικό δυναμικό της Ακαδημίας Εργασίας των Ρωσικών Συνδικάτων (FNPR) Ü Αύγουστος 2009 Τo INE/ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ συμμετείχε σε συναντήσεις εργασίας στη Ελλάδα (Β.Τακούδης) με τα Ρουμάνικα, Μολδαβικά, Ουκρανικά και Ρωσικά συνδικάτα καθώς και με αντιπροσώπους των επιστημονικών φορέων τους. Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις στρογγυλής τράπεζας με θέμα την οικονομική κρίση και τα συνδικάτα, στις οποίες συμμετείχαν και καθηγητές της Οικονομικής σχολής του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 27

Ü 2-5 Σεπτεμβρίου 2009. Συμμετοχή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ (Χρ. Τριανταφύλλου) στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση διεθνούς σεμιναρίου που διοργάνωσε, στο Τορίνο της Ιταλίας, το Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Ινστιτούτο (ETUI) σε συνεργασία με το Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΑCTRAV-ILO), με θέμα: «Διαμόρφωση συνδικαλιστικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση της κρίσης». Στο σεμινάριο συμμετείχαν στελέχη από συνδικαλιστικές οργανώσεις Ευρωπαϊκών χωρών καθώς επίσης και συνδικαλιστικά στελέχη από χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οι εργασίες του σεμιναρίου επικεντρώθηκαν στα αίτια, στα χαρακτηριστικά και στην εξέλιξη της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, στην υφιστάμενη κατάσταση σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής και στα μέτρα πολιτικής για την αντιμετώπιση της κρίσης σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, στις επιπτώσεις για τους εργαζόμενους και στις νέες προκλήσεις για τα συνδικάτα (απασχόληση, κοινωνική προστασία, συλλογική διαπραγμάτευση ) και τέλος στις θέσεις, προτεραιότητες, στρατηγικές και δράσεις των συνδικάτων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Ü 10-11 Σεπτεμβρίου 2009. Το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ (Χρ. Τριανταφύλλου) συμμετείχε σε συνάντηση ομάδας εργασίας του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου (ETUI) στο Βουκουρέστι με κύριο αντικείμενο την προετοιμασία της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης του Τμήματος Εκπαίδευσης του ETUI που θα πραγματοποιηθεί στην Λισσαβώνα τον Οκτώβρη 2009. Ü 22-27 Σεπτεμβρίου 2009. Πραγματοποιήθηκε στην Τραπεζούντα σεμινάριο επίσκεψη 15 συνδικαλιστικών στελεχών στα πλαίσια του Προγράμματος της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων με τουρκιές συνδικαλιστικές οργανώσεις με γενικό τίτλο : «Διάλογος στην κοινωνία των πολιτών - Προσέγγιση εργαζομένων από την Τουρκία και την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από μια κοινή εργασιακή κουλτούρα». Τον συντονισμό της ελληνικής αποστολής είχε ο επιστημονικός σύμβουλος του ΙΝΕ Χρ. Τριανταφύλλου. Ü 24-25 Σεπτεμβρίου 2009. Συμμετοχή του ΙΝΕ ΓΣΕΕ ΑΔΕΔΥ (Έλενα Κούστα) σε ενημερωτικό σεμινάριο για τις «Αναδιαρθρώσεις στην Ευρώπη», που διοργάνωσε στην Πράγα το Διεθνές Κέντρο Κατάρτισης (ITC) του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO). Ü 21-22 Οκτωβρίου 2009. Συμμετοχή του ΙΝΕ ΓΣΕΕ ΑΔΕΔΥ (Πέτρος Λ. Ρυλμόν) σε ενημερωτικό σεμινάριο για τις «Αναδιαρθρώσεις στην Ευρώπη», που διοργάνωσε στην Πράγα το Διεθνές Κέντρο Κατάρτισης (ITC) του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO). Ü 25 31 Οκτωβρίου 2009. Συμμετοχή του ΙΝΕ ΓΣΕΕ ΑΔΕΔΥ (Χρ. Τριανταφύλλου) στην ομάδα εκπαιδευτών του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου, που διοργάνωσε τον πρώτο από τους τρεις κύκλους του εβδομαδιαίου σεμιναρίου συνδικαλιστικής επιμόρφωσης στην Μαδρίτη με τίτλο, «Εκπαίδευση μελλοντικών ευρωπαϊκών συνδικαλιστικών στελεχών2009 2010». 28 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009