Αναδιαρθρώσεις Επιχειρηματικών Χαρτοφυλακίων Γιώργος Βλάχος Οκτώβριος 15, 2015
Περιεχόμενα 01 Το Προβληματικό Οικονομικό Περιβάλλον 02 Οι Τράπεζες 03 Οι Επιχειρήσεις 04 Η Τράπεζα Πειραιώς 05 Τύποι Ρυθμίσεων 06 Διαδικασία 07 Συμπέρασμα 2
01 Το Προβληματικό Οικονομικό Περιβάλλον 3
01 Η ύφεση ανέδειξε όλες τις παθογένειες της Ελληνικής Οικονομίας και κατ επέκταση των Ελληνικών Επιχειρήσεων Πραγματικό ΑΕΠ ( ΔΙΣ) = Κατανάλωση ( ΔΙΣ) + Επενδύσεις ( ΔΙΣ) + Κρατικές Δαπάνες ( ΔΙΣ) + Εμπορικό Ισοζύγιο ( ΔΙΣ) Note: All data assuming constant LCU Source: World Bank, 217 148 53 43-28 08 208 146 196 136 46 36-26% -26% -63% -19% 179 121 30 43 41 39-22 09-16 -87% -11 167 161 112 110 22 10 11 12 20 37 34-5 -4 13 4 Το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 26% από την αρχή της κρίσης, κυρίως λόγω της χαμηλότερης κατανάλωσης και των επενδύσεων Η κατανάλωση μειώθηκε κατά 26% από το 2008, λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών Οι μεγάλες περικοπές των μισθών των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα ως μέρος των μέτρων λιτότητας, καθώς και η αύξηση της ανεργίας συντέλεσαν σημαντικά στη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης Οι επενδύσεις στη Ελλάδα μειώθηκαν ραγδαία κατά 63% τη χρονική περίοδο 2008-2013, καθώς οι επιχειρήσεις πραγματοποιούσαν περικοπές δαπανών Το αυξημένο κόστος δανεισμού λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας και της έλλειψης εμπιστοσύνης στα οικονομικά στοιχεία της χώρας συνέβαλαν στην πτωτική πορεία των επενδύσεων Οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν κατά περίπου 19% τη χρονική περίοδο 2008-2013. Μέτρα λιτότητας και περικοπές μισθών στον δημόσιο τομέα που εγκρίθηκαν λόγω της έντονης πίεσης που άσκησε η Τρόικα για την κάλυψη των στόχων που αφορούσαν τόσο στο έλλειμμα όσο και στο χρέος Το εμπορικό έλλειμμα συρρικνώθηκε κατά 87% τη χρονική περίοδο 2008-2013, λόγω της μείωσης της ζήτησης για εισαγόμενα αγαθά. Η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, ωστόσο, δεν ήταν επαρκής για να αντιστρέψει την αρνητική επίδραση της μειωμένης κατανάλωσης και των μειωμένων επενδύσεων στο ΑΕΠ
01 Η ύφεση ανέδειξε όλες τις παθογένειες της Ελληνικής Οικονομίας και κατ επέκταση των Ελληνικών Επιχειρήσεων Νοικοκυριά Καθαρή Περιουσία Νοικοκυριών ( Δις) 221 08 Ανεργία (%) 30% 20% 10% 0% 08 8% 10% 09 13% 10 18% 11 24% 12 Μεταβολή Δείκτη Αξίας Ακίνητης Περιουσίας (%) 0% -5% -10% -15% 08 146 09-2.5% -4.6% 09 161 10-56% -8.1% 10 114 11-6.5% 11-12.4% 12 27% 13-9.3% 13 # εταιριών 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 Source: World Bank, Athens stock exchange, Oxford Economics, Eurostat, ECB 91 12 98 13 Επιχειρήσεις 0 07 Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών 833 08 5,179 1,787 08 823 09 2,196 09 805 10 5 1,414 10-21% 750 11 680 11 727 12 908 12 654 13 1,163 13 Δημόσιο Δημόσιο Χρέος (% of ΑΕΠ) 180% 164% 160% 140% 135% 128% 120% 117% 110% 100% 08 09 10 11 12 Δημόσιο Έλλειμμα (% of ΑΕΠ) 0% -5% -10% -15% -20% 08-9.8% -15.7% 09-8.7% -11.1% -10.2% 10 11 12 180% 13-12.3% 13
02 Οι Τράπεζες 6
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Η δημιουργία σημαντικών προβλημάτων στη ρευστότητα των Ελληνικών Τραπεζών 7
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Οι 4 βασικές αιτίες του προβλήματος ρευστότητας των Ελληνικών Τραπεζών: 1. Εμφάνιση ζημιών λόγω PSI 2. Υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας τόσο της χώρας όσο και των Τραπεζών και των ομολόγων τους 3. Απώλεια πρόσβασης στις αγορές 4. Μείωση καταθέσεων 8
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Σημαντικά προβλήματα στη ρευστότητα των Ελληνικών Τραπεζών Μείωση της χρηματοδότησης της Ελληνικής Οικονομίας 9
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Χρηματοδότηση Ελληνικής Οικονομίας ΕΚ Source: Bank of Greece 10
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Σημαντικά προβλήματα στη ρευστότητα των Ελληνικών Τραπεζών Μείωση της χρηματοδότησης της Ελληνικής Οικονομίας Σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, γνωστών και σαν NPLs (Non Performing Loans) 11
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Non Performing Loans (NPLs) ΔΙΣ, % Source: Bank of Greece 12
02 Οι συνέπειες της ύφεσης στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα Σημαντικά προβλήματα στη ρευστότητα των Ελληνικών Τραπεζών Μείωση της χρηματοδότησης της Ελληνικής Οικονομίας Σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, γνωστών και σαν NPLs (Non Performing Loans) Δέσμευση σημαντικού μέρους των κεφαλαίων των Ελληνικών Τραπεζών για τη δημιουργία προβλέψεων για την κάλυψη των υφιστάμενων NPLs 13
03 Οι Επιχειρήσεις 14
03 Οι συνέπειες της ύφεσης στις Ελληνικές Επιχειρήσεις Δραματική μείωση ρευστότητας Υψηλές επισφάλειες Πίεση των προμηθευτών για ταχύτερους χρόνους αποπληρωμής Πίεση για έγκαιρη εξόφληση υποχρεώσεων προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία Εξάντληση των ορίων δανεισμού Συνεχή ζημιογόνα αποτελέσματα 15
03 Οι Επιχειρήσεις Αρκετά από τα παραπάνω στοιχεία ήταν και είναι συμπτώματα στρατηγικών και επιχειρησιακών προβλημάτων που υπήρχαν στις επιχειρήσεις αλλά έμεναν καλά κρυμμένα κάτω από τη μακρόχρονη πορεία ανάπτυξης, επίπλαστης ή μη. 16
03 Σχέδιο ανασυγκρότησης των Ελληνικών Επιχειρήσεων Το σχέδιο αυτό απαιτεί: 1.Ισχυρή ηγεσία 2.Έρευνα για τα βαθύτερα αίτια της κατάστασης 3.Αναδιάρθρωση των Επιχειρήσεων 4.Μακροπρόθεσμα προγράμματα για την αναζωογόνηση τoυς 17
03 Για την επίτευξη του σχεδιασμού ανασυγκρότησης (turnaround) απαιτείται: Το management να λειτουργεί με ειλικρίνεια, αποφασιστικότατα και αυτοκριτική Έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος χωρίς αναβολές Καταγραφή της πιθανότητας επιβίωσης σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και η προτεραιοποίηση των μέτρων που πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα Αξιολόγηση των διαθέσιμων εναλλακτικών λύσεων Επαναπροσδιορισμός του επιχειρηματικού μοντέλου, των αγορών και των προϊόντων στα οποία απευθύνεται η Επιχείρηση Ανάθεση δραστηριοτήτων σε εξωτερικούς συνεργάτες (outsourcing) 18
04 Η Τράπεζα Πειραιώς 19
04 Η Τράπεζα Πειραιώς Δημιούργησε ένα ξεχωριστό Τομέα μέσα στην Τράπεζα, τον Τομέα Αναδιαρθρώσεων Δανείων (Recovery Banking Unit) με έμπειρα στελέχη τραπεζικών χρηματοδοτήσεων Διαμόρφωσε στρατηγική και διαδικασίες για την έγκαιρη και συνεχή παρακολούθηση της πορείας της ενεργητικής διαχείρισης των NPLs Διαμόρφωσε μεθόδους λεπτομερούς αξιολόγησης του πελάτη σχετικά με την βιωσιμότητα του και το βαθμό συνεργασιμότητάς του Δημιούργησε ιδιαίτερα εξελιγμένα εργαλεία επεξεργασίας που διευκολύνουν την ανάδειξη συνεπών και βιώσιμων λύσεων για τους πελάτες Καθόρισε την αξιολόγηση κάθε πελάτη ξεχωριστά (case by case analysis) και με βάση τα πιστωτικά της κριτήρια Υιοθέτησε την διάκριση των strategic defaulters από τους πιστούχους που πραγματικά αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους 20
04 Στόχος η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) Μέσω της ανάλυσης των αναγκών των πελατών και της ικανότητας αποπληρωμής, ώστε να εφαρμοστούν βιώσιμες λύσεις και να αποφευχθούν οι επαναρυθμίσεις Με την εφαρμογή μιας δίκαιης και συνεπούς θεραπείας για όλους τους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες Με την ευθυγράμμιση της κατηγοριοποίησης και των στρατηγικών με το νομικό πλαίσιο, όπως καθορίζεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας και τους υφιστάμενους νόμους 21
05 Τύποι Ρυθμίσεων 22
05 Η Τράπεζα εφαρμόζει τους τύπους ρύθμισης που προκρίνονται στη διεθνή πρακτική και αποτυπώνονται στο Εποπτικό Πλαίσιο (ΠΕΕ 47) 1. Κεφαλαιοποίηση Ληξιπρόθεσμων Οφειλών ( Arrears Capitalization ) 7. Μείωση Επιτοκίου ( Interest Rate Reduction ) 2. Τακτοποίηση Ληξιπρόθεσμων Οφειλών ( Arrears Repayment Plan ) 8. Παράταση Διάρκειας ( Loan Term Ex ) 3. Μειωμένη Δόση: Μεγαλύτερη των Οφειλόμενων Τόκων ( Reduced Payment above interest Only) 9. Διαχωρισμός Οφειλής ( Split Balance ) 4. Καταβολή μόνο Τόκων ( Interest Only ) 10. Μερική Διαγραφή Οφειλής ( Partial Debt Forgiveness/Write Down ) 5. Μειωμένη Δόση: Μικρότερη των Οφειλόμενων Τόκων ( Reduced Payment below Interest Only ) 11. Λειτουργική Αναδιάρθρωση Επιχείρησης ( Operational Restructuring ) 6. Περίοδος Χάριτος ( Grace Period ) 12. Συμφωνία Ανταλλαγής Χρέους με Μετοχικό Κεφάλαιο ( Debt/equity Swap ) 23
06 Η Διαδικασία 24
06 Η Διαδικασία Αναθεώρηση Υπόθεσης Συνάντηση με πελάτη Συνάντηση με όλους τους πιστωτές Συλλογή Δεδομένων Επαφή με Συμβούλους Ανάπτυξη Λύσης Διαπραγμάτευση Έγκριση Ρύθμισης 25
07 Συμπέρασμα 26
07 Συμπέρασμα ΥΦΕΣΗ Μη Εξυπηρετούμενες Οφειλές Ενεργητική Διαχείριση NPLs Λειτουργική Αναδιάρθρωση Επιχειρήσεων Σταθερή & Επιτυχής Ρύθμιση Οφειλών ΑΝΑΠΤΥΞΗ Επιβίωση & Ανάκαμψη 27
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ