ΕΡΓΑΣΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ (ENGINE MANAGEMENT) Ονοµατεπώνυµο: Κορέτσης Γεώργιος Αριθµός Μητρώου: 0
Στα σχήµατα 1 και 2 απεικονίζεται το ηλεκτρικό διάγραµµα του συστήµατος ελέγχου του κινητήρα. Να εκτελέσετε τα ακόλουθα βήµατα: 1
Υπόμνημα ηλεκτρικού σχεδίου Κωδικός Ονομασία Β1 Αισθητήρας θερμοκρασίας νερoύ Β2 Αισθητήρας θερμοκρασίας αέρα Β3 Ποτενσιόμετρο πεταλούδας Β4 Αισθητήρας απόλυτης πίεσης Β6 Θερμαινόμενος αισθητήρας λ Ε1...Ε4 Μπουζί κυλίνδρων 1...4 F1 Ασφάλεια (20 Α) ενεργοποιητών F2 Ασφάλεια (5 Α) μονάδας ελέγχου Η1 Προειδοποιητική λυχνία Κ1 Διπλό ρελέ (αντιστοιχεί στο βασικό ρελέ και στο ρελέ της αντλίας) S1 Διακόπτης ασφαλείας της ηλεκτρικής αντλίας καυσίμου Τ1 Πολλαπλασιαστής διπλού σπινθήρα κυλίνδρων 1 και 4 Τ2 Πολλαπλασιαστής διπλού σπινθήρα κυλίνδρων 2 και 3 Χ11 Φίσα ηλεκτρονικής μονάδας ελέγχου Χ64 Φίσα συστήματος ακινητοποίησης Χ91 Φίσα διάγνωσης Υ1 Ηλεκτρική αντλία καυσίμου Υ2 Βαλβίδα εξαερισμού του ρεζερβουάρ Υ3 Βαλβίδες ψεκασμού Β5 Αισθητήρας Α.Ν.Σ./ Σ.Α.Λ. Β6 Θερμαινόμενος αισθητήρας λ Κ1 Διπλό ρελέ (αντιστοιχεί στο βασικό ρελέ και στο ρελέ της αντλίας) Κ2 Ρελέ του συμπιεστή του κλιματιστικού Χ11 Φίσα ηλεκτρονικής μονάδας ελέγχου Χ52 Φίσα μονάδας ελέγχου κλιματιστικού Χ91 Φίσα διάγνωσης ΧΚ1 Φίσα διπλού ρελέ Υ3 Βαλβίδες ψεκασμού Υ4 Βηματικό μοτέρ για τη ρύθμιση του ρελαντί 1. Να καταγράψετε όλους τους ενεργοποιητές και αισθητήρες του ηλεκτρικού σχεδίου. 2. Να προσπαθήσετε να καταγράψετε τις τιµές τάσης που αναµένουµε σε κάθε ακροδέκτη των παραπάνω διατάξεων. Ενδεικτικά: Αισθητήρας ΧΧΧΧΧΧ (Β15), Β15.1: 5V, Β15.2: 0V, Β15.3: 0-5V. 3. Να υποδείξετε σε ποιους ακροδέκτες η τάση δίνεται από την ECU X11 και σε ποιους από τη διάταξη (αισθητήρα ή ενεργοποιητή). 2
4. Να σηµειώσετε τους ακροδέκτες του Χ11 οι οποίοι δίνουν γείωση. 5. Ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να ενεργοποιηθεί η αντλία καυσίµου; 6. Αισθητήρας πεταλούδας γκαζιού. Έχοντας µετρήσει την τάση εξόδου του αισθητήρα και την αντίστοιχη µεταβαλλόµενη αντίσταση για 4 θέσεις της πεταλούδας, συµπεριλαµβανοµένων και των θέσεων τελείως ανοιχτής και τελείως κλειστής, να σχεδιάσετε τις κα- µπύλες τάσης-γωνίας πεταλούδας και αντίσταση γωνίας πεταλούδας. 7. Αισθητήρας θερµοκρασίας. Στη γραφική παράσταση δίνεται ένα διάγραµµα θερµοκρασίας-αντίστασης του αισθητήρα τύπου NTC. Αν η ECU υπολογίζει την τάση στο σηµείο Α, να υπολογίσετε την ένδειξη της ECU όταν η θερµοκρασία είναι 30 C, 100 C και 250 C. Παράδειγµα : Ρελέ αντλίας καυσίµου Στο κύκλωµα του σχήµατος 11 δίνεται το ηλεκτρικό διάγραµµα που περιγράφει τη λειτουργία του ρελέ της αντλίας καυσίµου. Η συγκεκριµένη διάταξη ενεργοποιεί την αντλία καυσίµου ώστε να σταλεί καύσιµο στους ψεκαστήρες (µπεκ). Οι δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για να ενεργοποιηθεί το ρελέ και άρα να λειτουργήσει η αντλία είναι να έχει εκκινήσει το όχηµα (άρα να υπάρχει θετική τάση στον ακροδέκτη 15) και να δοθεί εντολή από την ηλεκτρονική µονάδα ελέγχου. Στο σχέδιο του σχήµατος 11 απεικονίζονται οι βασικές γραµµές τροφοδοσίας 15 και 30 καθώς και η γραµµή 31 που αντιπροσωπεύει τη γείωση. Το σχέδιο είναι πολύ απλοποιηµένο µε το ρελέ αντλίας καυσίµου να τοποθετείται εντός των κατάλληλων γραµµών (- -) και να αποτελείται από τα επιµέρους ρελέ Κ1 και Κ2. Η ανάλυση πραγµατοποιείται ακολουθώντας την πορεία του ηλεκτρικού ρεύµατος ή τη µεταφορά της ηλεκτρικής τάσης. Έτσι, ξεκινώντας από τον ακροδέκτη 15 (µετά την εκκίνηση) εµφανίζεται θετική τάση στην άνοδο της διόδου η οποία σε συνδυασµό µε τη γείωση της καθόδου στον ακροδέκτη 31 ενεργοποιεί το ρελέ Κ1. Προφανώς, αν το όχηµα δεν έχει εκκινήσει και δεν έχει δοθεί τάση στον ακροδέκτη 15, δε θα επιτραπεί η διέλευση ρεύµατος από τη δίοδο και άρα δε θα ενεργοποιηθεί το ρελέ Κ1. Εποµένως, µε αυτόν τον τρόπο ικανοποιείται η πρώτη προϋπόθεση λειτουργίας της αντλίας καυσίµου. Επιπρόσθετα, η δίοδος απαγορεύει την εµφάνιση αντίθετης πολικότητας στα άκρα του ρελέ Κ1. Η ενεργοποίηση του ρελέ Κ1 έχει ως αποτέλεσµα το κλείσιµο του διακόπτη 87 και τη διέλευση ρεύµατος από τον ακροδέκτη 30 προς τη µονάδα ελέγχου (ακροδέκτης 35), η 3
ΣΧΗΜΑ 11 Κυκλωµατικό διάγραµµα λειτουργίας του ρελέ αντλίας καυσίµου. οποία πληροφορείται την εκκίνηση του οχήµατος, καθώς και προς το ένα άκρο των βαλβίδων ψεκασµού (το δεύτερο γειώνεται µέσω της µονάδας ελέγχου). Η λειτουργία του ρελέ αντλίας καυσίµου πλέον ελέγχεται από τη µονάδα ελέγχου. Κάθε φορά που γειώνεται ο ακροδέκτης 85b µέσω του ακροδέκτη 20, το ρελέ Κ2, το οποίο έχει θετική τάση στο άλλο του άκρο (87), ενεργοποιείται και κλείνει τον αντίστοιχο διακόπτη. Έτσι, θετική τάση πηγαίνει από τον ακροδέκτη 30 µέσω του ακροδέκτη 87b στο ένα άκρο της αντλίας καυσίµου (ηλεκτροκινητήρας Μ). εδοµένου ότι το άλλο άκρο γειώνεται στον ακροδέκτη 31, η α- ντλία λειτουργεί. Το παράδειγµα αυτό είναι ενδεικτικό της ανάγνωσης ενός ηλεκτρικού σχεδίου και της πορείας του ηλεκτρικού ρεύµατος. Συνιστάται η αφετηρία από την πηγή τάσης και ο συνυπολογισµός της γείωσης ενώ σηµαντικό ρόλο παίζει η γνώση της λειτουργίας της υπό µελέτη διάταξης. 4
Ερώτηση Νο 1 : Οι αισθητήρες είναι οι : Οι ενεργοποιητές είναι οι : Β1 Β4 Τ1 Υ2 Β2 Β6 Τ2 Υ3 Β3 Β5 Υ1 Υ4 Ερώτηση Νο 2 : ιπλό ρελέ (Κ1) : Κ1.1 - Κ1.5 - Κ1.4 - Κ1.13 - Κ1.9 : 0 ή µικρότερο από12 V Κ1.3 : 12 V Κ1.12 - Κ1.14 : 12 ή 0 V Κ1.8 - Κ1.15 - Κ1.7 - Κ1.10 - Κ1.11 : µικρότερο από 12 V Αισθητήρας απόλυτης πίεσης (Β4) : Β4.1 : 0-5 V Β4.2 : 0 V Β4.3 : 5V Ποτενσιόµετρο πεταλούδας (Β3) : Β3.C : 0-5 V B3.A : 0 V B3.B : 5V Φίσα ηλεκτρονικής µονάδας ελέγχου (Χ11) : Όπου συνδέεται στο 15 ή στο 30 έχουµε 12 V. Όπου συνδέεται στην γείωση έχουµε 0 V. Οποιοδήποτε άλλο εξάρτηµα που έχει 2 ακροδέκτες στον έναν θα παίρνει 12 ή 5 V και στον άλλον θα είναι γειωµένο (0 V). 5
Ερώτηση Νο 3 : Η µονάδα ηλεκτρονικού ελέγχου (Χ11) δίνει τάση στους ακροδέκτες : Β1.1 - Β2.1 - Β3.Β - Β4.3 - Β6.1 Η διάταξη δίνει τάση σε όλα τα υπόλοιπα εξαρτήµατα εκτός από το Β5 και το Β6. Ερώτηση Νο 4 : Οι ακροδέκτες είναι : 23-4 - 1-19 - 6-22 - 16-18 Ερώτηση Νο 5 : Οι απαραίτητες προϋποθέσεις είναι να έχουµε γυρίσει το κλειδί στην πρώτη σκάλα και ο Χ11 να γειώνει την επαφή 23. Ερώτηση Νο 6 : Η ένδειξη που θα δείξει θα είναι 0 V γιατί θα έχει κοπεί η γείωση και δεν θα κλείνει κύκλωµα. 6
εν έχω κάνει διάγραµµα µοίρες-αντίσταση γιατί δεν πήραµε τέτοιες µετρήσεις. Ερώτηση Νο 8 : Ο τύπος είναι : n=60*(1/(60*t)) βλέπουµε ότι η περίοδος σήµατος είναι 0.5 s άρα οι στροφές είναι : N=60*(1/(60*0.5)) n=2 rpm Αν τα δόντια ήταν 28 θα είχαµε : n=60*(1/(28*0.5)) n=4.28 rpm Ερώτηση Νο 9 : Αν τα µπεκ ψεκάζουν συνέχεια το µίγµα θα είναι συνέχεια πλούσιο άρα το σήµα που θα διαβάζει ο εγκέφαλος θα είναι : 7
Ερώτηση Νο 10 : Τα µπέκ ψεκάζουν σε συγχρονισµό µε την εισαγωγή αέρα της αντίστοιχης βαλβίδας δηλαδή το καθένα ξεχωριστά γιατί όπως βλέπουµε στο σχέδιο ο εγκέφαλος έχει ξεχωριστά ποδαράκια για το κάθε µπέκ. Ερώτηση Νο 11 : Η βαλβίδα EGR όταν δέχεται 12 βολτ ανοίγει στο 100 % άρα για να ανοίξει στο 60 % αν το πάρουµε αναλογικά θα χρειαστεί 7,2 βολτ. Ο εγκέφαλος πάντα στέλνει ψηφιακό σήµα άρα µε µια πρώτη σκέψη θα µπορούσαµε να πούµε ότι δεν µπορεί να έχει συνέχεια ανοιχτή την βαλβίδα στο σηµείο που θέλει γιατί δεν µπορεί να στείλει µια σταθερή τάση. Αυτό όµως το καταφέρνει λόγο της α- δράνειας του πηνίου. Άρα το παλµογράφηµα είναι : 8
Ερώτηση Νο 12 : Στο πρώτο υποερώτηµα αλλάζει ο χρόνος ψεκασµού. Στο δεύτερο υποερώτηµα αν κρίνω από τα παλµογραφήµατα οι στροφές είναι ίδιες και στα 2 γιατί η τάση είναι ίδια. Αλλά η περίοδος είναι η διπλάσια από την κανονική αυτό µπορεί να γίνετε αν έβαλαν βολάν µε διπλάσια δόντια ή έ- χουν µπει γρέζια και ακαθαρσίες ανάµεσα στα δόντια και κλείνουν οι µαγνητικές γραµµές και από αλλού. Αυτό όµως νοµίζω πως δεν θα ήταν τόσο οµοιό- µορφο. Ο εγκέφαλος όµως δεν µπορεί να καταλάβει ότι η τάση είναι σταθερή µιας και το ψαλιδίζει το σήµα. Άρα νοµίζει ότι ο στρόφαλος έχει τις διπλάσιες στροφές. Για να δίνει στο ποτενσιόµετρο της πεταλούδας 7 βολτ ο εγκέφαλος σηµαίνει ότι έχει χαλάσει ο ρυθµιστής τάσης µέσα στον εγκέφαλο. 9