ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΚΤΥΟΥ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΣΕ ΗΜΟΤΙΚΑ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪ ΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ Καλαµάρα Κλ. και Νικολάου Κ. Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο, 26335 Πάτρα Email-1: kalakleo@yahoo.gr Email-2: kinikola@hol.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Μετά την πολυετή λειτουργία της τηλεθέρµανσης στην πόλη της Πτολεµαΐδας, µελετήθηκε και αξιολογήθηκε περιβαλλοντικά, η επέκταση του υφιστάµενου δικτύου της, σε ηµοτικά ιαµερίσµατα του διευρυµένου ήµου και σε συγκροτήµατα εργατικών κατοικιών, τα οποία είναι χωροθετηµένα τόσο στην πόλη της Πτολεµαΐδας, όσο και σε ηµοτικά ιαµερίσµατα. Ταυτόχρονα µελετήθηκε και τεκµηριώθηκε η τροφοδοσία του δικτύου της τηλεθέρµανσης από συµπαραγωγή ηλεκτρισµού θερµότητας υψηλής απόδοσης. Το αποτέλεσµα της µελέτης ήταν το πολύ µεγάλο κέρδος της µείωσης της ρύπανσης του περιβάλλοντος, καθώς έχουµε µείωση των εκποµπών CO 2, «σβήσιµο» των καπνοδόχων των λεβητοστασίων και αντικατάσταση αυτών από την καύση λιγνίτη στους Α.Η.Σ. για την ενιαία παραγωγή ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας. INSTALLATION AND ENVIRONMENTAL ASSESSMENT OF THE DISTRICT HEATING SYSTEM IN MUNICIPAL DISTRICTS OF PTOLEMAIDA Kalamara Kl. and Nikolaou K. School of Sciences and Technology, Hellenic Open University, 26335 Patra, Greece Email-1: kalakleo@yahoo.gr Email-2: kinikola@hol.gr ABSTRACT After many years of operating in the town of Ptolemaida, the possibility of extending the existing district heating system to municipal districts of the town as well as to tenement houses situated both in the town of Ptolemaida and its municipal districts has been studied and environmentally assessed. At the same time there has been a study and documentation of supplying the district heating system with high efficiency heat and electricity co production. The result of this study was the great benefit of reducing environmental pollution as carbon dioxide emissions are reduced, boiler ram chimneys «burn off» and they are replaced by lignite burning in S.E.P.s in order to simultaneously produce electrical and thermal energy.
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η περιοχή µελέτης θεωρείται µία από τις πλέον υποβαθµισµένες περιβαλλοντικά περιοχές της Ελλάδας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη των ανοιχτών ορυχείων λιγνίτη αλλά και των µεγάλων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Στην περιβαλλοντική υποβάθµιση της περιοχής, επίσης συµβάλουν και οι υπόλοιποι τοµείς της οικονοµικής δραστηριότητας, σε µικρότερο βέβαια βαθµό. Εξετάστηκε η εξοικονόµηση ή µη ενέργειας και η µείωση ή όχι των ρύπων του ατµοσφαιρικού περιβάλλοντος από το υφιστάµενο δίκτυο τηλεθέρµανσης, µε βάση τον αριθµό των παροχών που λειτουργούν µέσω αυτού, καθώς και το σενάριο επέκτασης του δικτύου, µε τα τυχόν θετικά ή αρνητικά οικονοµικά αποτελέσµατα και την ενδεχόµενη αύξηση ή µείωση των ρύπων του ατµοσφαιρικού περιβάλλοντος της περιοχής. Το πρόβληµα της αέριας ρύπανσης που εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή µελέτης, σχετίζεται τόσο µε τη λειτουργία της πόλης (αστική κλίµακα), όσο και µε τη ρύπανση που προκαλείται από σταθερές και συνεχόµενες πηγές (τοπική κλίµακα). Η λειτουργία των θερµοηλεκτρικών µονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, έχει σαν αποτέλεσµα την δηµιουργία πρωτογενώς και δευτερογενώς παραγόµενων ρύπων (λόγω της παρουσίας NOx και CΟ 2 ), όπως είναι τα σχηµατιζόµενα σωµατίδια PM 10, το διοξείδιο του θείου, τα οξείδια του αζώτου και τέλος το διοξείδιο του άνθρακα, ρύποι που συσχετίζονται σαφώς µε σοβαρά προβλήµατα υγείας του πληθυσµού αλλά και επιπτώσεις στην γεωργία, τα δάση, στα υλικά και στα φαινόµενα κλιµατικών αλλαγών. [1] Τα κυριότερα προβλήµατα υποβάθµισης του ατµοσφαιρικού περιβάλλοντος, σχετίζονται µε τις δραστηριότητες της.ε.η. (ανοιχτή ή επιφανειακή εξόρυξη λιγνίτη και λειτουργία Α.Η.Σ.) και µε την κυκλοφορία των οχηµάτων. Η τηλεθέρµανση, παρά το ότι αποτελεί γνωστή τεχνολογία από τον προηγούµενο αιώνα, άρχισε να αποκτά ιδιαίτερη σηµασία ως δίκτυο µεταφοράς και διανοµής θερµικής ενέργειας τα τελευταία χρόνια. Ως εγκατάσταση τηλεθέρµανσης, χαρακτηρίζεται η συνολική εγκατάσταση που σκοπό έχει να τροφοδοτήσει µε θερµότητα έναν καταναλωτή ή σύνολο καταναλωτών, µέσω ενός δικτύου µεταφοράς και διανοµής της θερµότητας αυτής, από µία ή περισσότερες εγκαταστάσεις παραγωγής θερµότητας. Η αποκεντρωµένη παραγωγή θερµότητας χαµηλής ενθαλπίας (χαµηλής θερµοκρασιακής στάθµης), στον τόπο της κατανάλωσης (π.χ. κεντρικές θερµάνσεις κτιρίων), είναι άµεσα συνδεδεµένη και µε τη διαθεσιµότητα και οικονοµικότητα των συµβατικών υγρών καυσίµων, που κυριαρχούν ως καύσιµα στον Ελληνικό χώρο. [2] Η τηλεθέρµανση αποτελεί σήµερα τον µοναδικό τρόπο µεταφοράς θερµότητας από οποιαδήποτε αποµακρυσµένη πηγή παραγωγής ή απόρριψης, στους καταναλωτές. Αποτελεί το µέσο για την αξιοποίηση θερµικής ενέργειας, η οποία διαφορετικά θα αποτελούσε βιοµηχανικό θερµικό απόβλητο, µε όλες τις δυσάρεστες συνέπειες που αυτό συνεπάγεται. Στον ελληνικό χώρο η πρώτη, µικρού µεγέθους, εγκατάσταση τηλεθέρµανσης λειτουργεί από το 1960 θερµαίνοντας τον οικισµό της.ε.η. στο Προάστιο Εορδαίας, από τον Α.Η.Σ. Πτολεµαΐδας. Ταυτόχρονα έχουν εκπονηθεί ή εκπονούνται, πλήθος µελετών σκοπιµότητας ή διερευνητικών µελετών, οι οποίες αναφέρονται στην ανάπτυξη ή βελτίωση συστηµάτων τηλεθέρµανσης. Να σηµειωθεί ότι η δυνατότητα που παρέχεται, µέσω της τηλεθέρµανσης, για την αξιοποίηση τοπικών ενεργειακών πόρων και πηγών ενέργειας, µε ταυτόχρονη ελάττωση της εξάρτησης από τα συµβατικά καύσιµα, είναι σηµαντική τόσο για την τοπική, όσο και για την εθνική οικονοµία.
2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Ο συµβατικός τρόπος κάλυψης των ηλεκτρικών και θερµικών αναγκών ενός καταναλωτή (ή οµάδας καταναλωτών), είναι η αγορά του ηλεκτρισµού από το εθνικό δίκτυο και η καύση κάποιου καυσίµου για την παραγωγή της θερµότητας. Κατά την µετατροπή της θερµικής ενέργειας σε µηχανική, στις θερµικές µηχανές, σύµφωνα και µε το δεύτερο θερµοδυναµικό αξίωµα (παράγοντας Carnot), ένα µεγάλο µέρος της θερµικής ενέργειας αποβάλλεται στο περιβάλλον µε πολύ χαµηλή θερµοκρασία. Έτσι κατά την λειτουργία ενός συµβατικού θερµοηλεκτρικού σταθµού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (όπως είναι οι λιγνιτικοί σταθµοί της.ε.η., αλλά και οι νέοι σταθµοί συνδυασµένου κύκλου µε φυσικό αέριο), µεγάλα ποσά θερµότητας αποβάλλονται στο περιβάλλον. Εάν δεσµευθεί η απορριπτόµενη θερµότητα για να χρησιµοποιηθεί ωφέλιµα, τότε η διαδικασία αυτή είναι η συµπαραγωγή, η οποία οδηγεί σε πολύ καλούς ολικούς βαθµούς απόδοσης της ενεργειακής µετατροπής. Συµπαραγωγή, δηλαδή, είναι η συνδυασµένη παραγωγή ηλεκτρικής (ή µηχανικής) και θερµικής ενέργειας από την ίδια αρχική πηγή ενέργειας. Σήµερα η συµπαραγωγή βρίσκει εφαρµογή και σε εγκαταστάσεις, όχι απαραίτητα βιοµηχανικές, σε συνδυασµό µε τα δίκτυα τηλεθερµάνσεων, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα της µεταφοράς της θερµότητας σε αρκετά µεγάλες αποστάσεις. Παραδείγµατα στην Ελλάδα, αποτελούν οι εγκαταστάσεις τηλεθέρµανσης της Κοζάνης και της Πτολεµαΐδας, όπου µετά από κατάλληλη µετατροπή των µονάδων της.ε.η. σε συµπαραγωγικές, µέρος της θερµικής ενέργειας που αποτελούσε θερµικό απόβλητο της παραγωγικής διαδικασίας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αξιοποιείται σήµερα θερµαίνοντας τα κτίρια των δύο πόλεων. Η δυνατότητα που παρέχεται, διαµέσου της τηλεθέρµανσης, για την αξιοποίηση τοπικών ενεργειακών πόρων και πηγών ενέργειας, µε ταυτόχρονη ελάττωση της εξάρτησης από τα συµβατικά καύσιµα είναι σηµαντική τόσο για την τοπική, όσο και για την εθνική οικονοµία. Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί, αναφέρονται το υφιστάµενο και το υπό κατασκευή υναµικό Παραγωγής Θερµότητας της περιοχής µελέτης. [4] A/A 1. Πίνακας 1. Υφιστάµενο και Υπό Κατασκευή υναµικό Παραγωγής Θερµότητας Υφιστάµενο δυναµικό παραγωγής θερµότητας Εγκατάσταση Παραγωγής Θερµότητας Α.Η.Σ. /.Ε.Η. Πτολεµαΐδας Μονάδα ΙΙΙ Ονοµαστική Θερµική Ισχύς [MWth] Πρωτογενής Πηγή Θερµότητας 50 Λιγνίτης 2. Α.Η.Σ. /.Ε.Η. Λ.Κ..Μ. 25 Λιγνίτης 3. 4. Λεβητοστάσιο Αιχµής - 25 Πετρέλαιο Εφεδρείας Υπό κατασκευή δυναµικό παραγωγής θερµότητας Α.Η.Σ. /.Ε.Η. Καρδιάς Μονάδες ΙΙΙ & ΙV 50 + 50 = 100 Λιγνίτης Μελετήθηκε η τροφοδοσία της τηλεθέρµανσης Πτολεµαΐδας από σταθµό ηλεκτροπαραγωγής στον οποίο λαµβάνει χώρα συµπαραγωγή ηλεκτρισµού θερµότητας που µπορεί να χαρακτηριστεί ως υψηλής αποδοτικότητας (Σ.Η.Θ.Υ.Α.).
Η τηλεθέρµανση Πτολεµαΐδας θα τροφοδοτηθεί και από τον ατµοηλεκτρικό λιγνιτικό σταθµό Καρδιάς, της.ε.η., συγκεκριµένα από τις µονάδες ΙΙΙ και IV, µε θερµική ισχύ 50MW από την καθεµία. Όλες οι αναφορές στηρίχθηκαν σε δεδοµένα σχεδιαστικά του είδους του ατµοστροβίλου που διαθέτει ο Α.Η.Σ. Καρδιάς Μονάδα ΙΙΙ και Μονάδα IV, δεδοµένου ότι δεν έχει λειτουργήσει µέχρι σήµερα ο σταθµός συµπαραγωγικά, αλλά προβλέπεται η λειτουργία αυτή για να τροφοδοτήσει µε θερµική ενέργεια την τηλεθέρµανση Πτολεµαΐδας. Ο ατµοστρόβιλος είναι τύπου συµπύκνωσης αποµάστευσης και λειτουργεί σήµερα ως ατµοστρόβιλος συµπύκνωσης. Ένας ατµοστρόβιλος συµπύκνωσης, µπορεί να µετατραπεί σε συµπαραγωγικό, εάν εξαχθεί µέρος της συνολικής παροχής ατµού από σηµείο βαθµίδα του στροβίλου πριν την έξοδό του στον συµπυκνωτή. Ο ατµοστρόβιλος, δηλαδή, δεν θα λειτουργεί ως τύπου «αντίθλιψης - back pressure turbine», αλλά ως τύπου «αποµάστευσης bleed off / steam extraction turbine». Με τον τρόπο αυτό λειτουργίας, η µονάδα δεν θα βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους συµπαραγωγής λόγω τηλεθέρµανσης, αλλά µέρος της ηλεκτρικής ενέργειας (κατά τη χειµερινή περίοδο) ή και όλη η ηλεκτρική ενέργεια (κατά τη θερινή περίοδο) θα παράγεται χωρίς ταυτόχρονη παραγωγή θερµικής ενέργειας. Το αποτέλεσµα της µελέτης αυτής, φαίνεται στον Πίνακα 2 που ακολουθεί και στον οποίο αναλυτικά το συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο της τηλεθέρµανσης, συγκριτικά για τις καταστάσεις χωρίς το έργο (ΠΡΙΝ) και µε το έργο (ΜΕΤΑ), προσδιορίζεται σε συνολική εξοικονόµηση πρωτογενούς ενέργειας µε το έργο, 28.177 MWH ή 19%. [3] Πίνακας 2. Ετήσιο Ενεργειακό Ισοζύγιο συστήµατος Τηλεθέρµανσης Συνολικά αποτελέσµατα ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ Συνολική πρωτογενής ενέργεια τηλεθέρµανσης - νέων συνδέσεων (ΕΚΠΕ) MWH 149.685 121.508 Ετήσια εξοικονόµηση πρωτογενούς συµβατικής ενέργειας (ΕΕΠΕ) MWH 28.177 Ετήσια εξοικονόµηση πρωτογενούς συµβατικής ενέργειας (ΕΕΠΕ) (%) 19 H περίοδος θέρµανσης για την περιοχή της Πτολεµαΐδας, ξεκινά τον µήνα Οκτώβριο και διαρκεί περίπου 200-210 ηµέρες. Η τυπική καµπύλη 24ωρου της θερµικής ισχύος λειτουργίας της πόλης εµφανίζει δύο χρονικές περιόδους αιχµής : η πρώτη το πρωί µεταξύ 07:00 έως 10:00 και η δεύτερη το απόγευµα µεταξύ 17:00 έως 19:00. Οι συµπαραγωγικές µονάδες καλύπτουν την βάση της ζήτησης του δικτύου. Η ισχύς παραγωγής κατά την διάρκεια των αιχµών υπολείπεται της παρεχόµενης προς την πόλη ισχύος, ενώ εµφανίζει και µικρές χρονικές διακυµάνσεις. Η κάλυψη της διαφοράς µεταξύ παραγωγής και ζήτησης γίνεται µέσω του εγκατεστηµένου συστήµατος αποθήκευσης θερµότητας, το οποίο αποτελείται από τρεις δεξαµενές συνολικής χωρητικότητας 1.800 m 3 και αποθηκευτικής ικανότητας 105 MWth. Η αποθηκευµένη θερµική ενέργεια, αποδίδεται στο δίκτυο στις περιόδους αιχµής, δηλαδή το πρωί και το απόγευµα, µε µέγιστη θερµική ισχύ 30 MWth. Η φόρτιση των δεξαµενών γίνεται κυρίως την νύχτα και δευτερευόντως το µεσηµέρι, εξασφαλίζοντας παράλληλα την εξοµάλυνση της καµπύλης παραγωγής θερµικής ισχύος. Εποµένως µε την αποθήκευση θερµότητας αυξάνει η θερµικής ισχύς διανοµής στα 130 MWth (100 MWth παραγωγής + 30MWth αποθήκευσης).
Σε περιπτώσεις ζήτησης υψηλών θερµικών φορτίων ή/και αδυναµίας µέγιστης παραγωγής από τις συµπαραγωγικές µονάδες, εισέρχεται στο σύστηµα παραγωγής θερµότητας και ο λέβητας αιχµής εφεδρείας της ηµοτικής Επιχείρησης Τηλεθέρµανσης Πτολεµαΐδας, η οποία αποτελεί και το διαχειριστή της Τηλεθέρµανσης στην περιοχή. Το υφιστάµενο εγκατεστηµένο µέγιστο ετεροχρονισµένο θερµικό φορτίο, είναι περίπου 120 MWth, ενώ µε τις αναπτύξεις του δικτύου διανοµής της πόλης, αναµένεται να φθάσει τα 150 MWth. Στην επόµενη πενταετία, µε δεδοµένο ότι θα έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή του Α.Η.Σ. / Καρδιάς, η θερµική ισχύς από συµπαραγωγή θα ανέλθει στα 175 MWth, µε αποτέλεσµα να µην απαιτείται πλέον η χρήση του λέβητα, ενώ θα υπάρχει και πλήρης κάλυψη εφεδρείας. Μετά το 2014, µε την ενδεχόµενη απόσυρση της Μονάδας ΙΙΙ του Α.Η.Σ. /.Ε.Η. Πτολεµαΐδας και του Α.Η.Σ. /.Ε.Η. Λ.Κ..Μ., η θερµική ζήτηση µπορεί να καλυφθεί µε πρόσθετη εγκατάσταση αποθήκευσης θερµότητας ικανότητας 100 MWth. Η µελέτη επέκτασης του δικτύου, περιλαµβάνει την κατασκευή του απαραίτητου δικτύου διανοµής, καθώς και την κατασκευή των απαιτούµενων, για τις εν λόγω περιοχές, παροχών και αναµονών καταναλωτών και η σύνδεσή τους µε το δίκτυο διανοµής. Ο αριθµός των κτιρίων που µελετάται να συνδεθούν είναι 1.330. Όλες οι περιοχές της υπό µελέτη επέκτασης, βρίσκονται εντός των ορίων του Καποδιστριακού ήµου Πτολεµαΐδας και επιλέχθηκαν να αποτελέσουν την περιοχή µελέτης, καθώς πέραν των σχεδίων της επιχείρησης για επέκταση του δικτύου, υπάρχει άµεση επιθυµία και ανταπόκριση των κατοίκων των περιοχών αυτών, στην ιδέα της σύνδεση τους µε το δίκτυο της τηλεθέρµανσης, Η θερµική ισχύς που απαιτείται για το σύνολο των παραπάνω περιοχών της µελέτης, είναι 230 MWth. Η απαιτούµενη θερµική ισχύς των 230 MWth, υπερβαίνει την συνολικά εγκατεστηµένη και προς εγκατάσταση ισχύ παραγωγής, που ανέρχεται σε 200 MWth. To έλλειµµα ισχύος, καλύπτεται εν µέρει από τον ετεροχρονισµό της ζήτησης και επιπρόσθετα από το εν λειτουργία Σύστηµα Αποθήκευσης Θερµότητας, το οποίο διαθέτει η επιχείρηση. Το σύστηµα αποθήκευσης θερµότητας, αποτελείται από δεξαµενές νερού υπό πίεση, οι οποίες «φορτίζονται» µε θερµό νερό, θερµικής ενέργειας 105 MWh, κατά τη διάρκεια των χαµηλών φορτίων της πόλης (τη νύχτα και το µεσηµέρι) και αποδίδουν την αποθηκευµένη ενέργεια κατά τη διάρκεια των αιχµών (το πρωί και το απόγευµα) µέγιστης ισχύος 30 MWth. Το δίκτυο διανοµής περιλαµβάνει προµονωµένους αγωγούς ονοµαστικής διατοµής από DN 50 έως DN 200, ενώ το δίκτυο των 1.330 παροχών καταναλωτών ονοµαστικής διατοµής από DN 25 έως DN 50. Το µήκος του δικτύου διανοµής (συµπεριλαµβανοµένων των αγωγών παροχών µέχρι τη ρυµοτοµική γραµµή), εκτιµήθηκε στα 71.000 µ. περίπου και το δίκτυο των παροχών καταναλωτών στα 21.400 µ. περίπου. Οπότε το κόστος κατασκευής του δικτύου διανοµής υπολογίζεται σε περίπου 85,00 /µ. και το κόστος κατασκευής του δικτύου καταναλωτών υπολογίζεται σε περίπου 95,00 /µ. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ 3.1 Αντιστοιχία Πετρελαίου Εξοικονόµηση Στον Πίνακα 3 που ακολουθεί, παρουσιάζεται η αντιστοιχία πετρελαίου µε την πωλούµενη θερµική ενέργεια της Τηλεθέρµανσης, για την υφιστάµενη κατάσταση της τελευταίας τριετίας, ενώ στον Πίνακα 4, παρουσιάζεται η αντιστοιχία πετρελαίου των νοικοκυριών της περιοχής επέκτασης και του συνολικού αριθµού νοικοκυριών (υφιστάµενης κατάστασης + επέκτασης). [4]
Η αντιστοιχία αυτή, αναφέρεται σε 1.330 κτίρια, τα οποία σύµφωνα µε το έργο κατασκευής του αγωγού σύνδεσης µε τον Α.Η.Σ. Καρδιάς, δύνανται να συνδεθούν στο σύστηµα Τηλεθέρµανσης. Ο αριθµός των συνδεδεµένων κτιρίων ανέρχεται σε 2.528 και ο αριθµός των νέων κτιρίων προς σύνδεση (περιοχή µελέτης) σε 1.330, µε συνολικό αριθµό συνδεδεµένων κτιρίων µετά το έργο 3.858. Από τα στοιχεία που συλλέξαµε και επεξεργαστήκαµε, ο αριθµός των παραπάνω προς σύνδεση κτιρίων, αντιστοιχεί σε σύνολο 1.586 νοικοκυριών. Πίνακας 3. Αντιστοιχία πετρελαίου υφιστάµενης κατάστασης έτος 2007 2008 2009 Αριθµός νοικοκυριών 8.738 9.556 10.420 Πωλούµενη Θερµική Ενέργεια [MWh/έτος] 131.593 145.438 153.982 Τόνοι Ισοδύναµου Πετρελαίου (TOE) [tn] 13.800 15.251 16.148 Πίνακας 4. Αντιστοιχία πετρελαίου µε την περιοχή µελέτης µε την παρούσα µελέτη υφιστάµενη + επέκταση επέκταση Αριθµός νοικοκυριών 12.006 1.586 Πωλούµενη Θερµική Ενέργεια [MWh/έτος] 199.642 26.372 Τόνοι Ισοδύναµου Πετρελαίου (TOE) [tn] 20.936 2.765 Από τη µέχρι σήµερα λειτουργία της τηλεθέρµανσης και µε βάση τα στοιχεία που συλλέξαµε [4], η πωλούµενη θερµική ενέργεια για την περιοχή επέκτασης που µελετήθηκε, υπολογίστηκε σε : 26.372 MWh/έτος. Η παραπάνω πωλούµενη θερµική ενέργεια, αντιστοιχεί σε 2.765 τόνους ισοδύναµου πετρελαίου. Λαµβάνοντας για το πετρέλαιο θέρµανσης την τιµή των 0,62 /lit, έχουµε ως αποτέλεσµα για την περιοχή της επέκτασης, να εξοικονοµείται το ποσό των : 2.765 tn X 1000 lit X 0,62 /lit = 1.714.300 από τη χρήση θερµικής ενέργειας από συµπαραγωγή και τη µη καύση πετρελαίου. Η διάρκεια λειτουργίας των συστηµάτων κεντρικής θέρµανσης ανά έτος, υπολογίζεται σε 1.154 h, ενώ η τιµή πώλησης θερµότητας για το 2010 ήταν 45,67 /MWHth, συµπεριλαµβανοµένου του Φ.Π.Α. 21%. Κατά συνέπεια η συνολική δαπάνη των καταναλωτών θα ήταν: 26.372 MWHth Χ 45,67 / MWHth = 1.204.409 Από τα παραπάνω, προκύπτει ότι το ποσό που εξοικονοµείται από τη σύνδεσή των υπό µελέτη κτιρίων µε το δίκτυο τηλεθέρµανσης, έναντι της αγοράς και καύσης πετρελαίου, είναι της τάξεως των 510.000 περίπου. Αυτό πρακτικά σηµαίνει µείωση των δαπανών θέρµανσης για τον καταναλωτή, αφού το σχετικό πλεόνασµα αναµένεται να ανέλθει περίπου στα 321,56 /νοικοκυριό ετησίως.
3.2 Εκποµπές CO 2 Στον Πίνακα 5 και στον Πίνακα 6 που ακολουθούν, παρουσιάζονται οι εκποµπές του CO 2, τόσο πριν όσο και µετά τη λειτουργία της τηλεθέρµανσης αντίστοιχα. [4] Πίνακας 5. Εκποµπές CO 2 πριν τη λειτουργία της Τ/Θ έτος 2007 2008 2009 Εκποµπές CO 2 λόγω λειτουργίας λεβήτων οικοδοµών [tn] 42.826 47.920 43.358 Συνολικές εκποµπές CO 2 από Α.Η.Σ. Πτολεµαίδας και Α.Η.Σ. ΛΙ.ΠΤΟΛ. για την παραγωγή της καταναλισκόµενης από την Τ/Θ 53.643 65.430 68.453 ηλεκτρικής ενέργειας προ Τ/Θ [tn] Σύνολο εκποµπών CO 2 πριν τη λειτουργία της Τ/Θ [tn] 96.469 113.350 111.811 Πίνακας 6. Τοπικές Εκποµπές CO 2 µετά τη λειτουργία της Τ/Θ έτος 2007 2008 2009 Συνολικές εκποµπές CO 2 από Α.Η.Σ. Πτολεµαίδας, Α.Η.Σ. ΛΙ.ΠΤΟΛ. και Λέβητα, µετά τη λειτουργία της Τ/Θ [tn] 55.871 67.994 69.695 Μείωση Τοπικών Εκποµπών µετά τη λειτουργία της Τ/Θ [tn] Μείωση Τοπικών Εκποµπών µετά τη λειτουργία της Τ/Θ [%] 40.598 45.356 42.116-42% - 40% - 38% Είναι ολοφάνερο ότι η µείωση των εκποµπών του CO 2 µετά τη λειτουργία της Τ/Θ είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Η σηµασία αυτής της µείωσης είναι ιδιαίτερη για την περιοχή, καθώς το ατµοσφαιρικό περιβάλλον αυτής ήταν ιδιαίτερα βεβαρηµένο για πολλά χρόνια. Στον παρακάτω Πίνακα 7, παρουσιάζεται η ποσοστιαία µείωση των τοπικών εκποµπών CO 2, µετά τη λειτουργία της Τ/Θ στην περιοχή µελέτης. [4] Πίνακας 7. Τοπικές Εκποµπές CO 2 µετά τη λειτουργία της Τ/Θ στην περιοχή µελέτης Συνολικές εκποµπές CO 2 από Α.Η.Σ. Πτολεµαίδας, Α.Η.Σ. ΛΙ.ΠΤΟΛ. και Λέβητα, µετά τη λειτουργία της Τ/Θ [tn] Μείωση Τοπικών Εκποµπών µετά τη λειτουργία της Τ/Θ [tn] Μείωση Τοπικών Εκποµπών µετά τη λειτουργία της Τ/Θ [%] µε την παρούσα µελέτη υφιστάµενη + επέκταση 72.303 63.526-44% Παρατηρούµε την ιδιαίτερη συνεισφορά της Τ/Θ στην µείωση των Τοπικών εκποµπών CO 2, µετά την επέκταση του δικτύου και τη λειτουργία αυτής στην περιοχή µελέτης.
4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Αποτιµώντας τη µελέτη της επέκτασης του δικτύου της Τηλεθέρµανσης του προηγούµενου κεφαλαίου, καταλήγουµε στο ότι η επέκταση αυτή θα επιφέρει τα παρακάτω οφέλη : Περιβαλλοντικά Οφέλη, όπως η άµεση εξοικονόµηση ενέργειας και καυσίµου, και η µείωση των εκποµπών CO 2 λόγω της υποκατάστασης του πετρελαίου. Από τα αποτελέσµατα της µελέτης, βλέπουµε µείωση των τοπικών εκποµπών µετά τη λειτουργία της Τ/Θ στην περιοχή µελέτης επέκτασης, της τάξεως του 6% επιπλέον, συγκριτικά µε τα αποτελέσµατα για το έτος 2009 και για το µέχρι τότε υφιστάµενο δίκτυο. Επίσης η λειτουργία της Τ/Θ στην περιοχή µελέτης επέκτασης, έχει ως αποτέλεσµα την εξοικονόµηση 2.765 tn ισοδύναµου πετρελαίου. Οικονοµικά Οφέλη, όπως η µείωση των δαπανών θέρµανσης για τον καταναλωτή. Η εξοικονόµηση του πετρελαίου που προαναφέρθηκε, αντιστοιχεί στο ποσό του 1.714.300. Κοινωνικά Οφέλη, καθώς τόσο τα περιβαλλοντικά, όσο και τα οικονοµικά οφέλη, οδηγούν σε αναβάθµιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής. Γενικότερα και µελετώντας την εδώ και αρκετά χρόνια λειτουργία των δικτύων της Τηλεθέρµανσης, καταλήγουµε στο ότι, η µεγάλη διείσδυση των δικτύων της στις ανεπτυγµένες ενεργειακές αγορές, οφείλεται κυρίως στους παρακάτω λόγους: µείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος, καθώς «έσβησαν» οι καπνοδόχοι των λεβητοστασίων και αντικαθίστανται από την καύση λιγνίτη στους Α.Η.Σ. για την ενιαία παραγωγή ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας. αποµακρύνονται από τις πόλεις οι τοπικές εστίες καύσης, συνεισφέροντας δραστικά στην αύξηση της ποιότητας ζωής των πόλεων. [5] η ωφέλεια από την προστασία του περιβάλλοντος δεν κοστολογείται εξοικονόµηση ενέργειας και ορθολογική χρήση αυτής, που υπερβαίνει το 30%, καθώς µε τη συµπαραγωγή, αυξάνεται ο βαθµός απόδοσης των µονάδων της.ε.η. και µειώνονται οι εκποµπές ρύπων [5] φθηνότερη θέρµανση και φθηνό ζεστό νερό Ανεξαρτησία, από τα δαπανηρά εισαγόµενα καύσιµα όπως το πετρέλαιο, καθώς η θερµότητα της Τ/Θ, παράγεται από λιγνίτη που αποτελεί εγχώριο καύσιµο χαµηλού κόστους ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Nikolaou K. (1999) Introduction to Natural and Human Environment, Vol. Β2, The Human Environment, Hellenic Open University, Patra, Greece, 1999, pp. 35-41. 2. Μοίρας. (2009) Τηλεθέρµανση: ο ρόλος της στην εξοικονόµηση ενέργειας, Προσυνεδριακή Εκδήλωση Τ.Ε.Ε. εξοικονόµηση ενέργειας σηµερινή κατάσταση και προοπτικές, Μυτιλήνη, 13/06/2009. 3. ηµοτική Επιχείρηση Τηλεθέρµανσης και Αναπτυξιακή υτικής Μακεδονίας (ΑΝΚΟ Α.Ε.) (2010), Μελέτη Τεκµηρίωσης Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Εξοικονόµησης Πρωτογενούς Ενέργειας, Κοζάνη. 4. ηµοτική Επιχείρηση Τηλεθέρµανσης Πτολεµαΐδας (2009) Αίτηση για Χορήγηση Άδειας ιανοµής Θερµότητας από τη Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας. 5. ηµοτική Επιχείρηση Τηλεθέρµανσης Πτολεµαΐδας (2010), Στοιχεία που αφορούν την Τηλεθέρµανση Πτολεµαΐδας, ιαθέσιµα στο : http://www.detip.gr, (τελευταία πρόσβαση Ιούνιος 2010).