ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Απόφαση 7α/03.07.2015 Συνεδρίαση 77η

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ Διεύθυνση: Ερυθρού Σταυρού 28 & Καρυωτάκη, 22100 Τρίπολη Τηλ.:2710-230000, fax: 2710-230005 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Απόφαση 7α/03.07.2015 Συνεδρίαση 77η Θέμα: Συγκρότηση του μητρώου εσωτερικών και εξωτερικών μελών για κρίση εκλογής, εξέλιξης ή μονιμοποίησης σε θέση Επίκουρου Καθηγητή και για κρίση εκλογής ή εξέλιξης σε θέση Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών στο γνωστικό αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία: Ποιητικά Κείμενα» Η ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του άρθρου 19 του Ν. 4009/2011 (ΦΕΚ 195 Α ) 2. Την απόφαση 1/7-12-2011 της 18ης συνεδρίασης της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (ΦΕΚ 134/3-02-2012 τεύχος Β ) 3. Την απόφαση 6/2-04-2013 της 44ης συνεδρίασης της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (ΦΕΚ 1002/24-04-2013 τεύχος Β ) 4. Την απόφαση 1/16-10-2013 της 52ης συνεδρίασης της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (ΦΕΚ 2807/05-11-2013 τεύχος Β ) 5. Την απόφαση 1/12-03-2014 της 57ης συνεδρίασης της Συγκλήτου το Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (ΦΕΚ 770/28-03-2014 τεύχος Β ) 6. Το απόσπασμα πρακτικών της 28 ης συνεδρίασης της Κοσμητείας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών (30-06-2015) Αποφασίζει Να εγκρίνει τη συγκρότηση του μητρώου εσωτερικών και εξωτερικών μελών για κρίσεις εκλογής, εξέλιξης ή μονιμοποίησης σε θέσεις Επίκουρων Καθηγητών και για κρίσεις εκλογής ή εξέλιξης σε θέσεις Αναπληρωτών Καθηγητών του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών στο γνωστικό αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία: Ποιητικά Κείμενα», ως ακολούθως: Α. Ανάλυση της πρότασης Η πρώτη κατηγορία κριτών σημειώνεται με την ένδειξη «Συνάφεια Βάσει ΦΕΚ» και με τον βαθμό συνάφειας με την ένδειξη «Άμεση» ή «Έμμεση». 1

Ο βαθμός της άμεσης συνάφειας ορίζεται από το ΦΕΚ διορισμού των καθηγητών των δύο πρώτων βαθμίδων που αφορά το Γενικό Γνωστικό Αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία» (και την απολύτως ταυτόσημη «Μεσαιωνική Ελληνική Φιλολογία») και «Δημώδη Βυζαντινή Φιλολογία». Ο βαθμός της έμμεσης συνάφειας ορίζεται από το ΦΕΚ διορισμού των καθηγητών των δύο πρώτων βαθμίδων που αφορά τα Γενικά Γνωστικά Αντικείμενα «Βυζαντινή Ιστορία», «Βυζαντινή Ιστορία και Βυζαντινός πολιτισμός» και «Βυζαντινών Βίος και πολιτισμός». Βάσει του ΦΕΚ διορισμού τους δραστηριοποιούνται στις εξής γνωστικές περιοχές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως συναφείς στο Γενικό Γνωστικό Αντικείμενο: Βυζαντινή Φιλολογία (και η απολύτως ταυτόσημη «Μεσαιωνική Ελληνική Φιλολογία») Δημώδης Βυζαντινή Φιλολογία (κλάδος της Βυζαντινής Φιλολογίας που εξετάζει τα πεζά και ποιητικά κείμενα που έχουν γραφεί σε δημώδη γλώσσα) Βυζαντινή-Μεταβυζαντινή Φιλολογία-Παλαιογραφία (η Παλαιογραφία συνδέεται άμεσα με την χειρόγραφη παράδοση και την έκδοση των κειμένων) Βυζαντινή Ιστορία και Βυζαντινός πολιτισμός/βυζαντινών Βίος και πολιτισμός (η Βυζαντινή Φιλολογία αποτελεί έκφανση του Βυζαντινού πολιτισμού, για την μελέτη του οποίου αξιοποιούνται και φιλολογικές πηγές. Η συνάφεια του Βυζαντινού πολιτισμού με την Βυζαντινή Φιλολογία φαίνεται και από το ότι στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ο Βυζαντινός πολιτισμός εντάσσεται στον Τομέα Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας του Τμήματος Φιλολογίας, καθηγητής Ταξιάρχης Κόλλιας) Βυζαντινή Ιστορία, Ιστορία Μεσαιωνικών-Βυζαντινών χρόνων [έχει θεματική συνάφεια ως προς το ιστορικό πλαίσιο εντός και υπό την επίδραση του οποίου παρήχθησαν όλα τα γραμματειακά είδη της Βυζαντινής Φιλολογίας. Επίσης οι Ιστορικοί στηρίζουν την έρευνά τους σε πηγές της Βυζαντινής περιόδου: πεζά κείμενα (ιστορικά κείμενα, αγιολογικά, νομικά, ρητορικά κλπ) και ποιητικά (π.χ. τα ιστορικά έπη του Γεωργίου Πισίδη, η έμμετρη χρονογραφία του Κων/νου Μανασσή) που αποτελούν αντικείμενο μελέτης και της Βυζαντινής Φιλολογίας. Βλ. ενδεικτικά το 3τομο έργο του Απ. Καρπόζηλου, «Βυζαντινοί Ιστορικοί και χρονογράφοι», εκδ. Κανάκη, όπου εξετάζεται η Βυζαντινή Ιστοριογραφία της Πρωτοβυζαντινής και Μέσης περιόδου και από φιλολογική άποψη] Η δεύτερη κατηγορία κριτών σημειώνεται με την ένδειξη «Συνάφεια Βάσει έργου» και με τον βαθμό συνάφειας με την ένδειξη «Άμεση» ή «Έμμεση». Ο βαθμός της άμεσης συνάφειας ορίζεται από το ΦΕΚ διορισμού των καθηγητών των δύο πρώτων βαθμίδων που αφορά το Γενικό Γνωστικό Αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία» (και την απολύτως ταυτόσημη «Μεσαιωνική Ελληνική Φιλολογία»), «Δημώδη Βυζαντινή Φιλολογία» και από το συγγραφικό τους έργο που σχετίζεται συνολικά ή εν μέρει με το Ειδικό Γνωστικό Αντικείμενο «Ποιητικά Κείμενα». Ειδικότερα οι κριτές βάσει του συγγραφικού τους έργου δραστηριοποιούνται στις εξής γνωστικές περιοχές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως συναφείς στο Ειδικό Γνωστικό Αντικείμενο, παρόλο που στο ΦΕΚ διορισμού τους δεν υπάρχει αναφορά σ αυτό: Λόγια Βυζαντινή Ποίηση Υμνογραφία

Δημώδης Βυζαντινή ποίηση (εξετάζει τα ποιητικά κείμενα που έχουν γραφεί σε δημώδη γλώσσα) Ο βαθμός της έμμεσης συνάφειας ορίζεται από το έργο των καθηγητών των δύο πρώτων βαθμίδων που αφορά τα Γενικά Γνωστικά Αντικείμενα: «Βυζαντινή Φιλολογία» (και την απολύτως ταυτόσημη «Μεσαιωνική Ελληνική Φιλολογία»), «Δημώδης Βυζαντινή Φιλολογία», «Βυζαντινή-Μεταβυζαντινή Φιλολογία- Παλαιογραφία», «Βυζαντινή Ιστορία», «Βυζαντινή Ιστορία και Βυζαντινός πολιτισμός» και «Βυζαντινών Βίος και πολιτισμός» και σχετίζεται με άλλα Ειδικά Γνωστικά Αντικείμενα εκτός των «Ποιητικών Κειμένων». Ειδικότερα οι κριτές βάσει του συγγραφικού τους έργου δραστηριοποιούνται στις εξής γνωστικές περιοχές (παρόλο που στο ΦΕΚ διορισμού τους δεν υπάρχει αναφορά), οι οποίες χαρακτηρίζονται ως συναφείς με το Ειδικό Γνωστικό Αντικείμενο «Ποιητικά Κείμενα» (οι γνωστικές περιοχές αναγράφονται από την περισσότερο στην λιγότερο συναφή με το Ειδικό Γνωστικό Αντικείμενο «Ποιητικά Κείμενα») Αγιολογία (έχει άμεση θεματική συνάφεια με την θρησκευτική Βυζαντινή ποίηση) Ιστοριογραφία (έχει θεματική συνάφεια ως γραμματειακό είδος της Βυζαντινής Φιλολογίας και ως προς το ιστορικό πλαίσιο εντός και υπό την επίδραση του οποίου παρήχθησαν όλα τα γραμματειακά είδη της Βυζαντινής Φιλολογίας) Επιστολογραφία (έχει θεματική συνάφεια ως γραμματειακό είδος της Βυζαντινής Φιλολογίας) Ρητορική (έχει θεματική συνάφεια ως γραμματειακό είδος της Βυζαντινής Φιλολογίας) Λεξικογραφία (έχει θεματική συνάφεια ως γραμματειακό είδος της Βυζαντινής Φιλολογίας) Η ένταξη ενός καθηγητή στην πρώτη κατηγορία, «Συνάφεια Βάσει ΦΕΚ», δεν συνοδεύεται από ειδική αιτιολόγηση, πέραν του ότι οι συγκεκριμένες γνωστικές περιοχές γενικού και ειδικού αντικειμένου έχουν χαρακτηριστεί ως συναφείς προς το παραπάνω αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία: Ποιητικά κείμενα». Η δεύτερη κατηγορία σημειώνεται με την ένδειξη «Συνάφεια Βάσει Έργου» και περιλαμβάνει είτε καθηγητές των δύο πρώτων βαθμίδων, οι οποίοι έχουν σημαντικό και πρόσφατο έργο στα ως άνω αντικείμενα, παρόλο που στο ΦΕΚ διορισμού τους δεν υπάρχει αναφορά σ αυτά, είτε καθηγητές των δύο πρώτων βαθμίδων, οι οποίοι έχουν σημαντικό και πρόσφατο έργο σε κάποια από τις προαναφερθείσες γνωστικές περιοχές, που έχουν χαρακτηριστεί ως συναφείς με τα ως άνω αντικείμενα, παρόλο που στο ΦΕΚ διορισμού τους δεν υπάρχει αναφορά σ αυτά. Στα προτεινόμενα μητρώα έχουν περιληφθεί και ερευνητές και καθηγητές πανεπιστημίων εξωτερικού, των οποίων η συνάφεια προσδιορίζεται βάσει θέσης και έργου σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο. Β Συνάφεια Βάσει ΦΕΚ Β1 Άμεση συνάφεια Βάσει ΦΕΚ μελών/κριτών ελληνικών πανεπιστημίων Σύμφωνα με τα ανωτέρω (Α. Ανάλυση της πρότασης) από τα μέλη/κριτές ελληνικών πανεπιστημίων άμεση συνάφεια Βάσει ΦΕΚ έχουν οι εξής (τα ονόματα παρατίθενται αλφαβητικά): 3

1. Αγγέλου Αθανάσιος 2. Αλεξάκης Αλέξανδρος 3. Αντωνοπούλου Θεοδώρα 4. Βάσσης Ιωάννης 5. Δημητρακόπουλος Φώτιος 6. Καλαμάκης Διονύσιος 7. Κοτζάμπαση Σοφία 8. Λαμπάκης Στυλιανός 9. Λουκάκη Μαρίνα 10. Παναγιώτου Αντώνιος 11. Παπαγιάννης Γρηγόριος 12. Πολέμης Ιωάννης 13. Τζιάτζη Μαρία Εξ αυτών με βάση τα ανωτέρω άμεση συνάφεια βάσει ΦΕΚ και έργου έχουν τα εξής μέλη/κριτές (οι οποίοι βάσει του συγγραφικού τους έργου δραστηριοποιούνται στις γνωστικές περιοχές «Λόγια Βυζαντινή Ποίηση», «Υμνογραφία» και «Δημώδης Βυζαντινή ποίηση», οι οποίες χαρακτηρίζονται ως συναφείς στο Ειδικό Γνωστικό Αντικείμενο «Ποιητικά Κείμενα», παρόλο που στο ΦΕΚ διορισμού τους δεν υπάρχει αναφορά σ αυτό (τα ονόματα παρατίθενται αλφαβητικά): 1. Αλεξάκης Αλέξανδρος 2. Αντωνοπούλου Θεοδώρα 3. Βάσσης Ιωάννης 4. Δημητρακόπουλος Φώτιος 5. Καλαμάκης Διονύσιος 6. Κοτζάμπαση Σοφία 7. Παναγιώτου Αντώνιος 8. Παπαγιάννης Γρηγόριος 9. Πολέμης Ιωάννης 10. Τζιάτζη Μαρία Άμεση συνάφεια βάσει ΦΕΚ και έμμεση βάσει έργου έχουν οι εξής κριτές, των οποίων το συγγραφικό έργο σχετίζεται με άλλα Ειδικά Γνωστικά Αντικείμενα εκτός των «Ποιητικών Κειμένων»: 1. Αγγέλου Αθανάσιος 2. Λαμπάκης Στυλιανός 3. Λουκάκη Μαρίνα Β2 Έμμεση συνάφεια Βάσει ΦΕΚ μελών/κριτών ελληνικών πανεπιστημίων Σύμφωνα με τα ανωτέρω (Α. Ανάλυση της πρότασης) από τα μέλη/κριτές ελληνικών πανεπιστημίων έμμεση συνάφεια Βάσει ΦΕΚ με το Ειδικό Γνωστικό Αντικείμενο «Ποιητικά κείμενα» έχουν οι εξής κριτές (τα ονόματα παρατίθενται αλφαβητικά): 1. Αντωνόπουλος Παναγιώτης 2. Κόλια-Δερμιτζάκη Αθηνά 3. Κωνσταντινίδης Κων/νος 4. Παπαδημητρίου-Δούκας Νικόλαος-Ιωάννης 5. Πέννα Βασιλική

6. Σαββίδης Αλέξιος 7. Σταυράκος Χρήστος 8. Τσουρής Κων/νος και έμμεση συνάφεια βάσει ΦΕΚ και έργου έχουν οι (τα ονόματα παρατίθενται αλφαβητικά): 1. Κατσώνη Πολύμνια (Λεξικογραφία, που αποτελεί κλάδο της Βυζαντινής Φιλολογίας) 2. Κιουσοπούλου Αντωνία (Αγιολογία) 3. Κόλλιας Ταξιάρχης 4. Κουντούρα-Γαλάκη Ελεωνόρα (Παλαιογραφία-Αγιολογία) 5. Μαυρομάτης Ιωάννης (Δημώδης-Βυζαντινή Φιλολογία-Μεταβυζαντινή Φιλολογία) 6. Σαράντη Ελένη (Αγιολογία) Γ Συνάφεια Βάσει Έργου Ως προς το Γνωστικό Αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία: Ποιητικά κείμενα» στην κατηγορία της συνάφειας βάσει έργου εμπίπτουν οι ερευνητές Α και Β βαθμίδας (διότι σε αυτούς δεν προσδιορίζεται Γνωστικό Αντικείμενο, αλλά η συνάφεια συνάγεται από το έργο τους) και οι καθηγητές πανεπιστημίων του εξωτερικού που έχουν περιληφθεί στα μητρώα εξωτερικών μελών/κριτών, και τούτο διότι το γνωστικό αντικείμενό τους προσδιορίζεται κατά κύριο λόγο μέσω του έργου τους και τον προσδιορισμό της θέσης τους με βάσει την ΑΠΕΛΛΑ. Στα μητρώα αυτά έχουν περιληφθεί καθηγητές ξένων Πανεπιστημίων και διακεκριμένων ερευνητικών Κέντρων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον επιστημονικό χώρο της Βυζαντινής Φιλολογίας και (μιλούν) και διαβάζουν ελληνικά. (τα ονόματα αναγράφονται αλφαβητικά) Γ1 Άμεση Συνάφεια βάσει έργου Άμεση συνάφεια με το Γνωστικό Αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία: Ποιητικά κείμενα» έχουν τα εξής μέλη/κριτές που ασχολούνται με την Βυζαντινή Ποίηση: λόγια, δημώδη, λειτουργική: 1. Αγαπητός Παναγιώτης (Έκδοση και ερμηνεία Βυζαντινών ποιητικών κειμένων) 2. Hinterberger Martin (Δημώδης Βυζαντινή Λογοτεχνία και ανίχνευση σημαντικών στοιχείων στο ιδεολογικό υπόβαθρο της Βυζαντινής Ποίησης σε σχέση και με πεζά γραμματειακά είδη, Αγιολογία) 3. Odorico Paolo (Έκδοση και σχολιασμός ποιητικών Βυζαντινών κειμένων) Γ2 Έμμεση Συνάφεια βάσει θέσης Έμμεση Συνάφεια βάσει θέσης με το Γνωστικό Αντικείμενο «Βυζαντινή Φιλολογία: Ποιητικά κείμενα» έχουν τα εξής μέλη/κριτές, οι οποίοι ασχολούνται με την Βυζαντινή Φιλολογία: 1. Berger Albrecht 2. Déroche Vincent 3. Καλδέλλης Αντώνιος 4. Moennig Ulrich 5

Εργογραφία αξιολογητών ερευνητών του μητρώου «Βυζαντινή Φιλολογια: Ποιητικά Κείμενα» ΣΑΡΑΝΤΗ ΕΛΕΝΗ Δημοσιεύσεις Μονογραφίες Τhe ByzantineCity in the Sixth Century: Literary Images and Historical Reality, Society of Messenian Archaeological Studies, Aθήνα 2006 Notai e documenti greci dall età di Giustiniano al XIX secolo. Tomo I. Il sistema notarile bizantino (VI-XV secolo), A. Giuffrè, Μιλάνο 1999 Le notariat byzantin du IXe au XVe siècles, Πανεπιστήμιo Αθηνών, «ΒιβλιoθήκηΣoφίαςΝ. Σαριπόλoυ», αρ. 86, 1991 Αυτοτελείς μελέτες, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους. The City in Byzantine Hagiography, The Ashgate Research Companion to Byzantine Hagiography, τομ. ΙΙ, επιμ. S. Efthymiades, Ashgate 2014, 421-451 Έγγραφα του 14 ου αιώνα της Μονής Ποδαρέας/Ποδαριώτισσας: Νομικά και κοινωνικά ζητήματα, Αντικήνσωρ.Τιμητικός τόμος Σπύρου Ν. Τρωϊάνου για τα ογδοηκοστά γενέθλιά του / Antecessor, Festschrift für Spyros N. Troianos zum 80. Geburtstag, επιμ. Β. Λεονταρίτου, Κ. Μπουρδάρα, Ε. Παπαγιάννη, Αθήνα 2013, τόμ. 2, 1563-1585 & Α. Μουτζάλη, Ναοί του Αποστόλου Ανδρέα στην Πάτρα: πηγές και ερμηνείες τους (4ος -19ος αιώνας), Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου: Ο Απόστολος Ανδρέας στην ιστορία και την τέχνη, Πάτρα 17-19 Νοεμβρίου 2006, επιμ. Ε. Γ. Σαράντη & Δ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, έκδ. Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Πάτρα 2013, 149-171 Ο Άγιος Ανδρέας και η Πάτρα: ιστορία και παράδοση, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου: Ο Απόστολος Ανδρέας στην Ιστορία και την Τέχνη, Πάτρα 17-19.11.2006, επιμ. Ε. Γ. Σαράντη&Δ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Πάτρα 2013, 17-46 The Frankish Morea: Evidence Provided by Acts of Private Transactions, Viewing the Morea: Land and People in the Late Medieval Peloponnese, επιμ. Sh. Gerstel, Dumbarton Oaks, WashingtonD.C., 2013, 187-211 Idyllic nature and urban setting: An ideological theme with artistic style, or playful selfindulgence, Villes de toute beauté, l ekphrasis des cités dans les littératures byzantines et byzantinoslaves. Actes du colloque international, Prague, 25-26 novembre 2011, Dossiers Byzantins 12, Παρίσι 2012, 9-36 The Byzantine Cities (8th-15th Centuries): Old Approaches and New Directions, επιμ. Τ. Κιουσοπούλου, Οι βυζαντινές πόλεις (8ος-15ος αιώνας). Προοπτικές της Έρευνας και Νέες Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ρέθυμνο, 2012, 25-45 Η γυναίκα χορηγός κατά την πρωτοβυζαντινή εποχή: Η προβολή ενός νέου ιδεολογικού προτύπου, Ειδικό Θέμα του 26 ου Συμποσίου Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Aρχαιολογίας και Tέχνης, Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία(Αθήνα 12-14/05/2006), επιμ. Μ. Παναγιωτίδου, H γυναίκα στο Βυζάντιο: Λατρεία και τέχνη, Aθήνα 2012, 107-140

Η κατάληψη της Κάτω Αχαϊάς από τους Φράγκους: Μια επική αφήγηση στο ιστορικό της πλαίσιο, Πρακτικά του Συνεδρίου «Δύμη: Φραγκοκρατία Βενετοκρατία Α' Τουρκοκρατία»,1-2/10/2005 (Αχαΐα), 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Πελοποννήσου, επιμ. Ε. Σαράντη, Πάτρα 2012, 5-16 Βυζαντινοί, Ιταλοί και οι αρχαιότητες τον 15 ον αιώνα: Η μαρτυρία του Κυριακού του Αγκωνίτη, Πρακτικά του Συνεδρίου «Δύμη: Φραγκοκρατία Βενετοκρατία Α' Τουρκοκρατία»,1-2/10/2005 (Αχαΐα), 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Πελοποννήσου, επιμ. Ε. Σαράντη, Πάτρα 2012, 171-195 & Α. Μουτζάλη, Τα Χαρτία του Κλαβαζού: το Διακοφτό Αιγιαλείας και ζητήματα του αγροτικού χώρου (15 ος -16 ος αι.), Πρακτικά του Συνεδρίου «Δύμη:Φραγκοκρατία Βενετοκρατία Α' Τουρκοκρατία»,1-2/10/2005 (Αχαΐα), 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Πελοποννήσου, επιμ. Ε. Σαράντη, Πάτρα 2012, 197-215 The Antiquities in Constructing Byzantine Identity: Literary Tradition versus Aesthetic Appreciation, Hortus Αrtium Medievalium, International Research Center for Late Antiquity and Middle Ages, Ζάγκρεβ, Κροατία 17 (2011), 95-113 Η Αχαΐα και ο βυζαντινός Μοριάς με το βλέμμα ενός ιταλού ανθρωπιστή: τέχνη, γράμματα, πολιτική εξουσία και σκηνές της ζωής από το ημερολόγιο του Κυριακού του Αγκωνίτη, Πρακτικά Συνεδρίου: Αχαΐα και Νότιος Ιταλία: Επικοινωνία, ανταλλαγές και σχέσεις από την αρχαιότητα ως σήμερα, Πρακτικά Συνεδρίου, Αίγιο, 6-9 Ιουλίου 2006, Εταιρεία Επιστήμης και Πολιτισμού Αιγιαλείας και Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, επιμ. Λ. Δρούλια, Α. Δ. Ριζάκης, Αθήνα 2011, 324-343 Urban Setting, Transition to Christianity. Art of Late Antiquity, 3 rd -7 th Century AD, επιμ. Α. Lazaridou, NέαΥόρκη 2011, 37-40 (http://www.onassisusa.org/transition/ebook) Late paganism and Christianization in Greece, The Archaeology of Late Antique Paganism, επιμ. L. Lavan &Μ. Μulryan, Late Antique Archaeology 7 (2011), 263-309 The Monuments in the Late Byzantine Ekphraseis of Cities: Searching for Identities, Byzantinoslavica 69 (2011), suppl. 3, Ekphrasis: La représentation des monuments dans les littératures byzantine et byzantino-slaves. Réalités et imaginaires, 179-192 Ταβυζαντινάεπιτραπέζιασκεύη: πολύτιμα, πήλινακαιξύλινα. Ιστορικές ερμηνείες, Τιμητικός Τόμος Α. Σταυρίδου-Ζαφράκα, Θεσσαλονίκη 2011, 525-542 Η έκφρασις της Τραπεζούντας από τον Βησσαρίωνα, η αρχαιότης και το ιστορικό μήνυμα, Βυζαντινός Δόμος 17-18 (2009-2010), 33-56 Ο χώρος στη βυζαντινή σκέψη, Η Αρχιτεκτονική ως Εικόνα: Πρόσληψη και Αναπαράσταση της Αρχιτεκτονικής στη Βυζαντινή Τέχνη, Κατάλογος Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, 6 Νοεμβρίου 2009-31 Ιανουαρίου 2010, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Θεσσαλονίκη, επιμ. Ε. Χατζητρύφωνοςκαι S. Ćurčić, Θεσσαλονίκη 2009, 1-35 SpaceinByzantinethought, ArchitectureasIcon:Perception and Representation of Architecture in Byzantine Art, επιμ. S. Ćurčić, E. Hadjitryphonos, Exhibition at the PrincetonUniversityArt Museum: March 6, 2010-June 6, 2010, YaleUniversity Press, New Haven, Connecticut 2010, 73-111 A history of the Greek notarial system, Handbuch zur Geschichte des Notariats der europäischen Traditionen, επιμ. Μ. Schmoeckel, W. Schubert, Baden-Baden 2009, 523-557 7

The Christianization of pagan temples from the Greek hagiographical texts (4 th -6 th c.), From Temple to Church: Destruction and Renewal of Local Cultic Topography in Late Antiquity, επιμ. J. Hahn, S. Emmel, U. Gotter, Leiden-Boston 2008, 113-134 Towns and cities, The Oxford Handbook of Byzantine Studies, επιμ. E. Jeffreys, J. Haldon, R. Cormack, Oxford University Press 2008, 317-327 Πάτρα: Φραγκοκρατία Βενετοκρατία, Πάτρα: απότηναρχαιότηταέωςσήμερα, επιμ. Τ. Σκλαβενίτη, Κ. Στάϊκου, Αθήνα 2005, 128-171 - The periods of Frankish and Venetian rule: history and topography, Patras: from Ancient Times to the Present, επιμ. Τ. Σκλαβενίτη, Κ. Στάϊκου, Αθήνα 2005, 128-171 Beholding the city and the church: the early Byzantine ekphraseis and corresponding archaeological evidence, ΔελτίοντηςΧριστιανικήςΑρχαιολογικήςΕταιρείας 24 (2003), 31-36 Από την καθημερινότητα του πρωτοβυζαντινού αριστοκράτη, Βυζαντινό κράτος και κοινωνία. Σύγχρονες κατευθύνσεις της έρευνας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2003, 57-87 Η οικουμενικότης του Βυζαντίου, Κατάλογος Έκθεσης του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών: Ώρες Βυζαντίου. Έργα και Ημέρες στο Βυζάντιο. Το Βυζάντιο ως Οικουμένη, Αθήνα 2001, 21-33 The oecumenical character of Byzantium, Byzantine Hours, Works and Days in Byzantium. Byzantium: An Oecumenical Empire, Athens 2002, 21-33 Τα «μνημείατουγένους» στηνιστοριογραφίατουπροκόπιου: Μιαλογοτεχνικήτεχνικήκαιτοιστορικόπαρελθόν, Βυζαντινά 21 (2001), 1-17 Perceptions and literary interpretations of statues and the image of Constantinople, Βυζαντιακά 20 (2000), 3-41 Aspects of early Byzantine urbanism in Albania, ΠρακτικάτoυΔιεθνoύςΣυνεδρίoυΟιΑλβανoίστo Μεσαίωνα, Εθνικό IδρυμαΕρευνών, Iνστιτoύτo ΒυζαντινώνΕρευνών, ΔιεθνήΣυμπόσια 5, Αθήνα 1998, 81-130 Privatization and subdivision of urban properties in the early Byzantine centuries: social and cultural implications, The Bulletin of the American Society of Papyrologists, 35/1-2 (1998), 17-44 The alienation of the dowry in the acts of Byzantine notaries, Vizantijski Vremmenik (Mόσχα) 55 (1998), 72-77 Constantinople, Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, επιμ. E. M. Meyers, 2, Oxford University Press 1997, 61-64 The Byzantine Empire, The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, επιμ. E. M. Meyers, 1, Oxford University Press, 1997, 394-398 The use of ancient spolia in Byzantine monuments: The archaeological and literary evidence, International Journal of the Classical Tradition 3/4 (1997), 395-423 Notes on the vita of Saint Markianos, Byzantinoslavica 57/2 (1996), 18-25 Constantinople and its saints (IVth-VIth c.): the image of the city and social considerations, Studi Medievali XXXVI (1995), 87-110 Evidence of barter economy in the documents of private transactions, Byzantinische Zeitschrift 88/2 (1995), 405-418 The Byzantine tribunals: problems in the application of justice and state policy (9th-12th c.), Revue des Études Byzantines 53 (1995), 165-204 The kallos of the Byzantine city: the development of a rhetorical topos and historical reality, Gesta, The International Center of Medieval Art 34/1 (1995), 37-56

Aspects of the Classical Tradition in Byzantium, Τoρόντo 1995 The dissolution of the urban space in the early Byzantine centuries: the evidence of the imperial legislation, Σύμμεικτα 9/2, επιμ. Ν. Γ. Μoσχoνάς, Αθήνα 1994, 295-308 Cursing in the Byzantine notarial acts: A form of warranty, Βυζαντινά 17 (1994), 441-533 On the archontike and ekklesiastike dynasteia and prostasia in Byzantium with particular attention to the legal sources: a study in social history of Byzantium, Byzantion 64 (1994), 69-117, 314-351 The neighbors' pre-emption right. Notes on the Byzantine documents of transactions, Δίπτυχα 6 (1994-5), 267-288 Byzantium and the Origin of the Modern Greek National Consciousness, Annual Lecture Series: Constantinople and Its Legacy, Τoρόντo 1992 Ο όρκoς στα βυζαντινά συμβόλαια (9oς-15oς αι.), Τόμoς Τιμητικός Κ.Ν. Τριανταφύλλoυ, Πάτρα 1991, 385-397 The twelfth century canon law commentaries on the αρχoντικὴδυναστεία: ecclesiastical theory vs. juridical practice, Byzantium in the 12th Century. Canon Law, State and Society, επιμ. Ν. Οικoνoμίδης, Αθήνα 1991, 375-404 Imperial jurisdiction over ecclesiastical provinces: the ranking of new cities as seats of bishops or metropolitans, Byzantium in the 12th Century. Canon Law, State and Society, επιμ. Ν. Οικoνoμίδης, Αθήνα 1991, 149-163 L' infirmitas sexus présumée de la moniale byzantine: doctrine ascétique et pratique juridique, Les femmes et le monachisme byzantin / Women and Byzantine Monasticism, Actes du Symposium d'athènes, 1988,εκδ. J.Y. Perreault, Αθήνα 1991, 87-97 A contribution to the study of the Byzantine notarial formulas: the infirmitas sexus of women and the sc. velleianum, Byzantinische Zeitschrift 83 (1990), 72-90 Christian attitudes toward pagan monuments in late antiquity and their legacy in later Byzantine centuries, Dumbarton Oaks Papers 44 (1990), 47-61 Notes on a prosopography of the Byzantine notaries, Medieval Prosopography 9/2 (1988), 21-49 The demise of the ancient city and the emergence of the mediaeval city in the Eastern Roman Empire, Echos du Monde Classique/Classical Views 32, n.s. 7 (1988), 365-401 L'enregistrement des actes privés (insinuatio) et la disparition des institutions municipales au VIe siècle, Cahiers des Études Anciennes (Κεμπέκ) 21 (1988), 117-130 La ratification des actes privés byzantins par une autorité civile et ecclésiastique, Revue des Études Byzantines 46 (1988), 167-180 Η μεσαιωνική Γλαρέντζα, Δίπτυχα 2 (1980-81), 61-71 Οι εμπoρικές και πoλιτικές σχέσεις της Πάτρας με τη Βενετία στο πρώτo ήμισυ τoυ 15oυ αιώνα, Θησαυρίσματα 17 (1980), 131-148 A propos de la ville de Patras aux 13e-15e siècles, Revue des Études Byzantines 38 (1980), 219-232 Η Πάτρα όπως την είδαν oι περιηγητές από το 1204 ως το 1500, Μνήμων 5 (1975), 7-32 Εκδοτικές επιμέλειες Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου: Ο Απόστολος Ανδρέας στην ιστορία και την τέχνη, Πάτρα 17-19 Νοεμβρίου 2006, επιμ. Ε. Γ. Σαράντη, Δ. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, έκδ. Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Πάτρα 2013 (ISBN 978-960-89611-5-9) 9

Πρακτικά Συνεδρίου«Δύμη:Φραγκοκρατία Βενετοκρατία Α' Τουρκοκρατία»,1-2/10/2005 (Αχαΐα), 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Πελοποννήσου υπό την αιγίδα του Δήμου Δύμης, 2005, Πάτρα 2012 (ISBN 968-950-90837-1-5) S. Vryonis Jr., The Fate and Fortunes of the Legacy of Saints Cyril and Methodios in the Balkans during the Period of the Ottoman Empire (Fourteenth-Eighteenth Century), Τoρόντo 1998 (ISBN 1-896566-14-6) Svetlana Popovič, The Architectural Iconography of the Late Byzantine Monastery, Τoρόντo 1997 (ISBN 1-896566-12-Χ) W. Treadgold, Why Write A New History of Byzantium?, Τoρόντo 1997 (ISBN 1-896566-10-3) G. Myers, A Tale of Bygone Years: The Kontakion for the Dedication of a Church in Medieval Rus. A Source Study and a Reconstruction, Τoρόντo 1997 (ISBN 1-896566-08-1) P. Magdalino, The Byzantine Background to the First Crusade, Τoρόντo 1996 (ISBN 1-896566- 06-5) H. Maguire, Image and Imagination: The Byzantine Epigram as Evidence For Viewer Response, Τoρόντo 1996 (ISBN 1-896566-04-9) Kallistos Ware, A Fourteenth-Century Manual of Hesychast Prayer: the Century of Kallistos and St Ignatios Xanthopoulos, Τoρόντo 1995 (ISBN 1-896566-02-2) I. Ševčenko, Observations on the Study of Byzantine Hagiography in the Last Half-Century, or Two Looks Back and One Look Forward, Τoρόντo 1995 (ISBN 1-896566-00-6) ΣΑΒΒΙΔΗΣΑΛΕΞΙΟΣ LIST OF PUBLICATIONS BOOKS & Shorter Monographs 1. Το Βυζάντιο και οι Σελτζούκοι Τούρκοι τον 11 ο αι., Αθήνα, Βιβλιοπωλείο των Βιβλιοφίλων, 1980; 2 nd ed.1988 2. ByzantiumintheNearEast: itsrelationswiththeseljuksultanateofrûminasiaminor, thearmeniansofciliciaandthemongolsa.d. c.1192-1237, Θεσσαλονίκη, Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών Παν/μίου Θεσσαλονίκης («Βυζαντινά κείμενα και μελέται» αρ.17), 1981 3. Τα χρόνια σχηματοποίησης του Βυζαντίου 284-518 μ.χ., Αθήνα, Βασιλόπουλος,1983 4. Ο Βυζαντινός ιστοριογράφος του 15 ου αι. Γεώργιος Σφραντζής (Φραντζής), Αθήνα, Βιβλιοπωλείο των Βιβλιοφίλων («Μικρή Μυριόβιβλος» αρ.1),1983 5. Το οικουμενικό βυζαντινό κράτος και η εμφάνιση του Ισλάμ 518-717 μ.χ., Aθήνα, Εστία («Πολιτική και ιστορία» αρ.28), 1985, 2 nd ed.1990 6. (incollaborationwithlazarosderiziotes) Ιστορία του Βυζαντίου με αποσπάσματααπό τις πηγές, τόμ.α : 284-717 μ.χ., Αθήνα, Πατάκης-Ιστορία, 1984; 2 nd ed.1996; 3 rd ed. 2001 (repr.2002, 2005) 7. Μελέτες βυζαντινής ιστορίας 11 ου -13 ου αι., Αθήνα, Καρδαμίτσα,1986; 2 nd ed..1995 8. Τα βυζαντινά Επτάνησα 11 ος -αρχές 13 ου αι. Το ναυτικό θέμα Κεφαλληνίας στηνυστεροβυζαντινή περίοδο, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο των Βιβλιοφίλων («Μικρή Μυριόβιβλος» αρ.6), 1986; 2 nd ed. 2007

9. Βυζαντινά στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στα Δωδεκάνησα και στη Μικρά Ασία 1189-c.1240. Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής προσωπογραφίας στην εποχή των Αγγέλων, των Λασκαριδών της Νίκαιας και των Μεγαλοκομνηνών του Πόντου, Αθήνα, Δόμος, 1987 10. Σελίδες από τη βαλκανική αντίδραση στην οθωμανική επέκταση κατά τους 14 ο και 15 ο αι. Ουγγλέσης-Ουνυάδης-Καστριώτης-Κλαδάς, Αθήνα, Ηρόδοτος, 1991 11. Η οθωμανική κατάκτηση της Θήβας και της Λεβάδειας, Αθήνα, Τροχαλία, 1993 12. Η βυζαντινή Ρόδος και οι Μουσουλμάνοι. Προβλήματα σχετικά με τις αραβικές και τις τουρκικές επιδρομές κατά του νησιού από τα μέσα του 7 ου έως τις αρχές του 14 ου αι., Αθήνα, Τροχαλία, 1994; 2 nd ed.1995 13. Οι Τούρκοι και το Βυζάντιο, τόμ.α : Προ-οθωμανικά φύλα στην Ασία και σταβαλκάνια, Αθήνα, Δόμος, 1996 (repr. 2001; 2 nd updated ed. 2006) (Α Βραβείο Α. Ipekçi); 2 nd ed. 2006 14. Βυζάντιο-μεσαιωνικός κόσμος-ισλάμ: δεκατρία δοκίμια ιστορίας και παιδείας, Αθήνα, Δημιουργία («Μελέτες για τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή ελληνική ιστορία» αρ.4), 1996; 2 nd ed..: Δεκαέξι δοκίμια ιστορίας και παιδείας, 2000; 3 rd ed.: Εικοσιπέντε δοκίμια ιστορίας και παιδείας, 2004, Παπαζήσης; 4 th ed., 2007 15. Ποικίλα δοκίμια ιστορικά, φιλολογικά, βιβλιοκριτικά 1991-1994, Αθήνα, Ιωλκός, 1999 16. Ούννοι, Βυζάντιο και Ευρώπη: Ο κόσμος των πρωίμων Τούρκων, Αθήνα, Ιδρυμα Γουλανδρή-Χορν («Το Βυζάντιο και οι ξένοι» αρ.1), 2000; 2 nd ed. 2004 17. Βυζαντινό ιστοριογραφικό πεντάπτυχο. Προκόπιος-Μιχαήλ Ψελλός- Αννα Κομνηνή-Ιωάννης Κίνναμος-Γεώργιος Σφραντζής. Συμβολή για τους ιστοριογράφους και την εποχή τους, Θεσσαλονίκη, Ηρόδοτος, 2001; 2 nd reviseded. 2012 18. (in collaboration with Benjamin Hendrickx) Introducing Byzantine history: a manual for beginners, Paris, Hêrodotos, 2001 19. (in collaboration with Benjamin Hendrickx) Εισαγωγήστηβυζαντινήιστορία 284-1461 μ.χ., trans. A. Kondyles, Θεσσαλονίκη, Ηρόδοτος/ Α. Σταμούλης, 2003 (Greek trans. of no. 18); 2 nd updated edition 2008 (Athens: Herodotos); 20. Δοκίμιαοθωμανικήςιστορίας, Αθήνα, Παπαζήσης, 2002; 2 nd updated ed. 2004; 3 rd ed. with additions and revisions, 2007 21. Οι Αλανοί του Καυκάσου και οι μεταναστεύσεις τους στην ύστερη αρχαιότητα και στο μεσαίωνα, Αθήνα, Ιδρυμα Γουλανδρή-Χορν, 2003 22. Στις ρίζες της οθωμανικής ιστοριογραφίας. Ιστοριογράφοι και χρονικογράφοι των 16 ου -18 ου αι., Αθήνα, Ενάλιος, 2003 23. Ιστορία του Βυζαντίου, τόμ. Γ : Η ύστερη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ο μεσαιωνικός Ελληνισμός 1025-1461 μ.χ., Αθήνα, Πατάκης, 2004; 2 nd ed. withadditions 2006 24. H ίδρυση της Μογγολικης Αυτοκρατορίας. Ο Τζένγκις Χαν, οι επίγονοί του και ο κόσμος της Ανατολής, 1206-1294 μ.χ., Αθήνα, Ιωλκός («Θέματα Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας & Πολιτισμού, 1), 2004; 2 nd updateded. 2009 25. Γεώργιος Μανιάκης. Κατακτήσεις και υπονόμευση στο Βυζάντιο του 11 ου αι. (1030-1043 μ.χ.), Αθήνα, Περίπλους (ser. Σελίδες Iστορίας), 2004 26. Οι Μεγάλοι Κομνηνοί της Τραπεζούντας και του Πόντου. Ιστορική επισκόπηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας του μικρασιατικού Ελληνισμού, 1204-1461, Αθήνα, 11

Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, 2005 («Αρχείον Πόντου», παράρτημα 25); 2 nd ed. withadditions, Thessalonike, Kyriakides, 2009 27. Από την ύστερη αρχαιότητα στον μεσαίωνα. Ιστορικά δοκίμια, Αθήνα, Ηρόδοτος, 2006 28. (incollaborationwithnikosnikoloudes), Ο ύστερος μεσαιωνικός κόσμος, 11 ος -16 ος αι. Βυζάντιο-μεσαιωνική Δύση-Ανατολή και Ισλάμ-Βαλκάνια και Σλάβοι, Αθήνα, Ηρόδοτος, 2007 (reissuedarticlesandstudies) 29. Byzantino-Normannica. The Norman capture of Italy (to A.D. 1081) and the first two Norman invasions in Byzantium (A.D. 1081-1085 and 1107-1108), Leuven: Peeters, 2007, series Orientalia Lovaniensia Analecta (OLA) 30. Mεγάλοιμαέστροι. Βιογραφικόλεξικό, Athens, Parakes, 2008; 2 nd updated ed. 2009 31. Δοκίμια κλασικής μουσικής παιδείας, Athens, Papazesses, 2009; 2 nd updateded. 2013 32. (incollaborationwithpanayiotesyannopoulos), Μεσαιωνική Πελοπόννησος: Βυζάντιο-Λατινοκρατία-πρώιμη Τουρκοκρατία, Athens, Herodotos, 2013 (reissuedarticlesandstudiesingreek, Engl. & French) 33. Μαέστροι στο διαδίκτυο. Μια Τράπεζα Πληροφοριών. Επιλογές και πρακτικός οδηγός, Athens, Herodotos, 2014 34. MedievalPeloponnesianbibliographyoftheperioduntiltheTurkishconquestofthe 15 th c.,athens, ΒιβλιοπωλείοτωνΒιβλιοφίλων («ΜικρήΜυριόβιβλος» αρ.7), 1990 35. Βυζαντινοτουρκικά μελετήματα. Ανατύπωση άρθρων 1981-1990, Αθήνα, Ηρόδοτος,1991(18 studiesingreek&engl.) 36. (συνεργασία Σ.Λαμπάκης) Γενική βιβλιογραφία περί του βυζαντινού Πόντου καιτουκράτους των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας, Αθήνα, Δόμος,1992 37. Μελετήματα βυζαντινής προσωπογραφίας και τοπικής ιστορίας. Ανατύπωση άρθρων 1981-1991, Αθήνα, Ηρόδοτος,1992 (32 studies in Greek&Engl.) 38. Βυζαντινή προσωπογραφία, τοπική ιστορία και βυζαντινοτουρκικές σχέσεις. Ανατύπωση άρθρων 1991-1994, Αθήνα, Κριτική,1994 (20 studies in Greek&Engl.) 39. Μελετήματα βυζαντινής, μεσαιωνικής και ισλαμικής ιστορίας. Ανατύπωση άρθρων 1984-1994, Θεσσαλονίκη-Φάρσαλα, Ηρόδοτος,1997 (33 studiesingreek&engl.) 40. Από το Βυζάντιο στην Τουρκοκρατία. Μεσαιωνικά, μεταβυζαντινά και ισλαμικά ιστορικά θέματα: ανατύπωση μελετών και άρθρων 1987-1997 Αθήνα,Δημιουργία («Μελέτες για τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή ελληνική ιστορία» αρ.9),1997 (35 studies in Greek, English, Russian & Turkish) 41. Γενική βιβλιογραφία βοηθημάτων (Βυζάντιο-δυτικός-ανατολικός/ ισλαμικόςσλαβοβαλκανικός κόσμος)/ Εγκυκλοπαιδικό προσωπογραφικό λεξικό βυζαντινής ιστορίας και πολιτισμού (companionvolume), Αθήνα, Μέτρον/ Ιωλκός, 2000 42. Βυζαντινά-τουρκικά-μεσαιωνικά (ανατύπωση άρθρων 1995-2000), Θεσσαλονίκη, Ηρόδοτος, 2002 (37 studiesingreek&engl.) CHAPTERS IN BOOKS &collective works (selection) 1 Entry «Τούρκοι», Παγκόσμια Ιστορία(Εκδοτικής Αθηνών), vol. II,1990(reprinted 1992),356-366 2 556 entries in Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια «ΥΔΡΙΑ», vols 28-55, Αθήνα 1983-88

3 147 entriesinεγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού, vols 1-6, Θεσσαλονίκη 1988-92 4 «Το χρονικό της Πρέβεζας»/ ThePrevezaChronicle (ingreek&engl.), Πρέβεζα (Λεύκωμα), Δήμος Πρέβεζας 1991, 10 pp. 5 8 chapters (in collab. with Th., Georgiades) in the collective vol. Πόντος. Ιστορίαλαογραφία-πολιτισμός, Θεσσαλονίκη 1991, 103-115, 116-125, 174-181, 208-216, 217-220, 221-223, 224-238, 263-272 & bibliogr. 688-689, 693-694, 697-700 6 Chapters «Ο αιώνας των Κομνηνών και οι Σταυροφορίες 1081-1204», «Το κράτος της Νίκαιας και η Αυτοκρατορία των Παλαιολόγων 1204-1453», «Τα άλλα βυζαντινά κράτη από τον 13 ο ως τον 15 ο αι.», Ελληνική Ιστορία (Εκδοτικής Αθηνών), 1992, 201-209, 218-225, 225-231 7 21 entriesintheencyclopaediaofislam, 2 nd ed., vols VII-XI (1993-2002): Mora/Morea (until 1461), Mora/Morea(1461-1833) (additionstooriginalentrybyn.bees), Nakshe/Naxos, Nauplion, Navarino (additionstooriginalentrybyn.bees), Para/Paros, Preveze/Preveza, Santurinadasi/Santorine, Semedirek- Semadirek/Samothrace, Sheytanlik/Gyaros, Shire/Syros, Tekfur, Tesalya- Teselya/Thessaly, Tourkopouloi/Turcoples, Wize- Vize/Bizye (withc.e.bosworth), Wodina/Edessa, Yenishehir/Larissa, ZaghanosPasha, Zaklise/ Zakynthos (inenglish&french/ doubleedition); entries Kuluz/ Volos, Mezistre/ Mystras, Yedi adalar/ Heptanese insuppl. vol XII (2004) 8 (incollab.withphoteinevlachopoulou&c.megalommates) ΒενιαμίνεκΤουδέλης,Τοβιβλίοτωνταξιδιών 1159-1173, Αθήνα, Στοχαστής («Ταξίδια-ανακαλύψεις»), 1994, 13-52(εισαγωγή), 115-244(σχόλια), 245-257 (βιβλιογραφία) 9 433 entriesintheεγκυκλοπαιδικό προσωπογραφικό λεξικό βυζαντινής ιστορίας και πολτισμού, volsi-vi, 1996-2006 10 12 entriesinthelexikonderbyzantinistik(1998-): Agarenen, AnadoluHisarī, Arkadien, Artukiden, Bergbau (mines&quarries), Buyiden, ChatzedakesM., Chryssocheir, Crispinus, DandankanSchlachtvon 1040, Danischmenditen, Despotat (otherentriesforthcominginsubsequentfascicles) 11 Chapters «Θέμα Χαλδίας», «Θέμα Κολωνείας», «Θέμα Λεοντοκώμης/ Τεφρικής», «Θέμα Χαρπεζικίου», «Θέμα Χοζάνου» inthecollectivework: Η Μικρά Ασία τωνθεμάτων. Ερευνες πάνω στην γεωγραφική φυσιογνωμία και προσωπογραφία των βυζαντινών θεμάτων της Μικράς Ασίας, 7 ος -11 ος αι., Αθήνα, ΚΒΕ/ΕΙΕ («Ερευνητική βιβλιοθήκη» αρ.1), 1998 (publ.1999), pp.287-297 & 459-468, 321-329 & 485-489, 337-341, 343-345, 347-348 12 27 entries in The Encyclopedia of the Crusades, editor A. Murray, vols I-VI, Santa Barbara, California (ABC Clio Publishers): Alexios III Angelos, Alexios IV Angelos, Alexios V Doukas Mourtzouphlos, Ankara battle 1402, Chaka bey, Choniates Niketas, Constantinople Siege of 1453, Crete, Danishmendids, Epiros, Ghazis, Greek sources, Il-Ghazi, Isaac II Angelos, Isaac Komnenos of Cyprus, John VIII Palaiologos, Khirokitia battle 1426, Kilij Arslan I, Kilij Arslan II, Leo II, king of Cilician Armenia, Seljuks of Rum, Sgouros Leo, Smyrna Crusade 1344, Tatikios, Theodore Angelos Doukas Komnenos, :Trebizond empire, Turcopoles 13

13 4 entries in the Encyclopaedia of Islam, 3 rd ed. (2009 ff.): Athos, Boghaz-ici/ Bosporos, Bozja/ Bozdja ada/ Tenedos, Büyük ada/ Prinkipos Journal Publications, prefaces & obituaries [exclusive of reviews-chronicles (selection) 1 Η Εύβοια κατά τα τέλη του 12 ου -αρχές 13 ου αι., Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών 24 (Αθήνα 1981-82), 313-323 1a. Ο Αραβας ιστοριογράφος Ιμπν αλ-αθίρ (1169-1233) και το παγκόσμιο χρονικό του ως πηγή για την ιστορία των Σταυροφοριών και των βυζαντινο-σελτζουκικών σχέσεων, Αθήνα 1981, 13 pp. 2 Το έργο του Τούρκου χρονικογράφου Ασίκ-Πασά-Ζαδέ (c.1400-c.1486) ως πηγή της υστεροβυζαντινής και πρώιμης οθωμανικής περιόδου, Δελτίο ΚέντρουΜικρασιατικών Σπουδών 3 (Αθήνα 1982), 57-70 3 Ο Σελτζούκος εμίρης της Σμύρνης Τζαχάς (Čaka) και οι επιδρομές του στα μικρασιατικά παράλια, στα νησιά του Αιγαίου και την Κωνσταντινούπολη, c.1081-c.1106 (2 μέρη), Χιακά Χρονικά 14 (Αθήνα 1982), 9-24 και 16 (1984), 51-66 4 Byzantium s Oriental front in the first part of the 13 th c.: the Empires of Nicaea and Trapezous(Trebizond) in view of the Seljuk and Mongol menace, Δίπτυχα3 (Αθήνα 1982-83),160-181 5 Η βυζαντινή δυναστεία των Γαβαλάδων και η ελληνοϊταλική διαμάχη για τη Ρόδο τον 13 ο αι., Βυζαντινά 12 (Θεσσαλονίκη 1983), 405-429 6 Οι Μεγάλοι Κομνηνοί του Πόντου και οι Σελτζούκοι του Rûm (Ικονίου) την περίοδο 1205/6-1222. Η διήγηση του IbnBibi για την κατάληψη της Σινώπης, 1214, Αρχείον Πόντου 39 (Αθήνα 1984),169-193 7 A note on the terms Rûm and Anatolia in Seljuk and early Ottoman times, ΔελτίοΚέντρουΜικρασιατικώνΣπουδών5 (1984-85, publ.1987), 95-102. 8 Theodore II Gabras, lord of Amisos in the early 13 th c., ΑρχείονΠόντου 40 (1985), 44-46 9 Οι Κο(υ)μάνοι και το Βυζάντιο,11 ος -13 ος αι., Βυζαντινά 13.2 (1985=Δώρημα στονι.καραγιαννόπουλο), 937-955 10 Η τελευταία πατζινακική επιδρομή στο Βυζάντιο,1122-1123 μ.χ., Παρνασσός 27.4 (Αθήνα 1985), 493-507

11 The Byzantine family of Kekaumenos(Cecaumenus), late 10 th -early 12 th cc., Δίπτυχα4 (1986-87=Ωδήμνήμης G.Schirò), 12-27 12 Ashik-Pasha-Zade on the conquest of Trebizond by the Ottoman Turks in A.D.1461, ΑρχείονΠόντου 41(1987), 240-248 13 Internal strife and unrest in later Byzantium, 11 th -13 th cc.(a.d.1025-1261). The case of urban and provincial insurrections (causes and effects), ΣύμμεικταΚΒΕ/ΕΙΕ 7 (Αθήνα 1987), 237-273 14 Constantine XI Lascaris, uncrowned and ephemeral basileus of the Rhomaioi after the fall of Constantinople to the 4 th Crusade, 1204-1205, Βυζαντιακά7 (Θεσσαλονίκη 1987), 141-174 15 Το κίνημα του Μανουήλ Καμμύτζη (Καμίτση) στη ΒΔ. Μακεδονία και Θεσσαλία στις αρχές του 13 ου αι., Θεσσαλικό Ημερολόγιο 12 (Λάρισα 1987=Α Αφιέρωμα στηβυζαντινή Θεσσαλία), 145-157 16 Η βυζαντινή Θήβα, 996/97-1204 μ.χ., Ιστορικογεωγραφικά 2 (Ιωάννινα- Θεσσαλονίκη 1987-88), 33-52 17 The fate of Constance-Anna of Hohenstaufen, empress of Byzantium-in-exile, Βυζαντιακά 8 (1988), 97-118 18 A note on the death of Leo Sgurus in A.D.1208, Byzantine & Modern Greek Studies 12 (Birmingham 1988), 289-295 19 Rhodes from the end of the Gabalas rule to the conquest by the Hospitallers, A.D.c.1250-1309, ΒυζαντινόςΔόμος 2 (Αθήνα 1988), 199-233 20 Σημείωμα περί του βυζαντινού οίκου Χαλκούτζη (Χαλκούτση), β μισό 10 ου -β μισό 13 ου αι., Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών 28 (1988-89, publ.1991), 63-73 21 The Kleichroniken on Byzantium s relations with the Seljuks and on the Oriental Frankish Kingdom s relations with Saladin and the Mameluks, A.D.1067-1291, Journal of Oriental & African Studies 1 (Athens 1989), 30-40 22 An important recent contribution to 16 th -c. navigation. A Greek translation of Piri Reis Bahriye, Journal of Oriental & African Studies 1 (1989), 207-214 23. Αττάλεια 11 ος -αρχές 14 ου αι.: η μετάβαση από τη χριστιανική στη μουσουλμανική εξουσία, Βυζαντινός Δόμος 3 (1989), 121-162 24. in collab.with S.Lampakes) The contribution of the programme Byzantine History Data Bank to the study of Byzantine and medieval Balkan prosopography and topography, Etudes balkaniques 25.3 (Sofija 1989), 111-115 15

25. Τheodore of Tarsus, Greek archbishop of Canterbury in A.D.668/69-690, ΕπετηρίςΕταιρείαςΒυζαντινώνΣπουδών 47(Αθήνα 1988-90), 97-108 26. The Byzantine family of Cecaumenus: addenda et corrigenda, Journal of Oriental & African Studies 2 (1990), 224-226, 27. Morea and Islam, 8 th -15 th cc.: a survey, Journal of Oriental & African Studies 2 (1990), 47-75 28. Σημειώσεις υστεροβυζαντινής προσωπογραφίας; οι Αγιοθεοδωρίτες,12 ος -13 ος αι., Τετράμηνα 43 ( Αμφισσα-Αθήνα 1990), 2835-2838 29. Ο εκχριστιανισμός των Ρώσων και το Ρωσικό Χρονικό του Νέστορος, Ιστωρ 2 (Αθήνα 1990), 83-94 30. Η Αττάλεια ως έδρα του βυζαντινού ναυτικού θέματος Καραβησιάνων/ Κιβυρραιωτών, μέσα 7 ου -τέλη 11 ου αι., Βυζαντινός Δόμος 4 (1990), 139-167 31. Notes on the Turkish raids in the Mystras area from c.1360 to the Ottoman conquest of 1469, ΕπετηρίςΕταιρείαςΒυζαντινώνΣπουδών 48 (1990-91, publ.1992), 45-51 32. Acropolites and Gregoras on the Byzantine-Seljuk confrontation at Antioch-on-the Maeander, A.D.1211. English translation and commentary, Tarih AraştïrmalarïDergisi 15.26(Ankara 1990-91, publ.1992), 93-101 and updated version: Journal oforiental & African Studies 8 (1996, publ.1997), 73-82 33. The Armenian-Georgian-Byzantine family of Apocapes/ Abukab in the 11 th c., Δίπτυχα 5 (1991), 96-104 34. Ο βυζαντινός οίκος των Αλακάδων/ Αλακασέων, β μισό 10 ου -τέλη 11 ου αι., Βυζαντιακά 11(1991), 231-238 35. The Trapezuntine sources on the Seljuk attack on Trebizond in A.D.1222-1223. English translation and commentary, ΑρχείονΠόντου 43 (1990-91), 102-130 36. Σημειώσεις για τη Νάξο και τις Πάρο-Αντίπαρο κατά τη βυζαντινή εποχή, Παριανά 43 (Αθήνα 1991), 227-237 37. Περί του γενάρχη των Καναβαίων Νικολάου Καναβού το 1204 μ.χ., Ναυπακτιακά 5 (Αθήνα 1990-91), 133-142 38. Notes on the Armeno-Byzantine family of Aspietes, late 11 th -early 13 th cc., Byzantinoslavica 52 (Praha 1991, publ.1992), 70-79

39. Prefacein: Χρατς Μπαρτικιάν, Ελληνισμός και Αρμενία, Athens, Ιδρυμα Γουλανδρή-Χορν, 1991, 5-20 40. On Pylos/ Navarino/ Zonklon in the Byzantine period, late 6 th -early 13 th cc., Βυζαντινά 16 (1991, publ.1992-93), 235-238 41. Some crucial issues concerning XI-XIII-c. Byzantine internal history from Basil II s death to the recapture of Constantinople, A.D.1025-1261: a bibliographical essay, ΒυζαντινόςΔόμος 5-6 (1991-92), 103-122 42. Περί του «θέματος» Φιλιππουπόλεως (η στρατιωτική διοίκηση της βυζαντινής Μακεδονίας), Νέα Εστία 132 (Αθήνα, Χριστούγεννα 1992= Αφιέρωμα στη Μακεδονία), 157-163 43. Nauplion in the Byzantine and Frankish periods, Πελοποννησιακά 19 (Αθήνα 1991-92), 286-302 44. Notes on Navarino in the Frankish, Venetian and early Ottoman periods, Ekklesiastikos Pharos 73.1(=new series 3) (Alexandria-Johannesburg 1992), 68-72 45. Προσωπογραφικό σημείωμα για τον Βυζαντινό στρατηλάτη Νικηφόρο Ξιφία, Τετράμηνα 48 (1992), 3233-3240 46. Bibliographical advances in Byzantine prosopography of the middle and later periods: part I, Medieval Prosopography 13.1 (W.Michigan University, Kalamazoo 1992), 67-154 47. Ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος και το Βυζάντιο, Νέα Εστία 131(1992), 256-261 48. Tamerlane, Byzantium and Spain (with notes on Clavijo s visit to Trebizond in A.D.1404, ΑρχείονΠόντου (1992-93), 46-58 49. Τρεις σημαντικές πηγές για την εποχή της Αλωσης: Νέστορ Ισκαντέρ, Κοσταντίν Μιχαήλοβιτς και Θεόδωρος Σπαντούνης, Τετράμηνα 50 (1993), 3626-3637 50. Προσωπογραφικό σημείωμα για τον απελευθερωτή της Κύπρου Νικήτα Χαλκούτζη και για τη χρονολογία ανακατάληψης της μεγαλονήσου (965 μ.χ.), Επετηρίς ΚέντρουΜελετών Ιεράς Μονής Κύκκου 2 (Λευκωσία 1993), 371-378 51. Late Byzantine and Western historiographers on Turkish mercenaries in Greek and Latin armies: the Turcoples, in R.Beaton-Charlotte Roueché(edd.), The making ofbyzantine history. Studies dedicated to D.M.Nicol, Aldershot,Variorum, 1993, 122-136 17

52. Zametki po vizantijskoj prosopografii XII v.: Aaron Isaak I Stefan Agiohristoforit (Russian transl.v.stepanenko), Antičnaja Drevnost i Sredine Veka 26 (Barnaul 1992, publ.1993 = Vizantija i srednevekovij Krym), 113-124 and in Engl.version: Notes on 12th-c. Byzantine prosopography: Aaron Isaacius and Stephanus Hagiochristophorites, Βυζαντιακά 14 (1994), 339-353 53. Ομάρ Καγιάμ και Νιζάμ αλ-μουλκ: από τις υψηλότερες στιγμές του μουσουλμανικού πολιτιστικού μεσαίωνα, JournalofOriental&AfricanStudies 5 (1993, publ.1994), 22-32 54. A note on Samothrace/Semedirek in the Tourkokratia, Journal of Oriental & AfricanStudies 5(1993,publ.1994),106-108 55. Ο Δημήτριος Καντεμίρ και η συμβολή του στη νεότερη ιστοριογραφία, Νέα Εστία 134 (1993), 1071-1074 56. Γεώργιος Φίνλαιϋ(1799-1875), Νέα Εστία 131(1992), 541-543 57. Δύο μεγάλοι Γερμανοί ιστορικοί μελετητές της Ελλάδος τον περασμένο αι.: Κάρολος Χοπφ (1832-1873) και Γουσταύος Χέρτσμπεργκ (1826-1907), Νέα Εστία 133 (1993), 385-387 58. Σημειώσεις για την μεσαιωνική Θήρα/ Σαντορίνη ως τα τέλη του 15 ου αι, Παριανά 53 (1994), 117-127 και 54 (1994), 205-211 59. Notes on Byzantine heraldry, Δίπτυχα 6 (1994-95 = Μνήμη B.Lavagnini), 71-77 60. Τα προβλήματα σχετικά με το βυζαντινό Ναύπλιο, Βυζαντιακά 14 (1994), 355-374 61. SelçuklusultaniAlpArslanveBizans (Turkishtransl.byEsinOzansoy), TarihDergisi35 (Istanbul Üniversitesi 1994 = Vol.Prof.Dr.H.D.Yildiz), 303-313 62. Notes on the history of Syros in the Middle Ages and the Turkish domination period, Ekklesiastikos Pharos 76.2(=new series 5)(1994),125-135 63. Περί του βυζαντινού οίκου των Ωπων στον 11 ο αι., Βυζαντινά 17 (1994,έκδ.1995), 323-328 64. Ο ιστορικός Παύλος Καρολίδης (1849-1930), Νέα Εστία 135 (1994), 39-42 65. Αλέξανδρος Α.Βασίλιεφ(1867-1953), Νέα Eστία135 (1994), 214-217 66. Κάρολος Κρουμπάχερ (1856-1909), Νέα Εστία 135 (1994), 669-671 67. Τα παλιά Γιούρα: ένα «διαβολονήσι» για τους Τούρκους, Παριανά 55 (1994), 266-269

68. Μνήμη Κωνσταντίνου Ν.Σάθα (1842-1914), Νέα Εστία 136 (1994), 1577-1581 69. Οι Σέρβοι Νεμανίδες και το Βυζάντιο. Επισκόπηση σχέσεων διακοσίων χρόνων, Νέα Εστία 136 (Χριστούγεννα 1994= Αφιέρωμα στους λαούς της Χερσονήσου τουαίμου), 214-220 70. Η μεσαιωνική Σάμος στις σελίδες ενός νέου βιβλίου για τη σαμιακή ιστορία (Κ.Πτίνης, Ιστορία της Σάμου,1992), Σαμιακές Μελέτες 1(Αθήνα 1993-94), 121-142 71. Φερδινάνδος Γρηγορόβιος (1821-1891), in: F. Gregorovius, Μεσαιωνική ιστορία Αθηνών, ΙΙΙ, Αthens, Kριτική, 1994, 471-474 72. Προλογικό σημείωμα για τον Ορέστη Ταφραλή και το έργο του, in: O. Tafrali, Η Θεσσαλονίκη από τις απαρχές ως τον 14 ο αι., Athens, Τροχαλία, 1994, 13-18 (&bibliography 373-385) 73. Τα προβλήματα για την οθωμανική κατάληψη και την εξάπλωση των κατακτητών στο θεσσαλικό χώρο, Θεσσαλικό Ημερολόγιο 28 (1995), 33-64 74. Romanus Boilas: court jester and throne counterclaimant in the mid-11 th c., Byzantinoslavica 56.1(1995= Studia byzantina ac slavica V.Vavrínek dedicata),159-164 75. Ο Πέτρος Χαρανής (1905-1985) και η ανάπτυξη των βυζαντινών σπουδών στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, Νέα Εστία 137 (1995), 739-741 76. Αρνολντ Τόϋνμπη(1889-1975): ένας μαϊστορας της φιλοσοφίας της Ιστορίας, Νέα Εστία 138 (1995), 1059-1063 77. Ουίλλιαμ Μίλλερ (1864-1945), Νέα Εστία 138 (1995), 1151-1154 78. O Γουσταύος Σλουμπερζέ και το ιστορικό του έργο, prefacein: G. Schlumberger, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και η άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως, repr. Athens, Δημιουργία, 1996 [1999], vii-xiv 79. Το Χρονικό του Γαλαξειδίου, μια σπουδαία μεταβυζαντινή ιστορική πηγή, prefacein: Κ. Sathas (ed.), Το Χρονικό του Γαλαξειδίου, repr. Athens, Δημιουργία, 1996, v-xii 80. Ο Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλους (1852-1942) και το ιστορικό του έργο, in: Δ. Καμπούρογλου, Οι Χαλκοκονδύλαι, repr. Athens, Δημιουργία, 1996, vii-xiv 81. Ο Κωνσταντίνος Χαγέ και το «έθνος των Κυπρίων» του Σκυλίτζη: προσωπογραφικό σημείωμα, Επετηρίς Κέντρου Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου 3 (1996), 35-38 19

82. Βυζαντινολογική προσωπογραφία και γενεαλογία: η εξέλιξη της έρευνας, Βυζαντιακά 16 (1996), 215-234 83..Η βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδος της σαμιακής ιστορίας και η εξέλιξη της έρευνας, Σαμιακές Μελέτες 2 ( 1995-96), 27-41 84. Τα καραβάν-σεράγια της Ανατολής στο μεσαίωνα, Η καθ ημάς Ανατολή 3 (Αθήνα 1996), 139-145 85. On the prosopography of the Byzantine maritime theme of Samos, Βυζαντινά18(1995-96,publ.1998= ΜνήμηΠ.Κ.Χρήστου),261-275 86. Τα Acta των Miklosich και Müller. Προλογικόσημείωμα, in Μiklosich-Müller, Acta et diplomata, repr. Athens, Σπανός, 1996, vol. I, 4-6 87. «Θερμουργός Αντιχριστοφορίτης, ανήρ αιμάτων». Η τύχη του Στεφάνου Αγιοχριστοφορίτη, κυρίου οργάνου του Ανδρονίκου Α Κομνηνού, insp.troianos (ed.), Εγκλημα και τιμωρία στο Βυζάντιο, Αθήνα 1997, 77-95 88. Some notes on the terms Agarenoi, Ismaelitai and Sarakenoi in Byzantine sources, Byzantion 67.1(Bruxelles 1997),89-96 89. Ο βυζαντινός Πόντος, οι Σελτζούκοι και οι Ντανισμεντίδες Τούρκοι, ΑρχείονΠόντου 47 (1996-97), 91-106 90. Παλαιά και νέα μεσαιωνική Πρέβεζα, Αφιέρωμα στον N.G.L.Hammond, Θεσσαλονίκη 1997, 389-392 91. Constantinople in a vice: some notes on Anadolu Hisar (1395/96) and Rumeli Hisar (1452), Acta Patristica et Byzantina 8 (Pretoria University 1997, publ.1998), 144-149 92. A prosopographical note on the first member of the Byzantine family of Contostephanus, Honorary vol.for Vasilka Tapkova-Zaimova, Sofija 1997(publ.1999),159-164 93. Notes on the Byzantine phantom -surname of Acominatus, Ekklesiastikos Pharos 79.2(=new series 8)(1997,publ.1998),156-162 94. Ο Σελτζούκος σουλτάνος Κιλίτζ Αρσλάν Β και η μάχη του Μυριοκεφάλου, 1176 μ.χ., Στρατιωτική Ιστορία 8 (March 1997), 14-22 95. Ρόμπερτ Μπράουνινγκ (1914-1997), Νέα Εστία 141 (1997), 856-857 96. Η μάχη στο Καπετρόν: η πρώτη μεγάλη βυζαντινοσελτζουκική σύγκρουση, 1048/ 1049 μ.χ., Στρατιωτική Ιστορία 10 (Μay 1997), 36-39