Εξετάσεις Οικονομικής Γεωγραφίας - Ιούλιος 2007 Α Όνομα: Επώνυμο: Αριθμός Μητρώου: Έτος: Επιθυμώ να μην περάσω το μάθημα εάν η βαθμολογία μου είναι του Ερωτήσεις 1. Εάν ο δείκτης συνεκτικότητας (β) ενός δικτύου είναι μεγάλος τότε: a. Το δίκτυο δεν είναι καλά συνδεδεμένο b. Η αλληλοσυσχέτιση μεταξύ της εξέλιξης του δικτύου μεταφορών και της αστικής ανάπτυξης αυτοενδυναμώνεται c. Το πάγιο κόστος κατασκευής δρόμων είναι μεγάλο και το λειτουργικό κόστος συντήρησής τους είναι, σχετικά, μικρό d. Τα δίκτυα συγκλίνουν σε κόμβους που λειτουργούν ως σημεία μεταφόρτωσης e. Ο χώρος είναι προσπελάσιμος 2. Η πυκνότητα ενός δικτύου δρόμων σε ένα χώρο 30 Km 2 που αποτελείται από 3 οικισμούς είναι 10Km/Km 2. Αυτό σημαίνει ότι: a. Η πυκνότητα του δικτύου είναι υψηλή b. Για κάθε οικισμό αντιστοιχούν 10Km οδοποιίας c. Ο συντομότερος δρόμος από κάθε οικισμό προς όλους τους άλλους είναι 10Km d. Οι δεσμοί του δικτύου (V) είναι λιγότεροι από τις γραμμές (E) 3. Ο κλάδος των υπηρεσιών μεταφορών δημιουργεί ευκαιρίες οικονομιών κλίμακας. Αυτό σημαίνει ότι: a. Ευνοούνται οι μεταφορές με πλοία b. Το μέσο μεταβλητό κόστος της μεταφορικής υπηρεσίας ισούται με το οριακό κόστος c. Δεν είναι σωστό να καταργηθούν τα μεταφορικά μονοπώλια (π.χ. ΟΣΕ) d. Η συγκέντρωση των εταιρειών του κλάδου των μεταφορών θα είναι υψηλή e. Δεν ευνοούνται τα μονοπώλια 4. Οι λειτουργίες των μεταφορικών υπηρεσιών μεταξύ τους είναι: a. Ανταγωνιστικές b. Υποκατάστατες c. Μερικώς ανταγωνιστικές d. Μερικώς ανταγωνιστικές και μερικώς υποκατάστατες e. Μερικώς υποκατάστατες 1
5. Προϊόντα υψηλής αξίας έχουν χαμηλή ελαστικότητα ζήτησης για μεταφορικές υπηρεσίες διότι: a. Η ελαστικότητα ζήτησης για το προϊόν είναι υψηλή b. Τα προϊόντα αυτά κατασκευάζονται σε χώρες του Τρίτου Κόσμου όπου οι μεταφορικές υπηρεσίες είναι φθηνές c. Το κόστος μεταφοράς του προϊόντος είναι μικρό σε σχέση με την τελική τιμή του στο τόπο κατανάλωσης d. Ο ανταγωνισμός των εταιρειών μεταφοράς είναι μεγάλος e. Η ελαστικότητα ζήτησης για μεταφορά επηρεάζεται από την ύπαρξη κόμβων μεταφόρτωσης 6. Μία επιχείρηση αντιμετωπίζει το παρακάτω κόστος μεταφοράς ανά Kg της πρώτης ύλης και του προϊόντος της. Κόστος Συνολικό κόστος μεταφοράς Κόστος συγκέντρωσης Κόστος διανομής P Τόπος μεταφοράς πρώτης ύλης A απόσταση O Τόπος μεταφοράς προϊόντος (αγορά) Σε ποιο σημείο του χώρου θα εγκατασταθεί η επιχείρηση; a. Στο σημείο P b. Στο σημείο Α c. Στο σημείο Ο d. Σε οποιοδήποτε σημείο του τμήματος ΟΑ e. Σε οποιοδήποτε σημείο του τμήματος PA 7. Οι χωρικές οικονομίες κλίμακας είναι: a. Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων δημιουργείται από την τοπική συγκέντρωση επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων b. Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων δημιουργείται από την επέκταση της παραγωγής σε μια καθορισμένη τοποθεσία c. Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων δημιουργείται από την τοπική συγκέντρωση ομοειδών επιχειρήσεων d. Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων στηρίζεται σε μεγάλα έργα υποδομής 2
8. Εάν η υπόθεση περί υπάρξεως γραμμικής αγοράς του βασικού υποδείγματος Hotteling για τη χωροταξική αλληλεξάρτηση των επιχειρήσεων δεν ισχύει, και η χωροταξική μορφή της αγοράς είναι κυκλική τότε: a. Οι επιχειρήσεις εγκαθίστανται αντικριστά η μία με την άλλη και εξυπηρετούν τη μισή αγορά b. Οι επιχειρήσεις εγκαθίστανται πλάτη με πλάτη και εξυπηρετούν ολόκληρη την αγορά c. Οι επιχειρήσεις απομακρύνονται όσο περισσότερο μπορεί η μία από την άλλη αφήνοντας και μία ζώνη του χώρου που δεν εξυπηρετείται από καμία επιχείρηση d. Οι επιχειρήσεις εγκαθίστανται πλάτη με πλάτη και εξυπηρετούν καθεμία τη μισή αγορά 9. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει το χωροταξικό κόστος ενός κλάδου με βάση το σημείο Π στο χώρο. Ποιά από τις παρακάτω προτάσεις είναι αληθής; Τιμή, Κόστος p 1 2 3 4 Ο α Π Ο β a. Στα τμήματα 1-2 και 3-4 λειτουργούν φορολογικές ελαφρύνσεις b. Στα τμήματα 1-2 και 3-4 λειτουργούν φορολογικές επιβαρύνσεις c. Στο τμήμα 3-4 έχουμε τοπικές επιβαρύνσεις στο κόστος παραγωγής d. Στο τμήμα 1-2 έχουμε την ύπαρξη οικονομιών συσπείρωσης e. Στο τμήμα 3-4 υπάρχει μεγάλος μεταφορικός κόμβος 3
10. Εάν η υπόθεση περί πλήρως ανελαστικής ζήτησης για το προϊόν στο βασικό υπόδειγμα Hotteling για τη χωροταξική αλληλεξάρτηση των επιχειρήσεων δεν ισχύει τότε: a. Οι επιχειρήσεις εγκαθίστανται πλάτη με πλάτη και εξυπηρετούν ολόκληρη την αγορά b. Οι επιχειρήσεις μετακινούνται από τα άκρα της αγοράς προς το κέντρο c. Η ελαστικότητα ζήτησης για το προϊόν δεν επηρεάζει την ελαστικότητα ζήτησης για συντελεστές παραγωγής και συνεπώς δεν επηρεάζει τη χωροθέτηση των επιχειρήσεων d. Οι επιχειρήσεις απομακρύνονται όσο περισσότερο μπορεί η μία από την άλλη αφήνοντας και μία ζώνη του χώρου που δεν εξυπηρετείται από καμία επιχείρηση e. Οι επιχειρήσεις μετακινούνται από το κέντρο της αγοράς προς τα άκρα 11. Η καλλιέργεια Α δίνει έσοδα 1,500 ευρώ ανά στρέμμα και και έξοδα (κόστος), συμπεριλαμβανομένου του λογικού κέρδους και του κόστους μεταφοράς του προϊόντος, 500 ευρώ. Αντίστοιχα, μια εναλλακτική καλλιέργεια Β δίνει έσοδα 1,000 ευρώ και κόστος 500 ευρώ ανά στρέμμα. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι αληθής; a. Η οικονομική πρόσοδος για τη καλλιέργεια Α είναι 500 ευρώ b. Η γαιοπρόσοδος για τη καλλιέργεια Β είναι 1.000 ευρώ c. Η γαιοπρόσοδος για τη καλλιέργεια Α είναι 500 ευρώ d. Η οικονομική πρόσοδος για τη καλλιέργεια Β είναι μικρότερη από τη γαιοπρόσοδό της e. Καμία από τις παραπάνω 12. Η γαιοπρόσοδος μεγιστοποιείται όταν: a. Το κόστος μεταφοράς μηδενίζεται b. Η απόσταση από την πόλη ισούται με L=E(ρ-α) c. Η καλλιέργεια είναι εντατική d. Τα μεταφορικά έξοδα είναι μη-αναλογικά e. Το ανά μονάδα κόστος μεταφοράς ισούται με το 1/10 του αντίστοιχου κόστους παραγωγής 13. Η θεωρία χωροθέτησης ανάλογα με το στάδιο του κύκλου ζωής του προϊόντος υποθέτει ότι, όταν ολοκληρωθεί η ζωή ενός προϊόντος (λίγο πριν τη διακοπή της παραγωγής του), η παραγωγή του θα γίνεται σε υπανάκτυκτες περιοχές διότι: a. Το προϊόν δεν ώριμο και δεν έχει ανάγκη διαφήμισης b. Οι χώρες αυτές έχουν ικανοποιητικό αριθμό ειδικευμένου προσωπικού c. Η έρευνα και ανάπτυξη στις χώρες αυτές είναι φθηνότερη για να αντικατασταθεί το προϊόν με ένα νέο d. Τα έξοδα έρευνας για την αντικατάσταση του προϊόντος είναι χαμηλά και συμφέρουν e. Το κόστος παραγωγής του προϊόντος είναι φθηνό 4
14. Αντιστροφή διαδικασίας αστικοποίησης είναι: a. Η μετακίνηση πληθυσμού από τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα b. Η ανάπτυξη περιοχών της υπαίθρου και αύξηση πληθυσμού μεγάλων χωριών και μικρών αστικών κέντρων c. Η μείωση του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα και αύξηση του πληθυσμού σε μεσαίου μεγέθους αστικά κέντρα d. Η επανάκαμψη του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα λόγω παραγόντων έλξης και απώθησης e. Η επέκταση των αστικών κέντρων στα προάστια 15. Χωρική εμβέλεια είναι: a. Η ελάχιστη περιοχή που απαιτείται για να υποστηριχθεί μία λειτουργία ενός κεντρικού τόπου b. Το ελάχιστο μέγεθος πληθυσμού που απαιτείται για τη κατανάλωση μίας υπηρεσίας που προσφέρεται από ένα κεντρικό τόπο c. Η ακάλυπτη περιοχή που δημιουργείται από ένα αγαθό που δεν προσφέρεται από τους τόπους 2ης τάξης αλλά καλύπτεται από κεντρικούς τόπους 1ης τάξης d. Η εξαγωνική χωροθέτηση των οικισμών 16. Το πρότυπο χρήσεων γης σε πολλές πόλεις βασίζεται στην ύπαρξη πολλών κέντρων διότι, ανάμεσα στα άλλα,: a. Οι οικονομίες συσπείρωσης δεν λειτουργούν ικανοποιητικά b. Τα ενοίκια στο κέντρο είναι υψηλά c. Μερικές επιχειρήσεις απαιτούν εξειδικευμένες μορφές έρευνας και ανάπτυξης d. Ένα λιμάνι χρειάζεται κατάλληλη προκυμαία e. Η γη είναι ακατάλληλη στα προάστια 17. Ο δείκτης υλικού του Weber μετρήθηκε για μία επιχείρηση και είναι 2,5. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι αληθής; a. Το εργοστάσιο είναι προσανατολισμού αγοράς b. Το εργοστάσιο παράγει ζάχαρη από ζαχαρότευτλα c. Το εργοστάσιο προσελκύεται ή στη πηγή της πρώτης ύλης ή στην αγορά d. Τα έξοδα ως συνάρτηση του βάρους της εντοπισμένης πρώτης ύλης είναι μικρά 18. Τα οικολογικά μοντέλα εσωτερικής οργάνωσης της πόλης βασίζονται στην ιδέα ότι: a. Η σύγχρονη πόλη είναι ένα οικοσύστημα όπως για παράδειγμα η σαβάνα ή η στέπα b. Ο άνθρωπος των πόλεων πρέπει να ζει οικολογικά (αρμονικά με τη φύση) c. Η συμπεριφορά του ανθρώπου στις πόλεις μοιάζει με τη συμπεριφορά μιας αγέλης d. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες στις πόλεις μπορούν να βελτιωθούν 5
19. Η έκφραση «σύγκλιση του χρόνου και του χώρου» σημαίνει ότι: a. Η ενσωμάτωση των σημείων παραγωγής σε μία εθνική οικονομία αλλάζει με τη σχετική χωροθέτησή τους b. Η καπιταλιστική ανάπτυξη ενσωμάτωσε απομονωμένες περιοχές c. Η συρρίκνωση του χώρου έχει σημαντικές συνέπειες στο τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το χώρο d. Οι εξελίξεις στη τεχνολογία μεταφορών μετακίνησαν περιοχές μέσα στο σύστημα οικισμών τη μία πιο κοντά στην άλλη 20. Το υπόδειγμα von Thunen είναι υπόδειγμα: a. Γενικής ισορροπίας b. Μερικής ισορροπίας c. Νεοκλασικό d. Κεϋνσιανό e. Επιχειρησιακό Φύλλο Απαντήσεων Σημειώστε την απάντηση κάθε ερωτήσεως (a,b,c,d ή e) με ευκρίνεια στο κουτάκι δίπλα σε κάθε ερώτηση Ερώτηση Απάντηση Ερώτηση Απάντηση Ερώτηση Απάντηση Ερώτηση Απάντηση 1. 6. 11. 16. 2. 7. 12 17. 3. 8. 13 18. 4. 9. 14 19. 5. 10. 15. 20. Βαθμολογία: Κάθε σωστή απάντηση παίρνει 1 μονάδα Το άθροισμα της βαθμολογίας ανάγεται στη κλίμακα 0-10 (20 μονάδες = βαθμός 10). Στους επιτηρητές πρέπει να παραδοθούν και οι έξι σελίδες του διαγωνίσματος Καλή επιτυχία Δημήτρης Σκούρας 6