ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ Κατάλογος της ΕΕ που περιλαµβάνει πρόσωπα, οµάδες και οντότητες στις οποίες εφαρµόζονται ειδικά µέτρα για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας 22 εκεµβρίου 2009 Η ΕΕ θέσπισε για πρώτη φορά περιοριστικά µέτρα κατά προσώπων και οντοτήτων που ενέχονται σε τροµοκρατικές πράξεις το εκέµβριο 2001, µετά τις τροµοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεµβρίου του ιδίου έτους. Ο κατάλογος της ΕΕ καταρτίστηκε προκειµένου να εφαρµοστεί η απόφαση 1373 (2001) του Συµβουλίου Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών, η οποία εγκρίθηκε δυνάµει του κεφαλαίου VII του καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Προς το σκοπό αυτό, η ΕΕ καθόρισε κοινή θέση αριθ. 2001/931/ΚΕΠΠΑ του Συµβουλίου για την εφαρµογή ειδικών µέτρων για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας και εξέδωσε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου για τη λήψη ειδικών περιοριστικών µέτρων κατά ορισµένων προσώπων και οντοτήτων µε σκοπό την καταπολέµηση της τροµοκρατίας. Η κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ θεσπίζει τα κριτήρια για την εγγραφή στον κατάλογο προσώπων, οµάδων ή οντοτήτων που ενέχονται σε τροµοκρατικές πράξεις και προσδιορίζει τις πράξεις που συνιστούν τροµοκρατικές πράξεις. Κάθε πρόσωπο, οµάδα και οντότητα από τον κατάλογο που επισυνάπτεται στην κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ και στις µεταγενέστερες τροποποιήσεις, υπόκειται σε ενισχυµένα µέτρα που αφορούν την αστυνοµική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, σύµφωνα µε το άρθρο 4 της κοινής θέσης. Επιπλέον, τα πρόσωπα, οι οµάδες και οι οντότητες που υπόκεινται επίσης στα άρθρα 2 και 3 και περιλαµβάνονται και στον κατάλογο του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου υπόκεινται σε δέσµευση περιουσιακών στοιχείων. Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν Τ Υ Π Ο Υ R u e d e l a L o i 1 7 5 B 1 0 4 8 Β Ρ Υ Ξ Ε Λ Λ Ε Σ T η λ. : + 3 2 ( 0 ) 2 2 8 1 9 5 4 8 / F a x : + 3 2 ( 0 ) 2 2 8 1 8 0 2 6 press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu 1

Ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου προβλέπει τη δέσµευση όλων των κεφαλαίων, άλλων χρηµατικών περιουσιακών στοιχείων και οικονοµικών πόρων που ανήκουν στα συγκεκριµένα πρόσωπα, στις οµάδες και οντότητες. Επιπλέον, ορίζει ότι κανένα κεφάλαιο, άλλο χρηµατικό περιουσιακό στοιχείο ή οικονοµικός πόρος δεν διατίθεται, άµεσα ή έµµεσα σε αυτούς. Προβλέπει επίσης εξαιρέσεις για ανθρωπιστικούς λόγους, επιτρέποντας τη χρήση χρηµατικών περιουσιακών στοιχείων σε ορισµένες περιστάσεις όπως οι πληρωµές για είδη διατροφής, φάρµακα ή νοµικά έξοδα. Ο κατάλογος της ΕΕ είναι διαφορετικός από το καθεστώς της ΕΕ για την εφαρµογή της απόφασης του Συµβουλίου Ασφαλείας 1390 (2002) του ΟΗΕ για τη δέσµευση κεφαλαίων προσώπων και οντοτήτων που συνδέονται µε τον Ουσάµα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο της Αλ Κάιντα και τους Ταλιµπάν (κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 881/2002 του Συµβουλίου). Κριτήρια για εγγραφή στον κατάλογο Η κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ εφαρµόζεται σε πρόσωπα, οµάδες και οντότητες που ενέχονται σε τροµοκρατικές πράξεις, όταν έχει ληφθεί απόφαση από αρµόδια αρχή σε σχέση µε το συγκεκριµένο πρόσωπο, την οµάδα ή την οντότητα. Η απόφαση αυτή µπορεί να αφορά την έναρξη ανακριτικών πράξεων ή ποινικής διώξεως για µια τροµοκρατική πράξη ή την απόπειρα τέλεσης ή τη διευκόλυνση µιας τέτοιας πράξης βάσει σοβαρών και αξιόπιστων αποδείξεων ή ενδείξεων, είτε καταδίκη για τέτοιες πράξεις. Αρµόδια αρχή είναι η δικαστική αρχή, ή, εάν δικαστικές αρχές δεν έχουν αρµοδιότητα στον τοµέα αυτό, ισοδύναµη αρµόδια αρχή. Τι συνιστά τροµοκρατική πράξη δυνάµει της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ; Το άρθρο 1 παράγραφος 3 της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ ορίζει το νόηµα της «τροµοκρατικής πράξης». «Τροµοκρατική πράξη» νοείται εκ προθέσεως πράξη η οποία, εκ της φύσεώς της ή των συνθηκών της είναι δυνατόν να προσβάλει σοβαρά χώρα ή διεθνή οργανισµό, όπως ορίζεται ως αξιόποινη πράξη από το εθνικό δίκαιο. Μεταξύ άλλων, τροµοκρατική πράξη είναι µια από τις ακόλουθες : προσβολή κατά της ζωής προσώπου, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει το θάνατο, προσβολή κατά της σωµατικής ακεραιότητας προσώπου, απαγωγή ή αρπαγή προσώπων, πρόκληση µαζικών καταστροφών σε κυβερνητικές ή δηµόσιες εγκαταστάσεις, συγκοινωνιακά συστήµατα, εγκαταστάσεις υποδοµής, κατάληψη αεροσκαφών ή πλοίων ή άλλων µέσων µαζικής µεταφοράς ή µεταφοράς εµπορευµάτων, κατασκευή, κατοχή, κτήση, µεταφορά, προµήθεια ή χρήση πυροβόλων όπλων, εκρηκτικών υλών, πυρηνικών βιολογικών και χηµικών όπλων, συµµετοχή στις δραστηριότητες τροµοκρατικής οµάδας, µεταξύ άλλων µε την παροχή σε αυτήν πληροφοριών ή υλικών µέσων ή µε τη χρηµατοδότηση των δραστηριοτήτων της, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η συµµετοχή αυτή θα συµβάλει στις εγκληµατικές δραστηριότητες της οµάδας. 2

Προκειµένου οι πράξεις αυτές να νοούνται ως τροµοκρατικές πράξεις πρέπει να διαπράττονται µε σκοπό να εκφοβίσουν σοβαρά έναν πληθυσµό, ή να εξαναγκάσουν αδικαιολόγητα µια κυβέρνηση ή έναν διεθνή οργανισµό να εκτελέσει ή να παραλείψει οποιαδήποτε πράξη, ή να αποσταθεροποιήσουν σοβαρά ή να καταστρέψουν τις θεµελιώδεις πολιτικές, συνταγµατικές, οικονοµικές ή κοινωνικές δοµές µιας χώρας ή ενός διεθνούς οργανισµού. ιαδικασία Κατά το πρώτο εξάµηνο του 2007, το Συµβούλιο προέβη σε ενδελεχή επανεξέταση και παγίωση των διαδικασιών του για την εγγραφή και τη διαγραφή από τον κατάλογο προσώπων, οµάδων και οντοτήτων σύµφωνα µε την κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ και τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου. Ως αποτέλεσµα της επανεξέτασης αυτής, συµφωνήθηκαν συγκεκριµένες βελτιώσεις προκειµένου να καθιερωθεί σαφέστερη και περισσότερο διαφανής διαδικασία. Τα κύρια στοιχεία της εφαρµοστέας διαδικασίας εκτίθενται κατωτέρω. Συστάθηκε νέα οµάδα, η «Οµάδα για την υλοποίηση της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ για την εφαρµογή ειδικών µέτρων για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας» (Οµάδα ΚΘ 931), στην οποία ανατέθηκε η εξέταση προτάσεων για εγγραφές και διαγραφές από τον κατάλογο και για την προετοιµασία τακτικής εξέτασης του καταλόγου από το Συµβούλιο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 6 της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Η Οµάδα ΚΘ 931 αντικαθιστά τον ανεπίσηµο µηχανισµό διαβούλευσης µεταξύ κρατών µελών ο οποίος ίσχυε από το 2001. Πρόσωπα, οµάδες και οντότητες µπορούν να συµπεριληφθούν στο κατάλογο µε βάση προτάσεις που υποβάλλονται από κράτη µέλη ή από τρίτα κράτη. Όλες οι σχετικές πληροφορίες πρέπει να υποβάλλονται προς υποστήριξη προτάσεων για εγγραφή στον κατάλογο. Οι πληροφορίες αυτές κυκλοφορούν στις αντιπροσωπίες των κρατών µελών προς συζήτηση στα πλαίσια της Οµάδας ΚΘ 931. Η Οµάδα ΚΘ 931 εξετάζει και αξιολογεί τις πληροφορίες µε στόχο την εγγραφή ή τη διαγραφή από τον κατάλογο προσώπων, οµάδων και οντοτήτων, και την αξιολόγηση κατά πόσον οι πληροφορίες πληρούν τα κριτήρια της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Κατόπιν τούτου προβαίνει σε συστάσεις για εγγραφή ή διαγραφή από τον κατάλογο που αντικατοπτρίζονται στις αναγκαίες νοµικές πράξεις, οι οποίες θα θεσπισθούν από το Συµβούλιο και θα δηµοσιευθούν στην Επίσηµη Εφηµερίδα. ιασφαλίζεται, ως αρµόζει, ο εµπιστευτικός χαρακτήρας των διαδικασιών στα πλαίσια της Οµάδας ΚΘ 931. Αιτιολογική έκθεση Για κάθε πρόσωπο, οµάδα και οντότητα που υπόκειται σε περιοριστικά µέτρα δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου, το Συµβούλιο παρουσιάζει αιτιολογική έκθεση η οποία είναι αρκετά λεπτοµερής ώστε να επιτρέπει σε όσους εγγράφονται στον κατάλογο να κατανοήσουν τους λόγους της εγγραφής τους και να επιτρέπει στα δικαστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ασκήσουν την αρµοδιότητα ελέγχου τους, όταν ασκείται επίσηµη προσφυγή κατά της εγγραφής στον κατάλογο. 3

Η αιτιολογική έκθεση αποσαφηνίζει τον τρόπο µε τον οποίο πληρούνται τα κριτήρια που τίθενται στην κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Αρχίζει µε τη δήλωση ότι το συγκεκριµένο πρόσωπο, η οµάδα ή η οντότητα ενέχονται σε τροµοκρατικές πράξεις. Περιλαµβάνει τα ακόλουθα ειδικά στοιχεία : τροµοκρατικές πράξεις που διαπράχθηκαν αναφορικά µε τις σχετικές διατάξεις της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ, φύση ή ταυτοποίηση της αρµόδιας αρχής η οποία έλαβε απόφαση σε σχέση µε το συγκεκριµένο πρόσωπο, την οµάδα ή την οντότητα, τύπος της απόφασης που ελήφθη, µε αναφορά στις σχετικές διατάξεις της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Κοινοποίηση Αφού λάβει το Συµβούλιο απόφαση για εγγραφή σε κατάλογο, η Γραµµατεία του Συµβουλίου ενηµερώνει κάθε πρόσωπο, οµάδα και οντότητα που υπόκεινται σε περιοριστικά µέτρα δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου, αποστέλλοντας επιστολή κοινοποίησης στη διεύθυνσή τους, όταν αυτό είναι πρακτικά δυνατό. Η επιστολή περιλαµβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: περιγραφή των ληφθέντων περιοριστικών µέτρων, αναφορά στις διαθέσιµες ανθρωπιστικές εξαιρέσεις, την αιτιολογική έκθεση του Συµβουλίου για τους λόγους της εγγραφής στον κατάλογο, αναφορά στη δυνατότητα του προσώπου, της οµάδας ή της οντότητας να αποστείλουν φάκελο στο Συµβούλιο µε υποστηρικτικά έγγραφα, ζητώντας την επανεξέταση της εγγραφής τους στον κατάλογο, αναφορά στη δυνατότητα προσφυγής στο Γενικό ικαστήριο σύµφωνα µε τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αίτηµα για συναίνεση του εγγεγραµµένου στον κατάλογο προσώπου, οµάδας ή οντότητας να δοθεί δηµόσια πρόσβαση στην αιτιολογική έκθεση. Επιπλέον, δηµοσιεύεται ανακοίνωση στην Επίσηµη Εφηµερίδα µε την οποία ενηµερώνονται τα πρόσωπα, οι οµάδες και οι οντότητες που υπόκεινται σε περιοριστικά µέτρα δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου σχετικά µε τα στοιχεία αυτά. Η ανακοίνωση αυτή χρησιµεύει επίσης για την ενηµέρωση των προσώπων, των οµάδων και των οντοτήτων η διεύθυνση των οποίων δεν είναι γνωστή, σχετικά µε τη δυνατότητα να λάβουν την αιτιολογική έκθεση του Συµβουλίου που τους αφορά. ιαδικασία επανεξέτασης Το Συµβούλιο επανεξετάζει τον κατάλογο κατά τακτά διαστήµατα και τουλάχιστον κάθε έξι µήνες. Τα κράτη µέλη αλληλοενηµερώνονται σχετικά µε κάθε νέο γεγονός και εξέλιξη που αφορά τις εγγραφές στον κατάλογο. Στην επιστολή κοινοποίησης, τα πρόσωπα, οι οµάδες και οι οντότητες περί των οποίων πρόκειται, καλούνται να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους. 4

Για τους σκοπούς της επανεξέτασης, η Οµάδα ΚΘ 931 προβαίνει σε ενδελεχή αξιολόγηση ως προς το κατά πόσον εξακολουθούν να ισχύουν οι λόγοι για κάθε εγγραφή στον κατάλογο. Λαµβάνει υπόψη κάθε σχετική εκτίµηση, µεταξύ άλλων, το ιστορικό ανάµειξης του προσώπου, της οµάδας ή της οντότητας σε τροµοκρατικές πράξεις στο παρελθόν, το ισχύον καθεστώς της οµάδας ή της οντότητας και τις διακριτές µελλοντικές προθέσεις του προσώπου, της οµάδας ή της οντότητας. Μετά από αυτήν την αξιολόγηση, η Οµάδα ΚΘ 931 υποβάλλει συστάσεις οι οποίες αντικατοπτρίζονται στις αναγκαίες νοµικές πράξεις που εκδίδει το Συµβούλιο. Οι νοµικές πράξεις περιλαµβάνουν τους νέους καταλόγους προσώπων, οµάδων και οντοτήτων και δηµοσιεύονται στην Επίσηµη Εφηµερίδα. Οι οµάδες, τα πρόσωπα και οι οντότητες περί των οποίων πρόκειται, ενηµερώνονται για τα αποτελέσµατα της επανεξέτασης µε επιστολή κοινοποίησης. Εκτός από την τακτική επανεξέταση και ανεξαρτήτως αυτής, το Συµβούλιο µπορεί, οποτεδήποτε, να εκδώσει απόφαση για εγγραφή ή διαγραφή από τον κατάλογο προσώπων, οµάδων και οντοτήτων. ιαγραφή από τον κατάλογο Εκτός από τις αιτήσεις των εγγεγραµµένων στον κατάλογο προσώπων, οµάδων και οντοτήτων, µπορεί να υποβληθεί αίτηση για διαγραφή από τον κατάλογο από κράτος µέλος ή από τρίτο κράτος το οποίο έχει προτείνει αρχικά την εν λόγω εγγραφή. Όλες οι αιτήσεις για διαγραφή από τον κατάλογο συζητούνται στα πλαίσια της Οµάδας ΚΘ 931 ως ζήτηµα προτεραιότητας. Η διαγραφή από τον κατάλογο είναι ενδεδειγµένη όταν δεν πληρούνται πλέον τα κριτήρια για εγγραφή στον κατάλογο που εκτίθενται στην κοινή θέση 2001/931/ΚΕΠΠΑ. Η διαγραφή από τον κατάλογο µπορεί επίσης να είναι ενδεδειγµένη σε άλλες περιπτώσεις, π.χ. σε περίπτωση θανάτου του εγγεγραµµένου προσώπου ή εκκαθάρισης εγγεγραµµένης στον κατάλογο οντότητας. Η τακτική επανεξέταση που πραγµατοποιείται από το Συµβούλιο έχει οδηγήσει σε διαγραφή από τον κατάλογο 21 προσώπων και έξι οµάδων και οντοτήτων από το 2002. Ο ισχύων κατάλογος Όσον αφορά τον κατάλογο προσώπων, οµάδων και οντοτήτων που υπόκεινται στα άρθρα 2, 3 και 4 της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ, το Συµβούλιο εξέδωσε στις 22 εκεµβρίου απόφαση του Συµβουλίου σχετικά µε την ενηµέρωση της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ και κανονισµό του Συµβουλίου σχετικά µε την εφαρµογή του άρθρου 2 παράγραφος 3 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001. Ο κατάλογος περιλαµβάνει 25 πρόσωπα και 29 οµάδες. Οι δύο νοµικές πράξεις δηµοσιεύτηκαν στην Επίσηµη Εφηµερίδα (ΕΕ L 346, της 23.12.2009). Επιπλέον, ανακοίνωση µε τα στοιχεία που αναφέρονται ανωτέρω στο τµήµα «κοινοποίηση» δηµοσιεύθηκε επίσης στη σειρά «C» της Επίσηµης Εφηµερίδας. Όσον αφορά τον κατάλογο προσώπων, οµάδων και οντοτήτων που υπόκεινται µόνο στο άρθρο 4 της κοινής θέσης 2001/931/ΚΕΠΠΑ, το Συµβούλιο επιβεβαίωσε τον κατάλογο όπως περιέχεται στο παράρτηµα της κοινής θέσης 2009/468/ΚΕΠΠΑ της 15ης Ιουνίου 2009. Ως εκ τούτου, η κοινή θέση 2009/468/ΚΕΠΠΑ εξακολουθεί να ισχύει για τα εν λόγω πρόσωπα, οµάδες και οντότητες. 5

Η επόµενη τακτική επανεξέταση αναµένεται να έχει ολοκληρωθεί ως τον Ιούνιο του 2010. Ποιες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν για πρόσωπο, οµάδα ή οντότητα εγγεγραµµένη στον κατάλογο; Πρόσωπα, οµάδες και οντότητες που περιλαµβάνονται στον κατάλογο µπορούν: να ζητήσουν από το Συµβούλιο να επανεξετάσει την περίπτωσή τους, µε βάση δικαιολογητικά, να προσβάλουν την απόφαση της αρµόδιας εθνικής αρχής σύµφωνα µε τις εθνικές διαδικασίες, εάν υπόκεινται σε περιοριστικά µέτρα δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου, να προσβάλουν την απόφαση του Συµβουλίου ενώπιον του Γενικού ικαστηρίου, σύµφωνα µε τους όρους του άρθρου 263 παράγραφοι 4 και 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εάν υπόκεινται σε περιοριστικά µέτρα δυνάµει του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συµβουλίου, να ζητήσουν εξαιρέσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα για να καλύψουν βασικές ανάγκες. 6