ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 10/06/2011 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέµα: Αναφορά 0251/2007, της Marin Galea, µαλτεζικής ιθαγένειας, εξ ονόµατος της Din L-Art Helwa, η οποία συνοδεύεται από περισσότερες από 10 000 υπογραφές, σχετικά µε την προστασία της τοποθεσίας Ta' Cenc (Gozo, Μάλτα) Αναφορά 1210/2008, του Victor Galea, µαλτεζικής ιθαγένειας, εξ ονόµατος της Alternativa Demokratika, σχετικά µε τον χαρακτηρισµού του Ta' Cenc (Μάλτα) ως ειδική ζώνη διατήρησης και ως ζώνη ειδικής προστασίας Αναφορά 1349/2008, του κ. Oisin Jones Dillon, ιρλανδικής ιθαγένειας, σχετικά µε σχεδιαζόµενο έργο ανάπτυξης στο Ta' Cenc (Gozo) 1. Περίληψη της αναφοράς 251/2007 Η αναφέρουσα απευθύνει έκκληση για τη διατήρηση της τοποθεσίας Ta' Cenc, µιας περιοχής πλούσιας σε αρχαιολογικά ερείπια, µε ποικίλη χλωρίδα και πανίδα, η οποία βρίσκεται στο Gozo (Μάλτα). Σύµφωνα µε την αναφέρουσα, ένα µέρος της περιοχής έχει προταθεί για ένταξη στο δίκτυο Natura 2000, όµως η αδυναµία ταχείας ανάληψης µέτρων προς την κατεύθυνση αυτή θα ενθάρρυνε µια µεγάλης κλίµακας ανάπτυξη µε ανεπανόρθωτα επιζήµια αποτελέσµατα για το φυσικό περιβάλλον. Η αναφέρουσα ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παρέµβει και να υποστηρίξει τις ενέργειες που γίνονται, ώστε να χαρακτηρισθεί η τοποθεσία προστατευόµενη περιοχή του Natura 2000. Περίληψη της αναφοράς 1210/2008 Ο αναφέρων ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παρέµβει στις µαλτεζικές αρχές, ώστε η τοποθεσία Ta' Cenc (Μάλτα) να χαρακτηρισθεί ειδική ζώνη διατήρησης και ζώνη ειδικής προστασίας. Ο αναφέρων διατείνεται ότι οι εθνικές αρχές δεν ενδιαφέρονται αρκετά για την CM\870214.doc PE398.520v03-00 Eνωµένη στην πολυµορφία

προστασία αυτής της µοναδικής φυσικής τοποθεσίας δυνάµει της κοινοτικής οδηγίας 92/43. Σύµφωνα µε τον αναφέροντα, η µαλτεζική Αρχή για την Προστασία του Περιβάλλοντος (MEPA) τείνει περισσότερο υπέρ της εκµετάλλευσης τµήµατος της τοποθεσίας παρά υπέρ της προστασίας της. Περίληψη της αναφοράς 1349/2008 Ο αναφέρων διαµαρτύρεται κατά των σχεδίων επέκτασης παραθεριστικού συγκροτήµατος στο Ta' Cenc (Gozo). Σύµφωνα µε τον αναφέροντα, το έργο θα προκαλέσει σοβαρές ζηµίες σε περιοχή µεγάλης επιστηµονικής και αρχαιολογικής σηµασίας. Θεωρεί ότι οι µαλτέζικες αρχές που ενέκριναν το έργο αγνόησαν την ευρωπαϊκή νοµοθεσία σχετικά µε την εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. 2. Παραδεκτό Αναφορά 251/2007: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 23 Ιουλίου 2007. Αναφορά 1210/2008: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 13 Φεβρουαρίου 2009 & αναφορά 1349/2008: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 23 Φεβρουαρίου 2009. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 192, παράγραφος 4, του Κανονισµού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 29 Νοεµβρίου 2007. Ιστορικό/Περίληψη των πραγµατικών περιστατικών Η τοποθεσία Ta Cenc είναι µια περιοχή που παρουσιάζει µεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον και διαθέτει πλούσια πανίδα και χλωρίδα. Βρίσκεται στο Gozo (Μάλτα). Τµήµα της περιοχής αυτής (κρηµνός) έχει χαρακτηρισθεί από τις αρχές της Μάλτας ζώνη ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) σύµφωνα µε την οδηγία για τα πτηνά 1, αλλά 6,5 εκτάρια (ή 25% µιας ζώνης ειδικής προστασίας πτηνών ΖΕΠΠ), που πρέπει να λάβουν τον ίδιο χαρακτηρισµό σύµφωνα µε την απογραφή σηµαντικών περιοχών πτηνών, ακόµη δεν έχουν χαρακτηρισθεί. Επιπλέον, οι αρχές της Μάλτας πρόσφατα ανέφεραν ότι εξετάζουν επίσης το ενδεχόµενο να προτείνουν την τοποθεσία Ta' êenë ως πιθανό τόπο κοινοτικής σηµασίας (πτκσ) σύµφωνα µε την οδηγία για τους οικοτόπους 2, βάσει των κριτηρίων που αναφέρονται στο παράρτηµα ΙΙΙ της οδηγίας και των βέλτιστων διαθέσιµων επιστηµονικών πληροφοριών. Πρόσφατα (δηλαδή µετά το 2004) υποβλήθηκε αίτηµα στις αρχές της Μάλτας για τη δηµιουργία θερέτρου αναψυχής στο οροπέδιο Ta' Cenc. Η αρχή περιβάλλοντος και χωροταξίας της Μάλτας (MEPA) δεν έχει χορηγήσει ακόµη άδεια. Η αναφορά Σύµφωνα µε την αναφέρουσα, ο χαρακτηρισµός δεν αρκεί και η αδυναµία ταχείας λήψης µέτρων προς την κατεύθυνση αυτή θα ενθάρρυνε µια µεγάλης κλίµακας ανάπτυξη µε ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον. Η αναφέρουσα ζητεί από το Ευρωπαϊκό 1 ΕΕ L 115 της 8.5.1991, σ. 41-55. 2 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7-50. PE398.520v03-00 2/6 CM\870214.doc

Κοινοβούλιο να παρέµβει και να υποστηρίξει τον χαρακτηρισµό της τοποθεσίας ως περιοχής του δικτύου Natura 2000, οπότε θα µπορούσε να ωφεληθεί από τις σαφέστερες υποχρεώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 6 της οδηγίας για τους οικοτόπους σε σχέση µε οποιοδήποτε έργο ανάπτυξης. Οι παρατηρήσεις της Επιτροπής σχετικά µε την αναφορά Η Επιτροπή είναι ενήµερη για το µεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον της περιοχής Ta' Cenc. Στα συµπεράσµατα του βιογεωγραφικού σεµιναρίου για την περιφέρεια της Μεσογείου για τα 10 νέα κράτη µέλη της ΕΕ, το οποίο πραγµατοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 6 εκεµβρίου 2006, η περιοχή Ta' Cenc αναφέρεται ως περιοχή που πρέπει να χαρακτηρισθεί για είδος οικοτόπου (π.χ. 8210: Ασβεστολιθικά βραχώδη πρανή µε χασµοφυτική βλάστηση) και είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος για τα οποία το σεµινάριο συµπέρανε ότι οι χαρακτηρισµοί της Μάλτας ήταν ακόµη ελλιπείς. Η Επιτροπή κάλεσε τις αρχές της Μάλτας να προτείνουν πρόσθετες τοποθεσίες προκειµένου να καλυφθούν οι εν λόγω ελλείψεις, ιδίως στην περιοχή Ta' Cenc. Οι αρχές της Μάλτας ισχυρίζονται ότι ο συγκεκριµένος τύπος οικοτόπου είναι ιδιαίτερα συχνός στα νησιά της Μάλτας, ιδίως σε περιοχές µε απόκρηµνες πλαγιές και χαράδρες. Βάσει πρόσφατων στοιχείων, 86,8 χλµ. ακτογραµµής ή άνω του 85% των περιοχών µε απόκρηµνες πλαγιές και χαράδρες της Μάλτας έχουν προταθεί ως πιθανοί τόποι κοινοτικής σηµασίας, ποσοστό αρκετά ικανοποιητικό κατά την άποψη των αρχών της Μάλτας. Ανεξάρτητα από τα προαναφερθέντα, η Μάλτα θα εξετάσει το ενδεχόµενο να προτείνει την τοποθεσία Ta' Cenc, που έχει χαρακτηρισθεί ΖΕΠ, ως πιθανό τόπο κοινοτικής σηµασίας (επίσηµη απάντηση της Μάλτας της 25/09/07). Σε ό,τι αφορά τις ΖΕΠ της Μάλτας, στην προκαταρκτική ανάλυση της Επιτροπής αναφέρεται ως βασικό πρόβληµα η µη συµπερίληψη θαλάσσιων ΖΕΠ και το γεγονός ότι τα όρια τεσσάρων ΖΕΠ, που ορίζονται βάσει ενός χαρακτηρισµού ΖΕΠΠ, δεν αντικατοπτρίζουν τα όρια των τοποθεσιών ΖΕΠΠ, µε αποτέλεσµα να υπονοµεύεται η ακεραιότητα αυτών των ΖΕΠ. Αυτό ισχύει στην περίπτωση του οροπεδίου Ta' Cenc, όπου µόνον οι κρηµνοί χαρακτηρίστηκαν ΖΕΠ, ενώ η Επιτροπή θεωρεί ότι η έλλειψη πρότασης για χαρακτηρισµό µεγαλύτερης ΖΕΠ µπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ακεραιότητα της τοποθεσίας. Πράγµατι στις εν λόγω ΖΕΠΠ υπάρχουν σηµαντικοί πληθυσµοί Calonectris diomedea και Puffinus yelkouan, που αποτελούν σηµαντικό ποσοστό των ελάχιστων πληθυσµών αναπαραγωγής των ειδών αυτών. Νωρίτερα κατά το τρέχον έτος, η Επιτροπή ενηµέρωσε τη Μάλτα για τις εναποµένουσες ελλείψεις, µεταξύ άλλων και στην περιοχή Ta' Cenc, και ζήτησε διευκρινίσεις όσον αφορά την πρόοδο που σηµειώθηκε προς την κατεύθυνση περαιτέρω χαρακτηρισµών. Τέλος, στις 27 Ιουνίου 2007, η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στη Μάλτα σχετικά µε το ζήτηµα του ανεπαρκούς χαρακτηρισµού ΖΕΠ. CM\870214.doc 3/6 PE398.520v03-00

Συµπεράσµατα Η Επιτροπή προσδοκά πλέον ότι η Μάλτα θα χαρακτηρίσει πρόσθετες ΖΕΠ και πτκσ και θα λάβει όλα τα αναγκαία µέτρα προκειµένου να διασφαλίσει την προστασία των ειδών και των οικοτόπων κοινοτικής σηµασίας στις εν δυνάµει ΖΕΠ και στους πτκσ. Εάν είναι αναγκαίο, η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια στην εν εξελίξει διαδικασία επί παραβάσει σε σχέση µε τον ανεπαρκή χαρακτηρισµό ΖΕΠ και θα κινήσει πρόσθετες διαδικασίες εάν η Μάλτα δεν λάβει κατάλληλα µέτρα για τον χαρακτηρισµό και την προστασία πρόσθετων τοποθεσιών όπου είναι αναγκαίο. Η Επιτροπή πιστεύει ότι αυτό θα πείσει τις αρχές τις Μάλτας για την ανάγκη να συµµορφωθούν πλήρως µε τις διατάξεις της ΕΕ για την προστασία της φύσης. Θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση και θα ενηµερώσει σχετικά το ΕΚ. 4. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 26 Νοεµβρίου 2009. Η Επιτροπή έχει επισηµάνει σε προηγούµενες συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών ότι σε ό,τι αφορά την απαίτηση περί χαρακτηρισµού τοποθεσιών ως ζωνών ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) σύµφωνα µε την οδηγία για τα πτηνά 1, οι µαλτεζικές αρχές διαβίβασαν στην Επιτροπή επαρκή επιστηµονικά στοιχεία που δικαιολογούν τη διαδικασία χαρακτηρισµού που ακολουθήθηκε. Ύστερα από τον χαρακτηρισµό της ζώνης ειδικής προστασίας πτηνών (ΖΕΠΠ) στα δυτικά της Wid ix-xaqa έως τη Wed Maqbul το 2008, η Επιτροπή θεώρησε ότι, βάσει των υφιστάµενων επιστηµονικών δεδοµένων, ο χαρακτηρισµός των «πιο κατάλληλων εδαφών» για την προστασία των πτηνών στο πλαίσιο της οδηγίας για τα πτηνά έχει ολοκληρωθεί για τη Μάλτα. Ως εκ τούτου, η διαδικασία επί παραβάσει περατώθηκε στις αρχές του 2009. Στο πλαίσιο της ετήσιας συνεδρίασης µε τις µαλτεζικές αρχές για τη συζήτηση της εφαρµογής της κοινοτικής περιβαλλοντικής νοµοθεσίας που πραγµατοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2009, η Επιτροπή έθεσε ξανά το ζήτηµα της οικονοµικής ανάπτυξης στην περιοχή Ta'Cenc. Οι µαλτεζικές αρχές παρείχαν ενηµέρωση σχετικά µε τη διαδικασία έγκρισης για την επέκταση ενός ήδη υπάρχοντος αναπτυξιακού έργου. Ενηµέρωσαν την Επιτροπή ότι η εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) για την αρχική αίτηση του κατασκευαστή είχε ως αποτέλεσµα την αρνητική γνωµοδότηση των οικείων αρχών (MEPA). Εποµένως, το έργο έπρεπε να αναθεωρηθεί προκειµένου να καµφθούν οι αντιρρήσεις που ήγειρε η MEPA. Επιπλέον, βρίσκεται ακόµη σε εξέλιξη µια νοµική διαδικασία, ενώπιον ενός εθνικού δικαστηρίου, η οποία αφορά ένα µέρος του έργου το οποίο σχετίζεται µε την κατασκευή µιας οικιστικής περιοχής. Οι µαλτεζικές αρχές επεσήµαναν ότι η τελευταία πρόταση που υποβλήθηκε από τον αιτούντα συνιστά µια σηµαντική αναπροσαρµογή των διαστάσεων του αναπτυξιακού έργου και, ως τέτοια, µπορεί να θεωρηθεί θετική αλλαγή. Η MEPA έχει ζητήσει µια επικαιροποιηµένη εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) καθώς και µια επικαιροποιηµένη εκτίµηση όσον αφορά τις φυσικές αξίες της περιοχής. Η MEPA αναµένει προς το παρόν την 1 Οδηγία 79/409/EΟΚ του Συµβουλίου της 2ας Απριλίου 1979 περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών. PE398.520v03-00 4/6 CM\870214.doc

ολοκλήρωση των µελετών προτού λάβει οριστική απόφαση σχετικά µε το αναθεωρηµένο έργο. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής: - τόνισαν τη σηµασία της διεξαγωγής µιας συνολικής σωρευτικής εκτίµησης των επιπτώσεων πριν χορηγηθεί άδεια για οποιοδήποτε τµήµα του προτεινόµενου αναπτυξιακού έργου - ζήτησαν µια γραπτή ενηµέρωση σχετικά µε τη σηµερινή κατάσταση της διαδικασίας έκδοσης άδειας κατασκευής για το συγκεκριµένο αναπτυξιακό έργο, στην οποία θα περιλαµβάνονται και πληροφορίες για την αρνητική γνωµοδότηση των µαλτεζικών αρχών καθώς και πληροφορίες για το πώς εφαρµόζονται οι σχετικές διατάξεις της εκτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) και της οδηγίας για τους οικοτόπους - ζήτησαν να ενηµερώνονται τακτικά για την κατάσταση της διαδικασίας χορήγησης άδειας. Μόλις ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση της εκτίµησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) και η κατάλληλη εκτίµηση βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους, η Επιτροπή θα λάβει αντίγραφα των συγκεκριµένων µελετών επιπτώσεων. Η Επιτροπή αναµένει την αποστολή αυτών των εγγράφων στις αρχές του 2010. Συµπεράσµατα: Σχετικά µε τον χαρακτηρισµό των ΖΕΠ, η Επιτροπή δεν προτίθεται να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες. Σχετικά µε το αναπτυξιακό έργο, η Επιτροπή θα µπορέσει να πάρει θέση µόνον ύστερα από την ανάλυση των ανωτέρω αναφερόµενων µελετών επιπτώσεων. 5. Απάντηση της Επιτροπής (REV II), που ελήφθη στις 10 Ιουνίου 2011. Αναφορές 251/2007 και 1349/2008 Στο πλαίσιο της ετήσιας συνεδρίασης µε τις µαλτεζικές αρχές για τη συζήτηση της εφαρµογής της κοινοτικής περιβαλλοντικής νοµοθεσίας που πραγµατοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2010, η Επιτροπή έθεσε ξανά το ζήτηµα της οικονοµικής ανάπτυξης στην περιοχή Ta'Cenc. Οι µαλτεζικές αρχές δήλωσαν ότι η κατάσταση παραµένει εν πολλοίς ίδια µε αυτήν την οποία εξήγησαν κατά τη συνάντηση του περασµένου έτους µε την Επιτροπή. Υπενθύµισαν ότι η εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) για την αρχική αίτηση του κατασκευαστή είχε ως αποτέλεσµα την αρνητική γνωµοδότηση των οικείων αρχών (MEPA). Εποµένως, το έργο έπρεπε να αναθεωρηθεί προκειµένου να καµφθούν οι αντιρρήσεις που ήγειρε η MEPA. Σύµφωνα µε τις διαθέσιµες πληροφορίες, η κατάλληλη εκτίµηση βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 3, της οδηγίας για τους οικοτόπους και η ζητηθείσα επικαιροποίηση της ΕΠΕ δεν έχουν ακόµη υποβληθεί. Ως εκ τούτου, οι αρµόδιες µαλτεζικές αρχές δεν είναι ακόµη σε θέση να εκφέρουν γνώµη ως προς τη σκοπιµότητα της αίτησης ανάπτυξης και δεν έχει εκδοθεί καµία σχετική άδεια (το έργο είναι πιθανό να έχει επηρεαστεί από την οικονοµική κρίση, εξαιτίας της οποίας ενδέχεται να έχει ανασταλεί η υλοποίησή του). Οι µαλτεζικές αρχές επανέλαβαν ότι η περιοχή είναι πολύ σηµαντική και θεωρείται υψίστης CM\870214.doc 5/6 PE398.520v03-00

προτεραιότητας από την άποψη της διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος. Υπογραµµίστηκε η κρίσιµη σηµασία της κατάλληλης διαχείρισης. Η MEPA αρχίζει να χρηµατοδοτεί µέτρα και σχέδια διαχείρισης για τις τοποθεσίες του δικτύου Natura 2000, περιλαµβανοµένης της τοποθεσίας Ta'Cenc του εν λόγω δικτύου. Επιπλέον, βρίσκεται ακόµη σε εξέλιξη µια νοµική διαδικασία, ενώπιον ενός εθνικού δικαστηρίου, η οποία αφορά ένα µέρος του έργου το οποίο σχετίζεται µε την κατασκευή µιας οικιστικής περιοχής. Αναφορά 1210/2008 Η Επιτροπή έχει επισηµάνει σε προηγούµενες συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών ότι σε ό,τι αφορά την απαίτηση περί χαρακτηρισµού τοποθεσιών ως ζωνών ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) σύµφωνα µε την οδηγία για τα πτηνά 1, οι µαλτεζικές αρχές διαβίβασαν στην Επιτροπή επαρκή επιστηµονικά στοιχεία που δικαιολογούν τη διαδικασία χαρακτηρισµού που ακολουθήθηκε. Ύστερα από τον χαρακτηρισµό της ζώνης ειδικής προστασίας πτηνών (ΖΕΠΠ) στα δυτικά της Wid ix-xaqa έως τη Wed Maqbul το 2008, η Επιτροπή θεώρησε ότι, βάσει των υφιστάµενων επιστηµονικών δεδοµένων, ο χαρακτηρισµός των «πιο κατάλληλων εδαφών» για την προστασία των πτηνών στο πλαίσιο της οδηγίας για τα πτηνά έχει ολοκληρωθεί για τη Μάλτα. Ως εκ τούτου, η διαδικασία επί παραβάσει περατώθηκε στις αρχές του 2009. Συµπεράσµατα Όσον αφορά το σχέδιο ανάπτυξης (αναφορές 251/2007 και 1349/2008), η Επιτροπή κρίνει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις παραβίασης των διατάξεων των οδηγιών της ΕΕ για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη αυτού του σχεδίου, αλλά δεν διαθέτει στοιχεία όσον αφορά το χρονοδιάγραµµα περαιτέρω εξελίξεων. Σχετικά µε τον χαρακτηρισµό των ΖΕΠ (αναφορά 1210/2008), η Επιτροπή δεν προτίθεται να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες. 1 Οδηγία 79/409/EΟΚ του Συµβουλίου της 2ας Απριλίου 1979 περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών. PE398.520v03-00 6/6 CM\870214.doc